heel veel Catalunya of Catalonië (en wat minder Spanje of España)
Catalunya en Barcelona zien en sterven, steeds weer een beetje meer
12-05-2012
RIJK VAN LÉON (tweede keer) (1065-1109) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN LÉON (tweede keer) (1065-1109)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Alfonso VI, zoon van Fernando I el Magno, heerser van Léon y Castilla (eerste keer) (1065-1109).
11-05-2012
GEEN HABSBURGS SPANJE? [geschiedenis]
GEEN HABSBURGS SPANJE?
Luis Diez del Corral, in 1985 hoogleraar Politieke Wetenschappen aan de prestigieuze Universidad Cumplutense de Madrid, heeft in "België, Spanje en Europa", zijn bijdrage in het letterlijjk-loodzware "Luister van Spanje en de Belgische steden 1500-1700", in 1985 in het kader van "Europalia 1985 España" uitgegeven door het Gemeentekrediet, geschreven: Wij hebben onze aandacht hier toegespitst op de anlyse van een koninklijk testament, dat van Felipe IV van 14 september 1665, omdat dergelijke documenten het karakter hebben van een tekst die formeel erkend werd als een openbare verordening van het koninkrijk. Gezien de aard van het katholieke Habsburgse rijk, vormt zulk een testament de beste bron om te bepalen uit welke entiteiten het geheel precies was samengesteld. Het laat ons ook toe om van elk deel de juridisch-politieke positie en situatie te bepalen. In de periode dat de gebieden over de Pyreneeën afhingen van een souverein die men "Koning van Spanje" placht te noemen, hoewel dat geen officiële titel was, bestond er constitutioneel gezien geen wettelijk term als "Kroon van Spanje", omdat er verschillende kronen bestonden. De Staten van Bourgondië en van de Nederlanden maakten van geen enkele van deze kronen deel uit (...). Ik vat samen. Halverwege de zeventiende eeuw ten tijde van Felipe IV in het bijzonder en in de zestiende en zeventiende toen de Habsburgers regeerden over het grootste deel van het Iberische schiereiland, in het algemeen bestond er officieel, dus volgens 'Spaanse' bronnen, geen koning van Spanje en geen kroon of koninkrijk van Spanje. Dit betekent dat wat nu Spanje genoemd wordt, niet bestond en dat er op het Iberische schiereiland buiten Portugal verschillende kronen of rijken bestonden. Die rijken hadden als enige gemeenschappelijke kenmerk dat de heerser het ook in andere rijken op de schiereiland en elders voor het zeggen had. Kortom: in de zestiende en zeventiende bestond er geen 'eengemaakt' Spanje. Ik stel me dan ook volgende vragen. Sinds wanneer bestaat Spanje? Bestaat Spanje? Ik voeg eraan toe: elders heb ik het gehad over de invoering van de peseta als eenheidsmunt op het Iberische schiereiland met uitzondering van Portugal in de tweede helft van de negentiende eeuw. Spanje: quid?
10-05-2012
BACARDÍ (RUM) [gastronomie]
BACARDÍ (RUM)
Bacardí is een van de meest-gekende rumsoorten ter wereld. 'Iedereen' kent de naam. 'Iedereen' heeft de rum wel al eens gedronken. Bacardí was niet de eerste rum ter wereld. Rum wordt gemaakt uit melasse, een stroopachtig bijproduct van de suikerrietoogst. Rum is een aromatisch distillaat van rond de 40 volumeprocent. Rum wordt puur of verwerkt in cocktails gedronken. Van de longdrinks op basis van rum is Cuba Libre, een mengeling van onder meer rum en cola, die bekendste. Cuba Libre wordt naar de belangrijkste ingrediënten Bacardí en cola, ook wel baco genoemd. Ik hoop dat je goed gelezen hebt. Ik heb het niet over Bacardi, maar wel over Bacardí. De klemtoon valt dan ook in tegenstelling met wat men meestal, bijna altijd hoort, op de laatste lettergreep.
