|
 Naar jaarlijkse traditie werd Wapenstilstand ook te Beveren-Leie herdacht. Deze herdenking begon met een eucharistieviering in de Sint-Jan de Doperkerk voorgegaan door E.H. Luc Suys. Voor de gelegenheid was ook buurgemeente Desselgem (kerk gesloten wegens restauratie) naar Beveren-Leie gekomen om er de eucharistieviering bij te wonen. Tijdens de eucharistie had het Bevers Koninklijk Harmonieorkest post gevat achteraan de kerk en speelde o.a. De Brabançonne en De Vlaamse Leeuw.
Na de viering ging het naar het grafmonument waar alle aanwezigen welkom geheten werden door Rob Demerie, voorzitter van het Feestcomté. Naast het stadsbestuur brachten 21 Beverse vereningen een bloemhulde aan het grafmonument en speelden enkele leden van het Bevers Harmonieorkest het 'Te velde'. Na de ceremonie ging het woord naar schepen Rik Soens die onderstaande speech bracht. (Met dank aan schepen Rik Soens om deze te mogen publiceren)
"Het is me een waar genoegen om namens het stadsbestuur van Waregem een woord van dank en waardering te mogen uitspreken.
11 november, de dag waarop we het einde van beide oorlogen herdenken, oorlogen die ons land zo zwaar getroffen hebben. Het is ook een dag om de vele slachtoffers te herdenken, de vele soldaten die gestreden hebben voor vrede, in volle besef dat vrede niet zomaar als een verworven recht kan worden beschouwd. 11 november blijft voor ons allen een dag van eerbiedwaardige herdenking en bezinning voor wat de oud-strijders voor ons hebben betekend. 11 november is meer dan een symbolische dag, het moet een dag zijn van diep respect aan zij die hun leven op het spel zetten voor onze democratie, voor onze vrijheid.
Op dit eigenste moment, nu precies 90 jaar geleden, om 11 uur 's morgens werd op 11 november 1918 in een treinwagon de Duitse capitulatie ondertekend. De Eerste Wereldoorlog was voorbij, de wapenstilstand een feit. Ook al ligt de eerste wereldoorlog 90 jaar achter ons, en het einde van de tweede oorlog ook reeds 63 jaar, toch blijft die herinnering nog steeds. Maar ook de schande en de schaamte om wat gebeurde. Zoiets mag nooit meer gebeuren. "Nooit meer oorlog" moet luider dan ooit klinken ....
De wereld is ons dorp geworden, dankzij de vooruitgang in onze maatschappij kunnen we in enkele uren tijd overal ter wereld naar toe. Genieten van mooie vakanties. Maar in diezelfde luttele uren, kom je pal in een oorlogsgebied terecht. Militairen moeten er nog steeds strijden om vrede te bekomen. En strijden betekent ook slachtoffers maken. Ons dorp, waar nog steeds oorlog is. Hoe gevaarlijk is de situatie nog tussen Amerika en Irak. Dagelijks sterven er nog een tiental Amerikaanse soldaten en Iraakse burgers. Dit grotendeels om economische belangen. We hopen met zijn allen dat de nieuwe president Obama het geweer van schouder wil veranderen en kiest voor overleg, voor diplomatie in plaats van kiezen voor wapens. Maar wat doen we met de vele kindsoldaten in Afghanistan, Pakistan, Soedan of Columbia. Kinderen die het moeten opnemen voor het militaire regime waar ze leven, maar niet beseffen wat democratie is. Dienen we met België ook niet op te passen om soldaten, militairen te sturen naar gebieden waar oorlog is, denken we maar aan Oost-Congo. Als u dan ook hoorde gisteren, dat een Europese ordemacht sturen naar die gebieden niet kan.
Maar evengoed kunnen we eens dicht bij ons in onze buurt kijken. We hebben misschien allemaal een mening omtrent de situatie tussen Vlamingen en Walen op vandaag, maar bij velen komen er extremere gevoelens naar boven. Maar in extremisme zit de kiem van onverdraagzaamheid. Hoe voelen we ons met de dreigende opkomst van uiterst rechts, die overal in Vlaanderen aanwezig zijn. Vrede is geen voldongen feit, er moet aan gewerkt worden, er moet hard aan gewerkt worden. Vrede, verdraagzaamheid en veiligheid zijn niet alleen een zaak van de politiek, van ordediensten of van de krijgsmacht maar is een zorg van iedereen. Meer dan ooit is duidelijk dat vrede een prijs heeft die door iedereen moet betaald word en ongeacht ras of stand of godsdienst.
