heel veel Catalunya of Catalonië (en wat minder Spanje of España)
Catalunya en Barcelona zien en sterven, steeds weer een beetje meer
10-07-2012
POBLE VELL 2 [gedicht]
POBLE VELL 2
een weg vol uitgesleten karrensporen. of zonder? oude olijfbomen zijn gebleven. een achtergelaten stoel wil verroest de eigenaar die nooit weggegaan is, niet
voorgoed vergeten. of is het achtergebleven en voorgoed niet vergeten? met reden heeft iemand anders de rust van een deur open laten staan. een lege kelder trekt verschrikt
grote ogen. een krantenprop kringelt in wind die kil is. een weg loopt dood. of nergens naar? bloemen kleuren, zelfs rode kollebloemen
uit vreemde velden. geen papavers die door poseurs als lanoye misbruikt worden.
-o-o-o-
Uit de dichtbundel in voorbereiding "Iemand zegt het alfabet op" dat "Catalunya-gedichten" bevat en een dichtbundel is. Bovenstaand gedicht komt uit "Stenen spreken meer dan woorden", de tweede bundel, met "gedichten over Corbera d'Ebre[,] zomer en herfst 1938 [en] franquisme dat fascisme is" als ondertitel.
09-07-2012
ARABISCHE WOORDEN IN HET CASTILIAANS [taalinvloeden]
ARABISCHE WOORDEN IN HET CASTILIAANS
Hoewel men het niet beseft, zijn tal van woorden in het Castiliaans van Arabische oorsprong. Verklarende uitleg, voor zover opgenomen, komt uit vermeld boek of heb ik elders gelezen. De Arabische woorden zijn in het Latijnse schrift en zonder diakritische tekens, eigen aan het Arabisch, geschreven.
1. Eten en drinken: -aceite, olie < al zeit; albondiga, gehaktbal < al banadiq; -arroz, rijst < al ruz; -azafran, saffran < al zafra; -atun, tonijn < al tuna; -berengena, aubergine < al badhinjan; -cazuela, pan < qas'a met het Castiliaanse -ela als verkleinvorm; -churro, gefrituurd eeg < khurra, frituren; -escabeche, bereiding met vis, vlees, wild, ... < al sikbaj van sik, azijn en baj, bereiden; -gazpacho, koude groentensoep < jaz, pletten, en khubbaza, broodbereiding; -soocarat (Catalaans) 'aangebrande' rest van paella, dat aan eregast aangeboden wordt < suqarat, gekarameliseerd.
2. Allerlei: -acequia < al saguia, irrigatiesysteem; -alcalde, burgemeester < al qadi, afgevaardigde van de centrale autoriteit; -alcazaba < al qasbah, burcht of versterkte stad; -alguacil, oorspronkelijk iemand die controleerde of men naar de mis ging, nu bode < al wazir; -lailo, geroepen tijdens flamencozang < laila, nacht; -lele, geroepen tijdens flamencozang < leilei, neen, neen; -olé, uitgeroepen als teken van bewondering < Wallah, bij god; -rambla < ramlah, zandbedding of strand; -vega < beka'a, vruchtbare vallei; -zambra, nachtelijk feest < zamar; -zarabanda, oosterse dans < sarband.
08-07-2012
ARABISCHE PLAATSNAMEN IN HET CASTILIAANS [taalinvloeden]
ARABISCHE PLAATSNAMEN IN HET CASTILIAANS
Hoewel men het niet beseft, zijn tal van woorden in het Castiliaans van Arabische oorsprong. Ik heb ze in lijsten opgedeeld. Verklarende uitleg, voor zover opgenomen, komt uit vermeld boek of heb ik elders gelezen. De Arabische woorden zijn in het Latijnse schrift en zonder diakritische tekens, eigen aan het Arabisch, geschreven.
1. Plaatsnamen in het algemeen: -Albaicín, wijk in Granada: -< Al Bayasin, valkenier; -< Al Bayasa, inwoner uit Baeza die zich na de reconquista van Baeza te Granada gevestigd heeft; -Alcaicería, plein te Granada < Al Qaisariya, overdekte markt voor luxegoederen; -Alcalá < Al Qalaat, -Alcaudete < Al Qabdaq; -Alcolea < Al Quliya, kasteeltje; -Alcudia < Al Kudia al Hamra, rode heuvel; -Algondales < Al Qutuniya, katoenplantage; -Alhaurin < Al Haurain, 2 valleien; -Almagro < Al Maghru, rode ijzerhoudende aarde; -Almería < Al Mariya; -Almunecar < Hizn al Munkib, kasteel van de glorieuzen; -Alozaina < Al Huzaina, fortje; -Alpujarras < Al Busharat, weidegrond; -Andalucía < Al-Andalus; -Andujar < Al Andukhar; -Antequera < Medina Antiquaria; -Ávila < Al Ubila; -Baza < Basta; -Benajarafe < Bani al Sharif, stad van de stam van een afstammeling van de profeet; -Benalgodon < Beni Ghalban; -Benalua de Gaudix < Bani Alawi, stad van de stam van Alawi; -Benalua de las Silla < Bani Alawi, stad van de stam van Alawi; -Benameji < Banu Maghila, stad van de Berberse stam van Maghila; -Benidorm < Bani Duram, stad van de stam van Duram; -Berchules < Bir al Qutar, welriekende waterput; -Berja < Barshat; -Bibarramba, plein te Granada < Bab al Ramlah, poort van de zandbedding; -Bubion < Al Buqara, ravijn; -Cadiar < Medina al Qadi, zetel van een rechter; -Calatayud < Qalat al Ayyud al Lahmi; -Calle Zacatín, straat te Granada < Suq al Saqqatin, soek van de kledingverkopers; -Canaveral < Qana Bir Ali, bevloeid door de bron van Ali; -Ceuta < Sabta; Córdoba < Qurtuba; -Cuesta de Chapiz, straat te Granada < jibs, gips en/of jabis, stucadoor; -Cueva Andachacena, vallei aan voet van het Alhambra te Granada < Khandaq al Sinhaji; -Galera < Qalar, vruchtbare grond; -Gibralfaro, vesting te Málaga < Jebel al ... (Arabisch voor Aaron), berg van Aaron; -Granada < Gharnata, afgeleid van het Berberse Karnati; -Guadelajara < Wadi al Hajara; -Guadix < Wadi Ash; -Hinojares < Al Unsar, grote bron; -Iznajar < Hizn Ashar, vesting van Ashar; -Iznaluz < Hizn al Lauz, vesting met amandelbomen; -Jabalcuz, berg in de omgeving van Jaen < Jebal al Quz, berg van Quz; -Jaen < Al Yayan; -Láchar < Al Hajar al Hamra, rode steen; -La Algaba < Al Ghaba, bebost laagland; -La Mancha < Al Manja, vlakte; -Lanjaron < Al Anyurun; -Laujar < Al Hujar, grote stenen; -Lecrin < Al Iqlim Qash, district van het suikerriet; -Loja < Lusha, arduinrots; -Lucena < Al Yuyssama; -Málaga < Malaqah; -Medina Sidonia < Medina Faysana; -Motril < Murtetu, mirtebomen; -Nerja < Narikha, grote fontein; -Orgiva la Nueva < Hizn Raqilba, kasteel dat de weg controleert; -Padul < Al Badul; -Pechina < Wadi Bajana; -Pegalajar < Baqa al Hajar, steenvallei; -Plaza del Zocover, markt te Toledo < Suq al Dawab, veemarkt; -Purchil < Burj al Hilal, burcht van de maansikkel; -Ronda < Izna Rand Unda; -Sevilla < Al Ishbiliya; -Trevelez < Biled, dorp, en het Castiliaanse tres, drie; -Triana, wijk te Sevilla < Taryana; -Valladolid < Balad al Walid; -Valor < Ballur, rotskristal; -Velez de Benaudalla < Belad Ben Abdallah; -Zahara de la Sierra < Zahra, de schitterende stad; -Zafra < Sakhra Abi Hasan, hoogte van Abu Hassan die het kasteel bouwde; -Zufre < Sukhra, rotstop; -Zujar < Sujayra, stenen versterking.
