Gehakt voorstellen zal vermoedelijk niet nodig zijn…? Gehakt ofte gekapt is dikwijls het eerste vlees waarmee de mens als baby in aanraking komt. De moederborst niet meegerekend.

Wij spreken wel over gehakt maar alle zogenoemde gehakt is niet gehakt maar gemalen in een gehaktmolen. Dat toestel hakt ook wel maar op een andere manier. Sommige gehaktsoorten worden echt gehakt in een cutter, dat is dus echt gehakt en het resultaat daarvan is dat het vlees daarna niet in korreltjes uit elkaar valt bij de bereiding. Maar meestal zien we gehakt liggen in de vorm van honderden kleine samengeperste sliertjes van gemalen vlees.

Als soorten hebben we zuiver varkensgehakt, half en half, wat betekent dat er zowel rundvlees als varkensvlees gebruikt werd en de term kalfsgehakt bestaat ook maar door de band zit daar niet al te veel kalf in! Er zijn namelijk slagers die zeer fijn gemalen varkensgehakt verkopen als kalfsgehakt…!

Als kruiding werd vroeger peper en zout en muskaat gebruikt. Nu gebruiken de slagers een speciaal mengsel voor gehakt, een mengsel waarin ook enkele stoffen zitten die er voor zorgen dat het gehakt niet al te snel verkleurt en nog enkele hulpstoffen.

Dus principieel kunnen we gehakt zelf maken door vlees naar keuze door een vleesmolentje te draaien of te hakken met een mes of hakmes. Er moet wel het nodige vet spek gemengd worden met het vlees om een zachte massa te bekomen. Zuiver vlees zou een zeer droog gehakt opleveren. Vooraleer te malen of te hakken is het aan te raden om het vlees eerst lichtjes te bevriezen. Dan verwarmt het vlees niet tijdens het hakken. Voeg de kruiding toe tijdens het hakken en draai het minstens twee keer door de molen om een mooi egaal mengsel te bekomen.

Eens het gehakt gekocht moet dat zo snel mogelijk verwerkt worden. De kans dat gehakt vlug bederft is zeer reëel. Door het hakken zijn eventuele bacteriën die zich aan de buitenzijde van het vlees bevinden in de massa gekomen en daardoor zal de aangroei van deze bacteriën ook veel sneller verlopen.

Gehakt wordt zo verkocht als gehakt…

Of als worst. Een worst is uiteindelijk niets anders dan een varkensdarm ( soms van schaap) gevuld met gehakt. Chipolata en merguez worden afgevuld in zulke dunne schapendarmen.

Merguez zouden in principe moeten gemaakt zijn van lamsvlees. Bij de Westerse slager zit daar gegarandeerd varkensvlees en vet in. Maar de echte merguez die gemaakt zijn van schapenvlees en schapenvet zijn dan ook vet…! Zeer vet.

Iets dat wij hier minder zien zijn de “crepinettes”. Een portie gehakt, een platte schijf, meestal gemengd met andere smaakgevende ingrediënten, dat verpakt wordt in een stukje varkensdarmnet in plaats van darm. Napoleon was er verlekkerd op… het gehakt moest dan wel gemaakt zijn van het vlees van patrijs met stukjes truffel er in… Wie zegde daar dat Napoleon geen fijnproever was???

Worsten of crepinettes worden gebakken of gegrild en worden verder verwerkt alsof het een gewoon stukje vlees zou zijn. Dus met een aardappeltje er bij en een groente of met appelmoes… (beuhhh)

Met gehakt worden allerlei gerechten bereid.

Eerst en vooral, gewoon rauw gehakt. Op een broodje of boterham uitgesmeerd met wat rauwe versnipperde uitjes er op of pickles zoals in Brussel. Ik ben er zeker van dat er nog steeds mensen zijn die er van overtuigd zijn dat je geen rauw gehakt kan of mag eten..!

Aan de kust worden honderden “pistolets met gekapt” verkocht… In de supermarkten en bij de slagers wordt er gehakt verkocht dat aangemaakt is zoals americain… als broodbeleg. In de potjes “americain” die gemaakt worden als broodsmeersel, en die ze zo verkopen in de supermarkten is bijna altijd varkensvlees verwerkt.

De tijd dat men wormen kon krijgen van varkensvlees is reeds meer dan vijftig jaar voorbij!

Dan de meest populaire manier van bereiden zijn de gehaktballen vermoed ik?

Daarvoor wordt het gehakt aangemaakt met broodkruim en ei of eierdooier. Twee tot drie eieren voor één kilo vlees. Soms wat fijngesnipperde ui en peterselie of andere kruiden en dan maar kneden tot het weer een samenhangende massa wordt. Vroeger werd veel wit broodkruim gebruikt. Nu is het paneermeel geworden. Maar wit broodkruim is veeeel beter… maar dat moet wel voorzien worden. Het brood moet enkele dagen oud zijn en het is een heel karwei om het kruim er van om te zetten tot kleine korreltjes. Daarom werd soms het trucje gebruikt om het ontkorst brood te weken in melk of bouillon en dan uit te knijpen. Dat was al heel wat minder werk.

Daarvan rolt men dan balletjes volgens de gewenste grootte. Met nat gemaakte handen lukt dit goed. Van balletjes tot heuse ballen..!

Ik herinner mij nog dat die thuis eerst gekookt werden. Zo konden de “frikadellen” in de kelder bewaard blijven tot ’s anderdaags. Dan werden ze gebakken en opgediend met “kriekenspijs”! Of met “lekkere metten”, een saus gemaakt van gegist aalbessensap. Kermiseten was dat toen.

Gehaktballen kunnen ook, zo rauw gebakken worden in een braadpan. Regel het vuur onder de pan dan wel zo af dat de ballen mooi gekleurd zijn en ook gaar zijn binnenin.

Veel braadjus moet je van een gehaktbal niet verwachten. Wat uitgelopen vet misschien. Tenzij je, zoals de Hollanders, er een volledig pakje “Croma” bij gooit…

Indien het gehakt zachtjes gebraden wordt in een langwerpige broodvorm spreken we over een vleesbrood of gehaktbrood. Ook “pain de veau” of “frikandon” of "frikadellenkoek" genoemd. Dit vlees wordt in dikke plakken gesneden en gegeten met kriekjes of appelmoes. Ook koud als broodbeleg.

Minder gekend is een bereiding van gehaktballetjes in een witte saus, zoals blanquette. Kook de balletjes eerst tot ze gaar zijn. Er wordt wel eens gezegd dat, als de balletje terug boven komen drijven tijdens het kookproces, ze ook gaar zijn: dat is niet juist! Je moet voelen. Als ze hard aanvoelen, dan pas zijn ze gaar…!

Maak de saus van het kookvocht alhoewel daar weinig of geen smaak in zit en bindt dit met roux of maïzena tot een mooie gebonden saus. Voeg gestoofde champignons bij en een drupje citroensap. Breng op smaak met een kippenbouillonblokje of en stukje er van, want zoals reeds gezegd zit er weinig smaak in de basisvloeistof. Voeg de balletjes er aan toe en sudder nog enkele minuutjes verder en werk af met een ruime scheut room. Zo bekom je een mooie witte saus. Opdienen met bloempatatjes en een groente naar keuze.

