Niet-rokers krijgen vaker agressieve vorm van longkanker
Niet-rokers krijgen vaker agressieve vorm van longkanker
Longkanker is agressiever bij niet-rokers dan bij rokers. Dat blijkt uit
onderzoek van het Canadese BC Cancer Agency Research Centre.
In de tumoren bij niet-rokers werden veel meer afwijkingen
aangetroffen dan in die van rokers. Volgens onderzoekers ontstaat en
ontwikkelt longkanker zich anders bij niet-rokers. Zij pleiten dan ook
voor andere behandelingen.
In 25 procent van de gevallen van longkanker gaat het om mensen die
nooit hebben gerookt. Vooral vrouwen en Aziaten vallen ten prooi aan de
ziekte. Zij krijgen vooral te maken met een agressieve vorm van
longkanker.
Nederlandse wetenschappers kweken proefbuishamburger in strijd tegen voedseltekort
Nederlandse wetenschappers kweken proefbuishamburger in strijd tegen voedseltekort
Wie wil de eerste proefbuishamburger achter de kiezen steken? Daar
zijn Nederlandse wetenschappers naar op zoek. Zij werken aan zo'n burger
met rundsgehakt gemaakt uit stamcellen.
Over nog geen jaar zal deze burger een feit zijn, beweren professor Mark
Post van de Universiteit van Maastricht en zijn team. "Ik zie geen
enkele manier om de komende decennia voort te bouwen op de ouderwetse
veestapel", zegt Post. "Proefbuisvlees zal onze enige resterende keuze
zijn."
Niet genoeg vee voor stijgende wereldbevolking
Zo
moet de mens geen dieren meer slachten om aan vlees te geraken. De
wereldpopulatie groeit zo snel dat er ook niet genoeg vee zal
overblijven om iedereen van vlees te voorzien. De oplossing ligt volgens
de Nederlandse wetenschappers dan ook in het kweken van runds-, kippen-
en lamsvlees in een laboratorium.
Ze werken ook aan een
hamburger, die zal ontwikkeld worden uit 10.000 stamcellen afkomstig van
vee. De stamcellen worden in het lab vermenigvuldigd met een factor van
meer dan een miljard om zo spierweefsel te kweken dat op rundsvlees
gelijkt. Naam van het nieuwe product: in vitro-vlees.
Ook al gelijkaardige varkensreepjes en visfilets
"We
proberen daar een consumptie-artikel van te maken en we zoeken een
proefpersoon die het als eerste wil testen", aldus professor Post. "Als
we geen kandidaten vinden, dan doe ik het zelf."
In 2009
produceerden wetenschappers van de Universiteit van Maastricht ook al
varkensreepjes via dezelfde methode, maar ze moesten toegeven dat het er
allemaal niet zo appetijtelijk uitzag. De reepjes waren grijs en hadden
de textuur van calamares. En in New Yorkse labo's werden visfilets
ontwikkeld uit stamcellen van spierweefsel van goudvissen. Ook al smaken
al die pogingen niet zoals het echte vlees dat we gewoon zijn, toch
denken wetenschappers dat we snel zullen wennen aan de nieuwe smaak.
Verwacht
wordt dat de vleesconsumptie tegen 2050 zal verdubbelen. De
proefbuisburger zou weleens de eerste stap naar een voedselrevolutie
kunnen zijn, zo menen de wetenschappers, om de toenemende vraag naar
vlees te kunnen bijhouden. (hlnsydney/jv)
Europa en Japan denken na over 'vuilniswagen' in ruimte
Europa en Japan denken na over 'vuilniswagen' in ruimte
Pogingen om de ruimte rond de aarde op te ruimen zijn nauwelijks van de grond gekomen
Rond de aarde zweeft heel wat ruimteafval rond. Het gaat om oude
satellieten, onderdelen van raketten en brokstukken. Miljoenen kilo's in
totaal en de hoeveelheid groeit met elke lancering. Ongeveer 600.000
objecten zijn groter dan een centimeter, is de voorzichtige schatting
van 'ruimteafvalanalist' Holger Krag. Hij werkt voor de Space Debris
Office, een afdeling van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA die zich
bezighoudt met afval in de ruimte. Het
Amerikaanse radarnetwerk, een overblijfsel uit de Koude Oorlog, is
extreem sterk. Het kan elk brokstuk van 10 centimeter zien tot op 2.000
kilometer afstand. Met andere woorden: een blikje cola op een terras in
Portugal is vanuit België zichtbaar.
