Langs het kanaal in veldwezelt kom ik een fietstourist tegen met bandenpech. Als ik stop en vraag of hij hulp nodig heeft zegt hij dat hij een reserveband bij heeften dat het wel zal lukken. We geraken in gesprek en het blijkt de 75 jarige George Albrechts uit Rekem te zijn. Ik ben op mij 48e begonnen met fietsen en doe dat binnen drie jaar al dertig jaar.Vroeger fietste ik altijd met een groepje maar nu ga ik reeds een tijd alleen. Ik kan dan op mijn eigen tempo er tegen aan gaan. Ik heb al met vrienden tweemaal de Mont Ventoux gedaan en meer ritten in de Provençe.We gingen dan overnachten op campings. We huurden een caravan voor twee personen. Mooie herinneringen heb ik daaraan overgehouden. Ik heb tot aan mijn pensioen op de 'put van Eijsden' gewerkt. Wel niet ondergronds. Ik woon nu alleen met mijn dochter, mijn vrouw overleed 28 jaar geleden en mijn dochter (48) heeft dat nooit overwonnen. We hadden een aanbouw gemaakt aan ons huis en om die aanbouw te verwarmen stond er een klein kacheltje in. Op een dag in november, rond half zeven, werd mij gezegd dat ik direkt naar huis moest gaan omdat er iets ergs gebeurd was. Toen ik thuis kwam bleek mijn vrouw ten gevolge van de inademing van de damp van een brand te zijn overleden. Achter het kacheltje is toen een doek gaan branden en heeft zich verplaatst achter de wand in de isolatie die toen is gaan smeulen. Als mijn vrouw buitengegaan was, dan was er niets aan de hand geweest maar zij wilde het hondje dat in de aanbouw lag redden. Zij heeft toen die giftige damp ingeademd en lag net voor de achterdeur, een stap verder en..... Er was niets te zien aan mijn vrouw, geen brandwonden of zo, zij was toen 50 jaar oud. Zelf heb ik ook het een en het ander overwonnen. Ik heb een zware operatie gehad aan mijn darmen, een kankergezwel met een stuk van de darm is toen verwijderd. Mijn huisdokter Piet vroeg ik of ik nu moest stoppen met fietsen, doch hij zei dat ik gerust kon fietsen. Ik fietste toen rond met een stoma. Dat is nu een tijdje geleden en het ging weer heel goed. Toen kreeg ik last van mijn neus ik kon niet meer goed ademen. Na de operatie aan mijn reukorgaan kon ik niets meer ruiken. Nu gaat het weer redelijk met ademen. En mijn laatste operatie was aan mijn prostaat en daar ben ik ook redelijk van genezen. Zo zie je maar 'onkruid vergaat niet'.

Op de Neandethalerweg tussen Veldwezelt en Kesselt kom ik een wandelaar tegen met twee ski stokken en een heuse rugzak. Op zijn buik zie ik een doekje met opschrift GR 5 Amsterdam-Nice. Ik geraak met de man in gesprek en kom te weten dat hij Jean Marc Hegy heet en dat het een pre-gepensioneerde Fransman is die in zijn beroepsleven werkte bij ORANGE een telefoniebedrijf. Hij is met het vliegtuig naar Schiphol gevlogen om vandaar met de trein naar Zandvoort te reizen. Vandaar startte hij op 17 mei met zijn 2600 kilometer lange wandeltocht naar Nice. Je moet er maar zin in hebben. Drie en eenhalve maand heeft hij voor deze tocht uitgetrokken want hij wil op 15 september zijn 57e verjaardag thuis vieren. Elke dag wil hij rond de dertig kilometer overbruggen bergen en dalen zal hij  moeten trotseren om zijn einddoel te bereiken.
Op meerdere sites kan je verslagen lezen van de mensen die deze GR 5 gelopen hebben en allen zijn er van overtuigd dat het een van de mooiste wandelroutes is die Europa rijk is. Prachtige vergezichten zullen de wandelaar nog plezieren op zijn voettocht. Jean Marc vertelt mij nog dat hij er altijd van gedroomd heeft deze route te gaan lopen en dat hij buiten deze wandeling ook marathonloper is.
250.000 jaar geleden kwamen de Neanderthalers hier aan vanuit zuidelijke gebieden en lieten hier hun sporen achter, de man doet het in omgekeerde richting.
De Nordic Wandelaar vervolgt zijn tocht en ik wens hem veel wandelplezier

