heel veel Catalunya of Catalonië (en wat minder Spanje of España)
Catalunya en Barcelona zien en sterven, steeds weer een beetje meer
19-04-2012
NOBELPRIJS VOOR DE LITERATUUR [literatuur en geschiedenis]
NOBELPRIJS VOOR DE LITERATUUR
5 inwoners van Spanje wonnen de Nobelprijs voor de Literatuur. José Echegaray y Eizaguirre (1833-1916) won de prijs voor zijn drama in 1904. Jacinto Benavente y Martinez (1866-1954) won de prijs voor zijn drama in 1922. Juan Ramón Jimenez (1881-1958) won de prijs voor zijn poëzie in 1956. Vicente Aleixandre y Merlo (1898-1984) won de prijs voor zijn poëzie in 1977. Camilo José Cela (1916-2002) won de prijs voor zijn proza in 1989.
Spaanssprekende schrijvers die de prijs wonnen, waren de Chileense Gabriela Mistral in 1945, de Guatemalteek Miguel Ángel Asturias in 1967, de Colombiaan Gabriel García Márquez in 1982, de Mexicaan Octavio Paz in 1990 en de Peruaan Mario Vargas Llosa in 2010.
18-04-2012
EBRE 1 [gedicht]
EBRE 1
water vloeit vragend voorbij. geen worsteling. geen gevecht naast een verlaten vlakte die verbergt. geen woord hoger dan het andere dat niet Catalaans klinkt. geen wind. stilte slechts. sierlijkheid. statigheid. een draaikolk aan de buitenkant van een bocht. een kasteel dat gekarteld overleeft. de loodrechte leegte
van een vreemde sprong. zonder speelsheid. een herkenbare kreet die elke dag zal blijven kwellen. zelfdoding. een terras tussen tranen die traag toch nog voor altijd blijven zullen. verweesde stenen die steeds al gedreigd hebben om te verpletteren. herhaaldelijk vallen vóór het (her)opstaan. aan water dat
vruchtbaar blijft, een overbodige mirador. een tafel met twee stoelen. één voor mij (zwarte wijn uit een gebarsten karaf. of is
het rood? bloed rood? bloed? laveloos leven of doder nog aanwezig blijven. wijn. vi negre:
geen azijn die wonden nooit helen kunnen). de andere voor de voorbeeldige vechter die verdwenen nooit vergeten worden zal.
-o-o-o-o-o-
1. "Ebre" is Catalaans voor Ebro. 2. "Ebre 1" vindt zijn inspiratie bij de Slag van de Ebre die het begin van einde van de Guerra Civil inleidde. De Slag van de Ebre begon op 25 juli 1938 en eindigde op 15 november 1938. Meer informatie: http://usuaris.tinet.cat/cebe. 3. Uit een dichtbundel in voorbereiding. Bovenstaand gedicht zal in het (late) najaar 2012 verschijnen in "Stenen spreken meer dan woorden" met als ondertitel "gedichten over Corbera dEbre / zomer en herfst van 1938 / franquisme dat fascisme is", die deel zal uitmaken van de dubbeldichtbundel "Niemand zegt het alfabet op".
17-04-2012
AL-ANDALUS EN BEGRIPSVERWARRING [taal]
AL-ANDALUS EN BEGRIPSVERWARRING
Mozaraab of mozarabier, mudéjar en muwallad. Deze begrippen maken het de persoon die meer te weten wil komen over Moors of Arabisch Spanje of al-Andalus of het niet-christelijke Iberische schiereiland niet gemakkelijk. De begrippen zijn van Arabische origine.
Mozaraab komt van mustaribun of mustarib. Het betekent gearabizeerd. Het slaat op een christen die onder Moorse heerschappij leefde als dhimmi. Een dhimmi was iemand die bij wet beschermd was. Dhimmi sloeg op een niet-Moorse inwoner van al-Andalus die in ruil voor betaling van taks dhimma of bescherming genoot. Slechts een lid van de"Volkeren van het Boek" of de bijbel, dus joden en christenen, kon van die bescherming genieten. Een mozaraab was christelijk gebleven, maar had zich de Moorse cultuur eigen gemaakt. Mudéjar komt van mudajjan. Het betekent dat iemand zich onderworpen heeft. Het sloeg op een Moor die na de Reconquista van een deel van Al-Andalus in het door de christenen veroverde deel was blijven wonen. Een Mudéjar bleef de Islam belijden en behield de Moorse cultuurgewoontes. Muwallad komt van muwalladun. Het betekent dat iemand opgevoed is. Het sloeg op een tot de Islam bekeerde christen of nieuwe Moslim. De bekering was uit vrije wil gebeurd. Een muwallad was een volleerd lid van de Moorse gemeenschap in Al-Andalus.
Er bestaan naar analogie met mozaraab en mudéjar ook Mozarabische en Mudéjarkunst. Dat is echter een ander verhaal.
16-04-2012
RIJK VAN ASTURIAS (718-910) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN ASTURIAS (718-910)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid én wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Pelayo (718-737); -Favila, zoon (737-739); -Alfonso I el Católico, schoonbroer, zoon van Pedro de Cantabria (739-757); -Fruela I, zoon, kleinzoon van Pelayo (757-768); -Aurelio I, neef, kleinzoon van Pedro de Cantabria (768-774); -Silo, aangetrouwde achterkleinzoon van Pelayo (774-783); -Mauregato, bastaardzoon van Alfonso I, bastaardkleinzoon van Pedro de Cantabria (783-789); -Bermudo I l Diácono, zoon van Aurelio, achterkleinzoon van Pedro de Cantabria (789-791); -Alfonso II el Casto, Zoon van Fruela I, achterachterkleinzoon van Pelayo (791-842), laatste afstammeling van Pelayo als heerser van het rijk van Asturias; -Ramiro I, zoon van Bermudo I (842-850); -Ordoño I, zoon (850-866); -Alfonso III el Magno, zoon (910). Na Alfonso III gaat Asturias op in het nieuwe rijk van Léon.
