DEZE FOTO'S EN SCHETSEN ONTLEEN IK AAN HET BOEK 'VIKINGEN IN BRAZILIË'


Landkaart in Sete Cidades geprojecteerd op moderne map (de pijlen geven de richtingen aan)




tekening van Vikingschip op rots


naaminschriften


De 2 hamers van THOR



Een gefingeerde foto van de 'blanke beschaving vereerder'  J. De Mahieu

08-06-2009 om 15:06 geschreven door Storyteller

Macambira probeert Catunda te manipuleren. "Dood hem, Chef! Hij is een duivel, u weet dat hij leugens verkondigd, alleen om zijn hachje te redden, is ut niet?! Ik be u toch altijd trouw geweest... gelijk een hond...' Catunda loopt op sinha Isabella toe en bekijkt haar doordringend: '... is het waar? heb je Gato verleidt? Heb je geneukt met Macambira en de anderen!' waarna hij razend op Mattarazzo, Torres, Cipo, luiz Gonzaga en Stierenlul toe loopt. Ja, allen bekennen zij bevend hun schuld, dat ze geneukt hebben met Isabella, niet maar een gewone vrouw, maar het prive-bezit van de Chef. Weer staat hij voor de vrouw; " ... spreek, ik wil het horen van jou ontrouwe teef.... ik zal je levend laten villen en voeren aan de urubus (aasgieren)!' Isabella kijkt naar Catunda, dan naar Macambira. Ze lacht bizar: '... vele malen heeft Macambira me geneukt met zijn ezellul... omdat jij te weinig aandacht voor me hebt... hij heeft me genomen als een bruut, hoor je! Van voren, vanachter! En de anderen eveneens... en de arme sukkel van een Gato heb ik verleidt... niet om zijn liefdeskunst, ah, nee, maar om zijn slimheid... het is waar! Je kunt me doden Catunda, maar tegelijkertijd zul je me missen, want je kan niet zonder mijn nattigheid! Mijn mond, mijn vagina, strelingen...!'
               Efraim catunda neemt zijn revolver en loopt toe op Mattarazzo. Hij schiet hem een kogel door het hart. Hetzelfde overkomt Torres en Stierenlul. Luiz Gonzaga valt op zijn knieën en smeekt om genade, en rateld woorden tot alle heiligen die hem invalt, en het 'goede lot' wordt hem wonderbaarlijk toegewezen, terwijl Cipo die de dood zag komen zijn revolver trekt, doch een fractie te laat en krijgt een stukje lood tussen zijn zware wenkbrauwen. Al die tijd staat Macambira als genageld aan de grond mede doordat de dikke Anjo Chorro, vertrouweling van Catunda,  zijn revolver op hem richt en hem het liefst enkele kogels door zijn lijf gejaagd had.
     Catunda draait zich om en beveelt Macambira zijn mes te nemen, want een gewone kogel zou te simplistisch zijn voor zijn dood. Neen. Het zou een mesgevecht worden tot de dood toe. De ongeschreven wet van de wildernis. En van dit gevecht hangt ironisch genoeg, het leven van Francisco Gato af. Ten minste dat is zijn veronderstelling, want de zege van Macambira zou voor hem zeer ongunstig zijn.
      Catunda is met zijn een meter zeventig klein waardoor de bijna twee meter lange Macambira een reus lijkt. Doch Catunda heeft andere catagorieën, hij is snel en lenig, ondanks zijn zestig jaar, en een mesvechter bij uitstek. De andere mannen kijken spannend toe alsof het de laatste filmvoorstelling wordt hier in de woestenij, die zij ooit zullen aanschouwen. 'Nu zal beslist worden!' brult Catunda. "Diegene die mij aanhangen komen achter me staan, de rest achter Macambira. De groep verdeeld zich, en zie, zeventien van hen schaart zich achter Catunda en negentien achter Macambira. Behalve Isabella, want de satansslang laat haar keutel ruiken: ze kiest vooralsnog géén partij. Bij het zien van de mannen achter Macambira doet Catunda's ziel zeer, want in velen had hij toch een zeker vertrouwen gestelt... en op het schenden van dit staat de dood! Beide mannen beginnen nu te schuifelen en bespieden elkaar als twee gladiatoren in de Romeinse ring. De messen glinsteren in het kampvuur, en Francisco Gato ziet toe, want zijn leven hangt nu aan een zijden draad. Macambira kijkt bang naar het kalme gezicht van Catunda. Al zeker drie minuten sluipen ze rond om het geschikste moment te vinden om toe te slaan. De duivel heeft zijn paljassenpak aangetrokken en geile Isabella leunt tegen de kreupelboom, lacht en beroert subtiel haar vagina, want dood en spanning zijn hemelijk voor haar en ze zucht en verlangt naar haar orgasme.
         Nu kan de dood onverwachts komen, snel, als een slang uit de boom gevallen en dit gebeurd ook zo. Opeens steekt Macambira toe, maar is te traag en schampt alleen de linker bovenarm van Catunda. Deze geeft hem een kniestoot tussen zijn benen en gelijktijdig als een zwaardvis, steekt hij het mes in het hart van de grote Macambira. Deze valt op zijn kniëen om te sterven. Efraim Catunda loopt op hem toe en doorsnijdt vakkundig zijn keel, zoals men dit doet bij varkens. Isabella staat versteend tegen de kreupelboom met geloten ogen terwijl ze haar tong over de lippen laat glijden. Zo is het leven... en dood, genot en bloed. Catunda snijdt ruw Macambira's borstkas open en haalt zijn hart eruit, en smijt het naar de mannen die achter Macambira stonden: '... jullie hebben nog een moment om je te bedenken, terug naar de groep van Catunda, of opdonderen...nu!'
         Hij loopt toe op Isabella en kust haar bruut op haar mond: '... en jij bent van mij! En alleen met mij zul je neuken! Alleen met mij zul je naar de sterren van de sertâo kijken, alleen met mij zul je lachen en huilen! Basta! Zo niet... vertrek dan nu!' Isabella lacht bizar zoals alleen vrouwen dit kunnen in een hopeloze, doch al ingulde situatie en begint te janken, als een klein meisje. Ze heeft weinig keus hier in de 'sertâo'... Efraim Catunda loopt rustig toe op Francisco Gato, de man van het perfecte pleidooi, doorsnijdt het zijn leren riemen en kijkt hem recht in de ogen en klopt hem op de schouder. Alle overige mannen sluiten zich weer aan bij de bende van Catunda. "... kom op mannen... morgen hebben we een grote klus!' zegt hij kortaf, 'de fazenda van een rijke Fazendeiro!'

FIM

13-05-2009 om 21:16 geschreven door Storyteller

De mannen kijken elkaar aan en Efraim Catunda staart naar sinha Isabella en snuit zijn neus. 'Ben je klaar met je verhaal Francisco Gato of...' vraagt Catunda rustig. 'Neen, nog niet... ten minste als u mij de vrijheid geeft mijn ziel verder te verlichten of verzwaren, naar uwer inziens. Toch eerst vraag ik u beste senhor Catunda of u misschien wat te drinken hebt... mocht u geen pinga hebben dan zal mijn schrale keel verheugd zijn met een slok water. O u bent zo vrijgevig mij een slok brandenwijn te schenken. dank u... u bent de slechtste niet! Neen! Mijn eerwaarde senhor, dat heb ik u al vaker doen inzien... Wat ik dus wil zeggen is, dat het voor het volk niets uitmaakt wie de baas is, als ze er maar gerechtigheid is en voedsel voor de hongerige magen en ondervoedde kinderen. Kijk senhor ik ben geen yagunzo, maar een filosoof en denk voor de mens... Ik heb voor u gedacht senhor en kan verder denken. Nu... ik waarschuw u tevens dat er een verrader onder u eigen mensen is. Ik weet dat de opstand niet meer ver weg is, ik weet dat Alfredo Macambira mij niet moet en ik zie hem naar me kijken als een aasgier. Ik weet dat ú weet dat hij u niet moet en op een dag zal hij het bewijzen... ik weet meer dan u denkt senhor Catunda... zelfs zo veel, dat ik weet dat u vrouw, als u ze de uwe mag noemen, u bedroog met mij, uw nederig dienaar en waarzegger.
             Doch ik weet dat zij ook met anderen u bedroog want ze is een vrouw, die nooit genoeg heeft aan één orgasme... O, neen, één orgasme is voor haar een slokje water... ze wil meer en meer en zo mooi als ze is, is ze ook verleidelijk en géén man waar zij zich op stort kan haar weerstaan...'

korte stilte...

(Francisco Gato kijkt naar Catunda wiens ogen vuur schieten, maar die bedaard blijft.)

'U gelooft mij niet senhor Catunda? Vraag het aan Macambira en hij kan het bevestigen! Ja, Macambira je hoeft er niet om te draaien, je weet, dat ik weet dat je sinha Isabella hebt geneukt! Is het niet? Neen... ik zwijg niet! Ik spreek de waarheid nu op het uur dat mijn ziel geworpen zal worden op de doornen van de Xique-Xique! Neen! Ik spreek nu voor mijn gemoed! En anderen... ja, ook anderen mannen minnekoosde u vrouw senhor Cafunda, al is dit woord misschien te poëtisch, uw vrouw, mijn allerbeste chef... en zij genoot ervan als een geil jaguarvrouwtje... Spreek Oscar Bahia! Matarrazzo! Torres! Spreek Cipo! Luis Gonzaga!, Zé stierenlul! Spreek Macambira? Was de poes van sinha Isabella geen lekkernij? Een zoete vleesinboedel? Het genot van de wildernis? ja, ik weet het, want ik zag het! En jij Macambira nam haar tussen de doornen en witte bloemen van de Xique-Xique, zodat ze pijn voelde... genot en pijn, het sadisme was in de duivel getreden Macambira!
       Ja, spuw maar op me als een kotsmisselijke vermomde demon, maar ik, die uiteengescheurd zal worden door edele dieren, zal spreken! ja... mijn wijze van spreken is de waarheid en u weet het senhor. U weet dat ik de zuiverheid verkondigd, daar ik u vele malen de waarheid zei en deze ook uitkwam... net zoals ik u nu kan zeggen dat u binnenkort gedood zult worden door een man vol haat, die de macht over de bende wil bezitten! ja, ik weet dat je me dood wil hebben Alfredo Macambira! Ik weet dat je de duivel bent in eigen persoon... De Godslasteraar en verkrachter van kinderen! God vergeve me! ja, je bent slechter dan de meest bedorven aasgier! Je stront stinkt naar het verscheiden! Ruikt u hem niet mijn eerwaarde senhor Catunda? Dood mij maar senhor Catunda... mijn lot ligt in uw handen, maar ik ben niet bang voor de dood... noch voor het leven!'