In Heugem (NL) werd op 26  mei voor  de eerste keer het feest van Santacruzan gevierd. Het was een kleurrijk feest dat enkel door vrouwen uitgebeeld  werd. De vieringen van Santacruzan worden in de maand mei gevierd in de Filippijnen en is ook wel bekend als ‘Flora de Mayo’.
De Filippijnse vrouwen die in onze contreien sedert decennia wonen en met Europese mannen gehuwd zijn hebben het feest naar hier gebracht. Het feest herinnert aan de legende van Koningin Helena de moeder van Constantijn de Grote, die het heilig kruis gevonden heeft 300 jaar na de kruisiging van Christus. Voorafgaand aan het feest wordt er een negen daagse noveen gehouden.

De volgende Reyna werden verbeeld in de religieuze stoet. (we behouden hiervoor de Engelse tekst)

Reyna Banderada Banderada - a young lady dressed in a long red gown carrying a yellow triangular flag. She represents the coming of Christianity.
Reyna Mora - represents the dominant religion before Christianity (feminine of Moro from the Moslem religion).

Reyna Fe - symbolizes the virtue of faith - the first of the theological virtues. She carries a cross.
Reyna Esperanza - symbolizes the virtue of hope - the second theological virtue. She carries an anchor.

Reyna Caridad - symbolizes the virtue of charity - the third theological virtue. She carries a red heart.

Reyna Abogada - the defender of the poor and the oppressed. She wears a black graduation cap (toga) and gown and she carries a big book.

Reyna Sentenciada - has her slim hands bound by a rope. She is the symbol of the innocents who have been convicted. She is accompanied by two Roman soldiers.

Reyna Justicia - a personification of the "mirror of justice". She carries a weighing scale and as word.

Reyna Judith - representing Judith of Pethulia who saved her city from the Assyrians after she beheaded the cruel holoferns. She carries the head of the beheaded man on one hand and a sword on the other.

Reyna Sheba - who visited the famed King Solomon and was overwhelmed by his wisdom, power and richess. She carries a jewelry box.

Reyna Esther - the biblical Jewish who spared her countrymen from death and destruction through timely intervention with the King Xerxes. She carries a scepter.

Samaritana - the woman who Christ spoke to at the well. She carries a jug on her shoulder.

Veronica - the woman who wiped the face of Jesus. She carries a bandana imprinted with the three faces of Jesus.

Tres Marias: Mary of Magdala - she carries a bottle of perfume; Mary, Mother of Christ - she carries a handkerchief; Mary, mother of James - she carries a bottle of oil.

Marian - celebrating the many titles of the Virgin Mary.

 a. A-v-e--M-a-r-i-a -- represented by eight (8) girls all Wearing long white dressess with wings to make them look like angels. Each one carries a letter to complete the word "AVE MARIA."

b. Divina pastora (Divine Shepherdess) - she carries a shepherdess' staff.

c. Reyna de las Estrellas (Queen of Stars) - she carries a wand with a star.

d. Rosa Mystica - she carries a bouquet of roses.

e. Reyna Paz (queen of peace) - she carries the symbol of peace.

f. Reyna de las Propetas - she carries a hour glass.

g. Reyna del Cielo (Queen of Heaven) she carries a flower. She has two (2) angels.

h. Reyna de las Virgines - she carries a rosary and is surrounded by two (2) little angels.

i. Reyna de las Flores (Queen of Flowers) - she carries a bouquet of flowers.
Elena represented  Queen Helena, the legendary founder of the Holy Cross, represented  by the small Cross she carries. She is escorted by her son, Constantine.
Deze viering wordt in de Filippijnen tot op de dag van vandaag gehouden, sinds de christianisering door de Spanjaarden
 

Na de Mis en processie was er een eet en drankfestijn in het ontmoetingscentrum van de parochie.

Smeermaas 1870 op weg naar Parochiewording.

Rond die periode, staken de inwoners van Smeermaas de koppen bij elkaar om bij de Bisschop van Luik de toestemming te verkrijgen tot het bouwen van een eigen kapel. De afstand naar de parochiekerk in het centrum van Lanaken was voor velen de oorzaak van deze aanvraag. Smeermaas telde toen als gehucht rond de 400 inwoners.