2. Riviernamen: -Guadalavin < Wadi al Laban; -Guadalmedina < Wadi al Medina; -Guadalquivir < Wadi al Kebir of lange rivier; -Guadiana < Wadi al Ana; -Guadiaro < Wadi Aruh.
07-07-2012
OLYMPISCHE SPELEN: CATALAAN DRAAGT SPAANSE VLAG [actualiteit, politiek en sport]
OLYMPISCHE SPELEN: CATALAAN DRAAGT SPAANSE VLAG
Bij de opening van de Olympische Spelen 2012 van Londen op vrijdag 26 augustus droeg geen Spanjaard, maar een Catalaan de Spaanse vlag. Drager van dienst was basketbalspeler Pau Gasol, Catalaan én oud-speler van FC Barcelona Bàsquet. Zou de Spaanse regering eindelijk beseft hebben wat Catalunya meer dan ze wil denken en laat geloven, te bieden heeft?! Of is het het gewoon maar plat opportunisme van de extreem-rechtste Partido Popular?
03-07-2012
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (10) [taalgebruik]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (10)
De nieuwsdienst van de VRT heeft de laatste dagen aandacht besteed aan de bosbranden in wat ze het noordoosten van Spanje noemt. Met het noordoosten van Spanje bedoelt ze uiteraard Catalunya. Vreemd. Als ze het over het noorden van wat België genoemd wordt, heeft, heeft ze het over Vlaanderen of het Vlaams gewest. Catalunya is net als Vlaanderen een gewest of een Comunitat autónoma in het Catalaans of Comunidad Autónoma in het Castiliaans of autonoom gewest. Waarom heeft de VRT het dan niet over Catalunya of het Catalaanse gewest?! Problemen met de onafhankelijkheidsdrang van Catalunya dat sinds Carlos I of Carlos V of keizer Karel bezet is door Castiliaanssprekenden en zelfs door fascisten en neofascisten ?! Is het niet zo dat de VRT-nieuwsdienst en -journalisten politiek-neutraal zouden moeten zijn?! Erger, nog erger wordt het wanneer plaatsnamen moeten uitgesproken worden. Het lijkt erop alsof Miciel Wuyts, de subjectieve wielerverslaggever die 'dé' grootste dopinggebruiker onder de wielrenners de hemel inpraat en constant Catalaans en Castilaans verkracht, met touwtjes de lippen van zijn collegq's bedient. Één voorbeeld, een enkele voorbeeldje maar. De getroffen streek in het noordoosten van Catalunya is de streek van Girona, Gerona in het Castiliaans, een provincie met de gelijknamige stad als hoofdstad. De naam wordt door de VRT uitgesproken als chiroonaa, een mengeling van het Catalaanse zjirona met korte klinkers en het Castiliaanse Cherona, eveneens met korte klinkers. Vreemd. Het moet immers, en ik moet herhalen, zjirona, uiteraard met korte klinkers, zijn. Kent niemand bij de VRT een instelling met Catalaanse wortels in Vlaanderen of zelfs maar iemand in Vlaanderen die Catalaans spreekt?! Of verbieden besparingen die leiden, of moet het lijden zijn, tot het uitzenden van herhalingen van herhalingen, om de telefoon of zelfs maar de toetsen van een PC te gebruiken?! Over de juiste uitspraak van Figueras dat net als Girona verkracht worden, en andere plaatsnamen wil ik het hier niet eens hebben. Arme VRT(-nieuwsdienst)!!!
02-07-2012
EBRE 1 [gedicht]
EBRE 1
water vloeit vragend voorbij. geen worsteling. geen gevecht naast een verlaten vlakte die verbergt. geen woord hoger dan het andere dat niet Catalaans klinkt. geen wind. stilte slechts. sierlijkheid. statigheid. een draaikolk aan de buitenkant van een bocht. een kasteel dat gekarteld overleeft. de loodrechte leegte
van een vreemde sprong. zonder speelsheid. een herkenbare kreet die elke dag zal blijven kwellen. zelfdoding? een terras tussen tranen die traag toch nog voor altijd blijven zullen. verweesde stenen die steeds al gedreigd hebben om te verpletteren. herhaaldelijk vallen vóór het (her)opstaan. aan water dat
vruchtbaar blijft, een overbodige mirador. een tafel met twee stoelen. één voor mij (zwarte wijn uit een gebarsten karaf. of is
het rood? bloed rood? bloed? laveloos leven of doder nog aanwezig blijven. wijn. vi negre:
geen azijn die wonden nooit helen kunnen). de andere voor de voorbeeldige vechter die verdwenen nooit vergeten worden zal.
-o-o-o-
Uit de dichtbundel in voorbereiding "Iemand zegt het alfabet op" dat "Catalunya-gedichten" bevat en een dichtbundel is. Bovenstaand gedicht komt uit "Stenen spreken meer dan woorden", de tweede bundel, met "gedichten over Corbera d'Ebre[,] zomer en herfst 1938 [en] franquisme dat fascisme is" als ondertitel.
01-07-2012
JUAN CARLOS, OLIFANTENMOORDENAAR EN VEEL MEER [actualiteit]
JUAN CARLOS, OLIFANTENMOORDENAAR EN VEEL MEER
Een tijdje geleden haalde Juan Carlos de pers toen hij in het geniep in Afrika olifanten ging vermoorden en zijn maÎtresse (zou het er maar eentje hebben?!) bespringen.
