Nieuwe exoplaneten roepen vragen op over ontstaan planeten

Motor straaljagers valt uit in volle vlucht door vulkaanas

Geruchten over enkele incidenten met passagiersvliegtuigen circuleren

Gisteravond groeide de onrust opnieuw in verband met de veiligheid sinds de opheffing van het vliegverbod. Nadat een Boeing 757 van Thomas Cook UK technische problemen ondervond door het vulkaanas, kregen nu twee straaljagers van de Britse luchtmacht af te rekenen met motorpech in volle vlucht door een grote hoeveelheid vulkanische stofdeeltjes. De Royal Air Force houdt de straaljagers tot nader order aan de grond. In luchtvaartmiddens doen inmiddels de geruchten de ronde als zouden al meerdere incidenten hebben plaatsgevonden met passagiersvliegtuigen.

De piloten van de straaljagers merkten plots een sterk verlies van vermogen van hun motoren tijdens een oefensessie in het graafschap Lincolnshire. De Typhoons keerden na het incident onmiddellijk terug naar hun basis. Daar werden na de landing door de ingenieurs dikke lagen as teruggevonden op de draaischijven van de motor. De Britse luchtmacht besliste na deze vastelling onmiddellijk om dit type vliegtuigen aan de grond te houden.

Verschillende incidenten
In luchtvaartkringen doen inmiddels onbevestigde verhalen de ronde van verschillende incidenten met vulkaansas waar ook commerciële passagiersvliegtuigen zouden bij betrokken zijn, waaronder een Boeing 747 van British Airways. Zowel British Airways, Thomas Cook UK als de autoriteiten van de burgerluchtvaart ontkennen de geruchten.

Ongerustheid bij de crew
Een anonieme medewerker van British Airways houdt nochtans voet bij stuk in de Britse pers. "Verschillende leden van de crew zijn ongerust op dit moment. Al een aantal keer hebben de piloten en ingenieurs hun de aslaag getoond die zich op de vleugels en in de motor bevond na een lange vlucht. Eén motor van een Boeing 747 was zelfs naar de vaantjes." (hlnsydney/kve)  

Belgische jongere drinkt eerste pintje op 11,5 jaar

Tweederde van de jongeren tussen 10 jaar en 17 jaar heeft reeds alcohol geprobeerd. Van de 10-jarigen is dit een vierde. Bij de 17-jarigen gaat het om 88 pct. Gemiddeld drinken jongeren voor het eerst als ze 11 jaar en 5 maanden zijn, aldus onderzoek op school bij 2.519 jongeren van 10 tot 17 jaar van het Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties (OIVO).

Eenderde van de jongeren uit het basisonderwijs dronk al eens alcohol. Dat is een daling tegenover 2008 (47 pct). De meerderheid drinkt echter niet elke week. 83 pct van de jongeren in het technisch secundair onderwijs dronk al alcohol. Bij de leerlingen uit het basisonderwijs is dit 33 pct. Brusselse jongeren (74 pct) drinken meer alcohol dan hun Vlaamse (60 pct) en Waalse leeftijdsgenoten (70 pct).

Wijn
Van de 10-jarigen die al eens alcohol dronken, heeft bijna iedereen al eens wijn gedronken. Vanaf 11 jaar neemt het aantal bierdrinkers toe. Bier (28 pct) komt op hetzelfde niveau als wijn (32 pct). Gemiddeld dronken jongeren 19 glazen alcohol per week. In de loop van de week is dat 8,4 en tijdens het weekend 10,6.

Alcopops
De consumptie evolueert van alcopops bij de jongste tieners over sterke dranken en cocktails naar bier bij de oudsten. Alcopops lijken door hun zoete smaak nog het meest op frisdrank en zijn daarom het meest toegankelijk.

Black out
Eenveertig pct van de jongeren geeft toe al eens een black out te hebben gehad door overmatig drankverbruik. Vorig jaar bedroeg dit 15 pct. (belga/kh)

Alcohol versnelt de veroudering van cellen

Het drinken van alcohol versnelt het verouderingsproces en verhoogt het risico op kanker, ontdekten wetenschappers.

