Ooit een emotionele besmetting gehad ? Ideeën en gevoelens die aanstekelijk werken.
Hoe kies je een boek? Alleszins speelt de kaft een rol. Het klinkt banaal maar het is zo. De titel speelt een rol en de auteur. Een boek dat je werd aanbevolen heeft ook al een flinke streep voor. Dat was bij mij het geval met Jan Van der Vurst, Van gelijk hebben naar gelijk krijgen. Linda Asselbergs gaf een goede recensie in Weekend Knack 28.2. 2.2007, in de rubriek Psychologie 'priming'. Mijn aandacht werd vooral getrokken door het begrip priming. Voor een deel had ik op priming gesteund bij het ophalen van herinneringen bij ouderen. Ik werkte met woorden zoals een 'kommetje koffie', afbeeldingen (koffiemolen) en situaties (geurige koffie opschenken) die waarschijnlijk positieve beelden zouden oproepen van sfeerbeelden en emoties van vroeger. Want mijn bedoeling was positieve, aangename herinneringen op te roepen. Asselbergs verwijst naar de omschrijving die de auteur gaf aan priming: 'het inplanten van een bepaalde gedachte in de geest van iemand zonder dat de persoon in kwestie zich ervan bewust is.' Een voorbeeld: het is prettig om in de buurt van enthousiaste mensen te zijn. Hun enthousiasme 'besmet' de anderen, dit noemt men de 'emotionele besmetting' of 'emotional contagion'.
Ik kende wel dit begrip, maar had het zelf nog nooit actief gebruikt. Bij een zoeken op Google met de Nederlandse en Engelse zoekterm, merkte ik dat dit begrip nogal verspreid is. Google - Nederlandse zoekresultaten op "emotionele besmetting" (tussen haakjes om enkel deze begripsconstructie te krijgen): 69. Geen artikel in Wikipedia Nederlands. Engels: "emotional contagion" bijna 50 000 en een verwijzing naar Wikipedia Engels. De emotionele besmetting wordt beïnvloed door beperkende stereotype zoals vrouwen zijn slecht in wiskunde. Stereotypes over vrouwen via populaire televisieprogramma's bepalen sterk de beeldvorming precies door deze emotionele besmetting. In de opvoeding kan je het zelfbeeld van het kind bevorderen, niet door te preken wel om verband te leggen tussen resulaten en geleverde inspanningen. Emotionele besmetting heeft een neuro-pyschologische basis, te merken in de werking van spiegelneuronen. "Als we bij iemand anders een emotie zien, worden dezelfde emotionele centra in onze hersenen geactiveerd.' Wat we eerder al gedacht hadden (lachen en wenen werkt aanstekelijk) kreeg meer aandacht in het (hersen)onderzoek. Emotionele besmetting is interessant bij de opvoeding, bij de studie van vooroordelen en stereotypieën en in alle situaties waar we streven naar beïnvloeding. Ouderen hebben meer dan anderen last van vereenzaming, depressieve gevoelens. Activiteiten met gevoelens die verwijzen naar gezellig samenzijn nu en vroeger kunnen dit positief beïnvloeden.
Jan Van der Vurst, Van gelijk hebben naar gelijk krijgen, Standaard, 2007
|