heel veel Catalunya of Catalonië (en wat minder Spanje of España)
Catalunya en Barcelona zien en sterven, steeds weer een beetje meer
05-06-2012
FRANQUISME EN KATHOLIEKE KERK: MEDEPLICHTIGEN TIJDENS DE GUERRA CIVIL [geschiedenis]
FRANQUISME EN KATHOLIEKE KERK: MEDEPLICHTIGEN TIJDENS DE GUERRA CIVIL
In de kathedraal van Granada in Andalucía kan men op de sokkels van 2 zuilen volgende tekst lezen: Nuestros Sacerdotes Inmolados por el Marxismo [gevolgd door een reeks namen van priesters]. MDCCCXXLIX. R.I.P. Año de la Victoria. Ik vertaal: "Onze priesters, geofferd (in de strijd) tegen het Marxisme. R.I.P. 1939. Jaar van de Overwinning".
De tekst die voor wie de geschiedenis van Spanje en de Guerra Civil een beetje kent, niet vreemd kan overkomen, valt op door 3 grote én grove onjuistheden, lees maar leugens: 1. "priesters, geofferd (in de strijd) tegen het Marxisme". Hiermee wordt de indruk gewekt dat de door Franco en het leger begonnen Guerra Civil die geen burgeroorlog die bijna 3 jaar duurde, was, een strijd tegen het marxisme en dus het communisme was. Ten onrechte. De zogenaamde Guerra Civil van 1936 tot 1939 was een machtsgreep van het grootste deel van de legertop met steun van de katholieke kerk, adel en grootgrondbezitters tegen de democratisch-gekozen regering van 1936. Deze democratische regering is er gekomen door de stemmen van tal van linkse fracties en gematigd rechts waaronder burgerij en vrijzinnigen; 2. "priesters, geofferd". Hert overgrote deel van hoogwaardigheidsbekleders en tal van priesters van de katholieke kerk hebben helemaal in het begin van de Guerra Civil voor de opstandelingen van Franco gekozen en zich zo ondemocratisch opgesteld. Ze hebben actief aan de strijd tegen de democratische regering deelgenomen. Bewijzen te over: verklaringen van kardinalen, aartsbisschoppen, bisschoppen en andere geestelijken ten voordele van de opstand, het brengen van de franquistische of Francogroet die niets anders dan de Hitlergroet was én nog steeds is, en het zegenen van soldaten die tegen de troepen van de democratische regering ten strijde trokken. Hun dood is dan ook te zoeken in een verkeerde keuze voor zover een geestelijke zich op politiek vlak moet engageren, en de eigen misdaden; 3. Franco heeft "1939" het "Jaar van de Overwinning" genoemd. Dat was het alleen maar voor zijn opstandelingen en handlangers die democratie niet zagen zitten. Een meerderheid van de inwoners van Spanje zijn jarenlang de dupe van die opstand geweest met alle gevolgen van dien: liquidatie, moord, terechtstelling zonder wettelijk proces, folteringen, gevangeniskamp, dwangarbeid, ballingschap, broodroof, ... Nu nog zien mensen af onder het franquisme.
Tot en met vandaag en ondanks de Ley de la Memoria Histórica de España van 26 december 2007 mag het franquisme, een dictatuur die in wandaden niet voor het nazisme moest onderdoen, opgehemeld worden. Erger nog, met de Partido Popular van Aznar en Rajoy, erfgenaam van het franquisme, is in Spanje het neofasquisme aan de macht.
04-06-2012
BLOODY MARY [gastronomie]
BLOODY MARY
Een Bloody Mary is een cocktail. De ingrediënten zijn vodka, tomatensap, worchestersaus dat als westersaus met 2 x een doof -e- moet uitgesproken worden, citroen- of limoensap, tabasco, selderijzout en -stengel en ijs. Het zou goed zijn tegen een kater. Zou het ook goed zijn tegen een kater te wijten aan het te veel drinken van Bloody Mary's?!
