Naarmate je ouder wordt, sterven je hersenen niet af
maar gaan ze net anders werken. Dat beweert wetenschapsjournaliste en
schrijfster Barbara Strauch.
Als je regelmatig onderbroeken in de afwasmachine
steekt of de kelder in staart terwijl je je afvraagt wat je er kwam
zoeken, denk je wellicht dat het einde nabij is. Niet zo volgens Barbara
Stauch, die het boek 'The Secret Life of the Grown-Up Brain' schreef.
Daarin beweert ze dat hersenen, in tegenstelling tot de rest van het
lichaam, niet aftakelen naarmate we ouder worden. De hersenen van een
55-jarige mogen dan minder alert en flexibel zijn dan die van een
25-jarige, ze kunnen wel juister oordelen over mensen en situaties,
sneller problemen oplossen en hun cognitieve vaardigheden zijn beter.
Eén van de eerste wetenschappers die het brein van middelbare
leeftijd bestudeerde, was neurologe Cheryl Grady, verbonden aan de
Universiteit van Toronto. In de jaren negentig maakte ze hersenscans van
oude en jonge proefpersonen die dezelfde opdrachten moesten uitvoeren.
Tot haar verbazing zag ze nauwelijks verschil in resultaat en gebruikten
de oudere proefpersonen de twee hersenhelften in plaats van één.
Bovendien deden ze vaker een beroep op de frontale cortex, het gebied in
de hersenen dat we gebruiken om problemen op te lossen.
Een van de grootste hersenstudies, the Seattle Longitudinal Study,
volgde de mentale capaciteiten van 6.000 proefpersonen gedurende meer
dan veertig jaar. Daaruit bleek dat de proefpersonen tussen 40 en 65
beter scoorden op cognitieve tests: hun woordenschat, verbaal geheugen,
perceptuele snelheid en probleemoplossend vermogen waren beter dan die
van proefpersonen in de twintig.
Een ander voordeel van ouder worden is dat je betere sociale
vaardigheden krijgt. Thomas Hess, een psycholoog verbonden aan de
Universiteit van North Carolina, concludeerde dat personen van
middelbare leeftijd beter kunnen inschatten wat voor karakter een andere
persoon heeft. Bovendien denken ze minder negatief, wat optimisme in de
hand werkt.
De oorzaak van deze verbeterde hersenfuncties wordt gezocht in
myeline, een vetstof rond de zenuwen die verbindingen in de hersenen
mogelijk maakt. Vanaf de vijftig zou de hoeveelheid van deze stof
toenemen. Om je hersenen fit te houden, wordt oefening aangeraden:
niet alleen cognitieve oefeningen zoals lezen en muzieklessen, maar ook
fysieke beweging houdt je hersenen jong.
Chinese wetenschappers zijn erin geslaagd om koeien zo te manipuleren
dat ze melk geven die veel wegheeft van menselijke melk. Volgens de
Chinese krant China Daily kan het product al over twee jaar op de markt
zijn.
Wetenschappers van het Staatslaboratorium voor Agrobiotechnologie aan de
Chinese Landbouwuniversiteit hebben inmiddels een kudde van tweehonderd
dieren gekweekt. Die zijn genetisch gemanipuleerd om melk te geven met
dezelfde eigenschappen als moedermelk bij mensen.
Moedermelk
bevat bestanddelen die ten goede komen aan het immuunsysteem en het
zenuwstelsel van kinderen, maar die worden niet teruggevonden in normale
melk van geiten of koeien. Tot nog toe was er geen manier gevonden om
die bestanddelen op grote schaal te produceren.
"Toppunt van weelde"
De
wetenschappers willen de melk niet enkel voor kinderen produceren, maar
ook voor volwassenen. "In het oude China konden enkel de keizer en
keizerin hun hele leven menselijke melk drinken, wat gezien werd als het
toppunt van weelde", zegt Li Ning, directeur van het
Staatslaboratorium. "Waarom zouden we dat soort melk niet beschikbaar
maken voor gewone mensen?"
Volgens Li gaat het niet over een wild experiment, maar kan de melk al over enkele jaren commercieel geproduceerd worden.
