ARA ÉS HORA D’ESTAR ALERTA!

     pleidooi voor een vrij en democratisch Catalunya

WAAROM WORDEN IN SPANJE MISDADEN TEGEN DE MENSHEID ONBESTRAFT GELATEN (DEEL 3)? 

27 februari 2012: te Madrid wordt Baltazar Garzón Real door het “Audiencia Nacional” vrijgesproken van de beschuldiging om onderzoek te doen naar de misdaden van Franco en zijn fascistische bendeleden.
De "Audiencia Nacional" waarvan de meeste leden benoemd zijn door de extreem-rechtse Partido Popular, heeft Garzón vroeger echter al buitenspel gezet. Op 23 februari 2012 werd Garzón schuldig bevonden aan machtsoverschrijding. Een corruptieschandaal van 2001 tot en met 2009 met betrokkenheid van kopstiukken van de Partido Popular, toen oppositiepartij, heeft Garzón de das omgedaan. Het schandaal wordt de zaak-Gürtel genoemd naar de vertaling in het Duits van de familienaam van Francisco Correa, een van de hoofdrolspelers. In deze zaak heeft onderzoeksrechter Garzón zonder toestemming telefoongesprekken laten afluisteren. Daarvoor werd hij veroordeeld tot een verbod om zijn beroep gedurende 11 jaar uit te oefenen. Een kleine fout in het kader van een megamisdrijf wordt door bondgenoten van de verdachten maximaal beboet.
Of hoe 'democratie' in Spanje werkt. Dit belooft voor de toekomst. De Partido Popular zal er alles aan doen om van Spanje weer een centralistische staat te maken, de leuze van de Falange en Franco, "una, grande y libre" indachtig. Andere taalgeroepen dan de Castiliaanse, ten onrechte Spaans genoemd, en regio's met independistische gedachten zullen het voelen. De Europese Volkspartij, de grootste partij in het Europese parlement, zal de Partido Popular, erfgenaam van Franco, zullen de andere kant opkijken of zelfs openlijk steunen. Van die Europese Volkspartij maken onder meer de CD&V of Christen-Democartische en Vlaams, en de CdH of Centre Démocrate Humaniste, de 2 christelijke partijen van wat België genoemd wordt, deel uit.  Moet ik hieruit afleiden dat ze het fascisme genegen zijn?!

-o-o-o-

Op 27 februari 2012 van 8.00 tot 8.30 opnieuw, net als op  2 februari 2012 en 6 februari 2012, geprobeerd om http://www.mcu.es/archivos/MC/CDMH/index.htm van het "Centro Documental de la Memoria Histórica" te raadplegen. Ik geraak nog steeds niet binnen. Ik kreeg nogmaals "Error"-melding met daaronder opnieuw volgende tekst: "Ha ocurrido un error al intentar ejecutar la aplicación, inténtelo de nuevo dentro de unos minutos". Blijkbaar kunnen "unos minutos" of enkele minuten erg lang duren!
Is het toeval dat dat "Centro Documental de la Memoria Histórica" afhangt van het "Gobierno de España", "Ministro de Educación Cultura y Deporte", "Secretaría de Estado de Cultura"?! Ik denk het niet. Andere gegevensbanken van "Gobierno de España", "Ministro de Educación Cultura y Deporte" kan ik zonder enig probleem raadplegen.
Is het toeval dat de Partido Popular opnieuw aan de macht is?!
Dit moet ik meer dan zomaar blijven volgen.

-o-o-o-o-o-

Meer informatie:
 -"Ley de la Memoria Histórica" of de wettekst: http://www.boe.es/aeboe/consultas/bases_datos/doc.php?id=BOE-A-2007-22296;
-actiegroep: www.memoriahistorica.org.
-archief van de Guerra Civil: http://es.wikipedia.org/wiki/Archivo_de_la_Guerra_Civil.

EL PRESIDENT NO ÉS MORT

No digueu que ell és mort.

No mort l’alosa, ni el gra de blat

ni el roserar florit;

digueu tan sols que el President reposa

en els braços materns, amorosit.

No digueu que ell és mort.

La mort és cosa dels homes sense arrels

en l’infinit;

digueu tan sols que té la bosca closa

i la cançó e l’herba sobre el pit.

No digue que ell és mort.

La mort seria perdre’s en el no res;

i aquell que un dia acaroná la Patría 
amb el peu nu
i es féu pols amb la terra que l’aferra,

no podem dir que és mort, ell s’ha fet terra,

i aquesta terra ets tu, i ets tu, i ets tu.

     Ventura GASSOL I ROVIRA

-o-o-o-

DE PRESIDENT IS NIET DOOD

Zeg niet dat hij dood is.

De leeuwerik, het graan

en de bloeiende rozelaar zijn niet dood.

Zeg alleen maar dat de President

in moederlijke armen rust, getemperd.

Zeg niet dat hij dood is.

De dood is iets voor mensen zonder geloof

in het oneindige.

Zeg alleen maar dat hij zijn mond gesloten houdt

en luistert naar het lied van kruiden op zich.

Zeg niet dat hij dood is.

De dood zou slechts op niets uitdraaien.

Ooit zal hij het Vaderland overzien.

Zijn polsslag zal zich in de grond vastbijten.

Men mag niet zeggen dat hij dood is.

Hij is grond geworden en die grond

ben jij en ben jij en ben jij.

