Binnenkort wordt u verlost van de
vettige vingerafdrukken op uw smartphone of tablet, met een simpele
handbeweging zal u de applicaties kunnen bedienen.
De touchbediening van allerlei apparaten is erg populair. De Israëlische
ontwikkelaar eyeSight Mobile Technologies gaat nog een stap verder en
introduceert het touchless besturen van communicatiemiddelen, zo meldt
Diskidee.be. Met hun Gesture Recognition technologie is het immers
mogelijk om draagbare computers, smartphones en tablets te bedienen door
met de hand te wuiven. De applicatie is geschikt voor toestellen die
werken met Windows of Android, het besturingssysteem van Google voor
mobiele telefoons. Een tweede voorwaarde om van deze softwaretoepassing
gebruik te maken, is een camera op de voorzijde van het scherm.
Bladeren door menus, fotos of muzieknummers wordt door deze applicatie
erg gemakkelijk. Wie zijn tablet of pc gebruikt in de keuken als
virtueel kookboek hoeft de handen niet te wassen om naar de volgende
pagina van het recept te bladeren. Een simpele handbeweging is
voldoende. Ook in de auto is het gemakkelijk te gebruiken, zo hoeft u
maar eens te wuiven en kan u switchen tussen bijvoorbeeld de gps-functie
en het muziekmenu. Volgens Cnet.com zorgt een rotatie van de vuist voor
het in- en uitzoomen van het scherm. Ofer Sadka, hoofd van het
technologiebedrijf Extreme Reality, belooft dat de applicatie nog dit
jaar op de markt komt.
Richard Hoover, een gerespecteerd wetenschapper van de Nasa, heeft
wormachtige fossielen ontdekt in een zeer zeldzame meteoriet die hij
voor onderzoek in stukken splitste. Het gaat om kleine, op wormen of
algen lijkende wezens. De foto's die hij ervan nam zijn eergisteren
gepubliceerd in het Journal of Cosmology (foto).
Hoover zegt dat hij de fossielen ontdekte in uiterst zeldzame
meteorieten, namelijk 'CI1 koolstofrijke chondrieten'. Van dit type
meteorieten zijn er op aarde maar negen bekend.
Hoover is ervan overtuigd dat zij hun leven niet danken aan een
besmetting nadat de meteoriet de Aarde had geraakt. Volgens Hoover zijn
ze ontstaan in de ruimte en afkomstig van levende organismen in kometen,
meteorieten of andere hemellichamen. "Ik beschouw deze vondst als een
aanwijzing voor het feit dat leven verder verspreid is dan enkel op
aarde", aldus Hoover.
Een "zeer eenvoudig onderzoek" leidde volgens de wetenschapper tot de
ontdekking. Hij brak de meteoriet in een steriele omgeving en
onderzocht de breekvlakken met een elektronenmicroscoop en met een
elektronenscanner.
De fossielen zijn niet erg verschillend van wat er op aarde
rondkruipt. "In veel gevallen zijn ze zeer herkenbaar en kunnen ze
geassocieerd worden met generische soorten op aarde. Maar sommige zijn
heel vreemd en lijken op niets wat we kennen. Ik heb ze aan andere
wetenschappers getoond en die stonden perplex", aldus Hoover.
"Buitengewoon bewijs nodig"
Volgens collega-wetenschappers zijn de gevolgen van deze ontdekking
"enorm", "uitzonderlijk belangrijk", "buitengewoon".
Maar er blijft scepsis. David Marais, een astrobioloog van de Nasa, is
terughoudend om de conclusies van Hoover te delen. "Dit is een
buitengewone stelling en dus is er buitenwoon bewijs nodig", aldus
Marais.
In het verleden zijn er meermaals claims gedaan over resten van
buitenaards leven in meteorieten, maar dat bleek telkens loos alarm.
Hoover is alleszins geen charlatan: hij is een "zeer gerespecteerd
wetenschapper en astrobioloog met een uitmuntende staat van dienst bij
de NASA", schrijft Rudy Schild, de hoofdredacteur van het Journal of
Cosmology en lid van het Centrum voor Astrofysica bij het
Harvard-Smithsonian.
In de Amazone
hebben wetenschappers een mierensoort ontdekt die zich voorplant zonder
seks. Ze overleven door zichzelf te klonen.
Een mierensoort die in de Amazone leeft, heeft seksuele voortplanting
uit haar bestaan geweerd en zich omgevormd tot een volledig vrouwelijke
soort, beweren wetenschappers.
Anna Himler, biologe aan de
Amerikaanse universiteit van Arizona, ontdekte dat in deze unieke
mierenkolonie (de Mycocepurus smithii) enkel vrouwtjes leven die zich
voortplanten door zichzelf te klonen, zo schrijft de website van de BBC.