China
Daily meldt dat het Chinese ministerie van Landbouw al begonnen is met
tests om de veiligheid van de melk te controleren. Als die tests in de
volgende 22 maanden bemoedigend zijn, kan de melk al over enkele jaren
op de markt komen. (ips/tw)
Astrologen houden het hart vast. Zaterdagavond zullen we met zijn allen
'een supermaan' bewonderen. Optisch gezien zal die de grootste
afmetingen hebben in bijna twintig jaar tijd.
De supermaan staat volgens astrologen garant voor extreme
weersomstandigheden en zelfs apocalyptische toestanden. Wetenschappers
lachen zich een breuk.
"Er zullen geen aardbevingen of vulkaanuitbarstingen zijn", aldus
Pete Wheeler van het International Centre for Radio Astronomy. "De aarde
zal een lager ebgetijde en een hogere vloed kennen dan gewoonlijk.
Niets om je zorgen over te maken."
De maan is dan ook amper 356.577 kilometer van de aarde verwijderd, de kleinste afstand sinds 1993.
Enkele astrologen houden dan weer vol dat de supermaan de aardbeving
in Japan heeft veroorzaakt en dat zaterdag het einde der tijden zal
volgen.
Toch zijn er in het verleden rampen gebeurd bij het verschijnen van
supermanen. Denk maar aan de orkaan in New England in 1938, de
overstromingen in Hunter Valley in 1955 of zelfs cycloon Tracy in 1974
en orkaan Katrina in 2005. Toeval?
Binnenkort wordt u verlost van de
vettige vingerafdrukken op uw smartphone of tablet, met een simpele
handbeweging zal u de applicaties kunnen bedienen.
De touchbediening van allerlei apparaten is erg populair. De Israëlische
ontwikkelaar eyeSight Mobile Technologies gaat nog een stap verder en
introduceert het touchless besturen van communicatiemiddelen, zo meldt
Diskidee.be. Met hun Gesture Recognition technologie is het immers
mogelijk om draagbare computers, smartphones en tablets te bedienen door
met de hand te wuiven. De applicatie is geschikt voor toestellen die
werken met Windows of Android, het besturingssysteem van Google voor
mobiele telefoons. Een tweede voorwaarde om van deze softwaretoepassing
gebruik te maken, is een camera op de voorzijde van het scherm.
Bladeren door menus, fotos of muzieknummers wordt door deze applicatie
erg gemakkelijk. Wie zijn tablet of pc gebruikt in de keuken als
virtueel kookboek hoeft de handen niet te wassen om naar de volgende
pagina van het recept te bladeren. Een simpele handbeweging is
voldoende. Ook in de auto is het gemakkelijk te gebruiken, zo hoeft u
maar eens te wuiven en kan u switchen tussen bijvoorbeeld de gps-functie
en het muziekmenu. Volgens Cnet.com zorgt een rotatie van de vuist voor
het in- en uitzoomen van het scherm. Ofer Sadka, hoofd van het
technologiebedrijf Extreme Reality, belooft dat de applicatie nog dit
jaar op de markt komt.
Richard Hoover, een gerespecteerd wetenschapper van de Nasa, heeft
wormachtige fossielen ontdekt in een zeer zeldzame meteoriet die hij
voor onderzoek in stukken splitste. Het gaat om kleine, op wormen of
algen lijkende wezens. De foto's die hij ervan nam zijn eergisteren
gepubliceerd in het Journal of Cosmology (foto).
Hoover zegt dat hij de fossielen ontdekte in uiterst zeldzame
meteorieten, namelijk 'CI1 koolstofrijke chondrieten'. Van dit type
meteorieten zijn er op aarde maar negen bekend.
Hoover is ervan overtuigd dat zij hun leven niet danken aan een
besmetting nadat de meteoriet de Aarde had geraakt. Volgens Hoover zijn
ze ontstaan in de ruimte en afkomstig van levende organismen in kometen,
meteorieten of andere hemellichamen. "Ik beschouw deze vondst als een
aanwijzing voor het feit dat leven verder verspreid is dan enkel op
aarde", aldus Hoover.
Een "zeer eenvoudig onderzoek" leidde volgens de wetenschapper tot de
ontdekking. Hij brak de meteoriet in een steriele omgeving en
onderzocht de breekvlakken met een elektronenmicroscoop en met een
elektronenscanner.