[vertaler: Rik WOUTERS] 

-o-o-o-o-o-

Extra-gegevens over de dichter:
A. Ventura, voluit Bonaventura,  Gassol i Rovira werd te La Selva del Camp geboren op 6 oktober 1893 en stierf te Tarragona op 19 september 1980. Hij was dichter en politicus;
B. Literatuur. Publicaties van:
1. Poëzie:
-Àmfora (1917);
-La Nau (1920);
-Les tombes flamejants (1923);
-Mirra (1931);
-Poemes 1917-1931 (1934);
-Miratges (1950);
-Balada del bressol (1977);
2. Toneel:
-La cançó del vell Cabrés (1921);
-La Dolorosa (1928);
-L'home i la bèstia (1934, in smenwerking met Josep Carner i Ribalta);
-La mort de l'ós (1935);
3. Proza:
-L'Oncle Neus. L'ombra del diable. L'escorçó del destí (zonder jaartal);
-El preu de la sang (1923);
-El mur de roses (1924);
-Mossèn Gabriel (1924);
-En Joan de les Campanes (1926);

HET BOMBARDEREN VAN BARCELONA TIJDENS DE GUERRA CIVIL

Op 17 juni 1936 begon in het zuiden van Spanje wat de Guerra Civil zal genoemd worden. Tijdens die oorlog heeft men voor het eerst in de geschiedenis steden gebombardeerd met als eerste doel het demoraliseren van de burgerbevolking en ‘pas’ als tweede het doden van mensen. Tijdens die oorlog heeft men voor het eerst in de geschiedenis steden doorlopend gebombardeerd. De opstandelingen van fascist én franquist Franco hebben daarbij steun gekregen van het Italië van Mussolini en het Nazi-Duitsland van Hitler en zijn Condorlegioen.

Wanneer men het heeft over bombardementen tijdens de Spaanse Burgeroorlog denkt men onwillekeurig aan het bombardement van Gernika, in het Castiliaans en het Nederlands Guernica genoemd, in Euskal Herria of Euskadi of Baskenland. Op 26 april 1937 is Gernika waar zich voornamelijk burgers uit de stad en republikeinse vluchtelingen bevonden, gebombardeerd. Over het aantal doden lopen de schattingen uiteen: van 120 tot meer dan 2.000. Het bombardement is vooral bekend geraakt door het schilderij van Pablo Picasso dat in 1956 tijdelijk in het Stedelijk Museum van Amsterdam tentoongesteld werd. "Guernica" is pas in 1981 in Spanje terecht gekomen waar het zich in het Museo de la Reina Sofia te Madrid bevindt. Picasso had immers beslist dat het pas naar zijn geboorteland mocht nadat de democratie er hersteld zou zijn.

Over de generale repetitie voor Gernika is veel minder geweten. Die werd op 31 maart en 2 en 4 april 1937 te Durango, eveneens in Euskadi en niet ver van Gernika, gehouden. Er vielen nochtans 336 doden, voornamelijk burgers. Op 2 april werd er zelfs gebombardeerd terwijl een internationale commissie van Britten en Fransen het bombardement van 31 maart onderzocht.

Dat toen Durango en Gernika gebombardeerd werden, te Barcelona reeds burgers bij bombardementen omgekomen zijn, is amper geweten. De eerste slachtoffers vielen op 13 februari 1937.

Over het aantal doden die tijdens de burgeroorlog en later tijdens het franquisme gevallen zijn, bestaat geen eensgezindheid. Gelukkig vindt men hier en daar objectieve cijfers. In Barcelona zijn tijdens bombardementen 6.052 doden, voor het grootste deel burgers, gevallen.

De Guerra Civil werd door Hitler gebruikt als voorbereiding voor W.O.II. Technieken werden uitgeprobeerd, aangepast en geperfectioneerd. Hoewel Barcelona vooral door Italianen werd gebombardeerd, heeft het de Nazi’s tal van gegevens over het op grote schaal bombarderen van dichtbevolkte stedelijke wijken opgeleverd. Ze hebben ze bij het bombarderen van Londen en andere Britse steden toegepast. Van 13 februari 1937 tot en met 5 februari 1939 zijn er maar liefst 6.052 doden gevallen. 6.052 slachtoffers op 707 dagen of meer dan 8 per dag.

Zoals reeds geschreven was het niet in de eerste plaats de bedoeling om burgers te doden. Het belangrijkste doel was om de bevolking van Catalunya en republikeins en dus democratisch Spanje in het algemeen en Barcelona in het bijzonder te demoraliseren. Enkel cijfers kunnen verduidelijken. Er werd gedurende meer dan 220 dagen gebombardeerd, bijna 1 dag op 3. De bombardementen concentreerden zich vooral op de oude stad waar dicht op elkaar de meeste mensen woonden. Dagenlang werd er met slechts relatief korte onderbrekingen gebombardeerd zoals bijvoorbeeld van 18 tot en met 25 januari 1938 of was er bomalarm. In januari 1939 werd er op 19 van 26 dagen gebombardeerd, bijna 3 dagen op 4. Op 23 januari 1939 was er maar liefst 14 keer luchtalarm wat niet betekende dat er ook gebombardeerd werd, de eerste keer om 2.06 en de laatste om 23.32. Er werd de bevolking overduidelijk geen rust gegund.

De mensen zochten al snel beschutting in schuilkelders. Grote reeds bestaande ondergrondse ruimtes werden gebruikt terwijl er ook nieuwe gegraven werden. Dé schuilplaats was de metro. De Engelsen die de Guerra Civil en de bombardementen van Barcelona vanop een afstand gevolgd hebben en geweigerd hebben om de Spaanse republiek te helpen, hebben er veel uit geleerd: tijdens W.O.II hebben ze de Londense metro als enorme schuilkelder gebruikt.