Volgens de traditie is in Asturias de Reconquista of de herovering van wat Spanje worden zou, op de Moren begonnen. In de Slag van Covadonga in 722 versloeg Pelayo een Moors legertje. Toch mag het feit niet overschat worden. Covadonga werd door Pelayo niet op de Moren heroverd, gewoon maar omdat het nooit Moors gebied geweest is. Het ging dan ook slechts om een schermutseling tussen 2 legertroepjes in grens- en dus oorlogsgebied. Vergelijk de Slag van Covadonga maar met de Slag der Gulden Sporen te Kortrijk in 1302. Vlaanderen kent daaraan ook veel, te veel, veel te veel belang toe. Die slag had immers niets met een Vlaams bewustzijn te maken, alleen al maar onder er slechts sprake was van het graafschap Vlaanderen dat deel uitmaakte van Frankrijk, en niet van een Vlaamse Gewest dat deel uitmaakt van wat België genoemd wordt. Tal van streken van wat nu het Vlaams Gewest genoemd wordt, vochten niet mee of vochten zelfs aan Franse zijde. De Slag van de Gulden Sporen was niets meer dan een oorlogje van een deel(tje) van het ondergeschikte Vlaanderen tegen het overheersende en wettelijke gezag van de Franse koning.
Asturias is het enige deel van wat Spanje worden zou, dat nooit onder Moorse heerschappij is geweest. Daarom draagt de kroonprins van Spanje de titel van Principe de Asturias of prins van Asturias.
15-04-2012
GEDICHT VAN FEDERICO GARCÍA LORCA (1) [vertaalde poëzie]
CANCÍON DE JINETE
Córdoba. Lejana y sola.
Jaca negra, luna grande, y aceitunas en mi alforja. Aunque sepa los caminos yo nunca llegaré a Córdoba.
Por el llano, por el viento, jaca negra, luna roja. La muerte me está mirando desde la torres de Córdoba.
!Ay qué camino tan largo! !Ay mi jaca valorosa! !Ay que la muerte me espera, antes de legar a Córdoba!
Córdoba. Lejana y sola.
-o-o-o-
LIEDJE VAN DE VOLBLOED
Córdoba, veraf en eenzaam.
Zwart paardje, grote maan en olijven in mijn zadeltas. Hoewel ik alle wegen ken, zal ík nooit in Córdoba aankomen.
Door de vlakte, door de wind: zwart paardje, grote maan. Dood staart me aan vanop de torens van Córdoba.
Oei, wat een lange weg! Oei, mijn dappere zwarte paardje! Oei, de dood zal me opwachten vooraleer ik in Córdoba aankom!
Córdoba, veraf en eenzaam.
[vertaler: Rik Wouters]
-o-o-o-o-o-
1. Federico García Lorca werd op 5 juni 1898 te Fuente Vaqueiros in Andalucía geboren en stierf op 19 augustus 1936 te Víznar, in Andalucía, vermoord door franquisten van wie hij één van de meest-bekende slachtoffers tijdens de zogenaamde Guerra Civil of Spaanse Burgeroorlog was; -hij was dichter en toneelschrijver. Hij is één van de belangrijkste personen uit de Spaanse literatuur in het algemeen en die van twintigste eeuw in het bijzonder. Hij was homo en kwam er openlijk voor uit. Hij had contacten met onder meer componist Manuel de Falla, filmregisseur Luis Buñuel en schilder Salvador Dalí. 2. Het vertalen van "!ay!" stelde me voor een probleem. Meestal wordt het vertaald of beter niet vertaald als "!ay!". Wat betekent "!ya!" eigenlijk? In haar 'wereldberoemde' "Diccionario de uso del español" vermeldt María Moliner onder meer: "Interjection de dolor o de susto o sobresalto" en "Lamento o quejedo". Ik zou het kunnen vertalen als het dialectische "ola", maar heb voor het Nederlandse "oei" gekozen.
Op 23 april 2012 was Paul Jambers te gast in "De klas van Frieda" op "Één" van de "VRT". tv-kijkend Vlaanderen zou en moest het geweten hebben. tv-kijkend Vlaanderen heeft het geweten. Jambers kon het weer eens niet laten om te provoceren. Hij was er als hobbyist of specialist van de Guerra Civil. De eerste woorden van provocateur Jambers, die lachend uitgesproken werden, mochten er dan ook zijn: "Arriba España!" "Arriba España!" was én is de leuze van fascistisch en franquistisch Spanje dat spijtig genoeg nog niet dood is. De dictatuur van Franco is verantwoordelijk voor miljoenen slachtoffers die het fascistische en dan ook verderfelijke gedachtengoed verwierpen. Nog steeds zijn er Spanjaarden slachtoffers van die 'burgeroorlog'. Jambers sprak "Arriba España!" uit als eerste woorden, een soort van goedenavond tot de Vlaamse of is het de Vlaamsche natie. Iemand goedenavond wensen is een gemeend iets. Dat zal ook wel bij Jambers het geval zijn. Stond hij dan ook achter zijn "Arriba España!" of bizarre wensen van goedenavond?! Heeft Jambers fascistische sympathieën?! Ach, Jambers en provoceren. Jambers heeft door provocatie carrière gemaakt. Jambers is na de VRT, of was het nog de BRT, bij VTM gaan werken. De VRT had hem er beter gelaten en hem niet in een van haar programma's uitgenodigd.