Zeer kleine gehaktballetjes zijn onlosmakelijk verbonden met Belgische tomatensoep. Eventueel kervelsoep. De Fransen noemen dat “des quenelles”. In de luxe keuken worden die nog gemaakt maar er wordt een zeer fijn gemaakte farce van vlees of vis voor gebruikt.

Wereldberoemd zijn de gehaktballen in tomatensaus.

Kook of bak ook eerst de ballen tot ze gaar zijn. Bereid een saus door uien of sjalotten aan te fruiten in wat boter. Voeg daar een blik tomatenblokjes aan toe. Nog een teentje geperste look en een laurierblaadje. Peper en zout … Na een tiental minuutjes sudderen voeg je er de gare balletjes er aan toe. Stoof nog een kwartiertje verder. Een greepje gehakte peterselie er over want het oog wil ook wat. Bij voorkeur te eten met frieten maar met puree of gekookte aardappelen smaakt het ook best.

In de restaurantkeukens wordt gehakt nooit gebruikt. Tenzij om aan het personeel te voeren..!

Toch komt er uit de Russische keuken een gerecht dat ooit de “répertoire” gehaald heeft: “Bitoke à la Russe”. Bitoke schijnt gehakte biefstuk te betekenen, van rundvlees dus en gemengd met gehakte gestoofde uien. Voeg altijd wat varkensgehakt bij om een goede samenstelling te verkrijgen.

Dit vlees tot een platte koek vormen en bakken. In dezelfde braadpan een beetje gesnipperde uien mee bakken en blussen met zure room. Smitane genoemd in het Russisch, (dat hoop ik toch…?) Dat kregen we vroeger in school ‘s zaterdags nogal eens te eten. Lekker goedkoop en de room was tegen het einde van de week vanzelf wel zuur geworden.

Vogelnestjes. Een hard gekookt ei omwikkeld met een dun lapje aangemaakt fijngemalen gehakt. Nadien fruiten in de frituur of braden in de oven. Bij voorkeur serveren met tomatensaus en pureeaardappelen. Hetzelfde kan gedaan worden met kleine kwarteleitjes. Dat geeft een mooier resultaat want het gehakt blijft niet erg goed rond het ei zitten. Bij een klein eitje lukt dit veel beter.

Zij die ooit naar “Van vlees en bloed” gekeken hebben, herinneren zich misschien nog dat je van gehaktballen, satéstokjes en curryworsten (frikandellen), een soort atomium kunt bouwen om aan tafel te brengen bij feestelijkheden.

In de Périgord maken de slagers met Pasen een paaspaté. Dit is een soort gehaktbrood waarin een rij hardgekookte eieren verwerkt zijn. Als men er dan schijven van snijdt, ziet men er overal een mooie schijf ei in. Opdienen met gebakken aardappeltjes die mee gebraden zijn in de oven bij het vlees.

Wat in Frankrijk ook immens populair is, is de “hachis Parmentier”. Oorspronkelijk was dit bedoeld als opruimertje voor koude vleesrestjes. Nu maakt men het met gewoon gehakt.

Bereid hiervan een soort spaghettisaus maar met minder tomaat en minder vocht zodat een goed gekruide ragout ontstaat. Laat die toch wel een half uurtje sudderen. Breng over naar een platte vuurvaste schotel en dek af met een laag aardappelpuree. Bestrooi met wat paneermeel en enkele vlokjes boter. Gratineer in de oven tot het gerecht goed warm is.

De bedoeling is hier ook om dit gerecht op voorhand te maken zodat het later gemakkelijk kan opgewarmd worden in de oven.

Dan blijft er nog de “spaghettisaus”. Zo noemt dat hier…!

Daarvoor zijn er recepten legio te vinden op het internet of in de populaire kookboeken. Dus ga ik dat niet herhalen. De zotste combinaties hoor je en kan je lezen. Tot zelfs met toevoeging van pickles aan de saus… Echt waar!

De oorsprong is de “ragù Bolognese”. Deze pastasaus wordt vaak geserveerd met spaghetti. Voor de inwoners van Bologna dit een regelrechte stommiteit. De ragù bolognese hoort namelijk te worden geserveerd met verse tagliatelle. En zonder kaas!

Er bestaan ook zoveel recepten voor de saus, als er koks of mama’s zijn…

Oorspronkelijk zou er gedroogd eekhoorntjesbrood in gebruikt worden. Weet ik ook maar van horen zeggen en kan niet verzekeren dat dit juist is…!

Gehakt is één van het goedkoopste soorten vlees dat er verkrijgbaar is, daarom heeft het waarschijnlijk ook zo een succes. Van varken, van kalf, van het rund en van de kip…

Spijtig komt gehakt of worst hier bij mij te weinig in huis. Mijn vrouw weigert halsstarrig om “vlees dat niet aan de haak kan hangen” te eten. Ik haal mijn schade dan wel in als zij weer eens in de Egyptische woestijnen brood met sardienen en zand zit te eten.

En de papegaai van café het Vlietje, kon zo mooi zeggen: “worst is ook vlees, maar niet van het beste soort”…

11-04-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Zo zong Jan De Wilde toch, vanmorgen op de radio… Hij had beter over de eerste sneeuw kunnen zingen, zo voelde de temperatuur toch aan…

Maar morgen is het Pasen. Daarom dacht ik om iets te schrijven over een gerecht specifiek voor Pasen… Vorige week had ik het hier reeds over lamsvlees, paaslammetjes… Dan blijft er niet veel anders meer over dan iets over eieren.. De kippen leggen weer eieren…

Maar dat is zo saai…!

Daarom zo maar wat losse flodders…!

Ik dacht aan iets typisch Belgisch: kervelsoep!

Raar maar nergens anders vind je kervel in grote hoeveelheden !!! Kervel zelf wordt wel eens verkocht in het buitenland als “fines herbes” maar verwerken tot soep, nooit van gehoord! Als garnituur in een soep dat wel.

Kleine plukseltjes van kervel in een heldere bouillon of in een aardappelsoep, dat is zeer klassiek.

Nu is het misschien nog een ietsje te vroeg in het seizoen voor kervel maar de betere groentehandelaar kan ons er wel aan helpen.

Ik herinner mij nog van zeer lang geleden dat de groentekar, met paard ervoor, tot aan huis kwam en dat die ( de groenteman, niet dat paard) in het voorjaar pakketjes verkocht voor lentesoep. Er in zaten een tweetal kleine preitjes, een frisse jonge groene snijselder, een jonge ui met het groen en paar dunne asperges en een groot handvol kervel… Misschien ook nog wel wat anders maar dat is dan in de loop der jaren uit mijn geest gewist.

Indien er nog geen kervel te vinden is op dit ogenblik kunnen we ons wel behelpen met een pakje of blokje uit de diepvriezer.

Snij alle groenten in kleine stukjes. Geen mixer nodig hier…Een brunoise zoals ze dat in vaktermen zeggen maar zo nauw steekt dat allemaal niet. Misschien is dit het moment om de met kerstmis gekregen demi chef eens voor de pinnen te halen en te proberen om er mee te snijden…

Leg in dat geval ook maar een doosje “sparadrap” klaar… !