De soort heeft dus geen mannetjes nodig om te overleven en reproduceert
genetisch identieke dochters door klonale vermenigvuldiging. De mieren
hebben daardoor allemaal hetzelfde DNA.
De soort zou volgens de
studie, die in het magazine Proceedings of the Royal Society B
verschijnt, de eerste ontdekte soort zijn die zich volledig voortplant
zonder seks. De mieren zouden bovendien fysiek niet in staat zijn om
seks te hebben omdat ze geen voortplantingsorganen meer hebben.
Aseksuele
reproductie van mannetjes uit onbevruchte eitjes komt af en toe voor
bij bepaalde insecten, maar aseksuele reproductie van vrouwtjes is "zeer
uitzonderlijk bij mieren", schrijven de onderzoekers. Wanneer deze
mierensoort aseksueel is geworden en hoelang dit al aan het evolueren
is, weten de wetenschappers nog niet. Daarvoor is verder genetisch
onderzoek nodig.
Tot twee derde van alle insectensoorten in de wereld kan met de
Wolbachia-bacterie besmet zijn. Ze huist in de eitjes, waardoor ze er
belang bij heeft dat er zo veel mogelijk vrouwtjes zijn. Dat werkt ze in
de hand door mannetjes te elimineren, zoals via het promoten van
maagdelijke geboortes en het uitschakelen van mannelijke embryos
tijdens de ontwikkeling.
Hetzelfde lijkt op te gaan voor spinnen. Bioloog Bram Vanthournout en
zijn collegas van de Universiteit Gent melden in het vakblad BMC Evolutionary Biology dat spinnetjes die met de bacterie besmet zijn, meer vrouwtjes op de wereld zetten dan individuen zonder besmetting.
Dat toonden ze aan door sommige spinnetjes een zware dosis
antibiotica te geven, die de bacterie uitschakelde. Die diertjes zetten
ongeveer evenveel mannetjes als vrouwtjes op de wereld.
Waarschijnlijk gebruikt de bacterie hier de strategie van het doden van mannetjes vroeg in de ontwikkeling.
Vanuit evolutionair standpunt kan de aanwezigheid van de bacterie
soms nuttig zijn. Sociale spinnen hebben namelijk maar een minderheid
aan mannetjes nodig om alle vrouwtjes te bevruchten.
Primeur: Britse Defensie geeft X-files vrij over aliens en ufo's
Primeur: Britse Defensie geeft X-files vrij over aliens en ufo's
Deze foto werd genomen door een RAF-officier op pensioen in maart 2004 in Sri Lanka. Een ufo?
Overheid nam grap van invasie door aliens serieus
Duizenden dossiers over ontvoeringen door aliens en waarnemingen van
ufo's werden voor het eerst in Longen vrijgegeven door het Britse
ministerie van Defensie. De aanvankelijk geheime informatie behelst meer
dan 8.500 bladzijden, die aantonen dat het bestaan van ufo's wel
degelijk tot in de hoogste regeringskringen wereldwijd besproken werd.
De 'X-files', zo weet Sky News, bevatten ook heel wat foto's en ze
beschrijven onder meer hoe een incident à la 'War of the World' in 1967
gedurende enkele uren écht werd beschouwd als een mogelijke invasie van
buitenaardse wezens in het Verenigd Koninkrijk. De bevolking had zes
kleine 'vliegende schotels' gezien en de telefoons daarover stroomden
binnen bij het RAF. Vier politieteams, de bomopruimingsdienst, het leger
en de staatsveiligheid werden gemobiliseerd. Later bleek het om een
studentengrap te gaan.
In 1979 debatteerde het House of Lords zelfs over het ufo-onderwerp, zo blijkt ook uit de documenten.
Een
van de opmerkelijkste onthullingen is dat er enkele maanden vóór de
terroristische aanslagen van 11 september 2001 vijftien
niet-geïdentificeerde vliegtuigen, op weg naar het Verenigd Koninkrijk,
door de radar gedetecteerd werden. Eentje werd zelfs gespot op de dag
van de terreuraanvallen zelf.
Verder vertelde een man in 1998
bijvoorbeeld aan Defensie dat hij dacht naar een buitenaardse
vliegmachine gestraald te zijn geworden vanuit zijn huis in Barnes bij
Londen. Hij had bij het drinken van glas melk het gevoel "een vol uur te
hebben gewonnen". In werkelijkheid was het winteruur ingezet.
Uiteraard
bulkt het in de X-files van ufo-waarnemingen, foto's en tekeningen.
Maar ook van de onderzoeken van de UK Royal Air Force, van de ongewone
radarbevindingen, van de briefings aan politici en - een primeur! - van
de documenten die de houding van de regering over ufo's duiden. (jv)
Een recente ontdekking werpt nieuw licht op een van onze voorouders,
de Australopithecus afarensis. Die soort heeft zowel het genus
Australopithecus als het genus Homo - waaruit wij uiteindelijk
geëvolueerd zijn - voortgebracht.