Een tweede deel van mijn korte toespraak is een woord van dank. Een eerste dankwoord gaat naar Kolonel Decavel, die op ons verzoek is ingegaan om straks een rede te geven in het Klokhuis. Dank aan u allen hier aanwezig, om het gedachtegoed rond 11 november wakker te houden. Dank aan meneer pastoor en de Koninklijke harmonie voor deze prachtige dienst en dank aan het stedelijk feestcomité van Beveren-Leie voor de leiding van deze ceremonie. Dank aan de verschillende verenigingen voor het bevlaggen en bebloemen van deze grafsteen. Ik heb dan de aangename taak u allen uit te nodigen naar de receptie u aangeboden door het stadsbestuur in de trouwzaal van OC t klokhuis en te luisteren naar de rede van de kolonel.
Weet een ding zeker: NOOIT BRENGT OORLOG VREDE, MAAR INNERLIJKE STRIJD"
Aldus schepen Rik Soens
Eenmaal in het gemeentehuis werd iedereen verwelkomt met een glaasje en een woordje van schepen Rik Soens. Op zijn beurt gaf hij het woord door aan de voorzitter van de Oud-Strijdersbond Christian Vereecke die de vele aanwezigen toesprak, (zie onderstaande toespraak).
Met dank aan Christian voor het mogen publiceren van de toespraak
 
Het is voor de tweede maal dat ik U in naam van de Vereniging Oudstrijders welkom mag heten in het gemeentehuis van Beveren-Leie. Wij zijn hier op uitnodiging van het Stadsbestuur die het belang van de herdenking en vooral de bewustmaking van de jongere generatie, wil onderlijnen. Dank dat U er zo talrijk op afkomt; dank voor de betrokkenheid, uitgedrukt in een passende bloemenhulde bij ons sober monument. Ergens heb ik gelezen: ''het moet niet alleen een dag van vrede en verdraagzaamheid zijn, maar ook een dag van verwerping van totalitaire en racistische ideeën worden".
Vandaag 11 november 2008, pal 90 jaar voorbij, focussen wij op de ondertekening van de wapenstilstand in de spoorwegwagon van Compiègne; de complete vernedering van Duitsland. Een stilstand weliswaar, maar van korte duur. Minder dan 22 jaar later, minder dan één generatie, valt datzelfde Duitsland ons land opnieuw binnen, voor de meest destructieve oorlog uit de geschiedenis. Nog eens vier jaar moet onze bevolking een onderdrukking meemaken. In september 1944 spreekt men niet meer van wapenstilstand, maar van bevrijding.
Inderdaad de Tweede Wereldoorlog duurde van 1 september 1939, inval in Polen, tot 2 september 1945, overgave van Japan, volle zes jaar. Intussen werd een bibliotheek volgeschreven, werden documentaire en fictiefilms gedraaid, werden archieven verzameld om te getuigen en te bewijzen.
Wanneer ik dezer dagen een opvraging hoor op WTV bij kinderen van Diksmuide, een plaats met veel oorlogssporen in haar bodem - verschiet ik, hoe betreurenswaardig het is gesteld, met de getuigenis die wij moeten doorgeven. Er komt een dag dat alle getuigen zullen verdwenen zijn. Dan zullen leugens als onkruid kunnen opschieten. Even recent hoorden wij neo-nazzigeschreeuw vanuit Bellegem doordringen tot bij ons. Misschien hebben wij nood aan een gedreven Maurice Dewilde voor een heruitgave van zijn reportage als de Nieuwe Orde. Ik wil mij tenslotte nog eens in het bijzonder richten tot onze eigen getuigen: de band van het persoonlijke, intieme verhaal van mensen die het hebben beleefd. Dat verhaal - mondelinge overlevering - valt als een klein puzzelstukje in het grote geheel en raakt ons echt.
