De St. Anthoniusverering van 18 januari 2009, staat in schril contrast met deze van het ontstaan in de eindjaren van de 19e - en de 20e eeuw. Er stond een zuidwestenwind te blazen tijdens de bijeenkomst aan het kapelletje maar het bleef droog. Enkele uren later zou dat anders zijn en ging het regenen. Een paar dagen eerder lag er nog een dik pak sneeuw en was het extreem koud. Door het teruglopend aantal priesters en er daardoor ook geen misvieringen meer op zondag in Smeermaas zijn, was deze keer geen processie maar kwamen de gelovigen bijeen aan het kapelletje.
In het jaar 1894 was de allereerste processie, die vertrok van uit de parochiekerk in de huidige Brugstraat (toen Kerkstraat) naar het pas gebouwde kapelletje op de Maasdijk.
Sedert 1892 was de, tot dan toe succursale kapel, verheven tot parochiekerk Smeermaas. Dit streven naar zelfstandige parochie, had heel wat hoofdbrekens en doorzettingsvermogen van de vroede vaderen in dit kleine gehucht gekost.
Bij een parochie hoort ook een vereringkapel, was destijds de gedachte. De familie Berghmans Lousberg, die vee- en landbouw bedreef en tevens brikken bakte woonde in Bosscherveld en deze familie zou een duit in het zakje doen om deze wens te verwezenlijken.
Deze familie, die buiten de poorten van Maastricht woonde, in het deel dat vanaf 1839 ging behoren tot de nieuw gevormde gemeente Oud Vroenhoven, wiens eigen parochiekerk helemaal in Wolder lag, vond zich toch meer verbonden met de kerk op zichtafstand van hun woning. Een van hun dochters was gehuwd met een lid van de familie Fissette uit Smeermaas. De families, Berghmans en Fissette, behoorden tot de weldoeners van de kersverse parochie.
Voor de kapel had de familie Berghmans-Lousberg een schenking van bakstenen en de grond ter plaatse gedaan.
De eerste processie in 1894, was in de week van de 17e januari, die toen op een woensdag viel waardoor de processie en verering op de zondag daaropvolgend doorging. Alle Christelijke verenigingen van de parochie deden mee aan de processie en het parochiaal zangkoor begeleidde de processie met zang, want een fanfare werd pas in 1908 opgericht. Van heinde en verre werd deze processie bijgewoond door boeren en burgers. Geleerde priesters en paters kwamen voor het gelegenheidssermoen en om een toespraak te houden aan het kapelletje op het hoogste punt van Smeermaas in de onmiddellijke omgeving van de parochiale begraafplaats. s Avonds was er dan een toneelopvoering in de Gildenzaal die gelegen was tegenover de kerk. Kortom de hele dag stond in het teken van St Anthonius Abt.
De nog jonge parochie Smeermaas kreeg nu elk jaar rond de 17e januari een groot aantal boeren en burgers uit heel de omgeving over de vloer. Ook van over de Maas kwamen er pelgrims die ter hoogte van Borgharen en Itteren per veer de Maas overstaken.
Soms echter was de Maas zo hoog, dat deze mensen, indien zij toch wilden deelnemen, de enige brug in de omgeving namen en dat was in Maastricht.
Vanzelfsprekend namen de herbergen welwillend deel aan deze processie, want 17 april is putje winter en dan doet een (warme) drank wonderen. Smeermaas telde toen heel wat herbergen en samen met de terugloop van de verering van de heilige langs de Maas zijn de herbergen ook geslonken van meer dan dertig naar twee. Zou het een met het ander te maken hebben?
na de verering was er brooduitdeling en overheerlijke erwtensoep van Ria Huysmans.
|