Vanwaar komt de naam? Bloody Mary betekent letterlijk bloedige Mary of Maria. Bloedig kan niets anders dan verwijzen naar het gebruikte tomatensap. Mary is een Engelse voornaam. Wie was die Mary? Een aanloop is nodig. De Reyes Católicos of Katholieke Koningen Fernando en Isabel hadden 1 zoon en 4 dochters. Het jongste kind was Catalina of Katharina. Ze werd te Alcalá de Henares geboren op 15 december 1485 en stierf in het kasteel van Kimbolton in Engeland op 7 januari 1536. De ze in Engeland stierf, is geen toeval. Ze trouwde op 14 november 1501 met Arthur of Wales, zoon van de Engelse koning Henry VII en kroonprins. Arthur stierf al op 2 april in 1502 te Ludlow. Om de aanzienlijke bruidsschat niet te verliezen stuurde Henry VII aan op een huwelijk van Catalina met zijn zoon Henry, de latere Henry VIII, die nauwelijks 12 jaar was. De Reyes Católicos gingen in op het voorstel van de Engelse koning. Na de dood van zijn vader in Hampton Court Place te Richmond upon Thames op 21 april 1509 trouwde Henry VIII op 11 juni 1509 met Catalina. Catalina zou koningin van Engeland zijn van 1509 tot haar dood in 1536. Ze bezorgde Henry VIII voor wie het verwekken van een troonopvolger een van zijn doelen, lees maar obsessies was, tal van kinderen. Henry, geboren in 1511, stierf na amper 7 weken. Mary, geboren te Greenwich op 18 februari 1512, bleef in leven en zou pas op 17 november 1558 te Londen sterven. Daarna volgden nog verschillende miskramen. Het feit dat Catalina geen levensvatbare mannelijke opvolger baarde, leidde tot echtscheiding in 1533. De paus erkende de echtscheiding niet. Dit leidde in 1534 tot de Act of Supremacy. Daardoor werden de banden tussen de paus en Engeland verbroken en werd Henry VIII hoofd van de Church of England, gemeenzaam de Anglicaanse Kerk genoemd. Toen Henry VIII op 28 januari 1547 te Winchester stierf, werd hij opgevolgd door zijn zoon Edward. Toen Edward VI op 6 juli 1553 te Greenwich stierf, werd hij opgevolgd door Lady Grey, kleindochter van Mary Tudor, de zuster van Henry VIII. Ze was koningin was van 10 tot 19 juli 1553. Toen Lady Grey afgezet werd, werd ze opgevolgd door een andere Mary Tudor, de dochter van Henry VIII en Catalina. Mary was door haar moeder katholiek opgevoed. Dit gebeurde volgens de (Groot-)Catalaans-Castiliaanse of Trastámarese tradities van de Reyes Católicos op een erg scrupuleuze wijze, onder meer met een afkeer van en zelfs haat voor alles wat niet katholiek was. De banden met de Bourgondisch-Habsburgse Karel V, haar neef aan wie ze ooit als echtgenote gelinkt werd, werkten het extreem-katholieke nog in de hand. Haar huwelijk op 25 juli 1554 te Winchester met Felipe II of Filips II, Karel V's zoon en Mary's achterneef, wakkerde voor zover mogelijk de katholieke obsessies nog verder aan. Mary besloot om van Engeland weer een katholiek land te maken. Daarom vervolgde ze de Church of England en haar aanhangers. Tal van anglicanen werden gedood. Het belangrijkste slachtoffer was Thomas Cranmer die de echtscheiding tussen haar vader en moeder uitgesproken heeft en aan de basis van de Church of England lag. Uit het huwelijk van Mary met Felipe II werden geen kinderen geboren. Mary werd na haar dood in 1558 opgevolgd door haar halfzuster Elisabeth I die Engeland tot haar door in 1603 bestuurde. Door haar bloedige vervolging van anglicanen en andere (bij)gelovige niet-katholieken werd ze Bloody Mary of Mary, de Bloedige of Bloeddorstige genoemd.
De half (Groot-)Catalaans-Aragonese Mary Tudor heeft haar naam gegeven aan de Bloody Mary, een cocktail. Vreemd is dat die drank genoemd naar een Engelse koningin, vodka bevat en geen gin of zelfs geen whisky of whiskey. Er bestaat overigens nog een cocktail genoemd naar Mary. Daarin is de vodka vervangen door Bacardí, een drank die via een kleine omweg zijn oorsprong in Catalunya vindt. Men heeft het dan ook over een Bacardí Mary.
03-06-2012
RIJK VAN LÉON Y CASTILLA (tweede keer) (1072-1157) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN LÉON Y CASTILLA (tweede keer) (1072-1157)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Alfonso VI, zoon van Fernando I el Magno, heerser van Léon y Castilla (eerste keer) en broer van Sanco II, heerser van Castilla (1072-1109); -(doña) Urruca, dochter (1109-1126); -Alfonso VII el Emperador, zoon (1126-1157).
02-06-2012
WAREN DE CASTILAANSE INDIAS OOK CATALAANSE INDIAS? [geschiedenis]
WAREN DE CASTILIAANSE INDIAS OOK CATALAANSE INDIAS?
De door Colom of Colón of Columbus vanaf 1492 ten oosten van het Iberische schiereiland gelegen ontdekte gebieden werden oorspronkelijk Indias genoemd. Nu worden ze Centraal- en Zuid-Amerika genoemd. Steeds is ervan uitgegaan dat de Indias behoorden tot Castilla of het rijk van Isabel die wie weet waarom la Católica genoemd werd. Dit laatste wijst erop dat er in 1492 in het bijzonder en tijdens de heerschappijen van echtgenoten Isabel en Fernando die ook al om wie weet welke, zeg maar duistere reden el Católico genoemd werd, in het algemeen geen Spanje bestond. Och ja, ik weet ook wel dat Spanje toen gebruikt werd wanneer men het over de niet-Portugese delen van het Iberische schiereiland had. Die was echter pure spreektaal, iets in de zin van Flandes of Vlaanderen waarmee de 17 Provinciën die elk als onafhankelijk deel vaagweg deel uitmaakten van het Groot-Bourgondische rijk, bedoeld werden. Van een politiek en dus eengemaakt Spanje kon in 1492 geen sprake zijn. Ik geef 3 redenen op. Er was geen gemeenschappelijke munt. Er was geen uniforme buitenlandse politiek: die van Castilla of Isabel richtte zich op de Indias terwijl die van Groot-Catalunya of Fernando zich afspeelde in wat nu Italië genoemd wordt. Toen Isabel in 1504 stierf, werd ze in Castilla niet opgevolgd door Fernando, maar door hun dochter Juana, moeder van de latere Carlos V of Karel V. De vraag uit de titel, "Waren de Castiliaanse Indias ook Catalaanse Indias?", is hiermee niet beantwoord. Eigenlijk had ik beter een andere vraag gesteld: Behoorden de Indias toe aan Castilla, Groot-Catalunya of beide? Fernando stierf op 22 januari 1516 te Madrigalejo in Extremadura. De dag ervoor had hij zijn testament opgesteld. Het bevindt zich in het Archivo General de Simancas onder nummer 29-52 van het Patronato Real. Fernando heeft erin verklaard dat hij al zijn bezittingen overlaat aan la dicha Serenyssima Reyna Doña Juana, nuestra muy cara y muy amada hija primogenyta. Juana was na de dood van Juan en Isabel, oudere kinderen van de Reyes Católicos, universele erfgename van haar ouders geworden. Fernando liet aan zijn dochter onder meer la parte a Nos perteneciente en las Yndias del Mar Océana of het deel dat mij toebehoort in de Indias of Amerika van de Oceaanzee of Atlantische Oceaan na. Duidelijk is dat van de door Colom en andere zeevaarders ontdekte gebieden niet alles aan Isabel en Castilla toekwam. Waarom wordt steeds weer beweerd dat de ontdekte gebieden bezit van Isabel en Castilla waren? Is dit een Castiliaans verzinsel dat door buitenlandse geschiedschrijvers werd overgenomen?! Welk deel van de Indias maakte deel uit van Groot-Catalunya en het rijk van Fernando? Dringt nader en geïntensifieerd onderzoek door specialisten zich op?!