Viva España libre! Visca Catalunya lliure!
07-04-2012
DE ZUILEN VAN HERAKLES OF DE STRAAT VAN GIBRALTAR [geschiedenis]
DE ZUILEN VAN HERAKLES OF DE STRAAT VAN GIBRALTAR
De "Zuilen van Herakles" worden door cultuur- en taalbarbaren onder wie niet weinige Vlamingen zijn, meestal, bijna altijd de "Zuilen van Hercules" genoemd. Wie wil weten wat Herakles die een Griek en geen Romein was, met het uiterste zuiden van het Iberische schiereiland en het uiterste noorden van Afrika te maken heeft, moet er elders naar op zoek gaan. Wie wil weten waarom Carlos I van 'Spanje' en Karl V van het Heilig Roomse Rijk die zuilen in 'hun' uitgebreide wapenschild gebruikt hebben, weet ook al waar te zoeken.
Die 'zuilen', bergen of beter nog heuvels, stonden lang symbool voor de grens tussen de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan en bevonden zich waar nu de Straat van Gibraltar is. Zoals ik onrechtstreeks heb laten blijken, bevond één in Europa en de andere in Afrika. Op het Europese vasteland bevond zich de Jebel Tariq of berg of rots van Tarik, nu Gibraltar. Tarik was niemand anders dan Tariq-ibn-Ziyad of Tarik, zoon van Ziyad, die in 711 begon met de verovering van het Iberische schiereiland. Op het Afrikaanse vasteland bevond zich de Jebel Musa, of berg of rots van Musa. Musa was niemand anders dan Musa ibn Nusair of Musa, zoon van Nusair, voluit Abu Abd-ar Rahman Musa ibn Nusayr ibn Abd-ar Rahman Zayd al-Lajmi, in het Castiliaans simpelweg en ingekort Muza genoemd. Hij was de gouverneur van de Ommajjadische kaliefen uit Bagdad in Noord-Afrika en opdrachtgever van Tarik. De "Zuilen van Herakles" stonden symbool voor de denkbeeldige brug tussen Europa en Afrika en de denkbeeldige poort tussen de Middellandse Zee, lees Europa, en de Atlantische Oceaan, lees Amerika en bij uitbreiding de rest van de wereld. De megalomane Karel V heeft ze in zijn wapenschild verwerkt. Zelfs Juan Carlos blijft ze als opvolger van Franco gebruiken.
Vreemd is dat westerlingen het niet over de Zuilen van Herakles hebben. Herakles, de Griek die de Romeinen ten onrechte Hercules noemen, maakt nochtans deel uit van het westerse culturele erfgoed. We hebben ervoor gekozen om het over de Staat van Gibraltar, naar het vercastiliaansen van de Arabische naam van de plaats, te hebben. Zouden we het niet beter over de Morenstraat of de Straat van Tarik of de Straat van Musa te hebben. Zo zouden we alleszins blijk geven van historische accuratesse. Zo zouden we ook erkennen dat er in Europa ooit en gedurende bijna 800 jaren een Arabisch of Moors of Islamrijk dat zeer veel tot de Europese beschaving heeft bijgedragen, bestaan heeft.
06-04-2012
CANELONS AMB BACALLÀ I DENDROBRANQUIAT [gastronomie]
CANELONS AMB BACALLÀ I DENDROBRANQUIAT (canelloni met stokvis en langoestines)
1. Ingrediënten en hulpmiddelen: -vis: 300 gram geweekte bacallà -schelpdieren: 12 rauwe langoestines -groenten: -2 gepelde rode pepers in 4 rechthoeken gesneden -2 gepelde rode pepers in erg fijne blokjes gesneden -2 eetlepels fijngehakte platte peterselie -12 vellen kant- en klaar lasagnedeeg van 10 op 10 centimeter -kruiden: -peper -tijm -nootmuskaat -zout -2 eetlepels fijngehakte platte peterselie -allerlei: -100 gram droge en oude geraspte manchegokaas -olijfolie extra-virgen -60 gram bloem -50 gram boter -2 deciliter volle melk -visfumet
2. Werkwijze: -pocheer de bacallà in visfumet -pocheer de langoestines gedurende 1 minuut in dezelfde visfumet -houd visfumet bij -blancheer de 4 rechthoeken peper gedurende 2 minuten -blancheer de fijngesneden pepers gedurende 1 minuut -plet de bacallà fijn -ontdoe 8 langoestines van de kop en pel ze. Ontdoe ze van het darmkanaal. Snijd ze in stukjes van een halve centimeter -meng de stukjes langoestine en 1 eetlepel peterselie onder de bacallà. Breng de bacallà met peper en zout op smaak. Voeg eventueel visfumet toe tot een smeuïg geheel bekomen wordt -wrijf 4 ronde ovenschaaltjes met olijfolie in -leg er een deegvel in elk ovenschaaltje -leg het mengsel van bacallà, stukjes langoestine en peterselie op de deegvellen -leg een deegvel op het mengsel -beleg 1/3 van een ander deegvel met het mengsel en rol op -leg het opgerolde deegvel dwars op het zichtbare deegvel in de ovenschaaltjes -laat boter in een kom smelten. Roer er bloem door tot een roux bekomen wordt. Voeg onder voortdurend roeren melk en visfumet toe. Laat gedurende 10 minuten op een zacht vuur koken. Breng de saus met nootmuskaat, peper, zout en peterselie op smaak -overgiet het gerecht in de schaaltjes met de saus en bestrooi met kaas -plaats gedurende 25 minuten in een voorverwarmde oven van 200° -ontdoe de 4 overgebleven langoestines van de kop en pel ze. Ontdoe ze van het darmkanaal. Zorg ervoor dat de scharen aan de koppen blijven en houd ze bij -snijd de rechthoeken peper in fijne reepjes zodat waaiers ontstaan -leg de langoestines vóór het opdienen dwars en in het midden over de opgerolde deegvellen. Langs de ene kant ervan komen de langoestines met de scharen op de randen van de schaaltjes. Langs de andere kant komen de waaiervormige stukken peper.
