Wereldgodsdiensten, identiteit en samenleven
De kerken als instituten tellen hun leden, ze kijken naar de stijgers en dalers en gaan na hoe de verspreiding is. Belangrijker is te weten wat dit betekent voor de identiteitsvorming in geseculariseerde samenlevingen, wat met het pluralisme en de laatste jaren veel feller: wat met de islam, denk aan het debat over hoofddoeken, oprichten van moskeeën, extremisme, politieke islam en de invloed van de moslims in een ruimtere EU-context. Dit alles in het kader van vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting, scheiden kerk en staat.
Enkele demografische cijfers (info Luc Delanghe okt. 2009 De Gids, 61 e.v.) : zowat drie vierde van de wereldbevolking kiezen vor een van de vijf grote religies:
christendom: 2.06 miljard met daarin zowat 53 % of 1.1 miljard rooms-katholiek; islam: 1.5 miljard; hindoeïsme 990 miljoen, boeddhisme 433 miljoen, judaïsme 15.2 miljoen. De spreiding is betekenisvol:
Christendom: meest homogene verspreiding over alle continenten en de islam concentreert zich voor 97 % in Azië (68.6 %) en Afrika (28.2 %)
hindoeïsme voor 98 % in Zuid-Centraal-Azië
boeddhisme voor 98 % Aziatisch
judaïsme voor 45 % in Noord-Amerika, voor 37.8 % in Israël, 12 % in Europa.
De bevolkingsdeskundigen berekenen op basis van vruchtbaarheidsgegevens hoe die religies zullen evolueren in aantallen en verspreiding. Het numerieke gewicht van het christendom verschuift tussen 2008 en 2050 van Europa naar Afrika. Bij de moslims is er een interne verschuiving.
Enkele populaire vragen en antwoorden in enkele regels omtrent de krachtsverhoudingen tussen christendom en moslimwereld. Er zijn nog nooit zoveel christenen geweest: hun aantallen en invloed is sterk gedaald in West-Europa, daar is de secularisering het duidelijkst te merken. De grote krimp die sommigen voorspellen na 2050 al waarschijnlijk niet gebeuren. Islam: de moslim bevolking zal toenemen door het groter aantal geboorten, dat zou het geval zijn na 2050.
Dit alles speelt een rol in de discussies per land en per regio. De (grote) godsdiensten moeten geen missioneringdrift aanwakkeren, ze moeten elk godsdienstig fanatisme veroordelen dat uitmondt in politiek extremisme. Respect moet wederzijds zijn, rekening houdend met de democratische verworvenheden en mensenrechten.
Dalai Lama (Tibetaans boeddhisme) raadt het wisselen van godsdienst af, 31 juli 2009 - Frankfurt am Main, Duitsland. Het is beter in de eigen spirituele traditie te blijven. Uiteindelijk hebben alle grote wereldgodsdiensten hetzelfde doel en willen de mensen helpen vreedzamer en harmonischer te worden. Volgens hem zijn er altijd mensen die zich in een andere godsdienst beter kunnen ontwikkelen. Maar mensen uit het westen zoeken bij vreemde godsdiensten vooral de uiterlijkheden. Wie zen-meditatie beoefent, heeft daarbij niet ook nog een Japanse woninginrichting nodig, zei de dalai lama.
2010 Ruhrgebied: Culturele hoofdstad van Europa
In 2010 is het Ruhrgebied Culturele hoofdstad van Europa. Voor ons was het Ruhrgebied niet direct gelinkt met cultuur, wel met steenkoolmijnen, machinebouw en elektronica. Sommige ervan zijn niet meer in gebruik en werden open gesteld voor kunst en recreatie. Op internet kan je enkele voorbeelden zien: http://www.ruhr2010.nl/
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het vaak en zwaar gebombardeerd. Na de oorlog lag de industrie er volkomen in puin. Tijdens het Wirtschaftswunder werden de industrieën opnieuw opgebouwd en werd er hypermodern geproduceerd. Sinds de jaren 1960 nam de vraag naar steenkool af en zo kwam er meer ruimte voor recreatie en natuur. Het Ruhrgebied is veranderd van een industriegebied tot een moderne en hippe cultuurmetropool.
In 2010 is Essen en de hele Ruhrmetropool is uitgeroepen tot culturele hoofdstad van Europa, met. In het veel cultuur, natuurschoon en veel recreatiemogelijkheden. Er zijn ruim 200 musea, diverse winkelcentra, leuke pretparken en een groot netwerk aan fietspaden. Wij zijn enthousiast terug gekeerd...
Het Ruhrgebied is in 2010 opgedeeld in vijf bezoekersportalen met een centrale stad met eigen thema. Bochum: de festival- en theaterstad, Dortmund: de creatieve stad, de havenstad Duisburg is 'Kulturhafen', Essen kunstzinnig en Oberhausen vooral populair en spectaculair. We hebben enkele centra bezocht en we kwamen onder de indruk. We zullen Duitsland meer op ons programma nemen.
Hildegard van Bingen - Eibingen - Rüdesheim am Rhein
Hildegard van Bingen - Eibingen - Rüdesheim am Rhein
Hildegard van Bingen (Eibingen) was een Duitse benedictijnse abdis en is vooral bekend als mysticus. Ze was enorm veelzijdig: muziek, poëzie, plantkunde, linguïstiek en in zowat alle (middeleeuwse) wetenschappen. De laatste jaren is er een stijgende aandacht voor haar veelzijdige en creatieve persoonlijkheid. Er is veel van Hildegards werk bewaard gebleven; ze was een buitengewoon machtige vrouw voor haar tijd.