Eerst de gesnipperde ui een beetje aanstoven in boter, dan alle andere gesneden groenten er bij een verder aanstoven… Laat de kervel nog liggen, dat is voor straks. Overgieten met water… Meer moet dat niet zijn… Maar kippenbouillon mag ook. Dan liefst een bouillon die je zelf gemaakt hebt met een oude legkip die nu weigert om nog te leggen… Een haan mag ook, die legt toch ook geen ei… Desnoods blokjes…

Als de soep kookt voeg je er een handvol gewone ordinaire rijst bij. Na een half uurtje kooktijd zijn de groenten een de rijst goed gaar.

Nu gaan we de kervel, die eerst goed gespoeld werd fijn hakken, snijden eigenlijk…

Deze kervel mag nu bij de soep en we laten alles noch twee seconden doorkoken. Dat is het. Langer koken schaadt aan de smaak… Voeg desnoods nog wat bouillon toe als de soep te dik is… Dat is ieders eigen idee hierover.

Als laatste afwerking proeven we en voegen peper en zout toe. Zeker als je blokjesbouillon gebruikt hebt zal dat niet nodig zijn!

De soep kan zo opgediend worden maar lekkerder is om er nu nog een klontje verse boter door de hete soep te roeren of er een scheut room toe te voegen! Met de room zal de soep natuurlijk van kleur veranderen en veel bleker worden.

Dat is de soep.

Enkele weken terug had ik het over de tarbot die ik tot het allerlaatste stukje vlees op gebruikt heb… Er zit nog steeds een potje in de diepvriezer met rauwe resten van diezelfde tarbot.

‘k Ga daar “fisch balls” van maken… Cathérine Vandoorne, van Radio 2, bracht mij op het idee toen zij vanavond een recept voor “viskoekjes” foutief aan het voorlezen was…

Dus : fish balls. Dat klinkt beter. Voor de anderen mag het evengoed viskoekjes of viskroketten heten, als het kind maar een naam heeft.

Vooreerst hebben we daar gare vis voor nodig. Zowel verse vis die gekookt wordt, als vis uit blik. Hier zal dat meestal zalm zijn. Bestaat er nog andere ongekruide vis in blikjes? Tonijn ?

Als gekookte vis komt elke witte vis in aanmerking. Kabeljauw, schelvis, gelijk welke filet…

Het ideale zou klipvis ( gezouten kabeljauw) zijn. Maar die is hier niet zo vlot verkrijgbaar en daar ben je dan ook een paar dagen zoet mee om die eerst te ontzilten.

Zoetwatervis zou ik niet gebruiken, wegens te smaakloos…

Zorg ervoor dat de gekookte vis goed droog is. Dus alle kookvocht er goed laten afdruipen.

Prak de vis fijn met een vork. Controleer op kleine graatjes, die moeten er allemaal uit zijn.

Schat nu hoeveel vis er is of weeg alles af, maar echt nodig is dat laatste niet.

Maak nu een droge aardappelpuree, zonder melk, liefst van loskokende aardappelen, bintjes dus!

De gekookte aardappelen door een pureepers knijpen of door een passe-vite draaien. Desnoods met een vork of stamper fijnprakken. Zelfs met een droge puree gemaakt van aardappelvlokken of poeder lukt het ook wel!!! ( Zelfs met rijst las ik ergens?! )

Neem nu ongeveer evenveel aardappelen als fijngemaakte vis.

Doe ze samen in een kom en voeg toe naar keuze : gesnipperde bieslook, gehakte peterselie, knoflook, gember, gehakte ui of sjalot, je ziet maar…! Wat er in huis is maar overdrijf ook niet…

Droge kruiderij, zoals muskaatnoot, currypoeder of paprikapoeder kunnen ook gebruikt worden…

Voeg er nog een eierdooier bij en eventueel een klein klontje boter en kneed alles goed door elkaar.

Maak hiermee balletjes, of ballen of koekjes of platte schijven, als er maar een beetje regelmatig model in zit. Klop het eiwit een beetje los met een drupje olie en haal de ballen door dit eiwit. Echt nodig is dit ook niet maar zo gebruik je het eiwit dat anders toch maar bij het afval zou belanden.

Rol de bollen nu door paneermeel.

Als het paneren niet volgens de regels verlopen is, is dat geen ramp.

De ballen kunnen gebakken worden in de frituur maar dan moet het paneren toch wel goed gedaan zijn. Anders bak je ze gewoon in een antikleef braadpan in wat hete vetstof. Wel opletten bij het draaien om de korst niet te beschadigen.

Je kan de ballen zo eten met een beetje sla en vinaigrette en een streep ketchup erbij of een andere saus naar keuze uit een potje of flesje. Zoetzure saus bijvoorbeeld…

Maar beter is het om eerst zelf een lekkere tomatensaus te maken.

Fruit hiervoor een gesnipperde ui of grote sjalot samen met een tweetal geperste knoflookteentjes en stoof deze even aan in olie, het mag olijfolie zijn. Voeg er klein blik (1/2 liter) tomatenblokjes aan toe. Peper en zout er bij en laat dit op een zacht vuurtje een klein half uurtje sudderen. Proef even en indien gewenst mag er een klein schepje suiker bij als de saus nogal zuur zou smaken. Heb je toevallig een paar blaadjes basilicum, snij deze dan grof of trek ze in snippers en gooi ze bij de saus… Daarvoor moet je echt geen potje basilicum gaan kopen.

Saus is klaar!

Nu nog een schep saus op een bord, de ballen of balletjes er in, of er naast… en verder is er niets nodig. Fisch balls bevatten alles wat we nodig hebben…!

Nog iets te drinken misschien?

Een glaasje witte wijn , my dear ?

Snel nog een voorgerechtje, dan hebben we een compleet menu.

Snel betekent dikwijls een gerecht met eieren, dan hebben we toch ook nog een ei gemaakt…

Een roerei met aspergepunten?

Er zijn reeds asperges te verkrijgen, ze komen wel van Peru, maar zijn best aanvaardbaar als kwaliteit.

Schil de asperges en snijd de toppen er af op een lengte van een zes à zeven centimeter lengte.

Kook de stengels gaar in licht gezouten water en voeg de punten slechts de laatste vier à vijf minuten toe in het kookwater.

Bewaar de stengels in het kookvocht voor een latere bereiding, als groente bijvoorbeeld of voor een soepje.

Het roerei maak je door de eieren met een vork, niet te lang los te kloppen, ze mogen nog wat “snotterig” zijn. Voeg pas juist voor de bereiding peper en zout toe, anders verkleuren de eieren…!

Verwarm in een pannetje een klontje boter, boter zei ik, dit kan op een zacht vuurtje, dat werkt het snelste maar ook in een kokend waterbad gaat het. Voeg de eieren toe en roer met een spatel en schraap elke keer de reeds gestolde eimassa van de bodem en wanden los. Haal de pan van het vuur of waterbad als de eieren nog dik vloeibaar zijn, op sausdikte. Giet ze ook onmiddellijk op verwarmde bordjes zo stopt het stollingsproces, anders worden de eieren te droog en het is niet de bedoeling om een korrelige droge boel te bekomen!

