HET VERHAAL VAN DE NOODLOTTIGE ONTMOETING TUSSEN DE WOESTIJNROVER EN DE BEROUWVOLLE DICHTER

Hij was de overlevende.
Firmino, oude meester in de kunst van het roven. Vluchtte naar de onherbergzaamheid van Pernambuco (deelstaat in het noordoosten van Brazil, noot Wayn).
Legerkogels hadden een eind gemaakt aan het leven van zijn vrouw en van al zijn vrienden, in een hinderlaag aan de voet van een steile helling. Zonder hen, verminkt, stapt hij in zijn eenzaamheid droevig voort.
        Die nacht stortregende het in de woestijn, een ongehoord verschijnsel, en de bliksemflitsen verlichtten een aantal in de lucht trappelende skeletten in uniform en met de militaire pet op het doodshoofd. De slachtoffers van vele jaren vuige schandaden kwamen de tijd innen die Firmino hun schuldig was, omdat hij hen uit de wereld had verjaagd voor hun uur gekomen was. Hun afgrijselijke kreten schreeuwden om wraak.
               Met messteken en kolfstoten vocht Firmino tegen het in de storm omhoog gerezen gebeente. Tenslotte stopte de regen even plotseling als hij was gekomen. En in een oogwenk was al het nat verdampt en hadden de doden hun slaap onder de droge aarde hervat. Firmino, de grootste booswicht van het rijk, kon zijn vlucht voortzetten. Maar na vele uren lopen, toen hij wat takken afsneed om een vuur te maken, kwam er bloed uit de struiken. En Firmino begreep het. Maar hij liep verder.

De verlorenen zullen de gevondenen zijn, zong de dichter Sabino, en aan de aarde zullen sterren ontspruiten die de sterren aan de hemel zullen vernederen. De stommen zullen omroepers zijn en er zullen ziekenhuizen zonder zieken zijn waar nu allen maar zieken zonder ziekenhuizen zijn.
         Sabino, zanger van het levenslied op de markten van afgelegen dorpen langs de kust, zong de voorspellingen van de rode koe. De koe, die in zijn dromen vloog, had hem verkondigd dat de woestijnzee en de dorre vlakten groen zullen zijn, en wie het weten kon wist dat er geboorte zonder dood zal zijn en dat het alle dagen zondag zal zijn.
             Dat zong hij, tot hij er genoeg van kreeg. De dichter Sabino kreeg er genoeg van zingend te wachten. En hij had er spijt van zijn leven te hebben verdaan met het in deze stenige hel rondzwerven onder armen en vertrapten, en ontdekte dat de dingen zijn zoals ze zijn omdat ze altijd zijn geweest en zullen zijn zoals God wil dat ze zijn.
                   En hij verjoeg de zotte koe, die haar dwaasheden in hem droomde, uit zijn nachten. En hij trad bij de regering in dienst. Zijn houten zwaard werd niet meer verheven om de slang van de droefenis te onthoofden, maar om de vijand van de openbare orde te straffen.
           
Firmino zette zijn tocht voort naar de onherbergzaamheid van Pernambuco of naar waar zijn benen hem maar konden brengen. Op een ochtend, niet ver van een gehucht, werd hij wakker van het geluid van voetstappen. Firmino dook weg en trok zijn mes. Maar toen hij Sabino, een gekookte kip in een net pak en met een stropdas om tussen de struiken zag staan, haalde de bandiet rustig zijn tabakszak te voorschijn.
         De dichter stelde zich voor: Sabino, eenvoudige volkszanger, om u te dienen, en hij zei dat hij altijd de hoop had gekoesterd de wrede gesel van de woestijn, de heer van het kwaad, te leren kennen, en nu berreidt het lot mij deze verrassing, die ik zonder twijfel onwaardig ben en die voor mij meer, veel meer dan...
                Traag, ongeïnteresseerd, rolde Firmino een sigaret en stak hem aan. 'Een grote eer betekent,' fluisterde Sabino en slikte. Er was geen ander publiek dan wat vliegen. De struikrover blies een paar rookkringentjes de lucht in en keek even naar de nietige woordkunstenaar om hem met één ademstoot omver te blazen.
          Sabino, met het hoofd naar de grond, telde de mieren, maar plotseling trok hij zijn zwaard. Het houten zwaard trilde in zijn hand. Zijn stem trilde nog meer: 'Ik wil u een gunst vragen,' kwam er als een zucht uit. Met zijn zakdoek wreef hij over zijn voorhoofd en zijn ogen en stamelend bracht hij zijn verzoek naar voren: 'Dat u mij toe staat... u het hoofd af te slaan.'
         Firmino schaterde het uit. Hij lachte, tot alle lach op was die hij sinds de laatste, lang vervlogen keer had opgespaard. Toen strekte hij zijn nek: 'Gaat uw gang, geleerde heer.'
De dichter Sabino greep het houten zwaard met beide handen vast en ging er vol overtuiging stevig voor staan. De rover Firmino stond op en streelde zijn hals. De dichter knipperde met de ogen. Hij liet een konijnengepiep horen en wist eindelijk uit te brengen: 'Zeg nee.'  De struikrover was hem ter wille. Nee? Waarom niet. Zoiets kun je niemand weigeren. Dus zei de schrik van het noordoosten: 'Nee.'
Maar de dichter fluisterde: 'Zeg nee met het hoofd.'
En toen de bandiet nee schudde, liet zijn hoofd los en rolde het over de grond.

