In de St Servaeskerk in Lanaken was er op tweede kerstdag een Kersconcert uitgevoerd door de zanggroep GeBaK. Het was een druk bezochte concert dat ingericht was door de St Vincentiusvereniging en de parochie St Servaes.

Meer dan 150 mensen genoten van de voorstelling die geheel Nederlandstalig was. Tijdens een van de liederen werd de zesjarige Ricky Vanharen uit Zutendaal naar voren gevraagd. Ricky kent volgens zijn moeder elk liedje van de groep meezingen en een van zijn lievelingsliedjes “Hoe pak ik mijn hart in met Kerstmis”mocht hij samen met de leden van GeBaK zingen. Het publiek beloonde het knaapje met een denderend applaus, wat hem zichtbaar goed deed.

´Zwegelduuskes met preentsjes vaan veugelkes op, dat woort  vreuger gespaort. Mér aoch sigarebendsjes en spengskes vaan ´t spengskesfebrikske in Mestreech. Preentsjes die bij de sjokelaat zaote kaome in 'n plakbook.

Tuiwke springe met ein of twie towwe waos veur de meitskes. Mét de reip vaan ´nne awwe fiets , zoonder spake en zoonder band, en ´nne stek op ´straot speule. De meitskes waore toen aon ’t kaotsele met drei en soms veer balle. Met de smik en de kókerel Woort hiel gét tied doorgebrach op de pleintsjes.
Litse met de döpkes vaan flesse en met ’n kniep land verovere en bökske springe. Dat waore de späölselkes boe veer us met ammezeerde. Bökske springe, verstópperke speule en tikkerke weurt now nog gespäöld. Met de otopet op lochbén roondtoere. Met de huive speule en kuilkesjare. Soms aoch wel belke trékke. ’t Leukste waos wel, twie deure met ’n tow vasbinde en bij allebei op de bel duije. De eine trok daan de deur vaan de aandere tow. Ruutsje tikke met ’n towspang en ’n laank tuiwke op ‘nne aofstand tikke en mér wachte of eine kaom kieke.. En ’n leeg börs aon ’n tówke, ’n Kiekdoes met gekleurd pepier op d’n achter kant geplak en in de does oetgeknipte figuurkes vasgeplak boe ste door ’n look aon de väörkant nao kos kieke. Veer ginge aoch met ´n aw deke en waspinnekes d´r op oet en maakde die deke vas met de waskniepers aon de prikkeldraod in ´n wei en hadde us eige tent boe veer ´nne middag in doorbrachte. Koule woorte euverdek met ték en struke boe veer inkrope en ´zoe ´n hol hadde.

Vreuger, zaog ste jong kerels roond loupe met ‘nne draagbare radio (noe hét dat portebol) op batterije en dee radio droog heer op ziene sjouwer. Geine mins dee dach aon ‘ne aaijpot en meziek oet ’n késke met twie kebelkes die ste in d’n oere moos steke en boe ste potdouf vaan kins weure, zoe hel kinste dat geluid zette wat oet die twie döpkes kump.

Veer mingelde toen in glaze flesse krissiewater en és te dao lang genoog met sjóddeldes kaom dao sjoem op en dee zoekde veer daan op tot de fles bijna 'vacuum' waor. Daan begoos  ´t  sjöddele op nuits en koste veer weer beginne te lótsje. Soms zaot bij ’t krissiesteefke aoch nog ’n stékske zeuthout.

Veer koste genete vaan ’n tuut snipsel, dat waore gebroke keukskes oet ’t keukskesfebrik. Die keukskes mooste deene veur bij de  ieskes. ’n Vrouw in de buurt ging die hole op ’t febrikske en verkoch die daan in ’n punttuut vaan gezéttepepier, Ës te gelök hads kraogs te snipsel vaan sókkerkeukskes. De snipsel woort zoonder meujte in  die tuut vaan gezétte gedoon, dao had geine probleme met. Mét gezétte pepier woort aoch d’n koont aofgeveeg és te nao ’t huiske waos gewees. Geine mins dee dao wakker euver laog, vaan ink aon dien koont.