Wie rum voor het eerst geproduceerd heeft, is niet geweten. Wel weet men dat een zekere Bacardí in 1862, jaartal dat op elke fles Bacsardí vermeld staat, de naar hem genoemde firma opgericht heeft. Facundo Barcardi Massó werd te 1814 in Sitges, aan de Costa de Garraf van Catalunya, iets ten zuiden van Barcelona, geboren als zoon van een wijnhandelaar. In 1830 week zijn vader met zijn gezin uit naar Cuba om zijn geluk te wagen in de productie van sterke drank en meer bepaald rum. De rum die toen op Cuba gefabriceerd werd, werd als een minderwaardige drank beschouwd. Hij werd dan ook door de onderlagen van de maatschappij gedronken en door de betere klasse wegens nevenverschijnselen gemeten. Barcardí besloot in 1850 om dat te veranderen. Na jaren slaagde hij erin om een betere of is het mindere-slechte rum te produceren. Toch zou het nog tot 1862 duren vooraleer 'zijn' Bacardí af was. Die is het resultaat van filteren over houtskool, betere mengtechnieken en het laten rijpen op eikenhouten vaten. Aan dit laatste dankt de drank zijn zachte, ietwat fluwelige smaak zodat hij zich ook puur heel goed laat drinken. Niets stond Bacardí in de weg om een succesvolle carrière te beginnen. Op 4 februari 1862 werd te Santiago de Cuba de Barcardí-firma opgericht. Succes was er al snel. Na het vroegere thuisland Spanje volgde de USA. In 1876 won Barcardí de gouden medaille op de Wereldtentoonstelling van Philadelphia. Amerika ging plat, gevolgd door Europa en de rest van de wereld.
Daarmee was het Bacardí-verhaal niet gedaan. Wie een Barcardífles goed bekijkt, merkt de afbeelding van vreemdsoortig dier met vleugels op. Wie het dier niet kent, maar Castiliaans spreekt, weet dat het om een "murciélago" of vleermuis gaat. Het dier is afgebeeld met de kop in profieel en geopende vleugels. Waarom een vleermuis? Toen Amalia Moreau de distillerij van haar man bezocht, merkte ze er vleermuizen die in het gebinte huisden, op. Dat een afbeelding ervan, samen met het opschrift "la casa del murciélago", de weg vond naar het etiket, is niet verwonderlijk. In de hispanische cultuur staat de murciélago immers symbool voor geluk en voorspoed. Heeft Barcardí-rum hieraan zijn wereldwijze verspreiding en faam te danken?!
09-05-2012
GEDICHT VAN FEDERICO GARCÍA LORCA (2) [vertaalde poëzie]
BALADILLA DE LOS TRES RÍOS A Salvador Quintero
El río Guadalquivir va entre naranjos y olivos. Los dos ríos de Granada bajan de la nieve al trigo.
!Ay, amor que se fue y no vino!
El río Guadalquivir tiene las barbas granates. Los dos ríos de Granada uno llanto y otro sangre.
!Ay, amor que se fue por el aire!
Para los barcos de vela, Sevilla tiene un camino; por el agua de Granada sólo reman los suspiros.
!Ay, amor que se fue y no vino!
Guadalquivir, alta torre y viento en los naranjales. Dauro y Genil, torrecillas muertas sobre los estanques.
!Ay, amor que se fue por el aire!
!Quién dirá que el agua lleva un fuego fatuo de gritos!
!Ay, amor que se fue y no vino!
Lleva azahar, lleva olivas, Andalucía, a tus mares.
!Ay, amor que se fue por el aire!
-o-o-o-
KLEINE BALLADE VAN DE DRIE RIVIEREN Voor Salvador Quintero
De Guadalquivir stroomt tussen sinaasappel- en olijfboomgaarden. De twee rivieren van Granada dalen van de sneeuw naar het graan.
Ach, liefde die verdween en niet terugkwam!
De Gaudalquivir heeft een donkerrode baard. Van de twee rivieren van Granada klaagt de ene terwijl de andere bloedt.
Ach, liefde die met de wind verdween.
Sevilla biedt zeilschepen een goede vaart aan. Op het water van Granada roeien slechts zuchten.
Ach, liefde die verdween en niet terugkwam.
Guadalquivir, een hoge toren en wind door sinaasappelboomgaarden. Darro en Genil, torentjes doods boven vijvers.
Ach, liefde die met de wind verdween.
Wie durft te zeggen dat water dwaallichten van kreten meevoert!