Het oudste fossiel dat werd gevonden van de Australopithecus afarensis
is Lucy, waarvan al werd vermoed dat ze rechtop liep. Andere fossielen,
waaronder dat van een 3,2 miljoen jaar oud stuk voet dat gevonden werd
in het Ethiopische Hadar, maakt duidelijk hoé recht precies.
Geen duim
Uit
de vondst blijkt duidelijk dat de soort een stijve voet had zonder
'opponeerbare duim'. De soort kon dus niet beter in een boom klimmen dan
wij, hoewel ze wel sterker waren. "Australopithecus afarensis leefde
dus helemaal op de grond, lang voor de echt menselijke Homo-tak twee
miljoen jaar geleden opdook", zegt antropologe Carol Ward van de
universiteit van Missouri.
"Dat het veel belangrijker was om een -
bijzonder handige - grijpende teen op te geven ten voordele van een
moderne voet, vertelt ons hoe belangrijk zich efficiënt te kunnen
voortbewegen over de grond was voor het overleven en de reproductie,"
zegt Ward aan National Geographic.
Nieuwe gebieden
Dankzij
het efficiënt wandelen op twee benen kon de Australopithecus afarensis
de bossen helemaal verlaten indien nodig, misschien om eten te zoeken of
andere gebieden te koloniseren, zegt Ward.
Ook antropoloog C.
Owen Lovejoy van Kent State University in Ohio benadrukt hoe belangrijk
de verandering was in de evolutie van de mensachtigen. "Je krijgt een
dier dat zich begint te verplaatsen naar nieuwe omgevingen zoals meren,
de savanne en grasland. De enige manier waarop dieren dat konden doen
was met een gesofistikeerde sociale cultuur. Een relatief trage
tweepotige in de savanne is een dode tweepotige - tenzij hij veel
vrienden rondom zich heeft." (sam)
Voorkomt visolie gewichtsverlies bij chemopatiënten?
Voorkomt visolie gewichtsverlies bij chemopatiënten?
Visolie zou gewichtsverlies voorkomen bij patiënten die chemotherapie
ondergaan. Dat blijkt uit een recente studie aan de universiteit van
Alberta.
Visolie bevat omega-3-vetzuren die de afbraak van spierweefsels en ondervoeding tegengaan. De
onderzoekers gaven 16 longkankerpatiënten die chemotherapie ondergingen
dagelijks 2,2 gram visolie. Niemand van hen verloor gewicht, in
tegenstelling tot de controlegroep die geen visoliesupplement nam: zij
verloren in dezelfde periode gemiddeld 2,3 kilogram.
"Bijzonder hoopgevend"
De
resultaten zijn dan wel veelbelovend, de onderzoeksgroep is te klein om
in dit stadium concrete uitspraken te doen. Volgens Dr. Vera Mazurak,
die meewerkte aan de studie, is dit alvast een stap in de goede
richting: "De resultaten van het onderzoek zijn bijzonder hoopgevend.
Tot nu toe werd er geen enkele remedie gevonden om gewichtsverlies bij
chemopatiënten tegen te gaan."
Doordat kankerpatiënten tijdens
hun chemokuur gewicht verliezen, is hun lichaam vaak te zwak om andere
behandelingen zoals bestralingen te ondergaan. Indien visolie effectief
gewichtsverlies voorkomt, zou het herstelproces van kankerpatiënten
aanzienlijk verkort kunnen worden.(kgm)
Na twintig jaar zoeken is eindelijk een medicijn in zicht tegen
mucoviscidose. Die ziekte, het onderwerp van de film 'Adem', liep tot
dusver altijd fataal af. Dat schrijven de Corelio-kranten vandaag.
Bij mucoviscidose (taaislijmziekte) produceren de slijmklieren in longen
en spijsverteringsstelsel een taaier dan normaal slijm. Dat komt door
een aangeboren, erfelijke storing in de zouthuishouding. De gemiddelde
levensverwachting van een muco-patiënt is dertig jaar.
Een
experimenteel geneesmiddel van het Amerikaanse bedrijf Vertex (VX-770)
slaagde nu met vlag en wimpel bij een proef met 161 mucopatiënten van
twaalf jaar en ouder. Het medicijn zette de chloorkanaaltjes uit
longcellen en darmcellen, die bij hen dichtzaten, weer open, zodat het
falende zouttransport weer op gang kwam. Bij de patiënten die het
experimentele middel toegediend kregen, verbeterde de zuurstofopname van
hun longen met tien procent en zakte het aantal luchtweginfecties. Ze
wonnen ook gewicht bij, wat wijst op een verbeterde darmwerking.
