1970 Jean-Pierre MONSÉRÉ wordt WERELDKAMPIOEN wielrennen bij de profs..
1971 Op 23 maart komen BOEREN te BRUSSEL uit heel Europa samen om te protesteren tegen het Europese landbouwbeleid en de dalende landbouwprijzen. De vreedzame betoging ontaardt in een veldslag.
1971 De eerste Wereldwinkel gaat open in Antwerpen; de Oxfam wereldwinkels ('fair trade') in 1975.
1971 De eerste Vlaamse kleurenfilm Mira deed stof opwaaien door de NAAKTSCÈNES. Bloot kwam meer en meer in de films, op televisie.
1972 Unitaire CVP opgesplitst in een Vlaamse en een Franstalige partij (PSC - Parti Social Chrétien, sinds 2002 omgevormd tot cdH, Centre Démocrate Humaniste). Voorzitters CVP vanaf 1972: Martens - Tindemans - Swaelen H. Van Rompuy - Van Hecke - Van Peel - De Clerck
1972 GASTON EYSKENS (CVP) verlaat definitief de politiek. Hij was verschillende keren premier. Hij doorstond de stakingen tegen zijn eenheidswet en begeleidde de onafhankelijkheid van Congo. Vader van de eerste staatshervorming.
1973 OLIECRISIS. De Arabische landen draaien de oliekraan een tijd dicht. Voor de Belgen betekent dit een verhoging van de oliefactuur, snelheidsbeperkingen en autoloze zondagen.
1974 Het regent onophoudelijk van september tot november. Het REGENRECORD van 1932 wordt gebroken.
1975 en later: opgang van de COMPUTER die geleidelijk sterker, kleiner, vlugger, mobieler, goedkoper, multi-medialer komen in bedrijven, organisaties, overheden, kantoren, school, thuis. Men begint jonger en ook ouder te computeren.
1975 In Antwerpen wordt de PREMETROTUNNEL geopend tussen 'Diamant' en 'Groenplaats'.
1975 Het Gentse Museum voor Hedendaagse Kunst wordt opgericht en was toen het eerste Belgische museum gewijd aan hedendaagse kunst. Jan Hoet werd aangesteld als directeur en breidde de collectie stelselmatig uit zodat het museum internationale bekendheid kreeg. Jan Hoet werd geleidelijk een populair media-figuur.
1975 België komt de vierde HITTEGOLF van de eeuw, na die van 1911, 1932 en 1947.
Huishoudapparaten, keukengerei en keukenkastjesdochters
Huishoudapparaten keukengerei en keukenkastjesdochters
Herinner je je nog de eerste fonduestellen
voor vlees, kaas en chocolade, eerst op vuurtjes daarna elektrisch, en recenter de
tafeltoestellen om te grillen en met braadpannetjes? Het aantal toestellen om
te koken, te wokken, brood te bakken, te mixen, te blenden en te roosteren nam
elk jaar toe. Vaak worden ze enkel met de feestdagen tevoorschijn gehaald. Sommige
huishoudapparaten belanden in kelders of opbergruimtes omdat ze amper worden
gebruikt. Toch lijken mensen weinig geneigd ze weg te doen, soms omdat er
herinneringen aan vasthangen, zoals aan het oude wafelijzer of het eerste
fonduestel.
Kijk in de keuken wat er frequent wordt
gebruikt, iets minder frequent en wat een plaatsje kreeg in de opbergruimte,
kelder of tuinhuisje. Deze huishoudapparaten die niet meer gebruikt worden zijn
'keukenkastjesdochters'. Ik kende dit woord niet (ik vond het ook niet op
internet) en las het in een bespreking van broodbakmachines in het NRC-Handelsblad
20.03.2009. Het begin van dit artikel was zeer amusant: Een broodbakmachine
loop je niet , die krijg je. Hoe? Zeg in een volle tram dat je een broodbakmachine overweegt. Dan heb je meteen drie. In een volle ram zitten minstens
drie personen die dolgraag dit obstakel in hun keuken kwijt willen.( )
Op de markt van huishoudapparaten en
keukengerei probeert men tegemoet te komen aan nieuwe doelgroepen zoals
aangepaste toestellen voor linkshandigen en voor kleine gezinnen. Het aanbod
blijft nog te weinig klein voor personen met een handicap en of voor fragiele
ouderen. Beide groepen krijgen advies uit de hoek van de ergotherapie om zich
toestellen aan te schaffen met kleine aanpassingen.
De meest gebruikte huishoudapparaten werken
op elektriciteit, zoals de elektrische koffiemolen, de mixer, de staafmixer, de
blender, de keukenrobot, het elektrische mes en de broodbakmachine. We zien
tevens dat oudere handmatige apparaten opnieuw hun plaats in de keuken opeisen:
de traditionele koffiemolen (zelf koffie maken is zo persoonlijk ) en de
puntzeef (passe-vite). Het traditionele huishoudgerei blijft in
gebruik bovenaan staan: onmisbaar zijn
het aardappelmesje, de blikopener (ook wel elektrisch nu), de
notenkraker, de rasp, de zeef en de dunschiller. Sommigen zweren bij hun
aardappelschilmesjes, anderen bij de dunschillers. Dit kleine apparaatje is
handig, eerder ongevaarlijk en multifunctioneel. Je kunt het gebruiken voor
onder meer aardappelen, wortelen, asperges, appels en kaas. Wanneer de
dunschillers hun intrede deden in onze keukens, kon ik niet
achterhalen.
Op de eerste dag van een vijfdaagse staptocht op een deel van de Compostella route van Cahors naar Condom, kwamen we in een van de mooiste dorpen van Frankrijk: Saint-Cirq-Lapopie. Dit dorp ligt in niet ver van Rocamadour en Cahors, in het Franse departement Lot (regio Midi-Pyrénées) en op de top van een steile rots circa honderd meter boven de rivier de Lot. Het centrum met smalle , steile straatjes met vakwerkhuizen is niet per auto bereikbaar. Het dorp is in trek bij schilders en kunstenaars en onderging de klassieke renovaties en restauraties vooral bestemd voor de toeristen, de inwoners, de plaatselijke horeca, kunstenaars, winkeliers. Eerst bezochten we de bezienswaardigheden: Fort La Popie, Belvédère de Bancourel en we eindigden in de Kerk van de 16de eeuw.