Voor de luxe'safari' die maar liefst 46.000 euro gekost heeft, heeft hij die erevoorzitter is van het Spaanse WWF of World Wildlife Fund, zich verontschuldigd. Waarom? Omdat hij spijt had? Nee! Of toch ja, hij had immers wel spijt. Waarover? Over het feit dat het door de pers gelekt was. Zijn 'oprechtheid' heeft niet mogen baten. Sinds vorig weekend is hij niet langer erevoorzitter van het Spaanse WWF.
Op verontschuldigingen voor zijn overspel blijft het wachten. Juan Carlos mag van geluk spreken dat hij niet geleefd heeft in de tijd van zijn illustere of is het 'beruchte' voorvader Carlos I of Carlos. Keizer Karel heeft immers voor sex buiten het huwelijk een wel drastische straf opgelegd: de doodstraf. Niet voor zichzelf natuurlijk. Hij zou immers meer dan één enkele keer ter dood veroordeeld zijn. Ik heb veet van 5 bastaarden, maar het moeten er meer geweest zijn. Zou Karel Juan Carlos die indien hij in de zesteinde eeuw zou geleefd hebben en lid van de Orde van het Gulden Vlies zou geweest zijn en dus voor zijn gelijken zou moeten verschenen zijn, wel ter dood veroordeeld hebben? Hadden edelen en familieleden van de keizer niet steeds een stapje, "een grote stap voor de mensheid" voor?! Hoe kan het overigens dat de kerk een van haar gepriviligeerde gelovigen die als koning van Spanje overigens op de bijbel gezworen heeft, Juan Carlos nooit terechtgewezen?
30-06-2012
DE 'EENMAKING' VAN SPANJE [geschiedenis]
DE 'EENMAKING' VAN SPANJE
CASTILLA Y LÉON (huis van Trastámara): Deel 1: -Enrique II el Bastardo (1369-1379), stiefbroer van Pedro I el Cruel (1350-1369), ook wel el Justiciero genoemd (1369-1379); -Juan I de Castilla, zoon (1379-1390); -x Eleonor de Aragón, zuster van Martí I l'Humá van Groot-Catalunya; -Enrique (III); -Fernando (de Antequera), in Catalunya Ferran d'Antequera genoemd; -Enrique III el Doliente, zoon (1390-1404); -Juan II, zoon (1404-1454). Een woordje uitleg: -Enrique II was een natuurlijke zoon van Alfonso XI el Justiciero (1312-1350) en dus stiefbroer van Pedro I. Bastaarden en dus ook Enrique II hadden geen recht van opvolging. Enrique II heeft dan maar zijn stiefbroer vermoord om het huis van Trastámara op de Castiliaanse kaart te zetten. Hij was niet alleen usurpator, maar ook nog (broeder)moordenaar; -Het huwelijk van Juan II met Eleonor de Aragón, zuster van Martí l'Humá, zal belangrijk blijken; -Enige tijd na de dood van Juan II ontbrandde een strijd om de macht tussen de kinderen uit zijn twee huwelijken. Deel 2: -Juan II (1404-1554); -x Maria van Aragón; -Enrique (IV); -Isabel van Portugal; -Alfonso de Castilla; Isabel (I); -Enrique IV, el Impotente, ook wel el Liberal genoemd (1454-1474); -x Blanca de Navarra: geen kinderen; -x Juana de Portugal; -Maria de Castilla, ook wel "la Beltraneja" genoemd; -Isabel I la Católica, halfzuster (1474-1504), 'samen' met haar echtgenoot Fernando el Católico (1474-1504). Een woordje uitleg: -Enrique III heeft met Blanca de Navarra geen kinderen gehad. Hij beschuldigde haar dan maar van impotentie om te kunnen scheiden. Ze zal hertrouwen met de latere Joan II van Catalunya met wie ze kinderen zal hebben. Enrique IV hertrouwd met Juana de Porugal met wie hij één kind Juana zal hebben. Maria kreeg wegens de frapperende gelijkenis met Beltrán de la Cuva, 'eerste minister', de bijnaam la Beltraneja; -Nog tijdens het leven van Enrique IV was er een politieke en zelfs militaire strijd voor de opvolging tussen voorstanders van la Beltraneja enerzijds en die Isabel, de latere Católica, die na de dood van haar broer Alfonso het boegbeeld van haar familietak geworden was, anderzijds; -Isabel volgde uiteindelijk Enrique IV op. Deel 3: -Isabel I, la Católica (1474-1504); x Fernando V, el Católico, koning van Groot-Catalunya (1474-1516); -Juana de Aragón; -Juana de Aragón, ook wel la Loca genoemd (1504-1555). Een woordje uitleg: Juana volgde in 1504 haar overleden moeder op als koningin van Castilla y Léon.
GROOT-CATALUNYA (huis van Trastámara), OOK WEL ARAGÓN GENOEMD -Ferran I dAntequera - Fernando I (1412-1416), neef van Martí I l'Humá; -Alfons IV el Magnánim - Alfonso IV (1416-1458), zoon; -Joan II sense Fe - Juan II (1458-1479), broer; -Ferran II el Católic - Fernando (1479-1516), zoon; -Joana I dAragó, ook la Boja of de Waanzinnige genoemd - Juana (1516-1555), dochter. Een woordje uitleg: -Martí I stierf vóór Martí el Jove, zijn zoon en opvolger. Martí el Jove had slechts een natuurlijke zoon; -Om uit de impasse rond de opvolging te geraken werd de hulp ingeroepen van Papa Luna of paus Benedictus XIII (1394-1423). Hij bepaalde in het Compromís de Casp van 1410 dat de Castiliaan Fernando de Antequera opvolger werd van Martí I van wie hij in vrouwelijke lijn afstamde; -Ferran I of Fernando I was de zoon van Eleonor de Aragón, zuster van Martí l'Humá; -Juana volgde in 1516 haar overleden vader op als koningin van Groot-Catalunya.