Het bombardement van 30 januari 1938 is de Barcelonezen bijzonder bijgebleven. Het was één van de bloedigste dagen voor de stad. De Italianen bombardeerden onafgebroken van 9.01 tot 11.11 en van 11.22 tot 12.25. Er vielen 210 doden. Geheel Barcelona was doelwit: de haven, de visserswijk van Barceloneta, de Casc Antic of de oude stad en de Eixample.

Op het Plaça de Sant Felip Neri in de omgeving van de kathedraal en geplakt tegen het Palau del Bisbat of bisschoppelijk paleis kwamen 42 mensen onder wie met zekerheid 29 kinderen om in een ondergrondse schuilplaats die onder de kracht van de bommen ingestort is. De kerk van Sant Felip Neri werd grotendeels verwoest. Later werd ze heropgebouwd door de franquisten die het moorddadige katholicisme hoog in het vaandel voerden. De sporen van het bombardement die nog steeds en duidelijk te zien zijn aan de gevel van de kerk, werden vreemd genoeg niet weggewerkt.

Er werd op 31 januari 2007 een gedenkplaat onthuld:

En memória de les victimes del bombardeig de Sant Felip Neri. Aquí varen morir 42 persones -la majoria infants- per l’acció de l’aviació franquista.

De namen van de slachtoffers zijn niet vermeld. Ik som ze, voor zover ze bekend zijn, op. Er stierven met zekerheid 29 kinderen, dus mensen niet ouder dan 18 jaar: Indaleci Alcaraz Martínez, Castor Anta Losada, Eduard Augusto Quevedo, Manuel Castejon Martínez, Blas Coloma Salvadó, Jaume Domingo Andreu, Félix Escaledo Blasco, Manuel González Leon, Josep Gutiérrez Calpe, Manuel Gutiérrez Calpe, Antoni López Sánchez, Claudi Monnier Meléndez, Gabriel Nirola Domingo, Joaquim Ramírez Pons, Joan-Antoni Ramírez Pons, Ferran Reyes Mendoza, Manuel Rúbio Gonzaléz, Ferran Sánchez Hortolá,  Francesc Selles Blasco, Salvador Selles Blasco en 9 nens of kinderen, zonder vermelding van naam of leeftijd. Er stierven met zekerheid 7 volwassenen: Maria-Glória Admella Duarte, Mercé Font Finet, Carme Noguera Tuset, Santiago Sagué Sebastian, een man en 2 vrouwen. Er stierven 5 personen van wie wel de naam, maar niet de leeftijd gekend is: Joan Alvaro, Joan Comas, Florenci Domingo, Antoni Maristany en Josep Rojas. Er stierf één persoon van wie naam, leeftijd en geslacht niet bekend zijn omdat er slechts delen van zijn lichaam gevonden zijn.

In tegenstelling tot de Duitse oorlogsmisdadigers die na W.O.II tijdens het proces van Nürnberg voor hun daden veroordeeld zijn, is nooit ook maar één franquist voor zijn wandaden tijdens de Guerra Civil veroordeeld.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: 21 november 2011.

Uitgiftegegevens: http://historiek.net/overig/het-bombarderen-van-barcelona-tijdens-de-guerra-civil-5458.

Waar de einder na een kortstondig leven verf
en moment geworden is, begint taal voorgoed
pas te leven. Dat papier maagdelijk en sneeuw
is en de dichter toebehoort, weet de schilder

die slechts bewust en kil verkracht op een doek
van woordloosheid: de loop der dingen schendt
hij tot het kunstwerk zich moe gewonnen geven
moet. De dichter die bewust het volle wit dient

en in vlaktes van stilte één punt nalaat, is anders:
te vriend is taal. De schilder echter haat woorden
die hem nooit vertrouwen zullen. Sinds spraak
in beelden veranderd is, is tijd voorgoed gestokt.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk;
-bovenstaand titelloos gedicht kan beschouwd worden als een arts poëtica.

JESUCRIST
     nawoord



Ook hij werd geboren om te sterven. Dagen,
maanden en seizoenen gingen voorbij. Jaren
werden geleefd, ondergaan. Lente is slechts
een vage herinnering; zonder terugweg blijkt
de laatste winter: dat leven slechts splinters

achterlaat, had hij altijd al geweten. Toevlucht
is de vrouw geweest ooit, nooit een weg terug.
Van zijn taal heeft niemand sporen gevonden.
Ademen dat moeilijker wordt, heeft gedwongen
tot gaan. Ik werd geboren (maar om te begeren).

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk;

Extra-gegevens over het gedicht:
-het gedicht verwijst naar scènes uit het "Tapís de la Creació", het "Tapijt van de Schepping", dat deel uitmaakt van de kerkschat van de gotische kathedraal van Girona. Het elfde/twaalfde eeuwse "Tapís de la Creació" stelt de schepping, de winden, de maanden, de seizoenen en het jaar, mythologische voorstellingen, de rivieren van Eden en het vinden van het kruis door Helena van Constantinopel voor. Meer informatie over het "Tapis de la Creació" in de catedral de Santa Maria te Girona:Girona:
http://blog.seniorennet.be/lliure/archief.php?ID=1084171, http://historiek.net/overig/el-tapis-de-la-creacio-of-het-scheppingsverhaal-van-girona-5604 en http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
 http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
-het gedicht kan beschouwd worden als een ars poetica.

PA AMB TOMÁQUET (tomatenbrood)

1. Ingrediënten:

-groenten: 2 gehalveerde rijpe en sappige tomaten;

-kruiden: grof zeezout;

-allerlei:

     -4 sneden boerenbrood van enkele dagen oud en van 1 centimeter dik;

     -4 gepelde tenen look;

     -extra virgen-olijfolie.