DNA
De onderzoekers bestudeerden meer dan 250 vrijwilligers die meer dan vier alcoholische drankjes per dag dronken. Ze waren even oud en hadden een gelijkaardige levensstijl. Daaruit blijkt dat dit de telomeren, dit is het einde van DNA dat voorkomt dat ze uitrafelen, onder druk zet en doet ontsteken. Deze delen van de cellen worden in verbrand gebracht met vroegtijdig verouderen en kanker. Ook bleek dat de lengte van telomeren dramatisch korter was bij zware drinkers. Bij sommigen waren deze slechts de helft zo lang als de telomeren van mensen die gematigd dronken.

Kanker
Naarmate mensen verouderen, wordt de lengte van telomeren dramatisch korter, uiteindelijk raken ze beschadigd zodat de cel sterft. Omdat artsen denken dat het korter worden van telomeren het risico op kanker verhoogt, vermoeden ze dus dat hevig drinken zo het risico op de ziekte doet stijgen.

Professor Andrea Baccarelli: "Hevige alcoholgebruikers lijken vaak moe en afgeleefd, dit kan komen door het feit dat drinken leidt tot vroegtijdige veroudering en een vroeger begin van ouderdomsziekten." (ep)

Brain training maakt niet slimmer

Populaire computerspelletjes die beloven je 'brein te trainen' maken gebruikers niet slimmer, dat ontdekten wetenschappers.

Breinkracht
De onderzoekers lieten meer dan 11.000 mensen jonger dan 60 gedurende zes weken brain training spelletjes spelen. Dit is het grootste experiment ooit naar het effect van dit soort games.  Voor en na het onderzoek namen ze intelligentietests af. Daaruit bleek dat deze gamers niet beter scoorden qua breinkracht dan een controlegroep die dezelfde hoeveelheid tijd kregen om op het internet te surfen. Scans van hun hersenen toonden aan dat de brain training ook geen effect heeft op de opbouw van het brein. De onderzoekers verstaan onder breinkracht geheugen, concentratie, planvaardigheden en de mogelijkheid om problemen om te lossen.

De vrijwilligers behaalden wel betere scores na verloop van tijd, maar dat kwam enkel door de herhaalde handeling.  Professor Owen: "De gamers worden beter in de spelletjes, maar het heeft geen effect op je mentale vaardigheden of intelligentie." (ep)

Apotheker sms't als het tijd is om medicatie te nemen

"Goedemorgen, voor een optimaal effect raden we u aan elke dag uw medicatie in te nemen gedurende het pollenseizoen. Uw apotheker." Sinds begin deze maand kunt u dergelijke gratis sms'jes ontvangen. Dat schrijven de Coreliokranten.

Uit studies blijkt dat slechts veertig tot zeventig procent van de patiënten keurig hun geneesmiddelen innemen, zegt Xavier Van der Ghinst van Aegate. Het bedrijf levert service aan apothekers om de patiëntenveiligheid te verzekeren en werkte een sms-dienst uit.

Uitbreiding
De nieuwe dienst is al operationeel voor vier à vijf producten. Het gaat om nicotinepatches, antidepressiva, middelen voor diabetici of pillen tegen allergieën. "We mikken op snelle uitbreiding van het aanbod, maar onze dienst zal nooit alle geneesmiddelen dekken. Het is vooral nuttig voor chronisch zieken."

Inschrijving
Hoe gaat een en ander in zijn werk? Uw apotheker scant uw aankoop en krijgt automatisch de melding dat uw geneesmiddel in het sms-aanbod zit. Vervolgens vraagt hij of u prijs stelt op getimede herinneringen en hij noteert uw gsm-nummer in zijn computer. Daarna krijgt u automatisch verwittigingen, zo vaak en zo lang als nodig. U kunt ook zelf inschrijven op deze dienst. (belga/kh)

Snelheidscontroles vanuit de ruimte worden realiteit

Terwijl in ons land de eerste trajectcontroles in gebruik worden genomen om hardrijders te betrappen, neemt de internationale flitstechnologie letterlijk een nog hogere vlucht. Er worden tests uitgevoerd om de snelheid te controleren vanuit de ruimte.

