Grotten van Kanne: champigons, feesten, herinneringen
Grotten van Kanne Kanne is vooral bekend voor zijn mergelgrotten. Vanaf 1736 werd daar ontgonnen. Deze bedrijvigheid is nu 'industrieel erfgoed'. Kanne ligt op de taalgrens, niet ver van het fort van Eben Emaal (WO II http://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_Eben-Emael) en Luik. Een eindje verder is de taalgrens en ben je ook in Nederland, Maastricht en omstreken. Voor een duidelijk beeld wat mergel is en waarvoor het gebruikt werd, ga naar http://nl.wikipedia.org/wiki/Mergel Mergel lijkt op kalksteen en werd en wordt gebruikt in de bouwnijverheid.. Mergel werd eerst bovengronds afgegraven. Later gebeurde dit door onderaardse ontginning - tot 50 m. - via het blokzagen. Men zaagde van boven naar onderen en wrikten de blokken los.. Dit was niet zo makkelijk omwille van de stabiliteit. Zo ontstonden kilometers lange gangen en aftakkingen. In deze aftakkingen kweekte men later en nu nog Champignons de Paris. Een speciale compost (vooral paardenmest en wat kippenmest) op grote metalen roosters dient als kweekbodem. Na 2 weken kan men oogsten en gedurende een zevental keren. Dan wordt deze cellen gereinigd en gelucht en start de nieuwe productie een jaar later. In de oorlog gaven deze grotten bescherming aan de bevolking. De Duitsers hadden concrete plannen voor deze grotten voor V1 en V2. Idem na de oorlog voor een hoofdkwartier van de NATO. In de Grotten van Kanne staan de feestzalen naast de rondleidingen centraal: http://www.grotten-van-kanne.be Momenteel is het ontginnen daar gestopt en blijven enkel herinneringen over. Er zijn nog mergelgroeven in bedrijvigheid o.a. rond Valkenburg (Nl). Mergel komt enkel in deze streek voor. Anekdote: men schenkt er grottenbier gebrouwen in Watou (West-Vlaanderen); dit bier wordt daar gedurende 6 maand opgeslagen om te rijpen.
Tongeren: Basiliek en begijnen Tongeren is de oudste stad van België. Ze heeft een rijke geschiedenis, verbonden aan de rijke landbouwgrond, de invloed van de politiek en de kerk. Centraal staat de basiliek op de Grote Markt. Van elke weg die leidt naar Tongeren zie je de toren in de verte. De toren is niet zo hoog. Zoals in Antwerpen was er onvoldoende geld om de spits te bouwen. Deze kerk bezit de typische symbolen van een basiliek : speciale baldakijn en grote bel. Ze staan naast het altaar. In 1819 stond vlak voor de huidige basiliek een parochiekerk voor het gewone volk, die men wegdeed in 1819. De helft van de basiliek staat open voor de eredienst. In de andere helft zijn opgravingen bezig. Vergeet zeker niet de kloostergang (de basiliek was immers een klooster) te bezoeken met interessante grafstenen, o.a. een met het oudste Nederlandstalige tekstdeel op een grafsteen. In het achterste deel (al gerestaureerd) is het orgel merkwaardig en het witte Mariabeeld. Vroeger had het een zwarte kleur en was het 'aangedikt' om er moderner - barokker uit te zien.. Na de restauratie is het beeld opnieuw hagelwit en afgeslankt. De schatkamer bevat een van de rijkste kerkschatten van België. Bij ons bezoek waren er festiviteiten in de stad. Geplakt aan het voorportaal stond daarvoor een groot frietkraam. Erg Belgisch maar toch een vloek, al was het voor enkele dagen. Was er echt geen andere, voorlopige plaats? Het oude gemeentehuis (1738) ligt naast de basiliek is een neoclassistisch en haalde zijn inspiratie bij de grote broer Luik . Overal in de stad tref je restanten aan van de vele kerken en kloosters. Probeer (met een stadsgids) binnen te gaan in de Sint-Catharina Begijnhofkerk van 1257 - 1294. Sint-Catharina met het gebroken wiel is patrones van de begijnen. De kerk is verwaarloosd (restaureren vraagt veel geld en veel tijd) maar is aantrekkelijk in zijn soberheid. Merkwaardig is Christus op de Koude Steen (1530) met verwijzing naar de begijn Anna Deflo. In het schilderij achteraan de kerk van de Heilige Erasmus zie je een gat. Moeders gingen vroeger naar dit schilderij en staken er een naald in , om de pijn in de buik van hun kind te doen verdwijnen. http://nl.wikipedia.org/wiki/Tongeren