Eibingen is een stadsdeel van Rüdesheim am Rhein. Hier richtte Hildegard in 1148 een klooster op en bevindt zich de Hillegardisbron. Merkwaardig - maar voor die tijd normaal voor belangrijke bedevaartsplaatsen - zijn het aantal relieken. De beenderen van de Heilige Hildegard zijn in de parochiekerk "St. Hildegard und St. Johannes der Täufer" in een gouden schrijn in het hoofdschip van de voormalige abdijkerk en tegenwoordig parochiekerk. Ook andere relieken die herinneren aan Hildegard: zoals het hoofd van de heilige Goedele van Brussel, het hoofd van de heilige Bertha, het hoofd van de heilige Valiriaan, een arm van de heilige Rupert van Bingen en het hoofd van de heilige Wipert.
Eibingen had zwaar te lijden onder de Nazi-dictatuur in de jaren 1930 en 1940, omdat bij de verkiezingen weinig mensen op de NSDAP hadden gestemd. Muziek: Van Hildegards liederen is een handschrift bewaard in de Sint Pieters & Paulus abdij te Dendermonde. In 2007 kreeg dit uniek handschrift het statuut van Vlaams topstuk. De muziek van Hildegard van Bingen is vandaag zelfs vrij populair geworden in de stroming van de New Age.
Het feest van Hildegardis wordt in 2010 op 17 september gevierd met o.a. om 15 u. een reliekenprocessie.
De kathedralen kan ik niet uit elkaar houden
Voor een gemiddelde (religieuze) toerist is het niet eenvoudig te beschrijven hoe een kathedraal of een ander merkwaardig kerkgebouw die hij bezocht er precies uit zag.
Enkele methodes die daarbij kunnen helpen:
Verbind elk kerkgebouw met enkele anekdotes of kenmerkende eigenschappen. De anekdotes zijn persoonlijk: de kathedraal van waar we eerst voor een gesloten deur stonden; kenmerkende eigenschappen: verwijzen naar de lijstjes die we in ons hoofd hebben zoals Chartres met de mooiste glasramen; Amiens met het beste audio- visueel spektakel. We kunnen nadien kijken naar de fotos print of digitaal, naar websites, of naar Google, Google afbeeldingen of Wikipedia.
Kathedralen en basilieken uit eigen land kunnen we makkelijker uit elkaar houden, zeker wat de buitenkant betreft, denk aan St. Goedele, Koekelberg, Scherpenheuvel, kathedraal van Antwerpen.
Voor de binnenkant zijn voorbije tentoonstellingen een goede geheugenmiddel: voor Antwerpen bijvoorbeeld de retabels (Antwerpen 93) en Reünie (2009 2010), concerten of speciale gebeurtenissen.
Iets bezoeken en waarderen doe je drie keer: bij de voorbereiding (steunen op voorkennis), bij het bezoek zelf en nadien bij het ophalen van herinneringen. Dat geldt grosso modo ook voor andere activiteiten: boeken, films, natuurlandschappen, tentoonstellingen. We moeten geen specialist zijn of een quizwonder te zijn om te blijven genieten van interessante ervaringen die we opdeden.
De warmwaterkruik wordt opnieuw gebruikt en concurreert met de pittenkussentjes (kersenpitten bijv.); dit schreef ik in mijn blog van 26.01.2010
De warmwaterkruik is aan een opmars bezig en wordt verkocht in allerlei kleuren en vormen, tot hartjes toe en de apotheken hebben er altijd enkele in voorraad; in de grote warenhuizen is dat minder permanent.
We hadden links en rechts al gehoord dat de pittenkussentjes makkelijker zijn in gebruik (geen kokend water opgieten) maar wel vlugger afkoelen en dat we vooral dienden op te passen voor oververhitting door ze te lang in de microgolfoven (magnetron) te laten opwarmen. Men gaf als raad mee: niet verwarmen op hoge temperatuur, (minder dan 250 C) en lichtjes bevochtigen. In de DS wetenschapswinkel 3.06.2010 kwam er een prima uitleg hoe zelfontbranding en rookontwikkeling zou kunnen ontstaan.
Ik was vooral geïnteresseerd in de drie tips op het einde:
Vooral het kussen niet te lang verwarmen en af en toe bevochtigen. En schud het kussen even goed nadat u het uit de magnetron hebt gehaald. Dat verspreidt de hitte in het kussentje.
Met de huidige warme temperatuur (zalig) zijn die tips niet onmiddellijk van belang, maar nu heb ik een grote zekerheid dat de huis- en keukenraadgevingen die ik kreeg niet zo gek waren; nu werden ze aangevuld en wetenschappelijk onderbouwd. Ik zal eraan denken als het koud in bed is.
Sharm el-Sheikh 1 - Egypte - Rode Zee - koralen
In 2010 kwam Egypte op de eerste plaats als toeristische bestemming. De vier grote trekpleisters zijn de cruises op de Nijl, de grote steden Cairo (museum; piramides) en Alexandrië; de woestijn met o.a. bezoeken aan de oude Koptische kloosters en de laatste jaren in stijgende lijn de zon- en zeevakanties aan de Rode Zee.
Enkele badplaatsen en duikgebieden aan de Rode Zee zijn Hurghada, Marsa Alam, Dahab en Sharm el-Sheikh.