De luij höbbe us vreuger toch gét wies gemaak. Iech weet nog, dat iech toes kaom met ’n breefke vaan sjaol. M’n awwers mooste dat oonderteikene és ze akkoord waore met 'sexuele voorlichting' of zie ’t good voonte en iech ingeliech moch weure euver de bijkes en de blomme. Wat dat wel te beteikene had, sexuele voorlichting, vroog mien ma, Iech hób häör toen gezag dat ’t ging euver wie kinnekes gemaak woorte, op ’n hiel oonhéndige meneer wel te verstoon. ’t Antwoord waor veurspelbaar, dat hoofde iech nog neet te wete. Dus gein handteikening vaan Ma en aon Pa hoofde iech al hielemaol neet te vraoge. Dus conclusie. de handteikening op ’t papeirke waor vaan mien hand. En toen hób iech met roei uurkes, in welteverstoon ein lesoor te weite gekaome wie dat allemaol in zien werrik ging. Iech waor, op d’n euvergaank van mien élfde  nao mien twaalefde jaor, veurgeliech en veurbereid op de veurtplanting. De rés mooste veer liere vaan vrundsjes en soms oet de `Wehkamp` boe aoch foto´s in stoonte vaan vrouwlui in lingerie´mér aoch ´t manneblaad ´De Lach´ waos ophelderend mét zien foto´s vaan fotomedélle met wienig um ´t lief.
Iech höb wel nog ‘nne hiele tied moote wachte ier dat iech dat kos praktisere.

Waore veer kontenter vreuger és de jung van noe. Nein want  veer wiste neet beter, d’r waor niks aanders.

Waar gebeurd verhaal. Een schrijnend verhaal zonder foto, maar met goede afloop.

Iets geven zonder iets te vragen. Dat gebeurt je zonder dat je daar voor de dag begon. Iets geven kan in vele vormen, genegenheid kan je geven zonder daarvoor iets terug te vragen. Iets geven uit respect.

Zo gebeurde dat die dag. Ik keek toevallig uit het raam van mijn huis en zag een man staan tegen de muur van een huis dat nu al een tijdje afgebroken is en waar nieuwe huizen voor in de plaats zijn gekomen die met regelmaat te koop gesteld worden.

Die man had een lange jas aan die niet geknoopt was . Die jas kwam, openstaande bijna tot aan de grond, omdat hij gebukt stond. Ik heb even staan kijken want het was een voor mij onbekende oude man.

Toen hij zo bleef staan ben ik naar hem toegegaan. Hij had een sterk verweerd gelaat, loshangende lange grijze haren en een lange grijze baard die, samen met de verwilderde snor, rond de mond bruin was van het vele roken.

Zijn vuile handen hadden lange zwarte nagels en in zijn linkerhand droeg hij een tas, die naar later bleek zijn hele hebben en houden herbergde. Zijn blauwzwarte voeten zonder sokken, staken in ongeveterde lage versleten schoenen. Allemaal tekenen van een zwervend bestaan.

De zichtbaar vermoeide man keek mij aan, toen ik vroeg wat er hem scheelde. Ik kan bijna niet meer lopen, zei hij ik heb pijn aan mijn voet. Hoe bent u dan tot hier gekomen, vroeg ik hem. De politie van Maastricht heeft mij hier uitgezet, zei hij. Dat heeft hij toch even moeten uitleggen. Bleek dat de man opgepakt was in Maastricht als zwerver en dat de politie hem afgezet had in het land waar hij vandaan kwam. Ik had het er een beetje moeilijk mee dat deze, slecht ter been zijnde, oude man zo maar over de grens op straat was gezet. Ik zei, blijft u hier even staan ik ga een ambulance bellen om u naar het ziekenhuis te brengen. Ja maar ik ben niet verzekerd, zei de man en ik heb geen geld . Mijnheer maak u niet ongerust, ik kan u hier zo niet achterlaten en als u geen onderdak heeft kan het bij deze koude wel eens heel erg moeilijk voor u worden.