De aanvraag van de inwoners van Smeermaas bij  Bisschop  Monseigneur Theodore Alexis Joseph de Montpelier, had aanleiding gegeven tot een spoedvergadering van de kerkfabriek van lanaken. (wij behoorden destijds tot het bisdom Luik tot in 1967 het bisdom Hasselt tot stand kwam met als eerste Bisschop Monseigneur Joseph Maria Heusschen)

De op deze vergadering (gehouden op 11 januari ??) bekomen beslissing inzake deze aanvraag werd bekend gemaakt aan de Bisschop.

Het advies aan de Bisschop was voor Smeermaas negatief. Het kerkfabriek was gekant tegen de bouw van dit Godshuis.

De parochiekerk was maar  1 ¾ km verwijderd van de inwoners, dus maar 21 minuten ver. De weg ernaar toe ging over een van de schoonste wegen van de provincie,het gehucht telde maar 413 inwoners (bestaande uit landbouwers, schippers, douaniers en dagloners) en er waren meerdere gehuchten in Lanaken die dezelfde eisen zouden kunnen gaan stellen bij een toestemming voor Smeermaas. Smeermaas mocht dan ook geen financiële tegemoetkoming van Lanaken kunnen verwachten.

In Smeermaas volhardde men in de wens, voor het bekomen van een eigen Kapel of kerk en was er een bouwcomité in het leven geroepen om te komen tot de geldelijke middelen voor de oprichting van een hulpkapel of eigen kleine kerk.

Het  bouwcomite bestond uit de volgende Heren: Jules Hustinx zoutzieder van beroep was de voorzitter en verder de leden; Adrianus Huysmans (landbouwer) Jan Hubert Breuls (koopman), Jozef Duchateau (landbouwer), en Jacobus Fissette (landbouwer).

Er werd dan ook  begonnen met inzameling van gelden ter verwezenlijking van de bouw. Naast de vraag bij notabelen werden de bewoners benaderd voor een gift en werden er in de cafés collectebussen geplaatst bij, veldwachter Janssen, Breuls, de weduwe Wahlen, Hateboer, Maria Van Gasselt en bij Broeren (6 cafe’s rond 1870 waarvan het merendeel onder de brug gelegen).

Een overblijfsel uit die periode,  in de vorm van een kwitantie, kreeg ik in mijn bezit. Het betreft de kwitantie die vastlegt dat Madam J. Gilissen intekent voor een bedrag van Vijftig Franken. Gedaan op 21 julij 1873.

De kapel kwam er toch want op 22 april 1875 werd de eerste steen gelegd in aanwezigheid van het bouwcomite waarin Jos. Wahlen  en Jos. Russel toegetreden waren naast de hier eerder genoemde leden Pastoor Smeyers die in eerste instantie tegenstander was van de drang naar een zelfstandige parochie bracht een heildronk uit.

Op de 7 december van het jaar 1875 werd dan de kapel ingezegend door Pastoor Wijndorps die intussen Pastoor Smeyers vervangen had als parochieherder van Lanaken. Het was een succursale kapel van de parochie Lanaken.  In smeermaas bleven ze bij de Bissschop (nu bij Monseigneur Victor-Joseph Doutreloux), ijveren voor een zelfstandige parochie. Eerst in 1892 op de 20 juni werd bij K.B. de St Jozefparochie van Smeermaas een feit en werd ze zelfstandig.

Intussen is de kapel gesloopt en staat er een nieuwe parochiekerk meer naar het centrum van Smeermaas.
Van het vorige Godshuis staat enkel noch de Pastorij die onlangs een grondige renovatie heeft ondergaan.

