UFO'S of UAP'S, ASTRONOMIE, RUIMTEVAART, ARCHEOLOGIE, OUDHEIDKUNDE, SF-SNUFJES EN ANDERE ESOTERISCHE WETENSCHAPPEN

Nieuw onderzoek suggereert dat de donkere strepen die in warme seizoenen op Mars te zien zijn, amper of zelfs helemaal geen water bevatten.

Het is een bekend fenomeen op de rode planeet: de Recurring Slope Lineae (RSL). Het zijn donkere strepen op hellingen – bijvoorbeeld kraterwanden – die alleen in de warmere seizoenen op Mars te zien zijn. De strepen zijn doorgaans minder dan vijf meter breed en verdwijnen weer als het kouder wordt.

Stromend zout water
Waaruit bestaan deze donkere strepen toch? Vorig jaar dachten onderzoekers het eindelijk te weten. Ze ontdekten op de plekken waar de donkere streepjes opdoken, gehydrateerde zoutmineralen en stelden dat de donkere strepen het resultaat zijn van zout stromend water. Het was wereldnieuws: opeens bleken er in ons zonnestelsel niet één, maar twee planeten te zijn waarop vloeibaar water stroomde (de aarde én Mars).

Temperatuur
Nieuw onderzoek geeft echter een iets genuanceerder beeld. Wetenschappers bestudeerden de donkere strepen dit keer met het Thermal Emmission Imaging System (THEMIS) aan boord van de ruimtesonde Mars Odyssey. Dit instrument meet de grondtemperatuur op Mars en uit die grondtemperatuur kunnen de onderzoekers dan weer afleiden hoeveel water de Recurring Slope Lineae bevatten. Want wanneer water aanwezig is in de ruimte tussen zanddeeltjes, dan is dat van invloed op hoe snel een stukje grond overdag opwarmt en ’s nachts afkoelt.

Hier zie je de donkere strepen op een kraterwand. Afbeelding: NASA / JPL-Caltech / Univ. of Arizona.

Weinig water
Uit het onderzoek blijkt dat de Recurring Slope Lineae veel minder water bevatten dan gedacht. Als de RSL een heel dun laagje water bevattende grond bezitten, dan zou die laag niet meer dan drie gram water per kilogram grond bevatten. Daarmee zou de grond ongeveer net zoveel water bevatten als de droogste plekken op aarde (de Atacama-woestijn en de Dry Valleys op Antarctica). Als de laag grond die water bevat dikker is, zou de hoeveelheid water per kilogram grond nog kleiner zijn.

Droog of nat?
De onderzoekers sluiten niet uit dat water een rol speelt bij het ontstaan van de Recurring Slope Lineae. “Maar de duisternis van de grond hangt niet samen met grote hoeveelheden water, hetzij vloeibaar of bevroren,” vertelt onderzoeker Christopher Edwards. Hij benadrukt dat echter niet kan worden uitgesloten dat volledig droge mechanismen aan het ontstaan van de RSL ten grondslag liggen.

Het nieuwe onderzoek veegt het eerdere onderzoek dat stelde dat de RSL rijk waren aan gehydrateerde zoutmineralen niet van tafel, zo benadrukken de onderzoekers. “Je kunt gehydrateerd zout hebben, zonder genoeg water te hebben om de ruimtes tussen deeltjes te vullen,” legt Edwards uit. “Zouten kunnen gehydrateerd raken door waterdamp uit de atmosfeer te trekken, daar heb je dus geen ondergrondse waterbron voor nodig.” En daarmee zijn de donkere strepen op het oppervlak van Mars dus eigenlijk weer het mysterie dat ze sinds hun ontdekking in 2011 waren. Nog altijd weten we niet waardoor de donkere strepen ontstaan en weer verdwijnen. Stromend water lijkt in ieder geval niet zo’n grote – of zelfs helemaal geen – rol te spelen.

Zal een stofdeeltje roet in het eten gooien en het ruimtevaartuig dat Stephen Hawking binnen 20 jaar tijd naar de dichtstbijzijnde ster wil sturen al ruim voor aankomst vernietigen?

Eerder dit jaar kondigde Stephen Hawking een nieuw wetenschappelijk project aan: Breakthrough Starshot. Het project moet binnen twintig jaar leiden tot de lancering van een ruimtevaartuig dat een bezoekje gaat brengen aan Alpha Centauri: het dichtstbijzijnde stersysteem (dat sinds gisterenavond opeens een stuk interessanter is geworden, zie kader). Het ruimtevaartuig in kwestie weegt niet meer dan een vel paper en gebruikt in eerste instantie een groot, maar flinterdun zeil om op snelheid te komen. Dat zeil wordt door een gigantische laserstraal die vanaf de aarde wordt afgevuurd, versneld. uiteindelijk zal het ruimtevaartuig zich met een snelheid van 60.000 kilometer per seconde door de ruimte haasten. Zelfs met die ongelofelijke snelheid zal het ruimtevaartuig er ongeveer 20 jaar over doen om bij Alpha Centauri te arriveren.