De fossielen zijn niet erg verschillend van wat er op aarde
rondkruipt. "In veel gevallen zijn ze zeer herkenbaar en kunnen ze
geassocieerd worden met generische soorten op aarde. Maar sommige zijn
heel vreemd en lijken op niets wat we kennen. Ik heb ze aan andere
wetenschappers getoond en die stonden perplex", aldus Hoover.
"Buitengewoon bewijs nodig"
Volgens collega-wetenschappers zijn de gevolgen van deze ontdekking
"enorm", "uitzonderlijk belangrijk", "buitengewoon".
Maar er blijft scepsis. David Marais, een astrobioloog van de Nasa, is
terughoudend om de conclusies van Hoover te delen. "Dit is een
buitengewone stelling en dus is er buitenwoon bewijs nodig", aldus
Marais.
In het verleden zijn er meermaals claims gedaan over resten van
buitenaards leven in meteorieten, maar dat bleek telkens loos alarm.
Hoover is alleszins geen charlatan: hij is een "zeer gerespecteerd
wetenschapper en astrobioloog met een uitmuntende staat van dienst bij
de NASA", schrijft Rudy Schild, de hoofdredacteur van het Journal of
Cosmology en lid van het Centrum voor Astrofysica bij het
Harvard-Smithsonian.
In de Amazone
hebben wetenschappers een mierensoort ontdekt die zich voorplant zonder
seks. Ze overleven door zichzelf te klonen.
Een mierensoort die in de Amazone leeft, heeft seksuele voortplanting
uit haar bestaan geweerd en zich omgevormd tot een volledig vrouwelijke
soort, beweren wetenschappers.
Anna Himler, biologe aan de
Amerikaanse universiteit van Arizona, ontdekte dat in deze unieke
mierenkolonie (de Mycocepurus smithii) enkel vrouwtjes leven die zich
voortplanten door zichzelf te klonen, zo schrijft de website van de BBC.
De soort heeft dus geen mannetjes nodig om te overleven en reproduceert
genetisch identieke dochters door klonale vermenigvuldiging. De mieren
hebben daardoor allemaal hetzelfde DNA.
De soort zou volgens de
studie, die in het magazine Proceedings of the Royal Society B
verschijnt, de eerste ontdekte soort zijn die zich volledig voortplant
zonder seks. De mieren zouden bovendien fysiek niet in staat zijn om
seks te hebben omdat ze geen voortplantingsorganen meer hebben.
Aseksuele
reproductie van mannetjes uit onbevruchte eitjes komt af en toe voor
bij bepaalde insecten, maar aseksuele reproductie van vrouwtjes is "zeer
uitzonderlijk bij mieren", schrijven de onderzoekers. Wanneer deze
mierensoort aseksueel is geworden en hoelang dit al aan het evolueren
is, weten de wetenschappers nog niet. Daarvoor is verder genetisch
onderzoek nodig.
Tot twee derde van alle insectensoorten in de wereld kan met de
Wolbachia-bacterie besmet zijn. Ze huist in de eitjes, waardoor ze er
belang bij heeft dat er zo veel mogelijk vrouwtjes zijn. Dat werkt ze in
de hand door mannetjes te elimineren, zoals via het promoten van
maagdelijke geboortes en het uitschakelen van mannelijke embryos
tijdens de ontwikkeling.
Hetzelfde lijkt op te gaan voor spinnen. Bioloog Bram Vanthournout en
zijn collegas van de Universiteit Gent melden in het vakblad BMC Evolutionary Biology dat spinnetjes die met de bacterie besmet zijn, meer vrouwtjes op de wereld zetten dan individuen zonder besmetting.
Dat toonden ze aan door sommige spinnetjes een zware dosis
antibiotica te geven, die de bacterie uitschakelde. Die diertjes zetten
ongeveer evenveel mannetjes als vrouwtjes op de wereld.
Waarschijnlijk gebruikt de bacterie hier de strategie van het doden van mannetjes vroeg in de ontwikkeling.
Vanuit evolutionair standpunt kan de aanwezigheid van de bacterie
soms nuttig zijn. Sociale spinnen hebben namelijk maar een minderheid
aan mannetjes nodig om alle vrouwtjes te bevruchten.