3. Alternatieven: -langoestines kunnen vervangen worden door gambas voor zover het zoutwatergamba's zijn -kaas kan door broodkruim vervangen worden
05-04-2012
GEDICHT VAN JOSÉ ÁNGEL VALENTE (2) [vertaalde poëzie]
ÍCARO
Sobre le horizontal del laberinto trazaste el eje de la altura y la profundidad. Caer fue sólo la ascensión a lo hondo.
-o-o-o-
IKAROS
Boven het horizontale van het labyrint tekende je de as van hoogte en diepte. Vallen was slechts stijgen in de kuil.
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (9) [taalgebruik en sport]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (9)
Ik heb de gewoonte om bij het horen of lezen van informatie over Catalunya of Spanje erg aandachtig te zijn.Daarbij stoot ik geregeld op onnauwkeurigheden en zelfs onjuistheden.
Tijdens de uitzending van de "Waalse Pijl" op "één" van de "VRT" op 18 april 2012 waren de 2 commentatoren van dienst weer eens op hun best. Rodrieges zoals ze de naam uitspreken, zou de wedstrijd gewonnen hebben. Het spreekt voor zich dat ze het hadden over de Catalaan Rodriguez, Joaquim Rodríguez, uit te spreken als Rodrigeth, met rollende begin-r, de -g- van het Franse garçon en de -th van het Engelse thing. Rodriegez: 5 fouten -ook de klemtoon werd immers verkeerd gelegd- in nauwelijks 3 lettergrepen en amper 9 letters. Meer dan schande. Het bleef daarbij niet. Valerio Piva, sportbestuurder van Rodriguez, kwam aan het woord. Ik geef geen commentaar op zijn schabouwelijke 'Nederlands'. Vreemd was dat Piva het had over Rodriegwes, met gewone begin-r en -gw-. Blijkbaar weet hij niet dat er in zijn ploeg een renner die Rodriguez heet, rijdt. Schande². "Het Nieuwsblad" had het op 18 april 2012 in de opgenomen deelnemerslijst overigens over Joaquin Rodriguez in plaats van Joaquim Rodríguez. Veel te vaak ben ik beschaamd om me nog Vlaming te noemen.
03-04-2012
CRISTOFOR COLOM OF COLUMBUS TE BARCELONA [geschiedenis]
CRISTOFOR COLOM OF COLUMBUS TE BARCELONA
In Verval en ondergang van bijna iedereen heeft de Amerikaanse humorist en journalist Will Cuppy Historische grootheden in hun hemd gezet, zoals uit de ondertitel van zijn knap geschreven, bijwijlen hilarische boek blijkt. Over Columbus heeft hij geschreven: Christophorus Columbus werd op 12 oktober 1452 geboren aan de Via Ponticello 27 in Genua. Hij was de oudste zoon Domenico Colombo, een wolkammer, en zijn vrouw Suzanna Fontanarossa, die nog vier andere kinderen hadden: Bartolomeo, Giovanni, Giacomo en Bianchinetta. Bianchinetta trouwde met een kaashandelaar die Giacomo Bavarello heette, en verviel van kwaad tot erger. ( ) Om je de waarheid te zeggen weet niemand iets over de geboorte van Columbus, maar zo moet het ongeveer zijn gegaan. Columbus zelf heeft gezegd dat hij in Genua was geboren, maar historici vinden dat te simpel. Hij moet iets hebben achtergehouden. Columbus heeft een heleboel verzonnen feiten over zijn jeugd opgeschreven om de historici in verwarring te brengen. Cuppys boek is niet alleen belangrijk voor de tekst-op-zich. Ook de voetnoten die bijna nooit bronvermelding zijn, moeten gelezen worden. Bij Hij moet iets hebben achtergehouden heeft Cuppy in een toevoeging meegedeeld dat over Columbus eigenlijk niets of bijna niets geweten is: Ik vrees dat we niet eens weten wat zijn echte naam was. Sommigen zeggen dat hij Christóbal Colón heette.