Francisco Gato zwijgt.

wordt vervolgd door slot

12-05-2009 om 00:00 geschreven door Storyteller

'Ja, mijn beste senhor Catunda... ik trok naar Juazeiro do Norte en werd verliefd op Celeste en huwde haar. Doch ze werd snel ziek en stierf aan pokken. Later ontmoette ik een oude man genaamd Monteiro. Hij leerde me schrijven en lezen. Ik ging studeren en boeken lezen en was intussen 20 jaar oud. Wat moest er van mij terechtkomen? Ik leerde en leerde en vertrok naar Recife. De stad met de vele bruggen en daar leefde ik 20 jaar van mijn leven senhor. O Plato! Waar zijn de draden der uwer gesponnen woorden... Ik verdiepte me in de leer van Kierkengaard, hij die stelde dat in de keuze de mens zijn eigen Ik vind...dat kiezen niet door de mens maar door God wordt opgedragen... in de keuze staat de mens voor God, dan pas komt naar voren hoe bekrompen wij zijn, hoe nietig, als de nietigste aardworm... Ja, het is God die onze ziel loods... Ja, beste chef, dit is wat Kierkengaard zei: 'Ik kan mij slechts als absoluut kiezen wanneer ik mij als schuldig kiest!"
           Nu lijkt mij dat u nooit gehoord zal hebben van Kierkegaard, maar hij was een grote wijsgeer... ik las zijn werk senhor... U gelooft in God mijn vrienden? Is Hij niet universeel, het goede, het slechte... God heeft alles geschapen, de mens, zee, de rio Chico (hier mee bedoeld hij de Sâo Francisco rivier die door de staat Minas Gerais stroomt en afbuigt in Bahia naar de Oceaan.)... De liefde, cactus, droogte? Heeft God de sertâo gemaakt om de mensheid te tonen dat alles betrekkelij is? Waarom moeten we lijden? Creeërde Hij ook niet de Satan? Heeft God deernis? De wildernis van noordoost Brazilië, mijn senhor Catunda, is de wereld, een alles omvattend geheel. Heeft Hij niet gekozen voor de situatie waar ik mij nu in bevind? Waar in in verkeert? Wat denkt u geachte chef? De draad van het leven is dun, heel dun, vrienden."

En valt weer een korte stilte, misschien twintig tellen...

'Ik ging weg uit Recife daar ik de drang kreeg iets te doen voor de veroordeelden in het binnennland en kwam in contact met Josno Tavares, een bandiet die een bank had beroofd in Recife, en hij zag mij als een voorbeeld, een krankzinnige filosoof. Ik ging met hem mee en kwam tercht in Concurso en werd advocaat. Letterlijk de duivel van Tavares. Hij deed in opkopen van goud uit de mijnen van Bahia. Daar werd ik beschuldigd van paardendiefstal zoals ik u al vertelde. De ware paardendief was Tavares geweest, de gadverdomde ploert. Hij had het ros verhandeld en mij erin geluisd en verrraden aan Chico de Ossenkop. Dus... in het bos stonden de paarden te stampen en proesten met schuim op hun muilen, klaar om me uit elkaar te trekken. Dan kwam ik bij bewustzijn. Ik hoorde schoten en dacht wederom in onmacht te vallen. Ja, het was de bende van Padua, die de bende van Ossenkop griefde en vernederde, ze overhoop schoot als waren het pispalen, waarna ze mij bevrijdden en mijn riemen losmaakten. Zo werd ik gered van vierendeling. Was het een God oordeel? Ik geloof in deze dingen mijn achtenwaardige senhor Catunda. Ik geloof in de heilige drie-eenheid en de stemmen van de Orixa's, de heiligen van het Candomblé. Ja, vaak sprak ik met hen en ze gaven mij kracht en wijsheid. Gelooft u mij senhor? Maar toch vroeg ik me steeds af: waarom werd mij het leven teruggegeven? Ja, het leven is een gift, en zo kwam ik terecht bij de bende van Padua en werd zijn raadsheer...' U vraagt mij of het een eer was voor Padua te rijden? 'Tuurlijk, in die tijd moest ik me neerleggen bij de wet van Padua, doch beste senhor Catunda, soms dacht ik, ben ik wel goed bezig? Of ik wilde overlopen? Ja, ik dacht er wel eens aan, om naar u bende over te lopen, want de standpunten van Padua waren niet altijd helder. Ten slotte wat is het belangrijkste? Nu, Padua en de zijnen waren voorstanders van de republiek Brazilië. U, senhor Catunda was tegenstander en is het nog steeds niet zo? Waarom? Wat is er veranderd? De nieuwe republiek is niet veel beter dan de oude monarchie, ziet u?
        De rijken van nu halen alles weg bij de armen en de armen van toen waren net zo arm als die van heden. Hier in het noordoosten van Brazilië, zeker in de caatinga (droogste gedeelte van de sertâo met doornige struiken en vlijmscherpe twijgen) kan je niet alleen leven van wat maniokmeel of quixaba (struik met grote doornen en eetbare blaren en vruchten). Begrijpt u senhor? Ze laten de arme mensen meer en meer belasting betalen, de opstanden zijn daarom het gevolg. De revoluties die waren er en Canudos was een voorbeeld. Vele cangaceiros rijden nu senhor Catunda. Het zou en voorbeeld geweest moeten zijn, doch de bendes die vechten tegen de armoede en onderdrukking zijn aan het regulariseren. Snapt u?
             Hoorde u ook dat de bende van Sebastiâo Pereira... Alagoas onveilig maakt? Aha, en dat er een jongen meerijdt die de duivel in eigen persoon lijkt te zijn? Hem die ze Lampiâo noemen? En een groot leider zal worden? Het is toch geen encyclopedie? Want waar vechten we voor? Gerechtigheid? Ja! Daar vechten we voor mijn beste senhor Efraim Catunda!'

Er viel weer een korte stilte, misschien tien tellen.

wordt vervolgd....
              

08-05-2009 om 21:21 geschreven door Storyteller

"...de mannen stonden geruisloos en de vrouwen durfden niet te kijken. Ik werd met handen en voeten met leren riemen vastgebonden aan het hoofdstel van de paarden. Alleen de klop op het achterflank van de paarden scheidde mij van de dood. Wat voel je als je, een geweldadige, laat ik zeggen afschuwelijke groteske dood tegemoet ziet? De dood kan zalig zijn voor sommigen, maar een overwachtse dood is als een vallend blad. Ja, de Jezuïeten leerden mij ooit dat sterven niet slecht is als het maar met een reine ziel gebeurde. Die paters waren te vroom en zochten hun uitwegen in het leven na de dood... Aha, sterven was goed als je maar goed geleefd had, met een moraal, menselijkheid, ja, dat zeiden de zwartrokken.
      Maar hadden 'zij' dit wel zo gedaan, was hun rol in de missiedorpen waar ze de indianen beschermden geen paradijzen voor hun lust tot de christenleer? Waarom ik dit allemaal aanhaal? Vergeef me waardige senhor Catunda. Aha, dit terzijde achtenswaardige chef. Neen, sterven is moeilijk, ten minste als je nog vele vragen in het leven hebt, als je hersencellen nog volop bezig zijn met het regelen van de deeltjes.
   Mag ik gaan zitten mijn geachte chef? Ik voel me duizelig... ik... dank u senhor Efraim Catunda... duizend maal!"

Er valt een korte stilte, misschien dertig tellen.

"... ik staarde naar de felle zon en opeens gebeurde er iets vreemds. Het was of ik wegzweefde, ik viel in onmacht, bewusteloos. Ver weg hoorde ik klanken van een zweverig iets, misschien vogels? Dacht ik. Ik ging een lange weg naar beneden langs manga bomen en gele struiken. Ik had een gevoel van zaligheid en kwam terecht in een kamertje dat ik me goed herinnerde. Het was stoffig en vol sfeer, het huisje van mijn grootvader. Ik zag hem roeren in een ijzeren koffieketel, en hij kookte eieren zo hard, dat ze paars werden, en zag hem kippen de nek omdraaien Ik zag de oude hond 'Jeremaya' die zich lag te krabben en vroeg de ouwe waar mijn ouders waren. Hij vertelde me dat ze vertrokken waren naar andere oorden. Ik was een wees en de oude man was mijn padre. Ik zag de koude gezichten van mannen die binnenvielen in het huisje en mijn grootvader met scherpe de kop insloegen... gerechtigheid noemden ze dit, want, zeiden ze, mijn grootvader was een dief die goud roofde van de andere zoekers. Ja, mijn grootvader was een boef. Nou ja, in die tijd was het noorden van Bahia geen paradijs en nog steeds niet en boeven waren soms gewoon goeie mensen chef.. begrijpt u? Ik was acht jaar... beste chef Catunda... ik wist te vluchten. De mannen lieten mij begaan, want de waarde van dit rotjong was miniem. Ik beklom een boom en bleef daar de hele nacht en de volgende morgen zag ik de 'rivier van de dood'. Ik was nog steeds in mijn visoen.
Ik was nu ouder, achttien De indianen hadden mij niet gevonden tussen de dichte struiken... wel de mannen van een volk van zwarte slaven die in de bossen leefden en zich 'strijders van Zumbi' noemden. Een man met een rode band rond zijn hoofd sprak me aan en zei dat ik met hun meekon of mijn eigen weg gaan, ze zeiden dat ze rijke boerderijen gingen beroven en terughalen wat hun was ontstolen. De blanke zal moeten boeten! ja, dat zeiden ze senhor Catunda... Er was een neger genaamd Dodo, die zei dat ik hún amulet zou zijn, de blanke mens, want ik had iets goeds in de ogen. Doch ik besloot mijn eigen weg te gaan... en kwam terecht in een klooster van de Salesianer paters. Daar ontmoette ik een pater genaamd 'Fritz' bijnaamd 'de zwitser' en had met hem lange conversaties. De man was lang en mager en bleek zoals u nooit gezien hebt en droeg een kleine zwarte vilten pet op zijn kaal hoofd, die hij berét noemde. Hij zag dat alles in het leven een opgetogenheid was. Hij was het tegendeel van de andere paters, mede door zijn stelling dat de mens vrijheid moet hebben en een geest die beslist over het doen en laten.
             Wil je in armoede leven? Goed! Maar wordt dan geen geestelijke, ga en verbeter de wereld mijn zoon. Ja, dat zei de man en ik ging in een kano naar andere delen van de wildernis..."

Catunda luistert naar zijn verhaal: 'Ga je verder, of...?' En na een slok water vervolgd Francisco Gato zijn verhaal dit hem moest redden, volgens zijn zienswijze...

"... ik kwam terecht in Quixada, in Ceará. Daar werd ik in een kerker geworpen door de plaatselijke politie, beschuldigd van moord op een hoer waar ik een relatie mee had. Verbazingwekkend kreeg ik een advocaat toegewezen; Theodorus Rios, ja dat was zijn naam, een man met een lang gezicht en een dik boek. Hij vertelde dat de verdediging van het leven een harde zaak was. Hij had al velen gered van de dood, zelf parasieten, doch mijn zaak was hachelijk te noemen. Hij zei me ook dat gedroomd had mij te ontmoeten, ik, de zwerver die een hoer nam en om zeep bracht. Ik? Ik kan mij niets herinneren. Ik was de onschuld zelf, droomde ik? Neen, ik was gekomen met kano's van over de woeste rivieren en trotseerde de aanvallen van bendes en stammen. Ik zag mijn vader die zich als piraat had vermomd en hij zei: '... de zee is de veiligste plek, wordt piraat zoon, de weldoener van zijn ziel. Ga naar Forteleza, Sâo Luiz, Salvador, Ricife of Maceio en proef van het zilte water...!' Mijn vader, een gewezen boekhouder, nu piraat. Maar hij verdween weer snel, het was de lucht die stonk en '... je hebt nog de groeten van je moeder', schreeuwde hij nog grimmig. Nu, de advocaat die ik kreeg toegewezen was een goeie man, die als een schim naast de tafel stond. Hij zei me dat de mogelijkheid op redding nihil was en dat ontsnappen de enigste optie was. En daar ik zijn medeleven had hielp hij mij te ontkomen, door de bewakers de keel door te snijden.
     De reden voor zijn daad begrijp ik nog steeds niet en later kwam mij ten ore dat men hem, Theodorus Rios, had opgehangen. Ja, ik moest haast wel een soort charisma hebben senhor Efraim Catunda, grote leider, dat niet te verklaren was, maar dat mij wel beschutte tegen de dood. En zo wist ik te ontsnappen uit Quixada, senhor Catunda..."

wordt vervolgd....