2. Werkwijze:

-de sneden boerenbrood lichtjes grillen op een rooster boven een houtvuur;
-een kant inwrijven:
     -eerst met een lookteentje;
     -dan met een halve ingesneden tomaat zodat vruchtvlees en sap goed vrijkomen;
-afwerken:
     -eerst overgieten met olijfolie;
     -dan bestrooien met grof zeezout.

3. Alternatieven:

-pa amb tomáquet kan verrijkt opgediend worden. Het smaakt heerlijk met formatge (kaas), pernill (gedroogde ham), embutits (allerhande soorten worsten), anxoves (ansjovis) of escalivada (gestoofde groenten);

-het wordt ook gegeven bij truitas (tortillas met aardappelen of andere ingrediënten) en gegrild vlees. 

4. Allerlei:
4. 1. Qua bereiding:

-het grillen van de sneden boerenbrood op een rooster boven een houtvuur geniet de voorkeur omdat de houtsmaak een meerwaarde geeft. Grillen op een plancha of in een grillpan kan ook;
-sommigen wrijven beide kanten met een lookteentje in;
-Catalaanse tomaten geniet de voorkeur. In Catalaanse groentenwinkels verkoopt men verschillende soorten tomaten. Het beste is om naar tomaten voor pa amb tomáquet, die in de open lucht geteeld zijn en zeer zacht en zeer veel vruchtvlees bevatten,  te vragen;
-de extra virgen-olijfolie van Catalaanse arbequina-olijven geniet de voorkeur;
4. 2. Andere informatie:

-in restaurants wordt pa amb tomáquet automatisch, maar niet klaargemaakt aangeboden. Alle ingrediënten staan op tafel zodat de gast zijn snede brood zelf kan bereiden. Wie dan de ingrediënten afzonderlijk opeet, valt onherroepelijk door de mand.

BEDELAAR
     la Rambla de la Llibertat



Aan tafel gezeten heb ik leven afgedragen voorbij zien gaan.
Verleden en geheimen waarin het ooit ingewijd was, waren
in zakken geborgen. Kranten die onwaarheden van gisteren
tot geschiedenis samenvatten, verzamelde hij. Oud nieuws

van vandaag negeerde hij: aan wat nú staat, heeft zijn leven
niet langer een boodschap. Of tijd en tekst die ik misbruik,
samengaan, vraag ik me gemaakt gespeeld af. Weet je, ik
zit aan een tafel en proef van woorden de vruchtbaarheden.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk.

Extra-gegevens over het gedicht:
-"la Rambla de la Llibertat", de ondertitel die Rambla van de Vrede betekent, verwijst naar de plaats die aanleiding was tot het schrijven van het gedicht;
-"la Rambla de la Llibertat" loopt ongeveer parallel met de Onyar, een van de 3 rivieren die door Girona stroomt, en ligt in het commerciële deel van de stad.

PRENTKAART [2]
     la Pujada de Sant Doménec



Stadsgezicht plooit zich dicht terwijl ik mijn rechteroog uit-
ruk: geen splinter wens ik in een vergulde doos te bewaren.
Het licht breekt. De tijd verschilfert en verstilt. Een glas valt
op gladde keien die trillen in de hitte en echo's weerkaatsen

van een ander bestaan: weg vloeit wijn. Een gewelf dat leven
beschermen wil, is nooit spraakzaam geweest: toch hebben
haar stenen nooit aanstoot gegeven. Ze herhaalden slechts
dezelfde geschiedenissen die stotterend verbeelden wilden.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk.

Extra-gegevens over het gedicht:
-"la Pujada de Sant Doménec", de ondertitel, verwijst naar de plaats die aanleiding was tot het schrijven van het gedicht;
-"la Pujada de Sant Doménec" is een bergop-lopende straat in het Romeins-Middeleeuwse en Middeleeuwse deel van de stad.

HEERSERS OVER CATALUNYA: KONINGEN VAN SPANJE VAN HET HUIS VAN HABSBURGO (1519-1700)

In 1504 volgde Juana de Aragón of la Loca haar moeder Isabel la Católica die in tegenstelling tot haar moeder én haar dochter geen sporen van zwakzinnigheid, laat staan waanzinnigheid vertoonde, op als koningin van Castilla en aanverwante gebieden. In werkelijkheid werd Castilië door haar wispelturigheid en besluiteloosheid, te wijten aan inteelt, zo typisch voor de adel, bestuurd door haar vader Fernando el Católico van (Groot-)Catalunya en kardinaal Cisneros.

In 1516 volgde Joana d’Aragó of la Boja die niemand minder dan de half-Castiliaanse Juana de Aragón was, haar vader Fernando of Ferran op: ze werd onder meer gravin van Barcelona. In werkelijkheid werden Catalunya en aanverwante gebieden door haar wispelturigheid en besluiteloosheid, te wijten aan inteelt, zo typisch voor de adel, bestuurd door haar zoon Carlos I, Carlos V of Carlos Quinto, bij ons bekend als Karel V.

Samengevat kan gesteld worden dat Juana de iure of van rechtswege gravin van Barcelona en koningin van (Groot-)Catalunya én van Castilla was. De facto of feitelijk behoorde de macht toe aan haar zoon Carlos I of Carles I die echter nooit Catalaans gesproken heeft. Ik hoed me om te denken aan koningen van wat België genoemd wordt, die Nederlands niet konden of wilden spreken of eerder met tegenzin spraken en nog steeds spreken. Ze beschouwden en beschouwen mijn taal als tweede- of zelfs derdehands, dus minder belangrijk dan het Frans van de adel en andere dikkenekken en misschien zelfs het Duits van hun protestantse oervader Leopold I.