Thuis de ambulance verwittigd en terug naar de man gegaan. Hij vertelde mij dat hij lang in Duitsland en Oostenrijk, had rondgezworven en dat hij nu verlangde naar zijn thuis.
Het duurde niet lang of de hulpverlening kwam op gang. De ambulancier stapte uit en vroeg wat er aan de hand was. Ik heb de man uitgelegd wat er scheelde, waarop geantwoord werd, van die krijgen we niets. Neemt u hem dan niet mee?, was mijn vraag. Jawel maar ik heb er al meer vervoerd waarvan we geen frank hebben gezien. Waar brengt u hem naar toe?, was mijn vraag en dat bleek ziekenhuis  St. Barbara te zijn. De man ging in de ambulance waarop ik hem nog zei dat ik hem zou komen bezoeken.

Een dag later ging ik op bezoek bij de man. Na gevraagd te hebben aan de receptioniste of de man  van gisteren er nog was en de kamer kwam te weten, ging ik daar na op zoek. Toen ik bij de kamer aangekomen was, keek ik eens rond en zag dat een oude man aan een tafeltje zat te eten. Aan de tafel zat ook nog een jongere man.

Toen ik naderbij ging en hem eens bekeek, vroeg ik of hij de man was die ik gisteren bij mij tegenover had zien staan. Dat bleek het geval te zijn.

Maar hier, voor mij, aan het tafeltje zat een man die keurig geschoren was met korte haren, getooid in een ziekenhuisschort, die vanachter openstond, waardoor te zien was dat deze schort het enige was dat hij aan zijn lijf had. Na een goede schrobbeurt leek deze grijsaard, in de verste verte niet op de man van gisteren. Met een woord het was een metamorfose.

De man die bij hem zat was zijn neef. Oude man en neef kwamen uit Oost Vlaanderen. Nonkel is zo´n twintig jaar geleden vertrokken vanuit zijn huis, zonder te zeggen waarheen hij ging. Nonkel heeft al die jaren rondgezworven zonder dat wij wisten waar hij zich op hield.

 Ik heb zijn huis onderhouden zo goed en zo kwaad als het kan en zijn papieren in orde gehouden.

De zorgen die de oude man had, over zijn verzekering en de kosten voor opname in het ziekenhuis, bleken nu ook ongegrond te zijn, want de neef had een stapeltje bankafschriften bij waarop nonkel zijn uitkering netjes maand na maand bijgeschreven waren wat in twintig jaar een behoorlijk bedrag had gevormd.

De Ambulance en het ziekenhuis zullen hun geld wel hebben ontvangen denk ik.

Ik heb, nadat de neef mij nog eens dankte voor de hulp die ik aan zijn oom gegeven had, de mannen een hand gegeven en ben voldaan vertrokken.

Er zijn heel wat mensen die over straat zwerven en dakloos zijn. We gaan de Decembermaand in, waar er gevierd wordt en waar een oude grijze man cadeaus in de schoorstenen laat zakken en een andere oude man met rendieren door de lucht gaat verschijnen met cadeaus voor bij de kerstboom. Voor de zwervende mensen is er niet veel te vieren, zij zullen eenzaam het donkere jaargetijde ondergaan.

Gelukkig is er een St. Vincentiusvereniging waar deze mensen terecht kunnen voor hulp.
U kunt meehelpen de noden van de armsten onder ons een handje toe te steken door de Sintvincentiusverniging te steunen.
In de Sint Servaeskerk, Postweg te Lanaken wordt dit jaar een Kerstconcert opgevoerd door GeBak. De groep brengt Nederlandstalige luisterliederen met een religieuze inslag over geloof.
De inkom is 7 euro en 6 euro in vvk.
Voor meer informatie kunt u terecht bij Pastoor Vanderlee tel 089-712085 of bij de voorzitter van de Sintvincentiusvereniging Luk Poismans te bereiken via e-mail: luk.poismans2@skynet.be 
wie is GeBak? neem daarvoor een kijkje op hun website www.muzikaalgebak.be

Winnend lied Carnavallissima ingericht door Lieveke in de Hoftempel van de Raod van Laon tot Aoke op vrijdag 28 november 2009

“Op de huukskes heen en weer”

Tingelingeling daor goon veer weer, op de huukskes heen en weer.