04-05-2009 om 00:00 geschreven door Storyteller

illustratie door Alfredo Aquino










"...Nu moet u weten dat Efraim Catunda een zwak had voor vrouwelijk vlees. Diezelfde nacht nog werd hij dan ook verleid door Isabella en alles kwam weer goed, en ze werd beschermd door een medaillon dat Catunda om haar gehavende hals bond met daarin een foto van zijn moeder. Gadverdomme! Voor hem 'was het duidelijk dat ik, Francisco Gato, zijn minnares had verkracht, ik, de man die hij zijn vertrouwen had geschonken als een 'allesweter, en mij toen niet doodde. Nu had die man zijn vertrouwen geschonden en daar stond in de bendewereld maar één straf op; de dood.
               Ik zou bij het doorbreken van de dag overgeleverd worden aan de mooie cactus. Ik zou vastgebonden verschrompellen door de zon en de armoedige hongerige sertâo-insecten. De doornen van de cactus zullen mijn lichaam folteren, net als de doornenkroon van Jezus Christus de verlosser. Ja, dat zei Catunda: 'Je zult sterven, velen malen erger dan Christus!' Ik had het niet anders verdiend. Ik was een afgebrokkeld mens, niet meer waardig te leven in deze wereld, en vooral niet in die van zijn sublieme bende.
   Hij vroeg mij of ik hierop een antwoord had... of ik nog iets wilde zeggen voor ik stierf. Ja, ik wilde iets zeggen, een betoog houden, want ik was niet wat hij dacht dat ik was. Ik Francisco Gato. Ik had besloten dat mijn pleitrede een goede moest zijn, overtuigend en eerlijk, gefundeerd op mijn intellect en gericht op de zwakke punten van Catunda. Ik deed mijn best.
   "Luister... senhor Catunda, grote chef van de wildernis, naar mijn verhaal, dan mag u oordelen. Ik zou u hiervoor ten zeerste erkentelijk voor zijn. Ook de andere mannen mogen luisteren en hun oordeel geven, dit naar hun eigen geweten. Maar dat van u, geachte leider van de bende zal doorslaggevend zijn, want u bent de grote wijze chef. Ziet u, het leven is een dunne draad als die van en gesponnen web, en ik weet dat u vaak gevangen zat in webben en dat u er steeds weer uit wist te ontsnappen... Neen, niet alleen door kracht, doch mede door slimheid. Ja, u bent een waardige man, listig en mentaal geruisloos als een hongerige panter.
     Ik zeg u, ooit werd ik veroordeeld daar ik iets gestolen zou hebben, een paard. En wat is er erger dan het stelen van een paard? Het was een mooi ros met lange rode manen, en hoe gaarne ik het ook wilde hebben, ik was niet de schuldige. Ik werd veroordeeld tot invierendeling door paarden. Dat was twaalf jaar geleden senhor, toen u senhor Catunda nog niet samen reed met Padua. Ik was toen een nederige funcionaris in het gehucht Concurso. Ik was een eerlijk man maar het lot bepaalde anders. Ze brachten naar de plek in het woud. Het waren de mannen van de bende van Chico de Ossenkop, herinert u zich die benden senhor Catunda... mijn beste...? Chico de Ossenkop? ja, hij was een beul, een slecht ens. Hij wist ook dat ik het paard dat hém toebehoorde niet had gestolen, maar hij moest een slachtoffer hebben en had een hekel aan mijn schranderheid en daarom werd ik uitgekozen en veroordeeld tot het uiteenrijten van mijn ledenmaten..."

29-04-2009 om 00:00 geschreven door Storyteller

Voor ik de reis voortzet op weg naar de 'Zeven Steden' in de staat Piauí, wil ik met een kort verhaal aansluiten op het 'cangançeiro' item. Dit verhaal komt uit mijn boek ''Zoals de doornen van de Xique-Xique"  2002.


illustratie: Alfredo Aquino



Het is 1920.
'Ik ben ter dood veroordeeld. Ik, Francisco Gato. Morgen, bij het opkomen van de zon zal ik op een Xique-Xique cactusbed geworpen worden. Men zal me vastbinden op de rotsachtige grond en ik zal langzaam sterven met de doornen van de mooie cactus in mijn tere lijf. U zult zich natuurlijk afvragen wat de oorzaak is van dit geweldig ongerief. Ongerief? Laat ik het liever een kwelling noemen. Neen, ik was niet bang voor de dood, maar wilde waardig sterven, niet als een bandiet, die het niet verdiende. Ik was fout, laat ik zeggen, verrast door lust en vlees. Diegene die me liet doden was Efraim Catunda. Luister... Ik was ooit lid van de bende van Silva Padua. Het verschil tussen de bendes was dit: die van Catunda vocht voor de armen, tenminste dat zei hij, en tegen de grootgrondbezitters, die hier op de grens van Piauí en het westelijk puntje van Pernambuco de macht hadden. De Fazendeiros, de grootheren in hun pompeuse villa's en landerijen vol met suikerriet en vee, waren de heilige voorstanders van de republiek van Brazil, net zoals Padua.
         Aha, hier komt het toegangkelijk punt; politiek! Doch Efraim Catunda was van een ander kaliber, een spartaan, hard en meedogenloos. Hij stelde, dat de republiek een belediging was voor het volk. Er moest weer een keizerrijk komen in Brazil, ja, een macht van deugelijkheid. Het probleem van de slaven bleek eveneens niet te werken. Waar zijn de vrije slaven? Aha, velen zeiden dat ze het beter hadden toen ze slaaf waren. Catunda was ook de vriend van de heerboeren, ten minste als ze voor hem beefden en betaalden, want zijn bende was berucht. De strijd, heeft zich niet alleen politiek ontwikkeld, maar is ook een conflict geworden tussen de bendeleiders, zij, die vroeger samen reden tegen de onderdrukking van het kapitaal.
         Luister; op en dag vond er een strijd plaats te Paulistana, daar bij de bergen, die men 'de twee broers' noemt, tussen de bende van Padua en Catunda. Het was een harde confrontatie, geloof mij, en aan beide zijde vielen tientallen doden. Ik overleefde het en werd gevangen genomen, daar Efraim catunda wist dat ik een soort 'raadgever' was, doodde hij mij niet. Ja, ik was een inschatter van dingen die Catunda vermoedde en waar hij geen raad mee wist. Hij kende me van vroeger, want ik reed toen samen met hem én Padua.
         In zekere zijn werd me vergiffenis geschonken als ik me zou aanpassen aan het regime van zijn bende. Kijk, politiek gezien intereseerde het mij totaal niet, want beide partijen, waren een grote diepe put wat betreft het probleem. Er was maar een standpunt en dat was macht. Sommige mensen willen alleen macht! Ik had Padua, waar ik toen voor reed, er vaak op gewezen dat de strijd hopeloos was, die de bende's totaal niets opleverde, niet voor het keizerrijk, noch de republiek. Ook Efraim Catunda had ik nadien vele malen onder vier ogen erop gewezen dat de armen beter af waren als de twee bendes samen gingen, en een deal sloten, om samen te vechten tégen de macht van het grootgrondbezit en kapitaal. Doch, luister goed, het leek vaak alsof ik tegen een mandacaru (reuzencactus) stond te lullen. Dus... Ik werd geaccepteerd door Catunda, ik werd zijn raadgever, ja, tot het meoment dat ik de grote fout maakte en capituleerde. Ja, ik noem het nondesju capitulatie! Voor het vlees van Sinha Isabella.
               Als ik op dit trieste moment aan haar denkt dan wordt ik weer warm van binnen en krijg ik dat tintelend gevoel in mijn genitaliën. O mijn God! Sinha Isabella.
             Ja, het euvel was; ze bleek de enige vrouw  in het kampement én de minnares van Catunda. Laat ik stellen; zijn persoonlijke vleesklomp, want liefde bleek uitgesloten, aldus volgens mijn kijk op de wereld. Ik moet toegeven dat ik haar geneukt hebt en zeer genoten, doch ik was het niet die haar verleidde. Zij, de goddelijke vrouw was het die mij inpalmde en me meenam naar haar grondbed, toen de bende uit was gereden om een overval op een naburige grootgrondbezitter te verwezelijken. Alleen de ouwe doofstomme Juan Lombo was achter gebleven en lag te doezelen in het maanlicht. Isabella nam me en ik kon het niet helpen. Ik wist dat het en uitdaging was, een gevaar dat mijn dood kon betekenen; doch waarom is het vlees zo zwak? Waarom wordt een gedeelte van de hersenkwabben uitgeschakeld? Die van het achterhoofd geintensiveerd? Ik werd bevangen door het begeerte-syndroom; mijn dierlijke impulsen kwamen bij me boven. Ik had alleen oog voor de lust, en vergat de wereld rondom mij. En, vergeef me God dat dit een zwakte is van de mensheid. Sinha Isabella was, laat ik zeggen een 'waar genot' en zij genoot als een vrouw die haar eerste orgasme bereikte. Neen, ze was als een ratelslang en bereikte dit al snel de de geringste aanraking van haar hals, oren tepels of haar clitoris. Ze was de merrie van de sertâo en ik genoot intens en was nog nooit zo gelukkig in mijn gevoel, dat misschien de oorzaak was van spanning en avontuur, dat in mijn leven een beduidende rol speelde, als wel de mogelijke onverwachtse terugkeer van Efraim Catunda. Wat ook gebeurde, ik lag verstrengeld en mijn orgasme leek onuitputtelijk, ja, verder dan de ondergaande zon of de stroom water die de Sâo Francisco meevoerde. Ik hoorde van verre het paardenhoeven geroffel van de bende, maar ik verloor me in haar, en zij? Ze was doof en blind en alleen haar clitoris was het mikpunt en ze schreeuwde: ' O mijn liefde... mijn hart.... mijn Francisco Gato! Ik wil een kind van je... je bloed!' En zo werd ik gevangen in de grote web met mijn zwaard in haar schede. Ja, zo gebeurde het.
      Het was Catunda die mij persoonlijk van haar aftrok, en hij sloeg me hard met zijn rijzweep in het gezicht zodat het een bloedmasker werd, waarna hij tegen twee van zijn mannen 'luciferdoos' en 'Dikke Jan' zei me vast te binden. Aan Isabella vroeg hij uitleg en sloeg haar langdurig zodat haar mooie gezicht veranderde van schoonheid naar een bloedig geheel dat vele littekens naliet. Ze vertelde hem dat hem dat ik haar verkracht had. Ja, de hoer, vergeef me dat ik nu mijn eerder genot zo omschrijf, wat er bestaan ook goede hoeren, lieve onschuldige vrouwen, maar zij was ... een negatieve hoer, een onderdanig egoïstisch stuk vuil!..'

wordt vervolgd...
        

25-04-2009 om 00:00 geschreven door Storyteller

BESTAAT ER EEN GOD? MOEDER?

EXISTE UM DEUS? MAI?