Verdeel de aspergepunten over de bordjes met ei en versier met een takje fris groen…of enkele sprietjes bieslook, die hadden we toch nog over van de fish balls…

Serveer met een warme toast…

Zo hebben we toch nog een menu gemaakt, misschien wel niet voor Pasen maar toch geschikt voor tweede paasdag.

En overeet jullie niet aan die chocolade eieren…

03-04-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Volgende zondag is het weer Pasen.

Ik keek wat verwonderd op de kalender en realiseerde het mij toen …. Toen ik destijds nog les gaf was het wel even anders. Joepie, Pasen is in aantocht …nog zoveel weken of dagen dan en dan is het weer twee weken vakantie…

Nu is het volgende zondag weer Pasen en die dag zal er niet veel anders uit zien dan alle vorige zondagen…!

Maar elke week opnieuw moet ik toch een onderwerp vinden om iets over te schrijven, en dan is Pasen een goed thema… Want met Pasen wordt lamsvlees gegeten!

De traditie komt misschien reeds van bij de Joden toen ze tijdens de exodus uit Egypte weg trokken. Mozes leidde de groep nadat er eerst zeven plagen over Egypte gekomen waren. Bij de laatste plaag zouden alle eerstgeborenen sterven. De Israëlieten ontkomen daaraan door een lam te slachten en het bloed op de deurposten te smeren…. ( Zelf gezien, enkele weken geleden in de film met Charlton Heston…)

Ja, en wat doe je dan met de rest van het lam?

Opeten? Wie weet?

Ik weet niet of er hier aan Pasen nog veel aandacht besteed wordt. Wij hebben tegenwoordig ongeveer alles wat we ook maar verlangen en lamsvlees ligt gans het jaar door zo maar in de rekken van de eerste de beste kwaliteitssupermarkt te koop.

Vlees van goede kwaliteit zelfs. Meestal ingevoerd uit Nieuw zeeland of Schotland…

Ook lammetjes uit Pauillac en het “Saeftinghe lam” zijn zeer gegeerd. Of lammetjes die “pré salé” genoemd worden. Dit zijn lammetjes die gegraasd hebben op weiden of gebieden die regelmatig door de zee overspoeld worden en waardoor er zout in de bodem gevangen zit of in de planten is opgenomen. De diertjes krijgen daardoor mooi roze vlees met een verfijnde smaak. De lammetjes van Saeftinghe behoren daartoe. Of die van de Mont-Saint-Michel in Frankrijk.

Een lammetje blijft lam tot het hoogstens negen maanden oud is. De beestjes die nu aangeboden worden in de slagerijen zijn een drietal maanden oud en dit zijn de echte jonge lammeren. Zeer jong geslacht worden ze zuig- of melklammeren genoemd. Er wordt wel eens lyrisch gedaan over het malse witte vlees van dergelijke jonge schaapjes maar het is wel vrij droog en smaakloos.

Een goed lam moet reeds een beetje over de frisse groene weiden gedarteld hebben. Of over de dorre heidegronden die begroeid zijn met kruidige planten… Elke bodem geeft zijn smaak aan het vlees.

Ouder dan een jaar wordt een lam een schaap… Dan krijgt het de typische schapensmaak die door de meesten niet echt op prijs gesteld wordt. Het vet van een schaap is dan niet meer glanzend wit maar het wordt geelachtig.

Zo heb ik ooit van iemand, een brave jongen dacht ik, een schaap gekocht… Zijn moeder kweekte de dieren en alle buren kochten bij haar en hij deed het schaap weg voor een prikje… en als de beste stofzuigerverkoper luisde hij mij er in…

Nadien bleek het om een oud melkschaap te gaan… Het was toch een schaap, nee…? Gelukkig ben ik er later in gelukt om het beest te ruilen voor een diepvries lamsbout van behoorlijke kwaliteit… ’t is wel een dure bout geworden.…

De tijd dat een heel schaap als prachtig braadstuk aan het spit gestoken werd is voorbij. Misschien nog eens tijdens de zomer als méchoui…. Een gerecht dat uit de Maghreb overgewaaid is. Wel spectaculair om bij te wonen…

Als een heel lam te veel is kan een “baron d’ agneau”, een “lamsbaron”, (een onbestaand woord) gebraden worden, zowel aan het spit als in de oven.

Met “baron” wordt hier bedoeld; de twee bouten van het lam of schaap die nog aan mekaar vastzitten aan het zadel.

Het rare woord, baron zou door Hendrik VIII van Engeland gegeven zijn aan dit soort braadstuk. Hij vond het gebraad zo lekker dat hij het stuk met zijn sabel tot “baron” sloeg:

Sir loin… of beef!

Andere bronnen zeggen dat het woord uit het Frans komt en dat het om een verbastering gaat van woord “bas rond”, een stuk uit de lende van een rund.

Het braadstuk daarna aan tafel versnijden, dat is een ander paar mouwen. Maar het presenteert wel zeer mooi. Een bekende bereidingswijze is de lamsbout of baron gebraden op een onderlaag van schijfjes aardappelen en uien: op de wijze van de bakkersvrouw, “ à la boulangére”…, want de bakkerin had een grote oven…!

Dunne schijfjes aardappel en bijna evenveel uien eerst een beetje kleuren in vetstof in een braadpan. De lamsbout voorbereiden en kruiden en eveneens een kleurtje laten krijgen in de braadpan. De aardappelen in een diepe braadslee overbrengen en bijna onder vocht zetten met kippen of andere bouillon. De gebruinde bout of baron er op leggen en alles nu in de oven gaar maken.

Het vlees mag redelijk goed doorbraden worden, de aardappelen af en toe eens omroeren.

Een uur verblijf in de oven zal wel voldoende zijn voor een gewone lamsbout. Een baron moet een ietsje langer braden. Laat een kwartiertje rusten vooraleer de bout aan te snijden.

De aardappelen moeten smeuïg blijven vermits de jus van het vlees in de aardappelen zit. Eventueel bouillon toevoegen als er te weinig is. Er mag een mooi korstje op de aardappelen bakken!

De lamsbout moet voorbereid worden door het meeste vet te verwijderen. Daarna prikt men met een scherp puntig mesje gaatjes in het vlees en stopt enkele in de lengte in vier gesneden lookteentjes in die gaatjes. Het vlees inwrijven met peper en zout, desgewenst ook nog met tijmblaadjes en enkele rozemarijnnaaldjes.

Een lamsbout weegt rond de twee kilo. Hij kan gekocht worden met het heupstukje er nog aan of verwijderd… En bout is voldoende voor acht tot tien personen. Het hangt er een beetje van af hoe hij na het braden versneden wordt en of er een hond in huis is.

Het eventueel resterende vlees kan perfect koud gegeten worden. Zorg er wel voor dat alle vet verwijderd is want koud is dat is echt niet zo lekker… Een likje mosterd er op, een stukje vers brood… Koude lamsbout was vroeger een verplicht onderdeel van de “assiette anglaise”, een schotel, vooral gekend aan de kust, speciaal ingevoerd voor de vele Engelsen die daar toen kwamen. De Engelsen zelf noemen het “cold cuts”, koud vlees… een schotel met verscheidene soorten charcuterie en gebraden vlees.