Het
ging om een zogeheten fase-3-proef, de laatste horde die een
kandidaatmedicijn moet nemen vooraleer zijn producent om markttoelating
mag verzoeken. Vertex gaat daartoe nu zowel bij het Europese
geneesmiddelenagentschap EMA als zijn Amerikaanse tegenhanger FDA een
aanvraag indienen.
Chris De Boeck, kliniekhoofd
kinderpneumologie aan het UZ Leuven is alvast enthousiast. "Ik heb een
fles opengetrokken toen ik het hoorde", aldus De Boeck. "Eindelijk goed
nieuws voor mijn patiëntjes. Ik heb ze meteen gebeld om te vertellen dat
het medicijn waarop ze al jaren zaten te hopen, er inderdaad lijkt te
gaan komen." (belga/adv)
Zou het kunnen dat de mens steeds dommer wordt? Uit een studie blijkt
dat het menselijk brein al 20.000 jaar aan het krimpen is. Gedurende de
twee miljoen jaar daarvoor nam de grootte van het brein alleen maar
toe.
Het krimpende brein is een fenomeen waar niemand aan kan ontsnappen. Het
gebeurt over de hele wereld, bij beide geslachten en bij elk ras. In
20.000 jaar is ons brein met de grootte van een tennisbal gekrompen.
Volgens Dr. John Hawks, antropoloog van de universiteit van Wisconsin,
hoeven we ons echter geen zorgen te maken. Een kleiner brein betekent
niet noodzakelijk dat we aan intelligentie moeten inboeten.
Reden?
Over
de reden van het krimpende brein is men het niet eens. Sommige
wetenschappers geloven dat de mens vroeger een groot hoofd nodig had,
aangezien ze veel vaker in de kou vertoefden. Andere wetenschappers
denken dat ons voedsel vandaag veel gemakkelijker valt op te eten dan
vroeger en dat onze hoofden daardoor niet meer groeien. Nog een theorie
zegt dat enkel de sterksten overleefden, aangezien veel kinderen
stierven. En de sterksten hadden het grootste hoofd.
Voorouders
Volgens
Dr. David Geary, van de universiteit van Missouri, mogen we onze
voorouders niet zomaar intelligenter noemen. "In feite waren onze
voorouders intellectueel onze gelijke niet. Dankzij de opkomst van
landbouw en moderne steden konden de slimste mensen zich op wetenschap,
kunst en andere velden toespitsen. Hun voorouders hadden de
infrastructuur niet om dat te doen."
Raadsel
Dr.
Hawks gelooft wel dat de moderne mens slimmer is geworden, net doordat
het brein gekrompen is. Een groter brein vraagt meer energie en doet er
langer over om zich te ontwikkelen. Aan de universiteit van Tennessee
stelt een studie echter dat ons brein in de toekomst opnieuw zal
groeien. Wetenschappers staan met andere woorden zelf voor een raadsel.
Of we slim genoeg zijn om het op te lossen, zal nog moeten blijken...
(gb)
Muizenhart groeit terug wanneer er stuk wordt afgesneden
Muizenhart groeit terug wanneer er stuk wordt afgesneden
Amerikaanse wetenschappers hebben ontdekt dat pasgeboren muizen in
staat zijn een beschadigd hart te herstellen - een eigenschap die ze
delen met veel vissen en amfibieën. Het is echter de eerste keer dat dit
proces bij een zoogdier werd vastgesteld.
Bij de muizen werd een groot stuk van het hart een dag na de
geboorte verwijderd. Binnen de drie weken had het hart zich hersteld. Na
twee maanden functioneerde het orgaan nog steeds normaal. De
herstelcellen komen vanuit de hartspier zelf.
Wanneer dezelfde procedure werd uitgetest op muizen die een week oud waren, bleek het hart echter niet in staat te regenereren.
Menselijk hart
Volgens professor Eric Olson van de Universiteit van het Texas
Southwestern Medical Center zal toekomstig onderzoek bewijzen dat het
menselijk hart dezelfde kracht bezit. "Er is geen reden om te geloven
dat iets soortgelijks niet bestaat in het menselijk hart, hoewel dat
natuurlijk nog moet aangetoond worden."
Tests op mensenharten staan echter nog niet gepland. De onderzoekers
concentreren zich voorlopig op manieren om hartherstel opnieuw op te
wekken bij volwassen muizen. Het ultieme doel is dan hetzelfde te
bereiken met mensen. Zo zou iemands hart na een hartaanval zichzelf
kunnen repareren.