8-05-1927  -  25-01-2009

26-01-2009 om 00:00 geschreven door Storyteller

CHICO MENDES, 9 DECEMBER 1988

" ALS EEN BOODSCHAPPER UIT DE HEMEL NEERDAALD EN ME ZOU GARANDEREN DAT MIJN DOOD ONS IN DE STRIJD ZOU VERSTERKEN, ZOU HET DE MOEITE WAARD ZIJN OM TE STERVEN. DOCH DE ERVARING LEERT ONS HET TEGENOVERGESTELDE. GROTE BIJEENKOMSTEN EN HEEL VEEL BEGRAFENISSEN ZULLEN DE AMAZONE NIET REDDEN, IK WIL LEVEN."

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

WAYN PIETERS   22 DECEMBER 2008

"IS STERVEN VOOR EEN NOBEL DOEL WAARDIG? NIEMAND WIL STERVEN, EEN DOEL IS WAARDIG ALS HET VRUCHTEN AFWERPT, ALS DE SITUATIE VERBETERD EN HET DOOD GAAN ANDEREN LAAT DENKEN... CHICO MENDES STIERF VOOR 'ZIJN' STRIJD, DE MENSEN, DE RUBBERTAPPER, DE INDIAAN. HIJ ZAG AL LANG GELEDEN DAT DE VERNIETIGING VAN HET WOUD IN GANG WAS GEZET, DE UITBUITER WAS AL OUD AAN HET WORDEN EN HAD AL NIEUWE OPVOLGERS.
    HET KAPITALISTISCH SYSTEEM IS ALS EEN CATERPILLAR DIE MET ENORME KETTINGEN ACHTER ZICH AAN HET BOS VERWOEST, HET IS DE DUIVEL DIE HET IN VUUR ZET VOOR DE MACHTIGE, DIE DAAR DE WORSTENKOEIEN LAAT GRAZEN...
                     DE TOEKOMST VAN HET AMAZONE WOUD IS NÓG STEEDS BEDREIGEND, ALLEEN MENSEN ALS CHICO MENDES VESTIGDEN DE AANDACHT OP DIT GEHEEL... DE KAPITALIST IS DIALOOG-LOOS, GÉÉN GESPREK, GÉÉN COMPROMIS, WANT DE INDIAAN ZOU EEN GOEDE BEHEERDER DER BOSSEN ZIJN, DE MENSEN DIE ER LEVEN... DE SERINGUEIROS, DE TAPPERS DER RUBBER, DIE DE BOSSEN OP EEN MEER DUURZAME WIJZE KUNNEN LEIDEN...
      DOCH NÁ CHICO'S DOOD IS ER IETS MEER BEWUSTWORDING, DAAROM IS ZIJN DOOD NIÉT TEVERGEEFS GEWEEST, NET ALS AL DIE ANDEREN DIE STIERVEN VOOR DE TOEKOMST VAN AMAZONIA." 

22-12-2008 om 21:38 geschreven door Storyteller

De blonde man met baard liep terug naar het hotel, waar een novela, zo een Braziliaanse soap, drammerde over de televisie. De conciërge lag achter zijn desk als een dronken zeeman, en de gringo hij betaalde voor nog een overnachting. In de hal maakte hij kennis met Francisco Latino, die zei een socioloog te zijn. Deze zei dat hij afkomstig was uit de stad Curitiba, de hoofdstad van de staat Parana in het zuiden. Ja, Curitiba, misschien wel dé modernste en progressiefste stad van Brazilië, met 20 meter lange bussen en bushokken die van een futuristische omgeving schenen te komen. Zelfs de armste donder kon in Curitiba afval inleveren en er in ruil voedsel voor krijgen, een utopie?
    Werkelijkheid, zei de maatschappijkundige, die hier in Rio Branco, Acre bleek te zijn voor een bespreking. Hij stelde zich, onder het genot van een fles bier, voor, als een progressief persoon, een vooruitziener, waar in Brazilië een tekort aan was.
  Hij was klein en mager, had een arabisch uiterlijk, liet de ander denken aan Al Pacino, u weet wel die filmacteur, sprak langzaam, tergend langzaam. Volgens hem kwam het er op neer dat Brazil momenteel een boevenbende was. De gringo zei nog 'momenteel?' en het kwam hem voor dat dit al lang was en momenteel zeker. Hij had er allen een ander woord voor: klucht!
  De zotheid der illusie, de gewiekste ervarenheid van enkelingen, die het volk manipuleerde en uitbuitte, als was het een bende runderen.
    De socioloog begon nu met afkondigen, en of de gringo zich wel bewust was dat: "...in Brazilië zijn 53 miljoen mensen die leven van een salaris van minder dan 80 reais per maand; dat 23 van de 100 mensen geen aansluiting hebben op water; dat van de 100 mensen er 47 geen afvoer hebben; dat 153.000 mensen par jaar dood gaan door geweld; dat 70% van de ziektes overgebracht werd door vervuild water; dat 14 miljoen mensen buiten de arbeidsmark vallen; dat in Brazil jaarlijks 100 miljoen reais verdwijnt door administratieve corruptie; dat de buitenlandse schuld 217 miljard bedroeg, de interne 675 miljard; dat het neoliberalisme bloeide als nooit tevoren, en het imperialisme Brazil de keel dichtknijp!"
  Hij maakte zich terdege kwaad en vroeg of de gringo een standpunt hierover had. Hij zei hem dat de cijfers symptomen waren, alleen dat, seinen, maar dat het probleem oplossen een helse zaak zou zijn. Hij vroeg de gringo verder of die ook socialist was. Hij zei hem dat socialist zijn een relatief begrip was, daar ze zich ook in die contreien de kop inslaan, communist, ai, een vies woord in Brazil, maar men heeft nu de vrijheid van spreken, dat was wel eens anders. Hij prefereerde meer gelijkheid en vrijheid.
    De kleine Braziliaan vroeg de gringo wat te denken van revolutie?
  De gringo zei hem dat dit verdomd moeilijk zou zijn want Brazilië heeft veel buitenlandse vrienden, is teveel afhankelijk van het 'gringo' kapitaal. Het belabberde was, zei de blonde man dat Brazil voor het volk een lege pot was. De op analogie van Pacino bekeek hem enigzins, natuurlijk, bedenkelijk, ja, zelfs met suspicie.
   "Filha's da Puta!," hoerenkinderen, zei hij.
"Ja... eens zal er een andere wind waaien!" zei de gringo.
"Laten we hopen, het zal nodig zijn!" antwoorde Pacino, furieus.
"En de Indianen?" vroeg de gringo.
"Os Indios? Zij zullen opgaan in de natie, want wie strijd er nu voor hen?" antwoorde hij met duidelijke droefheid in zijn diepe stem, "Onze Indianen, de trots van Brazil, de ware Braziliaan!" En zou hij gaan huilen, de verloren redder, in het veld van het Braziliaanse terroriserend systeem?
"Volgens mij zullen ze nimmer verdwijnen," zei de ander, "ze zijn al te lang een deel van de samenleving, ze zullen blijven harden, vechten, het is hun natuur, zij zijn de Brazilianen met kennis voor alles wat de blanke vernietigd. Ze zijn de vooruitzienende kracht, het gevoelmatige van de samenleving, de helderzieners van de wouden. Men moet naar hen luisteren!"
  De blonde man keerde terug naar zijn hotelkamertje in het duistere Rio Branco, nier ver van Xapuri, waar Chico Mendes stierf voor het woud, door kogels van krankzinnige despoten, zij die denken dat ze macht hebben over land waar hun God, hen bevoordeeld had! "God?' een naam die meer zou moeten betekenen in deze context, doch, hier is het land dat God vergat...
       De gringo was onrustig, ging liggen en dacht aan vrijheid en revolutie, en een mulata in Rio de Janeiro, die andere wereld duizenden kilometers verweg van Rio Branco, Acre.

Enkele dagen later, toen hij met zijn rugzak over de brug van de Acre-rivier liep om te vertrekken hoorde hij een man tegen zijn vriend zeggen: '... daar loopt weer zo een vagabundo!' een woord dat in Brazilié een diepere betekenis heeft, zwerver? Neen... in dit context mer slampamper. de gringo voelde zich een redeloze, avonturier, vrije vogel. Hetgeen de twee naïve grimmige Acreaners in deze stad niet konden thuisbrengen. Het was terecht, want het contrast was misschien te ecessief: zij bleven, hij ging. Hij, de gringo, de aanschouwende passant, met een hoofd vol kommer.

storyteller

20-12-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

De militaire politie bij een dode in de favela 'Complexo do Alemâo'   foto reuter








De criminaliteit in vele favelas is enorm en de bandieten hebben hier hun betrouwbare schuilplek, onder de meer als twee miljoen bewoners van de sloppenwijken in Rio, waar geregeld grote drugstransporten naar de benedenstad georganiseed worden en jongeren, doch ook ouderen, het koerierswerk doen. Verder zijn de 'boca's de fumo', de verkooppunten in de favela het levenspatroon en wordt verhandeld als nimmer tevoren. Dan zijn er de misdaadorganisatoren die uitblinkers zijn in het gijzelen en velen rijken zakenmensen vallen ten prooi, en betalen is de enigste optie. Wie heeft de ruggengraat om naar boven te gaan? Politie? Wel, deze waren vaak te slecht bewapend met hun kermispistolen, terwijl dedrugsbaronnen hun mensen goed uitrusten met de modernste mitrailleurs. De politie was dan een klucht en lage lonen, slecht materiaal en angst waren de drijfverenen terwijl wekelijks politiemannen werden doorzeefd met kogels. Nu is er het elite politiekorps genaamd BOPE, die onmenselijker zijn, hierover dadelijk meer.
   Door al deze  voorvallen gaat de militaire politie steeds meer als eigen heerser spelen en de wraakacties worden gewoon, waardoor velen onschuldige mensen de dood vinden, verdwaalde kogels, noemt men het zo mooi, waarvan vele kinderen het slachtoffer zijn. In het geval van de politiemoorden worden 75 procent de straffen niet uitgevoerd, mede door gebrek aan bewijs, ook daar de getuigen werden geintimideerd en niet de moed hadden te getuigen.
  De politie is in sommige favelas meester, doch vijand van de 'trafikantes', de dealers, zoals ook van de bewoners. Drugsbazen zijn echter heer en meester in de meeste favelas, en bewoners noemen hun vaak hun 'bandieten', daar ze dingen verrichten die de gemeenschap laat afweten, het aanleggen van sanitaire voorziening of schooltjes. Doch de dealers dulden vaak geen tegenspraak, die kan worden afgestraft met de kogel. Kranten hebben dan ook soms de meest bizarre fotos van de gevolgen der conflicten onder trafikanten, zij die proberen de macht te behouden op een verkooppunt, het zijn de benden-oorlogen: verbrande lijken, resultaat van de zogenaamde'barbeque' waar het slachtoffer in een grote autoband word gebonden, overgoten met kerosine en in brand gestoken.
   Anderen worden doorzeefd met kogels en anderen levend gevild.  
                De dood is voor de drugsbaas een bagatel, die hun aanzien presenteerd. De bewoners? Die moeten dit vaak accepteren, ook daar zoals ik al zei de bandieten hun tegemoetkomen met sociale voorzieningen. Maar soms is het oorlog als de politie een inval doet en de kogelregen door de door de steegjes waaien, als de mensen bang zijn en kinderen onder kasten en bedden kruipen, als de politie soms met hun kleine tanks, de 'Caveirâo' opkomen en schieten op alles wat beweegt. Dit is het 'Bope', het 'speciale politie operatie batalhon', een speciaal getrainde eenheid, opgeleid om in 'stads-oorlogen' te werken. Zij vallen de favelas binnen met hun stalen-rollende-bunkers en helikopters. En nu gaat het hard tegen hard, de drugsmensen contra de Bope.
    Ja, de mensen zijn bang voor de verdwaalde kogel en ze roepen om God en Oxalá om steun, ze willen leven en niet de emotie voelen van de dood, die hun zielen probeert te betasten. Ze hebben weinig invloed op hetgeen  er gebeurd in de favela, doch, soms worden er groepen gesticht, die proberen die een zekere inspraak zouden kunnen krijgen over wát er zich afspeelt in hún favela. Ik zeg letterlijk hún, want ze zijn het die er leven, een andere optie is er niet, geen geld, geen keuze, geen God.
   Dagelijks zijn er oorlogen en doden in de sloppenwijken van Rio de Janeiro, waar jaarlijks méér doden vallen dan in de Gaza-oorlog, maar een oplossing is van verre. Het systeem zal geen oplossing brengen, de armoede en de aanwas van paupers uit het arme noordoosten zullen de favelas doen groeien, terwijl de economische toestanden de oorzaak zijn voor de labiele handel. De corruptie speelt haar spel en het is overleven voor de armen, al is het onder het bewind van 'os banditos', en het terreur van de militaire politie.
   Rio de Janeiro heeft een positie die zeker zal doorklinken in de toekomst, en als de hongerende bevolking geen raad meer weet met de situatie, als kinderen opgeleidt worden tot omgaan met automatische wapens, en als die jongeren stellen, dat drugs geld is, geld wapens en wapens macht, dan is de vos in hun ziel ontwaakt. Alhoewel? Zou hij slim genoeg zijn om de zee te bevaren, het woeste water van hun gedachten?
  Doch de jongeren zijn vaak de nieuwe drugssoldaten, die profetisch spreken als ze zeggen dat dit alles lonend is, de macht, want niemnd anders heeft hun iets te bieden en de rijken zijn meestal de afnemers van de drugs, zij hebben het geld, dure wagens, wonen in sjieke buurten en verwensen hun. Daarom is het goed dat er organisaties zijn die opkomen voor de mensen en vooral jeugd. Ze hebben mijn steun.
  De favelas zijn de vuurtorens van Rio de Janeiro, ze zijn niet te ontlopen en ergens zijn ze te bont en belangrijk in de Braziliaanse samenleving. Soms lijkt het of ze nodig zijn en de bewoners leven er in hun eigen sfeer, doch ze 'zíjn' nodig, het is een gegeven, de sloppenwijken zíjn de steden van de mensen, de armen, hopend op een wereld die eens anders zal worden, maar vooralsnog een ernstige blijkt.

