Kiemkracht in jezelf

Voor buurvrouw H. te G.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Hij rende weg, maar ontkwam niet,
en werd getroffen, en stierf,

 achttien jaar oud,

Een strijdbaar opschrift

roept van alles, maar

uit het bruin geëmailleerd portret

kijkt een bedrukt en stil gezicht.
Een kind nog. Dag lieve jongen.

Gij, die Koning zijt, dit en dat,

wat niet al,

ja ja, kom er eens om,
Gij weet waarom het is, ik niet.
Dat Koninkrijk van U, weet u wel,

wordt dat nog wat?

                                                    Gerard van het Reve

Kiemkracht in jezelf

De Nederlandse schrijver G.K.van het Reve (Reve) werd op 14 december 1923 geboren.

Hij behoort volgens de kenners van de Nederlandse literatuur tot de grootste auteurs van ons taalgebied in de twintigste eeuw.In een foldertekst werd hij zelfs de ‘grootmeester van de Nederlandse proza’ genoemd. 

In ieder geval is hij bekend geworden door zijn – enigszins autobiografische – roman De avonden, die zelfs een verfilming heeft ondergaan. Verder kwam hij openlijk voor zijn homoseksualiteit uit in een tijd waarin daar nog niet veel over werd geschreven. Ten slotte deed hij intrede in de Rooms-Katholieke Kerk. Een merkwaardige stap voor iemand die opgroeide in een niet-kerkelijk links-politiek georiënteerd gezin.

Wanhopige hoop

Het laatste punt vormt ongetwijfeld de achtergrond van zijn uitroep: ‘Dat Koninkrijk van U, komt daar nog wat van’.Van het Reve heeft niet alleen een mystieke, verinnerlijkte opvatting van geloven, maar ook ziet hij de sociaal-maatschappelijke aspecten die in de r.k. traditie in verband met geloven naar voren worden gebracht. Helaas: die goedfunctionerende aarde was kennelijk (in de tijd van de uitroep)

Nog steeds niet aangebroken. Men leze de kranten. De bekende schrijver kon het daar natuurlijk niet bij laten zitten als (nieuw)lid van de kerk. Hij wilde dat die beloofde betere wereld er echt zou komen.

Uit zijn uitroep spreekt m.i. zowel wanhoop (blijkbaar kan ‘god’ ook niets aan die wantoestanden doen) als hoop (als die ‘god’ iets voorstelt en invloed kan laten gelden, dan moet het toch nog goed kunnen komen). Het is een hartenkreet die voor velen, in andere situaties, zeer herkenbaar is.

Doe-kracht

Ik meen dat de grote auteur de schaduwkant van het bestaan scherp peilt, maar dat hij de verhouding ‘god-mens in verband met die geconstateerde negativiteit onjuist ziet. Zijn hoop is mijns inziens verkeerd gericht. Wie de wereld wil vermenselijken en de verhoudingen in het klein en in het groot wil normaliseren, moet geen beroep doen op een hogere macht, maar moet bij zichzelf en bij de geschiedenis van de mensheid te rade gaan. De kiemkracht van wat Reve het Koninkrijk noemt, zit in jezelf. Wie zichzelf op het spel zet (qua denkkracht of doe-kracht) zal de goede aarde in alle verhoudingen zien opbloeien. Waar het kan. 

                         Frans Brinkman

        (uit  Bijlage van Vrijzicht, december 1999)