Voor hen speciaal wil ik het gedicht "11 november" van Pol Decavel voordragen.
11 november
Ze zijn niet meer de laatsten die der Krieg, het gas, het water,
de mannenmaatschappij van vier jaar loopgracht overleefden.
Ze zijn er nog hun volgelingen in een te lange Blitzkrieg.
De kogel heeft hen niet geraakt. De tijd heeft hen niet geveld
en boven de herinnering van wrok en spijt, van trots en nijd is er hun dag van elf november,
met trommelaars en klaroen, een mis, de krans,
de toespraak met vertrouwde woorden, de vlag voorop het marslied van het einde toen.
De hand groet plots weer vast en in één uur voelen ze zich weer "weerbaar strijder".
Aldus ChristianVereecke
Daarna kwam de toespraak van kolonel Remie Decavel en ook deze mogen we integraal meegeven.
Waarvoor dan ook dank aan Kolonel Remie Decavel
"Negentig geleden eindigde de Groote Oorlog 1914 1918 met miljoenen doden en verminkten. Men kon zich toen nog geen grotere oorlog voorstellen. Van daar zijn naam. Na de wapenstilstand was de algemene leuze en oproep: dat nooit meer, nooit meer oorlog. Maar het einde van de strijd en het verdrag van Versailles bevatte reeds de kiemen van het volgende conflict. Twintig jaar later was het zo ver en deze wereldbrand eindigde in 1945 met naar schatting 50 miljoen slachtoffers. Maar we leven nu hier in het westen reeds 63 jaar zonder strijd en gelukkig is de kille koude oorlog vergeten. Ex Joegoslavië maakte wel een zeer triestige en vreselijke uitzondering. Maar de wereld komt maar niet tot rust, en zelfs als de conflicten niet openlijk worden gevoerd is het geweld, de uitbuiting, moord, brand en verkrachting, uithongering dagelijks voelbaar bij vele volkeren, stammen en landen. Veel slachtoffers en moorden worden dikwijls zelfs niet meer vermeld. Afrikaanse landen blijven dagelijks in het nieuws, Kongo blijft maar het droevige nieuws halen en Azië doet zeker niet onder. Ook het Belgisch leger, hoe klein in verhouding tot de andere landen, heeft troepen in beide werelddelen en in Kosovo. Men kan zich daar veel vragen bij stellen: niemand kan voorspellen hoe lang nog vreemde troepen in Afghanistan en Irak zullen moeten strijden. Brengt de nieuwe Amerikaanse president enige versoepeling in het beleid? We kunnen het slechts hopen.
Elk jaar probeer ik iets te vertellen over gebeurtenissen en toestanden uit beide grote oorlogen. De steden Luik en Antwerpen waren in de loop van de 19°eeuw beveiligd door een cirkel van versterkte forten op een afstand van de stad zo berekend dat het onmogelijk was het centrum van de stad te beschieten. Maar toen de forten voltooid waren was de dracht van de kanonnen zo gemoderniseerd dat de forten toch te dicht bij het centrum stonden en zo werd Luik door de Duitsers reeds op 5 augustus 1914 veroverd, een dag na de inval.
Maar de Duitse aanval werd tegengehouden door het fort van Loncin. Deze gemeente ligt op de weg Brussel,Leuven, Luik, ongeveer 7 km van deze stad. Dit fort, een van de 12 forten rond de stad, had een bemanning van 550 militairen, zowel Vlamingen, Brusselaars en Walen. Het telde 25 kanonnen van 57 mm tot 210 mm. Het geheel werd bevolen door een Vlaams officier, commandant Naessens. De bemanning had gezworen zich niet over te geven. De Duitse allerie beschoot het fort met obussen 210 mm, en na elke beschieting bestormde de Duitse Infanterie het fort. Op dat ogenblik sprongen de Belgen uit hun schuilplaatsen en beschoten de aanvallende troepen met geweer en mitrailleurs. De Duitse verliezen waren verschrikkelijk.
Het Duits commando zocht een andere oplossing. Zij lieten dan hun dikke Bertas overkomen. Dit waren kanonnen van 420 mmo De tiende dag op 15 augustus, viel een obus 420 mm in het lokaal van de munitiereserve. Deze depot ontplofte en 350 Belgische manschappen verloren het leven en werden bedolven onder de ruïnes.