Zie op de foto de copie van deze originele kwitantie.

a.s. Donderdag 24 mei zal dhr Wieërs Thieu een lezing verzorgen in Lanaken, voor de Koninklijke Geschied en Oudkundige Stichting Sint Ursula., over de:
'De opgang en de teloorgang van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en de gevolgen voor onze provincie'.
De spreker zal zijn lezing opsplitsen in twee delen: allereerst zal hij het ontstaan van het Koninkrijk en de (mogelijke) redenen van de teloorgang schetsen en in het tweede deel zal hij de gevolgen van de scheiding toelichten met vooral de zeer vreemde noordergrens van Limburg.
De stomme van Portici en Het voorlopig bewind zal naast de actoren destijds, Willem I en Leopold I zonder twijfel onderdeel van deze lezing worden.
Onder de leden van het voorlopig bewind bevond zich Felix van Merode een telg uit het geslacht van de Heren van Merode Petersheim, een zéér verdienstelijke Adellijke familieiuit het verleden van Lanaken.
Deze lezing vindt plaats in de kleine zaal van het cultureel centrum in Lanaken.
K.GOSSU houdt elke maand op de derde donderdag van de maand een lezing in het CC van Lanaken. De stichting heeft als voorzitter Jean Maenen. Het contactadres is J; Maenen Pastoor Lindestraat 3620 Lanaken. Om de twee maanden verschijnt er een uitgave van deze stichting.
Kom gerust eens een keertje kennismaken tijdens een van de lezingen en misschien wordt U dan wel lid van de stichting.
Foto's in linkerkolom bovenaan geven enkele daden van de strijd in Brussel  in 1830 weer in de straten van Brussel, aan de poort van Schaerbeek , die leidden naar de onafhankelijkheid van België .
en op ingevoegde foto in dit artikel de intrede van Leopold II in Brussel de eerstgeborene zoon van Leopold I.

Beppie Kraft 50 jaor op de buun. Zoewel in 't Hollandse és 't Belsje 'n 'groete' vedette.
De Mérret waor te klein (de vriethof zaow dat aog zien gewees). Bep wèt és geine aander de luij te boeie en te bespeule. 'n Hiel leve laank de minse plezeere. De kroonsel deeg in al die jaore hiel veul luij  leef en leid deile. Dat kleineke dat op de middestip bij MVV 't stadsleed zingk en eederein z'n hand nao de boors deit griepe és wie echte Amerikane dat doen beij hun nasjenaal volksleed. Dee greumel is ein vaan de 'groetse' Mestreechtenere in de létste fieftig jaor.
Bep de 'carnavalisima formidabile' leet iers heure vogel oontsnappe met 'ne evvergreen en leet 't jaor d'rop weete dat dee vogel gelökkig weer in 't kuiwke zaot weer 'ne evvergreen.
Bep is evezoe geleef in Belsj Limburg és in heur eige Limburg en daoveur vin iech 't eigelik 'n bitsje jaomer dat 't optreije op de Mérret neet veur eine euro mét de bös te bezeuke waos zoewie dat in Zuid limburg is gebeurd. Spietig 't waos 'n sjoen sjeste veur al die Belsje féns. De 'toeriste die mét d'n oto' nao heur evenemint in Mestreech hadde wélle kaome luustere en geneete zoonder parkeerprobleme.
Bep in eeder geval veer blieve fan vaan diech de bis de blom vaan limburg.
En és de Beppie zégks moos te dirrék aoch aon Frans deenke.
daorum de foto vaan  't duo hei beij geplaots.

Hemelvaartsdag. voor velen een vrije dag midden in de week waarbij een snipperdag een lang weekend vervolledigd. Vrij, vakantie, maar ook de dag dat De Heer, 40 dagen na eerste Paasdag, naar de hemel opsteeg naar zijn Goddelijke Vader en plaatsnam aan Zijn Rechterhand. Vanaf die dag  voelden zijn apostelen zich  zonder Hem, reddeloos verloren en trokken zich angstig terug, totdat De Heer 10 dagen later verscheen (Pinksteren) aan zijn leerlingen.
Deze dag  is ook het feest ven de Christelijke Arbeidersbeweging die dan de pauselijke encycliek over de sociale rechtvaardigheid herdenkt en de daarmee gepaard gaande vorming van vakbonden.
Paus Leo XIII schreef in 1891 het Rerum Novarum (Over nieuwe dingen).
Deze dag doen ook héél veel kinderen hun Eerste Heilige Communie en dat wordt in familiekring gevierd. Maandenlang hebben de juffen hun leerlingen voorbereid op deze bijzonder dag voor de kindjes en de kerken zitten dan ook die dag uitzonderlijk vol met mensen.