Gevaar voor mensen op aarde heeft het afval niet, wel voor satellieten,
hoe klein de fragmenten ook zijn. "Het afval heeft een snelheid van
ongeveer 50.000 kilometer per uur. Bij een aanvaring kunnen ze een
satelliet uitschakelen", aldus Krag.
Vier keer kwam het tot een
frontale afvalbotsing in de ruimte: in 1991, 1996, 2005 en 2009. Hoe
meer afval er in een baan rond de aarde komt, hoe groter de kans op
nieuwe ongelukken. "Als je lang genoeg wacht, ruimen satellieten
zichzelf uit de weg. Dat proces gaat langzaam en het duurt lang, maar
het kan niet worden tegengehouden", stelt Krag.
Verbranden in dampkring
Pogingen
om de ruimte rond de aarde op te ruimen zijn nauwelijks van de grond
gekomen. Krag: "We hebben voorgesteld dat satellieten hun laatste restje
brandstof gebruiken om uit hun baan rond de aarde te zakken.
Uiteindelijk verbranden ze zo in de dampkring. Dat wil men niet. De
brandstof kan je dan namelijk niet gebruiken om de satelliet nog ietsje
langer in leven te houden."
Een tweede, duurdere mogelijkheid is
een speciale onbemande missie naar boven te sturen om het afval op te
halen. Europa en Japan denken na over zo'n 'vuilniswagen in de ruimte',
maar volgens Krag duurt dat nog zeker tien jaar.
Uitwijkmanoeuvres
Tot
die tijd is er maar een mogelijkheid: vanaf de aarde het afval in de
ruimte in de gaten houden. De Amerikanen volgen ongeveer 16.000
voorwerpen en delen alle gegevens daarover met Europa. Wanneer een
actieve satelliet dreigt te worden geraakt, komt er een halve week van
tevoren een waarschuwing. Dat gebeurde vorig jaar 1.886 keer, wat leidde
tot 126 uitwijkmanoeuvres, aldus het Joint Space Operations Center van
het Amerikaanse leger. Dat onderdeel houdt zich 24 uur per dag bezig met
het heelal.
Het Amerikaanse radarnetwerk, een overblijfsel uit
de Koude Oorlog, is extreem sterk. Het kan elk brokstuk van 10
centimeter zien tot op 2.000 kilometer afstand. Met andere woorden: een
blikje cola op een terras in Portugal is vanuit België zichtbaar. Een
voorwerp van een meter groot is zelfs op 36.000 kilometer nog te zien.
De Europese landen werken aan een vergelijkbaar radarsysteem. Dat moet
rond 2020 klaar zijn. (anp/sps)
Wanneer je nog maar net de diagnose van diabetes type 2 hebt
gekregen, kan je er nog van verlost geraken door een streng dieet te
volgen. Dat is de voorlopige conclusie van enkele onderzoekers van de
Newcastle University.
Mensen die binnen de 4 jaar na diagnose van diabetes type 2 aan een
streng dieet beginnen hebben in 7 op de 11 gevallen kans om verlost te
geraken van deze ziekte. Tijdens het dieet van 8 weken mochten de
proefpersonen alleen lightdrankjes drinken, groenten zonder zetmeel eten
en moesten ze de algemene calorieopname zoveel mogelijk beperken.
Daardoor werd de hoeveelheid vet in de alvleesklier en de lever
verminderd, waardoor de productie van insuline weer naar een normaal
niveau steeg.
Het is niet uitgesloten dat de kleine planeet een staart heeft.
Pluto heeft veel van zijn pluimen verloren, want het kleinste
belangrijke lichaam in ons zonnestelsel heeft een tijdje geleden zijn
status van planeet moeten opgeven. De meeste astronomen beschouwen het
momenteel als niet meer dan een planetoïde te klein om een volwaardige
planeet te zijn.
Maar dat belet niet dat er nog altijd grondig naar onze verre buur gekeken wordt. In de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society
poneren wetenschappers de stelling dat Pluto een staart heeft de
planetoïde wel te verstaan, niet de gelijknamige hond uit de tekenfilms.
