Data van de Amerikaanse sonde Mars Reconaissance Orbiter hebben
geholpen een paar mysteries rond Mars en klimaatverandering op de Rode
Planeet uit te klaren, zo heeft de NASA in het wetenschappelijke vakblad
Nature bekendgemaakt.
Met behulp van het Sharad-instrument bewezen wetenschappers het ontstaan
van spiraalvormige troggen en een kloof op de noordelijke ijskap van
Mars. De spiralen worden gevormd door winden met een groot soortelijk
gewicht die afgebogen worden door de zogenaamd 'corioliskracht'.
Sedert
1972 wordt gediscussieerd over het ontstaan van de 'Chasma Boreale',
een kloof op de noordelijke ijskap van Mars die even lang is als de
Grand Canyon, maar veel breder en dieper. Ook spiraalvormige kloven op
de ijskap zorgden de afgelopen jaren voor veel discussie.
Corioliskracht
Katabische
winden, die ontstaan door koude lucht met een groot soortelijk gewicht,
razen van de polen over de ijskap. Terwijl de winden naar beneden
waaien, worden ze afgekeerd door de corioliskracht die ontstaat door de
rotatie van de planeet in de ruimte, "aldus Jack Holt en Isaac Smith van
de universiteit van Texas. Diezelfde corioliskracht zorgt in het
noordelijk halfrond op Aarde voor een afbuiging van de winden naar
rechts. "Door de krachten die op die winden inwerken, worden
spiraalvormige troggen gevormd".
De huidige theorie
rechtvaardigt een hypothese van Alan Howard uit 1982, gebaseerd op
lageresolutie beelden van de Viking-missie naar Mars. (belga/sps)
Knaap (10) steelt 17.000 euro om pestkoppen te betalen
Knaap (10) steelt 17.000 euro om pestkoppen te betalen
In Duitsland heeft een tienjarige scholier 17.000 euro van zijn ouders
gestolen omdat een medeleerling er mee had gedreigd hem af te ranselen.
Indien hij het geld niet zou ophoesten, zou de oudere broer van de
12-jarige schoolgenoot hem een stevig pak rammel geven. Dat schrijft The
Daily Telegraph.
Doodsbang Deze onfrisse
afperspraktijken begonnen twee maanden geleden in het plaatsje Aalen.
"De bedreigde scholier was doodsbang" aldus een woordvoerder van de
politie. "Hij zag geen andere uitweg dan het geld aan de pestkoppen op
te hoesten".
De ouders van de bedreigde knaap hebben doorgaans
grote sommen geld in huis. Ze merkten niet eens dat hun zoon geld stal
om zijn afpersers te betalen.
Kleding en
computerspelletjes
Volgens de politie is intussen slechts
een klein deel van het geld gerecupereerd. De pestkoppen - 11 en 12 jaar
oud - kochten er kleding en computerspelletjes mee. De twee kunnen niet
vervolgd worden wegens te jong. (eb)
Nieuw snufje zegt of dino's koud- of warmbloedig waren
Nieuw snufje zegt of dino's koud- of warmbloedig waren
"Het is bijna alsof we een thermometer in de anus van al
lang verdwenen wezens stoppen"
Amerikaanse wetenschappers hebben een
nieuwe techniek ontwikkeld om
uit te maken of dinosauriërs warm- of koudbloedig waren.
De zogenaamde 'paleothermometer' zal onder meer
kunnen aantonen of
prehistorische vogels warmbloedig werden vóór of nadat ze pluimen
ontwikkelden. De techniek zou ook kunnen uitwijzen waarom de evolutie
een voorkeur gaf aan warmbloedige organismen, terwijl deze meer energie
nodig hebben.
Werking
De paleothermometer
analyseert de concentratie van twee zeldzame isotopen, die de neiging
hebben meer of minder samen te klonteren naargelang de temperatuur, zegt
onderzoeker Robert Eagle van het California Institute of Technology
(Caltech). "Bij hoge temperaturen klonteren de isotopen veel minder
samen, terwijl ze dat bij lage temperaturen net meer doen".
Thermometer
in anus
Bij levende wezens kan de samenklontering van de
isotopen afgelezen worden uit een mineraal waaruit beenderen,
tandglazuur en eierschalen ontwikkeld worden. "Wanneer dit mineraal in
het bloed beenderen of tanden vormt, dan stolt de isotopische
samenstelling. Die kan miljoenen jaren bewaard blijven", vervolgt Eagle.
"Het is bijna alsof we een thermometer in de anus van al lang verdwenen
wezens stoppen", besluit één van de onderzoekers.
BP is een charmeoffensief gestart na de olieramp in de Golf van Mexico.
"Ik kan u verzekeren dat wij hier voor lange tijd zijn. Wij gaan elke
druppel olie aan de kust opruimen," zei algemeen directeur Tony Hayward
op een persconferentie in Port Fourchon in Louisiana.