Kortom, Juana had niets te zeggen en werd eerst door haar vader en later door haar zoon opgesloten gehouden in het kasteel van Tordesillas. Ze werd opgesloten omdat ze waanzinnig of gek was. Klopt dit? Juana voldoet niet aan de laat-Middeleeuwse voorwaarden om gek genoemd te worden. Ze was niet dul met wie een gestoorde die een bedreiging voor zijn omgeving vormde, en niet arm van geest met wie een mentaal gehandicapte bedoeld werden. Zou de Cortes van Castilla haar in 1505 overigens tot koningin uitgeroepen hebben indien er iets aan de hand was?!

Toch werd ze waanzinnig verklaard. Feit is dat er iets aan de hand was. Feit is dat Filips de Schone die slechts prins-gemaal van Castilla zou worden en het regeren aan zijn vrouw zou moeten overlaten, net vóór de eedaflegging van 1505 een verslag over de zwakke geestestoestand van Juana, opgesteld door haar majordomus Martin de Moxico, heeft laten verspreiden. Was er sprake van een oprecht opgesteld document? Is dat verslag er op vraag van de machtsgeile Filips zelf gekomen? Was het Filips’ bedoeling om zijn echtgenote buitenspel te zetten en zelf koning te worden? 

Fernando en Isabel van het geslacht van de Trastámaras, usurpatoren op de Castiliaanse troon, die om wie weet welke redenen de Reyes Católicos of Katholieke Koningen genoemd werden, en de Habsburger Maximiliaan van Oostenrijk deden er alles aan om hun macht en rijken te vergroten. Eén van die middelen was het huwelijk. De banden tussen de 2 families werden door de dubbelhuwelijken van 1597 en 1496 versterkt. Juan, Karel V’s Spaanse oom, huwde met Margaretha van Oostenrijk, Karels Habsburgse tante, terwijl Juana, Karels moeder en Juans broer, trouwde met Filips, Karels vader en Margaretha’s broer.

Die Filips zou het de geschiedschrijvers niet gemakkelijk maken. Ik wil het niet hebben over zijn toenaam die naar zijn uiterlijk zou verwijzen: in de Nederlanden was hij Filips de Schone en in Spanje Felipe el Hermoso. Waneer ik zijn Habsburgse kin bekijk, stel ik me echter vragen bij zijn schoonheid. Maar ja, het plebs, en ik gebruik geen woord dat de gewone burger gebruikt om zichzelf aan te duiden, heeft de adel al te vaak en ik weet niet om welke reden, of zijn het redenen, opgewaardeerd en beter of mooier dan ze waren, voorgesteld. Het zijn vooral de volgnummers die het onder meer bij Filips moeilijk maken. In de Nederlanden was hij onder meer Filips IV van Vlaanderen. Op het Iberische schiereiland was het Felipe I van Castilla en Felip 0 van Catalunya of Felipe 0, voor zover dat laatste zou kunnen.

Dit betekent dat zijn kleinzoon en Karels zoon in Castilla regeerde als Felipe II en in Catalunya als Felipe I, niet Felip I. De reden is simpel. Felipe, Karel V’s vader, heeft in Catalunya nooit op de troon gezeten, gewoon maar omdat zijn schoonvader Fernando die hem in 1506 misschien wel heeft laten vergiftigen, hem overleefd heeft.

Ik geef hieronder de koningen van Spanje in het Castiliaans weer omdat ze in se niets met Catalunya te maken hebben, en volg de Castiliaanse nummering. Hun bijnamen laat ik achterwege: de Habsburgers gaven immers weinig of niets om Catalunya. Tussen haakjes staat hun regeerperiode. De band met de voorganger wordt vermeld.

De lijst:

-Carlos I (1519-1556), zoon van Juana la Loca;

-Felipe II (1556-1598), zoon;

-Felipe III (1598-1621), zoon;

-Felipe IV (1621-1665), zoon;

-Carlos II (1665-1700), zoon.

Gedurende 184 jaren, vanaf 1516 tot en met 1700, regeerden 5 koningen van Spanje over Catalunya. Een koning regeerde gemiddeld 36 jaren; 3 regeerden langer. Felipe III regeerde slechts 23 jaren. Felipe IV had het maar liefst 44 jaren voor het zeggen.

TOESCHOUWER
     el Passeig de la Muralla



Binnenwaarts gekeerd is deze stad die de geborgenheden
van omringende heuvels heeft gezocht en naar zichzelf tuurt.
Om het uitdeinen van haast te beletten heeft ze zich omringd
met wallen. Stenen verraden nauwelijks en illustreren de rust

en tijdloosheid van saffranen zonnen. Verlaten en idyllisch is
de tuin aan mijn voeten. Misschien heeft de zonnewijzer zich
voorgoed verloren gegeven. Klokken lijken luiden voor altijd
verleerd te hebben. Los maak ik me uit het portaal van tijd.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk.

Extra-gegevens over het gedicht:
-"el Passeig de la Muralla", de ondertitel, verwijst naar de plaats die aanleiding was tot het schrijven van het gedicht;
-"el Passeig de la Muralla"  is niets anders de ronde van de Romeins-Middeleeuwse en Middeleeuwse stadsmuren, erop of aan de voet ervan.

ERGENS
     els Quatre Cantons



Ik ben op doorreis. Van het bestaan dat ik achtergelaten heb,
zijn vervreemding en leegte gebleven. Van jaren die voor mij
liggen, durf ik geen uitweg te voorspellen. Rond het kruispunt
waar ik getwijfeld heb, werd de wereld door landschappen

van gesloten huizen anders gekleurd. Van nergens ver weg
ben ik gekomen. Van de tijd heb ik vanmorgen voor het eerst
het wegschrijven van wat ik nodig dacht te hebben, gezien.
Ik dacht op doorreis naar ergens te zijn. Of ik hier blijven zal?