Omdat bij het afbreken van de huizen in de Brugstraat, die eens toebehoorden aan de familie Pelssers een groot aantal brieven tussen en in het puin terecht kwamen en bij nader onderzoek door Pater Jan Pelssers vanuit de Filippijnen geschreven waren, heb ik mij daarover ontfermt, met de bedoeling ze eens bij het LADOC  (Lanakens Documentencentrum) neer te leggen, vanwege de historische waarde van missionering in het algemeen en in de Filippijnen in het bijzonder.

Ook zijn zus Maria was missionaris op het grootste eiland in de Filippijnen. Zij was lerares in Manilla.

Bij het lezen van deze brieven die geschreven waren vanuit de Filippijnen door zowel Pater Jan als door zijn zus Maria raakte ik meer en meer geinteresseerd door de leefwijze van deze twee Smeermasenaren in hun missiegebied.
 

Ziehier een antwoord dat ik kreeg van een Pater missionaris van Scheut die in het missiegebied leeft waar Pater Jan tot aan zijn levenseinde het leven van de arme bevolking deelde.

“Jan Pelssers werd geboren in Smeermaas, Lanaken, op 2 februari 1891. Hij deed zijn lagere school in zijn geboortedorp en zijn humaniora aan het college van het H. Kruis in Maaseik (1904-1910).

 Hij trad binnen in Scheut en legde er zijn eerste geloften af op 8 september 1911. Hij volgde filosofie in Scheut (1911-1913) en begon dan theologie te studeren in Leuven(1913-1915), maar wegens de oorlog werd hij opgeroepen als brancardier met dienst aan het front (in de loopgraven aan de IJzer).

Na zijn demobilisatie in 1918 zette hij de studie van theologie in Leuven verder. Hij werd tot priester gewijd in Scheut op 2 februari 1920 en vertrok naar de Filipijnen op 22 october 1920.

Na zijn aankomst begon hij met taalstudie en een eerste opleiding in Itogon. Hier kreeg hij vrij vlug de zorg van een bijpost, Daluperip, waar hij materialen verzamelde om een nieuwe kapel te bouwen.

Hij was pastoraal werkzaam op verschillende posten, o.m. in Bontok, Trinidad, Bokod, Bayombong en de laatste jaren in Baguio.

Hij kwam twee keer op verlof in België; een eerste keer in 1931 en een tweede keer in 1948. Met een verzwakte gezondheid bleef hij toen een drietal jaren in België om op krachten te komen, en verbleef bij familie, maar ook in de rusthuizen van Schilde en Ramet.

Pater Jan wilde echter terug naar ‘zijn Igorotten’. Na veel aandringen mocht hij in 1951  toch terugkeren, maar omdat zijn gezondheid toch nog zwak was, bleef hij ditmaal in Baguio waar hij vanuit Home sweet Home nog zoveel mogelijk diensten bewees.

De laatste maanden van zijn leven moest hij echter voor behandeling en verzorging naar het ziekenhuis in Manilla. Hier is hij op 65-jarige leeftijd gestorven op 22 september 1957. Hij werd begraven op het kerkhof van de paters van Quezon City”.(Dalapurip)

Met hartelijke groeten

Ad van Dijk.
Op de foto staat Pater Jan en zijn zus Maria (D.M. Virginia) tijdens de plechtige geloften van Maria. Vanaf dan  Virginia (Maria's moeder heette Virginie Bruijstens misschien vandaar haar naamkeuze)

