D’r waore gèt minder geluivige és aanders in de H.Mes, mér deij vaan ‘Nit te geluive’ waore allemaol op pos.

Gedeiltelik ging de mès in ’t dialek want allein de leedsjes vaan ’t koer woorte aon ‘De Hier’ opgedraoge in ’t  algemein besjaof Nederlands, oondaanks dat iech de meining towgedoon bin dat 'de Hier' aoch us Maoslandse dialecte versteit..

Toen Diake Nol Cardinaels ziene Präëk aongevat had, ging in eine kier ‘ne G.S.M. aof. Eederein greep nao zien tés of kalbas oondaanks dat ’t 'hun geluid' neet waos.
‘Fuck ’t is de meine’, leet de Diake de lui wete, íech zal mèr eve oppakke’ Bleek dat heer ’n gesprek had met ‘de Allerhoegste’ persoenellijk, de Pa van Jesus.  Nao ’n gesprek met ‘ ’s Livvenhier, duijde de Diaken de G.S.M. aof. Touwvallig  tegeliek met ’n Kerkbezeukster en begoos aon d’n oetlegk vaan zien gesprek. ’t Kin verkiere.

Nao de Mès, ging ’t riechting ’t Trefpunt, boe ze hunne doors ginge lesse aon de ‘Iewigge bronne’ En terwijl zie hun Geisverruimend voch tot ziech naome, waos ’n rechstreekse oetzending vaanoet Libië op TV, boe Rudi Vrancks de situatie in dat laand oetveurig oet de deuk deeg.
Veer höbbe gelökkig neet te klaoge in us contereije, ’t zal allemaol gèt deurder weure met de situatie in Libië en hun buurlande mér dao is veurluipig niks vaan te mérreke, want hiel gét carnavaliste zitte in de olie tot asselegoonsdig, daan weurt ’t gét minder.

Veer sjrieve vandaog 26 fibberewari en Jo Wouters is oonderweeg um de 11.000 Bessemgezette te verdeile euver hiel Groet Laoneke. Bij towval de naom vaan miene website. www.grootlanaken.be.

Ze steit vol mèt woerhede (de gezet) en ein half woerheid. Die halve woerheid steit naomelijk bij de towkinning vaan de bak bok aon de Bende van de Brebel’. Neet in de teks mèr op de foto  ien de Bessemgezet (woersjeinelik mèt opzet gedoon), want ès iech mich neet vergis, waos dat geine bak Jupiler mèr stoond weldegelik Primus op dei bak. Noe höb iech mich neet euvertuig of de fleskes aoch dat opsjrif hadde.

“t Is mèr de vraog wat binnekort beslote weurd, wee de towkinning van leveransie geit kriege ès ’t kontrak aofluip met Primus.
Heineken, Amstel, Jupiler of ’n aander Europees merk, want dee ’t liegste insjreif, kreig toch ’t kontrak, zoewie bij ’t sjere vaan de struuk en ’t oonderhaajd vaan de plantsoene ien Groetlaoneke, dat door ’n Hollandse firma gedoon weurt, door die insjrieving.

Joeri leet, bij zien veurstelling van de Bessemgezet, niks aon ’t touwval euver en leet euverdudelik de meining van de ‘Redaksie’ dondere euver de aonwezige. Geine vaan de mierderheid daobei spaorend. Allemaol ginge ze euver de spitse tong van de spreikstalmeister van deens. En de woerheid maog gezag weure Joeri.
Bei 't besjrieve vaan de decollete vaan Anita Jeurissen, häët Joeri echter neet good roondgekeke, want ien de Raodzaol zaot 'n Meitske met 'ne dudelikkere decollete es dei bei Anita.  
De Sjepe vaan 'de snie en ies vaan 2010-2011', kreeg 't hel te verdure en de wissel vaan "de Sjerp" waos de redaksie neet oontgaange. Mèr aoch de kermisvlaoj vaan de Sjepe vaan Cultuur kreeg de aondach.