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk.

Extra-gegevens over het gedicht:
-"els Quatre Cantons", de ondertitel, verwijst naar de plaats die aanleiding was tot het schrijven van het gedicht;
-"els Quatre Cantons" is een kruispunt, meer specifiek een plaats waar 4 wegen samenkomen.

TARDOR



En de mens. Rond zijn huis probeert hij rust
vergeefs gouden kleuren te geven. Het besef
dat lage zon hem slechts op een dwaalspoor
brengen kan, verzacht momenteel niet meer.
Lachen door de wijn van geoogste bloemen

doet hij niet langer. Zijn dagelijks bestaan blijkt
anders dan ooit geworden. Tegen vele stiltes
van straten wil zijn zwijgende stem niet meer
strijden. Minder maakt hij gebruik van woord
en tijd. Hij wil geen telwoord zijn. Hij leeft nog.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk;

Extra-gegevens over het gedicht:
-het Catalaanse "Tardor" betekent herfst;
-het gedicht verwijst naar scènes uit het "Tapís de la Creació", het "Tapijt van de Schepping", dat deel uitmaakt van de kerkschat van de gotische kathedraal van Girona. Het elfde/twaalfde eeuwse "Tapís de la Creació" stelt de schepping, de winden, de maanden, de seizoenen en het jaar, mythologische voorstellingen, de rivieren van Eden en het vinden van het kruis door Helena van Constantinopel voor. Meer informatie over het "Tapis de la Creació" in de catedral de Santa Maria te Girona:Girona:
http://blog.seniorennet.be/lliure/archief.php?ID=1084171, http://historiek.net/overig/el-tapis-de-la-creacio-of-het-scheppingsverhaal-van-girona-5604 en http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
 http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
-het gedicht kan beschouwd worden als een ars poetica.

GIRONA [2]
     ríu Onyar



Geregeld slaat naast straten het tikken van de rivier op hol.
Wijzers tollen in kolken. Wat drijven blijft, is verloren. Tijd
verdwijnt met water, orakelt een volwassen kind. Gelukkig
heb ik leren zwemmen. Ik kan de overkant bereiken waar ik

mijn horloge op de oever liggen laat: is dit de stad van komen
en blijven? Ik waag het niet er zekerheden op te bouwen. Ik
durf slechts gedichten te construeren die ik haar (nog) niet
opdraag. Dit lijkt de stad waarin ik leef, die niet van mij is.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk.

Extra-gegevens over het gedicht: "riu Onyar", de ondertitel, verwijst naar de plaats die aanleiding was tot het schrijven van het gedicht.

EL CREADOR



Vals is de tijd die zich altijd maar herhaalt, her-
schrijft. Anders is de dichter die het gemakkelijk
vindt om van rust en stilstand te houden. Ík ben
dichter, maar wil niet langer gedichten schrijven
wanneer de klok de wijzers tikkend en gaande

houdt. Eindelijk is het nodig om het manuscript
van mijn verboden evangelie te verduurzamen.
Woord ben ik immers en openbaring. Waarom is
het dan moeilijk om míjn poëzie die mijn bestaan
rechtvaardigt, zonder schroom te bewonderen?

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk;

Extra-gegevens over het gedicht:
-het Catalaanse "El creador" betekent de schepper;
-het gedicht verwijst naar scènes uit het "Tapís de la Creació", het "Tapijt van de Schepping", dat deel uitmaakt van de kerkschat van de gotische kathedraal van Girona. Het elfde/twaalfde eeuwse "Tapís de la Creació" stelt de schepping, de winden, de maanden, de seizoenen en het jaar, mythologische voorstellingen, de rivieren van Eden en het vinden van het kruis door Helena van Constantinopel voor. Meer informatie over het "Tapis de la Creació" in de catedral de Santa Maria te Girona:Girona:
http://blog.seniorennet.be/lliure/archief.php?ID=1084171, http://historiek.net/overig/el-tapis-de-la-creacio-of-het-scheppingsverhaal-van-girona-5604 en http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
 http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
-het gedicht kan beschouwd worden als een ars poetica.

GIRONA [1]
     ríu Onyar



Dit is de stad van het vertragen van de geschiedenis. Ik daal
trappen af zonder geleefdheden te herbeleven. Dood schop
ik een krantenprop vol oud nieuws: van mijn geboorte raakt
het nabestaan me niet. Vader is nooit meer. Wat iemand

aan een moeder heeft, is raadsel. Eb en vloed, haar en zijn:
water dat ademen geluidloos meevoert, wordt niet gehoord.
Zelfs karpers die momenten met kringen omlijnen, worden
genegeerd: de loop der tijden bepaalt slechts andere levens.

o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk.

Extra-gegevens over het gedicht: "riu Onyar", de ondertitel, verwijst naar de plaats die aanleiding was tot het schrijven van het gedicht.

DE SPAANSE CONQUISTA EN RECONQUISTA 711-1492 - LUC CORLUY

Met “De Spaanse conquista en reconquista 711-1492" heeft Corluy een boek geschreven over een periode van “8 eeuwen moeizaam samenleven tussen christenen, moslims en joden”, zoals de ondertitel het verwoordt.

Corluy heeft vooral aandacht voor de geschiedenis van de verovering van het Iberische schiereiland door de moren zoals moslims in Spanje genoemd worden, en de herovering door de christelijke, Middeleeuwse rijkjes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het enige en sobere illustratiemateriaal algemene en detailkaarten zijn. 