Primeur: Britse Defensie geeft X-files vrij over aliens en ufo's
Primeur: Britse Defensie geeft X-files vrij over aliens en ufo's
Deze foto werd genomen door een RAF-officier op pensioen in maart 2004 in Sri Lanka. Een ufo?
Overheid nam grap van invasie door aliens serieus
Duizenden dossiers over ontvoeringen door aliens en waarnemingen van
ufo's werden voor het eerst in Longen vrijgegeven door het Britse
ministerie van Defensie. De aanvankelijk geheime informatie behelst meer
dan 8.500 bladzijden, die aantonen dat het bestaan van ufo's wel
degelijk tot in de hoogste regeringskringen wereldwijd besproken werd.
De 'X-files', zo weet Sky News, bevatten ook heel wat foto's en ze
beschrijven onder meer hoe een incident à la 'War of the World' in 1967
gedurende enkele uren écht werd beschouwd als een mogelijke invasie van
buitenaardse wezens in het Verenigd Koninkrijk. De bevolking had zes
kleine 'vliegende schotels' gezien en de telefoons daarover stroomden
binnen bij het RAF. Vier politieteams, de bomopruimingsdienst, het leger
en de staatsveiligheid werden gemobiliseerd. Later bleek het om een
studentengrap te gaan.
In 1979 debatteerde het House of Lords zelfs over het ufo-onderwerp, zo blijkt ook uit de documenten.
Een
van de opmerkelijkste onthullingen is dat er enkele maanden vóór de
terroristische aanslagen van 11 september 2001 vijftien
niet-geïdentificeerde vliegtuigen, op weg naar het Verenigd Koninkrijk,
door de radar gedetecteerd werden. Eentje werd zelfs gespot op de dag
van de terreuraanvallen zelf.
Verder vertelde een man in 1998
bijvoorbeeld aan Defensie dat hij dacht naar een buitenaardse
vliegmachine gestraald te zijn geworden vanuit zijn huis in Barnes bij
Londen. Hij had bij het drinken van glas melk het gevoel "een vol uur te
hebben gewonnen". In werkelijkheid was het winteruur ingezet.
Uiteraard
bulkt het in de X-files van ufo-waarnemingen, foto's en tekeningen.
Maar ook van de onderzoeken van de UK Royal Air Force, van de ongewone
radarbevindingen, van de briefings aan politici en - een primeur! - van
de documenten die de houding van de regering over ufo's duiden. (jv)
Een recente ontdekking werpt nieuw licht op een van onze voorouders,
de Australopithecus afarensis. Die soort heeft zowel het genus
Australopithecus als het genus Homo - waaruit wij uiteindelijk
geëvolueerd zijn - voortgebracht.
Het oudste fossiel dat werd gevonden van de Australopithecus afarensis
is Lucy, waarvan al werd vermoed dat ze rechtop liep. Andere fossielen,
waaronder dat van een 3,2 miljoen jaar oud stuk voet dat gevonden werd
in het Ethiopische Hadar, maakt duidelijk hoé recht precies.
Geen duim
Uit
de vondst blijkt duidelijk dat de soort een stijve voet had zonder
'opponeerbare duim'. De soort kon dus niet beter in een boom klimmen dan
wij, hoewel ze wel sterker waren. "Australopithecus afarensis leefde
dus helemaal op de grond, lang voor de echt menselijke Homo-tak twee
miljoen jaar geleden opdook", zegt antropologe Carol Ward van de
universiteit van Missouri.
"Dat het veel belangrijker was om een -
bijzonder handige - grijpende teen op te geven ten voordele van een
moderne voet, vertelt ons hoe belangrijk zich efficiënt te kunnen
voortbewegen over de grond was voor het overleven en de reproductie,"
zegt Ward aan National Geographic.
Nieuwe gebieden
Dankzij
het efficiënt wandelen op twee benen kon de Australopithecus afarensis
de bossen helemaal verlaten indien nodig, misschien om eten te zoeken of
andere gebieden te koloniseren, zegt Ward.
Ook antropoloog C.
Owen Lovejoy van Kent State University in Ohio benadrukt hoe belangrijk
de verandering was in de evolutie van de mensachtigen. "Je krijgt een
dier dat zich begint te verplaatsen naar nieuwe omgevingen zoals meren,
de savanne en grasland. De enige manier waarop dieren dat konden doen
was met een gesofistikeerde sociale cultuur. Een relatief trage
tweepotige in de savanne is een dode tweepotige - tenzij hij veel
vrienden rondom zich heeft." (sam)
Voorkomt visolie gewichtsverlies bij chemopatiënten?