In Groot-Brittannië wordt een nieuw systeem van snelheidscontroles getest, waardoor binnenkort mogelijk satellieten kunnen worden gebruikt die de gemiddelde snelheid over een grote afstand  vaststellen. Het systeem combineert het lezen van de nummerplaat met een gps-ontvanger. Het voordeel van de nieuwe technologie is dat het een groot gebied kan beslaan in plaats van één locatie bij de huidige snelheidscontroles.

Goedkoop en continu werkbaar
Het 'SpeedSpike systeem', dat de gemiddelde snelheid tussen twee punten kan meten, is ontworpen door een Amerikaans bedrijf dat in Hampshire gevestigd is. Volgens het bedrijf is het systeem in staat om de nummerplaat te lezen onder eender welke weersomstandigheden. Het zou bovendien een budgetvriendelijke manier zijn om snelheidscontroles uit te voeren, bijvoorbeeld in schoolbuurten, en snel te weten te komen waar files ontstaan.

Privacy
De ontwikkeling van een dergelijk grootschalig meetsysteem doet wel vragen rijzen over privacy en steeds grotere controlemogelijkheden door de overheid. De Britse vereniging voor automobilisten liet al verstaan dat ze de ontwikkelingen op de voet zal volgen, maar ziet op zich geen graten in het systeem. "Het is een natuurlijke evolutie gezien de bestaande technologie", zegt een woordvoerder. (adv)

Klimaatverandering kan voor meer aardbevingen zorgen

Een kleine verandering in het klimaat kan meer aardbevingen, grondverschuivingen en vulkaanuitbarstingen veroorzaken. Volgens wetenschappers kunnen smeltend ijs, de stijging van het zeeniveau en zwaardere stormen een invloed hebben op de aardkorst.

Er is volgens het onderzoek van Royal Society niet veel nodig om voor meer geologische activiteit te zorgen. Op sommige plaatsen, zoals in Alaska, zou de klimaatverandering nu al een impact hebben. Doordat het ijs smelt, komt er meer water in de oceaan terecht. Het vasteland komt intussen omhoog aangezien het gewicht van de ijsmassa afneemt.

IJstsunami's
In Groenland en op Antarctica zou het land zo over stukken van een hele kilometer kunnen bewegen. En zo zouden er op sommige plaatsen meer aardbevingen kunnen ontstaan. Vooral onder ijs kan zo'n aardbeving gevaarlijk zijn. Als ijsschotsen afbreken kunnen ze op hun beurt tsunami's veroorzaken.

Vulkanen
Ook de aardkorst kan beïnvloed worden door een andere verdeling van het gewicht. En zo zijn er meer vulkaanuitbarstingen mogelijk. Professor Bill McGuire van University College London zegt dat hij bewijzen heeft van situaties waar er meer aardbevingen ontstonden sinds er kleine veranderingen in het klimaat plaatsvonden. "Er is veel minder voor nodig dan we denken."

In het verleden, zoals op het einde van de vorige ijstijd, werd toegenomen geologische activiteit ook opgemerkt in perioden waarin het klimaat veranderde. Maar de gevolgen van de huidige klimaatverandering zijn geologisch nog niet in kaart gebracht. (gb)

Bijna helft Nederlandse jongeren drinkt zich te pletter

Het aantal jongeren in Nederland dat met alcoholvergiftiging in het ziekenhuis belandt, is het afgelopen jaar met bijna de helft (48 procent) gestegen ten opzichte van 2008. Het gaat om evenveel jongens als meisjes van 11 tot 18 jaar, blijkt uit cijfers van het Nederlands Signaleringscentrum Kindergeneeskunde (NSCK).