Tingelingeling kom doot mér met, veer maoke dolle pret.

Want ins per jaor is ’t weer canrneval,

Dan zuuste miech toch weer goon en kom iech euveral.

Jao dan goei iech miech toch lekker dedoor,

Doot met oos met want straks is ’t gedoon..

Tingelingeling daor goon veer weer, op de huukskes heen en weer.

Tingelingeling kom doot mér met, veer maoke dolle pret.

Jao de ein is as heks verkleid, de ander as boeremeid.

Sjang dee heet ’n dikke neus en Sjo dat is unne reus.

En Merie die heet ’n flinke vot, Mai die heet de veut kepot.

Op de huukskes heen en weer, zoe maoke veer plezeer.

Teks gesjreeve door Dorrie Goubet en de meziek is vaan Lucas depraetere.

Aofgelaope weekend waos ´t e fieske bij Johan en Dorrie oftewel ‘Estebleef´. Bij de leedsjes wedstrijd vaan Lieveke, boe ´t geit um ´n neuij leedje en neuje meziek, ginge zie sleipe met d´n hoofpries. Zie zien de winnaars van Carnavalissima 2009, ’t evement van Lieveke, dat dit jaor doorging in de ‘Haacht Brouwerij’ bij de Raod van Laon tot Aoke.

intösse zien ze al op TVL (in Belsj) te zien geweis. En stoon ze in ´t groet in ´t belang.

D’n daag nao Carnavallissima stoont ´Estebleef´ op de plaanke bij de Raod van Laon tot Aoke, die deen daag hun 31^e proonkzitting hele in hun ‘Haacht Brouwerij’. Zoe wie ummer ‘nne aovend met topartieste zoewie Dom en Dööl oet Kelmis, Duo Oetgeslaope en de twie tonkwatsjers, Karel Fiddelers en Peter Vaesen en ‘neet te vergete de ‘Trumpet Stars.

Mér aoch de dansgroep oet Bilze ‘de Broeveskender’ höbbe in twie kier ’n sjieke show laote kieke.

Rafaël de goocheleir had aon  Eddy, ‘ne bekinde Laonekeneir en groete kanshöbber op ’t Preenssjap vaan de Raod van Laon tot Aoke, volgens ’t Preenseforum bij Prevaes   z’n han vol um zien kunste te laote zien aon de minse en ’t waos batseklatse gebloze. (Terwijl Prevaes ’t zéllevers mesjien geit weure),

És aofsleter waos gekoze um Ziesjoem en Beppie Kraf achterein te laote optreije. En ’t moot gezag ’t waos ‘nne aofsleter um noets te vergete. Beppie de Nachtegaal vaan Mestreech sloot d’n aovend aof in ‘nne ´tsunamie vaan kleursnipsel´ dee, oet ’n kenon gebloze, de hiel buun oonder ’n dikke kleurelaog heet gebloze. D,n Hiele aovend woord opgeluusterd door ‘de Porijkes’’t hoesorkés vaan de Raod van laon tot Aoke.

(Nu wordt het scherm nog bediend met een oudere PC wat de beelden niet ten goede komt. Als er onder u -beste lezers- iemand is die een laptop kan missen dan is deze van harte welkom bij het Kerkfabriek. (Nol toegevoegd).

