Hersenen puzzelen verknipte informatie aan elkaar

Als de hersenen nieuwe informatie binnenkrijgen, die eigenlijk nergens bij past, gaan twee hersengebieden op topsnelheid aan het werk om deze gegevens tot een logisch geheel om te vormen. Zo vormt zich het geheugen, zo heeft een Nederlandse neurowetenschapper ontdekt.

Film
De wetenschapper bewees dit door twee groepen vrijwilligers een film te vertonen. De ene zag het logische begin en de andere zag de beelden door elkaar gehusseld. De volgende dag zag iedereen het normale einde. De MRI-scan toonde aan dat de hersenen van degenen die het verknipte begin van de film hadden gezien, op topsnelheid werkten om van de beelden een logisch verhaal te maken. Ook een tijd na de filmvertoning waren hun hersenen nog druk aan het werk, terwijl het bij degenen die de gewone film hadden gezien, alweer rustig was.

Onderwijs
De vinding werpt nieuw licht op de kennisverwerving van mensen. Ze kan leiden tot een andere opzet van leervakken in het onderwijs. Vooral voor vakken met een gefaseerde kennisopbouw, zoals wiskunde, is het belangrijk om te weten hoe mensen dingen kunnen leren en onthouden.

Communicatie
Reeds bekend was dat de hippocampus een belangrijke rol speelt bij de geheugenvorming. Volghens de onderzoeker discussieert dit hersengebied intensief met de prefrontale hersenschors bij het opslaan van nieuwe informatie. Hoe ingewikkelder en nieuwer de informatie, hoe intensiever de twee hersengebieden communiceren. De discussie gaat door totdat de gegevens zijn opgeslagen in het geheugen, al doet de bezitter van de hersenen ondertussen allang wat anders of helemaal niets. (belga/ep)

Nu ook rookverbod op Amerikaanse stranden

In Californië mag op 278 stranden en in de meeste natuurparken niet meer gerookt worden. Dat besliste het huis van afgevaardigden in de staat, die nu al de strengste anti-rookwet heeft. In ondermeer de staten New Jersey, New York en Hawaii liggen gelijkaardige wetten klaar. Het is overigens in Californië ook een misdrijf om in de auto te roken wanneer er passagiers jonger dan 18 meerijden.

In tegenstelling tot bij ons, is het bepalen van waar en vooral waar niet gerookt mag worden in Amerika een zaak van lokale overheden. Een aantal staten hebben wel een rookverbod-wetgeving, maar op de meeste plaatsen zijn het de arrondissementen of steden zelf die beslissen. Dat leidt dan weer tot ander extremen. In Lucedale (Mississippi) mag bijvoorbeeld nog wel ongeveer overal gerookt worden, net zoals in Galveston en Amarillo (Texas).

Niet in de auto
Californië is altijd al een voorloper geweest. Zo geldt er al sinds 1995 een totaal rookverbod in restaurants. Beverly Hills bepaalde vorig jaar zelfs dat er ook op terrassen van restaurants niet meer gerookt mag worden. Sinds 1 januari 2008 is het in Californië ook een misdrijf om in de auto te roken wanneer er passagiers jonger dan 18 meerijden.

Calabasas
In Berkeley mag je bijvoorbeeld niet meer roken op de stoep, in Los Angeles niet meer in de stadsparken. San Diego bande roken al van de stranden in 2006. Calabasas heeft in 2006 wat geldt als "het strengste rookverbod in de VS" afgekondigd. In de voorstad van Los Angeles mag niet meer in appartementen worden gerookt als er in de blok ook kinderen wonen. En als een woning of tuin aan een openbare ruimte grenst - en dat kan gaan van een wasruimte tot een zwembad -  is roken verboden.

Op het overtreden van het verbod op roken op strand komt een boete van maximaal 100 dollar (75 euro) te staan. De Democraten noemen de maatregel van groot belang voor de volksgezondheid en voor het tegengaan van branden in natuurparken. Volgens de Democratische senator Jenny Oropeza zijn jaarlijks circa honderd branden in Californië door brandende sigaretten ontstaan.
De Republikeinen stemden tegen. (mvl)

Zondag schakelen we over op zomertijd

Komend weekend gaan we opnieuw de zomertijd in. Op zondag 28 maart draaien we om 02.00 uur de klok een uur vooruit, zodat we op GMT+2 komen in plaats van GMT+1. GMT is de wereldtijd.
 