Hoewel de gemiddelde leeftijd van de opgenomen kinderen 15,7 jaar was, bespeurde het NSCK vooral een toename onder de 16- en 17-jarigen. Zo'n 36 procent van de jongeren was zich te buiten gegaan aan sterke drank. Bier (12 procent) en mixdranken (11 procent) bleken een stuk minder populair.
 
Het aantal jongeren dat door drankmisbruik met spoed wordt opgenomen in het ziekenhuis, stijgt al jaren. Het aantal spoedopnames liep volgens een steekproef op van 297 gevallen in 2007, naar 337 in 2008 en 500 in 2009. Volgens het NSCK ligt het daadwerkelijk aantal vermoedelijk hoger, onder meer omdat niet alle jongeren bij een kinderarts terecht komen.
 
Wat betreft de herkomst van de alcohol bleek dat 42 procent met een vergiftiging opgenomen jongeren via vrienden aan drank waren geraakt. Ongeveer een derde kocht de drank zelf; bij de supermarkt (12 procent) of in de horeca (18 procent). (belga/vsv)

Nederlandse gezondheidsinspectie verbiedt borstimplantaat

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft met onmiddellijke ingang de borstimplantaten van het Franse merk Poly Implant Protheses (PIP) verboden. De kans is groot dat de in Nederland onder de merknaam M-Implant in de handel gebrachte borstvullingen kunnen lekken of scheuren.
 
De IGZ die door de Franse toezichthouder op de hoogte is gesteld, vraagt vrouwen met borstimplantaten te controleren of zij een implantaat hebben van PIP. De fabrikant staat vermeld op de informatie die zij hebben meegekregen na de operatie.
 
De IGZ adviseert vrouwen die de implantaten hebben en pijnklachten hebben of een veranderde vorm van de borst, contact op te nemen met de kliniek waar zij behandeld zijn en een afspraak te maken voor extra controle. (anp/adv)

Een varken met schapenwol

Op het eerste gezicht denk je dat er een schaap in de varkensstal staat, maar van naderbij vallen plots de snuit en de krulstaart op. Het is één van de drie schaapsvarkens die in een Britse dierentuin geleverd zijn.

Het Mangalitza-varken komt oorspronkelijk uit Oostenrijk en Hongarije. In Groot-Brittannië is het veertig jaar geleden uitgestorven. Met de vacht kunnen de varkens gemakkelijker overleven in de koude winters in Oostenrijk en Hongarije. En in de zomer beschermt de vacht tegen de zon.

De dieren maken deel uit van een programma in Essex om dieren van de uitsterving te redden.

IJslandse vulkaan braakte 140 miljoen kubieke meter as uit

De IJslandse vulkaan Eyjafjallajokull heeft op drie dagen tijd zowat 140 miljoen kubieke meter as uitgebraakt, zeggen IJslandse wetenschappers.
 
Volgens IJslandse vulkanologen was het merendeel van het uitgestoten materiaal fijnstoffig tefra in de lucht. Maar er is ook 30 miljoen kubieke meter neergekomen rond de kratermonding en nog eens 10 miljoen in gletsjerlagune Gigjokulslon.
 
Gemiddeld spuwde de vulkaan 750 ton magma per seconde uit, wat 10 tot 20 keer zo veel was dan het gemiddelde van de eruptie in maart. De uitbarsting en het smelten van omgevende gletsjers kan tot ernstige overstromingen in het zuiden van IJsland leiden, aldus nog de door Novosti aangehaalde wetenschappers. (belga/vsv)

Deze zomer elektrische taxi's in Amsterdam

In Amsterdam rijden naar verwachting deze zomer de eerste elektrische taxi's. Oud-directeur van Taxi Centrale Amsterdam (TCA) Bas Vos laat originele Engelse taxi's ombouwen tot milieuvriendelijke voertuigen. Dat zei hij vandaag naar aanleiding van een artikel hierover in de krant Het Parool.
 