Cuppy heeft het over Columbus gehad onder zijn Castiliaanse naam Colón. Aan het feit dat hij zijn voornaam als Christóbal in plaats van als Cristóbal geschreven heeft, probeer ik me niet te storen. Wie Nederlanders en Vlamingen Columbus noemen, is Colom in het Catalaans, Colón in het Castiliaans, Columbus in het Engels, Colombo in het Argentijns, Kolumbus in het Duits, Kolom in het Euskara, ten onrechte Baskisch genoemd, Colomb in het Frans, Colombo in het Portugees en het Italiaans, Vreemd. De familienaam van Colom, en ik houd het bij de Catalaanse naam van de zogenaamde ontdekker van de Indias, wordt op tal van manieren geschreven, afhankelijk van de taal. Erg vreemd. Mijn familienaam wordt in de meeste talen op dezelfde manier geschreven, net zoals die van de Catalaan Espriu, de Andaluciër García Lorca, de Nederlander Rodenko, de Duitser Brecht, de Fransman Sartre, de Engelsman Shakespeare, de Portugees Pessao, Wijzen de schrijfwijzen van Coloms naam op problemen? Welke problemen? Over Colom bestaan er 4 grote problemen die vragen kunnen genoemd worden. Wat weten we over zijn leven? Heeft hij wat Amerika genoemd wordt, ontdekt? Waar is hij begraven? Welke was zijn nationaliteit? Antwoorden? Op de eerste vraag: bitter weinig. Zelfs over geboortedatum en -plaats bestaat geen zekerheid. Op de tweede vraag: neen. Amerika is ontdekt door prehistorische mensen die vanuit Azië naar Amerika getrokken zijn. Op de derde vraag: op verschillende plaatsen. Of op geen enkele van de vermelde?! Op de vierde vraag: niet weten waar hij geboren is, impliceert niet weten welke nationaliteit hij had. Wel is hij als Castiliaan gestorven.
Eigenlijk kan gesteld worden dat Colom op 12 oktober 1492 geboren is. 12 oktober 1492 of de dag dat hij Amerika of las Indias of de Indiën zoals hij het tot zijn dood is blijven noemen, heeft herontdekt. Zonder die ontdekking die in Spanje jaarlijks als de dag van Hispanidad gevierd wordt, zou Colom slechts een van de vele zeevaarders geweest zijn. Veel van wat we over Colom weten, hebben we te danken aan Bartolomé de las Casas, een dominicaan, tijdsgenoot van Colom en mensenactivist-avant-la-lettre, en zijn Historia de las Indias. Daarin komen Colom en zijn 4 Amerikaanse reizen uitgebreid aan bod. Op 15 maart 1493 was Colom terug te Palos de la Frontera in Andalucía vanwaar hij op 3 augustus 1492 voor zijn eerste reis vertrokken is. Hij nam zich in zijn scheepsdagboek waarvan het origineel verdwenen is, voor om naar Barcelona waar de Reyes Católicos verbleven, te vertrekken om verslag uit te brengen. Hij kwam te Barcelona aan in het gezelschap van onder meer de 7 indianen die de zeereis hadden overleefd. Volgens de las Casas die vaag blijft, bereikte hij Barcelona rond half april. Waar hij door de koningen ontvangen werd, wordt niet vermeld. de las Casas heeft het opnieuw vaagweg over de zaal waar het koninklijke paar en Juan, hun zoon en opvolger, verbleven. Toch is het niet moeilijk om de zaal te lokaliseren. Ze bevond en bevindt zich in het Palau Reial Major of grote koninklijke paleis waar de graven van Barcelona en later de koningen van Aragón resideerden wanneer ze in de stad waren. De ontvangst vond plaats in de Saló Tinell. Deze officiële ontvangstruimte, van 1359 tot 1370 in opdracht van graaf-koning Pere el Ceremoniós gebouwd door Guillem Carbonell, valt op door de soberheid van de Catalaanse Gotiek. De ruimte van meer dan 17 meter breed wordt met bogen zonder enige steun overwelfd. Colom werd met de grootste honneurs ontvangen: hij mocht zelfs wat zeer uitzonderlijk was, op een stoel gaan zitten om zijn relaas te doen. Vooraleer af te reizen naar Andalucía waar hij op 25 september 1493 vanuit Cádiz voor zijn tweede reis zou vertrekken, was hij getuige van de doop van de 7 indianen. Vanaf hun aankomst te Barcelona waren hen christelijke beginselen onderwezen. Daarna werden ze op eigen verzoek in de kathedraal van de heilige Eulália en het heilig Kruis gedoopt. De doopvont bevindt zich nog steeds in de kerk. Het Gotische kunstwerk uit 1433, werk van Onofre Juliá uit Firenze, is gemaakt uit Carraramamer in de vorm van een champagnecoupe met een schroefvormige sokkel. Het is niet de enige keer dat indianen die met Colom meegekomen waren naar Spanje, gedoopt werden. Op 29 juli 1496, na de tweede reis, werden in het klooster van Guadalupe in Extremadura 2 indianen gedoopt. Hun doopnamen zijn zelfs bekend: Cristóbal en Pedro. Ook die doopvont bestaat nog: ze staat op het plein vóór de ingang van de kerk en wordt als fontein gebruikt. Ik vind het vreemd dat die indianen pas op Spaanse bodem gedoopt zijn. Het was immers de gewoonte van conquistadores van wie Colom de eerste was, priesters en monniken om heidenen dadelijk te (laten) dopen: elk zieltje was er immers eentje meer voor de kerk. Toch kunnen de dopen van Barcelona en Guadalupe niet in twijfel getrokken worden: en bestaan schriftelijke verslagen van. Kan het zijn dat ze tot heil en glorie van Colom en zijn koninklijke opdrachtgevers een tweede keer gedoopt werden?! Vaak wordt beweerd dat Colom geld voor zijn eerste reis heeft losgekregen door de truuk met het ei. Dit klopt niet. Wel is het zo dat de truuk gebeurd is: hij moet te Barcelona en wel na Coloms eerste reis geplaatst worden.