Ze pikten signalen op van koolmonoxide, tot op ongeveer 3400 kilometer
van de planeet. Het gas zou als een nevel achter de planetoïde hangen,
onzichtbaar voor het menselijk oog. Het zou nog andere eigenschappen
hebben die het doen lijken op de staart achter een komeet. Wat aansluit
bij de flauwe status die Pluto ondertussen gekregen heeft.
Een vergelijking met eerdere metingen suggereert dat de gasconcentratie
in het zog van Pluto nu hoger is dan elf jaar geleden. Maar het is
wachten op nieuwe ruimtetelescopen om dit ondubbelzinnig vast te kunnen
stellen. (DD)
Hoewel sneltests een grote hulp kunnen zijn om gevallen van de
tropische ziekte malaria te herkennen, gaan er in de praktijk heel wat
problemen mee gepaard die een correcte diagnose in de weg staan. Dat
blijkt uit een doctoraatsonderzoek aan het Instituut voor Tropische
Geneeskunde in Antwerpen en de Universiteit Maastricht.
Onderzoeker Philippe Gillet kwam tot de conclusie dat de gekleurde
lijntjes op de strip waarop een druppel bloed moet worden aangebracht,
vaak erg moeilijk zichtbaar zijn. Onervaren gebruikers lezen dat dan af
als "geen malaria". Bovendien lijden heel wat mensen in de tropen, waar
de ziekte welig tiert, al op vroege leeftijd aan ouderdomsverziendheid.
Geen onderscheid
De
bestaande tests zijn ook niet geschikt om een onderscheid te maken
tussen de verschillende (gevaarlijke en minder gevaarlijke) varianten
van malaria. Sterker nog: bij erg hoge concentraties van
ziekteverwekkers in het bloed bekomt men vaak paradoxaal genoeg een
negatief testresultaat of een erg zwak gekleurd lijntje. Eens de
behandeling gestart, blijken de tests eveneens weinig behulpzaam. Zelfs
wanneer weken nadien de besmetting al lang onder controle is, blijven
sommige tests positief kleuren.
Ingewikkelde bijsluiters
Naast
de werking van de sneltests kan ook de vormgeving en verpakking volgens
de studie veel beter. Te ingewikkelde bijsluiters, onduidelijke
afleesschalen en onhandige pipetten: heel wat praktische problemen die
eenvoudig kunnen worden opgelost. Zo pleit Gillet ervoor dat de Europese
Unie en de Wereldgezondheidsorganisatie hun regels voor erkenning van
tests strenger maken. (belga/svm)
'Nieuwe' komeet met het oog waarneembaar begin 2013
'Nieuwe' komeet met het oog waarneembaar begin 2013
Wetenschappers hebben een nieuwe komeet ontdekt, buiten de baan van de
planeet Jupiter. Ze konden "C/2011 L4" bewonderen met een
Pan-STARRS-telescoop van op de Haleakala-vulkaan op Hawaii.
Momenteel zou de komeet nog zo'n 1,2 miljard kilometer van de
Aarde verwijderd zijn. In februari of maart 2013 zal de vondst met het
blote oog waarneembaar zijn, want dan nadert ze op 50 miljoen kilometer
van de zon en zou ze een maximale helderheid bereiken.
Vorsers hebben het over een nieuwe komeet die nooit eerder de binnendelen van ons zonnestelsel aandeed.
In het komende anderhalf jaar moet duidelijk worden hoe de komeet zal
reageren op de toenemende warmte van de zon, en zullen de
helderheidsvoorspellingen nauwkeuriger worden.
Iran heeft plannen om in de zomer een levende aap de ruimte in te
sturen, meldt het hoofd van de Iraanse ruimtevaartorganisatie Hamid
Fazeli.
De nieuwe raket met de aap wordt gelanceerd tot een
hoogte van 120 kilometer. Tijdens de onthulling van de raket verklaarde
Fazeli dat een ruimtereis met een groot dier een vlucht met mensen
dichterbij brengt. De eerste bemande ruimtevlucht staat volgens Iran
gepland voor 2020. Het land heeft al eerder kleinere dieren de ruimte
ingestuurd zoals ratten, schildpadden en wormen.