Met een viertal stappers keken we naar een bericht naast het kerkportaal. We konden eerst onze ogen niet geloven. Het ging over een Braziliaans meisje van negen dat een abortus had ondergaan van een tweeling. Haar stiefvader had haar verkracht. Volgens de artsen was ze in levensgevaar. Door het kerkelijk recht was ze omwille van de abortus - en zij die hadden meegeholpen - geëxcommuniceerd. De plaatselijke Braziliaanse bisschoppen stonden achter dit principiële standpunt zoals ook het Vaticaandit verdedigde. De plaatselijke Franse bisschop (van Cahors) had een officiële mededeling laten ophangen in de kerkportalen, waarin stond dat de Katholieke Kerk zich op de eerste plaats barmhartig, meelevend, helpend en discreet had moeten opstellen.
Thuis gekomen zochten we meer informatie op. Een van de reacties was die van Bisschop Gerard de Korte van Groningen-Leeuwarden op 13 maart 2009, die grote moeite had met de excommunicatie van alle betrokkenen. Hier had barmhartigheid boven het recht moeten gaan. De Korte benadrukt dat de Kerk altijd opkomt voor het leven vanaf de conceptie tot de natuurlijke dood. Dat vindt de Kerk zo belangrijk dat het kerkelijk wetboek voorschrijft dat alle betrokkenen bij een abortus van rechtswege worden geëxcommuniceerd. Maar de bisschop hekelt de strikt juridische benadering van zijn collega-bisschoppen in deze kwestie. Naast recht is er ook barmhartigheid. Ook die herinnering blijft hangen.
Dit jaar volgde ik de kruisweg in een kapel van een congregatie. Alle zusters waren niet meer beroepsactief, ze waren op rust zoals men zegt. Ik concentreerde me eerst op de kruisweg zelf. Het viel me op dat daarin heilige vrouwen een belangrijke rol kregen : Maria, Maria Magdalena, Veronica... Vroeger volgden zij Jezus bij de predikingen. Nu waren zij er ook bij zijn laatste uren.Een vijftigtal zusters woonden de kruisweg bij. Ruim een derde kwam binnen aan de arm van een medezuster of gingen met een stok, rollator of rolstoel. De meeste zusters waren boven de vijfenzestig. Ze hadden een rijk gevuld werkzaam en een religieus leven achter de rug. Sinds enkele decennia waren en er geen nieuwe profesten.
Ik was benieuwd hoe zij die kruisweg beleefden. Zij vonden dit een zeer zinvolle devotie. Het vroeg wel wat inspanning (rechtstaan voor velen). Ze kregen heel wat herinneringen van vroegere kruiswegen als ze nog thuis waren of als ze als zuster werkzaam waren in klinieken. Toen ik hen vroeg wat ze dachten van de rol van de heilige vrouwen in de kruisweg, vonden ze dat de normaalste zaak van de wereld. Waar er gezorgd en getreurd wordt, staan vrouwen op de eerste plaats. Ze verwezen naar de bezinningteksten die werden voorgebeden en gewezen werd op de actualiteit van rampen, oorlogsgeweld, extreme armoede, hongersnood, ziekte, kindersterfte. Daar ook speelden de vrouwen een rol in de zorg en als slachtoffer. Ze knikten betekenisvol en gingen traag alleen of met anderen naar de gemeenschappelijke zaal of naar hun kamer. Ze waren op rust en kregen zorgen en bijstand van andere vrouwen en medezusters. Zijn die vroeger zelf zorg gaven, kregen nu zorg. Niet gemakkelijk, ook dit dienden ze te leren.
Ik dacht aan de uitspraak: Men is nooit oud genoeg om te leren
In een chambre dhôte is het de gewoonte dat in de prijs een ontbijt inbegrepen is. Meestal is er een typisch streekgerecht bij : speciaal brood, koek, jam, toespijs... In onze chambre dhôte Château de Millery (St. Fougeot Autun) was het typische niet in de table d'hôte, in de soep. Die was gebonden en bij navraag kwam dit door het toevoegen van 'topinambour' of aardpeer, wat in die streek van Frankrijk vrij gebruikelijk is, maar in België en Nederland minder. Terug thuis zouden we ook experimenteren met aardpeer. Deze zijn wel vrij makkelijk te koop in grote warenhuizen, vooral in de afdeling bio.Links en rechts navragen en opzoeken leverde ons de volgende informatie. Van de aardpeer, topinamboer worden de ondergrondse delen (wortelknollen) gebruikt. Deze wortels bevatten fructanen, biotine, calcium, ijzer, natrium en inuline, die niet alleen mensen met diabetes mellitus ten goede komt. Deze wortels slaan geen nitraten op. Een hoekje van 2 m² kan een jaaropbrengst aan eetbare knollen geven van 10 kg. Oogsten kan gebeuren na de eerste nachtvorst en gedurende de gehele winter. Het schillen vraagt wat behendigheid omdat de knollen geen regelmatige vorm hebben. In de keuken komt hij vooral in de soep terecht. Je kunt de aardpeer ook gekookt opdienen. Sommigen vinden dit minder lekker. Een pas geoogste aardpeer is crèmekleurig tot rozerood (afhankelijk van het ras). De smaak van de knol is lichtelijk zoet, notig en heeft iets van een artisjok.
Bewegen
zeker voor ouderen is bijzonder belangrijk. Bij bewegen denken we aan fysiek
bewegen, van wandelen tot fitnessen; sociaal
bewegen: met anderen iets doen, van naar elkaar luisteren tot samen
koken; mentaal bewegen: van lezen tot gezelschapsspellen. In een WZC (woon-
en zorgcentrum) was ik aangenaam verrast hoe de bewoners opgetogen waren over
het gezelschapsspel rummikub.Men zou dit spel en de andere gezelschapsspelen nog meer moeten in de aandacht brenge.