Gisterenavond maakten astronomen bekend dat ze een aardachtige exoplaneet hebben ontdekt die rond de dichtstbijzijnde ster cirkelt. De exoplaneet heeft de naam Proxima b gekregen en draait om de ster Proxima Centauri, onderdeel van het stersysteem Alpha Centauri. De aardachtige planeet bevindt zich in de leefbare zone. “De zoektocht naar leven op Proxima b is de volgende stap,” zo stelde één van de ontdekkers van de exoplaneet, Guillem Anglada-Escudé.

Stof
Prachtig plan. Maar is het ook haalbaar? Daarover buigen onderzoekers zich momenteel. En één van de dingen waar ze zich zorgen over maken is: stof. “Zal een ruimtevaartuig dat beweegt met een snelheid die in de buurt komt van de snelheid van het licht in staat zijn om de schade die toegebracht wordt door interstellair gas en stof te overleven?” zo vragen onderzoekers zich in dit recent verschenen paper af.

Kogeltjes
Hier op aarde zien we in een enkel stofdeeltje misschien niet zo’n bedreiging. Maar in de ruimte is dat anders. Het ruimtevaartuig van Hawking heeft een snelheid van eenvijfde lichtminuut per minuut. En wanneer je met zo’n snelheid op een stofdeeltje klapt, heeft dat heel andere effecten dan wanneer er hier op aarde een stofdeeltje op je dressoir landt. Met zulke snelheden worden stofdeeltjes als kogels en kan het ruimtevaartuig flink beschadigen. Grote vraag is: zijn die beschadigingen vervelend of fataal voor de missie? Het hangt met name af van de omvang van de stofdeeltjes. Een stofdeeltje van slechts 15 micrometer groot is voldoende om het ruimtevaartuig totaal te vernietigen. Maar, zo stellen de onderzoekers, gelukkig zijn zulke grote stofdeeltjes vrij zeldzaam en de kans dat het ruimtevaartuig zo’n stofdeeltje tegenkomt, is bijzonder klein. Een ontmoeting met kleinere stofdeeltjes is een stuk aannemelijker. “Interstellair stof kan talloze kraters op het oppervlak van het ruimtevaartuig veroorzaken,” zo schrijven de onderzoekers. Tegen de tijd dat het ruimtevaartuig bij Alpha Centauri arriveert, kan het oppervlak van het ruimtevaartuig zo gemakkelijk 30 procent van het volume zijn kwijtgeraakt.

Maatregelen
Het goede nieuws is dat er tijdens de ontwikkeling van het ruimtevaartuig wel maatregelen kunnen worden genomen om de kans op beschadigingen door toedoen van stofdeeltjes te verkleinen. Zo kan een 1,3 millimeter dik ‘schild’ gemaakt van grafiet al een verschil maken. Ook lijkt het verstandig om het zeil – dat alleen tijdens het begin van de reis nodig is om het ruimtevaartuig te versnellen – op een gegeven moment op te vouwen en achter een beschermend schild weg te stoppen. “Een andere oplossing kan zijn om het zeil achter het beschermende materiaal, maar voor het ruimtevaartuig te stoppen om de gevoelige elektronica te beschermen.”

Interstellair gas
De onderzoekers gingen ook na welk effect het interstellaire gas op het ruimtevaartuig heeft. En ook dat gas kan het ruimtevaartuig beschadigen, maar niet zo erg als het interstellaire stof. Zo zal het interstellaire gas het oppervlak van het ruimtevaartuig slechts tot een diepte van 0,1 millimeter kunnen aantasten. En als het ruimtevaartuig gemaakt wordt van goed geleidend materiaal (bijvoorbeeld grafiet) kunnen beschadigen door zware gasatomen wellicht zelfs helemaal voorkomen worden.

Al met al is er dus nog geen reden om Breakthrough Starshot af te schrijven. Wel wordt duidelijk dat er nog een hoop werk aan de winkel is alvorens dit ruimtevaartuig het luchtruim kan kiezen. Er valt nog veel te onderzoeken en er zijn nog heel wat hindernissen te nemen. Maar het is alle moeite ongetwijfeld waard.