Storyteller
   

12-12-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Nanko Van Buuren en medewerkers  (Foto stichting Auxilia)







     IBBIS WERD IN 1989 OPGERICHT DOOR DE GRONINGER NANKO VAN BUUREN. HIJ TROK ZICH HET LOT AAN VAN DE KANSARMEN IN DE FAVELA'S. HIJ WIST HET VERTROUWEN TE VERKRIJGEN VAN DE DOELGROEPEN EN fAMILIES ZIEN WEER PERSPECTIEF VOOR HUN KINDEREN.
   OOK DE DRUGSBAZEN HEBBEN EEN GOED CONTACT MET NANKO EN IS WEDERZIJDS BEGRIP.
 MET EEN STAF VAN 300 MEDEWERKERS WERKT IBISS IN DE MEEST GEWELDADIGE KROTTENWIJKEN VAN RIO EN PROBEREN EEN ZO BREED MOGELIJKE DOELGROEP TE BEREIKEN: ER WORDT GEWERKT MET STRAATKINDEREN, PROSTITUEES, VUILNISSCHEIDERS EN ZWERVERS.
    KINDEREN DIE DOOR ONVOORZIENE OMSTANDIGHEDEN IN DE PROBLEMEN ZIJN GEKOMEN WORDEN OPGEVANGEN EN BEGELEIDT. SAMEN MET DE FAVELABEWONERS WORDT GEWERK AAN VERBETERING VAN HUN POSITIE, ER IS PREVENTIEVE GEZONDSHEIDSZORG EN ZORG VOOR GEHANDICAPTEN.
     HET OPKOMEN VOOR DE RECHTEN VAN DE MENSEN IS EEN STREVEN.

Op de linkerbalk kunt u de SITE van IBBIS bereiken

07-12-2008 om 22:44 geschreven door Storyteller

Braziliaans schrijver geboren als Joaqim Maria Machado de Assis te Rio de Janeiro 1839-1906
zoon van een mulat en een Portugese moeder, en kleinzoon van de bevrijde slaven



De 'rua de Ouvidor' in Rio de Janeiro, rond 1900, die De Assis de 'levende krant' noemde, waar hij zich thuisvoelde en schrijvers bijeen kwamen
  

Volgend een van zijn korte verhalen: 'WIL JE STELEN, STEEL DAN GOED!' uit 1905
vertaling uit Portugees door August Willemse:



Op een avond, vele jaren geleden, wandelde ik met een vriend op het terras van het Theater Sâo Pedro de Alcántara. Het was tussen het tweede en derde bedrijf van 'Het Vonnis, of de bank van Gezworenen'. Alleen de titel is me bij gebleven, en het was ook alleen de titel die ons bracht op een gesprek over juryrechtspraak en een gebeurtenis die ik nooit heb vergeten.
'Ik ben altijd tegen het jurysteltsel geweest,' zei mijn vriend; 'niet vanwege de instelling als zodanig, die liberaal is, maar omdat het me tegen de borst stuit iemand te veroordelen, en om dat voorschrift uit het Evangelie: "Oordeelt niet, opdat ge niet geoordeeld wordt."
   Niettemin heb ik twee keer deel uitgemaakt van een jury. het gerechtshof was in de oude Aljuba-gevangenis, aan het eind van de Rua (straat) dos Ourives, begin van de Ladeira da Conceiçâo. Mijn scrupule was zo groot dat ik, op twee na, alle verdachten heb vrijgesproken. De misdrijven leken me bijna nooit werkelijk bewezen; een of twee processen waren onregelmatig gevoerd. De eerste verdachte die ik veroordeelde was een nette jongeman, beschuldigd van verduistering van een som gelds, niet groot, eerder onbetekenend, door middel van vervalsing van papieren. Hij ontkende niet, kon dat ook niet doen, maar bestreed dat het initiatief tot de daad van hem zou zijn uitgegaan. iemand, wiens naam hij niet noemde, had hem op het idee gebracht langs deze weg een oplossing te vinden in een benarde situatie; maar God, die in de harten der mensen zag, zou de werkelijke dader zijn verdiende straf niet onthouden. Hij zei dit zonder nadruk, triest, met doffe stem, kleurloze ogen, en een zo bleek gezicht dat het om medelijden mee te krijgen was.
   De officier van Justitie zag juist in die gelaatskleur de schuldbekentenis; de advocaat daarentegen wees erop dat die bleekheid en die verslagenheid het verdriet verrieden van de belasterde onschuld.
   Ik zal zelden een zo briljant debat hebben meegemaakt. De aanklacht van de officier van justitie was kort, maar krachtig, verontwaardigd, op een toon die bijna haat leek te suggereren. Wat de verdediging betreft: daar was, behalve het talent van de advocaat, de bijzondere omstandigheid dat dit diens debuut aan het hof was. Familie, confraters en vrienden wachtten al lang van tevoren op het eerste pleidooi van de jongeman, en ze wachtten niet voor niets. Zijn speech was overduidelijk. Die advocaat is twee jaar later gestorven, in 1865. Wie weet wat er in hem verloren is gegaan! gelooft u mij, wanneer ik een talentvol jong mens zie sterven, doet het meer dan wanneer een oude man sterft... Maar om terug te keren tot mijn verhaal: op de repliek van de advocaat, volgde een dupliek van de officier van justitie en een tripliek van de verdediging, de president van de rechtbank resumeerde de argumenten, de acte van beschuldiging werd voorgelezen en overhandigd aan de voorzitter van de jury, en dat was ik.
   Ik zal u niet zeggen wat zich afspeelde in de jurykamer: behalve dat dat geheim is, is het van geen belang voor het onderhavige geval, dat, moet ik u zeggen, ook maar het best verzwegen kan worden. Ik zal het kort maken, het derde bedrijf begint aanstonds. Een van de gezworenen, een forse, rossige man, leek meer dan wie ook overtuigd van de schuld van de beklaagde.
   Het proces werd bestudeerd, de stukken herlezen, de antwoorden gegeven (elf stemmen tegen één); alleen het rossige jurylid bleef tot het eind toe onrustig.
 Pas toen het resultaat van de stemming veroordeling verzekerde, was hij tevreden, en zei dat het een daad van zwakheid geweest zou zijn, of nog erger, als de jongen was vrijgesproken. Een van de leden (ongetwijfeld degene die tégen had gestemd) zei nog iets ter verdediging, waarop de rossige - hij heette Lopes - geërgerd antwoordde: "Hoe kunt u dat zeggen? De schuld is méér dan bewezen."
'Heren, geen discussie meer,' zei ik, en iedereen was het daarmee eens.
  'Ik discussieer niet, ik verdedig mijn stem,' vervolgde Lopes.
'De schuld is méér dan bewezen. Hij ontkent zijn verantwoordelijkheid, natuurlijk, dat doen ze allemaal, maar een feit is dat hij de fraude heeft gepleegd, en wat voor fraude! Alles voor een ellendige tweehonderd mil-reis! laat hij liever goed stelen! Wil je stelen? Steel dan goed!'
'Steel dan goed!' Ik moet bekennen dat mijn mond openviel, niet omdat ik de woorden begreep, integendeel: ik begreep ze niet en vond ze ook niet helemaal fantsoenlijk, en juist daarom viel mijn mond open.
  Ten slotte ging ik naar de deur van de jurykamer, ik klopte, de deur werd opengedaan, ik ging naar de rechterstafel, overhandigde het resultaat van onze bespreking en de verdachte werd veroordeeld. De advocaat ging in beroep; of het vonnis is bevestigd of het beroep gehonoreerd, weet ik niet; ik de zaak uit het oog verloren.
 Toen ik het gerechtshof verliet, moest ik weer denken aan de woorden van Lopes, en ik meende ze toen te begrijpen. "Steel dan goed!" was alsof hij wilde zeggen dat de veroordeelde de ergste soort dief was, namelijk een minderwaardige dief, een kruimeldief. Ik vond die verklaring, nog in de Rua dos Ourives, bijna op de hoek van de Rua de Sâo Pedro.
    Ik liep een eindje terug, in de hoop Lopes nog te zien en hem de hand te drukken; geen spoor van de man. De volgende dag zag ik in de krant, bij de rechtbankverslagen, zijn volledige naam; ik vond het neit de moeite waard hem op te zoeken, en ik was de naam ook meteen weer vergeten. Zo zijn de bladzijden des levens, placht mijn zoon te zeggen toen hij verzen schreef, en hij voegde eraan toe dat die bladzijden elkaar opvolgen, "sneller vergeten dan gelezen".
 Dat was wat hij rijm noemde; de versvorm weet ik niet meer. In proza zei hij me, een hele tijd later, dat ik zitting moest nemen in een jury, waarvoor ik juist was aangewezen. Ik antwoordde dat ik dat niet zou doen, en citeerde het bijbelvers; hij drong aan, argumenterend dat het een burgerplicht was, een onbetaalde dienst die geen enkele fantsoenlijke burger zijn land mocht weigeren. Ik nam zitting, en was aanwezig bij drie processen.
    Een daarvan betrof een employé van de Bank van Eerlijke Arbeid, een kassier, beschuldigd van verduistering. Ik had gehoord van het geval, dat in de kranten niet veel aandacht kreeg, en ik las de misdaadrubriek toch al weinig. De beschuldigde nam plaats in het fameuze beklaagdenbankje. Het was een maere, rossige man. Ik keek eens goed naar hem, en voelde een schok: ik meende mijn collega te zien van die rechtszaak van een paar jaar daarvoor. Ik had hem niet zo nauw herkend omdat hij nu mager ws, maar het was dezelfde kleur van haar en baard, dezelfde houding, en ten slotte dezelfde stem en dezelfde naam: Lopes.
  ''Hoe is uw naam," vroeg de president.
"Antonio do Carmo Ribeiro Lopez."
De eerste drie namen wist ik niet meer, de vierde was dezelfde, en andere kenmerken kwamen mijn herinnering bevestigigen; het duurde niet lang of ik herkende met stelligheid de persoon van die lang verleden dag. Ik moet u eerlijk zeggen dat al die omstandigheden mij verhinderden de ondervraging nauwlettend te volgen; veel daarvan is me ontgaan.
  Toen ik zover tot mezelf gekomen was dat ik echt naar hem kon luisteren, was de ondervraging al bijna ten einde. Lopes ontkende alles met stelligheid, of gaf antwoorden die de procesvoering compliceerden. Hij liet zijn ogen zonder enige angst of gespannenheid rondgaan, misschien zelfs met een onmerkbaar lachtje om zijn mondhoeken.
     Volgde de acte van beschuldiging. Het betrof fraude, en de verduistering van honderd en tien contos de réis. Ik zal u niet vertellen hoe het misdrijf en de dader werden ontdekt, want de tijd dringt; ik hoor het orkest al stemmen. Wat ik u wel wil vertellen is dat ik zeer onder de indruk was van de lezing van de stukken, het onderzoek, de documenten, de vluchtpoging van de kassier, een reeks verzwarende omstandigheden en ten slotte de getuigenverklaringen. Ik luisterde, maar met geheven hoofd, kijkend naar de griffier, de president, het plafond en de mensen die hem gingen oordelen-waaronder ik.
  Toen hij mij zag, herkende hij me niet; hij keek me einige tijd aan en glimlachte, zoals hij tegen de anderen deed. Dat hele gedrag diende zowel de aanklacht als de verdediging, precies zoals, jaren daarvoor, het gedrag van die andere beschuldigde door aanklager en verdediger verschillend was uitgelegd. De officier van justitie zag er het toppunt van cynisme in, de advocaat toonde aan dat slechts onschuld en de zekerheid van vrijspraak de grond kon zijn voor een dergelijke gemoedsrust. Terwijl beide sprekers het woord voerden, dacht ik aan de lotsbeschikking dat daar, in hetzelfde bankje van de ander, nu deze man zat die gestemd had voor die ander, en als vanzelfsprekend herhaalde ik bij mezelf de bijbeltekst: "Oordeel niet, opdat ge niet geoordeeld wordt."
   Ik moet toegeven dat het me meer dan eens koud langs de rug liep. Niet dat ik me zou bezondigen aan fraude, maar ik zou, in een vlaag van verstandverbijstering, iemand kunnen vermoorden, of ik zou ten onrechte beshuldigd kunnen worden van verduistering. Hij, die toen oordeelde, werd nu zelf geoordeeld. En meteen na het bijbelwoord moest ik denken aan het woord van diezelfde Lopes: "Steel dan goed!''
U kunt zich niet voorstellen hoe ik me daardoor geschokt voelde. Ik riep me alles te binnen wat ik u juist verteld heb: zijn korte speech in de jurykamer, en die laatste woorden: ''Steel dan goed!'' Ik begreep dat hij geen minderwaardige dief was, geen kruimeldief, maar een dief met klasse. Het bijwoord bepaalde onherroepelijk de daad: ''Steel dan goed!" Hij bedoelde dat een mens zich niet tot een dergelijke daad moest verlagen zonder dat de som in kwestie hoog was. Niemand steelt een paar stuivers. Wil je stelen? Steel dan goed!
  Gedachten en woorden tolden door mijn hoofd, en verhinderden mij aandacht te schenken aan het resumé van de debatten dat de president gaf. Toen hij klaar was, las hij de acte van beschuldiging en we trokken ons terug in de jurykamer. Ik kan u hier in vertrouwen vertellen dat ik voor veroordeling stemde, zozeer was ik overtuigd van de verduistering van die honderdtien contos. Bovendien was er, onder de diverse stukken, een brief van Lopes waaruit het misdrijf zonneklaar bleek. Maar blijkbaar las niet iedereen met dezelfde ogen als ik. Twee juryleden stemden met mij mee. Negen waren niet van zijn schuld overtuigd, de acte van vrijspraak werd opgesteld en gelezen, en Lopes was een vrij man.
  Het verschil in stemmen was zo groot dat ik aan mezelf begon te twijfelen. Misschien had ik me vergist. Nu nog voel ik soms mijn geweten knagen. gelukkig maar dat Lopes, als hij werkelijk niet schuldig was, niet gestraft is door mijn stem, en die gedachte troost me uiteindelijk voor mijn dwaling, maar het knagen van mijn geweten blijft. Het beste is niet te oordelen, om niet geoordeeld te worden. Steel goed! Steel slecht! Steel zoals je wilt! Het veiligste is niemand te oordelen... Kom, de muziek is afgelopen, laten we onze plaatsen opzoeken.'

