We leven in een knabbelmaatschappij. Vandaar het succes van individuele verpakkingen. Dit geeft aanleiding tot taai ongerief bij kleine verpakkingen. Wat ik ook hinderlijk vind zijn de kleefetiketten op fruit. Als ik tussendoor een appel wil eten uit het vuistje eerst spoelen dan zie ik geregeld etiketjes op de schil. Ze zijn moeilijk er af te krijgen en eenmaal er af plakken ze aan je vinger. Deze etiketten zijn taai ongerief en niet milieuvriendelijk. Waarom doen de fabrikanten dit? Want dit is toch vrij arbeidsintensief. Ik denk dat dit een zekere standing geeft aan het fruit en vooral om de merknaam te beklemtonen. De verpakkingsindustrie en de fabrikanten veroorzaken heel wat taai ongerief bij de consument. Vrijwilligers kunnen de resultaten van hun groepsgesprekken overmaken aan de organisatie (bijvoorbeeld WZC) of aan de consumentenverenigingen.
Ander taai ongerief
Warenhuizen: plastic zakken openen; Weegschaal voor prijsetiket: waar is de toets voor perziken? Waar staan de promoties? Waar staat de vervaldatum van producten?
Hotels: Automaat warme dranken: waar plaats ik mijn kopje? In de regel is slechts één plaats de beste. Lift vragen: pijltje naar omhoog om omlaag. Het is het pijltje van de gewenste richting.
Parkeren: in welke rij sta ik geparkeerd? (rij en gang noteren; visuele herkenningspunten).
Sterke plastic verpakking: Bij nieuw, klein computermateriaal is er vaak een sterke plastic verpakking. Deze is niet open te maken door een of ander lipje of inkeping. Je hebt een flinke schaar nodig. Pittig detail: bij de aankoop van scharen zitten die meestal in een gelijkaardige verpakking.
Juist vouwen van wegenkaarten en wandelkaarten en GPS: Ik kan de oorspronkelijke vouwen van wegenkaarten moeilijk terugvinden. Met GPS-systemen is het makkelijker: je hoeft niet te vouwen. Wel de bestemmingen te typen. Ook al 'ongerief' gehad als je zoekt op deelgemeenten? Soms kan je ze ingeven, soms gaat dit niet. Naar mijn ervaring is het altijd raadzaam een goede wegenkaart mee te hebben voor alternatieve routes of voor een algemene oriëntering. Tenzij je GPS-systeem dat ook ter beschikking stelt.
Pancartes bij natuurwandelingen: Nogal eens staan die pancartes een eindje van het wandelpad. Je moet door struiken of aanplantingen lopen. Als je er dan voor staat, merk je dat de teksten soms te klein, te specialistisch of weinig zeggend zijn.
Aanpak: Waarom de pancartes niet vooraf uittesten bij de gemiddelde, geïnteresseerde wandelaar om zo informatie te verwerven over formaat, plaatsing, nuttigheidswaarde? Die gegevens kunnen dan opgevraagd worden door alle instanties die ze plaatsen. Dit zou een verplichting moeten zijn voor van 'gesubsidieerde' routes.
Tot voor enkele jaren was er terughoudendheid om het te hebben over intimiteit, liefde en seksualiteit bij ouderen. Zorgverleners en familieleden stonden er huiverig over. Voor de volwassen kinderen was het ondenkbaar dat hun moeder (weduwe) of vader (weduwnaar) een vriend of vriendin zou hebben, niet thuis maar zeker ook niet in een
WZC.
Als we het hier hebben seksualiteit is dit niet op de eerste over genitale of lichamelijke seksualiteit. Ook dat kan zijn plaats hebben. Belangrijker is de nood aan warmte, tederheid en intimiteit bij ouderen en de accommodatie en de instelling die daarmee samenhangt.
Accommodatie: een gezellige tweepersoonszetel, (love chair; loveseat) mooi en breed, decoratief en een tikkeltje romantisch. Als die zetel staat in een knusse kamer, waar er af en toe geknuffeld kan worden en de zorgverleners en de bezoekers op hun manier kunnen warmte geven aan de ouderen.
Instelling bij de zorgverleners en bezoekers: bespreekbaar stellen hoe tederheid en intimiteit best kan. Welke afspraken, wat zijn de mogelijkheden, hoe evalueren?
Alleszins rekening houden met ongewenst gedrag. Grensoverschrijdend , ongewenst of ontremd gedrag op het vlak van seksualiteit uit zich in voorstellen om te mogen kussen, strelen, vrijen en in expliciet seksueel gekleurde opmerkingen en vooral in betasten van billen, borsten. Dit gebeurt meer naar vrouwelijke dan naar mannelijke vrijwilligers.
Bij het beoordelen of een gedrag ongewenst is, speelt de perceptie van de zorgverleners en vrijwilligers een belangrijke rol. Negeren kan al afdoend zijn en kordaat afwijzen. Men kan niet alles zomaar accepteren. Het is goed dat een collega of de dienstverantwoordelijke op de hoogte wordt gebracht van het ongewenst gedrag.
Personen met een dementie kunnen ontremd gedrag vertonen. Corrigeren van seksueel getint gedrag veronderstelt dat de persoon met dementie op een bewuste wijze kan bijsturen. Jammer genoeg kan dit niet omdat men controle verliest over zijn eigen handelen. Een vriendelijke maar kordate houding is hier het meest aangewezen: René, ik heb het niet graag dat je dit doet."
Wat ook een rol speelt zijn je eigen gevoelens. Hoe kijk jij naar seksualiteit en intimiteit? Praat over je gevoelens. Kijk bij jezelf welke gevoelens dit gedrag bij je teweegbrengt. Omschrijf goed je specifieke gevoel of probeer dat bij dit specifieke gedrag. Probeer je ook in te leven hoe de persoon met dementie zich zou voelen. Heeft hij misschien behoefte aan warmte, tederheid, houvast, ?
Wanneer seksuele impulsen te onpas worden geuit, kan medicatie een oplossing bieden. Soms is medicatie ook gunstig voor de persoon met dementie, ter bescherming van zichzelf. (info: Jurn Verschraegen, E-dementie, 2004)