De Rode Zee is beroemd vanwege zijn prachtige en uitgestrekte koraalriffen, o.a. langs de kusten van Egypte en Soedan. Deze kustriffen behoren tot rijkste koraalriffen van de wereld. Omdat het water van de Rode Zee aan twee zijden door uitgestrekte woestijnen waarin weinig regen valt wordt begrensd, is het water er relatief warm en helder. De koraalriffen van het Noordelijk deel van de Rode Zee behoren tot de meeste noordelijk gelegen koraalriffen van de wereld.
Sharm el-Sheikh is een bad- en een duikplaats op het Egyptische schiereiland Sinaï, aan de monding van de Golf van Akaba. De stad is gelegen tussen de Sinaïberg en de Rode Zee. Via een staketsel kan men een eind in de zee en met een trap afdalen tot een plek waar er een grote, verticale koraalwand is. Je hoeft dus niet een boot te huren die je voert naar verder afgelegen koralen, men verzekerde mij dat voor een eerste kennismaking dit zeker volstaat. Je moet wel een minimale uitrusting hebben: gummi schoentjes voor de treden die glibberig zijn en een snorkel. Toen we terug kwamen hoorden we dat een Chinees kolenschip aan de kust van Australië in een verboden gebied voor grote schepen een deel van het grootste koraalrif ter wereld: het Groot Barrièrerif (Great Barrier Reef) parallel aan de noordoostkust van Australië en sinds 1981 op de werelderfgoedlijst.
Taai ongerief (vervolg): vergrootglas op handvat van de winkelkar
Taai ongerief (vervolg): vergrootglas op handvat van de winkelkar
Lezers van www.blog.seniorennet.be/actievesenioren en van www.blog.seniorennet.be/siti4 weten dat ik een boontje heb voor taai ongerief (kleine ongemakken), in de eerste plaats voor senioren; zie ook. (Georges De Corte, Senior en Vrijwilliger, Halewijn 2008. Klachten medicamenten: men krijgt de tabletten er moeilijk uit de stripverpakking, waardoor tabletten breken of op de grond vallen. Doordrukstrips uit aluminium veroorzaken problemen: te stug of het lipje waaraan getrokken moet worden is te klein; tablettencontainers: te smalle halsje; druppelflacons enz.Andere klachten: Batterijtjes voor een hoorapparaat.
Taai ongerief in warenhuizen: gesneden brood in broodzakken en promoties vinden Hotels: Liften bedienen Parkeren in grote parkings: waar staat mijn wagen; betalen; uitgangen Verpakkingen koekjes kaasjes:lipje scheurt af. Ontkurken Deksels op bokalen Sterke plastic verpakking bij nieuw, klein computermateriaal. Bijsluiters handleidingen productinformatie: taal Pancartes bij natuurwandelingen: moeilijke plaats; teksten te klein en onduidelijk Openen van een melkschuitje (cup) Waspoederdozen met koordje Nieuwe hemden met kopspeldjes Straatnaamborden: te klein, verdwenen. Routeaanduidingen in ziekenhuizen openbare gebouwen, grote parkings. Kleefetiketten op fruit.
Nieuwtjes die ik lees in dit verband sla ik op mijn harde schijf op, zo bijvoorbeeld dat in de Zwitserse warenhuisgroep Coop er een vergrootglas aan het handvat van de winkelkar, om zo beter de kleine lettertjes te lezen op de verpakkingen en de prijsaanduidingen. Een goed idee maar dat voorlopig geen opvolging vindt bij ons. Er zijn nog andere gadgets mogelijk: daarover een volgende keer meer.
We leven in een knabbelmaatschappij. Vandaar het succes van individuele verpakkingen. Dit geeft aanleiding tot taai ongerief bij kleine verpakkingen. Wat ik ook hinderlijk vind zijn de kleefetiketten op fruit. Als ik tussendoor een appel wil eten uit het vuistje eerst spoelen dan zie ik geregeld etiketjes op de schil. Ze zijn moeilijk er af te krijgen en eenmaal er af plakken ze aan je vinger. Deze etiketten zijn taai ongerief en niet milieuvriendelijk. Waarom doen de fabrikanten dit? Want dit is toch vrij arbeidsintensief. Ik denk dat dit een zekere standing geeft aan het fruit en vooral om de merknaam te beklemtonen. De verpakkingsindustrie en de fabrikanten veroorzaken heel wat taai ongerief bij de consument. Vrijwilligers kunnen de resultaten van hun groepsgesprekken overmaken aan de organisatie (bijvoorbeeld WZC) of aan de consumentenverenigingen.
Ander taai ongerief
Warenhuizen: plastic zakken openen; Weegschaal voor prijsetiket: waar is de toets voor perziken? Waar staan de promoties? Waar staat de vervaldatum van producten?
Hotels: Automaat warme dranken: waar plaats ik mijn kopje? In de regel is slechts één plaats de beste. Lift vragen: pijltje naar omhoog om omlaag. Het is het pijltje van de gewenste richting.
Parkeren: in welke rij sta ik geparkeerd? (rij en gang noteren; visuele herkenningspunten).
Sterke plastic verpakking: Bij nieuw, klein computermateriaal is er vaak een sterke plastic verpakking. Deze is niet open te maken door een of ander lipje of inkeping. Je hebt een flinke schaar nodig. Pittig detail: bij de aankoop van scharen zitten die meestal in een gelijkaardige verpakking.