Opmerkelijk is dat Juana en niet haar vader Fernando haar moeder Isabel opvolgde als koningin van Castilla y Léon. Dit kan niets anders betekenen dan dat Castilla en Groot-Catalunya niet één (koninkrijk) waren. Bij de de dood van Fernando in 1516 voegde Juana bij haar titel van koningin van Castilla die van koningin van Groot-Catalunya. ze was dus koningin van 2 koninkrijken. Over de regeerperiode van Juana bestaan zeker vanaf 1516 twijfels. De iure of van rechtswege was zij koningin van Castilla en Groot-Catalunya tot haar dood. De facto of feitelijk behoorde de macht toe aan haar zoon Carlos I of Carlos primero, ook wel Carlos V of Carlos Quinto, bij ons bekend als Karel V. Carlos is echter nooit koning van Spanje geweest. Voor Castilla heeft hij de eed afgelegd in Castilla zelf. Voor Groot-Catalunya dat een statenbond was, heeft hij 3 eden afgelegd: voor Aragón in Zaragoza, voor Catalunya in Barcelona en voor Valéncia in Valéncia. Sinds wanneer bestaat Spanje? Ik zou het niet weten. Feit is dat pas in de negentiende onder Isabel II die Reyna de las Españas genoemd werd, een gemeenschappelijke munt ingevoerd werd.
O ja, had Carlos recht op de 'Spaanse' troon? Neen. Isabel en Ferran, Reyes Católicos, zijn afstammelingen van de Trastámaras, bastaarden. Ferran is de (onrechtstreekse) opvolger in vrouwelijke lijn van de laatste echte heerser van Groot-Catalunya. Karel, noch zijn afstammelingen hadden dus recht op de tronen van Castilla en Groot-Catalunya. De (voorlopig-)laatste (?) opvolger in het rijtje is Juan Carlos. Hij zit op zijn Madrileense troon dan ook niet op de juiste plaats.
20-06-2012
DE EERSTE 'REISGIDS' TER WERELD IN SANTIAGO DE COMPOSTELA [cultureel erfgoed]
DE EERSTE 'REISGIDS' TER WERELD IN SANTIAGO DE COMPOSTELA
Wat als eerste reisgids ter wereld beschouwd wordt, is een soort handleiding voor een bedevaart of pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. De "Codex Calixtus" uit de twaalfde eeuw werd 8 juli 2011 uit een kluis in de kathedraal van Compostela gestolen. Hij werd op 4 juli 2012 teruggevonden.
Lees meer op www.historiek.net. Over de diefstal: http://historiek.net/nieuws/algemeen/4816-codex-calixtinus-gestolen-uit-kathedraal. Over de oplossing van de diefstal: http://historiek.net/nieuws/algemeen/6662-spanjaarden-opgepakt-voor-diefstal-codex-calixtinus.
19-06-2012
SANFERMINES TE IRUÑEA, PAMPLONA VOOR DE CULTUURBARBAREN (3) [cultureel erfgoed]
SANFERMINES TE IRUÑEA, PAMPLONA VOOR DE CULTUURBARBAREN (3)
Zaterdag 14 juni 2012 en het vierde en laatste deel van de "Sanfermines-reportage" in Het Nieuwsblad zit erop. Geen dag, geen uur, geen minuut, nee, geen seocnde te vroeg; Ook dit laatste deel is immers tendiensieus. Er de overkoepelende reportage-titel nog eens op nagelezen: "Onze man rent voor zijn leven in Pamplona". In geen enkele reportage heb ik een foto gezien waarop Koen Baumers loopt. O ja, wel eens op een balkon en langs de zijkant van een straat wachtend op de stieren. Vandaag was er ook een foto waarop hij dicht, 'heel' dicht bij een toro bravo stond: de man stond op een halve meter van een afsluiting terwijl een stier, één stier, één enkele stier meer dan een meter voor hem voorbijliep zonder de man ook maar een blik te gunnen. Het onderschrift tart elke verbeelding: "Onze man ziet een enorme stier op zich afkomen. 'Verdomme, verdomme, verdomme!'" Bekijk de fout en besef dat slechts één conclusie mogelijk is: de journalist lijdt aan waanvoorstellingen. O ja, hij had het over "een enorme stier": het 'beestje' is niets anders dan van het formaat van de doorsneestier die te Iruñea meeloopt. En o ja, weet je waar de journalist stond? In de straat van Santo Domingo, vóór de flauwe bocht naar Ajuntamiento waar de stieren het traagst lopen omdat de straat bergop gaat en waar de kans om geraakt, ik het het niet over aangevallen, te worden het kleinst is omdat de stieren in groep lopen. En stieren in groep volgen elkaar en raken zelden geagiteerd door de schreeuwende en vaak vreemd-bewegende massa. Waarom is de journalist bang? Heeft hij niet van een USA-er de "De tien geboden van Bill" of dé loper van de encierros gekregen?! Die Bill die amper een vijftigtal encierros heeft meegelopen, is een allochtoon die er meer dan waarschijnlijk maar op losleutert. Waarom heeft de journalist geen raad gevraagd aan de autochtonen die de Sanfermines en de dieper-liggende betekenis ervan kennen? Problemen met de taal? Aversie? Pas nu valt me op dat hij op een foto in de krant van 11 juli afgebeeld is met een T-shirt waarop het adres van een website uit de "UK", dus Groot-Brittannië, over Pamploma en San Sanfermines en het Yankee-aandoende opschrift Pamplona Posse" prijken.
Ach, ik zou nog lang kunnen doorgaan. Maar nee, ik heb mijn buik vol van sensatiezucht, onwaarheden en dus leugens, ontkenning van de autochtonen, ... 8 bladzijden geleuter: spijtig van de omgehakte bomen en voor de mensen die een verkeerd beeld gekregen hebben.
En ja, wat lag er ook al weer aan de basis van de Sanfermines?! Heb ik erover gelezen?