Rummikub werd al in de jaren '30 werd ontwikkeld en wordt gespeeld met 2, 3 of 4
spelers. Doel: om eerst alle blokjes op tafel te leggen,
door het vormen van rijen of sets. Het spel heeft 106 steentjes: twee sets van
de getallen 1 tot en met 13 in de kleuren rood/geel/blauw/zwart, en twee
jokers. Aan het begin neemt iedere
speler 14 stenen en zet deze op zijn rekje. De speler begint die met een extra steentje uit de pot, de hoogste heeft. Een speler moet in de eerste
zet minstens 30 punten kunnen uitleggen, als hij dit niet kan, dan zal hij een
steentje moeten oppakken uit de pot. Het aantal punten is de waarde van het
steentje: een "2" is dus 2 punten waard. Geldige rijtjes zijn die van
minstens 3 steentjes in dezelfde nummers maar verschillende kleuren (8 blauw -
8 geel - 8 rood) of van dezelfde kleur maar opeenvolgende nummers (7 blauw - 8
blauw - 9 blauw). Als een speler niet
kan, dan pakt hij een steentje van de stapel, en gaat zijn beurt voorbij. De
twee jokers kunnen voor elk willekeurig cijfer worden gebruikt.
Rummikub zoals
andere gezelschapsspelen is in opgang en biedt veel voordelen: gezelligheid,
sociaal en stimuleert de hersenen..
Cadzand-Bad (gemeente Cadzand) ligt in het uiterste zuiden van Nederland aan de grens met België. Volgens haar website heeft ze het hoogste aantal uur zonneschijn per jaar van Nederland. Belgen en andere toeristen kennen haar omwille van het brede zandstrand. Er is geen zeedijk, wel een Boulevard de Wielingen, met enkele restaurants en winkeltjes en wat verderop een parking. Voor het nieuwe Hotel Noordzee staat een bronzen beeld van een haaientand. Ga naar het westen van Cadzand-Bad, naast het kleine duingebied van de Kievittepolder (natuurgebied Het Zwin). Op het strand kan men unieke fossiele schelpen, zoals de zeer zeldzame fossiele zwarte haaientanden. Je hebt veel meer succes met de traditionele Zwinkokkel op te zoeken. We verbleven er een hele dag en we hebben er ons niet verveeld en voortreffelijk gegeten. Sluis (Sluis - Aardenburg ) Bezoek tevens naar Sluis en de omliggende dorpen en gemeentes. Je kunt er wandelen en genieten van het erfgoed, het haventje, het Belfort en van de winkels. Sluis promoot zichzelf als de gemeente waar de winkels 7 dagen op 7 heel het jaar door open zijn. Sluis werd voor een groot deel vernietigd in WO II, ook het Belfort, dat evenwel zeer getrouw werd heropgebouwd. In Sluis woonde en werkte Van Dale, van de 'Dikke Van Dale'. In Sluis staat een van de beste restaurants van Nederland (van West-Europa ?) Oud Sluis. Reservatie weken vooraf plannen. Nederland heeft zeer veel vorderingen gemaakt op culinair vlak. Het broodje gezond met karnemelk is er nog standaard op de middag; als je fijn wilt eten zijn er nu zeker voldoende adressen.
1965 ELISABETH overlijdt op 20 november 1965. Ze overleefde haar man Koning Albert dertig jaar. Ze was de eerste populaire koningin van de Belgen.
1965 Adamo Salvatore ADAMO Les Filles Du Bord De Mer.
1966 Twee mijnwerkers worden doodgeschoten als ze protesteren tegen de sluiting van de mijn van ZWARTBERG.
1967 Dood CHE GUEVARA. Heel wat jongeren in het westen hebben een poster op hun kamer of een T-shirt. Cubanen dragen hun twee iconen in hun hart: Castro en Che.
1967 25 juni TORNADO in Kempense gemeente Oostmalle.
1967 22 mei BRAND in de Brusselse Warenhuis INNOVATION 323 doden. Grootste brand die België ooit had.
1968 Vanaf januari STUDENTENBETOGINGEN. Twee soorten betogingen: Leuven Vlaams studenten en arbeiders: een front.
1968 MEI In alle grote universiteitssteden studentenbetogingen, rellen en kleine opstanden.
1969 Opening KENNEDYTUNNEL in Antwerpen.
1969 In België wordt de BTW ingevoerd.
1969 Astronaut Neil ARMSTRONG wandelt als eerste MENS OP DE MAAN. 'Dit is een kleine stap voor de mens en een grote stap voor de mensheid'.
1970 Jean-Pierre MONSÉRÉ wordt WERELDKAMPIOEN wielrennen bij de profs.
1960 15 december Boudewijn trouwt met FABIOLA (Dona Fabiola
de Mora y Aragon).
1960 In Kongo grijpt kolonel Joseph Désiré MOBUTU, stafchef
van het leger, de macht.
1960-1961 ALGEMENE STAKING. Protesten tegen de
Eenheidswet: meer fiscale druk, meer besparingen, meer controle. Goedkeuring Eenheidswet
op 13 januari 1961 in de Kamer.
1960 PIL De eerste anticonceptiepil in de VS. Daarna in
Europa. In België doorbraak midden zestiger jaren en jaren zeventig. Wordt in verband gebracht met seksuele
revolutie, emancipatie enz.
1961 De BERLIJNSE MUUR wordt gebouwd.
1961 Eerste RUIMTEVLUCHT door Rus Joeri Gagarin.
1961 De Vlamingen houden hun eerste grote MARS OP
BRUSSEL ( 22 oktober): tegen talentelling; voor vernederlandsing.
1962 RAKETTENCRISIS - Amerikaanse
spionagevliegtuigen merkten basissen op Cuba voor atoomraketten.President
Kennedy van de VS dreigde met een oorlog tegen de USSR. Chroetsjow bond in.
De wereld stond op het randje van de Derde WO.
1962 Will TURA Ik
ben zo eenzaam zonder jou. Waarschijnlijk grootste Vlaamse hit ooit.
1963
Koudste winter in België sinds de registraties. Gemiddelde van 2 graden.
1963 26 juni
J.F. KENNEDY in BERLIJN Ich
bin ein Berliner.
1963 22 november MOORD op J.F. KENNEDY in Dallas (VS). Heel
de vrije wereld rouwt.