Het westen heeft
zorgen geuit over het ruimtevaartprogramma van de islamitische
republiek. Het is bang dat dit nucleaire kernkoppen kan voortbrengen.
Iran heeft dit echter herhaaldelijk ontkend. (anp/vsv)
Testen uitgevoerd door wetenschappers aan het University College van
Londen hebben aangetoond dat rendieren in het Hoge Noorden ultraviolet
(UV) licht kunnen zien. Hierdoor kunnen ze in het besneeuwde landschap
makkelijker voedsel en vijanden herkennen. Dat meldt de website van het
Engelse BBC News.
De testen werden uitgevoerd op het kadaver van een overleden rendier en
op een rendier onder verdoving. De onderzoekers onderzochten eerst of
ultraviolet licht door de ooglens van een rendier kon dringen. Toen werd
vastgesteld dat het mogelijk was, werden testen op het rendier onder
verdoving uitgevoerd. Daaruit bleek dat het rendier wel degelijk
reageerde op prikkels met UV-licht.
Donkerder
De
onderzoekers geloven dat rendieren het UV-licht kunnen gebruiken om
makkelijk voedsel te vinden en natuurlijke vijanden te detecteren. De
vacht van onder meer wolven neemt UV-licht op, waardoor hun witte huid
in de ogen van het rendieren veel donkerer lijkt dan de sneeuw.
Hetzelfde geldt voor de korstmossen waar rendieren zich mee voeden. Door
de laagstaande zon worden dieren zonder UV-zicht veel makkelijker
verblind. (sg)
Laboranten kunnen aan bloedstalen zien of iemand kanker heeft. Dat is te
danken aan een uitvinding van het VU Medisch Centrum in Amsterdam.
Uit bloedmonsters kunnen twee soorten geïdentificeerd worden:
hersentumoren en prostaatkanker. Dat bevestigde een woordvoerster van
het Medisch Centrum in het Nederlands Dagblad.
De nieuwe techniek zal pas binnen enkele jaren op grote schaal
toepasbaar zijn, maar het VU Medisch Centrum noemt het alvast "zeer
betekenisvol en veelbelovend".
Homeopathie werkt niet, blijkt uit een studie van het Federaal
Kenniscentrum Gezondheidszorg (KCE). Het KCE bestudeerde alle
internationale wetenschappelijke studies over homeopathie voor twintig
aandoeningen. Voor geen enkele aandoening vond het een onomstotelijk
bewijs van werking, schrijven verschillende kranten.
Het KCE raadt de overheid daarom formeel af homeopathie terug te betalen
via de ziekteverzekering. Het kenniscentrum acht het bovendien zeer
gevaarlijk als klassieke behandelingen worden uitgesteld of verhinderd
omwille van homeopathie.
Wat directe werking betreft, doet
homeopathie het nog slechter dan de drie andere alternatieve
geneeswijzen die het KCE al onderzocht: osteopathie, chiropraxie en
acupunctuur.
Wel is het volgens het KCE bewezen dat homeopathie
een sterk placebo-effect heeft: het werkt voor wie erin gelooft, ook al
kreeg die persoon een placebo. (belga/sam)
Britse wetenschappers hebben een stam in het Amazonewoud ontdekt die geen woorden heeft voor tijdsaanduidingen.
Wetenschappers van de universiteit van Portsmouth bestudeerden
acht weken lang de Amondawastam in Brazilië en ontdekten dat de
stamleden geen woorden hebben voor bijvoorbeeld concepten als week,
maand of jaar, maar wel een onderscheid maken tussen dag en nacht,
en regenseizoen en droog seizoen, zo schrijft de BBC.
Bovendien had niemand in de gemeenschap een leeftijd. In plaats
daarvan veranderen ze hun naam om hun levensfase en positie in de
maatschappij aan te duiden. Zo zal een klein kind zijn naam doorgeven
aan een pasgeboren broertje of zusje en zelf een nieuwe naam aannemen.
Volgens hoofdonderzoeker Chris Sinha is het de eerste keer dat
wetenschappers erin geslaagd zijn om te bewijzen dat tijd geen
universeel menselijk concept is, zoals eerder gedacht.