In de nasleep van de oliecrisis van 1973 voerde Frankrijk de zomertijd in 1976 in om energie te sparen. De Britse eilanden kenden de zomertijd al van daarvoor en de Benelux volgde in 1977. De Europese en Belgische regelgeving leggen de zomer- en de wintertijd op, met als laatste wapenfeit een Koninklijk Besluit van 19 december 2001.
 
Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Antoine Duquesne verwoordde in zijn verslag aan koning Albert II de kern van de verplichting volmondig als: "krachtens deze richtlijn wordt er verduidelijkt dat de periode van de zomertijd, namelijk de periode van het jaar waarin het uur vooruitgezet wordt met zestig minuten ten opzichte van het uur van de rest van het jaar, vanaf het jaar 2002 en voor een onbepaalde periode, zal beginnen op de laatste zondag van de maand maart, om 1 uur 's morgens, wereldtijd (2 uur, plaatselijke tijd) en zal eindigen op de laatste zondag van de maand oktober, om 1 uur 's morgens, wereldtijd (3 uur, plaatselijke tijd)". Zo stond letterlijk in het Staatsblad van 28 december 2001. (belga/adv)

23.000 jaar oude muur ontdekt in Griekenland

Archeologen hebben in de buurt van een grot in het noorden van Griekenland een 23.000 jaar oude muur ontdekt. Dat heeft het ministerie van Cultuur in Athene bekendgemaakt.

IJstijd
De muur is volgens de onderzoekers wellicht een van de oudste ter wereld. Het bouwwerk stamt uit een van de koudste perioden in de ijstijd. "De mensen die in de grot woonden, hebben de muur vermoedelijk gebouwd om zichzelf te beschermen tegen de kou", zegt het ministerie. (kh)

In drie uur van Europa naar Australië: fictie of realiteit?

Het verlangen om in amper een paar uur tijd van Europa naar Australië te vliegen is weer een beetje meer realiteit geworden. Bij tests in de Australische outback hebben militaire wetenschappers een vliegtuig gelanceerd dat een snelheid haalde van maar liefst 5.840 km/u, meldt de Australische krant Daily Telegraph. Dat is dubbel zoveel als de snelste straaljager en zes keer sneller dan een hedendaags commercieel lijnvliegtuig.

Luchtvaart met zogenaamde 'hypersonische' vliegtuigen werd tot voor kort als science fiction afgedaan, maar de afgelopen tests bewijzen dat dat wel eens realiteit zou kunnen worden. Met de snelheden die in de outback behaald zijn, zou een vliegtuig in amper 2,9 uur van Sydney naar Londen kunnen vliegen.

De nieuwe technologie, Hypersonic International Flight Research Experimentation of kortweg HIFiRE, wordt momenteel ontwikkeld door wetenschappers van zowel het Australische als Amerikaanse leger. Zoals dat wel vaker het geval is, zal de technologie -eens het zover is- eerst voor militaire doeleinden gebruikt worden vooraleer u als toerist met een snelheid van bijna 6.000 km/u naar Australië gekatapulteerd wordt.

Belg bij Europese kandidaten voor Marssimulatie

De Belg Jerome Clevers is een van de vier overgebleven kandidaten om in een "container" in Moskou een volledige vlucht naar Mars te simuleren, zo heeft het Europese Ruimtevaartbureau ESA  bekendgemaakt. Het Mars-500 experiment is een zware test naar het menselijk uithoudingsvermogen.

Twee deelnemers
ESA selecteerde de laatste vier Europese kandidaten. Van de vier zullen er uiteindelijk twee echt deelnemen aan de simulatie waarvoor het viertal al met alle andere "bemanningsleden" traint in het Russisch Instituut voor Biomedische Problemen (IBMP) dat zich op de medische en psychologische kant van bemande ruimtevaart toespitst.

Mars-500 start deze zomer in een speciaal gebouwde menselijke habitat in het IBMP, met 'aan boord' zes mensen. De naam komt van 250 dagen om naar de Rode Planeet te vliegen, er 30 dagen op te werken en 240 dagen om terug te keren naar huis.