Of er nog links tussen Barcelona en Colom zijn? Jazeker, een standbeeld aan de zeezijde van de Rambla is een eerbetoon uit 1888 aan Colom. Meer zelfs, Colom is volgens een aantal Barcelonese, Catalaanse en zelfs andere historici een Barcelonees. Dit is echter een ander verhaal.
-o-o-o-
De citaten zijn ontleend aan: CUPPY, Will. Verval en ondergang van bijna iedereen. Historische grootheden in hun hemd gezet. Bert Bakker, Amsterdam. 2005.
02-04-2012
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (8) [taalgebruik en eten]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (8)
Ik
heb de gewoonte om bij het horen of lezen van informatie over Catalunya
en Spanje erg aandachtig te zijn. Daarbij stoot ik geregeld op
onnauwkeurigheden en zelfs onjuistheden.
Op 16 april 2012 zond "Één" van de VRT "Dagelijkse kost" uit. Jeroen Meus -Of is het Jerom Meeuws?- maakte iets klaar met sjoridzoo. Inderdaad, zo sprak Meus chorizo uit. Chorizo, een Spaanse embutido of darm opgevuld met onder meer varkensvlees. Sjoridzoo in plaats van tsjoritho waarbij de -th- als de de th- van het Engelse thing uitgesproken moet worden. Sjroridzo in plaats van tsjoritho met de -th- als de th- van het Engelse thing: 3 fouten op amper 3 lettergrepen en nauwelijks 7 letters.
Schande! Ik stel met de vraag waar die koks die zich zonder enige blijk van nederigheid chef-kok en zelfs met veel hoogheidswaanzin kunstenaar durven te (laten) noemen, mee bezig zijn. Onder ons, koken is een noodzakelijk iets, maar helemaal geen kunstvorm: zonder eten kan men immers niet leven. Koken en het resultaat opeten is niets anders dan in leven blijven. Koken is een ambacht. Kunst daarentegen is een overbodig iets dat het leven een meerwaarde geeft of kan geven. Hoe kan ik een kok die zelfs ingrediënten die hij gebruikt, niet bij naam kent, respecteren en zijn eten goed vinden?i Het ergste is dat Meus niet de enige kok die zijn grondstoffen niet kent, is. Zielig!
01-04-2012
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (7) [taalgebruik en sport]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (7)
Ik
heb de gewoonte om bij het horen of lezen van informatie over Catalunya
en Spanje erg aandachtig te zijn. Daarbij stoot ik geregeld op
onnauwkeurigheden en zelfs onjuistheden.
Op 15 april 2012 zond VT4 de F1-prijs van China uit. Een van de commentatoren had het meer dan eens over Alonzoo. Vreemd, want die reed niet mee. Er was wel een zekere Fernando Alonso met 2 keer een korte -o- in koers; de naam wordt in het Castiliaans geschreven als Alonso. Alonzoo in plaats van Alonso met 2 keer een korte -o-: 2 fouten op amper 3 lettergrepen en nauwelijks 6 letters.
Schande! Alonzoo of "Alonzus en zoo" of "Alonzoo en niet anders" of ... Ach, laat maar. Met gebrekkige talenkennis en geen wil om die aan te passen én te verbeteren valt niet te lachen. Toch ben ik niet verwonderd.Zelfs het Nederlands van die VT4-commentatoren is niet je dat: hun 'Nederlands' valt op door een overmatig gebruik, zeg maar misbruik, van Engelse, of zijn het Amerikaanse, woorden. O ja, Alonzoo eindigde op "P9". Chinees? Engels? Amerikaans? Esperanto? Streektaal van de commentator? P9? Zou P9 voor place nine staan?! Inderdaad, de negende plaats. Zielig!
26-03-2012
GEDICHT VAN JOSÉ ÁNGEL VALENTE (1) [vertaalde poëzie]
GRAAL
Respiración oscura de la vulva.
En su latir latía el pez del légamo y yo latía en ti. Me respiraste en tu vacío lleno y yo latía y en ti latían la vulva, el verbo, el vértigo y el centro.
-o-o-o-
GRAAL
Onbekend ademhalen van de vulva.
In haar kloppen klopt de slijkvis en ík klop in jou. Jij ademde me in in jouw volle ruimte en ík klop in jou en in jou kloppen vulva, woord, duizeligheid en middelpunt.
TARIK EN/OF TARIK. OF IS HET TARIK EN TARIF? [geschiedenis en taal]
TARIK EN/OF TARIK. OF IS HET TARIK EN TARIF?
Van 711 tot 1492 heersten de Moren over het grootste deel of zeer grote delen of grote delen of delen of kleine delen of nog kleinere delen van het Iberische schiereiland of Spanje. Inderdaad, de Moren heersten of regeerden over wat zij Al-Ándalus dat veel groter dan het huidige Andalucía was, noemden. Nee, niet de Moren bezetten. We schrijven toch ook niet dat het Imperium Romanum of de Visigoten of Castilla of Spanje Iberië of wat Spanje genoemd wordt, bezet hebben of nog steeds bezetten. De Moren hebben wat Spanje zal genoemd worden, veel, zeer bijgebracht. Ik denk aan technische landbouwmiddelen, landbouwproducten, bouwkunst van voornamelijk het zuiden tot met mondjesmaat het noorden waarvan Zaragoza een van de mooiste Moorse paleizen bezit, taal en dan vooral 'Spaanse' woorden die beginnen met a- of al-, Grieks- en Latijns-klassieke literatuur en filosofie, plaatsnamen, ...