Professor Sinha, die zijn bevindingen in het vakblad Language And Cognition
publiceerde, zegt dat voor deze stam tijd niet op dezelfde manier
bestaat als voor ons. We kunnen nu met zekerheid zeggen dat er minstens
een taal en cultuur is die geen concept heeft van tijd als iets dat kan
worden gemeten of geteld, of waarover abstract kan worden gesproken.
Vrijheid
Dit betekent echter niet dat de Amondawa mensen buiten de tijd
zijn, maar ze leven in een wereld van gebeurtenissen in plaats van dat
ze gebeurtenissen ingebed zien in de tijd.
Voor deze gelukkige mensen is tijd geen geld, ze hebben geen
deadlines en niemand heeft het over volgende week of volgend jaar, zegt
Sinha. Je zou kunnen zeggen dat ze een bepaalde vrijheid genieten.
De leden van de Amondawastam kwamen voor het eerst in contact met de
buitenwereld in 1986, maar behielden hun traditionele manier van leven.
Sinds de elektriciteit en de televisie hun intrede in hun leven deden,
hebben ze de Portugese taal geleerd waardoor hun eigen taal met
uitsterven bedreigd is. (TE)
De onderzoekers denken dat de nog te ontdekken soorten zich vooral in tropisch regenwoud bevinden.
Zeker drieduizend soorten amfibieën zijn nog niet door de mens
ontdekt. Deze kikkers, padden en salamanders zouden kunnen uitsterven,
voordat ze ooit zijn onderzocht. Dat schrijven onderzoekers in het
wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the Royal Society B.
Volgens de onderzoekers moeten ook nog ongeveer 160 soorten zoogdieren
worden gevonden. We kennen inmiddels al bijna 5.400 soorten zoogdieren
en bijna 6.300 amfibieën.
De onderzoekers denken dat de nog te ontdekken soorten zich vooral in
tropisch regenwoud bevinden. Onder meer rond de Amazone in Zuid-Amerika,
op het eiland Nieuw-Guinea bij Indonesië en Australië en in het gebied
rond de rivier de Congo in Afrika zouden nog veel soorten te vinden
zijn.
De schatting is gebaseerd op de nog niet in kaart gebrachte
hectares land en op het aantal dieren dat tijdens eerdere expedities
werd ontdekt. De laatste jaren worden geen grote dieren meer ontdekt,
maar vooral veel kleine soorten. Onderzoekers bekijken daarom
tegenwoordig kleine delen bos heel grondig.
De wetenschappers
hopen dat de tropische wouden snel beter worden beschermd, zodat de nog
onbekende dieren niet op korte termijn uitsterven. Onderzoek naar
sommige soorten kan voor de mens zeer lucratief zijn. Zo bestond er een
kikker die de jongen in de maag liet groeien. Volgens de onderzoekers
had kennis van dit dier mogelijk oplossingen kunnen bieden voor mensen
met maagproblemen. De kikker stierf echter uit, voor het dier kon worden
onderzocht. (anp/adb)
Antibiotica hebben vele mensenlevens gered door schadelijke bacteriën te
bestrijden, maar het succes is ons naar het hoofd gestegen, en we
hebben ondertussen zo vaak en ook overbodig antibiotica gebruikt dat
steeds meer bacteriën er weerstand tegen ontwikkeld hebben, zodat ze
onverslaanbaar dreigen te worden. Momenteel sterven er jaarlijks al
25.000 Europese zieken aan een infectie met een resistente bacterie.
Infectiologe Inge Gyssens van de Universiteit Hasselt benadrukt met een aantal collegas in het medische topvakblad The Lancet
dat, ondanks de doorgedreven campagnes, de resistentie van bacteriën
voor antibiotica een onderschat probleem blijft. Reden voor de impasse
is onder meer dat de farmaceutische industrie te weinig onderzoek naar
nieuwe antibiotica doet, omdat de winstmarges daarvoor te klein zijn.
Ook dieren krijgen nog altijd te veel antibiotica om de strijd tegen resistentie efficiënt te kunnen voeren. (DD)
Onderzoekers van de universiteiten van Antwerpen en Gent starten met
een studie naar een vogelgriepvaccin dat zowel via een prikje als in
combinatie met een vaccinstimulerende pleister wordt toegediend. "De
pleistermethode is een primeur", zegt een onderzoeker in de
Concentrakranten.
