Map van Brazilië, met aangegeven de staat Amazonas









Het is zondag. De boot ligt langs de kade van het stadje Borba waar zo'n 30.000 mensen leven. 
Kinderen rennen langs de kade, de kleine caboclos van Borba, toekomstige vissers of jagers. Jonge meisjes kijken naar me met een gouden glimlach, de engelen van Amazonas. Ik loop het blauwgeverfde kerkje binnen waar net een dienst bezig is. In de ingangshal hangt een affiche, waar een Indiaanse vrouw met een machete de keel wordt doogesneden. Eronder staat de tekst: Ate Quando? Hoe lang nog? Het is een protest tegen de moord op de Yanomami Indianen.
De kerk zit boordenvol, veelal caboclos, bekeert tot de leer van Jesus, ten goede of ten kwade, een stelling waar een boek over te schrijven nooit volledig zal zijn. De beter bemiddelde van Borba, als ik dit zo mag uitdrukken, hebben hun beste kleding aangetrokken, een gekke gewaarwording hier midden in de jungle op deze snikhete dag. Doch een oude neger in zijn stralend wit kostuum, met een blakend hemd en strohoed is een verbeelding, een onwerkelijke film, hier in de harde wereld langs de Madeira rivier.
De oude zwarte man op straat gaat eenvoudiger gekleed en heeft zijn kar volgeladen met vis, waarvan de grootste de   meer als een meter lange Pirarucu is, de grote zoetwatervis van Amazonas. Verder ligt er een reusachtige schild, van een pad, reeds ontdaan van haar vlees. In de rivier zie allerlei soorten ingewanden drijven, voedsel voor de aasgieren, de 'urubus' en ander leven in de rivier.
             De geschiedenis zegt dat Borba gesticht werd in 1756. Tot 1853 wordt het lager gelegen gedeelte van de rivier, tot zo'n 150 kilometer achter Borba met rergelmaat bezocht door handelaars.
Zij kwamen voor de schildpadolie en handelden met stammen met wie ze op goede voet stonden. In hetzelfde jaar kwamen veel rubbertappers naar de streek, gestimuleerd door de hoge prijs die rubber opbracht in Pará. De woeste Arara Indianen kwamen in opstand en overvallen kanos en vermoorden de inzittenden. Hun wapens waren dodelijk, zoals de taquára pijl  met een vlijmscherpe bamboepunt in de vorm van een speerkop. Ze schoten die met zo'n kracht af dat hij het hele lichaam doorboorde. De Araras hadden geen vaste  verblijfplaatsten, plantte geen maniok, verfde hun kin rood met 'urucú' en hadden zwarte getatoeëerde strepen op hun wangen, van ogen tot mond.
Ze hadden geen vuurwapens, geen kanos en als ze een rivier moesten oversteken maakten ze een tijdelijke kano van boomschors, die werd gelegd in een bootvorm gemaakt van lianen.
De blanken zochten ondertussen contact met een andere stam, de Mundurucús. Dit waren oude vijanden van de Araras, en moesten de blanken helpen tegen de Araras. Een listige zet en zo werden de stammen nog meer tegen elkaar uitgespeeld. De blanke was een bizarre vos, een extreem consciëntieus type, profiteur bij uitstek, zoals de gehele zuid-Amerikaanse geschiedenis als bewijs aanvoert.
Vandaag de dag is Borba een kalme plaats, ten minste wat de stammen betreft, maar de vernietiging van alles wat Indiaans is gaat door. Het bloed van de Arara en Mundurúcu zal zeker stromen in de aderen van velen, ook blanken, die zijn opgegaan in een mengelmoes van genen.

wordt vervolgd...