Geregeld echter maakt Corluy in bijlagen boeiende zijsprongetjes. Hij besteedt onder meer aandacht aan de Romeinse heirbanen zonder dewelke de moren Iberië niet zo snel zouden bezet kunnen hebben, het schitterende Córdoba, de herontdekking van het verloren gewaande Griekse culturele erfgoed met aandacht voor Alexandrië en Athene, de karakters van de Katholieke Koningen Isabel en Fernando die model stond van “Il Principe” van Machiavelli, en de kerkhervormingen op het schiereiland.

De conquista of verovering van het Iberische schiereiland door de moren ging vanaf het begin gepaard met een interne politieke en vooral fysieke strijd tussen islamieten: berbers uit Noord-Afrika en mensen vanop het Arabische schiereiland. Die strijd onder moren heeft uiteindelijk tot ondergang van het morenrijk hoewel morenrijkjes beter op zijn plaats is, gekend als al-Andalus, geleid.

Andalucia is afgeleid van al-Andalus. De betekenis is onzeker. Het zou een Arabische verbastering van “Wandaluz” of Vandalen die ooit op het schiereiland huisgehouden hebben, kunnen zijn of een vervorming van het Visigotische “Landa-hlauts” wat verwijst naar de verdeling van het land na het vertrek van de Romeinen.

Vaak wordt beweerd dat er gedurende bijna 800 jaren een onafhankelijk islamrijk bestaan heeft in al-Andalus. Van zo’n rijk was slechts sprake van  929 tot 1029 onder het kalifaat en de facto, maar niet de iure van 756 tot 929 onder het emiraat. 929 is een belangrijke datum: dat jaar besluit Abd al-Rahman, afstammeling van de door de Abasiden bijna volledig uitgemoorde geslacht van de Omajjadenkaliefen van Bagdad, om zichzelf tot kalief uit te roepen.

In 1029 was het gedaan met het kalifaat dat nooit voor eenheid in al-Andalus heeft kunnen zorgen. Er komen tal van taifa-rijkjes, kleine en grote onafhankelijke moorse gebieden zoals Zaragoza met zijn wondermooie Aljaferiapaleis, Lleida, Tortosa met zijn Zuda of morenvesting, Toledo, Valéncia, Almería, Ronda, … die allen poogden om hun rijk te vergroten en door die onderlinge twisten de christenrijkjes uit het noorden de kans gaven om zelf hun rijkjes uit te breiden.

De Almoraviden die heersten van 1086 tot 1146 vanuit Noord-Afrika en berbers uit de Sahara waren, maakten van de gelegenheid gebruik om al-Andalus te veroveren tot ze op hun beurt door de Almohaden die van 1146 tot 1199 ook al vanuit Noord-Afrika heersten en berbers uit de Maghreb waren, verjaagd werden. Daarna ging het snel bergaf met de moorse heerschappij. Halverwege de dertiende eeuw was het Iberische schiereiland met uitzondering van het Nasridische rijk van Granada heroverd. Het zou nog duren tot 1492 vooraleer Boabdil zoals de christenen Mohammed XII noemden, zich overgaf.

De reconquista of herovering van het schiereiland begon in 722, nauwelijks 11 jaren na de inval van de moren, in het Asturische Covadonga in het noordoosten van Iberië en zou bijna 8 eeuwen duren. Oorspronkelijk richtte die strijd zich vooral toe op het stichten en uitbreiden van eigen rijkjes. Dit ging gepaard met een strijd van christenen tegen christenen die maar al te vaak een beroep deden op moorse hulp. De rol die Rodriguez Díaz de Vivar, beter gekend als  El Cid, Sayyid voor de moren, erbij gespeeld heeft en die vaak naar verraad tegenover christenen rook, kan niet verwaarloosd worden en heeft geleid tot één van de hoogtepunten in de Castiliaanse literatuur.

Het is dan ook duidelijk dat de reconquista niet als een grote kruistocht kan beschouwd worden. Noem de periode tot het begin van de twaalfde eeuw maar één lange burgeroorlog tussen christelijke staatjes. Met de verovering van Jeruzalem in 1099 was een verandering merkbaar: meer een meer kwam er een gezamenlijke strijd van christenen die toch nog geregeld hun onderlinge ruzies op gewelddadige wijze beslechtten, tegen moren.

2 grote blokken wierpen zich als leiders in de strijd tegen de moren op: Catalunya, later Catalunya-Aragón, en Castilië. De heersers van die landen waren naar het voorbeeld van Santiago de Compostela, die patroonheilige van Spanje zou worden, matamoros of morendoders.      

Rond de helft van de dertiende eeuw viel de reconquista stil. Het zou duren tot het huwelijk van Isabel van Castilla en Fernando van Aragón vooraleer de ultieme fase de verovering van het laatste morenkoninkrijkjen dat van Granada, dat opviel door interne onrust en onlusten en afrekeningen binnen de heersende familie, zou ingezet worden. In die periode werd ook de wreedste onder de inquisities ingevoerd, niet de christelijke, maar de Spaanse die zelfs naar de Nederlanden zou uitgevoerd worden. De Katholieke Koningen gingen zonder veel probleem over lijken.

Met de val van Granada zat de taak van die koningen er niet op. Ze besloten om de joden te verplichten om zich te bekeren of het schiereiland met achterlating van hun bezittingen te verlaten. Het zou nog duren tot het begin van de zeventiende eeuw en Filips III vooraleer ook de moren die meer dan eens in opstand gekomen waren, uit Spanje moesten vertrekken.