Twee andere stukjes lamsvlees die nu in elke zichzelf respecterende supermarkt te koop zijn, zijn de lamskroontjes en de lamsfilets.

De kroontjes worden zo genoemd omdat ze vroeger wel eens zodanig bijeen gebonden werden dat ze er uit zagen als een kroon. Een Duitse gewoonte, maar een slechte bereidingswijze.

Dit kroontje word gesneden uit de voorste deel van het lam, juist daar waar de ribben zich bevinden, dit zijn de kleine beentjes die er nog aan vast zitten. Hier in België worden ze zodanig gesneden dat er een zes tot zevental ribben aan vastzitten. Zo een stukje is voldoende voor 2,5 personen. Hoe je dat verder thuis regelt dat moet je maar zelf oplossen. Goede eters krijgen zo een kroontje ook wel met twee verwoest… Er bestaan ook dikke en dunne kroontjes… dus kijk maar uit.

De lamsfilets worden uit de rug van het lam gehaald en zijn volledig ontdaan van vliezen en vet. Een zuiver stukje zeer mager vlees. Maar de kroontjes zijn smakelijker, die bevatten een beetje meer vet en hebben meer smaak.

Een lamskroontje moet ook eerst in de braadpan een beetje gekleurd worden, de vleeskant toch, en daarna gebraden worden, tussen de 10 en de 15 minuten in de oven. Dan nog een paar minuutjes laten rusten. De filets kunnen eenvoudig gebakken worden in een braadpan. Bakken zoals een steak en een beetje rosé houden, juist zoals bij een biefstuk. Daarna in dunne schijfjes snijden.

Een probleem is hier altijd dat dit soort vlees weinig of geen jus afgeeft. Er bestaan potjes met lamsfond. Hoeverre die eetbaar zijn weet ik niet. Eventueel kan daarmee de braadslede gedeglaceerd worden, zo ontstaat er een beetje saus.

Zeer lekker om op een lamskroontje een laagje “persillade” te leggen: een kruidenkorst of peterseliekorst.

Kneed hiervoor wat wit broodkruim of desnoods paneermeel met een klont boter ( en geen margarine…! Let op want ik kom kijken…), gehakte peterselie, gehakte knoflook, een likje mosterd, peper en zout tot een stevig deeg. Laat de lamskroontjes nu braden gedurende een vijftal minuten, leg dan een worstje van deze persillade op het vlees en braad verder…

Deze persillade, nadien gemengd met de braadjus vormt een heerlijke saus.

Probleem is altijd, hoe moet dat vlees nu gebakken worden? Rood, rosé of doorbakken.

Doorbakken vlees, dat is simpel, dat wordt kurkdroog, wordt taai en verliest aan smaak.

Rood is van het goede een ietsje te veel, rosé is ideaal. Maar wat als er drie mensen aan tafel zitten met elk zijn mening daarover?

Geen nood. Een lamsfilet heeft een dikke en een dunne kant. De dunne kant zal uiteraard verder doorbakken zijn dan de dikke zijde…opgelost probleem! Bij het snijden van het kleine braadstukje krijgt ieder zijn meug..!

Het klassieke garnituur bij dergelijk gerecht zijn nog altijd groene boontjes, soms in een dun reepje spek gerold een klein tomaatje, gebraden in de oven en gebakken nieuwe aardappeltjes. (Maar die zijn er nu nog niet).

Andere groente zoals asperges, jonge worteltjes, courgettes en aubergines passen er even goed bij… Lamsvlees is op dat punt een zeer dankbaar stukje vlees.

Als saus kunnen zij die avontuurlijk aangelegd zijn ook eens een lookcrème proberen. Knoflookzalfje zegt men ook wel, dat fungeert dan als jus…

Knoflookcreme kun je bij een aantal gerechten eten. Bij gebraden of gegrild vlees maar het past ook prima bij sommige groenten of vis. Als sausje bij een fondue bijvoorbeeld gaat het ook prima. De scherpe knoflooksmaak verdwijnt helemaal en je kunt de volgende dag met een gerust geweten iemand kussen. ( Moet niet..maar mag…)

Voor een kleine portie pel je 1 hele bol knoflook en kook je de tenen 5 minuten in een klein pannetje water. Na 5 minuten gooi je het water weg en doet er vers water bij. Nu nog eens 10 minuten koken. Afgieten en de tenen fijnprakken met 1 of 2 eetlepels room afhankelijk van hoe dik je het wilt hebben en wat zout, het gaat evengoed in een bekermixer of met een staafmixer. Het is heerlijk en zal ook niet misstaan bij een tafel vol met hapjes en rauwe groenten.

27-03-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Het zot in de kop gekregen, vroeg mijn vrouw, toen ze de rekening zag….?

Nu had ik zo goed mijn best gedaan…!

Bij de vishandelaar lagen twee prachtige tarbotten naar mij te lonken. Ze wogen ongeveer twee kilo per stuk. De prijs schommelde rond de 19 eurootjes per kilo.

Tweeënveertig euro armer ben ik thuis gekomen maar met een mooie tarbot in de boodschappentas.

Waarschijnlijk toch nog een gekweekt exemplaar.

’s Anderdaags zou m’n vrouw’s geliefkoosde neefje komen eten, een smikkelaar en daarom werden mijn excessen goedgekeurd!

Ik had ze alle twee kunnen kopen dan kon ik misschien ook het volgende kostelijke (letterlijk) grapje eens uithalen…

Alexandre Dumas vertelt het:

Voor een groots banket dat Cambaceres ( Frans diplomaat) organiseerde, ontving hij twee reusachtige tarbotten, de ene woog 162 pond en de andere 187 pond. ( Het kunnen ook steuren geweest zijn )

Indien men ze allebei tegelijk zou opdienen zouden degenen die van de kleine tarbot een portie zouden krijgen zich benadeeld voelen ten overstaan van degenen die zich van de grote tarbot zouden mogen bedienen. Om dit probleem te voorkomen werd volgende oplossing gevonden :

de kleinste tarbot werd tijdens het banket binnengedragen op een berrie versierd met bloemen en bladeren door twee koksjongens. Een concert van fluiten en violen kondigde de intrede aan.

De fluitist in koksornaat, gevold door twee violisten ook gekleed zoals koks, liepen voor de berrie, rondom de draagbaar gingen vier knechten met fakkels, de koksjongens droegen de messen in een schede bij zich en helemaal vooraan liep de suisse met zij hellebaard.

De berrie met de tarbot rustte op de schouders van de twee koksmaatjes. Tijdens de rondgang werd iedereen zo enthousiast dat men zelfs op de stoelen ging staan om toch maar een glimp van de reusachtige tarbot te kunnen aanschouwen. Maar ... op het moment dat de tarbot terug naar de keuken gedragen werd om daar versneden te worden struikelde één van de koksjongens en de vis viel in stukken op het parket. Kreten van ontgoocheling en ongeloof gingen door de zaal, vooral omdat men nog honger had... Er ontstond enig tumult en iedereen probeerde een oplossing te vinden voor dit incident, maar Cambaceres, met een stentorstem, zoals een oude Romein zou gepast hebben riep: breng de volgende.... De deuren van de keuken openden zich en de tweede nog grotere tarbot werd binnengedragen, dit keer gedragen door vier koksjongens, twee fluitisten, vier violisten, en acht man aan voetvolk. Het applaus overweldigde de kreten van spijt om de kleine tarbot die afgevoerd werd.

