Weg met Freud

Ook al heb je de psychologie van Freud (1856 – 1938) nooit moeten bestuderen voor een examen, toch behoort zijn naam samen met enkele van ‘zijn’ begrippen zoals psychoanalyse, onderbewuste, Oedipuscomplex, droomuitleg … tot ons cultureel erfgoed. Hij werd samen met anderen zoals Einstein en Darwin beschouwd als een van de grootste geesten van de voorbije eeuw. Bijna zeventig procent van de psychiaters en psychotherapeuten in het Franse taalgebied steunen vandaag nog op zijn manier van werken. In Vlaanderen is dit veel minder, zowat een kwart.

De laatste tien jaren ligt deze psycholoog zwaar onder vuur. Sommige wetenschappers noemen hem ronduit een kwakzalver, een leugenaar, een bedrieger enzovoort. Dus: Weg met Freud. Ik zal wel niet zo luid roepen, maar een echte wetenschapper is hij niet.

Vroeger las ik hem graag en vond ik zijn begrippen interessant. Ten andere: dit was examenstof.

Freud maakte een gesloten theorie, zodat alles klopte zolang je bleef binnen zijn verklaringsschema’s. Je kon ook niet of zeer moeilijk zijn aanpak wetenschappelijk controleren.

Hij komt nog niet aan de tenen van bijvoorbeeld Darwin. Eigenlijk zou ik moeten zeggen: hij staat ernaast, want Freud is geen wetenschapper. Maar dat hij het denken en het wereldbeeld in het Westen heeft beïnvloed is ook juist.

Volgend jaar herdenken we zijn 150^e geboortedag. Ik wed erop dat het aantal ‘Weg met Freud’ zal toenemen. Dat zal deze man geen zorg wezen. Als hij nog zou leven, zou hij over deze uitslag zeggen: Dit is een bewijs dat al die tegenstemmers veel hebben moeten verdringen. En zo draaien we in hetzelfde cirkeltje, dat hij vroeger steevast ook altijd tekende.

01-12-2005 om 00:00 geschreven door siti4 - georges de corte

Op het puntje van mijn tong
Op reis wilde ik spreken over een Vlaamse etser die vooral een zwart-wereld weergave schiep met fabrieken, arbeiders, Jazz. Ik wou voortdurend de naam zeggen van deze graficus. Zijn naam lag op het puntje van mijn tong. Ik diepte uit mijn geheugen heel wat details van zijn werk op. Zijn naam lag op het puntje van mijn tong. Dit is een gekend verschijnsel in het onderzoek van het geheugen. Je hoeft maar Google op na te slaan met als trefwoord tip of the tongue (TOT). Ik probeerde allerlei trucs die beschreven zijn, om toch maar zijn naam te zeggen. Maar niets lukte.
Terug van reis deed ik een krant open. Wat een geluk: ik zag toevallig een artikel over hem. Over Frans Masereel (1889 – 1972). Hoe kon ik zijn naam vergeten? Ik had vroeger vele keren over hem gesproken.
Op het puntje van mijn tong: van alle leeftijden en van alle tijden.

23-11-2005 om 00:00 geschreven door siti4 - georges de corte

Hofleveranciers

Toen ik vandaag de krant doorbladerde las ik een artikel over de vijf nieuwe hofleveranciers. Een reeks herinneringsbeelden schoten door mijn hoofd. Als kind kon ik mij moeilijk voorstellen wat hofleverancier precies betekende. Gingen die firma’s of deze zelfstandigen bellen aan de deur van het paleis? Hoe werden zij betaald?

Een van de vijf is Biscuits Delacre (nu van de Britse koekenreus United Biscuits) uit Groot – Bijgaarden. Delacre wijst erop dat ze al banden hadden met het hof door de koekjestrommels met afbeeldingen van het koninklijk huis, vandaar de naam royal tins. Deze koekjestrommels met afbeeldingen van de koninklijke familie zijn nu terug in de mode, want in de regeerperiode van Koning Boudewijn was er weinig geen nieuws af te beelden. Nu wel met de huwelijken van de prinsen en de geboortes van hun kinderen.