Voorkomt visolie gewichtsverlies bij chemopatiënten?
Visolie zou gewichtsverlies voorkomen bij patiënten die chemotherapie
ondergaan. Dat blijkt uit een recente studie aan de universiteit van
Alberta.
Visolie bevat omega-3-vetzuren die de afbraak van spierweefsels en ondervoeding tegengaan. De
onderzoekers gaven 16 longkankerpatiënten die chemotherapie ondergingen
dagelijks 2,2 gram visolie. Niemand van hen verloor gewicht, in
tegenstelling tot de controlegroep die geen visoliesupplement nam: zij
verloren in dezelfde periode gemiddeld 2,3 kilogram.
"Bijzonder hoopgevend"
De
resultaten zijn dan wel veelbelovend, de onderzoeksgroep is te klein om
in dit stadium concrete uitspraken te doen. Volgens Dr. Vera Mazurak,
die meewerkte aan de studie, is dit alvast een stap in de goede
richting: "De resultaten van het onderzoek zijn bijzonder hoopgevend.
Tot nu toe werd er geen enkele remedie gevonden om gewichtsverlies bij
chemopatiënten tegen te gaan."
Doordat kankerpatiënten tijdens
hun chemokuur gewicht verliezen, is hun lichaam vaak te zwak om andere
behandelingen zoals bestralingen te ondergaan. Indien visolie effectief
gewichtsverlies voorkomt, zou het herstelproces van kankerpatiënten
aanzienlijk verkort kunnen worden.(kgm)
Na twintig jaar zoeken is eindelijk een medicijn in zicht tegen
mucoviscidose. Die ziekte, het onderwerp van de film 'Adem', liep tot
dusver altijd fataal af. Dat schrijven de Corelio-kranten vandaag.
Bij mucoviscidose (taaislijmziekte) produceren de slijmklieren in longen
en spijsverteringsstelsel een taaier dan normaal slijm. Dat komt door
een aangeboren, erfelijke storing in de zouthuishouding. De gemiddelde
levensverwachting van een muco-patiënt is dertig jaar.
Een
experimenteel geneesmiddel van het Amerikaanse bedrijf Vertex (VX-770)
slaagde nu met vlag en wimpel bij een proef met 161 mucopatiënten van
twaalf jaar en ouder. Het medicijn zette de chloorkanaaltjes uit
longcellen en darmcellen, die bij hen dichtzaten, weer open, zodat het
falende zouttransport weer op gang kwam. Bij de patiënten die het
experimentele middel toegediend kregen, verbeterde de zuurstofopname van
hun longen met tien procent en zakte het aantal luchtweginfecties. Ze
wonnen ook gewicht bij, wat wijst op een verbeterde darmwerking.
Het
ging om een zogeheten fase-3-proef, de laatste horde die een
kandidaatmedicijn moet nemen vooraleer zijn producent om markttoelating
mag verzoeken. Vertex gaat daartoe nu zowel bij het Europese
geneesmiddelenagentschap EMA als zijn Amerikaanse tegenhanger FDA een
aanvraag indienen.
Chris De Boeck, kliniekhoofd
kinderpneumologie aan het UZ Leuven is alvast enthousiast. "Ik heb een
fles opengetrokken toen ik het hoorde", aldus De Boeck. "Eindelijk goed
nieuws voor mijn patiëntjes. Ik heb ze meteen gebeld om te vertellen dat
het medicijn waarop ze al jaren zaten te hopen, er inderdaad lijkt te
gaan komen." (belga/adv)
Zou het kunnen dat de mens steeds dommer wordt? Uit een studie blijkt
dat het menselijk brein al 20.000 jaar aan het krimpen is. Gedurende de
twee miljoen jaar daarvoor nam de grootte van het brein alleen maar
toe.
Het krimpende brein is een fenomeen waar niemand aan kan ontsnappen. Het
gebeurt over de hele wereld, bij beide geslachten en bij elk ras. In
20.000 jaar is ons brein met de grootte van een tennisbal gekrompen.