1963 Sur Sourire (1933 1985) een Belgische
kloosterzuster (dominicanes) componeerde
en zong in 1963 Dominique. Het werd
een wereldhit. De meesten herinneren zich een deel van het refrein: 'Dominique
-nique -nique s'en allait tout simplement, Routier, pauvre et chantant. En tous
chemins, en tous lieux, Il ne parle que du Bon Dieu, Il ne parle que du Bon
Dieu.'
1964 Gaston Roelants (steeple chase) en Patrick Sercu
(sprint) halen goud op de OLYMPISCHE SPELEN van Tokio.
1964 Eddy MERCKX heeft zijn eerste wereldtitel op zak. Eddy
Merckx is de grootste wielrenner die België ooit gehad heeft.
1956 Eerste AUTOSTRADE verbindt Brussel met Oostende.
1956 Sovjet-Unie slaat HONGAARSE OPSTAND neer
1956 BOND ZONDER NAAM (BZN)-kantoor geopend in Antwerpen
met als spil PHIL BOSMANS.
1956 Mijnramp in MARCINELLE 262 mijnwerkers komen om het
leven.
1956 STAN OCKERS maakt een zware val in het Antwerpse
Sportpaleis op 29 september en sterft twee dagen later.
1957 Eerste Belgische supermarkt (Delhaize) met zelfbediening;
winkelwagentjes, nieuwe verpakt vlees
1957 De Russen lanceren de SPOETNIK I de eerste satelliet in de ruimte
1957 oprichting Test - Aankoop: de belangrijkste consumentenorganisatie
in België. Beste Koop: na tests de beste kwaliteit - prijsverhouding.
1958 SCHOOLPACT tussen de traditionele grote partijen. Einde
van de (tweede) Schoolstrijd in België.
1958 WERELDTENTOONTSTELLING
te BRUSSEL; referentiepunt voor de meeste Belgen. Symbool: het Atomium. KOUDE OORLOG is volop aan de gang. De twee
grootmachten tonen dit ook in hun grote expo - paleizen.
1958 Rakettencrisis in CUBA. Een nieuwe
wereldoorlog is dreigend. Uiteindelijk komt er een overeenkomst tussen de
toenmalige USSR en de VS.
1958 Vredeseilanden is een
niet-gouvernementele organisatie die door de dominicaan PATER PIRE werd
opgericht. Hij kreeg in dat jaar de NOBELPRIJS voor de Vrede.
1959 Op 13
janauri Boudewijn: «Het is onze vaste bedoeling de Congolese
bevolkingsgroepen, zonder nefast getalm maar ook zonder ondoordachte overhaasting,
in welvaart en vrede naar de ONAFHANKELIJKHEID te leiden».
1959 BOBBEJAAN SCHOEPEN brengt Café zonder bier en ROCCO GRANATA Marina.
1959 2 juli Prins
ALBERT trouwt met Prinses PAOLA Ruffo di Calabria.
1959 De verplichte LEGERDIENST verkort van 15 naar 12
maanden.
1959 Melkbrigade: grote reclamecampagne om
kinderen en jongeren aan te sporen om zo veel mogelijk zuivel te consumeren. De
BRT met Nonkel Bob was bijzonder actief. Velen herinneren zich nog de versjes; Milke melke mol, karwitsel karditsel kardo.lEr was een dergelijke campagnein Franstalig België, ook met de M in
het logo als afkorting van milk, een echt Belgische oplossing. Heel wat ideeën
werden ontleend aan een dergelijke campagne in Nederland. Dit alles moest
bijdragen om de boterberg en de melkplas te verminderen. In latere jaren waren
er nog campagnes met melk op de lippen.
1959 In januari breken er in Leopoldstad (Belgisch Congo)
ONLUSTEN uit.
In enkele afleveringen werken wij een tijdslijn uit over België. Dit keer:1950 - 1955.
1950 KONINGSKWESTIE Komt de Koning terug? JA/NEEN OUI/NON. Er
komt een compromis: de achttienjarige kroonprins Boudewijn zou zijn vader
opvolgen.
1950 11 augustus Boudewijn legt grondwettelijke eed af en
krijgt titel Koninklijke Prins.
1950 Brugge verving als eerste stad in België
haar stadstrams door STADSBUSSEN.
1951 16 juli TROONSAFSTAND LEOPOLD III.
1951 2 oktober EERSTE TELEVISIE-Uitzending in Nederland
(meeste TV-toestellen van Philips). België staat ook klaar: 1953.
1953 31 oktober eerste TELEVISIE-UITZENDINGEN in
Vlaanderen van de BRT (Belgische Radio- en Televisie).
1953 LOUIS PAUL BOON De Kapellekensbaan. Een van de
belangrijkste romans in ons taalgebied. Boon (Boontje) was een gedoodverfde
kandidaat voor Nobelprijs Literatuur, samen met Claus, Mulisch.
1954 SCHOOLOORLOG Zwaar protest tegen de maatregelen van
de socialistische onderwijsminister Collard. Leerkrachten uit het katholiek
onderwijs komen massaal op straat en de katholieke scholen sluiten zelfs een
dag de deuren.
1954 Begin ELEKTRIFICATIE Belgische spoorwegnet.
1955 Koning Boudewijn brengt een bezoek aan KONGO en
wordt er enthousiast onthaald als BWANA KITOKO ( knappe jongeheer). Koloniseren
was in zijn opvatting gelijk met beschaven.
1955 De Belgische renner STAN OCKERS wordt in augustus
wereldkampioen op de weg en ROGER MOENS vestigt een wereldrecord op de 800
meter.
1955 Invoering VIJFDAAGSE WERKWEEK.
1955 Invoering van de INDEX VAN KLEINHANDELSPRIJZEN.
1955 Oprichting WEGENFONDS voor de financiering van grote
openbare werken.