Juist vouwen van wegenkaarten en wandelkaarten en GPS: Ik kan de oorspronkelijke vouwen van wegenkaarten moeilijk terugvinden. Met GPS-systemen is het makkelijker: je hoeft niet te vouwen. Wel de bestemmingen te typen. Ook al 'ongerief' gehad als je zoekt op deelgemeenten? Soms kan je ze ingeven, soms gaat dit niet. Naar mijn ervaring is het altijd raadzaam een goede wegenkaart mee te hebben voor alternatieve routes of voor een algemene oriëntering. Tenzij je GPS-systeem dat ook ter beschikking stelt.
Pancartes bij natuurwandelingen: Nogal eens staan die pancartes een eindje van het wandelpad. Je moet door struiken of aanplantingen lopen. Als je er dan voor staat, merk je dat de teksten soms te klein, te specialistisch of weinig zeggend zijn.
Aanpak: Waarom de pancartes niet vooraf uittesten bij de gemiddelde, geïnteresseerde wandelaar om zo informatie te verwerven over formaat, plaatsing, nuttigheidswaarde? Die gegevens kunnen dan opgevraagd worden door alle instanties die ze plaatsen. Dit zou een verplichting moeten zijn voor van 'gesubsidieerde' routes.
Tot voor enkele jaren was er terughoudendheid om het te hebben over intimiteit, liefde en seksualiteit bij ouderen. Zorgverleners en familieleden stonden er huiverig over. Voor de volwassen kinderen was het ondenkbaar dat hun moeder (weduwe) of vader (weduwnaar) een vriend of vriendin zou hebben, niet thuis maar zeker ook niet in een
WZC.
Als we het hier hebben seksualiteit is dit niet op de eerste over genitale of lichamelijke seksualiteit. Ook dat kan zijn plaats hebben. Belangrijker is de nood aan warmte, tederheid en intimiteit bij ouderen en de accommodatie en de instelling die daarmee samenhangt.
Accommodatie: een gezellige tweepersoonszetel, (love chair; loveseat) mooi en breed, decoratief en een tikkeltje romantisch. Als die zetel staat in een knusse kamer, waar er af en toe geknuffeld kan worden en de zorgverleners en de bezoekers op hun manier kunnen warmte geven aan de ouderen.
Instelling bij de zorgverleners en bezoekers: bespreekbaar stellen hoe tederheid en intimiteit best kan. Welke afspraken, wat zijn de mogelijkheden, hoe evalueren?
Alleszins rekening houden met ongewenst gedrag. Grensoverschrijdend , ongewenst of ontremd gedrag op het vlak van seksualiteit uit zich in voorstellen om te mogen kussen, strelen, vrijen en in expliciet seksueel gekleurde opmerkingen en vooral in betasten van billen, borsten. Dit gebeurt meer naar vrouwelijke dan naar mannelijke vrijwilligers.
Bij het beoordelen of een gedrag ongewenst is, speelt de perceptie van de zorgverleners en vrijwilligers een belangrijke rol. Negeren kan al afdoend zijn en kordaat afwijzen. Men kan niet alles zomaar accepteren. Het is goed dat een collega of de dienstverantwoordelijke op de hoogte wordt gebracht van het ongewenst gedrag.
Personen met een dementie kunnen ontremd gedrag vertonen. Corrigeren van seksueel getint gedrag veronderstelt dat de persoon met dementie op een bewuste wijze kan bijsturen. Jammer genoeg kan dit niet omdat men controle verliest over zijn eigen handelen. Een vriendelijke maar kordate houding is hier het meest aangewezen: René, ik heb het niet graag dat je dit doet."
Wat ook een rol speelt zijn je eigen gevoelens. Hoe kijk jij naar seksualiteit en intimiteit? Praat over je gevoelens. Kijk bij jezelf welke gevoelens dit gedrag bij je teweegbrengt. Omschrijf goed je specifieke gevoel of probeer dat bij dit specifieke gedrag. Probeer je ook in te leven hoe de persoon met dementie zich zou voelen. Heeft hij misschien behoefte aan warmte, tederheid, houvast, ?
Wanneer seksuele impulsen te onpas worden geuit, kan medicatie een oplossing bieden. Soms is medicatie ook gunstig voor de persoon met dementie, ter bescherming van zichzelf. (info: Jurn Verschraegen, E-dementie, 2004)
Cees Nooteboom is een Nederlands schrijver van romans, poëzie en reisverslagen en kreeg in 2009 de driejaarlijkse Prijs der Nederlandse Letteren. In een tv- interview (18.03.2010) over zijn pas overleden vriend Hans Van Mierlo had hij het over hun gemeenschappelijke religieuze, katholieke herkomst en hoe dit geëvolueerd is.
Nooteboom had zijn humaniora gedaan bij de Paters Augustijnen waar hij de beste herinneringen aan overhield: streng, degelijk, cultureel gericht. Bij de vraag of er dan ook sprake was van 'misbruik' van paters zie hij dat hij dit nooit had opgemerkt. Uit die collegetijd stamt nog zijn actieve kennis van Gregoriaanse gezangen (hij zong de eerste regels van het wondermooie Salve Regina) die hij later met zijn goede vriend Van Mierlo humaniora bij de Jezuïeten soms zong op de vrolijke momenten.
Cees vertelde hoe hij, na de katholieke uitvaartplechtigheid van zijn moeder, met Hans de bedenking maakte: 'Dat was mooi en ontroerend, dat had moeder zeker gewenst; maar we zullen dit zelf niet om vragen, dat is voor ons voorbij."
Toen Cees in Venetië hoorde dat Hans overleden was, ging hij naar de kathedraal om een kaarsje te branden. Dat gaf hem grote voldoening, want zo kon hij met hart en geest denken aan zijn overleden vriend. En als hij in Nederland was zou hij dit opnieuw doen.