Gibraltar. De Moorse heerschappij over het Iberische schiereiland is begonnen met Tariq-ibn-Ziyad of Tarik, zoon van Ziyad, die in 711 in wat nu Gibraltar is, aan land kwam. Datzelfde jaar nog versloeg hij Rodrigo of Roderik, koning van de Visigoten, in de Slag van Guadalete. Gibraltar komt van Yabal Tariq. Dit betekent niets anders dan: rots van Tarik. Gibraltar maakt deel uit van het Verenigd Koninkrijk en vormt samen met Andorra en Portugal het niet-'Spaanse' deel van Iberië.
Tarifa. Tariq- ibn-Ziyad was niet de eerste Moor op het Iberische schiereiland. Dat was Tarif of Tariq-ibn-Malik of Tarif of Tarik, zoon van Malik. Hij landde rond 700 in wat nu Tarifa genoemd wordt, en kan beschouwd worden als de eerste Moor op Iberische bodem. Hij moet als een soort verkenner van de plaatselijke situatie en voorbereider van de landing van 711 beschouwd worden. Tarifa is afgeleid van Tariq-ibn-Malik. Oorspronkelijk heette de plaats Jazira Tarif: eiland van Tarif. De stad ligt aan de meest-zuidelijke punt van Iberië en op de waterscheidingslijn tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee.
Ik blijf het vreemd vinden dat westerlingen zo weinig weten over Al-Ándalus. Ik blijf het vreemd vinden dat westerlingen zo weinig moeite of zelfs helemaal geen moeite doen om iets, iets maar over Al-Ándalus te weten te komen.
23-03-2012
GEDICHT VAN JOSEP CARNER [vertaalde poëzie]
TARDOR DE BRUGES
Arbres decanten llur fullam de coure sobre el tèrbol silenci del canal; barroca imatge, bombollam de pedra, enfilada en el pont us fa un senyal.
Mig sofega un sospir, cau una llàgrima, esplais dun cel que sha envellit també, com la imatge i el pont i laigua inútil i el mateix cor, maniac i presoner.
Un àngel mou lagulla del rellotge, recosament, i aplega, en sos minuts, parts de rosari mig camí de laire i planys de mil secretes solituds.
Que lluny lalè de sal de laigua grisa! Un gran enyor emboira els monuments. Bruges somia en sos vaixells fantasmes i ja no hi saben els vaixells vivents.
-o-o-o-
HERFST TE BRUGGE
Het koperen gebladerte van bomen hangt over de troebele stilte van de reien. Een barok beeld van bruisende steen op een brug geeft ons een teken.
Een half onderdrukte zucht. Een traan die valt. Het spel van de lucht die ook verouderd is, net als beeld en brug, nutteloos water en zinloos gemoed, volgzaam én gevangen.
Een engel doet de wijzer van het uurwerk droefgeestig bewegen en voegt om de minuut rozenkranskralen samen, halverwege de lucht en vol van duizend geheime eenzaamheden.
Ver is de ziltige adem van het brakke water! Groot heimwee vat elk monument in nevel. Brugge droomt haar spookschepen: ze heeft geen weet meer van levende boten.
[vertaler: Rik WOUTERS]
-o-o-o-o-o-
1. Josep Carner i Puig-Oriol werd op 9 februari 1884 te Barcelona in Catalunya geboren. Hij was dichter, toneelschrijver, journalist en vertaler. Hij was príncep dels poetes catalans of de eerste onder de Catalaanse dichters. ij het uitbreken van de Guerra Civil werkte hij als diplomaat te Brussel. Hij was een van de weinigen die de republiek trouw bleef. In 1970 mocht hij Spanje weer in en bezocht hij zwaar ziek Barcelona. Hij stierf op 4 juni 1970 te Ukkel in wat België genoemd wordt. 2. Meer informatie: http://www.enciclopedia.cat/fitxa_v2.jsp?NDCHEC=0015193&BATE=Josep%2520Carner%2520i%2520Puig-Oriol.
22-03-2012
GEOGRAFISCHE INDELING VAN SPANJE [politiek]
GEOGRAFISCHE INDELING VAN SPANJE
Sinds 1978 valt wat Spanje genoemd wordt, uiteen in 17 CCOO of Comunidades Autónomas. CCOO, letterlijk autonome gemeenschappen, kunnen beschouwd worden als regios en zijn vergelijkbaar met wat in wat België genoemd wordt, Vlaanderen of een samengaan van gemeenschap en gewest is. In 1995 kwamen er 2 Cuidades Autónomas of autonome steden bij.