17-06-2012
SANFERMINES TE IRUÑEA, PAMPLONA VOOR DE CULTUURBARBAREN (2) [cultureel erfgoed]
SANFERMINES TE IRUÑEA, PAMPLONA VOOR DE CULTUURBARBAREN (2)
Het Nieuwsblad heeft mijn lezersbrief in verband met haar fouten over de stierenloop van Iruñea weer niet opgenomen: blijkbaar duldt die 'democratische' krant geen kritiek op haar journalisten en dus zichzelf. Daar besloten om het weer hier af te drukken. Sinds woensdag 11 juli 'onderhoudt' journalist Koen Baumers HN-lezers over de encierro of stierenloop van de Sanfermines te Pamplona. Het gaat spijtig genoeg om tendentieuze en dus erg subjectieve reportages die bol staan van de fouten en onwaarheden, dus leugens. Het begint al met de titel: "onze man rent voor zijn leven in Pamplona" terwijl hij vanop en balkon toekijkt en niet meeloopt. Begrijpe wie kan: een honderdtal Sanfermines sinds 1910 x 8 encierros of stierenlopen per jaar x enkele duizenden deelnemers per dag gedeeld door 16 doden: te verwaarlozen aantal doen of 0,000 doden om het op zijn Contadors te zeggen. En het gaat verder. Gebruik van Pamplona in plaats voor Iruñea en dus ontkenning van het recht van de Basken op zelfbeschikking. 11 juli: Tientallen dode stieren tijdens de encierros terwijl ze in werkelijkheid afgeslacht worden tijdens corridas of stierengevechten. Naast 6 toros bravos of stieren zouden er 11 mansos of dieren die een bel dragen en niets anders dan cabestros of ossen zijn, meelopen: de journalist kan niet tellen. Inderdaad, niet kunnen tellen. En wel tot 2 keer toe. De nationaliteiten van de deelnemers worden weergegeven. Het totale aantal deelnemers staat, pure wiskunde of rekenkunde, voor 100 %. Wat blijkt echter: de goede journalist beweert: 56 + 20 + 15 + 8 + 4 = 100 %. Ikzelf kom tot 103 %. 12 juli: Een foto afdrukken en in het onderschrift vermelden dat een stier over lopers springt terwijl het om een os, te herkennen aan bel en fysieke bouw, gaat. Het zonder te argumenteren hebben over het "meest contoversiële volksfeest ter wereld". De aandacht toespitsen op nevenverschijnselen: "een nachtje sangria drinken en" over elkaar "gooien" (nooit carnaval of voetbalwedstrijd bijgewoond?!); "woekerprijzen" voor "balkons" (nooit de F1 van Monaco bijgewoond?!), "prijzen" die "verdubbelen" (zoals tijdens tal van festiviteiten), ... Geen aandacht besteden aan de talrijke culturele activiteiten die in de rand plaatsvinden. 13 juli. Als specialist wordt een Yankee (slechts 15 % van de deelnemers zouden USA-ers zijn) aan het woord gelaten die hoera! reeds aan 50 encierros heeft deelgenomen en zelfs is Geraakt in de rug, maar er met schrammen van afkwam: wanneer een hoorn in de rug dringt, heeft men wel iets meer dan alleen maar "enkele schrammen". 50 encierros of net iets meer dan 6 jaar aan elke encierro deelnemen en er dan nog niets van kennen (men is nu eenmaal USA-er en dus bijna per definitie cultuurbarbaar): aan de Bocht des Doods die niets anders is dan de curva of bocht de Mercaderes, staat geen gevel, maar een tijdelijke afsluiting naar een zijstraat; men zou de stieren niet mogen aanraken terwijl de kunst er juist in bestaat om een hand op en zelfs een hele arm rond de rug van het dier te leggen en zo even mee te lopen; de pastores die de stieren op hun tocht begeleiden en als een soort ordehandhavers kunnen omschreven worden, zouden zwepen als wapen hebben terwijl ze zich enkel en alleen bedienen van een lange, dunne stok. Waarom weerlegt de journalist die ongenuanceerde uitspraken niet?! Is het niet zijn taak om objectieve informatie te geven?! Waarom laat de journalist de echte specialisten niet aan het woord?! Zij die al meer dan 10 jaar en niet zelden tientallen jaar aan de Sanfermines deelgenomen hebben: de Spanjaarden dus. Taalprobleem?! Eigenlijk zou men buitenlanders moeten verbieden om deel te nemen: zij immers brengen door onverantwoord gedrag de autochtonen in gevaar. O ja, de journalist heeft overlevers aan het woord gelaten onder de tendentieuze titel: zij kunnen het navertellen. 3 maar, onder wie 2 buitenlanders: zijn zij de enige die de encierro overleefd hebben?! Het ergste? Na 3 reportages is er nog steeds met geen woord gerept over het ontstaan van de Sanfermines. Paste het niet in de opdracht die meer dan waarschijnlijk luidde: sensatie zoeken, provoceren en het feest afbreken?!
Wordt zeker vervolgd.
16-06-2012
SANFERMINES TE IRUÑEA, PAMPLONA VOOR DE CULTUURBARBAREN (1) [cultureel erfgoed]
SANFERMINES TE IRUÑEA, PAMPLONA VOOR DE CULTUURBARBAREN (1)
Op woensdag 11 en donderdag 12 juli 2012 publiceerde Het Nieuwsblad reportages over de encierro of stierenloop van de Sanfermines te Iruñea (Pamplona). De bijdragen stonden vol elementaire fouten en onwaarheden, zeg maar leugens. Ik stuurde dan ook lezersbrieven naar de krant hoewel ik uit ervaring weet dat kritiek op een journalist en dus de krant maar zeer zelden, bijna nooit dus wordt opgenomen. Mijn mail van 11 juli heb ik spijtig genoeg gewist. Ik druk hieronder dan ook het grootste deel van mijn mail van 12 juli die de inhoud van mijn eerste mail herneemt en aanvult, op. Gisteren en vandaag 'onderhoudt' journalist Koen Baumers HN-lezers over de encierro of stierenloop van de Sanfermines te Pamplona. Het gaat spijtig genoeg om tendentieuze en dus erg subjectieve reportages die bol staan van de fouten. Het begin al met de titel: "onze man rent voor zijn leven in Pamplona": 100 Sanfermines x 8 encierros of stierenlopen per jaar x enkele duizenden deelnemers per dag gedeeld door 16 doden: te verwaarlozen. En het gaat verder. Gebruik van Pamplona in plaats voor Iruñea en dus ontkenning van het recht van de Basken op zelfbeschikking. Tientallen dode stieren tijdens de encierros terwijl ze in werkelijkheid afgeslacht worden tijdens corridas of stierengevechten. Naast 6 toros bravos of stieren zouden er 11 mansos (dieren die een bel dragen) die cabestros of ossen zijn, meelopen: de journalist moet hoogdringend zijn lager onderwijs overdoen omdat hij niet kan tellen. Een foto afdrukken van een stier die over lopers springt terwijl het om een os (te herkennen aan bel en fysieke bouw) gaat: herexamen biologie en bezoek aan de oogarts dringen zich op. Het zonder te argumenteren hebben over het "meest contoversiële volksfeest ter wereld". De aandacht toespitsen op nevenverschijnselen: "een nachtje sangria drinken en over elkaar "gooien" (nooit carnaval of voetbalwedstrijd bijgewoond?!); "woekerprijzen" voor "balkons" (nooit de F1 van Monaco bijgewoond?!) , "prijzen" die "verdubbelen" (zoals tijdens tal van festiviteiten), ... Geen aandacht besteden aan de talrijke culturele activeiteiten die in de rand plaatsvinden. Het ergste? Ik heb vergeefs gezocht naar informatie over het ontstaan van de Sanfermines. Paste het niet in de opdracht die meer dan waarschijnlijk luidde: sensatie zoeken, provoceren en het feest afbreken?! Haal de journalist daar weg: hij is er niet op zijn plaats. Het spreekt voor zich dat ik ervan uitga dat deze lezersbrief niet geplaatst wordt. Ik heb al meer dan eens moeten vaststellen dat HN zich ergens op getrapt voelt wanneer het over de fouten van hun journalisten en dus haar fouten gaat. O ja, ik supporter steeds voor de stier en heb een petitie voor het afschaffen van de corridas ondertekend. Ik ben er bijna zeker van dat de journalist van dienst mijn raad om zijn lager onderwijs te overdoen zou kunnen aanvallen. Daarom dit. In HN van 11 juli geeft hij de nationaliteiten van de deelnemers weer. Het totale aantal deelnemers staat, pure wiskunde of rekenkunde, voor 100 %. Wat blijkt echter: de journalist beweert: 56 + 20 + 15 + 8 + 4 = 100 %. Ikzelf kom tot 103 %. Wie kan hier niet tellen?!