01-06-2012
RIJK VAN CASTILLA (eerste keer) (1065-1072) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN CASTILLA (eerste keer) (1065-1072)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Sancho II, zoon van Fernando I el Magno, heerser van Léon y Castilla (eerste keer) (1065-1072).
12-05-2012
RIJK VAN LÉON (tweede keer) (1065-1109) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN LÉON (tweede keer) (1065-1109)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Alfonso VI, zoon van Fernando I el Magno, heerser van Léon y Castilla (eerste keer) (1065-1109).
11-05-2012
GEEN HABSBURGS SPANJE? [geschiedenis]
GEEN HABSBURGS SPANJE?
Luis Diez del Corral, in 1985 hoogleraar Politieke Wetenschappen aan de prestigieuze Universidad Cumplutense de Madrid, heeft in "België, Spanje en Europa", zijn bijdrage in het letterlijjk-loodzware "Luister van Spanje en de Belgische steden 1500-1700", in 1985 in het kader van "Europalia 1985 España" uitgegeven door het Gemeentekrediet, geschreven: Wij hebben onze aandacht hier toegespitst op de anlyse van een koninklijk testament, dat van Felipe IV van 14 september 1665, omdat dergelijke documenten het karakter hebben van een tekst die formeel erkend werd als een openbare verordening van het koninkrijk. Gezien de aard van het katholieke Habsburgse rijk, vormt zulk een testament de beste bron om te bepalen uit welke entiteiten het geheel precies was samengesteld. Het laat ons ook toe om van elk deel de juridisch-politieke positie en situatie te bepalen. In de periode dat de gebieden over de Pyreneeën afhingen van een souverein die men "Koning van Spanje" placht te noemen, hoewel dat geen officiële titel was, bestond er constitutioneel gezien geen wettelijk term als "Kroon van Spanje", omdat er verschillende kronen bestonden. De Staten van Bourgondië en van de Nederlanden maakten van geen enkele van deze kronen deel uit (...). Ik vat samen. Halverwege de zeventiende eeuw ten tijde van Felipe IV in het bijzonder en in de zestiende en zeventiende toen de Habsburgers regeerden over het grootste deel van het Iberische schiereiland, in het algemeen bestond er officieel, dus volgens 'Spaanse' bronnen, geen koning van Spanje en geen kroon of koninkrijk van Spanje. Dit betekent dat wat nu Spanje genoemd wordt, niet bestond en dat er op het Iberische schiereiland buiten Portugal verschillende kronen of rijken bestonden. Die rijken hadden als enige gemeenschappelijke kenmerk dat de heerser het ook in andere rijken op de schiereiland en elders voor het zeggen had. Kortom: in de zestiende en zeventiende bestond er geen 'eengemaakt' Spanje. Ik stel me dan ook volgende vragen. Sinds wanneer bestaat Spanje? Bestaat Spanje? Ik voeg eraan toe: elders heb ik het gehad over de invoering van de peseta als eenheidsmunt op het Iberische schiereiland met uitzondering van Portugal in de tweede helft van de negentiende eeuw. Spanje: quid?
10-05-2012
BACARDÍ (RUM) [gastronomie]
BACARDÍ (RUM)
Bacardí is een van de meest-gekende rumsoorten ter wereld. 'Iedereen' kent de naam. 'Iedereen' heeft de rum wel al eens gedronken. Bacardí was niet de eerste rum ter wereld. Rum wordt gemaakt uit melasse, een stroopachtig bijproduct van de suikerrietoogst. Rum is een aromatisch distillaat van rond de 40 volumeprocent. Rum wordt puur of verwerkt in cocktails gedronken. Van de longdrinks op basis van rum is Cuba Libre, een mengeling van onder meer rum en cola, die bekendste. Cuba Libre wordt naar de belangrijkste ingrediënten Bacardí en cola, ook wel baco genoemd. Ik hoop dat je goed gelezen hebt. Ik heb het niet over Bacardi, maar wel over Bacardí. De klemtoon valt dan ook in tegenstelling met wat men meestal, bijna altijd hoort, op de laatste lettergreep.