COMUNIDADES AUTÓNOMAS: 1. Op het Iberische schiereiland: 1. 1. Grenzend aan andere landen, zeeën en andere CCOO: 1. 1. 1. Catalunya: -grenzend aan Andorra en Frankrijk, Middellandse Zee en Aragón en Valéncia; -hoofdstad: Barcelona; -provincies: Girona, Barcelona, Tarragona en Lleida; 1. 1. 2. Andalucía: -grenzend aan Verenigd Koninkrijk (Gibraltar), Middellandse zee en Atlantisch Oceaan en Castilla-La Mancha, Murcia en Extremadura; -hoofdstad: Sevilla; -provincies: Córdoba, Jaen, Granada, Almería, Málaga, Cadiz, Huelva en Sevilla; 1. 1. 3. Galicia: -grenzend aan Portugal, Atlantisch Oceaan en Asturias en Castilla-Léon; -hoofdstad: A Cruna; -provincies: A Cruna, Lugo, Orense en Pontevedra; 1. 1. 4. Euskadi (País Basco): -grenzend aan Atlantische Oceaan, Frankrijk en Navarra, Rioja, Castilla-Léon en Cantabria; -hoofdstad: Gasteiz; -provincies: Vizcaya, Guipúzcoa en Álava; 1. 2. Grenzend aan zeeën en andere CCOO: 1. 2. 1. Valéncia: -grenzend aan Middellandse Zee en Catalunya, Murcia, Castilla-La Mancha en Aragón; -hoofdstad: Valéncia; -provincies: Castelló, Valéncia en Alacant; 1. 2. 2. Murcia: -grenzend aan Middellandse Zee en Castilla-La Mancha, Valéncia en Andalucía; -hoofdstad: Murcia; 1. 2. 3. Asturias: -grenzend aan Atlantische Oceaan en Cantabria, Castilla-Léon en Galicia; -hoofdstad: Oviedo; 1. 2. 4. Cantabria: -grenzend aan Atlantische Oceaan en Euskadi (País Vasco), Castilla-Léon en Asturias; -hoofdstad: Santander; 1. 3. Grenzend aan andere landen en andere CCOO: 1. 3. 1. Navarra: -grenzend aan Frankrijk en Aragón, Rioja en Euskadi; -hoofdstad: Pamplona; 1. 3. 2. Aragón: -grenzend aan Frankrijk en Catalunya, Valéncia, Castilla-Léon, Rioja en Navarra; -hoofdstad: Zaragoza; -provincies: Huesca, Zaragoza en Teruel; 1. 3. 3. Extremadura: -grenzend aan Galicia, Castilla-Léon, Castilla-La Mancha en Andalucía; -hoofdstad: Mérida; -provincies: Cáceres en Badajoz; 1. 4. Grenzend aan andere CCOO: 1. 4. 1. Castilla-Léon: -grenzend aan Asturia, Euskadi (País Vasco), Navarra, Aragón, Castilla-La Mancha, Madrid, Extremadura en Galicia; -hoofdstad: Valladollid; -provincies: Léon, Palencia, Burgos, Soria, Segovia, Ávila, Salamanca, Zamora en Valladolid; 1. 4. 2. Rioja: -grenzend aan Euskadi (País Vasco), Navarra, Aragón en Castilla-Léon; -hoofdstad: Logroño; 1. 4. 3. Castilla-La Mancha: -grenzend aan Castilla-La Mancha, Aragón, Valéncia, Murcia, Andalucía, Extremadura en Madrid; -hoofdstad: Toledo; -provincies: Guadelajara, Cuenca, Albacete, Ciudad Real en Toledo; 1. 4. 4. Madrid: -grenzend aan Castilla-Léon, Castilla-La Mancha, Andalucía en Extremadura; -hoofdstad: Madrid; 2. Niet op het Iberische schiereiland en volledig door de zee omgeven: 2. 1. Illes Barears (Les Illes): -omgeven door Middellandse Zee; -hoofdstad: Palma de Mallorca; 2. 2. Islas Canarias: -omgeven door Atlantische Oceaan; -hoofdsteden: Santa Cruz de Tenerife en Las Palmas de Gran Canaria.
CIUDADES AUTÓNOMAS, gelegen in Afrika: 1. Ceuta, grenzend aan Middellandse Zee en Marokko; 2. Melilla, grenzend aan Middellandse Zee en Marokko.
21-03-2012
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (6) [taalgebruik en bouwkunst]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (6)
Ik heb de gewoonte om bij het horen of lezen van informatie over Catalunya en Spanje erg aandachtig te zijn. Daarbij stoot ik geregeld op onnauwkeurigheden en zelfs onjuistheden.
Op 6 april 2012 zond VRT op "´Één" "Blokken" uit. Ben Krabbé -of is het Kleine Krabbeen?- beweerde dat Antonio Gaudi, een architect, huizen in Barcelona ontworpen heeft. Vergeefs gezocht naar een architect die Gaudi met de -g- van "er geheel naast" en met de klemtoon op de eerste lettergreep en in Barcelona werkzaam geweest is. Blijkbaar had Krabbé het over Gaudí met de -g- van het Franse garçon en klemtoon op de laatste lettergreep. Maar liefst 2 fouten op amper 2 lettergrepen en nauwelijks 5 letters. Schande! Het jurylid dat Crabbé al te vaak én terecht verbetert, reageerde niet. Begrijpe wie kan. Schande².
O ja, Gaudís voornaam is het Catalaanse Antoni en niet het Castiliaanse Antonio. Zelfs het Castiliaanse, ten onrechte Spaanse genoemd, Wikipedia heeft het over Antoni.
Ik ben Rik Wouters.
Ik ben een man en woon in Halle (Vlaanderen (dat spijtig genoeg een deel is van wat België genoemd wordt)) en mijn beroep is niet van belang.
Ik ben geboren op 02/04/1956 en ben nu dus 68 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: literatuur, geschiedenis en kunst.
Gegevens die op mijn adreskaartje staan: "Ik ben geen dichter om te dichten of voor te dragen, maar om te (over)leven", "anarchist", "artiest, dichter, prozaschrijver en literair criticus", "beeldend kunstenaar" en
"catalanist en flamingant".