Zowat honderd vrijwilligers zullen de komende weken een of meerdere
doses van het vaccin tegen vogelgriep (H5N1) toegediend krijgen, al dan
niet in combinatie met een vaccinpleister. Over drie à vier maanden
verwachten de onderzoekers de eerste testresultaten.
Immuuncellen
De
pleister wordt op de plaats van de injectie geplaatst en bevat een
hulpstof om de immuuncellen in de huid te activeren. "Dat moet ervoor
zorgen dat het antigen efficiënter en effectiever wordt opgenomen door
het immuunsysteem, zodat een lagere dosis of maar één vaccinatie
volstaat om beschermd te zijn", zegt professor Pierre Van Damme van het
Vaccin-en Infectieziekteninstituut van Universiteit Antwerpen.
(belga/sam)
Koptelefoon kan je gedachten lezen en omzetten in woorden
Koptelefoon kan je gedachten lezen en omzetten in woorden
"Neen, effe niet aan seks denken nu", zie je de jongen op de foto
bijna denken. Een groep studenten van de Australische universiteit van
Canberra heeft namelijk een systeem ontwikkeld dat onze gedachten kan
lezen én meteen vertalen in woorden op een computerscherm.
De zogenaamde 'Brain Speller' bestaat uit een koptelefoon die signalen
van de hersenen ontvangt via elektroden die aan de schedel worden
aangebracht. Een softwareprogramma zet die signalen om in woorden. Zo
kunnen patiënten die verlamd zijn, hersenschade opliepen of aan dementie
lijden toch communiceren.
"We deden wat onderzoek en ontdekten
dat het aantal mensen die niet op een gewone manier kunnen communiceren
enorm groot is in Australië en in de rest van de wereld", zegt
projectleider Paul Du aan news.com.au. "We zijn verheugd dat we
verbeelding en technologie hebben kunnen combineren tot een product dat
de levensomstandigheden van velen kan verbeteren en echt hulp kan bieden
aan een probleem waar heel veel mensen mee kampen."
Het team van
Du kreeg voor hun uitvinding de titel van 'Team Australia' tijdens de
nationale finale van 'Microsoft's Imagine Cup 2011', die gisteren
plaatsvond in Sydney. Door deze overwinning kan de ploeg ook meedoen aan
de wereldfinale in New York in juli, waaraan 400 studenten uit de hele
wereld deelnemen. Allen hebben ze de technologie vooruit geholpen in de
strijd tegen ziektes, armoede en kindersterfte. De winnaar krijgt 25.000
dollar baar geld om in de uitvinding te pompen. (jv)
De Gravity Probe B (GP-B) satelliet van de NASA heeft twee cruciale
voorspellingen van de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein
bevestigd, meldt het Amerikaanse ruimtevaartbureau.
De GP-B werd in 2004 gelanceerd om juist de theorieën van Einstein te
testen. De kunstmaan beschikt daarvoor over ultraprecieze gyroscopen en
richtte die vanuit een polaire baan rondom onze planeet op één enkele
ster, IM Pegasi. Als gravitatie geen invloed zou hebben op tijd en
ruimte, dan zouden de gyroscopen zich altijd in dezelfde richting
oriënteren. Maar er traden meetbare kleinere veranderingen op,
veroorzaakt door de aantrekkingskracht van de aarde.
Meteen zijn
twee van de belangrijkste postulaten van Einstein in het kader van zijn
algemene relativiteitstheorie bewezen. De eerste voorspelling is het
geodetisch effect of de vervorming van tijd en ruimte rond een object
met een grote aantrekkingskracht. De tweede is de hoeveelheid tijd en
ruimte die zo'n object beïnvloedt terwijl het rond zijn eigen as draait.
Hoofdonderzoeker
Francis Everitt van de Universiteit van Stanford legde het op een
Pooh-beer manier uit: "Stel u onze planeet voor als ze zou zijn
ondergedompeld in honing. Terwijl de planeet roteert, dan gaat de honing
errond vervormen. Hetzelfde gebeurt met tijd en ruimte."
De
bevestiging van de twee postulaten heeft verregaande gevolgen voor het
astrofysisch onderzoek. De al in 1959 begonnen voorbereiding van de
missie leidde ook al tot "aardse" doorbraken, bijvoorbeeld voor
gps-technologie die staat of valt met de precisie van tijds- en
ruimtebepaling. (belga/vsv)
Prostitutie heet het oudste beroep ter wereld te zijn, maar drugs
dealen zou ook wel eens in aanmerking kunnen komen. Archeologen hebben
opnieuw bewijs gevonden van systematisch drugsgebruik bij prehistorische
mensen, dit keer in een grot in Spanje.