Na de eerste wereldoorlog werd het fort niet herbouwd en bleef het de begraafplaats van al deze manschappen. De overblijvende munitie werd tientallen jaren niet aangeraakt, maar ten slotte heeft DOVO toch de grote kuis aangepakt en had 3240 obussen te vernietigen. Bij deze werken werden ook 25 lijken van gesneuvelde militairen gevonden. Vier er van konden geïdentificeerd worden.
Op 15 augustus 2008, dus juist 94 jaar na de feiten, werden de 25 gesneuvelden plechtig begraven en werd de eer bewezen aan de 350 moedige landgenoten. Nu is het fort opgekuist en is het ook te bezoeken. Laten we even teruggaan naar de tweede oorlog.
Wij als kind beleefden de mobilisatie, maar op een kind maakte dat weinig indruk. Erger was het toen we op vrijdag 10 mei 1940 zeer vroeg wakker werden van vliegtuiglawaai en vele andere ongewone geluiden. Onze ouders en buren wisten onmiddellijk dat de tragedie een aanvang nam. Niettegenstaande liepen we toch naar school maar werden tegengehouden ter hoogte van de huidige vrije basisschool. Iedereen probeerde die dagen nog wat voeding en brood, meel en bloem te bemachtigen. Veel mensen stonden buiten de toestand te bespreken en bij de ouderen was er reeds veel onrust en verdriet. De jonge mannen die nog niet waren opgeroepen moesten verzamelen en zich naar Frankrijk begeven. Het werden zeer woelige en angstige dagen met veel vliegtuigen in de lucht, luchtafweer en luchtgevechten. Het Belgisch leger trok zich terug achter de KW lijn, die liep van Waver, Leuven naar Lier. Maar het mocht niet baten en rond 20 mei hoorden we reeds het kanongebulder aan de Schelde.
Ondertussen was een dagenlange enorme stroom van vluchtelingen op gang gekomen langs de Gentse weg en langs de Grote Heirweg en de aankomende Franse troepen in de andere richting. Je zag er alle mogelijke vervoermiddelen, te voet, per fiets, per triporteur, boerenwagens met paard of ossen. Velen uit Limburg en het Antwerpse.
De Beverenaren gaven ze te drinken, te eten en overnachting. Veel verdriet alom. Terwijl de Duitse troepen naderden keek iedereen uit hoe hij en het gezin in een betrekkelijke veiligheid de komende en naderende gevechten kon doorstaan. Kelders werden versterkt, veiligheidsputten (onderstanden) gegraven en kostbare zaken in veiligheid gebracht. Vanaf 20 mei hoorden we voortdurend kanongebulder aan de Schelde en leefden we in angst voor wat zeker komen zou. Weldra werd de verdedigingslijn aan de overkant van de Leie bezet door Belgische troepen, bij ons het 25° en het 1° Linieregiment. De soldaten groeven schutterskuilen en veiligheidsbermen.
Wij hadden als kind veel te zien en te bezien en de dagen gingen snel, te snel voorbij. Iedereen en vooral de ouderen begonnen zich nu echt zorgen te maken. Hoewel we thuis een onderstand hadden gedolven en bedekt, hadden onze ouders er geen vertrouwen in. Wij en andere buren verzamelden op het hof van boer Van Ackere en richtten de grote aardappelkelder in als een schuilplaats voor enkele families. De deur van de kelder, die uitgaf naar de Leie werd beveiligd. Alles samen waren we toch slechts een honderdtal meters van de Leieoever verwijderd. Die zelfde dag werden de kerken van Beveren en Harelbeke opgeblazen. De kerk van Beveren was er erg aan toe. De brug over de Leie te Ooigem zagen we ook in een water- en stofwolk verdwijnen.
Toen we tegen de vooravond verzameld waren in onze schuilkelder kwamen de eerste Duitse verkenners polshoogte nemen en weldra tegen de nacht zaten we bibberend en biddend te luisteren naar de gevechten. Die verschrikking duurde nog de ganse vrijdag, 24 mei we kregen wel een Duits officier op bezoek; hij bekeek ons allen met grote aandacht en deelde dan chocolade uit; maar ons moeder herkende haar eigen voorraad.
