(Chronische) Pijn bestrijden door meditatie in plaats van medicatie?

De ‘Pijnervaring’ is zeer complex

Bij lichamelijke pijn is de pijn zelf een louter fysische sensatie in je lijf. Maar de totale pijnsensatie is zoveel meer dan alleen een lichamelijke gewaarwording. Pijn kan een verschrikkelijk lijden teweeg brengen.

Wat maakt de pijnbeleving dan zo moeilijk? Buiten het feit dat pijn zo sterk en intens kan zijn en zo totaal je aandacht opeist, zijn er vele wegen van waaruit de pijn ontstaat en zich manifesteert. Een groot deel van het ‘pijn-lijden’ ontstaat vanuit je gedachten en je emotionele reactie op de fysieke pijn. Het roept angsten op, droefheid, agressie en frustraties afhangend van onze recente ervaringen en overtuigingen.

Je vraagt je af: ‘hoe lang het gaat duren’, ‘waar de pijn vandaan komt’, ‘waar ze zich het meest gaat manifesteren’, of ‘je in staat gaat zijn ze te verdragen’ enz…

Onderliggende gevoelens over de pijn die niet zo evident en zichtbaar zijn spelen eveneens mee zoals daar zijn: ‘het gevoel van eigen falen’, of ‘de pijn is een straf’, ‘een gevoel van verlatenheid’ of ‘waarom moet mij dit overkomen? ‘. Zo zijn er allerhande gevoelens en emoties die opkomen.

De pijn onder ogen zien en (ver)dragen door meditatie

Van belang is je bewust te worden van het onderscheid tussen: wat is nu de eigenlijke(fysische ) pijn en wat is het pijnlijden dat de louter fysische pijn versterkt vanuit je gedachten, gevoelens en emoties.

Het doel van meditatie is de pijn verzachten. Bij pijn ben je meestal geneigd om je te verzetten en je spieren te spannen. Deze houding maakt de pijn erger en versterkt ze. Bij meditatie echter focus je je op de relaxatie en versterk je je ontspanning t.a.v. de pijn. Je laat tegelijkertijd alle betrokkenheid varen t.a.v. je gedachten, gevoelens die met de pijn te maken hebben en je emotionele reacties erop. Het kan je helpen om tot rust te komen niettegenstaande de pijn nog aanwezig is. Het ‘pijngevoel’ vermindert en het ‘pijn-lijden’ dat de pijn vergezelt verdwijnt.

Door meditatie leer je de pijn observeren zonder beïnvloed te worden door de emoties, gedachten en gevoelens die meespelen en de pijn vele malen vergroten. Je richt je aandacht rechtstreeks op de ervaring van je 'ongemak' en tracht dit te zien als een uitdaging i.p.v. als iets pijnlijk. Leer de ongemakken accepteren en ontspannen te blijven. Wanneer je de pijn aanvaardt en niet uit de weg gaat, verandert meteen de aard en de intensiteit van deze pijn. Al je aandacht gaat naar je pijn en je tracht de aard en de plaats van de pijn te doorgronden zoals een echte onderzoeker. Je vraagt jezelf eerlijk af hoe erg de pijn wel is. En hoe eigenaardig ook meestal stel je dan vast dat ze best meevalt een dragelijk is. Zoals bij elke meditatie probeer je niet te oordelen, of kwaad te worden omdat het niet zo perfect is zoals je zou wensen.

In een tweede deel volgt een meditatieoefening bij pijn . Zelfhulp is niet de beste manier. Beter is om een goede leermeester te zoeken die je deze meditatie(s) kan aanleren en je hierin kan begeleiden. De oefening is maar een voorbeeld om te tonen hoe een meditatie verloopt.