Op de dag van de Natuur 2009 werd in Lanaken, door Natuurpunt Lanaken,  gekozen om de Rosstraat in Briegden aan te pakken. Hier, in dit beschermd gebied met Holle Wegen, was in het verleden een knuppelpad aangelegd voor wandelaars. Bedoeling van dit knuppelpad was, een verbinding tot stand te brengen -over het natte gedeelte van de holle weg-  met de dijk die rond het verbindingskanaal loopt.
Het knuppelpad dat in 2007 nog in takt was is inmiddels geheel verdwenen en er is geen knuppel meer te zien.
Volgens de mannen van Natuurpunt Lanaken, was het eertijds de bedoeling om aan het eind van de Rosstraat een trap aan te leggen, waardoor men op de Kanaaldijk kon komen in de wandelroute. Aan het eind van de Rosstraat is nu echter een verbinding tussen twee akkers die ingezaaid is met landbouwgewas.

Op de bermen van de holle weg ligt zwart landbouwplastic en in de bedding ligt, verspreid over een groot deel van de weg, plastic en andere voorwerpen van sluikstorting.

De hoeveelheid van de sluikstorting is van dien aard dat besloten werd daarvoor een andere dienst in te schakelen om deze afval op te ruimen.

De mannen van Natuurpunt Lanaken beperkten hun inzet -tijdens deze dag van de natuur- dan ook tot het aanplanten van inheemse struiken zoals, Hazelaar, Sleedoorn, wilde Kardinaalsmuts, Meidoorn, rode en gele Karnoelje, Haagbeuk en eveneens Zomereik.

Ook werd er besloten om een deel van deze struiken aan te planten rond de educatieve poelen bij de Kinderboerderij.

Meevaller bij de aanplantingen was het uitzonderlijk warme weer, waardoor het aangenaam werken was.

Het is voortreffelijk weer, met uitzonderlijk hoge temperatuurwaarden voor de maand november. Op de kerkhoven staan de bloemen van Allerheiligen er nog bij alsof ze pas geplaatst zijn. Vroeger waren er jaren dat deze bloemen al in dezelfde dag het loodje legden bij vriestemperaturen.
Vanaf de overzijde van de Maas stijgen vliegtuigen op en vliegen richting zuiden. Vliegtuigen zullen ook een rol spelen bij de man waarmee ik een gesprek zal voeren op deze prachtige herfstdag in Smeermaas aan de Maas.

Langs de Maas komt mij een man op een scoot-mobiel tegemoet gereden. Als ik de man aanspreek over het goede weer ontstaat er een gesprek over van alles en nog wat.

De man in het elektrisch vervoermiddel is  Bernard Crolla uit Malperthuis een wijk in Maastricht. Hij is na enkele operaties gekluisterd aan dit vervoermiddel en als het weer het toelaat maakt hij dagritten in de omgeving van Lanaken, met zijn uitstekende fietsroutenetwerk.

Twintig km heen en twintig km terug kan hij met zijn mobiel rijden zonder zijn accu  op te laden. Nu is hij onderweg naar ‘de Hochterbampd’. “Ik ben er bijna 80 maar nu pas ga ik mijn eigen omgeving ontdekken’ zegt hij , “het is hier fijn vertoeven”.

Bernard  was tijdens zijn loopbaan machineconstructeur. Op vele fabrieken rond Maastricht heeft hij gewerkt en heel wat van die fabrieken heeft hij zien ten onder gaan, zoals de Ceramique, de Sphinx en de Walram.
Bernard is ook een man waar thuis vaders wil wet was. Pa was een gelovig mens en wilde ons, 6 jongens en drie meisjes, de gevaren van het uitgangsleven besparen. Wij werden geen lid van jeugdbewegingen en het café was voor ons taboe.

Op een gegeven moment komt ook de oorlog ter sprake. “We woonden al van voor de oorlog in de omgeving van de Walram (later Radium en reeds lang gesloten rubberfabriek in Maastricht). Pa, die kleermaker was, had daar een huis gehuurd met een grote wei achter. We hielden daar geiten, kippen en konijnen. In de oorlog mocht er niet geslacht worden en toch gebeurde dat wel bij ons. Er werd dan aan ons verteld dat we een geit slecht hadden aangebonden en dat die weggelopen was. Zo konden wij ons niet verraden als er naar gevraagd werd door de bezetter. Intussen was  slachter Jaak Paulussen thuis geweest om de geit te slachten en hadden wij weer vlees op de plank”.