1955 Invoering VIJFDAAGSE WERKWEEK.
1955 Start van JEUGDPROGRAMMA'S op de Vlaamse
televisie (tot 1985) met Nonkel Bob als presentator (Bob Davidse) met als
co-presentatrices tante Paula (Paula Semer), tante Rita, tante Berta en tante
Ria en Tante Terry (Terry Vanginderen) met Kraakje. Nonkel Bob was zanger,
poppenspeler en gitaarspeler: zijn boekje hielp velen de eerste stap zetten
naar de gitaar. Velen kennen nog de TV-Ohee Club met als lied Vrolijke
Vrienden. Later werd het programma TipTop en met als assistentie van Zaki en
Kris Smet. Nonkel Bob was een van de uithangborden van de Melkbrigade (zie 1959).
Het is prima dat we veel aandacht schenken hoe de woning van ouderen zo kan aangepast worden dat ze er langer, zelfs levenslang, erin kunnen wonen. Dit vraagt ingrepen zoals geen drempels of trappen, wel indien nodig, trapliften, bredere deuren, geen losse draden of tapijten, aanpassingen in toilet en badkamer. Zeker ook het inschakelen van familie, buren en kennissen ie - naast de professionele hulp - de ouderen een handje kunnen toesteken. Niet enkel voor de verzorging, ook omwille van het sociaal netwerk tegen de vereenzaming.
Waarin ik me blijf ergeren zijn de apparaten en de gebruiksvoorwerpen die vaak extreem ouderonvriendelijk zijn zoals het openen van blikken, flessen, tubes enz. Ik noemde dat eerder al het 'taaie ongerief': dagelijkse objecten die geen label kunnen krijgen van 'oudervriendelijkheid'.
Heel wat ouderen zijn aangewezen op een hoorapparaat. Door de miniaturisering zijn ze zo klein en onopvallend geworden dat ze bijzonder senioronvriendelijke zijn. Probeer eens het batterijtje te vervangen, zoek eens naar het apparaatje. Onlangs zag ik dat een oudere vrouw het toestelletje in haar neus had geduwd.
Kleine hoorapparaatjes zijn aangewezen op jongere leeftijd om esthetische redenen. Maar waarom geen robuustere en gemakkelijk te manipuleren toestelletjes,, zoals dit het geval is bij sommige draagbare telefoon. De ouderen en de mantelzorgers zullen de firma's er dankbaar voor zijn.
We moeten naar een consumentengids zijn speciaal voor ouderen om objecten te evalueren op hun ouderen - vriendelijkheid. Ouderenvoorzieningen en mantelzorgers zullen er met plezier in bladeren of naar surfen. Wat we horen en zien van ouderonvriendelijke objecten moeten we niet verzwijgen. Integendeel.
Rijsel beidt vele troeven. Makkelijk bereikbaar met de
wagen (knooppunt van autowegen) en met de TGV (Lille Europe) en met de gewone
trein in Lille - Flandres. Er kwam een aparte zone rond station Lille -Europe,
Euralille. Shopping centrum dat bijzonder druk is. Als je Rijsel wilt
verkennen, volstaat een lang weekend. Er is een metro; je kunt ook gebruik
maken van City Trip (minibus) en een City Pass ticket voor 1, 2 of 3 dagen. Wij verkozen te wandelen...
Rijsel kenden een bewogen politieke en economische
geschiedenis. Er is nu een economisch réveil door de dienstenindustrie: vooral
toerisme en ICT.
Rijsel verkennen al wandelend: Stel zelf
je parcours op. Voor een plan van Rijsel: reisbrochure of via internet. Zoek
pleinen, straten, gebouwen en monumenten op via Google. Voorbeeld: place Rihour
Lille: je krijgt telkens een detailkaart.
Algemeen: http://www.wandelpaden.com/index.html
voor Rijsel Klik op de keuzebalk op
Frankrijk en zoek naar met zoekfunctie naar Rijsel. Mooie afbeeldingen.
Je kunt tevens zoeken met Google met: wandelen Rijsel
Wandeling 1
Het Place du Général du Gaulle, (La Grande Place) met
vooral La vieille Bourse (1652 - prachtig gerestaureerd), het oude beursgebouw
in Vlaamse barokstijl. Dit beursgebouw bestaat uit kleine handelshuisjes rond
een binnenplaats. Na de middag zagen we er een verkoop van boeken, postkaarten
en bloemen. Naast dit gebouw zeer mooie herenhuizen. Je moet soms wachten tot
na de middag vooraleer te kunnen binnengaan.
In het midden van het plein staat La Déesse: een
beschermgodin met een lontstok in haar hand (gevecht tegen de Oostenrijkers).
La Voix du Nord, dé regionale krant van Noord-Frankrijk
met zetel op het Charles De Gaulleplein. Op de gevel zijn de wapenschilden van
de 24 kantonhoofdplaatsen en de drie vergulde gratiën: Artesië (vrouw met
schip), Vlaanderen (korenhalm), en Henegouwen(duif) Henegouwen.
Vergeet niet binnen te stappen in de grootste boekhandel
van Frankrijk (sommigen zeggen van de wereld): Le furet du Nord.
Het operagebouw (Theaterplein -Plâce du théatre) is een
neo-klassiek gebouw van 1924 voor meer dan 1000 mensen. De Kamer van
Koophandel, (de Nieuwe Beurs) met haar eigen belfort staat er vlakbij. Het
echte belfort, dit van het stadhuis, ligt veel verder in het zuiden.
De Place Rihour met de restanten van het gotische Palais
Rihour. Toeristische dienst.
Musée des Beaux-Arts, na het Louvre na belangrijkste
museum van Frankrijk. Werken van enkele bekende Vlaamse, Franse en Hollandse
schilders als Rubens, Van Gogh en Monet. Viel ons wat tegen, misschien omdat we
te hoge verwachtingen hadden. Op de benedenverdieping een merkwaardige
tentoonstelling met de maquettes van de Vauban - citadels.
Het Hospice Comtesse, een 17e eeuwse hospitaal. Het
gebouw wordt nu gebruikt als museum. Was voor ons de belangrijkste
'ontdekking'. Te vergelijken met Beaune en met Elzenveld in Antwerpen
Citadel van Rijsel: 17e eeuwse citadel, gebouwd in
opdracht van Vauban. De citadel is onderdeel van een grote verdedigingsgordel
langs de Franse noordgrens.
Enkele wijken: Vieux - Lille. Goed aangeduid, noordwesten van de stad.