Ès te ’n hiel groet deil, met oetzundering van ein evenemint‘maags’ beiwoene, kreigste wel ‘ne gooien indruk vaan al die eveneminte in Groet Laoneke.
Mèt"väël plezeer en achteraof toch wel nog gét werrik, um die op de site te zette, is 'ne hobby apäört boe toch wel gèt tied in gäët zitte en bovenal, allemaol GRATIS.

Spietig mèr woer, op ein nao, want ein van die eveneminten is ‘niet toegankelijk voor fotografen’ en dat is ‘t “galabal van de Raod van Laon tot Aoke’, dat vanaovend plaots heit. Iech zouw zegke "goei uuch mèr lekker de door ien de KEENDERBOERDERIJ", Toch zow 't kinne ien dat geer fotokes kint kieke vaan 't Bal Masque, want aoch de gemeintelijke website heet zieg 'n pläöstke gereserveerd veur 'n fotosite vaan de carnaval ien Laoneke.

Geine noed want Gellik heet aoch 'n fieske.
Boe is dat Fieske, Dao is 'n Fieske.

Weet je nog die tijd van vroeger…. Die goeie oude tijd.

Voor heel wat mensen is dat een moeilijk te vatten periode uit hun leven

Ze leven in momenten en vlagen. Soms glashelder maar tijdens het vertellen dwalend over hun hele leven. Stukjes komen terug maar verdwijnen o zo vlug. Een chique in de kleren zittende dame denkt dat zij weer terug op school zit en nog een klas dient te gaan. Anderen zijn helemaal niet meer in de werkelijkheid en verliezen het contact met de realiteit. Toch zitten er heel wat van hen met een rijk gevuld verleden zoals de dame die vroeger in de Bib en Archief werkte, die nu de hele tijd heen en weer loopt zonder contact te maken met haar omgeving.. Wat is dementeren toch een verschrikkelijke periode in je leven.

In het centrum tref ik enkele Lanakenaren aan die in 1 2 3  weer fit willen zijn, terwijl bij St Anna een hele groep bewoners dat op een heel ander manier aan het doen is.
De Ex Prins van Rekem zit hier te fitten na een Hernia operatie, terwijl in het Rusthuis van St Anna de residerende prins Nico I, zit te genieten van zijn drie pins die hij kreeg van het Prinselijk trio van de Raod van Laon tot Aoke. Een kinderhand is snel gevuld.

Ik zit bij een vroeger koorvriend en koorvriendin, uit het kerkkoor van Smeermaas, samen aan tafel op het eerste verdiep van het verzorgingscentrum St Anna. Als nu ook nog blijkt dat onze tafelgenote aan de overzijde -en nog goed bij de pinken-, uit Eisden komt en pianoles heeft genoten, stel ik voor samen een lied te zingen. Ik zet dan in met het lied 'de Stille kempen'. Wie kent het niet?. Even later klinkt het lied uit vier kelen en allen zingen het lied uit hun jeugd zonder een valse noot. Mevrouw Theunissen uit Uikhoven, die eveneens plaats had aan de tafel begint het lied mee te zingen en zo vormden wij met z’n vijven een gelegenheidskoortje. Het moet gezegd het gaf een goed gevoel.

Jef Hamal van Waltwilder, bewoner van rusthuis St Anna in Lanaken, hoopt dit jaar 100 kaartjes uit te blazen.