Menselijke factor
Bovenop de technische uitdagingen voor een bemand retourtje Mars speelt volgens ESA ook de menselijke factor een erg belangrijke rol: "Hoe kan men het best mensen selecteren en voorbereiden om mentaal en fysiek een ruimtevlucht van minstens anderhalf jaar te doorstaan in een gesloten ruimte, steeds tegen dezelfde gezichten aankijkend, doorlopend onder stress en geïsoleerd van familie en vrienden." (belga/ypu)

Moederstoffen beschermen baby's slechts enkele maanden

Pasgeborenen zijn, door de antistoffen die ze via de moederkoek hebben meegekregen, hooguit enkele maanden beschermd tegen mazelen, windpokken en rubella. Tot nu toe werd aangenomen dat pasgeborenen ongeveer een jaar lang beschermd zouden zijn dankzij de antistoffen die ze via de moederkoek meekregen.
 
De nieuwe bevindingen komen voort uit een onderzoek van de Antwerpse universiteit bij 227 baby's. Onderzoekster Elke Leuridan volgde 221 moeders en hun 227 zuigelingen van de geboorte tot aan hun eerste verjaardag.
 
Drie tot zes maanden
Voor mazelen werden zowel moeders onderzocht die als kind deze ziekte nog doormaakten, als mama's die tijdens hun jeugd waren ingeënt tegen de ziekte. De helft van de zuigelingen van gevaccineerde moeders was na amper 2,5 maanden zijn antistoffen kwijtgespeeld. Op zes maanden waren quasi alle kinderen vatbaar voor mazelen. Ook de antistoffen tegen rubella en windpokken verdwijnen bij de meeste baby's gemiddeld al rond de leeftijd van drie maanden.
 
"Dat vroege verlies aan antistoffen is niet zonder risico's", benadrukt vaccin-expert professor Pierre Van Damme. "Onze baby's krijgen pas op twaalf maanden hun inenting tegen mazelen en rubella. Tussen drie maanden en een jaar zijn ze dus extra kwetsbaar."
 
Niet vroeger inenten
Toch pleiten de onderzoekers niet voor een vervroegde inenting. Het immuunsysteem van de baby's moet eerst de kans krijgen zich te ontwikkelen. Ouders moeten zich er wel van bewust zijn dat de kinderen vatbaar zijn voor deze ziektes. (belga/adv)

Met de gyrocopter rond de wereld

Een zakenman uit Noord-Ierland is vandaag met zijn molenvliegtuigje een avontuurlijke recordpoging begonnen. Norman Surplus wil als eerste mens met zijn zogenoemde autogiro of gyrocopter rond de aarde vliegen. De reis zal vier maanden duren.
 
Daarbij wil de 47-jarige familievader 47.000 kilometer overbruggen en zijn in 26 landen tussenstops gepland. Zijn klein vliegend gevaarte - dat aan een bobslee met een motorloze rotor doet denken - werd door het bedrijf Autogyro in het Duitse Hildesheim gebouwd.
 
Geld inzamelen
Met de reis wil Surplus de aandacht vestigen op kanker en geld voor liefdadige doelen inzamelen. Hij overleefde zelf kanker. "Vijf jaar geleden zag mijn toekomst er zeer slecht uit, maar nu is alles anders", zei Surplus, die maandag in Larne aan de Noord-Ierse oostkust is vertrokken.
 
"De autogiro is het enige vliegend toestel dat de reis rond de wereld nog niet heeft afgelegd. In 2005 ondernam al wel eens iemand een poging, maar werd door de moesson in India gestopt", zei de avonturier. (dpa/ypu)

Rage in China: gezonder met therapie van bijensteken

Bijentherapie houdt in dat artsen deze dieren plaatsen op bepaalde drukpunten in het lichaam. Het is een eeuwenoude traditionele Chinese therapie en is sinds 2007 legaal in het land.