Voorlopig kan ik mij dergelijke lol niet permitteren. Wacht tot ik de lotto win…!

Dus ben ik maar heel zuinigjes met de tarbot omgesprongen. Heel het beest mee naar huis gebracht en zelf gefileerd. Dan gaat er ook niets verloren.

Uit de filets kwamen drie zeer mooie porties en drie kleinere. Die kleinere porties zitten nu in de diepvriezer te wachten op betere tijden.

Dit betekent dat je ongeveer 350 gram vis, bruto gewicht moet kopen om één portie over te houden. De overgehouden porties heb ik niet gewogen maar dat zal ongeveer 200 gram geweest zijn. Dus reken dan ook maar dat de prijs van het ruwe gewicht verdubbelt vooraleer het visfiletje op je bord ligt.

Van de kop en de graten, zelfs de vellen kan nog wat behoorlijks gemaakt worden. Daarvoor moet je alles, eerst de kop, daarna de graten en uiteindelijk het vel koken in een gekruid kookvocht. Water met peper en zout, een tak selder en een ui, tijm, blaadje laurier, slok witte wijn … Van de gekookte kop en de graten kunnen daarna de visrestjes afgeplukt worden.

Het kookvocht levert een gelei op die zeer stevig wordt na afkoeling zonder ook maar één gram gelatine toe te voegen. Stop deze visresten nu in een mooi kommetje samen met een paar gepocheerde sint jacobsvruchten, ook de rode koraal, een handvolletje gepelde garnalen en overgiet met een beetje van de goed op smaak gebrachte visgelei.

Na een nacht afkoeling in schijfjes snijden en je verkrijgt een pracht van een voorgerechtje.

Wat sla daarbij en een sausje…

Bij het maken van de filets snijd je de kleine spiertjes mee los, die dienen om de zijvinnen aan te drijven en ook de minder mooie stukken van de buikfilets. Deze afsnijdsels zitten nu ook in de diepvriezer. Daar zal ik later wel wat van maken. Misschien even gaar maken en dan op een laagjes spinazie en overgoten met kaassaus gratineren. Als voorgerechtje?

Of als vissalade?

Het resterende kookvocht staat broederlijk naast het bakje met de afsnijdsels in de diepvriezer.

De porties tarbot heb ik dan op “oude wijze” klaargemaakt: “op een bedje van prei”… ’t Kan moeilijk origineel genoemd worden maar het is wel gemakkelijk.

In feite gaat het om een gepocheerde vis met wittewijnsaus op een onderlaagje van gestoofde julienne van prei. Met spinazie, venkel, witloof of een andere groente zou het evengoed gaan… Als het maar een groente is die een beetje samen gaat met vis. Welke groenten dat zijn? Dat moet ieder voor zich maar uitmaken…voor mijn part geen kool, zeker geen rode kool, of spruiten!

Dit pocheren, het gaar maken onder het kookpunt, gebeurt in principe in de oven maar het lukt evengoed boven op het vuur in een braadpan…

Eerst de prei in julienne snijden… Vermits de meesten daar niet in lukken, mogen ringetjes prei ook gebruikt worden. Een echte netjes gesneden julienne oogt wel veel mooier. ( Reepjes van ongeveer vijf à zes centimeter lengte bij één à twee millimeter breedte...)

Alleen het wit gebruiken, het groen is te donker. Dat kan later dienen voor de soep.

Deze julienne gaar stoven in een klontje boter met een bodempje water. Niet te gaar laten worden.

De filets in een geboterde braadslede schikken, eventueel met een klein zeer fijn gesnipperd sjalotje. De visfilets overgieten met een schep van de bouillon die we gemaakt hebben, visfumet eigenlijk, en een beetje witte wijn en zachtjes laten gaar worden. Niet hevig kokend. De filets moeten niet onder vocht liggen maar dan moeten ze wel eens omgedraaid worden. In de oven is dat niet nodig. De vis moet dan wel afgedekt worden met folie of een deksel…

De kooktijd, sorry, pocheertijd is zeer kort, enkele minuten. Anders droogt de vis uit.

Het kookvocht nu sterk inkoken in een sauspannetje terwijl de filets in een zachte oven warm gehouden worden. ( Ergens iets in de buurt van honderd graden. )

De saus in wording op smaak brengen, er een royale scheut room aan toe voegen en weer even verder koken. Duurt dit te lang naar je “goesting” bindt de saus dan gewoon met een beetje strooimaïzena… Afwerken met een paar klontjes koude boter: zoveel als je calorieën het toelaten.

Dit is een vrije versie van de klassieke wittewijnsaus.

Nu een laagje prei op het bord of serveerschotel, de visfilet er bovenop en dan de saus er over.

Versieren kan je met een takje groen naar keuze of enkele halve kerstomaatjes… kijk maar!

Ik heb er gewoon een paar kleine gekookte aardappeltjes bij gegeven. Een driehoekje gebakken bladerdeeg is ook lekker… of een gespoten dopje hertoginnenaardappel.

Vroeger, heel lang geleden, toen de dieren nog spraken, was de tarbot ook al een luxevis, samen met tong en kabeljauw… De toeristen kwamen toen naar de kust om echt verse tarbot te eten.

De manier om toen de vis te bereiden was zo eenvoudig als wat! Gekookt in water met zout…

De meest simpele oplossing, en het beste voor de vis zelf die daardoor zijn natuurlijke volle smaak behoudt…!

Een mooie portie, een moot, tarbot van 350 gram opzetten in gezouten water. De kooktijd, zeer zachtjes laten koken, is vrij lang als je het zo doet. Die kan oplopen tot 15 minuten.

Het witte en zwarte vel blijft er aan. Terwijl zetten we een klein zilveren sauskommetje ergens op de hete plaat van het fornuis, een klont boter er in… en laat maar smelten. “Diksmuudsche boerebeuter”… Waar vindt je dat nog?

De tarbot werd dan opgediend, zwart vel naar beneden, op een servet. Een tak verse peterselie er naast. Bij de bediening bleef dit vel vastplakken aan het servet waardoor het ook ineens verwijderd was…

Een gekookt patatje was het enige garnituur.

Tarbot kan ook goed gegrild worden. Laat de vis dan wel verder gaar worden in de oven en gebruik echte moten, geen filets. De graat en het vel geven extra smaak aan dergelijke bereidingen.

De tarbot is een grote platvis, die de vorm heeft van een bijna volmaakte cirkel.

De kop is groot en het lichaam is niet met schubben bedekt.

In plaats hiervan zitten er aan de oogzijde (en in mindere mate ook aan de 'blinde' zijde) benen knobbeltjes op de huid, die scherp aanvoelen.

De zijlijn is aan beide kanten goed zichtbaar.