Wie rum voor het eerst geproduceerd heeft, is niet geweten. Wel weet men dat een zekere Bacardí in 1862, jaartal dat op elke fles Bacsardí vermeld staat, de naar hem genoemde firma opgericht heeft. Facundo Barcardi Massó werd te 1814 in Sitges, aan de Costa de Garraf van Catalunya, iets ten zuiden van Barcelona, geboren als zoon van een wijnhandelaar. In 1830 week zijn vader met zijn gezin uit naar Cuba om zijn geluk te wagen in de productie van sterke drank en meer bepaald rum. De rum die toen op Cuba gefabriceerd werd, werd als een minderwaardige drank beschouwd. Hij werd dan ook door de onderlagen van de maatschappij gedronken en door de betere klasse wegens nevenverschijnselen gemeten. Barcardí besloot in 1850 om dat te veranderen. Na jaren slaagde hij erin om een betere of is het mindere-slechte rum te produceren. Toch zou het nog tot 1862 duren vooraleer 'zijn' Bacardí af was. Die is het resultaat van filteren over houtskool, betere mengtechnieken en het laten rijpen op eikenhouten vaten. Aan dit laatste dankt de drank zijn zachte, ietwat fluwelige smaak zodat hij zich ook puur heel goed laat drinken. Niets stond Bacardí in de weg om een succesvolle carrière te beginnen. Op 4 februari 1862 werd te Santiago de Cuba de Barcardí-firma opgericht. Succes was er al snel. Na het vroegere thuisland Spanje volgde de USA. In 1876 won Barcardí de gouden medaille op de Wereldtentoonstelling van Philadelphia. Amerika ging plat, gevolgd door Europa en de rest van de wereld.
Daarmee was het Bacardí-verhaal niet gedaan. Wie een Barcardífles goed bekijkt, merkt de afbeelding van vreemdsoortig dier met vleugels op. Wie het dier niet kent, maar Castiliaans spreekt, weet dat het om een "murciélago" of vleermuis gaat. Het dier is afgebeeld met de kop in profieel en geopende vleugels. Waarom een vleermuis? Toen Amalia Moreau de distillerij van haar man bezocht, merkte ze er vleermuizen die in het gebinte huisden, op. Dat een afbeelding ervan, samen met het opschrift "la casa del murciélago", de weg vond naar het etiket, is niet verwonderlijk. In de hispanische cultuur staat de murciélago immers symbool voor geluk en voorspoed. Heeft Barcardí-rum hieraan zijn wereldwijze verspreiding en faam te danken?!
09-05-2012
GEDICHT VAN FEDERICO GARCÍA LORCA (2) [vertaalde poëzie]
BALADILLA DE LOS TRES RÍOS A Salvador Quintero
El río Guadalquivir va entre naranjos y olivos. Los dos ríos de Granada bajan de la nieve al trigo.
!Ay, amor que se fue y no vino!
El río Guadalquivir tiene las barbas granates. Los dos ríos de Granada uno llanto y otro sangre.
!Ay, amor que se fue por el aire!
Para los barcos de vela, Sevilla tiene un camino; por el agua de Granada sólo reman los suspiros.
!Ay, amor que se fue y no vino!
Guadalquivir, alta torre y viento en los naranjales. Dauro y Genil, torrecillas muertas sobre los estanques.
!Ay, amor que se fue por el aire!
!Quién dirá que el agua lleva un fuego fatuo de gritos!
!Ay, amor que se fue y no vino!
Lleva azahar, lleva olivas, Andalucía, a tus mares.
!Ay, amor que se fue por el aire!
-o-o-o-
KLEINE BALLADE VAN DE DRIE RIVIEREN Voor Salvador Quintero
De Guadalquivir stroomt tussen sinaasappel- en olijfboomgaarden. De twee rivieren van Granada dalen van de sneeuw naar het graan.
Ach, liefde die verdween en niet terugkwam!
De Gaudalquivir heeft een donkerrode baard. Van de twee rivieren van Granada klaagt de ene terwijl de andere bloedt.
Ach, liefde die met de wind verdween.
Sevilla biedt zeilschepen een goede vaart aan. Op het water van Granada roeien slechts zuchten.
Ach, liefde die verdween en niet terugkwam.
Guadalquivir, een hoge toren en wind door sinaasappelboomgaarden. Darro en Genil, torentjes doods boven vijvers.
Ach, liefde die met de wind verdween.
Wie durft te zeggen dat water dwaallichten van kreten meevoert!
Ach, liefde die verdween en niet terugkwam.
Andalucía, voer oranjebloesem en olijven naar je zeeën.
Ach, liefde die met de wind verdween.
[vertaler: Rik Wouters]
-o-o-o-o-o-
1. Federico García
Lorca werd op 5 juni 1898 te Fuente Vaqueiros in Andalucía geboren en
stierf op 19 augustus 1936 te Víznar, in Andalucía, vermoord door
franquisten van wie hij één van de meest-bekende slachtoffers tijdens de
zogenaamde Guerra Civil of Spaanse Burgeroorlog was; -hij was dichter
en toneelschrijver. Hij is één van de belangrijkste personen uit de
Spaanse literatuur in het algemeen en die van twintigste eeuw in het
bijzonder. Hij was homo en kwam er openlijk voor uit. Hij had contacten
met onder meer componist Manuel de Falla, filmregisseur Luis Buñuel en
schilder Salvador Dalí.