Gif = medicijn
Volgens de artsen is de therapie vergelijkbaar met acupunctuur, ze gebruiken bijen in plaats van naalden. Maar de giftige stof die de bijen injecteren dient ook als een natuurlijk medicijn. De dieren gebruikt voor de behandeling zijn een mengeling van soorten uit Italië en het Midden-Oosten, hun angel bevat 0,3 mg gif. In China is er nu de Kang Tai Bee kliniek, waar je dit soort behandelingen kunt ondergaan, het zou vooral helpen bij ziekten als reuma en artritis en bij tal van andere aandoeningen.

100 steken
De artsen plaatsen de bijen op de drukpunten die gerelateerd zijn aan de ziekte van de patiënt met de pincet. Bijna onmiddellijk steekt het dier zijn vijand en sterft. De artsen laten de angel dan gedurende verschillende uren in het lichaam, de patiënten zegt dat dit helpt hun pijn te stillen. Het aantal steken dat nodig is voor de behandeling hangt af van patiënt tot patiënt, maar dat kan oplopen tot honderd keer per uur.   

Genezen
De kliniek behandelt elke dag ongeveer 30 patiënten, vaak staan er buiten lange wachtrijen. Arts Wang Jing: "De bijentherapie helpt duidelijk bij patiënten met been- en gewrichtsziekten. Het gif stimuleert de bloedcirculatie, remt ontstekingen en verzacht pijn." Artsen zeggen dat meer dan 90 procent van de patiënten achteraf genezen is of dat ze zich alleszins beter voelen.

Volgens patiënt Han Lide, die ontsteken zenuwen door diabetes heeft, is de pijn van de steken het resultaat waard. "Mijn voeten voelen meteen lichter na een behandeling, het wordt makkelijker om te wandelen en mijn benen ontzwellen." (ep)

16-jarige Amerikaan vindt ondergronds sms'en uit

In de Amerikaanse staat New Mexico heeft een 16-jarige jongen een systeem uitgevonden waarmee je diep in de aarde tekstberichtjes kan versturen. Alexander Kendrick uit Los Alamos heeft daarmee een oplossing gevonden voor een probleem waar gsm-producenten al jaren mee kampen.

Lage frequentie
Het geheim van Kendrick is signalen met een lage frequentie. Die geraken veel beter door rotsen dan de hogefrequentiegolven. De signalen van zijn zelfgemaakt apparaat zijn alvast krachtig genoeg om een bericht te sturen vanop 288 meter diepte, een nationaal record.

Belang
Zijn toestel is wel anderhalve meter groot, maar opent perspectieven voor zowel de veiligheid van ondergrondse expedities als de gsm-industrie. Kendrick heeft met zijn uitvinding alleszins de '2009 Science Fair' gewonnen, en kreeg daardoor een nieuwe computer, een trip naar Zwitserland en 12.000 dollar (8.625 euro). (sam)

Kwart van mannen verkiest valse borsten

Een kwart van de Britse mannen verkiest valse borsten boven een natuurlijke boezem, dat blijkt uit een recente enquête.

Betalen voor partner
Een derde van de mannen bekent dat hij graag zou betalen voor een borstvergroting van zijn partner. Daarnaast blijkt uit het Britse onderzoek dat 55 procent van de vrouwen een andere maat of vorm van borsten wil. Negen op de tien zou kiezen voor een niet-operatieve ingreep, zoals de nieuwe generatie injecties, boven de traditionele siliconenimplantaten. Bijna de helft gelooft namelijk onterecht dat siliconenborsten kunnen barsten tijdens een vliegtuigreis.

Barsten op vliegtuig?
Twee op de vijf wil een operatie ondergaan voor een plattere buik. Woordvoerder van MyFaceMyBody.com, de website die het onderzoek verrichte: "We beseften niet dat zo'n hoog percentage van vrouwen ontevreden is over haar borsten en dat ze zo graag hier iets aan wil doen." (ep)

Langer slapen leidt tot betere schoolresultaten

We zijn nog enkele maanden verwijderd van de gevreesde jaarlijkse blokperiode, maar de Sunday Times heeft toch al een goede tip voor wie zich zorgen begint te maken over de examenresultaten: wie een uur langer slaapt, doet het beter op examens. Een later begin van de schooldag zorgt ook voor minder afwezigen.