Een ding zal Bernard nooit vergeten. Tijdens de eindfase van de oorlog moest mijn broer met het ‘gezeumerde graan’ -dat bij ons gedroogd was en ontdaan van het kaf- naar de molen in Amby, om het te laten malen. Renee had op de bagagedrager van zijn fiets de zak met het gedroogde graan vastgebonden. Toen hij reeds vertrokken was riep pa hem terug omdat hij had gezien dat er een gaatje in de zak zat en dat het wel eens kon gebeuren dat als hij in Amby aankwam de helft kwijt zou zijn. De zak werd van de fiets gehaald en hersteld door pa.
Op het moment dat de zak gerepareerd was en pa en Renee deze weer aan het vullen was met het graan, klonken er luide knallen en beefde de aarde.

Op dat moment vlogen Amerikaanse vliegtuigen over Maastricht die hun bommen lieten vallen op de spoorbrug over de Maas. Althans dat was de bedoeling. Maar in plaats van de brug werden de twee maaswijken ‘t roeddörrep  en ’t Kreijedörrep’ getroffen met de nodige slachtoffers tot gevolg.

Als de zak niet stuk was geweest zou onze Renee zich met zekerheid in de nabijheid van de brug hebben bevonden en was hij waarschijnlijk een van de slachtoffers van deze tragedie geweest.

`Dit gebeuren werd heel vaak aangehaald bij ons thuis, dan zei Pa weet je nog die zak met dat gaatje in`...... 

18 augustus 1944

Een ware ramp had zich destijds nu 65 jaar geleden afgespeeld bij een bombardement door 12 Anglo/Amerikaanse vliegtuigen die in twee aanvallen een groot aantal bommen liet vallen om daarmee de terugtocht van de Duitsers te blokkeren. De bommen brachten aan de brug nauwelijks schade aan maar de twee maaswijken  ’t Roeie dörrep en het Kreije dörrep kregen de volle laag.

 Het aantal doden bedroeg uiteindelijk 120 (103 Maastrichtse burgers en 17 Duitse militairen). 65 zwaar gewonden werden in het ziekenhuis opgenomen. 325 percelen waren getroffen, waarvan er 29 totaal vernield en 26 onherstelbaar beschadigd waren. De overige 270 waren min of meer te herstellen. Het "Krejje Dorrep" was geheel verwoest en moest worden afgebroken. 1550 mensen waren dakloos. Het onder het puin vandaan halen van de slachtoffers kostte twee volle dagen, waarna de stoffelijke resten in de Dominicanenkerk werden opgebaard. Het ruimen van het puin nam meer dan een week in beslag.

Nog geen maand later op 14 september werd Maastricht bevrijd.

De herdenking van ´de Groote Oorlog´ en de opening van het carnaval op de elfde van de elfde, gaan in Lanaken bijna naadloos in elkaar over. De grote feesttent voor de opening van het carnaval stond dit jaar op het plein tussen de kerk en het gemeentehuis. Hierdoor was het even aanpassen voor de mensen die de herdenkingsmis en bloemenhulde aan de monumenten van de twee wereldoorlogen bijgewoond hadden.

Pastoor Vanderlee, die de eucharistieviering ter herdenking van de slachtoffers van beide oorlogen voorging, had  lof voor het vernieuwde herdenkingsbestuur, waardoor er voor het eerst weer eens een groot aantal mensen de dienst bijwoonden. Na de bloemenhulde en het eerbetoon aan de monumenten, gingen een aantal deelnemers in groep naar het Cultureel Centrum om er bij een hapje en een drankje bij te praten.