Virgin heeft akkoord voor commerciële ruimtevlucht met wetenschappers
Virgin heeft akkoord voor commerciële ruimtevlucht met wetenschappers
Virgin Galactic, het onderdeel van de Virgin-groep die commerciële
ruimtevluchten aanbiedt, heeft plannen voor een commerciële ruimtevlucht
met wetenschappers. Het bedrijf van Richard Branson zegt dat het een
contract heeft met het Southwest Research Institute (SwRI) om zeker twee
wetenschappers naar de ruimte te sturen. De vlucht zou 200.000 dollar
per persoon kosten.
Volgens Virgin Galactic heeft de
onderzoeksinstelling in kwestie al een betaling gedaan voor de twee
vluchten en heeft het een optie genomen op zes bijkomende vluchten.
Bedoeling is dat de vluchten worden uitgevoerd met de SpaceShip Two en
dat er naast de twee piloten zes betalende passagiers meereizen, zo
verduidelijkt Virgin Galactic.
De wetenschappers van SwRI zullen
tijdens de ruimtereis wetenschappelijke experimenten uitvoeren. Het is
wel nog niet duidelijk wanneer de vluchten zullen uitgevoerd worden.
Virgin Galactic is ook nog niet gestart met het programma met
testvluchten. (afp/adb)
Onderzoekers van het Nucleair Technologisch Centrum in Diepenbeek
hebben een nieuwe methode ontwikkeld waarmee bedrijven de natuurlijke
radioactiviteit van grondstoffen en materialen kunnen meten. Dat is
nodig om tegen 2015 te voldoen aan een nieuwe Europese norm.
Het Nucleair Technologisch Centrum (NuTeC) van de XIOS Hogeschool
Limburg heeft de afgelopen twee jaar intensief onderzoek verricht naar
natuurlijk radioactief materiaal. Die zit in kleine hoeveelheden in
materialen en grondstoffen als graniet, beton, kunstmest, zand of
kaliumverbindingen.
Omdat de industriële verwerking hiervan kan
leiden tot verhoogde concentraties, en mogelijk zelfs tot gevaarlijke
situaties voor de volksgezondheid, wil Europa tegen 2015 nieuwe normen
opleggen. Het onderzoek in Diepenbeek helpt onze bedrijven om de
metingen te doen en informeert de Belgische instanties over een correcte
en werkbare vertaling van de Europese regels naar Belgische wetgeving.
"Met
ons NuTeC-NORM-project hebben we de Vlaamse bedrijven hier de afgelopen
twee jaar intensief op voorbereid", zegt Wouter Schroeyers, onderzoeker
bij NuTeC.
Goedkoper en eenvoudiger
"Onze
nieuwe meetmethode, die veel eenvoudiger en dus goedkoper is dan de
geldende testmodules, stelt bedrijven in staat om op een efficiënte
manier de (radio)activiteit van materialen, voornamelijk grondstoffen,
in een bedrijfsomgeving op te meten en die materialen te controleren met
het oog op de nieuwe Europese richtlijn." De nieuwe testapparartuur kan
bijvoorbeeld eenvoudig pallets of containers meten.
NuTeC zal
nu ook een vervolgproject uitvoeren om meer specifieke materialen uit de
bouwsector te meten op natuurlijke radioactiviteit (B-NORM-project).
(belga/mvl)
Zeeschildpadden weten niet alleen op welke breedtegraad ze zwemmen,
maar ook op welke lengtegraad. Dat leiden ze af van het magnetische veld
rond de aarde. Dat ontdekten Amerikaanse wetenschappers, zo schrijven
zij in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.
Zeeschildpadden zwemmen duizenden kilometers en verdwalen nooit. Zodra
jonge schildpadjes uit het ei kruipen en het water bereiken, weten ze al
waar ze heen moeten zwemmen. Tot nog toe was niet precies bekend hoe de
dieren dat voor elkaar kregen.
Wetenschappers wisten wel dat de
zogeheten onechte karetschildpadden al wisten op welke breedtegraad ze
zwommen. Het bepalen van de lengtegraad werd echter moeilijker geacht.
Bij een test met jonge zeeschildpadden bleek echter dat de dieren ook
dit voor elkaar kregen: als het magnetisch veld veranderde, pasten de
schildpadden ook hun route aan. (anp/kve)
Wetenschappers zijn erin geslaagd een hoge resolutiefoto van de maan te maken.
Eigenlijk gaat het om een samenvoeging van 1.300 aparte foto's,
die in december 2010 over een periode van twee weken genomen werden door
de Lunar Reconnaissance Orbiter. In totaal goed voor 24.000 x 24.000
pixels, waarbij één pixel gelijkstaat aan een werkelijke lengte van één
meter.
Waar andere hoge resolutiefoto's slechts delen van de maan tonen,
toont deze foto de volledige kant die we vanaf de aarde kunnen zien.