Imagoschade
De
stranden van Port Fourchon zijn al flink vervuild door de olie die
vrijkomt uit het gezonken boorplatform Deepwater Horizon. Hayward zei
"diep geschokt" te zijn, en erkent dat de milieuramp de reputatie van
zijn bedrijf ernstig aantast. "Het is duidelijk dat BP geconfronteerd
wordt met een serieus imagoprobleem". Het bedrijf wordt ervan
beschuldigd de waarheid te verdraaien over de liters olie die elke dag
in zee stromen.
Lek dichten
BP herhaalde
dat het onderzoekt om het olielek te dichten met cement. De operatie zou
morgen van start kunnen gaan, een dag later dan eerst aangekondigd.
Hayward schat de kans op succes op 60% à 70%. (afp/sam)
Als je te weinig water drinkt, kan je grijze materie krimpen. Hierdoor
wordt nadenken moeilijker, waarschuwen experts.
Zweten
Wetenschappers
scanden het brein van tieners die een uur en een half fietsten.
Sommigen van hen droegen drie lagen zweetopwekkende kledij, anderen
fietsen enkel in een short en t-shirt. Degenen die goed ingepakt waren,
verloren bijna 1kg aan zweet, waardoor hun hersenweefsel kromp.
Onderzoekers Matthew Kempton en Ulrich Ettinger: "De mensen die het
meeste vocht kwijt raakten, vertoonden de grootste verkleining van het
brein." De studenten moesten achteraf een computerspelletje spelen om
problemen op te lossen, alle deelnemers scoorden hier even goed op, maar
bij degenen die veel gezweet hadden, moesten hun hersenen harder laten
werken, dat blijkt uit hersenscans.
Hersenen
Dehydratatie
beïnvloedt niet alleen de grootte van het brein, maar dus ook hoe het
werkt. Door 90 minuten hevig te zweten kan het brein evenveel krimpen
als een jaar van veroudering. Als je wekenlang te weinig drinkt ka een
tekort aan vloeistof volgens de onderzoekers je prestaties op het werk
of op school beïnvloeden. Het goede nieuws is dat het brein na twee
glazen water terug normaal functioneert. (ep)
Eerste gekloonde gevechtsstier voorgesteld in Spanje
Eerste gekloonde gevechtsstier voorgesteld in Spanje
Erg gevaarlijk ziet hij er na
een dag nog niet uit, maar deze pasgeboren Got is wel degelijk een
gevechtsstier.
In Fromista, in het noorden van Spanje, hebben wetenschappers vandaag de
eerste gekloonde gevechtsstier in Spanje voorgesteld. Het dier in
kwestie, Got, werd gisteren geboren en amper een dag later al aan de
wereld getoond.
Diersoorten redden
"De
ervaring toont een techniek die mogelijk kan helpen om bedreigde
diersoorten te redden", aldus Vicente Torrent, die aan het hoofd staat
van het team wetenschappers dat het dier kloonde.
Het experiment
werd uitgevoerd door een groep van dierenartsen en biologen van een
onderzoekscentrum in de regio van Valentia. De gevechtsstieren worden
enkel gefokt voor stierengevechten. Het merendeel van de dieren sterft
in de arena. (afp/tw)
"Jacht van mens op grote herbivoren leidde 13.000 jaar geleden tot afkoeling aarde"
"Jacht van mens op grote herbivoren leidde 13.000 jaar
geleden tot afkoeling aarde"
De mens veroorzaakte mogelijk 13.000 jaar geleden al eens een
klimaatverandering, stellen wetenschappers in het vakblad Nature
Geoscience. Na de komst van de mens op het Amerikaanse continent
stierven grote herbivoren als de mammoet snel uit, en dat kan de oorzaak
zijn van de plotse afkoeling van de aarde 12.800 jaar geleden.
Methaan Zowat
13.400 jaar geleden, toen ze nog niets te vrezen hadden van de mens,
stootten de ongeveer honderd soorten planteneters op het Amerikaanse
continent gigantische hoeveelheden methaan uit. Dat was niet voldoende
om te leiden tot een globale klimaatopwarming, hoewel het broeikasgas
methaan dertig keer sterker is dan CO2.
Volgens de
wetenschappers kan echter de intrede van de koude Jonge Dryas-periode
12.700 jaar geleden wél gelinkt zijn een plotse vermindering van de
methaanuitstoot. Tijdens die periode, die duizend jaar duurde, daalde de
gemiddelde temperatuur met ongeveer 7 graden.
Zware
gevolgen
De uitroeiing van de grote herbivoren had zware
gevolgen voor de methaanuitstoot en de concentratie van methaan in de
atmosfeer, en dat kan geleid hebben tot een plotse klimaatverandering.
Volgens de wetenschappers kan de teloorgang van de dieren de
vastgestelde methaanreductie voor "12,5 tot 100 procent verklaren".
Als
dat klopt, dan zou het antropoceen, het tijdvak waarin de mens grote
invloed uitoefende op het klimaat, niet begonnen zijn met de industriële
revolutie in de 19e eeuw, maar wel 13.400 jaar eerder, toen de mens
zijn opwachting maakte in Amerika. (afp/sam)