Sla er voor het gevarieerde programma http://programa.sanferminonline.net/#9 maar eens op na.
Zeker en vast te volgen.
15-06-2012
KAREL V EN WETTELIJKE KINDEREN [geschiedenis]
KAREL V EN WETTELIJKE KINDEREN
Karel V was, zoals zijn Bourgondische en Trastámarese voorouders, onder meer bekend voor zijn bastaarden. Vast staat dat hij er 5 verwekt heeft. 2 van hen heeft hij erkend.
Karel moest echter ook en vooral denken aan zijn opvolging. Daarom trouwde hij met zijn nicht Isabel van Portugal. Ze waren van 1526 tot haar dood in 1539 getrouwd. Met Isabel haar hij 3 kinderen die hem overleefd hebben: -Felipe, de latere Felipe of Filips II, geboren op 21 mei 1527; -Maria, geboren op 21 juni 1528; -Juana, geboren op 24 juni 1535. -Met Isabel had hij ook 2 kinderen die al snel na de geboorte stierven: -Fernando, geboren op 23 november 1529, stierf na enkele maanden; -Juan, geboren op 19 oktober 1537, stierf na enkele dagen. Het lijkt er sterk op dat Karel Isabel en het huwelijk als baarmoeder beschouwde. Lees maar: -Felipe werd 10 maanden na het huwelijk op 26 maart 1526 te Sevilla geboren; -Maria werd 13 maanden na de geboorte van Felipe geboren; -Juana werd 12 maanden na een abortus geboren; -Fernando werd 17 maanden na Maria geboren; -Juan werd 10 maanden na Karels terugkeer van een buitenlandse reis geboren.
Het is niet bij deze 5 kinderen gebleven. Isabel heeft 2 abortos gehad. Het Castiliaanse aborto kan zowel abortus als miskraam betekenen: niets wijst erop dat er 1 of 2 keer abortus zou gepleegd zijn. De eerste misval gebeurde op 29 juni 1534, 14 maanden na Karels terugkeer van een buitenlandse reis. De tweede misval vond plaats op 1 mei 1539, 9 maanden na Karels terugkeer van een buitenlandse reis.
Isabel die op 24 oktober 1503 te Lisboa geboren is en op 1 mei 1539 te Toledo gestorven is, werd niet ouder dan 35 jaar. Inderdaad, ze stierf op 1 mei 1535. De oorzaak: haar tweede misval na de geboorte van 5 kinderen van wie er 3 (over)levensvatbaar gebleken zijn. Ken men stellen dat Isabels dood te wijten is aan Karels voortplantingsdrang? Ik zou het niet weten. Vast staat dat haar dood er kwam na 7 zwangerschappen in iets meer dan 13 jaar, 157 maanden om juist te zijn. 7 zwangerschappen in een mensenleven wordt vandaag als veel, zeer veel beschouwd. 157 maanden en 7 zwangerschappen: 1 zwangerschap per 22,5 maanden: veel tijd om te recupereren was er niet. Isabel mag dan nog van 'geluk' spreken dat Karel als eens in het buitenland op zijn lappen ging en ze van sexuele rust kon genieten: 157 maanden waarvan Karel maar liefst tijdens 77 maanden in het buitenland verbleef. Dit betekent dat Karel slechts 80 maanden de kans heeft gehad om Isabel zwanger te maken: 7 zwangerschappen op amper 80 maanden of 1 zwangerschap per 11,5 maanden. Ik heb geschreven dat Karel tijdens zijn huwelijk 77 maanden in het buitenland verbleven heeft. Onder buitenland bedoel de bezittingen van Karel die niet op het Iberische schiereiland lagen. Hoewel dagen, weken, maanden was hij niet onderweg in Iberië zonder dat Isabel bij hem was?! Kan men stellen dat Isabels dood te wijten is aan een zekere lichamelijke zwakheid? Rekening houdende met de 7 zwangerschappen lijkt me dit twijfelachtig. Daar komt nog bij dat Isabel tijdens Karels afwezigheden 'Spanje' en haar Amerikaanse bezittingen bestuurde. Kan men stellen dat Isabels dood te wijten is aan een gebrek aan medische kennis en het niet-bestaan van gynaecologen? Zeker niet onwaarschijnlijk.
Karel heeft tijdens zijn leven voor ten minste 12 zwangerschappen gezorgd. Er waren 2 misvallen. 2 kinderen stierven binnen de enkele maanden na de geboorte. Hield Karel van zijn kinderen? 2 bastaarden werden erkend. 3 bastaarden genoten van financiële steun en een goede opvoeding. Niets laat vermoeden dat Karel zijn wettelijke kinderen niet graag zag en niet goed behandelde. Meer zelfs, Karel heeft zelfs steeds met liefde over de miskramen die hij als doodgeboren kinderen beschouwde, geschreven. Bij de eerste miskraam had hij het over su quarto hijo. Dit moet vertaald worden als vierde kind, te weten, 2 jongens en 2 meisjes. Bij de tweede miskraam had hij het over su quinto hijo. Dit zou moeten vertaald worden als vijfde kind wat echter niet kan kloppen. Indien Karel het heeft over resultaten van 7 zwangerschappen zou hij het moeten gehad hebben over su septimo hijo of zevende kind of 5 jongens en 2 meisjes. Quinto hijo moet dan ook vertaald worden als zijn vijfde zoon.
Castiliaans is een moeilijk taal. Een korte les: 1 jongen + 1 jongen + 1 jongen = een aantal jongens of hijos; 1 meisje + 1 meisje = een aantal meisjes of hijas; 1 meisje + 1 jongen + 1 jongen + 1 meisje = een aantal kinderen of hijos; 1 jongen + ontelbare meisjes = hijos of kinderen: kortom, zelfs maar 1 mannelijk iets in een opsomming van mannelijke en vrouwelijke dingen maakt het meervoud steeds mannelijk. Is Castiliaans een machotaal? Velen denken van wel. Is Nederlands een machotaal? Nee. Toch doen we in het Nederlands juist hetzelfde als in het Castiliaans, mannelijk later voorgoed op vrouwelijk: de Katholieke Koningen of los Reyes Católicos, een koningspaar. Nog een korte les in het Castiliaans: -hija: dochter; -hijo: kind of zoon; -hijo varón: jongen.