Het Prinsentrio van de Raod van Laon tot Aoke gaf afgelopen weekend acte de présence in het Rusthuis St Anna tijdens de verkiezing van het rusthuisprinsenpaar Nico en Mieke.
Bij het verlaten van het het rusthuis St Anna, stond in de inkomhal van het rusthuis, een kranige heer het gebeuren gade te slaan. Het blijkt dat deze - nog goed ter been zijnde- ouderling Jef Hamal, de 99 reeds een tijdje gepasseerd is.
Jef heeft in zijn leven de trappers van zijn koersfiets doen kreunen. Aan de dagrit Luik Bastenaken Luik -dat in drie landstalen ook wel LBL genoemd  werd- heeft hij zijn mooiste herinneringen. Volgens eigen zeggen reed hij die rit 108 km alleen. Hufkens uit Hasselt was toen zijn sponsor. In die tijd reden de mannen met binnenbanden en dikke buitenbanden. En bij een platte, moesten zij zich zelf behelpen. Het gewicht van deze fietsen, waarbij de voeten op de trappers vastgebonden zaten met riempjes, had een veelvoud van de huidige. Ook de geldelijke gewinnen waren onvergelijkbaar met de astronomische bedragen die nu omgaan bij de wielrenners.
Bekend in de vorige eeuw, waren ook de kermiskoersen zoals op de foto van een koers in Pietersheim.

Jef zelf meent dat zijn LBL in de jaren 30 was. Intussen troffen wij hem aan op de lijst van 1936, als Joseph Hamal. De foto'szijn van wielrenners uit de 30er jaren en die van Pietersheim jaren 60.

We gaan nog eens bij hem op bezoek vóór het uitblazen van die honderd kaarsen om meer te vernemen van deze kranige sportman op rust.

De Oase in Briegden opende haar deuren op 19 januari 2009 en kent een succesvol verloop. Nu, na meer dan twee jaar, is besloten om uit te breiden naar het OC Neerharen, om zodoende meer mensen van Neerharen en Rekem te betrekken bij de werking. Meteen een slag in de roos want bijna 150 mensen namen deel aan deze gezamenlijke eet- en animatiedag.
Na de maaltijd was er  gelegenheid om te genieten van het Duo Roberto en Ko. Dit duo met "Moneka en gitaar" kon de mensen bewegen om de dansvloer te bevolken. Zowaar een polonaise werd er in aanvoering van de "monekaspeuler" Roberto voltrokken. En het moet gezegd, de maaltijd was voldoende gekruid en er ontbrak geen peper aan, want Alois , 't Pepermenneke van Smeirmaos', vond dat het goed was.
Sonja Van Loffelt de verantwoordelijke van de overkoepelende organisatie was eveneens een tevreden mens bij het zien van zoveel gasten.

In Huize St Anna zijn ze alles in gereedheid aan het brengen voor het nakende carnavalsfestijn, Zelfs de struiken in de omgeving worden met een grote tondeuse gemillimeterd.

Wie er Prins en Prinses gaat worden is een groot geheim. In de middag zitten de Senioren ten huize te sjoelen en terwijl de bewoners aan het avondmaal aanschuiven, tref ik in de inkomhal twee bewoners aan die nog in goede doen zijn. Beiden doen zij het nog zonder rollator en verstandelijk zit het nog wel goed.
Als ik met hen in gesprek ga en laat weten dat mijn gedachten uitgaan naar het stel dat a.s. zaterdag de scepters gaan dragen, beweren beiden dat zij het zeker niet zullen zijn. Toch flikkeren hun ogen op als het over zaterdag gaat. Wie weet zitten hier dus op de foto de adspirant Prins en Prinses van Huize Sint Anna 2011.
De dame op de foto is afkomstig van Tongeren. Als ik haar vraag hoe ze dan in Lanaken in het rusthuis terechtgekomen is, zegt zij dat de oorzaak ligt bij haar dochter die in Lanaken woont. Zij is namelijk de schoonmoeder van de residerende prins van Lanaken Noël I.
De man op de foto is Jaak, de immer Glimlachende bewoner van het huis en met carnaval de grote Animator, die sinds hij kennis gemaakt heeft met deze schone uit Tongeren, "ïets" minder vrijwilligerswerk doet in Huize St Anna, maar het personeel kan daar wel begrip voor opbrengen.

Overigens is dit festijn enkel voor genodigden.

Hendrik Stevens is weer vertrokken naar de Filippijnen voor zijn welzijnswerk.