Dit simpele ritueel was voor hem zo belangrijk, want dit was een zijn religieuze wortels en dat hij wil blijven koesteren. "Je draagt deze herkomst je hele leven mee, het is dom van dit te willen wegvegen."
Toerisme, erfgoed en Brussel en Wallonië
Om toeristische uitstappen voor te bereiden vullen verhalen (getuigenissen), brochures, toeristische diensten en internet elkaar goed aan.
Goede portaalsites zijn:
Toerisme Vlaanderen www.vlaanderen-vakantieland.be en www.toerismevlaanderen.nl
Office de Promotion du Tourisme de Wallonie en de Bruxelles (OPT) www.opt.be
Belgische Verkeersbureau Wallonië & Brussel www.belgie-toerisme.be
UNESCO Werelderfgoed Brussel en Wallonië
http://www.opt.be/contenus/unesco_werelderfgoed/nl/143.html
"Erfgoed is de nalatenschap van het verleden waarvan we vandaag genieten en wat we aan toekomstige generaties doorgeven. Onze culturele en natuurlijke erfgoeden zijn twee onvervangbare bronnen van leven en inspiratie. Plaatsen die even uitzonderlijk en divers zijn als de uitgestrektheid van het Serengeti nationaal park in het oosten van Afrika, de Egyptische piramiden, het Great Barrier Reef in Australië en de barokke kathedralen van Latijns-Amerika vormen het erfgoed van onze aarde. De werelderfgoedsites behoren toe aan alle volkeren ter wereld, ongeacht het grondgebied waarop ze zich bevinden.
Brussel
* GROTE MARKT (BRUXELLES)
* HORTAMUSEUM (SAINT-GILLES)
* HOTEL SOLVAY (IXELLES)
* HUIS VAN TASSEL (IXELLES)
* VOORMALIGE WONING VAN VAN EETVELDE (BRUXELLES)
Wallonië
* BELFORT (THUIN)
* HET BELFORT (MONS)
* HET BELFORT (TOURNAI)
* HET BELFORT (CHARLEROI)
* HET BELFORT (BINCHE)
* HYDRAULISCHE LIFTEN "CANAL DU CENTRE" (HOUDENG-GOEGNIES)
* NEOLITHISCHE VUURSTEENMIJNEN VAN SPIENNES (SPIENNES)
* O.L.V.-KATHEDRAAL VAN DOORNIK (TOURNAI) Namen
* HET BELFORT (GEMBLOUX)
* HET BELFORT (NAMUR)
UNESCO-Evenementen Brussel en Wallonië (selectie)
Brussel: 09/08/2009 : PLANTEN VAN DE MEIBOOM
Henegouwen
* 29/08/200930/08/2009 : VESPERS "GOUYASSE" EN PROCESSIE VAN DE REUZEN (VOLKSFEEST) - DUCASSE VAN AAT (ATH)
* 21/02/201023/02/2010 : CARNAVAL VAN DE GILLES VAN BINCHE (BINCHE)
* 13/06/2010 : DOUDOU, PROCESSIE VAN DE CAR D'OR EN HET GEVECHT VAN DE LUMECON - PROCESSIE VAN DE HEILIGE WAUDRU (MONS)
RAVeL = Réseau Autonome de Voies Lentes, een Waals
programma 'autonome paden' langzaam verkeer voor fietsers, wandelaars,
skaters, ruiters, ... Vroeger waren dit jaagpaden (langs waterlopen),
voormalige spoorlijnen. Het netwerk breidt voortdurend uit; vijf lange routes:
typ ze in op Google of ga naar de website van Ravel: http://ravel.wallonie.be/opencms/opencms/fr/
* RAVeL 1:
Houplines - Doornik - Bergen - Charleroi - Namen - Luik - Lanaken (330 km)
* RAVeL 2:
Hoegaarden - Namen - Dinant - Mariembourg (100 km)
Elke wandeltoerist kent de Grote Routepaden met
wit rood; in de topogidsen worden
de afstanden en bezienswaardigheden onderweg beschreven. In de regel zijn de
aanduidingen in orde, af en toe moet je werkelijk zoeken waar het pad ligt. Als
je niet vlug het symbool vindt: keer op je stappen terug en kijk extra rond.
Op
internet kan je vaak ook commentaren lezen van wandelaars. Typ GR en nummer:
bijv. GR 576. Je kirjgt dan tientallen
verwijzingen van wandelaars naar de - TOUR DU CONDROZ LIEGEOIS (HUY).
Hierbij enkele GR -voorbeelden.
Brussel
* GR 126 - SENTIER BRUXELLES -
MEMBRE-SUR-SEMOIS (BRUXELLES)
* GR 579 - SENTIER BRUXELLES-LIEGE
(BRUXELLES)
* SGR CATHEDRALE-FLAGEY (BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°1 GR 12 (LAEKEN)
* SGR RANDONNEE N°2 GR 12 (BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°4 GR 126 (BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°5 GR 126 + 579
(BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°6 GR 126, GR 512, GR 579
(BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°7 GR 126, GR 512
(BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°8 GR 12 + GR 512 (BRUXELLES)
* SGR RANDONNEE N°9 GR 126, 12 (BRUXELLES)
Wallonië
Henegouwen : * GR 129 - SENTIER ESCAUT-MEUSE
(ELLEZELLES)
Luik :
* GR AE-N SENTIER ARDENNE - EIFEL (TRONÇON
NORD) (EUPEN)
* GR 14 - SENTIER DE L'ARDENNE (MALMEDY)
* GR 5 - MER DU NORD - MEDITERRANEE (VISE)
* GR 56 - SENTIERS DES CANTONS DE L'EST
(SANKT VITH)
* GR 563 - TOUR DU PAYS DE HERVE (DALHEM)
* GR 57 - VALLEE DE L'OURTHE ET SENTIER DU
NORD (BARCHON)
* GR 571/572/578 - CIRCUIT DES VALLEES DE
LEGENDES (COMBLAIN-AU-PONT)
100.000 inwoners; hoofdstad van het departement Vienne en van de regio
Poitou-Charentes.