2. Salvador Quintero was een dichter van de Canarische eilanden en vriend van Federico García Lorca. 3. Het vertalen van "Ay" stelde me voor een
probleem. Meestal wordt het vertaald of beter niet vertaald als "!ay!".
Wat betekent "!ya!" eigenlijk? In haar 'wereldberoemde' "Diccionario de
uso del español" vermeldt María Moliner onder meer: "Interjection de
dolor o de susto o sobresalto" en "Lamento o quejedo". Ik zou het kunnen
vertalen als het dialectische "ola", maar heb voor het Nederlandse
"oei" gekozen. 4. Voor de vertaling van de "Dauro"-rivier heb ik gebruikt gemaakt van Darro, zoals de rivier in Granada gemeenzaam genoemd wordt. 5. Informatie over Federico García Lorca: www.garcia-lorca.org.
08-05-2012
DE MEZQUITA VAN CÓRDOBA [geschiedenis]
DE MEZQUITA VAN CÓRDOBA
De mezquita of moskee van Córdoba is één van de oudste en mooiste ter wereld. Ze ligt net naast de Guadalquivir of grote rivier. Ze werd gebouwd in 4 periodes: -785-786: Abderramán I. Gebedsruimte meet 79 meter bij 42 meter; -833-848: Abdrerramán II. Gebedsruimte breidt uit tot 79 meter bij 69 meter; -962-966: Al-Hakam II: Gebedsruimte breidt uit tot 79 meter bij 114 meter; -987-988: Al-Mansur of Almanzor. Gebedsruimte breidt uit tot 128 meter bij 114 meter.
Moskee is een verkeerde naam voor het geheel van wat wij ten onrechte de gebedsruimte van de islamieten noemen: het geheel deed immers ook dienst als socio-culturele en openbare ruimte. De mashid of moskee verwijst naar een complex gebouw: -het is omgeven dat een verticale muur waarbinnen zich 3 belangrijke ruimtes, samen de moskee genoemd, bevinden; -de minaret of toren van waarop de gelovige tot gebed opgeroepen wordt; -de shan of ritueel reinigingsplein met de sabil of fontein of waterbak; -de haram of gebedsruimte waarin zich qibla, mihrab, maqsura en minbar bevinden. De qibla is de muur die de gebedsrichting of Mekka aangeeft. De mihrab is een nis in de qibla, die een soort van versterking van de stem van de mueddzin tijdens het gebed is. Voor de Mihrab bevinden zich de maqsura of ruimte voorbehouden voor de vorst en zijn lijfwacht, en de minbar, vaagweg vergelijkbaar met de christelijke preekstoel. Een haram kan meer dan één mihrab hebben. Qibla en mihrad van de mezquita van Córdoba zijn niet op Mekka, maar op Damascus gericht. Hou er rekening mee dat bidden op elke plaats mogelijk is. Mashid verwijst immers naar een plaats waar men zich ter aarde werpt om te bidden. Een mashid kan dus evengoed een privéwoning als een onbebouwde plaats die met stenen op een symbolische wijze afgebakend is, zijn.
Bewust heb ik het niet over de Mezquita-Kathedraal van Córdoba, sinds 1984 Werelderfgoed van UNESCO, gehad. Hét kenmerk van de kerk is misschien wel het vernietigen van al wat met andere bijgeloven te maken heeft. In 1523 gaf keizer Karel V opdracht om in de Mezquita een kathedraal te bouwen en zo de mezquita voor eeuwig te verminken: van de 1.300 zuilen moesten er maar liefst 400 verdwijnen zodat het uit voorgoed was met het harmonie van de mezquita. Dat Karel zich dat later zou beklaagd hebben, zijn vijgen na Pasen en legende. Er bestaat overigens geen enkel document om dat beklag te staven.
07-05-2012
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE (10) [taalgebruik]
ONNAUWKEURIGHEDEN OF ONJUISTHEDEN OVER CATALUNYA EN SPANJE
Ik heb de gewoonte om bij het horen of lezen van informatie over Catalunya of Spanje er aandachtig te zijn. Daarbij stoot ik geregeld op onnauwkeurigheden en zelfs onjuistheden.
Op www.reuzeninvlaanderen.be, website van "Reuzen in Vlaanderen", is in april of mei 2012 een artikeltje van iemand die blijkbaar anoniem wil blijven, met een opvallende titel verschenen: Er bestaat een Spaans stadje dat REUS heet !! Men slaagt erin om in nauwelijks 8 woorden 3 fouten te maken: -men heeft het over een stadje. Bedoelde plaats is geen stadje, maar stad; -men heeft het over een Spaans stadje. Bedoelde plaats is geen Spaanse stadje, maar een Catalaanse stad. Men noemt mijn geboorteplaats Halle toch ook geen stad in wat België genoemd wordt, maar wel een Vlaamse stad; -bedoelde plaats is REUS, door de anonieme schrijver met dienst blijkbaar als het Nederlandse reus uitgesproken. Het gaat echter om Reus, een stad in zuidelijk Catalunya ten westen van Tarragona. De naam wordt uitgesproken als rree-oes.
Is hier sprake van toeval en onkunde? Is hier sprake van een gebrek aan respect voor een andere cultuur? Is hier sprake van een denigrerende houding tegenover een vreemde taal? Van alles een beetje, denk ik. Een beetje veel. Zeer veel, vrees ik. Is er sprake van een grap? Misschien wel, maar dan wel een slechte en misplaatste grap met als uitgangspunt gebrek aan respect voor een andere cultuur én taal. Er wordt immers zelfs geen poging ondernomen om het grapje te verklaren en de juiste uitspraak van de naam van Reus mee te delen.