De gemeente heeft inmiddels een subsidie van 225.000 euro toegezegd. De elektrische taxi's kosten 100.000 euro per stuk. De voertuigen komen per schip naar Nederland en krijgen dan een elektrische motor ingebouwd. Het stuur zit wel aan de linkerkant, vertelde de ondernemer. Hij heeft vijf auto's besteld.
 
Behalve dat de taxi's milieuvriendelijk zijn, hebben ook rolstoelgebruikers er baat bij. De auto's hebben namelijk grotere deuren en bieden plek aan rolstoelen. "Dat is echt ideaal, want het rolstoelvervoer in Amsterdam is een crime", aldus Vos. (anp/adv)

Gedrag belonen werkt 'net zoals medicijnen' tegen ADHD

De hersenen van kinderen die aan ADHD lijden, reageren precies hetzelfde op een onmiddellijke beloning als op medicatie. Dat zeggen wetenschappers van de universiteit van Nottingham op de website van BBC.

ADHD-kinderen vertonen vaak gedragsproblemen, zoals impulsieve reacties of een zeer korte aandachtsspanne, die de sociale en leervaardigheden ondermijnen. De researchers registreerden de hersenactiviteit van zulke kinderen als ze een computerspelletje speelden, en deelden extra punten uit voor minder impulsief gedrag.

In het spelletje moesten de proefpersonen aliens van een bepaalde kleur vangen, die van een andere kleur moesten ze dan weer vermijden. Bedoeling van de game was testen of de kinderen konden weerstaan aan de aandrang om de 'verkeerde' aliens te vangen. Om na te gaan in hoeverre beloningen werken, werd de beloning voor het vangen van de 'juiste' alien in één variant van het spelletje vervijfvoudigd. Ook werden in die variant vijf keer zoveel strafpunten uitgedeeld als de 'verkeerde' werd gevangen. Bij dit onderzoek werd duidelijk dat de incentives de kinderen hielpen om beter te presteren, zij het niet in dezelfde mate als medicatie. Toch toonden EEG-scans  dat de beloning en de medicatie dezelfde delen van de hersenen 'normaliseren'.

Twee manieren, gelijkaardig effect
"De combinatie van medicijnen en beloning is het efficiëntst", zegt professor Chris Hollis, die het onderzoek leidt. "Het kan betekenen dat we lagere dosissen van de medicatie moeten voorschrijven om hetzelfde effect te bereiken."

Opwekkende medicijnen zoals Rilatine, die een invloed hebben op concentratie en gedrag, worden vaak voorgeschreven bij ADHD-patiënten. Daarnaast kunnen de daden van het kind uiteraard ook rechtstreeks gestuurd worden door positief gedrag te belonen en negatieve gevolgen te verbinden aan slecht gedrag. Maar in tegenstelling tot kinderen die niet aan ADHD lijden, heeft het bij deze groep geen zin om de beloning of straf uit te stellen naar een later moment op de dag.

De resultaten kunnen er nu toe leiden dat er minder Rilatine moet worden voorgeschreven, maar belangengroepen waarschuwen dat het voor ouders en leraars vaak moeilijk is om instant beloningen te geven. "Opdat zo'n aanpak succesvol kan zijn, moet je 24 uur op 24 bij het kind zijn", luidt het bij de National Attention Deficit Disorder Information and Support Service (Addiss). "In de praktijk is dat onhaalbaar." (tw)

Dikke meisjes lopen later minder kans op borstkanker

Meisjes die op hun zevende mager zijn lopen na de menopauze een grotere kans op borstkanker dan hun dikkere leeftijdsgenootjes, blijkt uit een verrassende studie van Zweedse onderzoekers aan het Karolinska Institutet. De onderzoekers analyseerden gegevens van 2.818 borstkankerpatiënten en 3.111 gezonde vrouwen. "We zien dat het aantal gevallen van borstkanker groter is bij vrouwen die op hun zevende mager en groot waren", zegt projectleider Jingmei Li.