Trek zeker anderhalf uur om te wandelen in het oude centrum en om enkele
interessante kerken te bezichtigen. Opvallend is de ligging: op een heuvel
tussen de samenvloeiing van de rivieren de Clain en de Boivre. Was vroeger een
rijke stad en was vooral het verzamelpunt werd voor noordwest - Europa op de
pelgrimsroute naar Santiago.
De kerk Notre-Dame la Grande is door de harmonieuze verhoudingen en het
volmaakte lijnenspel een prachtig voorbeeld van de romaanse bouwkunst. Boven het
hoofdportaal en de arcaden aan weerszijden ervan zijn bas-reliëfs, die onder
andere de geboorte van Christus, het kindje Jezus in bad, en Jozef in gebed
verzonken weergeven. De booglijsten laten bijzonder mooi beeldhouwwerk zien, met
planten en fabeldieren. Het schip heeft een tongewelf en twee zijbeuken. Het
beeld achter het hoofdaltaar dateert uit de 16e eeuw, en stelt Notre Dame des
Clefs voor: Onze Lieve Vrouw van de sleutels, ter herinnering aan het feit
dat in 1202 nog juist voorkomen kon worden dat een verrader de sleutels van de
stad aan de Engelsen overhandigde.
De kerk St. Hilaire le Grand werd al in de 11e eeuw gebouwd voor de vele
pelgrims op weg naar Santiago de Compostella.
Interessante weetjes:
In de veertiende eeuw bestuurde Jean de Berry deze stad. Hij liet een belfort
bouwen met een klok, die het vijfde openbare uurwerk was van Frankrijk. Voor de
cultuurminnaar is Jean de Berry in de eerste plaats bekend van het getijdenboek
Très Riches Heures du Duc de Berry verlucht door de gebroeders Van
Limburg. Op Google vind je prachtige afbeeldingen.
In de meeste geschiedenisboeken is de associatie Poitiers met Karel Martel in
732 in die omgeving de Saracenen zou verslagen hebben. Dit zou de
stop geweest zijn voor hun opmars naar Noord-Europa tot staan bracht. Men gist
naar de preciese plaats van deze belangrijke veldslag: vele historici situeren
dit tussen Tours en Poitiers. In de Engelse boeken heeft men het meestal over
slag bij Tours (http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Tours
Bepaalde historici wijzen er op dat de nederlaag ook toe te schrijven was aan de
demotivatie bij de Saracenen: ze geraakten vermoeid, het weer was bijzonder
slecht en ze verlangden naar zonniger streken.
Collegiale kerk van la Romieu kathedraal Saint - Pierre werelderfgoed Unesco
La Romieu is een kleine gemeente (540 inwoners) in het Franse departement Gers (regio Midi-Pyrénées) arrondissement Condom. De kathedraal Saint - Pierre is van de XIV de eeuw en is werelderfgoed Unesco sinds 1998. Arnaud d'Aux werd in 1312 tot kardinaal benoemd en liet La Romieu voor zijn geboortestreek bouwen. Zo ontstond aan de pelgrimsroute naar Compostella in 1318 een klooster met een kerk met twee torens en een binnenplaats gebouwd in gotische stijl. De sacristie wordt geflankeerd door twee torens: een achthoekige volledig gesloten toren en een vierkante toren met klokken. De sacristie heeft unieke fresco's met zwarte engelen (door de verkleuring). De betegelde vloer is origineel. Het complex is in zeer goede staat. Beklim de toren via een smalle stenen wenteltrap en je hebt een schitterende uitzicht van op de dakconstructie. Af en toe kan je wat pauzeren om de verschillende vertrekken te zien. www.la-romieu.com (afbeeldingen, openingsuren, geschiedenis...) De kathedraal Saint - Pierre zie je van ver liggen. Dit was een goed herkenningspunt voor de talrijke pelgrims van Compostela op de Via Podiensis. Ze kwamen van Lectoure en waren meestal op weg naar Condom. Deze monumentale kerk was eerst afhankelijk van het parlement van Bordeaux en later van het bisdom Condom. Een tijd lang was lag de kathedraal en de gemeente op grondgebied dat in bezit was van de Engelsen. Sinds 1901 is deze kerk en het bijhorend klooster historisch monument verklaard, omwille van de uitzonderlijke gotische - meridionale architectuur. Wij waren verrast hoe zulke grote kerk in zo'n kleine gemeente lag. De belastingen in de wijde omgeving die de landvoogden hieven konden de bouw betalen; de dorpelingen zelf hadden zeker daarvoor niet de middelen.