Aangenaam om te wandelen en te genieten van de smalle straatjes, mooie
boetieks, tea - rooms en restaurants. De grotere huizen hebben meestal
zandsteen voor de benedenverdieping. Vaak polychromie en gebeeldhouwde
versieringen: vruchtenslingers, engeltjes, duivels, koppen. Enkele straten die
je zeker moet afwandelen: rue de la Bourse, rue Lepeletier, rue Grande -
Chaussée, rue des Chats-Bossus, place des Patiniers, place du Lion d'Or, place
Louise de Bettingnies, avenue du Peuple Belge met wat verder het nieuw mooie
Justitiepaleis, neergeploft in de oude wijk, rue de la Monnaie. Neem zeker twee
uren de tijd om in die straat Hospice Comtesse te bezoeken, opgericht door
Johanna van Constantinopel. (zie hoger). Verder wandelen na de rue de la
Monnaie: rue Pétérinck (wevers); place des Oignons, rue des Vieux Murs en zo
naar de hoofdkerk: Notre Dame de la Treille. Deze recente kerk (vanaf 1854)
diende als vervanging voor de gesloopte collegiale Sint-Pieterskerk (Franse
revolutie !). Katholieke industriële zorgden voor de financies. De kerk is
onafgewerkt; de klokkentoren staat los van het hoofdgebouw in afwachting van
een tussenvleugel. De afwerking van het hoofdportaal is een echte vondst: er
werd een dunne wand opgetrokken in marmer die het zonlicht doorlaat; erboven
een roosvenster en het geheel zit in een moderne kabelstructuur. Met zonlicht
een indrukwekkend zicht. Het portaal bevat allerlei sculpturen.
Ga dan naar de rue de Weppes, over een gedempte gracht
kom je via een plankenvloer in de rue Esquermoise en dan rue Thiers: het huis
van de vrijmetselaarsloge Lumière de Nord met de symbolen van de
vrijmetselarij: een sfinx (het raadsel), een vrouw met de spiegel, symbool van
de waarheid en een driehoek die verwijst naar de drie - eenheid.
Ga naar de rue Royale, aangelegd door Lodewijk XIV en
loopt uitop de citadel van Vauban en Camp de Mars. In het begin van de straat
veel cafés voor jongeren (Rijsel is ook een studentenstad) en restaurants. Wat
verderop wordt de straat breder en de gebouwen imposanter. Je merkt Banque de
France, Bisschoppelijk paleis (nr. 68), Hotel d'Hespel, Saint-Andrékerk
(doopkerk van Charles De Gaulle). Het geboortehuis van de Gaulle was in die
periode dicht. Vrij druk bezocht door scholen en groepen: geregeld colloquia.
Als je tijd hebt: bezoek de rustige omgeving van de
Citadel (veel groen en water). Keer terug via de rue Danel, rue Saint-Cathérine
(gotische klokkentoren), rue Saint - Jean, terug in de rue Esquermoise. Voor
meer groen moet je naar parc Matisse
vlak bij de porte de Roubaix.
Enkele andere wandelstraten in de omgeving: rue Saint -
Etienne, rue des Débris Saint-Etienne; rue du Curé Saint-Etienne : loop daar
langs het Palais des Congrès et de la Musique. Indrukwekkend, vooral binnen in.
Van buiten wat rommelig o.a. door de winkels, appartementen, parkeergarages
enz. Thuishaven van het beroemde Orchestre National de Lille; zaal met 2000
plaatsen.
Vaubanwijk
Citadel: Deze 17e eeuwse citadel (La reine des
citadelles) werd gebouwd in opdracht van Vauban en ligt in het noordwesten van
de stad, bij de ringweg. De hoofdingang is indrukwekkend. Lodewijk XIV had een
boontje voor Rijsel en deze citadel. Hij benoemde Vauban tot gouverneur van de
stad. Grote parking op de Camp de Mars.De citadel is onderdeel van een grote
verdedigingsgordel langs de Franse noordgrens. Op de terreinen staan allerhande
attracties. Je hebt de Zoo, vooral voor kinderen interessant. Interessant is
het oorlogsmonument: Au pigeon voyageur, ter ere van de 20 000 postduiven die
sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Interessante quizvraag voor kinderen
en volwassenen. De eerste antwoorden zijn meestal: paard, hond. Er is een
wandeling van 2.5 km en een van 5 km bij de citadel. Vergeet de Jardin Vauban
niet (1865): het Stadspark van Antwerpen lijkt er wat op.
Bezoek tevens: Pont Neuf, porte de Paris en wandel in de
rue Royale en geef je ogen de kost.
Saint - Sauverwijk
Ligt ten oosten van het oude stadscentrum; bezoek de kerk
van Saint - Maurice en de omliggen straten en pleinen. We hebben een boontje
voor de Saint - Mauricekerk: een grote gotische hallenkerk volgens sommigen het
mooiste religieuze gebouw van de stad. Le parvis Saint - Maurice (pleintje
rechtover het partaal, parvis komt van paradis). Als je loopt door rue de
Paris, moet je de richting Stadhuis en Belfort nemen. In 1916 brandde het
stadhuis af en men liet een nieuw stadhuis bouwen (1924 - 1932) in een
volkswijk. Hier heeft men consequent een deel van het bouwbudget besteed aan
hedendaagse kunst. Dit past dit ook toe voor gebouwen gesubsidieerd door de
Vlaamse overheid (klinieken, rusthuizen...). De belforttoren is niet echt mooi,
maar heeft allure. Het beklimmen was er niet bij (openingsuren). In het
stadhuis kan je de twee reuzen bewonderen: Lyderic en Phinaert. We konden de
raadzaal niet bezoeken met werk van de IJslandse kunstenaar Erro.
Een aanrader is de rue des Brigitinnes op de hoek van de
rue Saint - Sauveur en de rue Gustave Delory: geslaagde restauratie van huisjes
rond een binnenplaats.
Eten en drinken
Restaurant Le Compostelle rue Saint - Etienne, op 50 meter
van la Grand Place. 's Middags lunch aan 17.90; interessant formule duo of trio
(keuze uit voorgerechten/hoofdgerecht/dessert).