Een ander deel ging, zoals het de gewoonte is, naar de kant van het gemeentehuis om daar in aanwezigheid van alle prinsen en prinsessen van Grootlanaken en hun gevolg, de opening van het carnaval in te schieten met 11 schoten uit de donderbussen.

Na het inschieten van het carnaval werd het jaar ingedronken in de grote bomvolle feesttent, waar er optredens waren van de artiesten die deel genomen hebben aan de “CD aan de Maaskant”.

zie de foto´s bij foto´s Nol in de rechterkolom klikken

De sint en zien piete zien ien Laoneke geweis. Hunne intoch ging neet druug door. Regedröppels woorte aufgelos door ’n fikse regebuij. Mér weir of gei weir, de Seent en zien gevolleg höbbe ’t hiel trajek aofgelag tot tevreijenheid vaan de jung.

Ien de Winkelgallereij -boe de kiekroete vol laoge met van alle deenger die met de Keers gekoch kinne weure- stoond ‘nne stool veur de gooje Heilige maan opgesteld. Laot noe de ‘maaktallestoelenkapotpiet’ ’t ien zeine kop gehaold höbbe, um dao ’n denske op te goon maoke. En jawel huur dei corpelente. Altied mér peperneute etende, balorige maaktallestoelenkapotpiet’, ging met zien volle gewieg door d´n troen vaan de Heilige maan. De Peliesie heet de vasstelling kaome doen en heet  saome met de umstaonders ‘nne stool gefabriceerd boe de Heilige maan op plaots kos numme.
Ziene mantel d´r leefde heet toen alles kinne bedekke, zoedat niemand mie kos zien dat heer op ‘nne terrasstool zaot met dao bove op ’n kösse vaan piepsjoem.
De maaktallestoelenkapotpiet’, zal naodehand wél ´t ein en aander vaan d´n Opperpiet te huure hòbbe gekrege veur zien balorigheid.

Laoter kós te ’n  paor ‘lieve piete’ trassere aon ’t monemintsje vaan de carneval.

Zouwe die piete aoch vaan vastenaovend hawwe?
’t Is in eeder gevaal ’n Christelijk fies, dus ’t zouw wel ’n zoe kinne zien

Nog voor de samenkomst op 7 november in de Pater Verboislaan aanving, waaraan een dertigtal Vlaamsgezinde Limburgers deelnam, lag er reeds een bloemstuk van de gemeente Lanaken.

Tijdens de toespraak van de voorzitter Jaak Cuppens, voorzitter van de Limburgse afdeling van de Vlaamse Volksbeweging (VVB),  trokken donkere wolken over Rekem. De bloemstukken werden tijdens de regenvlaag neergelegd terwijl de Vlaamse leeuw werd ingezet. Naderhand was er een samenkomst voor de deelnemers, in het OC van Neerharen.

Preens Mark en zien hofdame Rita hadde beslote, um nog ins met z´n twieë te goon wandele.  Zie hadde saome de veurstélling vaan de CD  ´aon de Maoskant´ bezoch en dat heet woersjeinelik aon de basis gelege van dis belefenis.
’t Waos volle maon en zie lepe get te keuvele in de Lindedreef ien ’t Pietershembos. Zie hadde ‘t , euver hun jaor saome dat noe beinao afgelaope is. Toen zie dao, aon de voot vaan ´nne apaarte holle lindebaom, e bies zaoge laope bleve ze eve stoon. Ze verzamelde hunne mood en ginge korter bij. Dat ‘t ‘nne zwarte kater waos hadde ze snel in de smieze. ’t Bies bleef rundsjes dreije roond de baom. Opins ging heer veur Mark en Rita stoon en met ziene rögk kroomp umhoeg, leet heer de twie neet mie wijer goon.