We dienden met de auto een ommetje te maken van anderhalf uur; we hebben het ons niet beklaagd. Conques blijft in ons geheugen als een topmoment bij onze verkenning van kerken en routes naar Compostela in Frankrijk. Geen wonder dat het vroeger (in de Middeleeuwen vooral) en nu symbool voor de pelgrims naar Compostela. In 1998 kwam Conques op de lijst van Werelderfgoed. De diensten voor Toerisme Conseil Régional Midi-Pyrénées erkende zijn belang in 2008 door Conques uit ter roepen tot een van de Grands Sites van de Midi-Pyrénées. Voor verdere info en afbeeldingen: http://fr.wikipedia.org/wiki/Conques Conques is een klein dorp (departement Aveyron; arrodisement Rodez; Midi-Pyrénées) in Frankrijk en is een van mooiste plaatsjes van Frankrijk met een schitterende abdijkerk van Sainte Foy en typische straatjes en pleintjes. Goede accommodatie voor eten en drinken. Voor logies kan je ook terecht bij de paters. Vooraf reserveren is nodig en wat verplichte bezinning moet/kan je erbij nemen. Het dorp is verkeersvrij: je parkeert op grote parkeerplaatsen net voor de dorpskern. De weg ernaar toe is kronkelend en lang. Conques was en is bekend als etappeplaats op de route naar Compostella - Via Podiensis. De pelgrims werden vooral aangetrokken door de relieken van de heilige Foy, een jonge martelares uit de 4e eeuw. De abdijkerk van Sainte Foy dateert uit de 12e eeuw en is gebouwd in de Romaanse stijl. Ze bevat een beroemd gebeeldhouwd timpaan: het Laatste Oordeel. In de 19e eeuw redde de schrijver en inspecteur van de monumentendienst Prosper Mérimée (weeral hij...) de kerk van de ondergang, door aan te dringen op restauratie. Veel kerkschatten zijn behouden gebleven, onder meer doordat de bewoners van Conques de waardevolle stukken verborgen hielden in hun huizen gedurende de Franse Revolutie. De verzameling geeft een goed beeld van Franse edelsmeedkunst van de 9e tot de 16e eeuw en bevat enkele opmerkelijke voorwerpen, waaronder het beroemde beeld van de heilige Foy uit de 10e eeuw. Mooi gepresenteerd: het lijkt op het eerste gezicht op een beeldje uit de Romeinse periode; de edelstenen werden er telkens aan toegevoegd als er geld voorhanden was. Hoe men op een sluwe en slinkse manier de schedel van deze jonge martelares bemachtigde van het nabijgelegen Agen is een verhaal apart en illustreert de nood voor een klooster en zeker voor een pleisterplaats voor pelgrims te beschikken over 'sterke' relieken. Te bezoeken in de aangrenzende schatkamer; op de middag gesloten: controleer de openingsuren op http://fr.wikipedia.org/wiki/Conques waar je tevens prachtige afbeeldingen vindt.
Condom departement Gers, regio Midi-Pyrénées, op Via Podiensis (étape jacquaire = pelgrims voor Compostella); de pelgrims kwamen van La Romieu en trokken verder naar Larressingle. Was belangrijk vanaf 14de eeuw, o.a. door oprichting van een hospitaal Saint- Jacques (Les hospices), voor 'femmes de mauvaise vie' maar ook voor pelgrims, gebrekkigen en armen. De overnachtingen voor de pelgrims gebeurden met verschillende personen in een bed, wat de gewoonte is en interessant voor warmte en plaatsbesparing. We hadden vooral belangstelling voor de kathedraalSaint-Pierre de Condom die in zijn huidige situatie dateert van rond 1400. Deze bijzonder kerk kende periodes van bloei en verval en is een voorbeeld van zuiderse gotiek. Sommige elementen laten ons flamboyante gothiek zien. De buitenkant is merkwaardig o.a. het portaal met 'levendige' personages en engelen. Het klooster ernaast had veel te lijden door plunderingen en verval. Daar Condom het einde betekende van onze voettocht, hadden de organisatoren een deel van dit klooster (stedelijk eigendom; grote overdekte binnenplaats als ontmoeting- en feestruimte) ingericht voor de afscheidsviering. We zaten op stoeltjes van de gemeente, we hielden een bezinning en we dronken wijn. Origineel en bijzonder geslaagd.
Cahors is de hoofdstad van het departement Lot en ligt in een meander van de rivier de Lot en is bijna volledig omgeven door water (Opm. de meeste departementen kregen de naam van de rivier). Toeristische trekpleister en bekend voor de AOC Cahors wijn. Cahors was een welvarende stad in de Middeleeuwen. In 1360 tijdens de Honderdjarige Oorlog, werd het aan de Engelsen overgedragen. Dan begon het verval, pas in de 19e eeuw kwam er een heropflakkering en in de laatste decennia. De bevolking vluchtte en de vrijwel verlaten stad heeft zich nooit helemaal hersteld. Cahorsin: betekent woekeraar; sommige handelaren van Cahorswerden rijk in de 13e en 14e eeuw door het verstrekken van leningen. Te merken aan de rijke huizen in Cahors (muren in baksteen, arcades en de gebeeldhouwde delen in natuursteen). De Romaanse Cathédrale St.-Etienne Is een van de meest oorspronkelijke koepelkerken van het ZW. Staatin het hart van de oude stad aan de place Aristide-Briand. Het Romaanse schip is uitgebreid met gotische kapellen. De twee grote koepels, die met 14de eeuwse fresco's zijn versierd, doen het interieur ruim lijken. De laatgotische kruisgang heeft mooi snijwerk. Het mooiste van de kathedraal is het 16de eeuwse timpaan boven de noordelijke deur, waarop de Hemelvaart van Christus, gedragen door engelen, wordt afgebeeld. Dit monumentaal bouwwerk is opgebouwd uit diverse onderdelen uit verschillende tijdperken van de 11e tot de 17e eeuw. Het schip is afkomstig van het oude deel in Romaanse stijl, dat in 1120 gebouwd is. De apsis waaraan in de 12e eeuw begonnen is maar die tussen 1285 en 1293 herbouwd is, is gebouwd in de gotische stijl. In het begin van de 14e eeuw is de oostelijk kant van de kerk vernieuwd na het slopen van de aanpalende huizen. In de 15e en 16e eeuw is aan de binnenkant van de kerk verbouwd, met name in de kapellen. In die tijd wordt ook het klooster gebouwd, dat een uitbundig voorbeeld is van de gotiek. La Chantrerie, een van de mooiste monumenten in de oude stad, nu een expositieruimte.