Patiserrie Meert: rue Esquermoise 27, de place to be voor een rijk (en duur)
assortiment koffie en thee, taartjes, high tea, chocolade enz.
Alliance Lille quai du Wault, in het oude klooster van de
Miniemen. (Hotel Alliance Lille - Couvent Des Minimes) is een mooi voorbeeld
van 17e-eeuwse Vlaamse architectuur. Hotelrestaurant "Le Jardin du
Cloître":
Alcide rue des Débris de St Etienne, vlak de Grande Place
in een galerij. Van buiten niet veel zaaks, van binnen best gezellig. Hier ook
de formules duo en trio. We dronken bij de salade d' andouille en de salade
magret een grote fles Hommelbier, lekker en je kon doordrinken. In Rijsel heb
je een rijk assortiment Belgische bieren, van Duvel tot Hoegaarden.
Rijsel verkennen al wandelend: Stel zelf je parcours op. Voor een plan van
Rijsel: reisbrochure of via internet. Zoek pleinen, straten, gebouwen en
monumenten op via Google. Voorbeeld: place Rihour Lille: je krijgt telkens een
detailkaart.
Algemeen: http://www.wandelpaden.com/index.html
voor Rijsel Klik op de keuzebalk op
Frankrijk en zoek naar met zoekfunctie naar Rijsel. Mooie afbeeldingen.
Je kunt tevens zoeken met Google met: wandelen Rijsel.
De mestkever of scarabee zagen we in elke
souvenirwinkel in Egypte. Me verkoopt ze als amulet, als geluksbrenger. Op de
gladde onderkant staan er inscripties. De lang gerekt ovale vorm heeft tevens
de vorm van de kartouche. De mestkever is een geliefd symbool omdat ze verwijst
naar de wedergeboorte. De kever verdween elke dag onder de grond en bij
zonsopgang kwam ze boven de grond met het mestballetje.
De oude Egyptenaren beschouwden de mestkever als het symbool van de eeuwige
cyclus van geboorte en dood dus van de wedergeboorte. Tevens verbond men ze met
de Amon, de zonnegod die opkwam, op de middag hoog stond en onderging.
We zagen de scarabeeën tussen de hiëroglyfen op de graven en op de tempels. De
grote scarabee kan je bewonderen in de tempel van Luxor. Als je er vijf stappen
zet zal je trouwen, als je tien stappen achterwaarts zet krijgt de vrouw een
kind, als je zal je uit de echt scheiden. Onze gids deed de pasjes voor en
met wat verbeelding zagen we wat er dan zou gebeuren.
Als
je reist naar Egypte heb je de traditionele herinneringsbeelden in het
achterhoofd: piramides, tempels, Nijl, Toetanchamon, Ramses ... Deze beelden zijn
gevormd door de schoolse kennis, media, films, lectuur en gesprekken. Soms
waren we wat ontgoocheld door het contact met de werkelijkheid. De impressies
en de herinneringen via een kleurenfilm op groot scherm, zijn soms
indrukwekkender dan een bezoek in groep tussen vele andere groepen. Maar het
directe contact, het oog in oog staan met eeuwenoude bouwwerken, beelden, zuilen,
graftomben geeft die meerwaarde die een reis naar de oorspronkelijke plaatsen biedt.
In Egypte kom je om oog in oog met een van de oudste en
schitterendste beschavingen ter wereld. Het was liefde tussen ons en deze
beschaving. Wij zochten een stukje liefdesproza op uit het Oude Egypte, dat we ooit
in een leerboek Geschiedenis hadden gelezen:
Mijn liefste zit op de andere oever, de rivier is tussen haar en mij. Een krokodil loert op het zand, maar ik daal af in het water. Ik duik voorover in de rivier. Moedig ligt mijn hart op de golven. Het wier is als grond onder mijn voeten. Haar liefde is het die mij sterk maakt, die alle gevaren van de rivier bezweert.
Jack London, (1876 - 1916), Amerikaans schrijver
van romans en korte verhalen (Nam - Bok). Zijn bekendste werken : Call of
the Wild (Roep van de Wildernis, 1903) en White Fang (Witte
Hoektand, 1906). Zijn werken hadden een enorm succes en kenden veel
verfilmingen. Half november 2008 zagen we op de VRT White Fang een
familiefilm. Het spannende verhaal speelt zich af in Alaska ten tijde van de
goudkoorts. De jonge Jack leert een wolfshond kennen waarmee hij een nauwe band
ontwikkelt. Er steekt altijd een stuk realiteit in zijn werken met een flinke
saus fictie en fantasie.
Het leven van Jack London is een roman op zichzelf. Selfmade man,
avonturier, journalist, romancier. Met het (vele) geld dat hij verdiend had,
bouwde hij eerste een mooie, grote villa: House of Happy Walls (museum). In de
nabijheid ervan liet hij een veel groter verblijf optrekken: Wolf House, voor
hem (om te kunnen schrijven in een hoektoren), voor zijn vrouw en voor de
talrijke gasten (zwembad, kamers, gastenkamers). In de directe nabijheid liet
hij een modelboerderij aanleggen met nieuwe technieken voor landbouw en
varkenskweek. Drie dagen voor de verhuis brandde het grote verblijf af. London
werd op het domein begraven.
Bezoek eerst het museum en wandel vandaar naar het afgebrande domein Wolf
House, naar de grote vijver (Lake trail), naar de restanten van de
wijngaarden en naar de modelboerderij (pig palace; distellery, silos).
Aangename wandelingen met avontuurlijke herinneringen. Een bezoek aan
Jack London State Historic Park www.jacklondonpark.com is een aanrader.