Opmerking voor de dames en heren van "Reuzen in Vlaanderen". Er zijn nog plaatsnamen waarin reus al dan niet aangepast voorkomt: -net over de Vlaams-Nederlandse grens ligt Terneuzen, een vervorming van te reuzen, te weten daar waar reuzen zijn; -de hoofdstad van Vlaanderen en van wat Belgiê genoemd wordt, is Brussel. De Duitsers hebben het over Brüssel. Ik weet niet hoe ze de naam uitspreken -ik heb met Duits steeds moeite gehad. Wordt de -ü- als -u- of -eu- uitgesproken?-. Eigenlijk is dat niet van belang. Of men Brüssel nu als Brussel of Breussel uiitspreekt, is niet belangrijk. Men kan eruit afleiden dat de stad iets met een reus te maken (gehad) heeft; -in Wallonië ligt Leuze. Blijkbaar hebben frankofonen uit wat België genoemd wordt, niet alleen problemen met de kennis of is het onkennis van het Nederlands: -l- en -r- zijn voor hen net als voor Chinezen en Japanners één letter nat. Ze hebben het als ze het over Leuze hebben, steeds weer over leuze waar het reuze moet zijn. Leuze moet iets met een reus hebben. Of reuzen. Slikken frankofonen de eind -n in?! Hebben ze ook daarmee een probleem?! Nee toch!!!
06-05-2012
RIJK VAN LÉON Y CASTILLA (eerste keer) (1037-1065) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN LÉON Y CASTILLA (eerste keer) (1037-1065)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld. Wanneer het nodig is voor de verstaanbaarheid en wegens de complexiteit kunnen andere familiebanden vermeld worden.
-Fernando I el Magno, schoonbroer van Bermudo III, laatste heerser van het rijk van Léon (1037-1065)
05-05-2012
GUERRA CIVIL EN EEN GEDICHT (4) VAN RAFAEL ALBERTI [vertaalde poëzie]
NOCTURNO
Cuando tanto se sufre y por la sangre se escucha que transita solamente la rabia, que en los tuétanos tiembla despabilado el odio y en las médulas arde continua la venganza, las palabras entonces no sirven: son palabras.
Balas. Balas.
Manifestos, artículos, comentarios, discursos, humaredas perdidas, neblinas estampadas, !qué dolor de papeles que ha de barrer el viento, qué tristeza de tinta que ha de borrar el agua!
Balas. Balas.
Ahora sufro lo pobre, lo mezquino, lo triste, lo desgraciado y muerto que tiene una garganta cuando desde el abismo de su idioma quisiera gritar lo que no puede por imposible, y calla.
Balas. Balas.
Siento esta noche heridas de muerto la palabras.
-o-o-o-
NACHTELIJK
Wanneer men vaak zonder slaap afziet, in zijn bloed alleen maar woede voelt, in hart en nieren bijdehand haat trilt en in het merg aanhoudend vergelding wroet, dienen woorden tot niets: slechts woorden.
Kogels. Kogels!
Manifesten, artikelen, commentaren, redevoeringen, verloren rookwolken, nevels met opdrukken. Wat een papieren pijn moet wind niet wegblazen! Wat een inkten verdriet moet water niet wegspoelen!
Kogels. Kogels!
Nu lijd ik aan armoede, benepenheid, triestheid, ongeluk en dood dat een keel heeft wanneer het vanuit de afgrond van zijn taal zou willen gillen wat niet kan omdat het onmogelijk is, en daarom zwijgt.
Kogels.Kogels!
Ik voel deze nacht dodelijk gewonde woorden.
[vertaler: Rik WOUTERS]
04-05-2012
MAYONAISE [geschiedenis en gastronomie]
MAYONAISE
Mayonaise is een saus op basis van olie en ei. Er worden azijn, citroen en kruiden aan toegevoegd. De saus is wit van kleur en wordt koud opgediend. Ze kan gebruikt worden als basis voor andere, complexere sauzen.
De naam van mayonaise is ontleend aan Maó, Mahon in het Castiliaans, op het eiland Menorca dat deel uitmaakt van de Illes Balears of Balearen in de Middellandse zee. De saus vindt haar oorsprong in de bezetting van het eiland in de achttiende en het begin van de negentiende eeuw door afwisselend Britten en Fransen. Het eiland heeft iets met bezettingen: Britten en Fransen zijn voorafgegaan door Feniciërs, Carthagers, Moren, Catalanen en Spanjaarden en opgevolgd door Spanjaarden. Tijdens de Zevenjarige Oorlog van 1756 tot 1763 tussen Braunschweig, Groot-Brittannië, Hannover, Hessen-Kassel, Portugal en Pruisen enerzijds en Frankrijk, Napels, Oostenrijk, Rusland, Saksen, Sardinië, Spanje en Zweden anderzijds zond Lodewijk XV troepen naar Menorca om het eiland te bezetten. De leiding was in handen van maarschalk Louis Fernand Armand Duplessis, hertog van Richelieu en achterneef van de kardinaal met de gelijkaardige naam. De bezetting is begonnen met de Slag van Maó op 20 mei 1756. De stad werd verdedigd door het castell de Sant Felip of het fort van Saint Philip dat op 29 juni 1756 ingenomen werd. De Britten werden eruit verdreven dank zij de artillerie van kolonel Rochambeau die wegens zijn verdiensten generaal en hertog zou worden. Richelieu vierde de overwinning met een buffet. Zijn kok maakte met wat voorhanden was een nieuw sausje dat het onmiddellijk 'deed'. Ze werd sauce mahonnaise of saus van Maó genoemd. De kok zou er zelfs look in verwerkt hebben. Al snel werd de naam verfranst tot sauce mayonnaise en later afgekort te mayonnaise. De saus veroverde de wereld. In Spanje heeft men het over salsa mahonesa om de herkomst te benadrukken, ook wel mayonesa genoemd, terwijl de Catalanen het hebben over maionesa. In Vlaanderen en Nederland heeft men het over mayonaise, in tegenstelling met het Franse mayonnaise met één -n- geschreven.