De beroemde 14de eeuwse Pont Valentré, met zeven gotische bogen en drie verstrekte torens is een voorbeeld van middeleeuwse militaire bouwkunst. De torens moesten de toegang tot de stad verdedigen. Het bouwen van de brug heeft 70 jaar geduurd, daar is ook de mythe van de duivel ontstaan. De bouwmeester van de brug zou zijn ziel aan de duivel verkocht hebben, maar met een list probeerde hij ervan af te komen. Als represaille brak de duivel elke nacht af wat er de dag ervoor aan de centrale toren toegevoegd was. Bij de restauratie in de 19e eeuw is daarom een duivel in de toren toegevoegd. Je gebruikt daarvoor best een verrekijker. Een van de belangrijkste toeristische trekpleisters. Er is een mooie wandeling gemaakt langs de stadstuintjes. Je komt zo op de Boulevard Gambetta, de hoofdstraat van Cahors die met platanen omzoomd en is genoemd naar de beroemde 19de eeuwse radicale politicus Léon Gambetta, uit de stad afkomstig. De winkels hier en de nabijgelegen overdekte markt bieden allerlei lokale lekkernijen, waaronder de rijke, volle wijn van Cahors, vin noir genoemd. Ten oosten van de Boulevard Gambetta ligt de oude wijk, met huizen die aan een glorieus verleden herinneren. Stegen Bruggen die de stegen kruisen werpen schaduwen op de straten. In het licht zijn de renaissanceramen, het stenen snijwerk en de fijn afgewerkte draagstenen van de indrukwekkende herenhuizen te zien. Eén van de fraaiste is Hótel Roaldès, quai Champollion, met een zuidgevel van hout en verweerde rode baksteen, en een loggia en toren in Italiaanse stijl. Grote bouwwerken: Hôtel de Ville (1837-1847), het theater, het paleis van justitie en de bibliotheek. Het deel van de stad tussen de Boulevard Gambetta (de winkelstraat midden door de stad) en de Lot is het bekijken waard.
Vlak aan de Beligsche grens: Bavay en Pont sur Sambre
Pont-sur-Sambre ligt
zoals Bavay vlak aan de Belgische grens, beide plaatsen zijn de moeite waard om
te verkennen. Pont-sur-Sambre had vroeger industrie, en is nu vooral bekend
voor het toerisme: wandelen, watersport, wellness. Pont-sur-Sambre is historisch
interessant omwille van zijn ligging op de Romeinse heirweg Bavay Aulnoy Ameries.
In het centrum staat La Tour du Guet : een uitkijktoren van 18 m. hoog; 17de eeuws,
een historisch monument. Verderop La Maison du
Patrimoine en het Parc naturel
Régional de lAvesnois. Op enkele kilometers la fôret de Mormal: wandelroutes zijn er volop.
Kerk Notre-Dame de Quartes was een pelgrimsoord tegen de
'vierdaagse koorts' (la fièvre de quarte;
een soort malaria - koorts); deze kerk had al een vermelding in 1125; de oudste bewaarde delen zijn 15de eeuws.
Bavais - Bavay
(Bagacum).
Dit belangrijk historisch centrum is een aanrader in de
eerste plaats voor zijn museum en archeologische site met een Gallo-romeins forum
van 25 000 m2, het grootste van Noord Europa. Bavay was in de Gallo-Romeinse tijd de
hoofdplaats van de Civitas Nerviorum in Belgica Secunda. In Noord-Gallië was Bavay een belangrijk knooppunt
van heirbanen: la cité des 7 voies romaines. De belangrijkste heirbaan vormde de
verbinding met Keulen. Bavay was tot de 3e eeuw een belangrijk bestuurlijk en
handelscentrum. De opgravingen met onder andere het forum en het museum geven
een beeld van wat Bavais moet geweest zijn. Het Forum was wel niet in verhouding
tot het eerder geringe inwonersaantal.
Vlak voor het forum is er een zeer mooie
tentoonstellingsruimte met een permanente audiovisuele ruimte voor 3D animatie,
met op elke zetel een bijhorend brilletje, audiofoon (verschillende talen, ook
Nederlands) en een navigatieknuppel voor de interactie. Hoewel het verhaal
aan de magere kant is en gekunsteld aandoet, geeft
het geheel een goed beeld van het vroegere forum. Het didactisch lokaal bij de ingang is bedoeld
om o.a. mozaïeken te maken en volgens de opzichters komen zowel leerlingen van
de lagere school als de universiteit naar hier. De tentoonstelling ging over de
forums in het algemeen. Zeer mooi voorgesteld met duidelijke uitleg, tekeningen
en objecten. Spijtig dat deze tentoonstelling tijdelijk is.