Één zaak moet duidelijk zijn. Conquista, noch reconquista waren een strijd van christenen tegen moren. Integendeel zelfs, landen met expansiedrang zochten overal hulp die ze wanneer die niet langer bruikbaar was, lieten vallen. Zo gebeurde het voor dat christenen én moren als bondgenoten tegen christenen of moren vochten. Zo kwam het voor dat landen gerust gelaten werden in ruil voor een jaarlijkse belasting die enorme proporties kon aannemen.

Spijtig genoeg zijn een aantal schoonheidsfoutjes in het boek geslopen. Zinsbouw en spelling lopen al eens mis. Bij het schrijven van eigennamen worden de Spaanse klemtoontekens niet overgenomen wat dan ook tot verkeerde uitspraak van die namen leidt. Over Jaume I is de schrijver niet secuur: hij noemt hem Jaime, beweert dat hij in 1213 geboren is terwijl hij in 1207 moet zijn en laat hem niet over Catalunya regeren terwijl hij het daar van 1213 tot 1276 voor het zeggen heeft gehad. Voor Catalunya laat hij de graaf-koningen van 1162 tot 1277 onvermeld en vermeld hij ten onrechte dat Pere II er reeds van 1240 aan de macht kwam waar het 1277 moet zijn. Op een kaart duidt hij aan dat de moorse Banu Marin of Mariniden het rond 1484 op de Balearen voor het zeggen hadden terwijl de eilandengroep sinds de dertiende eeuw deel uitmaakte van Catalunya.  

Toch mogen die foutjes niet tot gevolgd hebben dat dit boek niet zou gelezen worden.

Een grote verdienste van Corluy is dat hij voor het eerst in een allesomvattend werk, voor zover dat mogelijk is, komaf maakt met het fabeltje van de moorse verovering en de erop volgende christelijke herovering als 2 bijna op zich staande fenomenen. Het vraagt wel enige moeite om te volgen omdat een aantal begrippen voor de westerling of niet-Spanjaard vreemd overkomen: moren (Spaanse benaming voor moslims; afkomstig van Mauretania, de naam van de Romeinse gebieden in Afrika), muwallads (islamiet-geworden christenen), mudejaren (moren in christelijk gebied tijdens de reconquista), mozaraben (christenen in moors gebied tijdens de reconquista), moriscos of morisken (moren na de val van Granada), conversos of marranen (gedoopte joden), vali’s (gouverneurs), emir (iemand die regeerde in naam van de kalief) en kalief of opvolger van Mohammed, die oorspronkelijk in Bagdad zetelde.

Een andere grote en misschien zelfs belangrijkere verdienste is dat Corluy komaf maakt met de legende van religieuze tolerantie van de 3 grote monotheïstische godsdiensten, christendom, islam en jodendom, meer zelfs van convivencia of harmonisch samenleven. In het beste geval kon er sprake zijn van, en ik citeer Corluy,
een weliswaar conflictueuze samenleving (convivencia conflictiva). Ieder van de drie gemeenschappen zag zich gedurende acht eeuwen gedwongen om samen te leven met de twee andere die zij hartstochtelijk haatte en wilde uitroeien.
Graag wil ik een niet onbelangrijke nuance aanbrengen. Maak van 3 gemeenschappen die elkaar naar het leven stonden maar 2: de joden zijn immers steeds aan christenen en moren ondergeschikt geweest.

-o-o-o-o-o-
 

Luc Corluy. De Spaanse conquista en reconquista 711-1492. Davidsfonds, Leuven. 2011. ISBN 978 90 5826 772 6.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: 1 december 2011.

Uitgiftegegevens: http://historiek.net/overige-boeken/de-spaanse-conquista-en-reconquista-711-1492-luc-colruy-5521.

ESTIU



En de mens. Hij wil niet ontkennen dat zomer
een seizoen is waarin hij leven kan. Toch wordt
hij belaagd door warmte: hij weet dat het zout
van zijn lichaam de grond snel onvruchtbaar
maken zal. Woorden zullen sleur doorbreken

en mettertijd tot wonden uitzetten. Hij beseft
dat dit een jaargetijde is waarin hij overleven
kan. Om gedateerde tijd die zich niet binden
laat, te laten doorgaan, trekt hij zich discreet
en verbaasd in een deurportaal terug. Hij leeft.

-o-o-o-o-o-

Verschijningsdatum: vroege herfst 2000.

Uitgiftegegevens: WOUTERS, Rik. Gebruik maken van woorden en ongedateerde brieven. Casita de la soledad-stichting, Ruisbroek. 2006.

Extra-gegevens:
-alle gedichten uit de bundel, geschreven van september tot en met november 1998, hebben op een of andere wijze, Girona, hoofdstad van de provincie Girona, in het noordoosten van Catalunya als onderwerp;
-Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw vóór het begin van westerse tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk;

Extra-gegevens over het gedicht:
-het Catalaanse "Estiu" betekent zomer;
-het gedicht verwijst naar scènes uit het "Tapís de la Creació", het "Tapijt van de Schepping", dat deel uitmaakt van de kerkschat van de gotische kathedraal van Girona. Het elfde/twaalfde eeuwse "Tapís de la Creació" stelt de schepping, de winden, de maanden, de seizoenen en het jaar, mythologische voorstellingen, de rivieren van Eden en het vinden van het kruis door Helena van Constantinopel voor. Meer informatie over het "Tapis de la Creació" in de catedral de Santa Maria te Girona:Girona:
http://blog.seniorennet.be/lliure/archief.php?ID=1084171, http://historiek.net/overig/el-tapis-de-la-creacio-of-het-scheppingsverhaal-van-girona-5604 en http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
 http://www.catedraldegirona.org/visita/cat/tresor/tapis/index.html;
-het gedicht kan beschouwd worden als een ars poetica.