Hij logeert daar niet in een hotel maar tussen de arme bevolking. Zijn eerste doel om kinderen met Astmatische aandoeningen aan verstuivers en medicijnen te helpen, heeft hij intussen uitgebreid naar de hulp voor diezelfde kinderen van de Filippijnen, om ze in de behoefte van scholing te sterken. In lamentabele constructies worden een groot aantal de elementaire beginselen van schoolse kennis aangeleerd, aan kinderen, die met hun ouders, een inkomen regenereren uit de opbrengst van de vuilnisbelt.

Momenteel bezoekt hij een schooltje dat zo krakkemikkig is dat het met zekerheid niet de functie van fietsenhok bij ons zou verkrijgen, wegens te gevaarlijk. Meer dan veertig ‘ ‘beltkinderen’ volgen daar les.
De reus van een kerel, die Hendrik is met een groot hart ,kreeg het hier een beetje moeilijk en moest zijn tranen bedwingen.

Het ligt in de bedoeling van Hendrik, dit schooltje te laten slopen en er een nieuwe te bouwen. Hiervoor verkreeg hij de toezegging van een stukje grond na een gesprek met the Barangay-chief.

Maar ook u kunt Hendrik helpen in deze roep op gerechtigheid. U kunt dat doen door zijn actie financieel te steunen.

Kijk daarvoor op

jpaf.be  of mail  info@jpaf.be

De Maas is al een tijdje in normale toestand.
Op 09-2 stond hij, of zij,  op 40,43 m TAW. Nu de Maas zo laag staat en verder daalt, kan je goed zien wat er allemaal meedrijft richting Rotterdam, maar meer wat er achterblijft in struik en boom langs de waterkant.

Niet enkel plastic komt terecht in de Maas, maar ook Maasverband en Kruisverband drijven mee met het Maaswater en hangt als kerstverlichting in de struiken en bomen. Maasverband is dan wel een zinspeling op Maandverband en Inlegkruisjes voor Kruisverband, maar ook een heel groot deel van het plasticc zijn restanten van pampers. Allemaal voorzorgsmaatregelentreffende producten die wel een droog gevoel moeten geven maar de hoeveelheid water van de Maas echt niet kunnen absorberen.

Dus dames doen  rechtstreeks mee aan de vervuiling van de Maas.
Troost voor de dames uit Grootlanaken. De Maas stroomt maar in een richting en al wat er nu in de bomen bij ons hangt komt van the Big City Maastricht en verder stroomopwaarts.

De natuur komt nu ook op Kruissnelheid, Boom en struik komen in de knop, Katjes zijn nu weer te zien en het sneeuwklokje staat weer in bloem.
Heerlijk zonnetje waar mens en dier van geniet.
De lente is in aantocht.

Paardenresten Borgharen in Rijksmuseum van Oudheden

Het Rijksmuseum van Oudheden heeft een van de 69 paardenskeletten tentoongesteld, die in de zomer van 2010 in Borgharen zijn blootgelegd tijdens archeologisch onderzoek in het kader van het project Grensmaas. Het Rijksmuseum etaleert daarmee het (inter)nationale belang van de archeologische vondst in Borgharen.

De paardenresten maken deel uit van de nieuwe vaste expositie Archeologie van Nederland, die vrijdag 14 januari van start is gegaan. De tentoonstelling biedt een totaal overzicht van bodemvondsten in Nederland uit alle tijden. De paardenresten maken deel uit van de bodemvondsten uit de 17e eeuw.

Consortium Grensmaas heeft op verzoek van het nationaal museum en de Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed ingestemd met het tentoonstellen van een van de paardenskeletten.

Inmiddels heeft de provincie laten weten dat ze het vervolgonderzoek naar het paardengraf wil betalen, als het Rijk ook mee financiert. Ook zijn er ook vragen in Provinciale Staten gesteld die erop neer komen dat de provincie de 50.000 euro aan onderzoekskosten gewoon zelf zou moet betalen, met het oog op het grote belang van de vondst.