Mark, altied veurzeen vaan ziene scepter, sloog dao mét nao ’t bies, evels zoonder häöm te rake. ’t Bies ging de vlöch op, mer in ins versjene  daoveur in de plaots  tien zwarte katte die op ’t twietal aofkaome en laopend op hun achterpuuj,  begooste deij roond hun twie te daanse. In eine aojem repe Mark en Rita  toen in koer,  “Heilige Rita en –Marcus staot us bei”en ze maakte allebei ’n kruiske.

Nao ´t kruusteike verdwene al die bieste mét ´n hels kebaal in de holle Lindebaom.

Méh noe kaom dao ’n heks oet, die hun naogezete heet tot aon’t kestiel, boe ze gelökkig binne koste. De Heks bleef boete en verdween weer in ’t bos.

Ze hóbbe hunne achterban op de huugte gestéld vaan dit veurval, die allemaol met de bibbereseen,  nao de plaots zien goon kieke boe ziech dat allemaol aofgespäölt zouw höbbe, mer höbbe dao in ’t gehiel niks mie aongetroffe. .

’n Tiedsje naodat ´t stel gewore waor in ´t Pietrsembos, kaome de keender vaan Chiro Jooske oet ’t bos en beslote hunne haleweentoch wijjer op hunne hoonk ien Smeirmaos te  hawwe..
De Ranger, vaan ´t Nationaal Park Sjo Rutten, dee vaan ´t veurval gehuurd had, is euverdaag goon kieke met ziene Velo en kos evezier gein raar deenger vasstelle.

“Nit te Geluive”.

"Met Allerheiligen, op 01 november, herdenken we de heiligen en de martelaren. De dag  later, met Allerzielen, gedenken we onze overledenen en plaatsen bloemen op hun graven".  Twee regels, deze maand gewijd aan Allerheiligen en Allerzielen in het gemeenteblad Attent.
Geen woord over de ruiming van de vele graven net voor Allerheiligen en Allerzielen.

Alhoewel het reeds geruime tijd bekend was, dat er een groot aantal graven geruimd zou worden in het centrum van Lanaken -waarvan er geen concessie meer genomen werd-, kreeg de ruiming en de wijze waarop dit gebeurde veel aandacht van de kerkhofgangers tijdens het allerheiligenweekend. Omdat de kosten van overplaatsing voor velen te duur was, werd er niet verlengd, of besloten zij om die redenen niet om het graf te laten verplaatsen.

Een deel van de graven werd niet meer onderhouden, maar voor een groot deel werd dit wel nog gedaan. De graven werden ontruimd omdat er een plaatsgebrek was ontstaan.

"Ik heb het er een beetje moeilijk mee, zij een bezoekster van de begraafplaats. "Ik ben niet kunnen komen kijken toen ze aan het opruimen waren". Nu komt zij bloemen leggen bij de gedenksteen aan de voet van het ontruimde veld. waarop de namen vermeld staan van de geruimde graven. Een van de bezoekers zegt, dat er een verkeerd tijdstip voor de ruiming is aangehouden, zo kort voor Allerheiligen, waardoor het grafveld omgeven is met een blauwe afzetting. 

Het stuit de mensen tegen de borst dat de ruiming van de graven, op een voor hen respectloze manier uitgevoerd werd door de ruimers, die de stoffelijke overschotten met de graafmachines verwijderden .

Wel is er een gedenksteen geplaatst met alle namen van de geruimde graven, waar de nabestaanden hun bloemen kunnen plaatsen.

.

“Gij die geroepen hebt licht en het licht werd geboren. En het was goed, het werd avond en morgen, tot vandaag.  Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart, die mij hebt gezien, eer ik werd geboren”. Een deel van de tekst uit het lied, gezongen door het zangkoor van Smeermaas met Allerheiligen.

Elk jaar op Allerheiligen komen de parochianen, van de St Jozefparochie in Smeermaas, bijeen in een gebedsdienst, om hun overleden familieleden te gedenken.

Na deze bijzondere herdenkingsdienst gaan de kerkgangers naar de begraafplaats waar de graven door Diaken Nol Cardinaels -die ook de dienst in de kerk voorging-  gezegend worden.