06-12-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

HET JAGUAR VOLK

DE MATIS INDIANEN LEVEN OP DE GRENS MET PERU EN BRAZILIË IN DE YAVARI VALEI
ZE LEEFDEN DUIZENDEN JAREN VAN JAGEN EN VERZAMELEN, VANDAAG ZIJN ER NOG EEN HANDVOL DIE DEZE MANIER VAN LEVEN... LEVEN

GEEF ZE VRIJHEID! LAAT ZE IN VREDE!













FOTOS & BRON & VOOR VERDERE INFO OMTRENT STAMMEN: WWW. AMAZON-INDIANS.ORG

03-12-2008 om 22:24 geschreven door Storyteller

Velen uren later kwam ik aan in Linhares, waar ik een hotel nam en me grondig verschoonde. Ik kon de slaap niet vatten en liep daarom in de ochtendzon parallel aan het meer van Juparana en probeerde enigzins tot rust te komen. Ik bad tot de Heer en vroeg om vergiffenis en beraadde me wat te doen. Ik was nu een moordenaar, een vervloekte beul, de gesel van zijn Heer.
  Ja ik, die de boeken zo goed had bestudeert en van wie men zei dat ik een uitzonderlijke theoloog was. Maar hoe had de duivel mijn ziel kunnen nemen?"Doch was mijn daad niet terecht?' vroeg ik mezelf af, want de pooier was een onverlaat geweest, een klerelijer, het leven niet waardig. Ook al ben ik evangelist, dit was mijn conclusie. Ik wilde niet terug naar Maria en mijn kinderen, ik kon niet verder leven als prdeikant van God met de moord in mijn gedachten.
  Diezelfde dag nog vertrok ik naar Mangaratiba, een kleine plaats in de buurt van Rio de janeiro, waar Emiliano, een neef van me woonde. Ik vertelde de ouwe man dat ik vrouw en kinderen verlaten had. Gewetenswroeging overviel me, maar ik dach dat de kerkgemeenschap wel voor hun zou opkomen en dat stelde me gerust. Doch ik vertelde mijn neef niets over de moord op de pooier. Ik wilde nu een nieuw leven beginnen en zo werd ik medebewoner in het huisje van de oude Emiliano die dit eigenlijk best waardeerde, een afleiding dat zijn godvrezende neef hem hier gezelschap hield. Ik kreeg een baantje als karsjouwer in de vishal en ik ontspande me in de mooie heuvels rondom, of bezocht het 'Ilha Grande', een eiland vol met tropisch bos, oude ruines en muskieten. Maar het deerde me niet en hier vond ik rust op het eiland waar papegaaien, kolibries, aapjes en miljoenen vlinders me deden geloven in het paradijs.
In het oude gedeelte van Mangaratiba bezocht ik vaak de bar "Canto da peixada' en hier kwam ik Leda tegen, een negerin met een lang ei-achtig hoofd, grote mond, wijde ogen, kroesharen, grote tieten en stevige benen, die als zwartgoudpilaren glommen in de zon. Ze had twee kinderen en was getrouwd met een zekere Evaldo, een saaie man met Italiaans-Arabisch- en wat Duits bloed. En hoe, nondesju, wordt een mens zo snel verliefd? Toch in feite was Lena de drijfveer geweest, want ze verleidde me met haar wiegende kont en nam me op een dag mee naar een motel in Itaguai. Daar vertelde ze me dat haar liefde voor de saaie maar waanzinnige Evaldo geen bestaansrecht meer had, en dat ze alleen samen hokten voor de kinderen.
  Zo ging dat. We gingen elkaar liefhebben op een weer andere manier. Eerst stiekem in het motel dat onze geheime liefdesplek werd, waar we geluk zochten ver weg van de realiteit van Mangaratiba. Hier zwoeren we trouw, als tenminste zo iets bestaat. Liefde is een gegeven en deze werd zo sterk dat ik haar wilde meenemen naar een veraf gelegen land. Doch Leda had eerst haar twijfels, maar haar drang naar het avontuurlijke was te sterk, aangetrokken als een mier op suiker. Ze sprak met haar zuster die voor de kinderen zou zorgen en vertrok met mij, weg uit Mangaratiba naar een bestemming in Goias, het Braziliaanse hoogland. Een plek waar ze rust en liefde moest vinden tussen de runderen, in een houten kotje. Maar mijn lust werd weer buitensporig en ik werd bruut. Ik dacht aan mijn kleine  vrouw Maria en aan de mulattin Isidra. Leda werd bang voor mij, dacht te veel aan haar kinderen en keerde op een dag terug naar Mangaratiba.
  Daar werd ze door haar man halfdood geslagen en ze vluchtte naar Rio, naar een favela waar een andere zus zich over haar ontfermde. Zo is het leven.

En ik?
Ja... Ik vertrok naar Amazonas, waar ik nu leef in de buurt van Jabura langs de Purus rivier, waar ik me het lot aan trek van de caboclos, de halfbloeden en hun kinderen. Ik, die het weer als een roeping zag en mijn verleden probeerde te vergeten in de groene hel. Doch hoe sterk is de noodzaak van de innerlijke hartstocht? Zou ik een nieuwe vrouw vinden voor mijn driften, mijn gevoel dat ergens diep uit de hersenkernen moet komen, een barbaars gevoel, dat misschien ieder van ons in zich draagt?