Erlinda is Psychologe en werkt aan de Highschool. Naast haar beroepsactiviteit staat haar leven geheel in het teken van de armoedebestrijding en speciaal voor kinderen.
Hendrik Stevens werd bij een bezoek aan de Philippijnen door haar inzet geinspireerd en startte in Belgie een hulpaktie op. Deze organisatite draagt intussen de naam JPAF Foundation oftewel de Jhon Pelssers Asthma Foundation. Deze naam is ingegeven door een bezoek aan de noordelijke Bergprovincie in de Filippijnen. Twee jaar geleden bracht Hendrik daar een bezoek aan de Missionarissen van Scheut. Zijn vriend en webmaster van deze site, had hem gevraagd om 'eens langs te gaan' bij de nog aanwezige scheutisten ter plaatse. Even langs gaan, in dit immens grote land bestaande uit 7107 eilanden, dat zat er niet zo direct in. Doch, doordat er steeds meer verteld werd door mij, over de Missionaris Jhon Pelssers, afkomstig uit Smeermaas in de huidige Brugstraat, en zijn eigen opzoekingen op internet, raakte Hendrik in de verleiding om er eens 'een kijkje' te gaan nemen.
Zijn volledig geplande vakantie moest daarom een herplanning ondergaan, waarvoor Hendrik het reisbureau ''Withe Sun'' nog steeds dankbaar is.
Ter plaatse heeft hij toen rondgelopen in de voetsporen van Pater Pelssers en had er een gids van de Paters Scheutisten en een gids die de talen ter plaatse beheerste, deze laatste was de psychologe Erlinda Loria.
Pater Pelssers vertrok voor het eerst in 1920 om te gaan missioneren in de bergprovincie alwaar er nog geen missionering had plaats gevonden. De spanjaarden die het katholicisme in de Filippijnen brachten (voor koning Philipps II, vandaar de naam Philippijnen), hadden deze provincie nog niet gemissioneerd omdat het het onherbergzaam gebied was, waar zelfs tot in de tijd dat Pater Pelssers er arriveerde nog koppensnellers actief waren. Pater Pelssers trok daar de Bario's in alleen vergezeld van zijn pony en een brave hond. de volledige overgave van Pater Pelssers voor het welzijn van deze arme bevolking (Igorotten) deed Hendrik besluiten de naam van deze Pater aan de Stichting te geven.
zaterdag is er ten gunste van deze foundation een benefietdag die u niet mag missen.

Vanaf 16.00 uur John Pelssers Foundation nodigt U uit op haar Benefietdag op 19 mei 2007 in het ontmoetingcentrum 'Jeugdpark' Smeermaas Lanaken
De opbrengst van deze dag gaat integraal naar de Foundation die instaat voor gratis verstrekking van medicijnen en verstuivingapparatuur voor de kinderen in de Filippijnen waarvan de ouders de middelen niet hebben om deze medicijnen en apparatuur aan te kunnen schaffen.

Het programma voor die dag ziet er als volgt uit:

16.00 tot 18.00 uur Senioren Dansfeest met DJ DARDY en het Seniorenorkest Lanaken.

18.00 tot19.00 uur Optreden van de Dancing Goup, ‘FILIPINIANA Europe’

19.00 uur Academische zitting en Projectvoorstelling werkjaar 2007.

20.30 Benefietconcert met, G R E N S G E V A L.

Iedereen is welkom de inkom is gratis

Bij Hendrik Stevens thuis wordt er nu een tijdje Engels gesproken. Vier gasten uit de Filippijnen logeren er nu bij de familie Stevens in Smeermaas.. De vier gasten Carmencita Arevald (een weldoenster van de foundation in de Filippijnen), met haar zoon Dokter in de geneeskunde Sidney Arevald en Erlinda Loria, die de Foundation leidt in de Filippijnen, met haar zus Elizabeth Delmo.

Aanstaande zaterdag zullen zij aanwezig zijn tijdens de Benefietdag in het ontmoetingscentrum van Smeermaas. Speciaal voor deze gelegenheid hebben ze in de Filippijnen vervaardigde sierraden zoals, halskettingen, oorbellen, armbanden T-shirts etc. meegenomen die tijdens deze dag voor een democratische prijs aan de man gebracht zullen worden.

Erlinda vroeg ik wat haar eerste indruk is van haar bezoek aan België. “Ik vind het hier erg stil ik zie  maar weinig mensen in het straatbeeld, iedereen is in zijn eigen huis. Het is hier wél allemaal goed in orde de huizen zijn mooi maar ik mis de mensen. Bij ons thuis is het veel drukker, kinderen spelen  buiten en als je rondloopt wordt je overal begroet en ga je in gesprek met de mensen, dat mis ik hier”.

Erlinda is psychologe en brengt de hele dag door met kinderen en na haar dagtaak wijdt zij al haar beschikbare tijd aan de goede werken van de foundation.