Volgens Dr. John Hawks, antropoloog van de universiteit van Wisconsin,
hoeven we ons echter geen zorgen te maken. Een kleiner brein betekent
niet noodzakelijk dat we aan intelligentie moeten inboeten.
Reden?
Over
de reden van het krimpende brein is men het niet eens. Sommige
wetenschappers geloven dat de mens vroeger een groot hoofd nodig had,
aangezien ze veel vaker in de kou vertoefden. Andere wetenschappers
denken dat ons voedsel vandaag veel gemakkelijker valt op te eten dan
vroeger en dat onze hoofden daardoor niet meer groeien. Nog een theorie
zegt dat enkel de sterksten overleefden, aangezien veel kinderen
stierven. En de sterksten hadden het grootste hoofd.
Voorouders
Volgens
Dr. David Geary, van de universiteit van Missouri, mogen we onze
voorouders niet zomaar intelligenter noemen. "In feite waren onze
voorouders intellectueel onze gelijke niet. Dankzij de opkomst van
landbouw en moderne steden konden de slimste mensen zich op wetenschap,
kunst en andere velden toespitsen. Hun voorouders hadden de
infrastructuur niet om dat te doen."
Raadsel
Dr.
Hawks gelooft wel dat de moderne mens slimmer is geworden, net doordat
het brein gekrompen is. Een groter brein vraagt meer energie en doet er
langer over om zich te ontwikkelen. Aan de universiteit van Tennessee
stelt een studie echter dat ons brein in de toekomst opnieuw zal
groeien. Wetenschappers staan met andere woorden zelf voor een raadsel.
Of we slim genoeg zijn om het op te lossen, zal nog moeten blijken...
(gb)
Muizenhart groeit terug wanneer er stuk wordt afgesneden
Muizenhart groeit terug wanneer er stuk wordt afgesneden
Amerikaanse wetenschappers hebben ontdekt dat pasgeboren muizen in
staat zijn een beschadigd hart te herstellen - een eigenschap die ze
delen met veel vissen en amfibieën. Het is echter de eerste keer dat dit
proces bij een zoogdier werd vastgesteld.
Bij de muizen werd een groot stuk van het hart een dag na de
geboorte verwijderd. Binnen de drie weken had het hart zich hersteld. Na
twee maanden functioneerde het orgaan nog steeds normaal. De
herstelcellen komen vanuit de hartspier zelf.
Wanneer dezelfde procedure werd uitgetest op muizen die een week oud waren, bleek het hart echter niet in staat te regenereren.
Menselijk hart
Volgens professor Eric Olson van de Universiteit van het Texas
Southwestern Medical Center zal toekomstig onderzoek bewijzen dat het
menselijk hart dezelfde kracht bezit. "Er is geen reden om te geloven
dat iets soortgelijks niet bestaat in het menselijk hart, hoewel dat
natuurlijk nog moet aangetoond worden."
Tests op mensenharten staan echter nog niet gepland. De onderzoekers
concentreren zich voorlopig op manieren om hartherstel opnieuw op te
wekken bij volwassen muizen. Het ultieme doel is dan hetzelfde te
bereiken met mensen. Zo zou iemands hart na een hartaanval zichzelf
kunnen repareren.
Virgin heeft akkoord voor commerciële ruimtevlucht met wetenschappers
Virgin heeft akkoord voor commerciële ruimtevlucht met wetenschappers
Virgin Galactic, het onderdeel van de Virgin-groep die commerciële
ruimtevluchten aanbiedt, heeft plannen voor een commerciële ruimtevlucht
met wetenschappers. Het bedrijf van Richard Branson zegt dat het een
contract heeft met het Southwest Research Institute (SwRI) om zeker twee
wetenschappers naar de ruimte te sturen. De vlucht zou 200.000 dollar
per persoon kosten.
Volgens Virgin Galactic heeft de
onderzoeksinstelling in kwestie al een betaling gedaan voor de twee
vluchten en heeft het een optie genomen op zes bijkomende vluchten.
Bedoeling is dat de vluchten worden uitgevoerd met de SpaceShip Two en
dat er naast de twee piloten zes betalende passagiers meereizen, zo
verduidelijkt Virgin Galactic.
De wetenschappers van SwRI zullen
tijdens de ruimtereis wetenschappelijke experimenten uitvoeren. Het is
wel nog niet duidelijk wanneer de vluchten zullen uitgevoerd worden.