14-06-2012
RIJK VAN CASTILLA Y LÉON (derde keer, deel 2 of Trastámara) (1369-1558) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN CASTILLA Y LÉON (derde keer, deel 2 of Trastámara) (1369-1558)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Enrique II el Bastardo, stiefbroer van Pedro el Cruel, ook wel el Justiciero genoemd (1369-1379); -Juan I de Castilla, zoon (1379-1390); -Enrique III el Doliente, zoon (1390-1404); -Juan II, zoon (1404-1454); -Enrique IV, el Impotente, ook wel el Liberal genoemd, zoon (1454-1474); -Isabel I la Católica, halfzuster (1474-1504), samen met haar echtgenoot Fernando el Católico (1474-1504); -Juana de Aragón, ook wel la Loca genoemd (1504-1555), dochter voor hiervoor vermelden, samen met haar zoon Carlos I, ook wel Carlos V genoemd (1515-1555).
13-06-2012
CATALUNYA EN EEN BOOG UIT HET NEOLITHICUM [archeologie]
CATALUNYA EN EEN BOOG UIT HET NEOLITHICUM
Lees meer over een boog uit de Nieuwe Steentijd van meer dan 7.000 jaar oud: http://historiek.net/nieuws/algemeen/6640-boog-uit-nieuwe-steentijd-ontdekt-in-catalonie en http://www.uab.es/servlet/Satellite/noticies/detall-d-una-noticia/trobat-l-arc-neolitic-mes-antic-d-europa-1090226434100.html?noticiaid=1340951938330.
12-06-2012
RIJK VAN CASTILLA (derde keer, deel 1) (1284-1369) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN CASTILLA Y LÉON (derde keer, deel 1) (1284-1369)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Sancho IV el Bravo, zoon van Alfonso X el Sabio, heerser van Castilla y Léon (derde keer) (1284-1295); -Fernando IV el Emplazado, zoon (1295-1312); -Alfonso XI el Justiciero, zoon (1312-1350); -Pedro el Cruel, ook wel Pedro el Justiciero genoemd, broer (1350-1369).
11-06-2012
KAREL V EN BASTAARDEN [geschiedenis]
KAREL V V EN BASTAARDEN
Dat Karel V bastaarden had, is de Vlaming met belangstelling voor geschiedenis in het algemeen en plaatselijke, 'Vlaamse' geschiedenis in het bijzonder niet onbekend. Met zekere zin voor overdrijving kan gesteld worden dat de namen van Margaretha van Parma en don Juan tot het collectieve Vlaamse geschiedenisgeheugen behoren.
Wat niet of toch minder geweten is, is dat Karel er een gewoonte van maakte om bastaarden te verwekken. Hieronder vind je de lijst van gekende bastaarden. Ik vermeld achtereenvolgens de voornaam, gegevens over geboorte en eventueel over dood, naam van de moeder en eventueel aanvullende gegevens: -Isabel; geboren in 1518 of 1519 met waarschijnlijkheid te Valéncia; Germaine de Foix, tweede echtgenote van Karels Groot-Catalaanse grootvader Fernando en Karels stiefgrootmoeder; vast staat dat ze in 1536 nog leefde omdat ze in haar moeders testament vermeld staat als een erfgename; -Margaretha van Parma; geboren op 28 december 1522 te Oudenaarde en gestorven op 18 januari 1586 te Ortona in Italië; Johanna van der Gheynst, hulpje op het kasteel van Oudenaarde; ze was landvoogdes van de Nederlanden; -Juana de Austria; geboren in 1522 en gestorven in 1530 te Madrigal de la Vera in Extremadura: met naam onbekende vrouw uit de omgeving van het hof van de graaf van Nassau; -Tadea de Austria; geboren in 1522 of 1523 en gestorven in waarschijnlijk 1562 en waarschijnlijk te Rome; Ursolina della Penna, bijgenaamd "de schone van Perugia"; -Juan de Austria; geboren op 24 februari 1547 te Regensburg in Duitsland en gestorven op 1 oktober 1578 te Bouge bij Namur; Barbara van Blomberg, zangeres; hij was landvoogd van de Nederlanden. Karel heeft 2 van vermelde bastaarden erkend: Margaretha op 29 juni 1529 en don Juan in zijn testament dat pas na zijn dood openbaar gemaakt werd. Of mijn lijst beperkend is, vraag je. Ik zou het niet weten. Het zou me echter verwonderen. Vast staat dat geweten is dat Karel 5 bastaarden verwekt heeft. 3 meer dan waarschijnlijk in 1522 doet me veronderstellen dat Karel het graag en veel deed: sex hebben en bastaarden verwekken. Ik ga er dan ook van uit dat er wel meer bastaarden van Karel moeten rondgelopen hebben. Meer dan waarschijnlijk hebben ze het minder goed, lees maar slechter gehad dat de hier vermelde.
Aan Karels bastaarden wordt door historici in de Nederlanden niet zwaar getild. Zou de traditie van bastaarden verwekkende en erkennende hertogen van Bourgondië, Karels rechtstreekse voorouders, daartoe bijgedragen hebben? Zouden Vlamingen lak hebben aan een gezonde moraal?! Historici in Spanje kijken er anders tegen aan. Ze hebben dan ook voor een 'elegante', pseudo-diplomatische oplossing van het probleem gekozen. Ze vergoelijken Karels bastaardprobleem door te verklaren dat Karel geen bastaarden verwekt heeft tijdens zijn huwelijk van 1526 tot 1539 en dan ook geen overspel bedreven heeft. Ze zien echter over het hoofd dat sex buiten het huwelijk toen een ernstige misdaad die volgens door Karel uitgevaardigde verordeningen de doodstraf tot gevolg kon hebben, was. Maar ja, voor koningen golden ook toen al andere wetten, zeker omdat ze zelf de wetten maakten. Of stonden ze boven de wet?!
O ja, ik ben bijna vergeten te vermelden dat Karel ook wettelijke kinderen gehad heeft. Met Isabel van Portugal, zijn nicht, wiens enige taak het was om voor een troonopvolger en dus zoveel mogelijk kinderen te zorgen. Is het verwonderlijk dat ze in het kraambed gestorven is?! Hoeveel kinderen hadden Karel en Isabel? 3. Of waren het er 5? Of misschien wel 7?