Het is 12 mei 2007. In gellik is de herdenkingsplechtigheid voor de gesneuvelden tijdens de Oorlog  net afgelopen. Bij die herdenking is ook Maria Schols van de partij .
In een gesprekje met Maria Schols nu 76 jaar verneem ik dat zij tijdens de eerste uren van 'de Blitzkrieg' in Briegden woonde en zodus de eerste aanval van nabij meemaakte op een voor de Duitsers belangrijke aanvalsplaats, zo in het midden tussen kazerne en de brug van Veldwezelt

Ik was toen 9 jaar en kan het mij nog goed herinneren, dat de soldaten de mensen toeriepen dat het oorlog was en we moesten vluchten voor de Duitsers. Ze gaan hier bij de grens aanvallen en het gaat hier heel gevaarlijk worden.
Wij gingen net zoals veel andere Briegdenaren op de vlucht. Weg van het geweld. Onze ouders hadden nog het geweld van de oorlog  '14-'18 in gedachten en waren daarvoor zéér bevreesd. Pa en ma en wij drie (twee dochters en één zoon), gingen richtig binnenland. Pa had het paard voor de kar gespannen en een koe zat achter aan de kar vastgebonden, wij waren een boerenfamilie moet je weten.
Ik nam geen plaats op de kar maar liep mee op mijn klompen. Ik weet nog goed dat we geen wegen volgden maar recht door de akkers en velden liepen ( dat gaat niet altijd zo best op klompen). De wegen waren namelijk het doelwit voor vliegtuigen. Onderweg kwamen we veel vluchtende mensen tegen en ook Duitsers die ons voorbijgingen. We zijn zo tot in St Truiden geraakt. Hier werd het zinloze van verdertrekken ingezien en besloten de mensen waaronder ook Pa en Ma, om terug te keren naar Briegden.  Pa besloot om de koe bij mensen ter plaatse te laten en ze later op te komen halen. Enige tijd later kregen wij echter bericht dat de koe opgehaald moest worden omdat er zich meerdere mensen meester van wilde maken.

Vanaf middernacht heerste er een ongewone drukte in en rond de kazerne 'De Caritat Perruzis' van Lanaken. De mannen werden naar de bunkers gedirigeerd om die  te bezetten en alles in gereedheid te brengen voor detonatie van de brug .  Dit is niet het eerste alarm voor de mannen. Meermaals hebben zij de bunkers moeten bezetten als oefening. Velen dachten dan ook dat het weer een oefenalarm betrof. Het zou echter bittere ernst worden.
De grenswielrijderskazerne is er begin jaren 30 gebouwd om de eenheid Grenswielrijders te huisvesten. Het Albertkanaal dat tussen 1930 en 1939 gegraven is diende ook als verdedigingslinie. Op de westelijke oever werden bunkers gebouwd op oogafstand van elkaar. In 1934 op 3 september namen de grenswachters, met veel eerbetoon van de plaatselijke overheid, oud strijders van de oorlog '14-'18 en notabelen, de nieuwe kazerne in bezit. Vanaf die dag waren ze in het centrum van Lanaken niet meer weg te denken. Een aantal van de Grenswachters sloten na enige tijd een huwelijk met plaatselijke meiden en settelden zich hier voor het leven.
10 mei zou een einde maken aan de aanwezigheid van de Grenswachters en aan de Kazerne. Op die 10e mei waren binnen enkele uren tijd  de bunkers en bruggen over het kanaal in het bezit van de aanvallers. De kazerne was niet gebouwd om luchtaanvallen te doorstaan en werd in korte tijd totaal vernietigd waardoor de verbinding met de bunkers totaal uitviel. Verrast door de wijze van deze aanval, vielen velen van de Grenswachters in de eerste uren van de oorlog. Totaal verrast en uit hun lood geslagen sneuvelden de mannen en veel burgers in de directe omgeving van de aanvallen op de bunkers.
Op het kerkhof van Veldwezelt liggen op het 'ereveld' een 60 tal militairen uit verschillende eenheden begraven die de brug van Veldwezelt moesten laten exploderen en daarna de vijand moesten ophouden, minstens drie dagen lang zodat de achterban zich kon formeren. Het heeft niet mogen zijn de totale verrassing en het ontbreken van de broodnodige middelen ontbrak aan de verdedigers en werd hen fataal.
Naast de mannen op het 'veld van Eer', liggen aan de ingang van het kerkhof een groot aantal burgers begraven. Van baby tot hoogbejaarde  liggen er soms meerdere leden van één familie naast elkaar.
Vier lange jaren lang zouden de bezetters in onze omgeving de macht uitoefen om in september 1944,  verdreven door de geallieerden, weer terug te keren naar hún Heimat. In noord Nederland zouden ze nog een strenge hongerwinter tegemoet gaan alvorens de bevrijding en wapenstilstand tot stand kwam.
De wens van iedereen was daarna dan ook,
'Nooit meer Oorlog'