Het paardengraf dat ontdekt is tijdens de werken van het Grensmaasproject in Borgharen afgelopen jaar, is van Europees belang voor de krijgsgeschiedenis in voorbije eeuwen.

De versterkte stad Maastricht kreeg menigmaal te maken met belegeringen en daarbij werden heel wat paarden ingezet om bv de kartouwen te transporteren. Maar ook voor kruit, kogels en proviand werden deze edele dieren ingezet.

69 volledige skeletten lagen er in een greppel die naar alle waarschijnlijkheid dienst had gedaan in de circumvallatielinie.

Er komen twee periodes in aanmerking uit de 17^e eeuw, waarvan aangenomen wordt, dat deze paarden hun leven in de strijd beëindigden en hier begraven werden. De eerste is tijdens het beleg van Maastricht tijdens de veldtocht van Frederik Hendrik. Op donderdag 10^e juni 1632 kwam deze met zijn verzameld leger aan, in de omgeving van Maastricht, om deze stad te veroveren op de Spanjaarden. Zo gauw zij hier arriveerden werd een aanvang genomen met het aanleggen van een circumvallatielinie rond de stad.

In Smeermaas en Sint Pieter werd er een schipbrug gelegd waarmee de cirkel rond was.



In Smeermaas werd er nog eens een versterkt verdedigingswerk aangelegd evenals aan de overzijde in Borgharen, om de schipbrug te verdedigen. De gehuchten Smeermaas en Caberg kwamen zo binnen het strijdtoneel te liggen, dat tot zondag de 22 augustus zou duren. Daarna zagen ze de Spaanse bezetting, die zich overgegeven had aan de Stadhouder Frederik Hendrik, met volle krijgmanseer de stad verlaten..

Tijdens deze belegering van de Staatsen kwam een samengesteld Spaans leger onder de veldheren Cordoba en Santa Cruz aan in de omgeving van Maastricht, op dinsdag de 22^e juni en laat, met het afschieten van 3 kanonschoten, de bezetting van Maastricht weten dat ze er zijn om hen te ontzetten van de belegeraars.

Santa Cruz besluit op de linkeroever van de Maas geen aanval in te zetten omdat de vijf vooruitgeschoven schansen, op de linker zijde van de Maas aangelegd door de belegeraars, te sterk zijn.  Hij gaat met zijn leger naar Neerharen, om daar de Maas over te steken, om zodoende de minder beschermde zijde van de Belegeraars aan te vallen. Althans dat zijn de plannen van beide veldheren.  Met ponten gaan de soldaten naar de overzijde om daar een bruggenhoofd te vestigen. De Staatse belegeraars van de stad hadden hen daar echter verwacht en zich daar opgesteld om deze overtocht te verijdelen. De Spaansen werden tot drie maal toe in de pan gehakt, tweemaal toen ze reeds op de rechteroever waren en de derde maal werd het pont dat hen overvoer midden in de maas getroffen en zonk waarbij de mannen op de pont verdronken. Die aldus niet sneuvelde door de wapenen verdronk in de hoge Maas. 300 á 400 manschappen lieten aan Spaanse zijde het leven bij de Staatsen  waren dat er een vijftigtal.

Frederik Hendrik besloot om een dubbele gracht op te werpen op de rechterzijde van de Maas om zodoende een aanstormend leger te hinderen bij een eventuele bestorming.

Een Staats leger met voetvolk 3000 man sterk was intussen aangekomen uit Staats Vlaanderen en sloeg het kamp op tussen Borgharen en Itteren, tegenover Hocht.

Tijdens de gevechten met het ontzettingsleger ging de aanval op de stad gewoon door en was men doende  de vestingwallen te ondermijnen  bij de Brusselse Poort, waarlangs een diepe gracht was die nu ondermijnd werd, minstens 1.40m  (2 ellen) onder de grachtbodem, om zo de stenen wal te ondermijnen.