Kliffen, kraters, bergen en dalen en andere details zijn duidelijk
waarneembaar.
De Brontomerus is het nieuwste lid van de dinosaurusfamilie
De Brontomerus is het nieuwste lid van de dinosaurusfamilie
Amerikaanse en Britse wetenschappers hebben een nieuwe dinosaurus
ontdekt, de Brontomerus. Hij moet beschikt hebben over geweldige
dijspieren, dankzij dewelke hij rivalen stevig kon stampen.
De dinosaurus werd gereconstrueerd op basis van beenderen die in de
jaren negentig werden ontdekt in een steengroeve in de Amerikaanse staat
Utah. "De beenderen zijn jaren blijven liggen in een museum totdat wij
ons erover bogen", zegt Mike Taylor van de University College London,
een van de auteurs van de studie.
Meest atletische
De
wetenschappers kwamen tot de conclusie dat de dinosaurus behoort tot de
familie van de sauropoden, plantenetende viervoeters die tot de
grootste dieren behoren die de wereld ooit bevolkten. De Brontomerus zou
de meest atletische geweest zijn van de sauropoden, waartoe ook onder
meer de Brachiosaurus en de Diplodocus behoren.
Stevige musculatuur
Volgens
de onderzoekers kon de dinosaurus dankzij zijn stevige musculatuur
stampen uitdelen aan rivalen bij gevechten om een vrouwtje of om zich te
verdedigen tegen roofdieren. (belga/odbs)
De overtuiging dat hard roepen in de bergen een lawine kan
veroorzaken, klopt niet. Dat hebben wetenschappers die sneeuw en lawines
bestuderen in het Zwitserse Davos, vastgesteld.
Al in de jaren dertig werd er geschreven over lawines die veroorzaakt
werden door roepende mensen. En ook bijvoorbeeld het stripalbum 'Kuifje
in Tibet' droeg bij tot de beeldvorming. Die verhalen zijn echter niet
correct, zo ontdekten de wetenschappers.
Ze onderzochten de
mogelijke invloed van verschillende geluidsbronnen op een onstabiele
sneeuwlaag. Daaruit blijkt dat de druk die wordt gecreëerd door de
trillingen van de menselijke stem lang niet hoog genoeg is om een lawine
te veroorzaken. Ook het geluid van een landende helikopter is
onvoldoende. De druk van de rotor of van het toestel wanneer het de
sneeuw raakt, zou de sneeuw dan weer wel in beweging kunnen brengen.
Jets door geluidsmuur
Lawines
zouden ook veroorzaakt kunnen worden door jets die boven de bergen de
geluidsmuur doorbreken. Dat geeft tot 900 meter lager voldoende druk. In
Zwitserland is er bij groot lawinegevaar overigens al een verbod op
supersonische vluchten boven de Alpen.
Uit eerder onderzoek was
al gebleken dat wandelaars en skiërs op hellingen door hun gewicht
voldoende druk ontwikkelen om een onstabiele sneeuwlaag in beweging te
brengen. (belga/odbs)
Melkweg telt 50 miljard planeten waarvan 500 miljoen "levensvatbare"
Melkweg telt 50 miljard planeten waarvan 500 miljoen "levensvatbare"
De Melkweg alleen al zou 50 miljard planeten tellen. Op minstens 500
miljoen daarvan is het niet te warm of te koud om leven - zoals wij dat
kennen - te herbergen.
Deze cijfers zijn het resultaat van een extrapolatie.
Wetenschappers van de Nasa hebben ruimtebeelden geanalyseerd die met de
Kepler-telescoop in het eerste jaar van zijn activiteit werden genomen.
Ze hebben voor de geobserveerde sterren de kans geraamd dat ze omgeven
zijn door planeten en dit resultaat toegepast op de hele Melkweg.
Minstens de helft van de sterren is omgeven door planeten. Een op de
200 planeten bevindt zich in een zone waarbinnen het ontstaan van leven
theoretisch mogelijk is. Volgens de Nasa vond Kepler bij een eerdere
analyse van meer 156.000 sterren 1.235 kandidaat-planeten, waarvan er 68
qua grootte op de aarde lijken.
Intussen stijgt ook de raming van het aantal sterren in de Melkweg.
Het zouden er niet minstens 100 miljard zijn maar eerder 300 miljard.
In 1992 werd de eerste planeet buiten ons Zonnestelsel - een
zogenaamde exoplaneet - ontdekt in een baan rond pulsar PSR B1257+12. in
1995 werd de eerste planeet in een baan om een ster gevonden. Voor deze
ontdekkingen waren wetenschappers het er grondig over oneens of er
überhaupt planeten buiten ons Zonnestelsel zouden bestaan. Nu zijn
concreet al meer dan 400 exoplaneten in meer dan 340 systemen
geobserveerd.