Virgin Galactic is ook nog niet gestart met het programma met
testvluchten. (afp/adb)
Onderzoekers van het Nucleair Technologisch Centrum in Diepenbeek
hebben een nieuwe methode ontwikkeld waarmee bedrijven de natuurlijke
radioactiviteit van grondstoffen en materialen kunnen meten. Dat is
nodig om tegen 2015 te voldoen aan een nieuwe Europese norm.
Het Nucleair Technologisch Centrum (NuTeC) van de XIOS Hogeschool
Limburg heeft de afgelopen twee jaar intensief onderzoek verricht naar
natuurlijk radioactief materiaal. Die zit in kleine hoeveelheden in
materialen en grondstoffen als graniet, beton, kunstmest, zand of
kaliumverbindingen.
Omdat de industriële verwerking hiervan kan
leiden tot verhoogde concentraties, en mogelijk zelfs tot gevaarlijke
situaties voor de volksgezondheid, wil Europa tegen 2015 nieuwe normen
opleggen. Het onderzoek in Diepenbeek helpt onze bedrijven om de
metingen te doen en informeert de Belgische instanties over een correcte
en werkbare vertaling van de Europese regels naar Belgische wetgeving.
"Met
ons NuTeC-NORM-project hebben we de Vlaamse bedrijven hier de afgelopen
twee jaar intensief op voorbereid", zegt Wouter Schroeyers, onderzoeker
bij NuTeC.
Goedkoper en eenvoudiger
"Onze
nieuwe meetmethode, die veel eenvoudiger en dus goedkoper is dan de
geldende testmodules, stelt bedrijven in staat om op een efficiënte
manier de (radio)activiteit van materialen, voornamelijk grondstoffen,
in een bedrijfsomgeving op te meten en die materialen te controleren met
het oog op de nieuwe Europese richtlijn." De nieuwe testapparartuur kan
bijvoorbeeld eenvoudig pallets of containers meten.
NuTeC zal
nu ook een vervolgproject uitvoeren om meer specifieke materialen uit de
bouwsector te meten op natuurlijke radioactiviteit (B-NORM-project).
(belga/mvl)
Zeeschildpadden weten niet alleen op welke breedtegraad ze zwemmen,
maar ook op welke lengtegraad. Dat leiden ze af van het magnetische veld
rond de aarde. Dat ontdekten Amerikaanse wetenschappers, zo schrijven
zij in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.
Zeeschildpadden zwemmen duizenden kilometers en verdwalen nooit. Zodra
jonge schildpadjes uit het ei kruipen en het water bereiken, weten ze al
waar ze heen moeten zwemmen. Tot nog toe was niet precies bekend hoe de
dieren dat voor elkaar kregen.
Wetenschappers wisten wel dat de
zogeheten onechte karetschildpadden al wisten op welke breedtegraad ze
zwommen. Het bepalen van de lengtegraad werd echter moeilijker geacht.
Bij een test met jonge zeeschildpadden bleek echter dat de dieren ook
dit voor elkaar kregen: als het magnetisch veld veranderde, pasten de
schildpadden ook hun route aan. (anp/kve)
Wetenschappers zijn erin geslaagd een hoge resolutiefoto van de maan te maken.
Eigenlijk gaat het om een samenvoeging van 1.300 aparte foto's,
die in december 2010 over een periode van twee weken genomen werden door
de Lunar Reconnaissance Orbiter. In totaal goed voor 24.000 x 24.000
pixels, waarbij één pixel gelijkstaat aan een werkelijke lengte van één
meter.
Waar andere hoge resolutiefoto's slechts delen van de maan tonen,
toont deze foto de volledige kant die we vanaf de aarde kunnen zien.
Kliffen, kraters, bergen en dalen en andere details zijn duidelijk
waarneembaar.
De Brontomerus is het nieuwste lid van de dinosaurusfamilie
De Brontomerus is het nieuwste lid van de dinosaurusfamilie
Amerikaanse en Britse wetenschappers hebben een nieuwe dinosaurus
ontdekt, de Brontomerus. Hij moet beschikt hebben over geweldige
dijspieren, dankzij dewelke hij rivalen stevig kon stampen.