Een tweede  ontzettingsleger onder van Pappenheim kwam nu ook ten tonele op de rechter Maasoever bij Meerssen. Op donderdag 12 augustus arriveerde hij en vijf dagen later op dinsdag de 17^e zou de bloedigste slag tijdens de belegering de geschiedenis in gaan.

Toen Pappenheim arriveerde kon Frederik Hendrik niet langer de overtocht van Santa Cruz verhinderen bij Neerharen. Nu er geen hindering meer was om de Maas over te steken ging Santa Cruz  met zijn Heir de Maas over bij Neerharen, in de grote meander, om zich bij Pappenheim te voegen, wat het totaal op 40.000 man zal brengen, tegenover 20.000 man voetvolk en 4000 man ruiterij van Frederik Hendrik. Een overmacht, zo zou blijken, die uit het getal geen voordeel kon trekken.

Op de 17^e augustus, tijdens de middag, begint Pappenheim met zijn aanval op de kerk van Amby waar de staatse troepen een verschansing hadden opgeworpen. De wacht in de kerk kon standhouden en kreeg versterking.  Frederik Hendrik, die zijn kamp op de linkerzijde van de Maas bij de Brusselsepoort had, kwam zelf ter plaatse om zijn leger aan te voeren. 12 Stukken  geschut dat voortdurend met paarden ingespannen stond om zodra er onraad was te kunnen verplaatsen, werd snel naar de rechteroever gebracht ter verdediging. Deze batterij weet Pappenheims aanstormend voetvolk en de ondersteunende artillerie in de flank te treffen, waardoor diens artillerie buiten gevecht werd gesteld. Tot middernacht heeft het gevecht die dag geduurd, Toen het voetvolk zich terug wilde trekken, werden zij teruggedreven door de aanstormende ruiterij van van Pappenheim een zekere dood tegemoet. Pappenheim trok zijn mannen terug om uiteindelijk de aftocht te blazen met achterlating van een groot aantal gesneuvelden.

Opvallend detail maar niet onbelangrijk is het feit dat Santa Cruz niet tussen kwam in de strijd van Pappenheim tegen de Staatsen.

Na de aftocht, van de ontzettingsmacht, gaat de ondermijning van de vestingmuren bij de Brusselse poort verder en zal er een explosie volgen die een bres in de muur maakt waardoor er toegang komt tot de stad. De aanval wordt neergeslagen waardoor de aanvallers zich terug trekken tot aan de bres. Nu blijkt dat de belegerden moe van zo’n lange strijd onderhandelingen voorstellen.

De onderhandelingen leidden er toe dat de Spaanse bezetters onder Commandant van Lede Maastricht konden verlaten in volle krijgmanseer.

Op de 23^e verlaat van Lede met 1400 krijgsmannen de stad en Kan Frederik Hendrik met zijn gevolg de stad binnentrekken als overwinnaar.

Of de paarden van Borgharen uit deze slag van de 17^e afkomstig zijn is weinig waarschijnlijk, omdat deze strijd zich rond de kerk in Amby afgespeeld heeft en ze daar dan ook in een graf beland zouden zijn en niet tegenover Smeermaas.

140 Doden werden in Amby in een massagraf begraven dat zou dan eveneens met de paarden gebeurd zijn.

Als ze toch tijdens belegering in 1632 het leven erbij inschoten zou er een andere reden dan gesneuveld in de strijd gevonden moeten worden. 

Nu de paardenresten opgeslagen zijn in Leiden is de vraag actueel of de Provincie Limburg over de brug komt met 50.000 euro om het onderzoek naar het inmiddels over de hele wereld bekende Paardengraf van Borgharen af te ronden.

Een krijgsgeschiedenis die onlosmakelijk deel uitmaakt van de geschiedenis van Grootlanaken dat steeds te lijden had van de belegeringen van de stad in haar nabijheid.

Misschien kan er een van die paarden ooit wel eens terecht komen in Lanaken in een permanente tentoonstelling, wie weet?