Dat blijkt uit een experiment onder leiding van drie professoren van de universiteit van Oxford aan de Monkseaton school in het district Tyneside. Op de school begonnen de lessen bij wijze van proef een uurtje later om tien uur. Die uurregeling, zo had neurowetenschapper Russell Foster bij proeven vastgesteld, sloot beter aan bij het slaappatroon van tieners.
 
Volgens schooldirecteur Paul Kelley klopte dat ook in de praktijk. "Het aantal leerlingen dat te laat kwam daalde met 8 procent en langdurige afwezigheid zelfs met 27 procent. En nog belangrijker: bij proeven die werden afgelegd, scoorden de leerlingen voor vakken als Engels en wiskunde aanzienlijk beter dan in dezelfde periode vorig jaar, toen de les nog om negen uur begon." De bestaande situatie is voor veel leerlingen "bijna onverdraaglijk". Ook de leerlingen reageerden positief.
 
Het experiment is een initiatief van Foster die eerder ontdekte dat tieners een "biologische voorkeur" hebben voor laat opblijven en later opstaan en dat ze pas echt goed gaan functioneren vanaf tien uur of twee uur later dan volwassenen. Hij pleit daarom voor het aanpassen van de schooluren en hij wil dat de zwaarste lessen naar de namiddag verhuizen, wanneer de leerlingen het helderst zijn. (belga/vsv)

Wolkenkrabber recycleert regenwater voor bewoners

Zullen de wolkenkrabbers van de toekomst regenwater kunnen opvangen en recycleren? Als het van enkele Poolse architectuurstudenten afhangt in ieder geval wel.

Het ingenieuze ontwerp dat ingediend werd voor de wedstrijd Skyscraper 2010, leverde Ryszard Rychlicki en Agnieszka Nowak een eervolle vermelding op en trok onmiddellijk internationale aandacht. In tijden waarin water alsmaar schaarser lijkt te worden in bepaalde delen van de wereld, kunnen duurzame wolkenkrabbers zeker hun nut bewijzen.

Geulen
Het concept van de studenten bestaat erin dat zowel via het dak als via een netwerk van geulen regenwater wordt opgevangen. De bewoners kunnen op die wijze ongeveer de helft van hun dagelijkse waterbehoefte collecteren. Onder het dak van de toren bevindt er zich een rietveld dat mee zal helpen om het water te zuiveren. Bewoners kunnen het gezuiverde regenwater dan gebruiken voor allerhande huishoudelijke taken en voor het doorspoelen van het toilet. (hlnsydney/kve)

Stress en angst belangrijkste oorzaken van slaaproblemen

 Bij de huisarts klaagt gemiddeld 17 procent van de patiënten over slaapproblemen, bij de apotheker 22 procent. Dat blijkt uit een representatieve enquête bij 150 apothekers en 150 huisartsen.

Stress
Psychologische factoren zoals stress, angst en depressie zijn volgens zowat alle ondervraagde huisartsen en apothekers de belangrijkste oorzaken van de slaapproblemen. In mindere mate spelen factoren als ploegenwerk, medicatie, slaapapneu, lawaai op straat en een snurkende partner een rol. Huisarts en slaapcoach Bruno Ariens en slaapspecialist Albert Lachman begeleidden het onderzoek.

Snelle oplossing
De enquête geeft aan dat de patiënt doorgaans een snelle oplossing wil voor zijn slaapprobemen, terwijl de arts voor een voorzichtige aanpak kiest. Volgens het onderzoek naar slaapproblemen vindt 59 procent van de huisartsen dat men klassieke slaapgeneesmiddelen zo veel mogelijk moet proberen te vermijden. Vrouwelijke huisartsen (87 procent) zijn daarin veel meer uitgesproken dan hun mannelijke collega's (48 procent), net als huisartsen jonger dan 35 jaar (77 procent).

Natuurlijk middel
Achttien procent van de ondervraagde huisartsen gebruikt natuurlijke slaapmiddelen bijna altijd als eerste stap en is overtuigd van de werking ervan. Bij Franstalige huisartsen ligt dit aantal (23 procent) flink hoger dan bij hun Nederlandstalige collega's (14 procent). Van de apothekers is 59 procent overtuigd van de werking van natuurlijke geneesmiddelen, terwijl 41 procent ze geschikt vindt als eerste stap in een behandeling. Bij de apothekers stelt 75 procent dat valeriaan de meest efficiënte plantaardige stof is in de behandeling van slapeloosheid. Bij de huisartsen is dat 61 procent.