Beeldgeleide toediening van tumormedicatie stapje dichterbij
Fluorescerend roze is de vloeistof in het maatglas dat
Philips-onderzoeker Sander Langereis omhoog houdt. Minuscule
vetbolletjes drijven erin rond, met daarin verpakt het kankermedicijn
doxorubicine. Slimme vetbolletjes zijn het. Bij kamertemperatuur of bij
lichaamstemperatuur laten ze niks van hun inhoud los. Maar als je ze tot
42° Celsius opwarmt, gaan ze open en geven ze al hun medicijn af.
Het maakt van de roze vloeistof een Trojaans paard, dat het
hart vormt van een stoutmoedig plan van Philips Healthcare in Eindhoven.
Het bedrijf wil kankermedicijnen voortaan gericht naar een tumor
brengen, om ze alleen daar en nergens anders af te geven. Het principe
is eenvoudig, legt Langereis uit: vetbolletjes met medicijnen worden in
het bloed geïnjecteerd, waarna ze de geneesmiddelen door het lichaam
transporteren. Daarbij passeren ze ook de tumor. En nu komt het: als die
op dat moment een paar graden wordt opgewarmd met een gerichte
ultrasone straal, gaan de temperatuurgevoelige vetbolletjes open en
geven ze hun geneesmiddelen precies daar af, midden in de tumor, en
nergens anders.
Al ruim tien jaar doen wetenschappers overal ter wereld
onderzoek naar dergelijke geleide toediening van tumormedicatie.
Bedoeling is de chemotherapie alleen daar toe te dienen waar ze nodig
is, zodat gezonde weefsels en organen niet aan haar bijwerkingen ten
prooi vallen, zoals het geval is wanneer kankermedicijnen via een infuus
worden toegediend, wat nu de gangbare praktijk is. Niet alleen
tumorcellen, maar ook andere snel delende cellen in het lichaam worden
dan gedood, met als resultaat misselijkheid en haarverlies.
Bijwerkingen
Hoewel chemotherapie effectiever is bij hogere doses, wordt de
maximumdosis die een arts kan voorschrijven, beperkt door die
bijwerkingen in de rest van het lichaam. Maar als de aanpak van Philips
realiteit wordt, kunnen de bijwerkingen omlaag, om in de tumor eenzelfde
effect te ressorteren, zegt Holger Grüll. De hoogleraar biomedische
ingenieurswetenschappen van de Technische Universiteit Eindhoven is
tevens verantwoordelijk voor het onderzoek naar moleculaire beeldvorming
en therapie bij Philips Research. 'Bij ratten met kanker werd tien tot
twintig keer meer medicijn afgeleverd in de tumor dan met een gewoon
chemo-infuus het geval is.'
De ratten werden voor het experiment in een commercieel
Philips-beeldvormingsapparaat met ultrasone warmtebron geplaatst, dat nu
al in ziekenhuizen wordt gebruikt voor de hittebehandeling van
vleesbomen (goedaardige gezwellen van de baarmoeder). 'In dat geval
wordt het weefsel een minuut lang verhit tot zeventig graden', zegt
Grüll.
'Bij de ratten verhitten we een halfuur, maar wordt het
weefsel niet warmer dan 42 graden.' Terwijl het in vet verpakte medicijn
door de aderen van de rat reist, lokaliseert het beeldvormingsapparaat
waar de tumor zit. Het meet ook de temperatuur van de tumor en verhit
hem tot exact 42 graden, om ter plaatse afgifte van het medicijn uit te
lokken. Om de hoeveelheid afgegeven geneesmiddel te kunnen meten,
bevatten de vetbolletjes ook een contrastmiddel, dat eveneens bij
verhitting vrijkomt. De afgifte van het contrastmiddel wordt met
beeldvorming gevolgd, zodat live is te zien hoeveel medicijn in de tumor
terechtkomt en hoeveel eventueel naar buiten sijpelt.
De resultaten van het onderzoek staan in het blad Journal of Controlled Release. Het was een haalbaarheidsonderzoek, zegt Grüll, waarmee een proof of concept
is geleverd: de aanpak werkt. Of de behandeling patiënten op termijn
inderdaad minder last zal opleveren, zoals de bedoeling is, is nog niet
bewezen. 'Dat moeten ziekenhuisproeven uitwijzen', zegt Grüll. 'Het zal
ook afhangen van de arts: kiest hij voor een tien tot twintig keer
hogere dosis in de tumor? Dan blijft de belasting voor de patiënt
gelijk, want resterende vetbolletjes worden toch in de lever afgebroken,
zodat er alsnog medicijn in de bloedcirculatie terechtkomt. Maar als de
arts tevreden is met een twee tot drie keer hogere dosis, dan kun je
met deze techniek de bijwerkingen wellicht wél fel beperken.'