FIM

28-11-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Ik zeg u, ik kwam teneergeslagen aan in Itabuna. Vandaar nam ik een bus richting Vitoria de Conquista en vandaar kreeg ik een lift met een oude gammele truck tot aan Belo Horizonte. Ik leefde drie jaar in de stad van de mooie horizon, doch het waren geen opwindende. Ik werkte in een grote supermarkt en een frisdrankenfabriek en ging met regelmaat naar de hoeren en leefde verder voorbeeldig. Als men dit zo kan noemen.
  Op een dag werd ik overvallen door heimwee, een verlangen terug naar mijn oude pa in het vissersdorp Mamanguape in het verre noordoosten, daar waar de krabben dansten in de modderrivier en kinderen doken en spartelden als kleine waterratten. Daar waar armoede was en de herinnering aan mijn eerste liefde. En hoe moet ik u verklaren dat ik later een opleiding aanvaarde als pastor? Afgezant van de kerk 'God is Liefde"? Dat ik een strijder werd voor een betere toekomst voor de armen uit mijn geboorteplaats?
 Was dit een zegening? Misvatting? Missie? Vergoeilijking? Een excuus voor al hetgeen ik bewerkstelligde in negatieve zin?Was ik daarom de stappen gevolgd om de leer van God te aanvaarden? Vraagtekens. En is een vraagteken niet een thema, een middenweg der toekomst, een onzekere uitkomst, een het waarom van de hersenen die worden omgezet in twijfel. Ja, twijfel!

Ik trouwde met kleine Maria en ze schonk mij vier kinderen. Allen zonen. Was ik een uitverkorene? Had God me al vergeven? Maar wat had ik eigenlijk misdaan, zou een filosoof zich dat niet afvragen? Wat had die Arimathe eigenlijk fout gedaan? Was ik schuldig aan de dood van Xaxaxa? Was ik niet een robuuste rebelse jongeling geweest die zijn gevoelens niet kon beheersen? Die verlangde naar iets wat zijn verdriet en bitterheid voor de dood van zijn eerste liefde Analia niet kon verwerken? Was ik een les voor me zelf geweest, een spiegel der hersenkwabben?
  En zo nu en dan had ik, als liefdevolle evangelische pastor, toch nog een natte droom over een magere vrouw in Ilheus. en ik nam de volle beslissing om haar op te zoeken. Ik had het steeds weten te verdringen tot die nacht dat Isidra zo duidelijk en bevelend in mijn droom verscheen, zo paradijselijk, dat ik met een geraffineerde smoes tegen mijn lieve kleine vrouw zei: '...ik moet voor enkele dagen naar Salvador voor een retraite van de kerkgemeenschap...''
  Ja, dit was de duivel in de mannendrang, de zenuwduivel, de verlangen-naar-de-vrouw-duivel.
En zo geschiedde dat ik na acht jaar weer terug was in Ilheus. Ik was ondertussen iets ouder gewordn, dikker, had een baardje en bril, een vermomming uit angst. Want zou de ouwe Justo nog leven, de zeerot met de walvistatoeage? ja, daar was ik angstig voor. Vedomme! Maar dit bleek ongefundeerd want de varensgast was al op de zee van het hiernamaals, hij had zich op het aardse namelijk doodgezopen. Dus ging ik op zoek naar mijn mulattin Isidra. Neen, ze werkte allang niet meer in de bar, maar woonde in een oud huisje in een krottenwijk. Ik vond haar daar in het vervallen krotje dat stonk naar urine en stront. Ze was oud geworden en mager. Haar borsten hingen waggelend in een oude versleten blouse. Ze was een ander Isidra dan die ik gekend had. De vurige loopse halfnegerin.
   Ze zei dat ze leefde van een rijke veehouder, die haar drie maal per week neukte en buiten dat had ze een kankergezwel in haar maag. Ze zou sterven. Dat was wat de medici haar vertelden... en die moesten het weten, zei ze. Ze had gebeden tot moeder Oxum en de grote Oxalá, maar het was een illusie. Ik vertelde haar over mijn verlangen naar haar en ze lachte kalm. Wilde hij haar nog een keer beminnen? Ze keek verdwaast uit haar ogen en ging naar een vuil achterkamertje en kwam na enkele minuten terug. Ze was geheel naakt alleen een rode buikband en jarretelles sierde haar geplette buik. Het was warm en de penetrante reuk maakte me enigzins opgewonden. Nog eenmaal vergat ik alles. De wereld en God, zijn geweten, gedachtes, want de wereld was eigenlijk maar een fractie, een aftreksel van tijd, een abstractie als het aankwam op begeerte...

De tijd ging voorbij in Mamanguapa. Ik was al weer jaren bij mijn lieve vrouw Maria en mijn vier zonen. Martins, de jongste, Pedro, Zé en de oudste Joâo Maria, die nu vijftien was. Ja, ik had Isidra uit mijn geest verbannen. Het leven was een stroom van wensen en ik leefde in opdracht van de Heer tot de armen. Ik hield me intens bezig met de arme visssersfamilies en krottenbewoners tot op de dag dat ik wederom hersenschimmen kreeg van de gracieuze magere zieke mulattin Isidra.
  Ze raakte me weer in mijn hart en wéér ging ik terug naar Ilheus. Zou ze nog leven? Edoch alles liep ditmaal destructief. Ik ontmoette haar in het stinkend huisje. Ja, ze leefde nog steeds en had dit te danken aan haar wil, ten minste dat zeiden de doktoren. Maar ook een drankje dat ze kreeg van moeder Alminia, droge tuinkers met veel knoflook, kokosolie en Jatoba. Ze was nu een publieke hoer en nog magerder dan toen ik haar voor het laatst zag. Dan ontmoette in een zekere Ubaldo. Hij zei haar pooier te zijn, een gezwollen neger met grote ringen aan zijn vingers, boskatklauwen om zijn nek en vuile tanden in zijn bek.
   'Wat kom je hier doen!?' brulde hij.
'Ik kom Isidra bezoeken...'
'Bezoeken? je kunt haar neuken en betalen... verdomde hoerenzoon!' Isidra huilde.
'Waarom huilt ze,' vroeg ik.
'Waarom ze huilt gaat je geen barst aan! Gesnopen! En tegen de magere Isidra schreeuwde hij: 'Hoe je bek verdomde hoer! en gaf haar een slag in haar al toegetakeld gezicht. Ik werd geraakt door mijn eergevoel. Ik hield eigenlijk van haar en dat was de reden dat ik de man tussen zijn ogen sloeg en hem onder zijn ballen schopte.
De pooier greep een ijzeren staaf en sloeg op me in en raakte verdomme pijnlijk op mijn linkerschouder.
Dan sloeg het noodlot toe want Isidra die er tussen wilde komen kreeg een slag van het ijzer op haar linker slaap, wat haar dood betekende.
 Het bloed gutste uit de wond. Ondertussen had ik mijn stilleto gegrepen, ja, die droeg ik immer bij me en die ik ooit van mijn vader kreeg, en stak de pooier in zijn vet lijf en doorsneed hem met een woeste slag zijn keel. De neger tuimelde en bleef rochelend op de grond liggen. Isidra gaf geen teken meer en stierf in mijn armen met een gepijnigd gezicht. Het bloed vloeide door de stinkende ruimte en ik, bezeten door paniekerige angst, vluchtte het huisje uit.
   Het was enigste oplossing in dit lugubere tafereel. Ik rende de vallende duisternis door naar het busstation en sprong tijdig in een bus die vertrok richting Linhares in de staat Espirito Santo. Niemand had me gzien en die me zagen moeten gedacht hebben dat ik een dronkenman was, een dief, of een idioot geworden cacao-slaaf, en de sporadische bloedsporen op mijn keding? Die waren te verwaarlozen.

wordt vervolgd...

27-11-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

RELAAS VAN ARIMATHE: 'Ik kwam berooid aan in Ilheus, Bahia. Ik was niet veel veranderd of het moest het dons zijn dat mijn mager geworden gezicht nu sierde. Hoe had ik sinds drie jaar ernaar verlangd om te vertrekken uit Mamanguape, een klein plaatsje ten noorden van Rio Grande Do Norte. Ik, Arimathe, zoon van de arme visser Gunzã, die langs de rivier naar krabben zocht en mijn moeder Natalia die stierf aan longtering. Ik kon het niet meer aan en droomde van Ilheus. Ik vertrok toen ik zeventien was en liet mijn pa achter, die me ten slotte met weemoed omhelsde. Ik zei hem dat ik ooit zou terugkeren en met 100 reais op zak vertrok ik. Eerst met een vrachtwagen tot aan Recife, dan met een andere tot Aracaju en met een derde naar Salvador. Daar bleef ik een week en werkte als vuilnisman, verdiende wat geld en trok de laatste kilometers verder naar Ilheus.
   Daar was het dat ik mijn hart verloor, en waarom? Ik werd verliefd op de stad en de zee. Niet dat andere steden geen zeekust hadden, maar Ilheus was mijn ankerplaats. Ik vertoefde met regelmaat in een bar genaamd 'Fonte da Mâe d' Agua'. (bron van de moeder der zee)
Hier zag ik dat de barvrouw geile blikken naar me wierp en zo gebeurde het dat ik die avond in de armen van de kroegvrouw lag, een magere halfnegerin Isidra. De hete Isidra die me leerde wat liefde was, maar totaal verrrast was ik echter niet, want ik had het al vaker gedaan met met Analia langs het oude riviertje in het vissersplaatsje. Analia, mijn eerste liefde, vurig en hebberig, begerig en ontoegankelijk. Ja, de kleine heks was een heerlijkheid geweest. Verledentijd want ze werd ontvoerd, verkracht en vermoord.
  Zo is het leven. Vervloekt zijn de waanzinnige seksavonturiers, men zei dat het halve Indianen, anderen zeiden zigeuners en weer anderen dachten dat het Arabieren geweest waren die Analia meesleepten, in een oude bak stopten en haar vervoerden naar de dood.
 Wat er ook gebeurd was, daders vond men nooit in die streken en ik had gehuild als een kind. Ja, ook dit was een van de redenen dat ik vertrokken was, weg naar Ilheus waar ik zo vaak met haar over had gesproken. En nu lag ik in de armen van de mulattin en ze leerde me andere standjes, een leven vol kronkelingen. De dag erop had ze besloten me in huis te nemen, wat ik aanvaarde. Ik werd een soort dekhengst voor Isidra, een persoonlijk seksueel bezit van de mulata. Doch eens op een dag werd ik verblind door Xaxaxa. Ze was een vijftien jarige dochter van een sterrenwichelaarster. Haar vader was een gewezen zeeman die in de haven werkte waar ik een baan kreeg en cacao moest laden, want hier was het land van de cacao. Het land waar velen zwoegden als honden op de plantages voor de rijke eigenaars en waar velen stierven als ratten.
  Ook het leven in de haven was hard en ik sleepte de hele dag met zakken cacao zodat ik in de avond te moe was om Xaxaxa lief te hebben. Ik verdiende weinig en de helft moest ik afstaan aan haar vader Justo, de oude zeeman. Die zei dat het voor de kost was én zijn dochter. De oude zeebonk had een geweldige tatoeage op zijn borst van een walvis.
  Justo was een klootzak en een varkespoot, en als ik hem zou moeten uitdrukken in de overtreffende trap, dan was hij een aasgieren-gezwel. Isidra, de mulattin was, door jaloezie gedreven erop uit mij te herwinnen en bezocht me in de middag in de haven waar ze me verleidde en meenam naar de oude jutezakken afdeling, waar ze een rode deken spreidde en iets later haar benen. Ik werd waanzinnig van verlangen en hitsigheid en vergat mijn vermoeidheid door deze levendige feeks met de elastieken buikband met daaraan de rode jarratelles. Ze kon me betoveren en ik werd opnieuw verliefd op haar en liet de kleine Xaxaxa lopen. Die huilde, begreep het niet en zei zich van het leven te beroven. Doch het deerde mij niet, geen donder en twee dagen later was Xaxaxa dood, een opengereten hart. Het slagersmes lag naast haar, het was een zelfmoord der waanzin.
  Haar vader Justo was nu een monster en ik moest vluchtten, want de ex-zeeman zwoer bij de god der zee, Poseidon, mijn kloten af te snijden en mijn hart uit te rukken. Ik moest weg uit mijn geliefd Ilheus, weg van het koudebloed van Xaxaxa en het warme van Isidra, de begeerte.
  Ik verstopte me ergens buiten in een graanschuur en Isidra zou me helpen met een vluchtplan. Het was een oude truck die richting Itabuna ging en ik smeekte haar om mee te gaan. Doch hier hield de liefde op.

wordt vervolgd....
 