Kinderen
Huisartsen en apotheker krijgen ook veel klachten over kinderen met slaapproblemen en 16 procent van de oudere patiënten stopt met klassieke slaapmedicijnen na advies van de arts.

Het onderzoek liet Valdispert, producent van voedingssupplementen voor een natuurlijke rust, uitvoeren door het onderzoeksbureau iVOX.
(belga/ep)

Dikkerds niet verantwoordelijk voor eigen eetgedrag

Dikke mensen die graag vet voedsel eten, kunnen daar niets aan doen. Hun hersenen sturen hen hier onbewust op aan. "Obesitas lijkt op een verslaving. Dat elk pondje door het mondje gaat, wil niet zeggen dat het individu volledig verantwoordelijk kan worden gesteld voor zijn eetgedrag", aldus een Nederlandse psycholoog.

Slechter weerstaan
Zwaarlijvige mensen kunnen snacks en calorierijk eten slechter weerstaan dan slankere personen. Ze verlangen, vooral als zij honger hebben, sterk naar hamburgers, chips en friet. Dat ligt volgens psycholoog Ilse Nijs aan verstoringen in die delen van de hersenen die de aandacht voor en het verlangen naar plezierige prikkels reguleren. Diëten is voor hen niet vol te houden.

Gedragsprobleem
Diverse wetenschappers doen onderzoek naar de aandoening. Zo concludeerde de Universiteit Maastricht een tijdje geleden dat mensen die te dik zijn, vooral een gedragsprobleem hebben. Ze hebben hun voedingspatroon niet onder controle, zijn impulsief, uiterst gevoelig voor snelle beloningen en eten graag vet eten en voedsel met veel calorieën. Volgens deze onderzoekers kunnen therapeuten het eetgedrag veranderen.
 
Zwaarlijvige mensen lopen twee keer zo veel risico een hart- of vaatziekte te krijgen als mensen met een gezond gewicht. Ook suikerziekte en psychische problemen als depressies komen vaak voor. (belga/ep)

Vondst leukemie-gen biedt nieuwe perspectieven behandeling

Wetenschappers ontdekten een gen dat een cruciale rol speelt bij het ontstaan van leukemie en perspectieven biedt voor nieuwe behandelingen. 

Acuut
De dienst Medische Genetica van de Gentse universiteit, onder leiding van professor Frank Speleman, voert al jaren het onderzoek naar het nieuw gen dat betrokken is bij een acute vorm van leukemie: T-ALL (T-cel Acute Lymfoblasen Leukemie).

Ontstaan
Volgens professor Speleman is de ontdekking van het gen om drie redenen belangrijk. "Het nieuw ontdekte gen is gelegen op het X-chromosoom, wat gedeeltelijk verklaart waarom meer mannen dan vrouwen getroffen worden door T-ALL.  Daarnaast vertoont het gen een defect bij veertig procent van alle patiënten met deze vorm van bloedkanker. Dat wijst erop dat het gen een cruciale rol speelt bij het ontstaan van deze vorm van kanker. Die bevinding biedt perspectieven voor nieuwe therapieën, want dat is uiteindelijk ons hoofddoel. Alhoewel de exacte functie tenslotte nog niet gekend is, bevat het gen wellicht informatie van eiwitten die vermoedelijk de activiteit van andere genen controleert." (belga/ep)

DreamBaby bant zuigflessen met bisfenol A

Spectaculaire lichtshow met dieren in Tokio

In Japan weten ze wat spektakel is. Met de prachtig verlichte regenboogbrug als achtergrond, creëren kunstenaars in Tokio geweldige animaties met geprojecteerde dieren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Odaiba lichtshow ontelbare mensen kan entertainen.

Zo krijgen de liefhebbers onder meer een erg grote haai te zien die de beroemde brug wel lijkt te gaan opeten. Ook tropische vissen, dolfijnen en walvissen worden opgevoerd. De dieren worden geprojecteerd op een waterscherm van 23 meter hoog en 60 meter breed. Scroll naar beneden en geniet van de unieke videobeelden en foto's. (hlnsydney/kve)