Er wordt ook wel beweerd dat de naam zou ontleend zijn aan het Franse werkwoord manier dat handelen betekent en verwijst naar het inspannende klopwerk, het Franse moyeu dat eierdooier betekent, Franse steden Mayenne en Bayonne of het Ierse Count Mayo. Daarop wens ik niet in te gaan.
03-05-2012
RIJK VAN LÉON (eerste keer) (901-1037) [geschiedenis en stamboom]
RIJK VAN LÉON (eerste keer) (910-1037)
De naam van de heerser en eventueel de toenaam, de familieband met de voorganger en de regeerperiode worden vermeld.
-Garcia I, zoon van Alfonso III, laatste heerser van het rijk van Asturias (910-914); -Ordoño II, broer (910-924); -Fruela II, broer (924-925); -Alfonso IV el Monje, neef, zoon van Ordoño II (925-930); -Ramiro II, broer (930-950); -Ordoño III, zoon (950-955); -Sancho I el Gordo, neef, zoon van Ramiro II (955-967); -Ramiro III, broer (967-984); -Bermudo II el Gotoso, achterneef, zoon van Ordoño III (984-999); -Alfonso V el Noble, zoon (999-1027); -Bermudo III, zoon (1027-1037).
02-05-2012
BACALLÁ AMB POMA I ALIOLI DE MEL [gastronomie]
BACALLÁ AMB POMA I ALIOLI DE MEL (kabeljauw met appel en honingalioli)
1. Ingrediënten en hulpmiddelen: 1. 1. Ingrediënten: 1. 1. 1. Bacallá: -vis: 800 gram geweekte bacallá -kruiden: -1,50 theelepel verse tijm -10 witte peperbolletjes -1 laurierblad -allerlei: -visfumet -4 eetlepels boter 1. 1. 2. Poma: -groenten: 3 grote sjalotten -kruiden: -mespunt kaneel -zout -fijngehakte bladpeterselie -allerlei: -3 appelen golden delicious -10 eetlepels kookvocht van de bacallá -1 eetlepel boter -10 centiliter -volle melk 1. 1. 3. Alioli de mel: -ingrediënten: -zie bereiding van alioli (looksaus), elders op de site -3 eetlepels honing 1. 2. Hulpmiddelen voor de aliolo de mel: -mortier -vijzel
2. Werkwijze: 2. 1. 1. Alioli de mel: -bereid de alioli: zie bereiding van alioli (looksaus), elders op de site -voeg honing toe 2. 1. 2. Bacallá: -vul een diepe pan met 3 centimeter visfumet -voeg boter, peperkorrels en laurier toe -laat 10 minuten zachtjes koken -leg de bacallá in de pan -laat 15 minuten zachtjes koken -neem de bacallá uit de pan -houd de bacallá warm -houd 10 eetlepels kookvocht bij 2. 1. 3. Poma: -stoof fijngehakte sjalotten in boter in een pan -voeg 3 fijngehakte appelen toe. Kruid met kaneel. Laat 10 minuten zacht koken met deksel op pan -voeg visfumet toe. Laat 10 minuten zachtjes koken zonder deksel -voeg melk toe en kruid met zout. Laat inkoken 2.1.4. Schikken en grillen: -schik de appelen in een ondiepe vuurvaste ovenschotel. Bestrooi met peterselie -schik de bacallá op puree. Leg flinterdunne schijfjes van een appel op de bacallá -bedek bacallá en schijfjes appel met honingalioli -zet onder grill tot de honingalioli bruin kleurt
01-05-2012
GEEN SPAANSE PESETA ZONDER CATALUNYA; MEER ZELFS, GEEN SPANJE ZONDER CATALUNYA [geschiedenis en muntwezen]
GEEN SPAANSE PESETA ZONDER CATALUNYA; MEER ZELFS, GEEN SPANJE ZONDER CATALUNYA
Van 19 oktober 1868 tot 1 januari 2002 was de peseta de officiële munt van Spanje. Daarna werd hij vervangen door de euro: De koers van 1 euro bedroeg 166,386 pesetas.
Toch was dit niet de eerste keer dat de peseta in (een deel van) Spanje gebruikt werd. Tijdens de Franse of Napoleontische Overheersing in het begin van de negentiende eeuw werden in Barcelona pesetas geslagen. 2 stukkeen: een stuk van 2,50 pesetas in 1808 en een stuk van 1,00 peseta in 1809. Zelfs die munten waren niet de eerste pesetas in Spanje. In de achttiende eeuw werd een stuk van 2 ral, real in het Castiliaans, peseta genoemd. Men kan nog verder in de tijd teruggaan. Tijdens de Guerra Civil Catalana, een oorlog tijdens de tweede helft van de vijftiende eeuw, tussen de Generalitat of het Catalaanse parlement en Joan sense Fe, graaf van Catalunya en koning van Aragón en Valencia en vader van Fernando el Católico, grootvader van Carlos V, waren er munten die peseta genoemd werden.
Peseta is afgeleid van het Catalaanse peceta, verkleinwoord van peça of stuk, muntstuk bij uitbreiding. Munten werden geslagen in een seca. Het woord is afgeleid van het Arabische sekka of sikka, huis waar munt geslagen wordt. De Seca van Barcelona bevond zich niet ver van de kerk van Santa Maria del Mar. Het gebouw stond waar nu een huizenblok dat begrensd wordt door de Carrer dels Flassaders, de Carrer de les Mosques, de Carrer de la Seca en Carrer de la Cirera, is. Nu nog kunnen 2 overblijfselen waargenomen worden. Vanuit de Carrer de la Seca is men een negentiende-eeuwse schoorsteen te zien. In de Carrer dels Flassaders valt een wapenschild van de Bourbóns uit het begin van de achttiende eeuw op. Barcelona had een Seca van de dertiende eeuw tot 1715 toen ze na de Guerra de Succesió of opvolgingsoorlog tussen Catalunya én de Oostenrijkse Habsburgers en de Spaanse Borbóns opgedoekt werd. Van 1808 tot 1879 was de Seca opnieuw in gebruik.
Het invoeren van de peseta als Spaanse eenheidsmunt gebeurde onder de dictatuur van generaal Serrano Domínguez, een eerste militaire 'interludium' in de geschiedenis van Spanje. Initiatiefnemer was Laureà Figuerola, minister van Financiën. Het zal wel geen toeval geweest zijn dat hij Catalaan was. Vaak, meestal wordt beweerd dat Spanje ontstaan is toen door het huwelijk van de Reyes Católicos Castilla en Groot-Catalunya onder de leiding van één persoon, lees één echtpaar gekomen zijn; Vreemd. Éen van de redenen om van een land te kunnen spreken, is een eenheidsmunt. Die kwam er pas met de eerste Spaanse peseta in 1869.
26-04-2012
CATALUNYA EN ADOPTIE- EN GELIEFDE ZONEN [traditie]
CATALUNYA EN ADOPTIE- EN GELIEFDE ZONEN
Plaatselijke besturen in Catalunya kunnen aan personen die van uitzonderlijk belang zijn of waren voor een gemeente, de titel van fill predilecte, meest-geliefde of lievelingszoon, of fill adoptiu of adoptiezoon toekennen. De titels worden slechts uitzonderlijk toegekend. Niet zelden wordt de toekenning gevisualiseerd door een gebouw, een plaats, een monument of een straat naar de bijzondere zoon te noemen. Het verschil tussen fill predilecte en fill adoptiu is klein. Om fill predilecte te kunnen worden moet men in de gemeente geboren zijn. Een fill adoptiu is niet in de gemeente geboren, maar kan er wel wonen of gewoond hebben.
2. Werkwijze: -knip het harnas van de gambes op de rug door. Verwijder het darmkanaal -bestrooi de gambes met zout. Besprenkel ze met olie. Laat zout en olie 15 minuten inwerken -doe weinig olie in de pan. Verwarm de pan tot de olie rookt -leg de gambes in de pan. Draai ze om. Gaar ze tot de kern niet meer glazig is. Besprenkel ze net vóór het einde van de baktijd met citroensap -dien onmiddellijk op
3. Allerlei De ideale gambes zijn die van Palamós uit het noordoosten van Catalunya. Ze komen voor in 3 groottes: klein, middelmatig en groot. De ideale periode om ze te eten is april, mei en begin juni
24-04-2012
UNA PESSETA DE BARCELONA [geschiedenis en muntwezen]
UNA PESSETA DE BARCELONA
Dit briefje van una pesseta of één peseta werd door het Ajuntament de Barcelona of het stadsbestuur van Barcelona uitgegeven sinds 13 mei 1937 tijdens de zogenaamde Guerra Civil. Het was een geldig betaalmiddel. De afmetingen: 10,00 centimeter bij 5,90 centimeter. Afgedrukt exemplaar dateert van 1 juni 1937 en draagt Serie A 993,042 als nummer. De afbeelding links toont het wapenschild van Barcelona met daaronder een Middeleeuws schip. Het gevierendeelde schild toont linksboven en rechtsonder het kruis van Sant Jordi of de heilige Joris die de patroonheilige van Barcelona en Catalunya is, en rechtsboven en linksonder een deel van de Senyera of Catalaanse vlag. Het schip verwijst naar de Middeleeuwen toen Catalunya met Barcelona als hoofdstad een Middellandse Zeemacht die het vooral in het westelijke deel van de Middellandse Zee voor het zeggen had, was. Zonder Catalunya zou Spanje nooit een peseta gehad hebben. Dit is dan weer een ander verhaal.
Ik ben Rik Wouters.
Ik ben een man en woon in Halle (Vlaanderen (dat spijtig genoeg een deel is van wat België genoemd wordt)) en mijn beroep is niet van belang.
Ik ben geboren op 02/04/1956 en ben nu dus 68 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: literatuur, geschiedenis en kunst.
Gegevens die op mijn adreskaartje staan: "Ik ben geen dichter om te dichten of voor te dragen, maar om te (over)leven", "anarchist", "artiest, dichter, prozaschrijver en literair criticus", "beeldend kunstenaar" en
"catalanist en flamingant".