Een broodjeaapverhaal of stadslegende (urban myth) is een
bizar/interessant verhaal dat wordt doorverteld. Misschien stak er hier en daar
aanvankelijk een kern van waarheid in. Volgens Wikipedia raakte het begrip
broodjeaapverhaal in Nederland bekend door Ethel Portnoy met haar
verhalenbundel Broodje Aap De folklore van de
post-industriële samenleving(1978/1992) De titel is ontleend aan
het verhaal dat in een bepaald restaurant broodjes met apenvlees te koop zouden
zijn. In Vlaanderen gebruikt men eerder de term stadslegende of urban legend, maar
meer en meer ook broodjeaapverhaal. Zie ook http://www.broodjeaap.nl/broodje.html
Ook hardnekkige pseudo-wetenschappelijke misverstanden
worden tot de broodjeaapverhalen gerekend. Ik schrok me een aap toen ik las dat
dit ook zou gelden voor het sneeuwwoordenverhaal: zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuwwoordenverhaal
Het sneeuwwoordenverhaal is de 'wetenschappelijke'
bewering dat Eskimo's heel wat woorden hebben voor sneeuw. De eerste bron voor
dit verhaal is te vinden bij de linguïst en antropoloog Franz Boas (1911) die
vaststelde dat Eskimo's vier verschillende woorden kunnen gebruiken voor sneeuw
en Engelstalige slechts één. De linguïst Whorf gebruikte Boas' bewering voor
verdere theorievorming. Hij had het over minstens zeven woorden en dit wees op
het verband tussen realiteit en taal. Sneeuw in zijn verschillende toestanden
is zo belangrijk voor de Eskimo's (Inuit) dat ze gebruik maken van
verschillende termen om ernaar te verwijzen.
Dit sneeuwwoordenverhaal begon zijn eigen leven te
leiden: het aantal sneeuwwoorden groeide uit 'enige honderden'. Recent onderzoek
wees evenwel uit dat er onvoldoende empirische basis was om dit te staven (cf.
antropologe Laura Martin - 1986). Volgens de linguïst Steven Pinker (The Language Instinct 1994) beschikken
Eskimo's en Engelstaligen even veel woorden over sneeuw.
Toen ik dit las, besloot ik het sneeuwwoordenverhaal
(voorlopig?) te rangschikken bij de broodjeaaapverhalen. Ik vond totnogtoe dit
verhaal zeer aannemelijk en vertelde het vroeger aan mijn studenten. Misschien
vertelden ze dit verder enz.: de methodiek van broodjeaaapverhalen werd zo
gevolgd...
Wereldoorlog I - architect Warren en de Leuvense univesiteitsbiblotheek
Wereldoorlog I architect Warren en de Leuvense universiteitsbibliotheek
Onlangs zag ik naar aanleiding van de 90ste herdenking van de wapenstilstand van de Eerste
Wereldoorlog een documentaire over de
vernietiging door de Duitsers van de universiteitsbibliotheek van Leuven in
1914 en later opnieuw in 1940. Ik leerde dat de heropbouw gebeurde door de
Amerikaanse architect Warren die tevens het Central Station (New York - Manhattan) had gebouwd. Enkele maanden geleden had
ik dit monument bezocht en was gecharmeerd door de vloeiende stijl buiten en binnen.
Whitney Warren (18641943) kreeg en groot deel van zijn opleiding
in École des Beaux Arts (Parijs). Zijn belangrijkste werk is Grand Central Terminal in New York City (1913).
Hij werd aangeduid om de Universiteitsbibliotheek te Leuven te herbouwen (eerste
steen in 1928) op een andere plaats en met Amerikaans geld, vooral door toedoen
van president H. Hoover. Er was toen heel wat te doen om het opschrift die hij
wou aanbrengen (met akkoord van kardinaal Mercier): "Furore Teutonico
Diruta: Dono Americano Restituta ("Destroyed by German fury, restored by
American generosity"). Dit opschrift kwam nooit op balustrade, wat toen heel
wat commotie veroorzaakte, omdat sommigen dit als een (diplomatieke) toegeving zagen aan de
Duitsers. .
De stijl van Whitney Warren was eclectisch: een soort Amerikaanse
neo-renaissance, met symbolen die verwezen naar de voorbije oorlog. Bijvoorbeeld
een gehelmde Heilige Maagd met in haar rechterhand een zwaard om het moffengeweld
tegen te houden..
De brand van 1914 was een regelrechte ramp: de hele boekencollectie ging verloren.
Men herstelde die collectie met steun van de hele wereld. België kon toen
rekenen op de goodwill van velen. In 1940 ging de collectie opnieuw verloren.
Kleine stress
Je fiets stallen.
Ik las dat je gemiddeld een kans of vijf hebt dat het ringslot van je achterwiel op een naaf zit. (Ik bespaar mezelf en de lezer de wiskundige berekening). Even vervelend is het tekort aan ruimte. De trappergroep is gemiddeld 37 cm. breed en de rekken dikwijls maar 30 cm. Wringen dus. Er is een zeker soelaas met de hoog - laag parkeergleuven. Vervelender is dat de sturen, gemiddeld 54 cm (tussen 47 en 62 cm.) in elkaar haken. Met de brede sturen is dit zeker het geval. Een oplossing: bredere parkeergleuven, maar dan heb je meer ruimte nodig. In de nabijheid van stations is er het probleem van de langparkeerders: fietsen die geen eigenaar/gebruiker hebben en meestal al voor een deel kapot zijn. Meer controle en opsporen en dat laatste niet enkel met graveren; opnieuw fietsplaatjes?
Andere kleine stress:
Ik moet mijn fiets oppompen en ik vind de juiste pomp niet.
Inbussleutels Ik merk dat mijn fietslicht niet werkt (de boetes zijn niet mals); iemand heeft het de zadel hoger gezet en ik weet niet hoe dit te veranderen; ik vind de gepaste inbussleutel niet.
Allemaal kleine ongemakken die echter niet opwegen tegen de luxe om te kunnen fietsen. Je hebt minder parkeerproblemen, het is gezonder en al die stressverlagers (ontspannend, gezond) geven compensatie voor de stressverhogers (regen, stallen, fietslicht). Maar niet op het ogenblik dat je een platte band hebt.
Toemaatje voor nieuwsgierigen en quizfanaten:
Inbussleutels zijn meestal zeshoekige staafjes in L vorm van 1 tot 10 mm. Quiz: in 1916 gepatenteerd met de beginletters van Innensechskantschraube Bauer und Schaurte. (dus niet 'imbus' ).
Bij IKEA wordt soms een inbussleutel geleverd. De zelfbouwer die zijn eerste stappen zet, heeft wel hamer en schroevendraaiers, maar geen inbussleutels.
Of ze zijn zoek