Het is vandaag 8 mei en precies 67 jaar geleden was dit de laatste dag dat nog iedereen in en rond Lanaken onbekommerd de nacht inging. In de nacht van 9 op 10 mei zou dat wel héél anders zijn.
Reeds geruime tijd waren er spionnen geinfiltreerd, onder de bevolking, in de buurt van de strategische bruggen, over het Albertkanaal en het Fort van Eben Emael. Deze infiltranten hadden bruikbare informatie verstrekt aan het thuisfront in Duitsland. Zo wisten ze in Duitsland dat er boven op het fort een voetbalveld aangelegd was om de bezetting te verstrooien. En als er gevoetbald kon worden, dan waren ze er zeker van dat op het dak van het Fort geen mijnen geplaatst waren. (Het fort was sterk genoeg om zich en de omgeving te verdedigen bij een aanval over land). Ook wisten de spionnen informatie door te spelen over de situatie bij de bruggen.
Midden in de nacht zette men de aanval in vanuit Duitsland, met Zweefvliegtuigen, getrokken door Junkers 52. De windrug had hun vlucht zelfs sneller doen verlopen als gepland, waardoor zij nog niet voldoende hoogte hadden om de zweefvliegtuigen te ontkoppelen. Daardoor overvlogen zij het Nederlands Luchtruim met ronkende motoren, waardoor  de schending van het Nederlands luchtruim niet onopgemerkt verliep. Het afweergeschut van Nederland heeft hen echter niet kunnen verhinderen hun aktie tot in de puntjes uit te voeren. Het oninneembaar geachte Fort en de bruggen van Veldwezelt en Vroenhoven vielen in Duitse Handen; De brug van Kanne kon wel nog in het laatste moment vernietigd worden door het Belgische Leger.
Bij deze verrassingsaanval lieten veel Belgische militairen en burgers in het aanvalsgebied het leven.
Deze gesneuvelden worden herdacht aan, de speciaal voor hen opgerichte monumenten rond de grensstreek.

foto: De man in burger tussen de militairen na de geslaagde aanval op Eben Emael is een infiltrant van Duitsland die rond de aanvalspunten zijn spionagewerk verrichtte.

 

Het is mei en daarmee ook de maand van de Mariavereringen.

In Neerharen is dat steevast de maand waar de gelovigen mis vieren aan de kapel van Maria van Banneux in de Keelhofstraat.
Eerwaarde Heer Pastoor Gust Vanherck, mocht zich dan ook afgelopen donderdag, wederom verheugen met de ruime belangstelling van zijn parochianen.
Alleen als het regent, gaan de open missen niet door aan de kapel maar wel in de parochiekerk

We zitten op de scheiding van droog en warm, naar voor deze tijd van het jaar normaal weer. Het belgisch weertje komt eraan. We gaan noodgedwongen acclimatiseren.
Op weg naar Tongeren waar ik voor de basisschool 'de Picpussen' een aantal foto's ben gaan schieten, bemerkte ik een heel stuk wegberm waarin een massa klaprozen stonden te bloeien. Natuurlijk moest ik hier even stoppen, om mijn eerste foto's van die dag digitaal vast te leggen. Deze papaversoort heeft voor de eerste wereldoorlog een grote betekenis gehad. De velden langs de IJzervlakte stonden rood van de Papavers ten tijde van  ' Den Grooten Oorlog'. Maar de vlakte was ook doordrenkt van het bloed van de jonge strijders die er het leven lieten. De klaprozen zijn  dan ook  het symbool van die gruwelijke periode.
Tussen al dat roods bemerkte ik ook één witte klaproos en één met een wit randje.
"Het is door het verschil dat 'de eenling  aandacht krijgt in de massa' ".
Vroeger stond de rode klaproos samen met de blauwe korenbloemen tussen de gewassen, maar door het gebruik van verdelginsmiddelen zijn deze en andere kruid- en onkruiden weggeseleteerd uit de akkers  en verschijnt  monocultuur.