Tongeren: begijnen en gevangenen De meeste toeristen bezoeken het begijnhof van Tongeren. Sinds kort kunnen ze ook de oudste gevangenis in Tongeren bezoeken die sinds een tweetal jaren buiten gebruik is; de nieuwe gevangenis is in Hasselt. Beide leefomgevingen liggen fysisch niet ver van elkaar. Bezoek eerst het begijnhof en vergeet niet een blik te werpen op het Brouwershuis in het begijnhof dat in restauratie. Begijnen dronken vroeger zelf gebrouwen bier. Ze haalden het water naast de deur, kookten het en maakten er bier van. Dit (flauwe) bier was gezond. Gewoon water drinken (in de stad) was gevaarlijk omwille van de vervuiling. Naast het Brouwershuis staat het hospitaal, o.a. voor de opvang van pelgrims en van zieke begijnen. Via de enige Stadspoort (14de eeuw) die er nog is, kan je aan de ene kant naar de Antiekmarkt (elke zondag vanaf 5 uur. De grootste antiekmarkt van de Benelux. In Tongeren zijn veel antiekwinkels die een graantje meepikken van Tongeren: antiek. De andere kant van de stadspoort leidt ons naar de acherkant van het begijnhof en de ingang van de gevangenis. Tussen beide gebouwen is een goed ingerichte Jeugdherberg. Gevangenis: Sinds kort kunnen we de oudste gevangenis van België (1836) bezoeken in Tongeren; de nieuwe gevangenis staat in Hasselt. Het was in die tijd een nieuwigheid: gevangenen die individueel of met twee of drie in en cel zaten. Dat kwam door de nieuwe gedachten over gevangenis als overstap naar de samenleving. Tot dan zaten de gevangenen in grote ruimtes, soms samen met geestesgestoorden. De gevangenis in Tongeren is leerrijk voor jong en oud voor hart en geest. Je kunt de cellen en de isolatiecel binnenstappen. Je ziet de bezoekruimte en de wandelplaats waar de gevangenen twee uur per dag konden wandelen in open lucht. Eerst op hun eentje en stilzwijgend, later in kleine groepjes en spreken was toegelaten. Slechts een gevangene kon er ooit ontsnappen. Van een record gesproken. Deze gevangenis roept tevens een beeld op van het leven van gedetineerden en gevangenispersoneel. Fragmenten uit dagboeken en interviews; levensgrote foto's van cellen enz.
(met dank voor info van de Tongerse stadsgids Albert Dessers)
Domein Alde Biesen en wijnkasteel Genoelselderen: twee namen als een klok.
Limburg is trots op zijn vele kastelen. De meeste zijn privé en niet toegankelijk. Andere zijn van de Vlaamse Overheid, zoals het kroonjuweel Alde Biesen. Alde Biesen is uniek gelegen: licht hellend tussen weiden, boomgaarden en vooraan een Franse ruin met oranjerie. De geschiedenis van dit domein is zeer rijk. Belangrijk is te weten dat dit eigendom was van een christelijke - militaire ridderorde: de Teutoonse of Duitse orde, opgericht in de tijd van de Kruistochten. Doel: militaire, fysieke en sprituele bijstand van de pelgrims voor het Heilige Land. Later was deze organisatie vooral om de eigen materiële en politieke belangen te verdedige en uit te breiden. Later - en nu nog - verleende de Teutoonse orde bijstand in internationale context. De Vlaamse Overheid kocht dit kastelencomplex aan (dit is een apart en spannend verhaal) en is sinds tientallen jaren bezig dit zorgvuldig te restaureren. Voor de historiek en evenementen: http://www.alden-biesen.be/paginas/index.php Info uit deze website: "De Landcommanderij Alden Biesen in Bilzen is nu een cultuurcentrum van de Vlaamse Gemeenschap. Als zodanig bouwde Alden Biesen niet alleen een historische en een Europese werking uit, maar is de Landcommanderij tevens een congrescentrum en een cultuurtoeristische trekpleister". De meeste delen zijn te bezoeken. Op de eerste plaats het geheel in de prachtige omgeving, de binnenplaats van de boerderij en de grachten; de tiende schuur (opbrengst van 10% van landbouwproductie van de boeren), ruiterschool,. kasteel, Franse tuinen, oranjerie. Er hebben veel activiteiten plaats vooral in open lucht met aandacht voor regendagen: regenjasjes te koop; er zijn schuil tentjes en grote paraplus op de binnenplaats voor de opera in openlucht. Je kunt de activiteiten vinden op de website. Het bezoek aan het kasteel zelf viel ons wat tegen. Het eerste deel met de geschiedenis van de Kruistochten en de Teutoonse orde kon ons niet echt bekoren, hoewel de vele interactieve mogelijkheden via aanraakschermen. Aan de balie staat dat 'u' ticket daar te verkijgen is. Alde Biesen bezoeken is stappen in een vervlogen tijd van macht van de kerk en chrsitelijke ridderorden. Voor een virtueel bezoek kan je alvast terecht op http://www.alden-biesen.be/paginas/index.php.
In Genoelselderen (Riemst, Limburg) staat het enige wijnkasteel van België. Situering: tussen Tongeren en Maastricht bij de vroegere Romeinse heirbaan. Het brengt het verhaal van de succesvolle inspanningen om wijn te produceren. In deze streek werd al wijn verbouwd door de Romeinen. Dit startte opnieuw in Genoels-Elderen met moderne middelen en met succes. Surf naar