Ach, liefde die verdween en niet terugkwam.
Andalucía, voer oranjebloesem en olijven naar je zeeën.
Ach, liefde die met de wind verdween.
[vertaler: Rik Wouters]
-o-o-o-o-o-
1. Federico García
Lorca werd op 5 juni 1898 te Fuente Vaqueiros in Andalucía geboren en
stierf op 19 augustus 1936 te Víznar, in Andalucía, vermoord door
franquisten van wie hij één van de meest-bekende slachtoffers tijdens de
zogenaamde Guerra Civil of Spaanse Burgeroorlog was; -hij was dichter
en toneelschrijver. Hij is één van de belangrijkste personen uit de
Spaanse literatuur in het algemeen en die van twintigste eeuw in het
bijzonder. Hij was homo en kwam er openlijk voor uit. Hij had contacten
met onder meer componist Manuel de Falla, filmregisseur Luis Buñuel en
schilder Salvador Dalí.
2. Salvador Quintero was een dichter van de Canarische eilanden en vriend van Federico García Lorca. 3. Het vertalen van "Ay" stelde me voor een
probleem. Meestal wordt het vertaald of beter niet vertaald als "!ay!".
Wat betekent "!ya!" eigenlijk? In haar 'wereldberoemde' "Diccionario de
uso del español" vermeldt María Moliner onder meer: "Interjection de
dolor o de susto o sobresalto" en "Lamento o quejedo". Ik zou het kunnen
vertalen als het dialectische "ola", maar heb voor het Nederlandse
"oei" gekozen. 4. Voor de vertaling van de "Dauro"-rivier heb ik gebruikt gemaakt van Darro, zoals de rivier in Granada gemeenzaam genoemd wordt. 5. Informatie over Federico García Lorca: www.garcia-lorca.org.
08-05-2012
DE MEZQUITA VAN CÓRDOBA [geschiedenis]
DE MEZQUITA VAN CÓRDOBA
De mezquita of moskee van Córdoba is één van de oudste en mooiste ter wereld. Ze ligt net naast de Guadalquivir of grote rivier. Ze werd gebouwd in 4 periodes: -785-786: Abderramán I. Gebedsruimte meet 79 meter bij 42 meter; -833-848: Abdrerramán II. Gebedsruimte breidt uit tot 79 meter bij 69 meter; -962-966: Al-Hakam II: Gebedsruimte breidt uit tot 79 meter bij 114 meter; -987-988: Al-Mansur of Almanzor. Gebedsruimte breidt uit tot 128 meter bij 114 meter.
Moskee is een verkeerde naam voor het geheel van wat wij ten onrechte de gebedsruimte van de islamieten noemen: het geheel deed immers ook dienst als socio-culturele en openbare ruimte. De mashid of moskee verwijst naar een complex gebouw: -het is omgeven dat een verticale muur waarbinnen zich 3 belangrijke ruimtes, samen de moskee genoemd, bevinden; -de minaret of toren van waarop de gelovige tot gebed opgeroepen wordt; -de shan of ritueel reinigingsplein met de sabil of fontein of waterbak; -de haram of gebedsruimte waarin zich qibla, mihrab, maqsura en minbar bevinden. De qibla is de muur die de gebedsrichting of Mekka aangeeft. De mihrab is een nis in de qibla, die een soort van versterking van de stem van de mueddzin tijdens het gebed is. Voor de Mihrab bevinden zich de maqsura of ruimte voorbehouden voor de vorst en zijn lijfwacht, en de minbar, vaagweg vergelijkbaar met de christelijke preekstoel. Een haram kan meer dan één mihrab hebben. Qibla en mihrad van de mezquita van Córdoba zijn niet op Mekka, maar op Damascus gericht. Hou er rekening mee dat bidden op elke plaats mogelijk is. Mashid verwijst immers naar een plaats waar men zich ter aarde werpt om te bidden. Een mashid kan dus evengoed een privéwoning als een onbebouwde plaats die met stenen op een symbolische wijze afgebakend is, zijn.