De overwinning van de Beschaving op de Barbaarsheid haalde de voorpagina's van de plaatselijke, regionale, landelijke, continentale en mondiale kranten. Sabino ontving de uitgeloofde beloning en schonk deze in een door de BBC live uitgezonden openbare plechtigheid aan de werken van barmhartigheid. Het boek dat zijn heldendaad beschreef werd in het Engels, het Frans, het Duits en het Esperanto vertaald en de dichter Sabino werd door het weekblad TIME tot Man van het jaar gekozen.

De ziel van Firmino steeg ten hemel. Op aarde bleef zijn in tweeën gedeelde lijk achter. Het lichaam werd door de gieren en het hoofd werd de geleerden toegeworpen. Alvorens het hoofd, dat een plaats in een vitrine van het Museum van Cangaceiros (outlaws van het woesteland, noot Wayn) zou krijgen, te mummificeren, stelden de wetenschappers vast dat Firmino een hoger zoogdier van het ectomorfische type en behorend tot de xantodermo-brasiliano groep was geweest. Het onderzoek wees uit dat het hier om een psychopatische persoonlijkheid ging, die werd bepaald door zekere verdikkingen van het schedeldak, zoals deze kenmerkend zijn voor de uit de bergen en verborgen landen afkomstige kille moordenaars. Het misdadige levenslot van de man werd eveneens bepaald door een verschil van negen millimeter tussen beide oren, door een punthoofd en door buitensporige grote kaken met lange snijtanden, die ook na de dood bleven kauwen.
           
Firmino ging naar de hemel omdat zijn vrouw daar was en omdat iemand hem had gezegd dat er boven ook plaats was voor in de edele krijgskunde gesneuvelde dolende ridders.
            Hij was een ridder zonder paard. Te voet ging hij naar de hemel, de hele lange, hoge weg van de gelukzaligheid, met zijn geweer als stok en met een zilveren dolk in zijn riem gestoken. Trage gang, staatsiewapenrusting, parfum en brillantine. Op Firmino's borst prijkt een groot kruis van glimmende kogels, zijn Napoleonshoed hangt vol medailles en ponden sterling en andere versierselen, en aan elke vinger van beide handen schittert een ring. En na een lange, lange klim komt Firmino aan de hemelpoort. Maar Petrus doet niet open.
           God heeft persoonlijk bevolen hem niet toe te laten. De Schepper kon zich niet doof houden voor de unanieme protesten van engelen, aarts-engelen en heiligen. Want Firmino's vrouw, die de hemel bij vergissing was binnengekomen, slaapt met iedereen. Zij is het enige brandende vuur in her eeuwige leven en alleen wanneer zij liefheeft en met vlammende navel danst wordt de onvergankelijke verveling van de hemelse vrede opgeheven.

Daarom deed Petrus niet open. En Firmino vraagt niets, zegt niets. Hij bleef rustig zitten wachten. Lange tijd is voorbijgegaan en Firmino staat nog steeds met de hoed in de hand voor de drempel van het paradijs te wachten.
           Vanuit zijn heelwacht bekijkt Lucifer bezorgd de situatie. Lucifer ziet hem naar zich toekomen en gromt: 'Ik krijg altijd het uitschot.'



houtsneden uit het boek