Zaterdag, 25 mei; we konden even naar buiten en zagen een Duitse brug over de Leie in het water vallen dank zij een Belgische voltreffer. Overal lagen dode koeien in de weide. Het hof van Van Ackere stond vol met Duitse troepen en er kwamen er voortdurend bij komende, van de Gentse weg. Wij trokken weg van de Leie want de Belgische artillerie schoot voortdurend over en we werden ingekwartierd bij Aimé Casteele, het hof gelegen rechtover de huidige Vrije Basisschool. De Duitse artillerie schoot over onze hoofden. Ondertussen vernamen we welk drama er zich bij onze buren, familie Alfons Vandorpe had voltrokken. Zij zaten goed beschut in een betonnen rootput met een stalen deur. De Duitsers moeten wat beweging bemerkt hebben en schoten van op korte afstand een granaat door de deur. De gevolgen waren verschrikkelijk. Er vielen vijf doden te betreuren: de vrouw van Alfons Vandorpe, Elvira Amerlinck, 63 jaar oud, de moeder van 8 kinderen o.a. van Albert Vandorpe, en nog vier vluchtelingen uit Brabant lieten er het leven.
Langs de Kortrijkse weg speelde er zich bijna een groot drama af. Duitse militairen, die wel wat hadden gedronken, vonden een dode Duitse soldaat en beschuldigden Belgische burgers van doodslag. Ze haalden alle burgers uit de kelder van het huis Gentse weg 351, arresteerden Gerard Himpe, vader van Marcel, Gerard Blauwblomme en André Loosveld. Deze drie onschuldigen werden tegen de muur gezet en zouden geëxecuteerd worden. Maar Irma, de moeder van de Loosvelds, vroeg een Duits officier die te paard aankwam om hulp. Deze bekeek het lijk wat grondiger en zag dat de jongen door een schrapnel was getroffen in de schedel: zijn naam Hans Kraus. De drie Beverse mannen werden weer vrij gelaten en zo doende werd een groot drama vermeden.
Verder was in Beveren de dood van 4 burgers te betreuren: Arthur Verborg, vlasser, echtgenoot van Irma Vanduinslager, vader van 6 kinderen, Marie Laevens echtgenote van Jan Dewinter, Eerwaarde Heer Van Hilst, aalmoezenier uit Lier, ondergebracht bij de zusters in het klooster, en een Belgische soldaat die zelfmoord had gepleegd. Een Beverse soldaat, Jules Ducatteeuw, vader van Etienne, vond de dood tijdens de gevechten en werd voorlopig begraven in Herent. De overleden jonge vader werd in juni 40 naar Beveren overgebracht.
Op maandag keerden wij, zoals de meeste, terug naar onze woning. Maar daar was weinig vreugde mee gemoeid want bij ons was er in de achtermuur een groot gat geslagen en moesten onze ouders, zoals zo velen in de streek, terug een bewoonbaar onderkomen creëren. Op dinsdag 28 mei werd de wapenstilstand ondertekend nadat een groot deel van het Britse leger had kunnen ontsnappen. Een Belgisch officier reed te paard voorbij op de Grote Heirweg en zegde me in gebroken Nederlands: Het is voorbij, de koning ondertekent de wapenstilstand".
Sommige gegevens heb ik genomen uit het 27°jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring" De Gaverstreke", waarvoor ik de schrijvers Etienne Ducatteeuw en Michel De Brouwere bedank.
Wat daarna komt, vier jaar bezetting, is een ander verhaal. Laten we ons verheugen over de 63 jaar vrede in onze streken en leven met de hoop dat de wereld in de toekomst overal beseft dat we kunnen leven in vrede en dat de mens zijn conflicten kan beheersen mits goede en harde wilskracht van de politiekers en van de bevolking. Met deze wens, dank ik U allen voor uw aandacht".
Na dit alles was het tijd om het gulden boek te tekenen en een praatje te maken
Beveren-Leie telt nog 6 Oudstrijders, vier onder hen treft u in onderstaande sfeerbeelden.
Albert Velghe en Emiel Van Acker ontbreken.
12-11-2008 om 00:00
geschreven door Beverse Weetjes
|