Afgaande op muurschilderingen in de buurt van het Spaanse Villar del Humo
blijkt dat de eerste Europeanen zich te goed deden aan Psilocybe
hispanica, een paddestoel waar je gaat van hallucineren. De
muurschilderingen zijn minstens 6.000 jaar oud. De ontdekking staat in New Scientist.
Eerder vonden archeologen op een muurschildering in Algerije al bewijs van het gebruik van hallucinerende paddestoelen (de Psilocybe mairei in dit geval) van 9.000 jaar geleden.
Ook drugs trafficken gaat blijkbaar al een poosje mee. Daarvoor werd bewijs gevonden op het Caribische eiland Carriacou. Daar vonden Britse en Amerikaanse archeologen "gear": kommetjes en slangetjes om drugs te inhaleren, minstens 2.500 jaar oud.
Bovendien ontdekten ze dat zowel de restantjes drugs als het materiaal
om die te inhaleren afkomstig waren van het Zuid-Amerikaanse vasteland,
600 kilometer verder.
In het noorden van Mexico is dan weer uit opgravingen gebleken dat de indianen daar 5.000 jaar geleden al drugs fabriceerden uit peyote cactussen en mescalbonen.
In 1993 ontdekten Duitse wetenschappers al aan de hand van de analyse van haartjes van ondermeer mummies uit Egypte (1070 BC-395 AD) en Peru (200-1500 AD) dat er bij die volkeren cocaïne, marihuana en nicotine werd gebruikt. (mvl)
Hersencellen durven wel eens dutten, ook al ben je wakker
Hersencellen durven wel eens dutten, ook al ben je wakker
Je hersencellen kunnen wel eens een microslaapje houden als je wakker
bent. Dat hebben Amerikaanse en Italiaanse wetenschappers ontdekt na
onderzoek met ratten.
Ze gaven de knaagdieren nieuwe speeltjes zodat ze langer wakker zouden blijven. Volgens het tijdschrift Nature vielen vermoeide hersencellen eventjes in slaap, maar de diertjes speelden gewoon verder en de ogen bleven open.
Opvallend was wel dat de ratten foutjes begonnen te maken toen de hersencellen even een break namen.
Van vissen en vogels was al langer bekend dat ze konden doorwerken
ondanks een slapende hersenhelft. De hersenen van zoogdieren zijn
daarvoor echter te complex. Deels offline verder gaan, blijkt echter
geen probleem.
Het mechanisme bij de ratten zou vergelijkbaar zijn met dat van de
mensen. De slaapjes zouden bijvoorbeeld de onoplettendheden van
buschauffeurs - die na een lange rit een bocht missen bijvoorbeeld -
kunnen verklaren.
De studie van een rode reus geeft meer informatie over hoe de zon er over 5 miljard bij zal liggen.
Een internationaal team van astronomen, met onder meer Joris De
Ridder van de afdeling Sterrenkunde aan de Katholieke Universiteit
Leuven, rapporteert in het wetenschappelijke topvakblad Science dat
dankzij stertrillingen de initimiteit van een rode reus - een oude ster,
tien keer groter en vijftig keer helderder dan onze zon - kan worden
bestudeerd.
Deze nieuwe golven dringen tot in het hart van een ster door. Ze
bereiken onze telescopen honderden jaren nadat ze uit de ster zijn
vertrokken, en bieden een zicht op wat het inferno in het binnenste van
een ster wordt genoemd.
Voorheen waren er beperkingen voor waarnemingen van sterren, want de
golven raakten niet verder dan een paar honderdduizenden kilometers diep
in een ster, voor ze werden teruggekaatst.
De golven in de rode reus tonen aan dat met het verouderen, de kleur van een ster verandert van geelachtig naar rood.
Studie van de intimiteit van de rode reus zal meer informatie
verschaffen over hoe de zon er over 5 miljard bij zal liggen. De kans
dat wij er dan nog zijn om dat rechtstreeks waar te nemen, is
onbestaand.