Een griet, de vis, niet mijn buurmeisje, heeft wel schubben en heeft een ovale vorm. Het visvlees van de griet is even smakelijk als dat van de tarbot, misschien een ietsje slapper.

Een echte wilde tarbot is nog moeilijk te vinden, die worden bijna uitsluitend verkocht aan de restaurateurs. Die kunnen dan tot tien kilogram wegen. Daaruit kunnen dan ook prachtige moten gesneden worden. Hetgeen we vinden in de kleinere viswinkels en supermarkten zijn bijna altijd gekweekte vissen. Daar is niks fout mee, ‘t is het gedacht…!

Kleine tarbotjes van een kilo ongeveer zijn zelfs vrij goedkoop maar hou er wel rekening mee dat er veel afval aan is… Iets minder dan de helft van het gewicht is dus “afval”..!

Wil je nog snel eens tarbot eten, koop hem dan nu, stilaan eindigt het goede seizoen en dan is het weer wachten tot de winter er weer aankomt…

21-03-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Er is ooit een statistiek opgemaakt geweest over welke vis de Vlaming het liefst eet.

Ik zal mij misschien vergissen maar ik denk dat zalm daar ergens op de vierde of vijfde plaats kwam. Tong en tarbot en vooral kabeljauw waren nog meer geliefd…

Die drie of vier eersten hebben gelijk. Voor mijn part komt zalm nog veel lager op de ranglijst voor.

Niet dat zalm echt onsmakelijk is maar je wordt dat zo snel beu gegeten…!

Dat is een luxe probleem, ik weet het. Maar vroeger in de keukens werd er op zeker ogenblik, zoveel zalm klaar gemaakt dat het echt niet mee te harden was. De walm van het zalmvet hing in de keuken en drong in alles door. Ook in je kleren en je haar en neusgaten. Soms rook de keuken naar gebraden haring…. Hoe zalm naar haring kan ruiken? Straks meer daarover…

Het verhaaltje doet de ronde dat in de 18^e eeuw, de Nederlandse dienstmeiden afdwongen van hun werkgevers, dat ze niet meer dan twee keer per week zalm zouden te eten krijgen….

Waarschijnlijk is het een verhaaltje want dit verhaal duikt zowat overal op, ook in Duitsland en Frankrijk…. Dienstmeiden hadden in de 18^e eeuw weinig te piepen en waren al heel tevreden als ze ook maar iets te eten kregen… Zalm was toen een vis voor de rijken en niet voor de meiden of knechten.

Alhoewel, de mogelijkheid bestaat dat er inderdaad een overvloed aan zalm voorradig was. Zalmen leefden toen in alle grote rivieren in Europa zoals de Maas, de Rijn, de Loire. Men sprak toen van Rijnzalm en zalm uit de Maas…! Volgens de Fransen was de zalm uit de Loire natuurlijk de allerbeste.

De tijden zijn veranderd en zalm is nu een van de goedkopere vissoorten geworden. Dit dank zij, of is het spijtig genoeg, de zalmkweek. Zalmen worden nu in massa gekweekt in zalmfarms, in grote kooien in de Noorse fjorden en nog op vele andere plaatsen in de oceanen. Spijtig genoeg is de kwaliteit er niet op vooruit gegaan. Daardoor krijg je soms zalm die naar haring smaakt en ruikt omdat de vissen nu vismeel te eten krijgen in plaats van hun natuurlijk voedsel.

Er bestaan in hoofdzaak twee soorten zalm. De Pacifische zalm (Oncorhynchus) en de Europese of Atlantische zalm (Salmo), de laatste, die zoals de naam het zegt vooral in Europa voorkomt.

De eerste soort wordt ook wel Alaskazalm genoemd. Deze soort kennen wij reeds vrij lang, zij het uit de diepvriezer. In de jaren zestig van vorige eeuw werden ze toen ingevoerd.

Van verse zalm was hier ten lande nog nooit gehoord.

De diepvriesbeesten werden in hoofdzaak gebruikt voor koude gerechten en voor buffetten. Als pronkschotel. Een buffet met enige allure moest een mooi opgemaakte zalm op de tafel hebben anders was het maar een tweederangsbuffet.

Een halve moot goed doorgekookte “roze” zalm was toen ook een favoriet voorgerecht. Met tartaarsaus, bij de zalm… natuurlijk. Ook een zalmcocktail was geliefd in die tijden…

Maar de allereerste zalm die we hier te zien kregen was de zalm uit blikjes… Moten zalm met vel en graat in een blik gepropt. Pekel er over en dan gesteriliseerd gedurende enkele uren totdat zelfs de graat gaar werd. Een koude schotel met zalm uit blik was een tijdlang grote luxe… Of een tomaat gevuld met fijngeprakte zalm… en mayonaise.

Nu is er niets mis met die zalm uit blik. Hetzelfde met sardines en pilchards, tonijn of haring… Het zijn conserven zoals alle andere conserven. Nemen voor wat ze zijn… conserven. Voor als het nog eens oorlog wordt.

Het lekkerste vind ik het vocht dat in zo een blik zalm zit… Stiekem durf ik dat opdrinken… En de graat en het vel, dat is ook lekker… Iedereen heeft zo zijn eigenaardigheden, niewaar?

Om een diepvrieszalm van Canada of Alaska op zijn geheel te koken voor een buffet, bestond het probleem er steeds in dat dergelijke zalm veel te droog werd. Daarom werd de zalm dikwijls te weinig gekookt om hem sappig te houden.

Nu achteraf beschouwd was het gewoon onmogelijk om een diepvries zalm van Noordelijke zeeën sappig te koken. De structuur van het zalmvlees is van nature veel steviger een droger dan het vlees van de Europese zalm…

Die diepvrieszalmen hadden ook geen kop meer. Die werd er af gehaald voor ze verpakt werden. Erg jammer was dat wel. Wij zagen hier steeds in de luxe kookboeken, mooie foto’s van opgemaakte zalmen met de kop er nog aan… Veel mooier om te zien alhoewel die kop niet gegeten wordt.

Toen kwamen de gekweekte Europese zalmen op de markt, die hadden wel een kop!

Maar de beesten waren toch o zo vet… Het vet lekte er soms uit… De kwekers die op veel geldgewin uit waren… !

De kwaliteit is ondertussen een beetje beter geworden. De markt van de gekweekte zalmen was op een zeker ogenblik bijna ingestort en toen hebben de kwekers het begrepen… Goede kwaliteit leveren of geen zalm meer…

Nu kunnen we kiezen uit:

Diepvrieszalm, bijna altijd zalm uit het hoge Noorden. Maar zonder kop! Wild.

Europese zalm, meestal vers en met kop maar van twijfelachtige kwaliteit. Gekweekt.
Of wat men noemt wilde zalm en dat kunnen de twee soorten zijn. Daarvoor moet je aan de vishandelaar vragen welke soort het is. Deze wilde zalmen worden gevangen door lijnvissers vanaf kleine bootjes… De wilde zalm is niet regelmatig verkrijgbaar en is ook merkelijk duurder. Het vlees van de wilde, dus niet gekweekte zalm, is ook veel bleker dan dat van een gekweekte zalm… ! De gekweekte zalm krijgt caroteen gemengd door zijn voeding waardoor hij zo een mooi roodroze kleurtje krijgt.