10-06-2012
VANILLE [gastronomie]
VANILLE
In het begin van de zestiende eeuw kwamen de Spaanse conquistadores, veroveraars en bezetters van Centraal-Amerika, in contact met de vanilleplant of -boom, behorend tot de familie van de orchideeën. De inhoud van de vrucht ervan werd door Maya's en Azteken gebruikt in combinatie met cacao, ook uit die streek afkomstig. De plant of boom die afkomstig is ut Zuid-Oost-Mexico en Guatemala, werd door de Maya's tlilxochitl genoemd. Dat betekende zwarte bloem, verwijzende naar de kleur van de bloem. Een vanillebloem bevat tot 200 spercieboonachtige peulen die in trossen naar beneden hangen. De vorm had als gevolg dat de Spanjaarden het over vaina hadden. Vaina betekent peul(vrucht), (zwaard)schede of zelfs vagina. Het verkleinwoord van vaina is vainilla dat als bainilja uitgesproken wordt, zoals de vrucht nog steeds in het Castiliaans genoemd wordt. Onder invloed van het Frans hebben Vlamingen het over vanille.
09-06-2012
RIJK VAN CASTILLA Y LÉON (derde keer) (1230-1284) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN CASTILLA Y LÉON (derde keer) (1230-1284)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Fernando III el Santo, zoon (1230-1252), zoon van (doña) Berenguela, heerseres van Castilla (tweede keer); -Alfonso X el Sabio, zoon (1252-1284).
08-06-2012
"BROEDER JACOB" OP WEG NAAR SANTIAGO DE COMPOSTELA [muziek en geschiedenis]
"BROEDER JACOB" OP WEG NAAR SANTIAGO DE COMPOSTELA
'''Vader Jacob''' of '''Broeder Jacob''' is een kinderliedje dat oorspronkelijk uit Frankrijk komt, waar het bekend staat als ''Frère Jacques''. De Franse tekst luidt: Frère Jacques. Frère Jacques. Dormez-vous? Dormez-vous? Sonnez les matines! Sonnez les matines! Din dan don. Din dan don. De componist is onbekend. Verondersteld wordt dat het uit de zeventiende eeuw stamt.
Over de identiteit van Jacques is niets geweten. Er kan slechts met zekerkheid gesteld worden dat het om een frère, een Frater of broeder, of monnik, gaat. In het lied wordt meer niet of slechts onrechtstreeks meegedeeld. Het lied gaat over frère Jacques die nog zou slapen. Meer zelfs, hij zou zich overslapen hebben. Hij zou dan ook te laat zijn om de matines of metten bij te wonen. Collega-monniken maken hem wakker door uit te roepen dat het luidt voor de metten. matines of merten komt van het Latijn matutinum dat ochtend betekent. Verwezen wordt naar de metten als gebed dat meer dan anderhalf uur kon duren.
Het lied kende en kent een ongelooflijk succes. Het maakt in tal van landen, en niet alleen in Europa, deel uit van het muziekonderwijs in kleuter en lager onderwijs. Het Nederlands kent 2 versies. De Zuid-Nederlandse versie die een letterlijke vertaling van de Franse is, luidt: Broeder Jacob. Broeder Jacob. Slaapt gij nog? Slaapt gij nog? Hoor de klokken luiden! Hoor de klokken luiden! Bim bam bom. Bim bam bom. De Noord-Nederlandse versie gaat als volgt: Vader Jacob. Vader Jacob. Slaap jij nog? Slaap jij nog? Alle klokken luiden. Alle klokken luiden! Bim bam bom. Bim bam bom. Inhoudelijk delen beide versies hetzelfde mee. De nuanceverschillen zijn te verwaarlozen: -Broeder of Vader betekent hetzelfde; -gij of jij is taaleigen; -Noord-Nederland beklemtoont dat er zeer veel, zelfs alle klokken luiden.
Gaat het hier slechts om een 'onschuldig' kinderlied? Ik twijfel eraan. De 3 versies hebben het immers over iemand die Jacques of Jacob heeft. Wie de christelijke, lees katholieke geschiedenis een beetje kent, weet dat Jacques en Jacob komen van het Latijnse Jacobus. De bekendste Jacobus is Jacobus de Meerdere, zo genoemd om het onderscheid met Jacobus de Mindere duidelijk te maken, of Jacobus van Compostela, Santiago genoemd. Deze apostel van Christus, wiens feestdag op 25 juli gevierd wordt, geniet vooral in Spanje in het algemeen en in Galicia in het bijzonder van een speciale bewondering. Sinds eeuwen trekken mensen vanuit vele delen van Europa te voet naar Santiago te Compostela waar de overblijfselen van de heilige zouden bewaard worden. De Castiliaanse versie van Frère Jacques is zeer expliciet:
Fra Santiago. Fra Santiago. ?Duerme usted? ?Duerme usted? !Tocan a maitines! è Tocan a maitines! Din, dan, don. Din, dan, Don. Een beetje uitleg: -Fra Santiago. Fra is een broeder. In de Castiliaanse versie is het echter niet zomaar een broeder, dus niet zomaar een Jaime of Jacobus. Santiago is een heilige: Sant Iago of de heilige Jacobus die in Compostela aanbeden wordt; -Tocan komt van het werkwoord tocar dat de klok luiden betekent; -in tegenstelling tot de Nederlandse versies wordt wel vermeld waarom de klokken luiden. Ze luiden om op te roepen om deel te nemen aan de maitines of metten, de religieuze plechtigheid waarmee de dag begint. Fra Santiago kan de link leggen met de bedevaart naar Compostela. Wijzen nog andere aanduidingen in die richting? Ik denk het wel. Ik ben zeker van wel. Broeder Jacob wordt opgeroepen om deel te nemen aan de metten. Ooit, toen de bedevaart nog louter christelijke bedevaart was en de weg niet zoals nu om andere redenen werd afgelegd, begon de dag van de Compostelavaarders met het bijwonen van de metten. Daarna en na een ontbijt werd de weg naar Compostela voortgezet.
"Broeder Jacob", "Vader Jacob", "Frère Jacques", "Fra Santiago", ... is dan ook meer dan een kinderlied. Het is een lied over bedevaarders naar Compostela. Mettertijd echter heeft het kinderlijke het gehaald op het religueuze.
Ik ben Rik Wouters.
Ik ben een man en woon in Halle (Vlaanderen (dat spijtig genoeg een deel is van wat België genoemd wordt)) en mijn beroep is niet van belang.
Ik ben geboren op 02/04/1956 en ben nu dus 68 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: literatuur, geschiedenis en kunst.
Gegevens die op mijn adreskaartje staan: "Ik ben geen dichter om te dichten of voor te dragen, maar om te (over)leven", "anarchist", "artiest, dichter, prozaschrijver en literair criticus", "beeldend kunstenaar" en
"catalanist en flamingant".