Bewust heb ik het niet over de Mezquita-Kathedraal van Córdoba, sinds 1984 Werelderfgoed van UNESCO, gehad. Hét kenmerk van de kerk is misschien wel het vernietigen van al wat met andere bijgeloven te maken heeft. In 1523 gaf keizer Karel V opdracht om in de Mezquita een kathedraal te bouwen en zo de mezquita voor eeuwig te verminken: van de 1.300 zuilen moesten er maar liefst 400 verdwijnen zodat het uit voorgoed was met het harmonie van de mezquita. Dat Karel zich dat later zou beklaagd hebben, zijn vijgen na Pasen en legende. Er bestaat overigens geen enkel document om dat beklag te staven.
07-05-2012
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (10) [taalgebruik]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE
Ik heb de gewoonte om bij het horen of lezen van informatie over Catalunya of Spanje er aandachtig te zijn. Daarbij stoot ik geregeld op onnauwkeurigheden en zelfs onjuistheden.
Op www.reuzeninvlaanderen.be, website van "Reuzen in Vlaanderen", is in april of mei 2012 een artikeltje van iemand die blijkbaar anoniem wil blijven, met een opvallende titel verschenen: Er bestaat een Spaans stadje dat REUS heet !! Men slaagt erin om in nauwelijks 8 woorden 3 fouten te maken: -men heeft het over een stadje. Bedoelde plaats is geen stadje, maar stad; -men heeft het over een Spaans stadje. Bedoelde plaats is geen Spaanse stadje, maar een Catalaanse stad. Men noemt mijn geboorteplaats Halle toch ook geen stad in wat België genoemd wordt, maar wel een Vlaamse stad; -bedoelde plaats is REUS, door de anonieme schrijver met dienst blijkbaar als het Nederlandse reus uitgesproken. Het gaat echter om Reus, een stad in zuidelijk Catalunya ten westen van Tarragona. De naam wordt uitgesproken als rree-oes.
Is hier sprake van toeval en onkunde? Is hier sprake van een gebrek aan respect voor een andere cultuur? Is hier sprake van een denigrerende houding tegenover een vreemde taal? Van alles een beetje, denk ik. Een beetje veel. Zeer veel, vrees ik. Is er sprake van een grap? Misschien wel, maar dan wel een slechte en misplaatste grap met als uitgangspunt gebrek aan respect voor een andere cultuur én taal. Er wordt immers zelfs geen poging ondernomen om het grapje te verklaren en de juiste uitspraak van de naam van Reus mee te delen.
Opmerking voor de dames en heren van "Reuzen in Vlaanderen". Er zijn nog plaatsnamen waarin reus al dan niet aangepast voorkomt: -net over de Vlaams-Nederlandse grens ligt Terneuzen, een vervorming van te reuzen, te weten daar waar reuzen zijn; -de hoofdstad van Vlaanderen en van wat Belgiê genoemd wordt, is Brussel. De Duitsers hebben het over Brüssel. Ik weet niet hoe ze de naam uitspreken -ik heb met Duits steeds moeite gehad. Wordt de -ü- als -u- of -eu- uitgesproken?-. Eigenlijk is dat niet van belang. Of men Brüssel nu als Brussel of Breussel uiitspreekt, is niet belangrijk. Men kan eruit afleiden dat de stad iets met een reus te maken (gehad) heeft; -in Wallonië ligt Leuze. Blijkbaar hebben frankofonen uit wat België genoemd wordt, niet alleen problemen met de kennis of is het onkennis van het Nederlands: -l- en -r- zijn voor hen net als voor Chinezen en Japanners één letter nat. Ze hebben het als ze het over Leuze hebben, steeds weer over leuze waar het reuze moet zijn. Leuze moet iets met een reus hebben. Of reuzen. Slikken frankofonen de eind -n in?! Hebben ze ook daarmee een probleem?! Nee toch!!!
Ik ben Rik Wouters.
Ik ben een man en woon in Halle (Vlaanderen (dat spijtig genoeg een deel is van wat België genoemd wordt)) en mijn beroep is niet van belang.
Ik ben geboren op 02/04/1956 en ben nu dus 68 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: literatuur, geschiedenis en kunst.
Gegevens die op mijn adreskaartje staan: "Ik ben geen dichter om te dichten of voor te dragen, maar om te (over)leven", "anarchist", "artiest, dichter, prozaschrijver en literair criticus", "beeldend kunstenaar" en
"catalanist en flamingant".