De dinosaurus werd gereconstrueerd op basis van beenderen die in de
jaren negentig werden ontdekt in een steengroeve in de Amerikaanse staat
Utah. "De beenderen zijn jaren blijven liggen in een museum totdat wij
ons erover bogen", zegt Mike Taylor van de University College London,
een van de auteurs van de studie.
Meest atletische
De
wetenschappers kwamen tot de conclusie dat de dinosaurus behoort tot de
familie van de sauropoden, plantenetende viervoeters die tot de
grootste dieren behoren die de wereld ooit bevolkten. De Brontomerus zou
de meest atletische geweest zijn van de sauropoden, waartoe ook onder
meer de Brachiosaurus en de Diplodocus behoren.
Stevige musculatuur
Volgens
de onderzoekers kon de dinosaurus dankzij zijn stevige musculatuur
stampen uitdelen aan rivalen bij gevechten om een vrouwtje of om zich te
verdedigen tegen roofdieren. (belga/odbs)
De overtuiging dat hard roepen in de bergen een lawine kan
veroorzaken, klopt niet. Dat hebben wetenschappers die sneeuw en lawines
bestuderen in het Zwitserse Davos, vastgesteld.
Al in de jaren dertig werd er geschreven over lawines die veroorzaakt
werden door roepende mensen. En ook bijvoorbeeld het stripalbum 'Kuifje
in Tibet' droeg bij tot de beeldvorming. Die verhalen zijn echter niet
correct, zo ontdekten de wetenschappers.
Ze onderzochten de
mogelijke invloed van verschillende geluidsbronnen op een onstabiele
sneeuwlaag. Daaruit blijkt dat de druk die wordt gecreëerd door de
trillingen van de menselijke stem lang niet hoog genoeg is om een lawine
te veroorzaken. Ook het geluid van een landende helikopter is
onvoldoende. De druk van de rotor of van het toestel wanneer het de
sneeuw raakt, zou de sneeuw dan weer wel in beweging kunnen brengen.
Jets door geluidsmuur
Lawines
zouden ook veroorzaakt kunnen worden door jets die boven de bergen de
geluidsmuur doorbreken. Dat geeft tot 900 meter lager voldoende druk. In
Zwitserland is er bij groot lawinegevaar overigens al een verbod op
supersonische vluchten boven de Alpen.
Uit eerder onderzoek was
al gebleken dat wandelaars en skiërs op hellingen door hun gewicht
voldoende druk ontwikkelen om een onstabiele sneeuwlaag in beweging te
brengen. (belga/odbs)
Melkweg telt 50 miljard planeten waarvan 500 miljoen "levensvatbare"
Melkweg telt 50 miljard planeten waarvan 500 miljoen "levensvatbare"
De Melkweg alleen al zou 50 miljard planeten tellen. Op minstens 500
miljoen daarvan is het niet te warm of te koud om leven - zoals wij dat
kennen - te herbergen.
Deze cijfers zijn het resultaat van een extrapolatie.
Wetenschappers van de Nasa hebben ruimtebeelden geanalyseerd die met de
Kepler-telescoop in het eerste jaar van zijn activiteit werden genomen.
Ze hebben voor de geobserveerde sterren de kans geraamd dat ze omgeven
zijn door planeten en dit resultaat toegepast op de hele Melkweg.
Minstens de helft van de sterren is omgeven door planeten. Een op de
200 planeten bevindt zich in een zone waarbinnen het ontstaan van leven
theoretisch mogelijk is. Volgens de Nasa vond Kepler bij een eerdere
analyse van meer 156.000 sterren 1.235 kandidaat-planeten, waarvan er 68
qua grootte op de aarde lijken.
Intussen stijgt ook de raming van het aantal sterren in de Melkweg.
Het zouden er niet minstens 100 miljard zijn maar eerder 300 miljard.
In 1992 werd de eerste planeet buiten ons Zonnestelsel - een
zogenaamde exoplaneet - ontdekt in een baan rond pulsar PSR B1257+12. in
1995 werd de eerste planeet in een baan om een ster gevonden. Voor deze
ontdekkingen waren wetenschappers het er grondig over oneens of er
überhaupt planeten buiten ons Zonnestelsel zouden bestaan. Nu zijn
concreet al meer dan 400 exoplaneten in meer dan 340 systemen
geobserveerd.