"Het is een opmerkelijke vaststelling dat net rondere meisjes minder kans hebben op het krijgen van kanker na de menopauze omdat een hoog geboortegewicht en een hoge BMI op volwassen leeftijd altijd geassocieerd werden met een grotere kans op borstkanker. Een aantal vragen moeten eerst nog beantwoord worden voor we een precieze verklaring kunnen geven voor de opvallende vaststelling", aldus Li. De resultaten van het onderzoek worden gepubliceerd in de onlineversie van het tijdschrift Breast Cancer Research.  (vsv)

Hersenen kunnen maar twee taken tegelijk goed doen

Het brein kan slechts twee taken tegelijkertijd aan. Voor meer opdrachten is er 'geen plaats' meer, waardoor we fouten maken, dat blijkt uit recent onderzoek.

Geen plaats meer
De onderzoekers lieten 32 mensen een denktaak verrichten, ze namen tegelijkertijd een hersenscan. Als ze de taak foutloos maakten, kregen ze geld. Hoe groter de beloning was, hoe actiever de hersenen. Vervolgens maakten de onderzoekers de taak moeilijker. Tijdens deze twee opdrachten bleek dat de hersenen het werk verdeelden. De ene helft van een bepaald hersendeel deed één taak, de andere helft de andere opdracht. Vervolgens werd de oefening nog moeilijker, dan merkten de wetenschappers op dat de proefkonijnen steeds slechter de oefeningen oplosten. Er was 'geen plaats' meer in de hersenen voor deze derde taak. De deelnemers vergaten steeds één van de drie opdrachten.

Koken en telefoneren
 "Mensen kunnen koken en tegelijkertijd praten aan de telefoon, we kunnen succesvol de hele tijd wisselen tussen deze twee taken", aldus onderzoeker Etienne Koechlin. "Maar dit onderzoek bewijst dat we niet meer aankunnen." 

Keuze
De resultaten van dit onderzoek kunnen verklaren waarom mensen het moeilijk lijken te hebben met het maken van een keuze tussen meer dan twee dingen. Uit eerdere studie bleek namelijk dat mensen een voorkeur hebben voor beslissingen tussen twee keuzes. Als ze meer opties hebben, vinden ze dit moeilijk, dan maken ze een beslissing niet meer rationeel. (ep)

Orgaandonaties 'hele klus' door sluiting luchtruim

Ook het transport van een hart, een lever of andere donororganen is door de sluiting van grote delen van het Europese luchtruim een hele klus geworden, zei directeur Axel Rahmel van de organisatie Eurotransplant.

"Het is een hele uitdaging als er geen vliegtuitg vliegt en als enkel nog transport met blauw zwaailicht over de weg mogelijk is", zei de verantwoordelijke. "Niettemin hebben wij alle donorganen voor patiënten kunnen bezorgen".
 
Andere procedure
Anderzijds zijn er bij zo'n uitzonderlijke situatie afwijkingen van de normale procedure in verband met de wachtlijsten. Als er geen tijd meer is om een orgaan ver weg te bezorgen, krijgen patiënten in de meer nabije omgeving voorrang.
 
7 landen
Eurotransplant is in 1967 gesticht. Alle transplantatiecentra en ziekenhuizen waar organen worden weggenomen of ingeplant in zeven deelnemende landen werken ermee samen, onder hen België. (belga/edp)

Fossiel van 100 miljoen oude pijlinktvis gevonden

Mexicaanse en Duitse vorsers hebben de fossiele resten gevonden van een gigantische pijlinktvis die zowat 100 miljoen jaar geleden in Mexico leefde. 

Gigantisch
De vondst dateert van begin 2010 en werd gedaan in de deelstaat Coahuila, ongeveer duizend kilometer ten noorden van Mexico Stad. De in het Krijttijdperk levende inktvis had tien tentakels. Hoewel bronnen het over een 'gigantisch' beest hebben, zijn er geen details over de afmetingen van de cephalopod mollusc bekend. (belga/ep)