Op de koekjestrommels stonden niet de afbeeldingen van het koningshuis. Ik herinner me koekjestrommels met afbeeldingen van schilderijen van Breughel, Jan Steen… Al die schilderijen zijn in het geheugen gegrift van de senioren. Je vindt die schilderijen ook geregeld als reproducties op de muren en in de gangen van senioren en in residenties.

http://www.degebrevetteerdehofleveranciers.be

http://www.standaard.biz/hofleveranciers (betalende gebruikers en digitale abonnementen)

23-11-2005 om 00:00 geschreven door siti4 - georges de corte

 De Groote Oorlog (1914 – 1918)

Ter gelegenheid van 11 november waren er heel wat reportages over De Groote Oorlog (1914 – 1918). Van de ellende, de verschrikking, de oorlogspropaganda tot en met de dingen van het dagelijkse leven, zoals het vinden van zeep.

Geregeld was er bij ons gedurende De Groote Oorlog een groot tekort aan zeep. De prijzen gingen geregeld de hoogte in, soms op dezelfde dag, naargelang van de aanvoer en de speculaties. Ik las dat hier en daar fabrikanten zeep op de markt brachten, die niets met echte zeep te maken hadden. Ze werden er ‘stinkend’ rijk mee en de burgers zaten met slechte zeep.

Van Victor 10 http://blog.SeniorenNet.be/halle kreeg ik op maandag 3 april de volgende info: Te Halle noemde met de mensen die met de zeephandel rijk werden "Baron ziep".

Vlak na de Tweede Wereldoorlog (1940 – 1945) - ik herinner me dat van horen zeggen - dienden de mensen die naar de kliniek gingen zeep mee te brengen.

11-11-2005 om 00:00 geschreven door siti4 - georges de corte

In zorgvoorzieningen zoals klinieken en RVT’s zijn er zeer strenge normen voor de voedselhygiëne (HACCP). We begrijpen dat dit noodzakelijk is, maar er zijn ook schaduwkanten eraan verbonden. Dat ouderen - en anderen - niet zomaar de grootkeuken binnen en buiten kunnen gaan is duidelijk. Maar dit betekent ook dat samen - ouderen en begeleiders - eten klaar maken in die keuken ook niet kan. Men past daar wel een mouw aan, maar makkelijk is dit niet.

En als er bezoek komt, zien we dat er soms voedsel wordt opgegeten, dat waarschijnlijk niet door de HACCP richtlijnen zou toegelaten worden.

Hygiëne wat betreft voedsel waar grotere groepen mensen samenleven, van een cruise tot een residentie, is nodig.

Voor de residenten, verzorgenden en bezoekers is er een advies voor hygiëne dat torenhoog boven alles uitsteekt: handhygiëne. Geregeld handen wassen en de nagels reinigen is bijzonder belangrijk. In de kamer, in de gemeenschappelijke ruimtes enzovoort. Want we hebben graag fysiek contact, van een handdruk tot een knuffel. Als we in die context de handhygiëne in acht nemen is alles OK.

11-11-2005 om 00:00 geschreven door siti4 - georges de corte

Woorden en hun gevoelswaarde
Een vorige keer hadden we het over de woorden (etiketten) die wij gebruiken om oudere personen aan te duiden. We stelden vast dat dit niet vast ligt. Belangrijk is dat diegene die aangesproken wordt, zich niet ongemakkelijk of gekwetst voelt. Woorden met een racistische inslag zoals neger, vuile Jood en zomeer zijn kwetsend en ook strafbaar, zoals we dit merkten met de rode kaarten op de voetbalstadia.
Het woordgebruik evolueert. Vroeger zou niemand blijven stilstaan bij ‘neger’ (nigger). Bij ons - en nog meer in de States - is dit compleet veranderd.

In de ouderenzorg is het woordgebruik belangrijk bij het aanspreken van residenten. Sommigen hebben graag dat ze aangesproken worden met hun voornaam, al of niet in de verkleinvorm (Jeanneke). Anderen staan erop dat men hen aanspreekt met Mevrouw Jeanne of Mevrouw Jeanne Tulkens of Mevrouw Tulkens. Het zorgpersoneel weet dat – zowel de professionelen als de vrijwilligers – en toch gebeurt het dat men de bal verkeerd slaat. Meestal omdat men geneigd is verkleinwoorden te gebruiken. Sommge residenten vinden dat weinig respectvol. En respect willen ze krijgen, ook al ze zijn ouder en zorgbehoevend.
Een middeltje dat we met succes uitprobeerden: op de deur van de kamer van de residenten staat de naam, soms met een foto. We lieten de gewenste aanspreking noteren onder de naam als geheugensteuntje. Als een verzorgende aan de deur klopt, weet zij dat ze Jeanneke kan zeggen, of Jeanne of  Mevrouw Tulkens… Eenvoudig en doelmatig.

11-11-2005 om 00:00 geschreven door siti4 - georges de corte