26-11-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

17-11-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Op deze mooie zondagmorgen met 28 graden vertrek ik naar Santa Teresa op zo'n 75 kilometer noordwestelijk van Vitoria met 20.000 inwoners. De rit neemt zo'n 2 uur in beslag, meer door de mooie klim door het dichte bos naar het paradijsachtige plaatsje, dan gebrek aan mobiliteit van de bus. Als ik in Santa Teresa nader zie ik de Europese invloed zich kenbaar maken. Het is een koloniaal stadje en de eerste immigranten kwamen hier aan in 1875, hoofdzakelijk Italianen, maar ook enkele Poolse families en Russische joden. Men zegt dat de laatste golf Italianen aankwam in Vitoria in 1925. Ik waande me dan ook in een ander land, weg van de Rio de Janeiro hitte, de favelas en de zichtbare armoe. Hier was het een blanke overheersing, nou ja, af en toe was er een kleurling zichbaar, of neger, maar de rest was super-wit. Ik slenter door het stadje en loop een broodjeszaak binnen, goed georganiseerd en met heerlijke koffie, het blanke meisje stamt af van Italianen en is opgegaan in de Braziliaanse atmosfeer. Want ze zijn er trots op Braziliaan te zijn. Ik passeer de mooie kerk van 'Matriz', hier waar alles ook draait om het intense geloof dat de immigranten meenamen. Ik loop verder naar het mooie plein het 'Praça Domingos Martins' en informeer naar mijn eigenlijk doel, namelijk het 'Museu Biologia de Mello Leitâo'. Daar ga ik op zoek naar de geschiedenis van Augusto Russchi, afstammeling van Italiaanse immigranten en grondlegger van dit schitterend park. Hij was gespecialiseerd in de 'kolibri' of de 'Beijo Flor' bloemenkusser, zoals het vogeltje hier in Brazil genoemd wordt. Volgens een propaganda blaadje staat Santa Teresa bekent als dé stad van de kolibris met de meeste verscheidenheid van de vogeltjes wereldwijd.
  Ruschi was een voorvechter voor de natuurlijke omgeving, het behoud van het Atlantisch bos, een liefhebber van dieren, een interessant man lijkt mij, die ik graag ontmoet had, doch hij stierf in 1986, op 71 jarige leeftijd nadat hij vergiftigd was door secreties van een boom-kikker, die hij had verzameld op een van zijn vele expedities in het bos.
   Het museum 'De Mello Leitâo' is vernoemd naar zijn voormalig leeraar.
   Ik bezoek het huis waar hij leefde in eenvoed, nu zie ik, gezeten op de houten bank, de honderden schitterende vogeltjes, die komen aanvliegen en uit plastiek flessen drinken waar een toegevoegde zoete mineraal in zit. Ze lijken als het ware stil te staan in de lucht, hier bij het huis van de natuurmens. En als ik al de toeristen hier kon wegdenken, en de natuurlijke omgeving in mij opmam, ja, dan zou ik hier kunnen leven in dit huisje omgeven door bossen en kolibris, die me s'morgens deden ontwaken uit de dromerige sferen van eenzaamheid en geluk.
   Ik loop een stuk verder door de aangelegde paden, waarvan er eentje afgezet is door een omheining. Daarboven staan grote kooien met kleine aapjes, die van links naar rechts springen. Ik doorbreek de kettig en ga naar de kooien en bekijk de beestjes, die in quarataine verblijven. Ik wordt dan ook aangesproken door de bewaker, die mij uitlegt dat het gevaarlijk gebied was, daar de aapjes uit Amazonia kwamen, en blijkbaar nog niet geindentificeerde soorten zijn. Dat lijkt me iets uitzonderlijks, daar er zeker nog te ontdekken soorten zijn, maar hier zaten er velen. Buiten dat konden de dieren gevaarlijke ziektes overbrengen, zoals gele koorts. zei de op een ras-Europeaan gelijkende jongenman in een vlekkeloos kostuum. Ik vond dat als dit het gevaar-criterium was, men de beestjes beter moest afscheiden van de mensen. Hij vertelde me nog dat het park dag en nacht bewaakt werd en hij een goed baantje had, nou ja... Ik had intussen wel enkele fotos genomen en liep verder door het mooie park met honderden boomsoorten,  bloemen en cactussen. Er tussen in liggen de verschillende gebouwtjes, of kooien, die dieren herbregen. Ik bezoek de slangen farm, met de mooiste kleuren opgesloten in glazen kooien, de duivels uit de bijbel, maar zo intrigerend. Ik zie de schitterende ara's, en voel een triesheid dat de vogels in de kooien zitten, ver weg van hun moederbos, ik bezoek het schildpadden domein, waar grote water en bos schildpadden rondschuifelen en ten slotte het grote gebouw waar honderden opgezette dieren te vinden zijn, van apen tot panter, schildpadden, vlinders, vogels, gordeldieren, een dode collectie, een vreemd sfeer, die iets dubbelzinnigs heeft. Soms lijken ze zo echt dat ze de benen kunnen nemen, wegvliegen, aanvallen, holen in kruipen, maar het is alleen míjn fantasie.
              Het is dood. Buiten is het aangenaam warm en ik loop naar de uitgang en het witte meisje vraagt me of ik het mooi vond, en ik beantwoord dat het een genoegen was hier te zijn en zeker zal terugkeren.
Ik moest de bus in de namiddag terug hebben naar Vitoria en met een sierlijke zwang daalt ze af langs de mooie valleien en heuvels, tussen het bos waar het leven zo anders kan zijn dan onder waar de geluiden van de grootstad me al tegemoet komen.
In de avond loop ik naar het busstation, drink een bier, zie dat de zwervers door bewakers worden verdreven van de stoeltjes waarop ze liggen te slapen, kijk naar de bevallige schonen, zie de mensen wéér slepen met hun bagage en denk aan Niteroi, de zusterstad van Rio de Janeiro, waar ik om halfzes volgende morgen zal arriveren.
slot

17-11-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Via de Terceiro Ponte, of de Derde brug, kom ik in Vila Velha, de stad waar ik al eerder over sprak en met 300.000 inwoners Vitoria overtreft. Het klooster ligt op 154 meter en de moeite waard om naar boven te klauteren over het geplaveide straatje. Het is een soort penitentie naar de kapel van het hospitum. Niet dat ík een boete moet afleggen, maar de zonde is nooit ver weg, maar de meest devote maken de klim op hun knieën naar het beeld van de Onze lieve vrouw van de rots. Als ik boven arriveer zijn de toeristen al samengeklontert, zij die met auto's naar boven gingen, of busjes van de instantie. Neen, ik wil lopen om de gelijke vermoeidheid te voelen die de paters moeten hebben gehad, lang geleden toen ze het klooster stichtte.
  Dit was in 1570 boven op deze geweldige rots, waar de stichter van de orde Ignatius van Loyala trots zou zijn geweest op zijn  broeders. Ja, zij die wisten hoe de zielen van de stammen te winnen in naam van Jezus, en ik vroeg mij voortdurend af of Jezus dit wel zo bedoeld had? Want was het niet een regelrechte bezetting? Waren de paters niet hier om de indianen in te lijven in het korps van geredde zielen? Laat ik zeggen een, in die tijd, brainwashing-partij-programma. Of... stuurde de orde aan op een zekere 'brainstorm' tegen over de broeders? Dit hen, nietsvermoedend, enigzins gek moest maken. Waren ze niet het slachtoffer van een machtsorde die hun zielen manipuleerde in naam van God? En zonder God geen duivel?
   Of was het een regelrechte overtuiging die inspiratie gaf aande bruinrokken. Wie zal het ooit weten, want ieder en allen zielen zijn nu eenmaal huichelachtig, vol van hypocritie en zullen zich ten immer boven alle tegenstand verheffen. Doch de Indianen verloren een deel van ziel en uit moralistisch oogpunt bekeken was de bekering der Indainen een grote vergissing in de werelpolitiek, ik meen te zeggen die van het geloof.
Ik loop door het oude gebouw en ruik het oude jacaranda-hout van de kapelbanken waar de heilige madona wordt omgeven door vele kaarsen en mensen op hun knieén, die liggen te fluisteren. Ik bezoek een ruimte waar geofferd wordt 'ex'voto's', er hangen van alle soorten  foto's, namaak-ledenmaten en spullen van de meest buigende pelgrims. Er zijn smeekbedes voor gunsten van de Vrouwe van de Rots, zij die hoop geeft aan velen. Het blijft een mysterie, een item dat men niet mag onderschatten.
  Ik loop naar buiten en heb een schitterend uitzicht op de omgeving en vertes van de streek. Ik loop weer de gang in, en kom een jogger tegen, een mulat, die enkel malen van onder naar boven loopt en omgekeerd. Een vreemde gewaarwording nu ik met mijn hoofd in de 16de eeuw zit. Nondesju! Maar zo is de wereld en in de glimmende gang wordt ik geïntrigeerd door de wandschilderijen. Het zijn panelen van 3 meter bij 2, een ervan geeft de aanval van de Hollanders weer. Wat me opvalt zijn de gelaatsuitdrukkingen, ja ze hebben overeenkomsten: bleke koppen met blossige wangen en dunne blauwe lippen. Het is een schitterend doek van Benidito Galixo uit 1923, dat ik reeds beschreef, de aanval van het Hollandse piratenkorps op het godshuis. Dat had ook te maken met de suikerriet-oorlog in de 17de eeuw en dit was het meest zuidelijks punt dat de Hollanders in 1649 aanvielen. Ze belegerden het klooster, maar werden door de monniken afgehouden, mede daar de 154 meter hoge heuvel zo goed als onneembaar bleek. De Hollanders werden verdreven naar dat een bevrijdingsleger vanuit Rio de Janeiro de Jezuïeten te hulp schoot.
Er bevinden zich nog meerdere panelen aan de wanden met dezelfde afmeting en in een hoek ontdek ik een buste van de stichter der orde. O God... Hoe graag wilde ik hier een moment alleen zijn in dit gebouw, alleen met de tijd, en leven als een kloosterling, voor een tijdje, en de leer der christenheid een andere draai geven zodat het volk daarmaals de blanke gezien zou hebben als een vriend. Maar dan zou de macht mij ter varantwoording hebben groepen, want een heiden was een heiden en die kon géén vriendschap.
Onder aan de ingang van de poort drink ik me een koude fles bier en bekijk op een kleine t.v het laatste nieuws en denk: wat is de wereld toch een puinhoop, de historie een oud boek, ja een naar wormen ruikend boek... geschreven door een bevende hand met een zekere arrogantie.
Ik besluit een duik te nemem in de zee, daar bij de 'praia da Costa', daar waar de golven woest zijn en ik kon vergeten dat de geschiedenis nooit teruggedraaid kan worden.
wordt vervolgd

14-11-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller