'Indischgasten'

Den Haag is altijd nauw verbonden geweest met het voormalige Nederlands-Indië. Voor de Tweede Wereldoorlog brachten duizenden koloniale ambtenaren en andere 'Indischgasten' er hun verlof door. Eenmaal met pensioen was Den Haag voor hen een favoriete vestigingsplaats. Dit leidde ertoe dat er al vroeg Indische restaurants werden geopend, zoals Waarong Djawa (1911-1949) en het nog steeds bestaande Tampat Senang (1922).

Repatrianten

Nadat de Tweede Wereldoorlog en vervolgens de Indonesische vrijheidsstrijd een einde aan het koloniale bestuur maakten, kozen veel inwoners van het voormalig  Nederlands-Indiё ervoor zich in Den Haag te vestigen  Tussen 1946 en 1964 arriveerden in de stad ruim zestigduizend repatrianten en vluchtelingen. Ongeveer de helft daarvan vestigde zich definitief in Den Haag. Sommige van hen werden eerst ondergebracht in één van de vele 'contractpensions' in Scheveningen, waar de overheid voor een vast bedrag kost en onderdak had geregeld. Ondanks pogingen van de overheid om de nieuwkomers te spreiden, ontstonden er in de stad 'Indische buurten', zoals  in de naoorlogse wijken Bouwlust en Morgenstond.

Pasar Malam / Tong Tong Fair

In dit licht gezien is het geen verrassing dat het eerste multiculturele festival in Nederland een Indische achtergrond had. In 1959 werd in de aan het Malieveld gelegen Haagse Dierentuin voor het eerst de Pasar Malam Besar georganiseerd. Tegenwoordig is de naam veranderd in Tong Tong Fair.  Het festival, dat nog steeds op het Malieveld plaatsvindt, stimuleert de aandacht voor de Indische en Euraziatische cultuur en bevordert de kennis  van de cultuurgeschiedenis van Indische Nederlanders.

In 1949 erkende Nederland het onafhankelijke Indonesië. Zo’n tweehonderdduizend Nederlanders en Indische Nederlanders vertrokken voorgoed naar Nederland. Niet langer beschikte het kleine Nederland over een koloniaal rijk in Azië, de eeuwenoude trots van de natie.

In het jaar 1949 werd ik in Den Haag geboren aan de Laan van Nieuw Oost Indië.

De aanwezigheid van de Indische Nederlanders was in Den Haag goed te merken. Met mijn Indische vriendinnetjes kwam ik overal in Den Haag terecht en wat mij daarvan is bijgebleven, is uiteraard de gastvrijheid met de uitgebreide Indonesische maaltijden. Hier leerde ik de gerechten kennen en ook de bereiding ervan. Later verdiepte ik mij in de bereiding van de diverse gerechten, speciaal de Javaanse keuken.

Met mijn ouders gingen we op weg met onze pannetjes naar Scheveningen, waar we in de keuken van "Het Verre Oosten"onze pannetjes konden volscheppen. Daarna kwamen de uitleenpannetjes, die in een rekje op elkaar werden gestapeld, warm gehouden met onderin wat kooltjes. Ze werden bezorgd en de volgende dag weer opgehaald. In mijn herinnering waren het drie of vier bakjes met witte rijst een sajoer en iets van rendang.

Tegelijkertijd verschenen de toko’s, waar men zelf een keuze kon maken en alles bij elkaar in bakjes werd geschept. Op de Laan van Nieuw Oost Indië was dat Toko Djadi, die er nog steeds is.

Nu ik in Frankrijk woon blijf ik regelmatig nasi maken en ook diverse Indonesische gerechten.

Voor onze vrienden heb ik al een keer een uitgebreide rijsttafel gemaakt, wel wat aangepast aan de Fransen. Ze vonden het geweldig.

Hierbij de Franse tekst:

Menu: La Rijsttafel “Selamat datang” (Bon appétit)

Amuse :

• Krupuk udang (Chips à la crevettes)
• Perkedel daging kentang (pain de hachis)

Entrée:

• Udang pangang, Udang litchi (crevettes)
• Pindang Cumi (calmar farci)
• Keran Goreng Djahé (moules avec gingembre)

Rijsttafel :

* Saté Babi, satésaus (viande de porc grillée avec sauce aux noix) (zonder pinda’s !)

* Udang Sapudi (boules de crevettes)

* Telor stenga radja (œufs)

* Sayur lodeh (légumes en bouillon avec lait de coco)

* Ajam sereh pedis (cuisses de poulet pimentés=pedis)

* Rendang (viande pimentée au lait de coco)

* Nasi goreng (riz sauté) – Nasi Koening (riz jaune avec kurkuma)

* Atjar ketimoen (aigre-doux de concombre)

* Bawang goreng (oignons friture)

* Sambal tomat (piment tomate), Sambal badjak (piment friture)

Dessert :

• Glace mangue, glace menthe avec chocolat
• Fruit exotique avec liqueur de pisang ambon et liqueur de coco.

Vooral de likeur Pisang Ambon werd gewaardeerd, terwijl deze gewoon bij de Intermaché te koop is.

Vandaag hebben we een eenvoudige Nasi klaar gemaakt met kalkoenvlees Blanquette de dinde, in kleine stukjes gesneden, gebakken met uitjes, knoflook, ketjap manis en sambal brandal. 

Daarna gewokt met de rijst (basmati), stukjes omelet en knoflookgarnalen. Heerlijk!

De sambal brandal is nog over van de internetwinkel "Dutch-Belgian Expat Shop", waar ik vanwege de Indische Rijsttafel van alles besteld had. De prijs valt erg mee en ook de verzendkosten.