Grüll verwacht dat het nog wel een jaar of vijf onderzoek
vergt voor de nieuwe technologie voor patiënten beschikbaar komt. Maar
als het zover is, zal zij vrijwel meteen kunnen worden ingevoerd;
beeldvormingsapparaten staan sowieso in elk ziekenhuis, en de hele
behandeling, zorgvuldige positionering van de patiënt incluis, duurt een
uur, vergelijkbaar met de duur van een klassiek chemo-infuus.
Hoewel ledverlichting bijzonder energiezuinig is, is ze niet altijd
even milieuvriendelijk. Uit nieuw onderzoek blijkt dat sommige producten
giftige stoffen bevatten zoals lood en arsenicum.
"Leds worden naar voren geschoven als de nieuwe generatie
verlichting", zegt Oladele Ogunseitan van het departement
Volksgezondheid en Preventie aan de universiteit van Californië. "Maar
naarmate we beter producten zoeken die de natuurlijke rijkdom minder
uitputten of minder bijdragen aan de klimaatverandering, moeten we
waakzaam blijven voor de gevaren op het vlak van giftige stoffen."
Het onderzoeksteam plette en vermaalde een aantal van de lichtjes die
in kerstverlichting, verkeerssignalisatie en remlichten van auto's
gebruikt worden, en maten de hoeveelheid giftige stoffen die daarbij
vrijkomt. De resultaten verschillen erg naargelang van de onderzochte
ledvariant, maar sommige types blijken acht maal de in Californië
toegelaten hoeveelheid lood te bevatten. Intensieve leds bleken meestal
meer giftige stoffen te bevatten. Witte leds bevatten het minste lood,
maar scoorden wel hoger wat betreft nikkel. Sommige ledlichtjes bleken
veel koper te bevatten, wat niet meteen giftig is maar wel een
ecologische bedreiging kan vormen voor vissen en waterwegen.
Brandweerlui
Volgens Ogunseitan zijn de hoeveelheden die bij een gebroken led
vrijkomen niet groot genoeg om meteen tot kanker te kunnen leiden, maar
zijn ze wel significant voor personen die er vaak aan blootgesteld
worden. Consumenten lopen dus niet meteen gevaar, maar vooral personen
die regelmatig met de stoffen in aanraking kunnen komen, zoals arbeiders
aan de productielijnen van de leds. Ook politiediensten en brandweerlui
komen vaker in aanraking met gebroken verlichting.
Wie thuis met gebroken ledverlichting te maken krijgt, beschermt
zichzelf best bij het opruimen, zegt Ogunseitan. Hij raadt aan een
maskertje en handschoenen te dragen, en een aparte borstel te gebruiken.
De wetenschappers raden ook de overheid aan om de verlichting niet bij
het gewoon afval te deponeren, maar apart te verwerken. Er moeten ook
strengere wetten komen die producenten verplichten om de hoeveelheid
giftige stoffen in hun producten te verminderen, zegt Ogunseitan.
Het aidsvirus heeft zich in de loop der jaren steeds beter aan zijn
gastheren aangepast. Dat blijkt uit een doctoraatsonderzoek aan het
Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen. Onderzoeker Youssef
Gali testte met een modelsysteem ook de veiligheid van beschermende
vaginale gels.
Gali vergeleek voor zijn doctoraatsonderzoek virusstalen van een groep
hiv-geïnfecteerden uit halfweg de jaren tachtig met stalen van dezelfde
personen eind jaren negentig. Daaruit bleek dat het virus in anderhalf
decennium beter geschikt was geworden om menselijke cellen te besmetten
en erin te overleven. Het virus evolueerde met andere woorden, zoals ook
andere virussen resistent kunnen worden tegen bijvoorbeeld antibiotica.
Vaginale gels
Daarnaast
voerde Gali onderzoek naar de veiligheid die vaginale gels kunnen
bieden tegen het aidsvirus. Hij creëerde modellen van een vagina en
baarmoederhals op basis van levend weefsel dat gedoneerd werd door
vrouwen bij wie de baarmoeder moest worden verwijderd. Met die modellen
kon Gali beter inzicht krijgen op de manier waarop de besmetting in de
vagina exact gebeurt. Hij kon er ook mee aantonen welke ingrediënten in
vaginale gels schadelijk zijn voor vaginaal weefsel en welke
kandidaat-actieve stoffen de beste kans maken om te verhinderen dat het
virus via de vagina binnendringt.
Onderzoek
Tests
met vaginale gels die besmetting moeten verhinderen, zijn al een tijd
gaande, maar hebben tot nog toe nog geen volledig werkzame gel
opgeleverd. Onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde
denken wel dat dat binnen enkele jaren mogelijk moet zijn. (belga/lvl)