Zalm is ook gekend als gerookte zalm. Lang geleden ook een dure lekkernij…

Nu te koop tot in de Aldi toe!

De kwaliteit verschilt enorm van soort tot soort. Hier moet je voortgaan op je smaak, op de informatie op de verpakking of op de, hopelijk goede raad, die de verkoper je geeft.

De prijs kan zelfs verschillen tot een factor 10…!

Ik heb het geluk gehad om ooit een tijdlang te wonen in een gebied waar de zalmen tijdens de paaiperiode terug de rivier kwamen opgezwommen om hun eitjes af te zetten. Een ervaring die je niet licht vergeet. Sensationeel om te zien hoe een school zalmen het riviertje kwam opgezwommen. Hoe een wijfje putjes maakte in de rivierbodem om haar eitjes in te deponeren en hoe de mannetjes die eitjes dan bevruchten… De rivier kleurde wit van het zaadvocht… Jammer genoeg sterven de meeste zalmen nadien… ( traan wegpinkend…)

Deze ervaring heb ik reeds zeer lang geleden in dit blog neergeschreven. Hier nog te lezen :

Zalmen vangen zonder revolver

Zalm vangen

Zalmen zelf roken is een aangename en leerrijke bezigheid. Dit kan zowel warm als koud gebeuren.

Warm roken gebeurt in een gesloten rookbakje maar de zalm krijgt daardoor een zeer sterke rooksmaak. Het is beter om de rauwe zalm(filet) slechts zeer lichtjes te roken gedurende een drietal minuten en de vis dan verder gaar te maken in de oven. Een limoen of citroendressing daarbij is een goede combinatie.

Om koud te roken heeft men een hele installatie nodig. De vis moet eerst lichtjes gezouten worden en daarna in koude rook verblijven gedurende een hele dag. De temperatuur in die rookkamer mag niet hoger stijgen dan dertig tot hoogstens veertig graden. Dit betekent dat een goed geregelde rookkamer nodig is ofwel een constante supervisie.

Wij rookten vroeger zalmen in een hok gebouwd van betonblokken met een golfplaat als dak. De rook werd gemaakt in een aardewerken pot en die rook werd door een lange dikke buis naar de kamer geleid. De temperatuur werd gecontroleerd door de natuur. In de winter kan de temperatuur moeilijk oplopen boven de dertig graden!

Om af te sluiten nog een receptje:

Eentje dat ik zelf na al die tijd nog op prijs kan stellen.

Zalm met spek en blanke botersaus

Benodigdheden :

• 4 mooie porties uit een zalmfilet
• 4 of 8 zeer dunne reepjes gerookt spek zonder vel.
• 1 dl visfumet
• 250 cl room
• 1 sjalot
• 100 g koude boter
• peper en zout
• 4 of 8 gekookte aardappeltjes

Bereiding :

• Wikkel de porties zalm in spekreepjes.

• Bereid de saus door een gesnipperde sjalot te stoven, deze te blussen met witte wijnen visfumet.

          Laat inkoken. Voeg de room toe en laat verder inkoken.

• Zeef door een fijne zeef en klop brokjes koude boter door de saus. Breng op smaak .

• Kleur de gekruide zalm in een pan op het vuur in boter en maak de zalm verder gaarin de oven,
  

         dit gaat zeer snel!

• Dresseer de zalm op een spiegel van saus en geef er enkele gestoomde aardappeltjes bij.
  

          Een stukje gestoomde broccoli geeft een mooi kleuraccent.

Indien je in de porties zalm enkele insnijdingen maakt kunnen deze opgerold worden en het spek er rond gedraaid. Het spek vast prikken met een tandenstoker en na de bakken deze verwijderen. De zalm kan ook gegrild worden. Dit geeft een mooiere presentatie.

14-03-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Zeer onlangs herontdekt door mij : de boulogne!

Een soort worst die ik sinds mijn kinderjaren niet meer gezien had.

Wij noemden het destijds “wit en zwart” maar diezelfde benaming gold toen ook voor de gewone salami. Waarmee de vergelijking reeds gemaakt is…

Plotseling was het ”wit en zwart” verdwenen van de markt… misschien omdat er toen verhaaltjes de ronde deden dat salami, dus ook ons “wit en zwart” gemaakt werd van kangoeroe of ezelvlees… dat er zelfs kat of hond in dezelfde worst gedraaid werd?

Maar nee, er werd gewoon paardenvlees voor gebruikt…

Als je dit nu vertelt aan je dochtertje of kleindochter van ongeveer 12 of 14 jaar die naar “Amika” kijkt… Doe het liever niet… of je valt voor eeuwig in ongenade. Vertel ook maar niet dat in curryworsten ofte “frikandellen” ook wel eens paard zou kunnen zitten… Als je goed luistert hinnikt het nog !!!

Paardenvlees eten, hoe durven we toch!

In veel landen, vooral bij de Engelssprekende, staat paard eten gelijk aan menseneterij…

They eat horses, don’t they… als het over de onbeschaafde rest van Europa gaat…zo gruwelen de Engelsen…

Toch is paardenvlees hier niet altijd gegeten geweest. Dit was eeuwen lang taboe en ook door de kerk verboden… maar de kerk heeft veel verboden, vloeken bijvoorbeeld!

In Frankrijk hebben ze op een zeker ogenblik in de jaren stillekes een banket gegeven met enkel paardenvlees op het menu om aan te tonen dat paard best kon gebruikt worden als goedkoop vlees voor de gewone burger. Paarden waren er toen in overvloed, ze werden ingezet voor het leger en ze sneuvelden daar of werden te oud voor de strijd… En de kadavers moesten weg van het slagveld, zo snel mogelijk.

Hier dit fameuze menu:

Even vertalen, met wat uitleg:

Bouillon van paard met vermicelli.

Charcuterie en worst van paard, ( Boulogne ?).

Hutsepot van paard.

Paardenvlees “à la mode”. Een heel stuk vlees doorspekt en gestoofd in bruine jus..

Paardenstoverij.

Paardenfilet met champignons.

Salade met olie van het paard…! (Paardenvet is olieachtig!)

Taart met paardenmerg, geparfumeerd met rum.

Als wijn :

Château Cheval-Blanc.

Dezelfde wijn is nu nog te koop aan ongeveer 250 € minimum voor een flesje, tot 5000 € voor een oude fles…

Het “wit en zwart” of “pepersosies” waar ik het hierboven over had heet eigenlijk, met een mooi maar nietszeggend woord : Boulogne… Saucisson de Boulogne.

In Boulogne ( Fr) zelf heeft men er nog nooit van gehoord… ! Dit is omdat de worst oorspronkelijk uit Bologna zou komen...

Deze “boulogne” is een soort salami gemaakt van paardenvlees, niet in een darm verpakt maar in “goudvlies”, één of ander obscuur vlies dat van de blinde darm van runderen gemaakt wordt. Dit vlies wordt ook gebruikt om er perkament van te bereiden.

De worst wordt nog steeds verkocht, heeft geen ronde maar een vierkant vorm en heeft een vrij donker bijna zwart snijvlak. Kwatongen beweren daarom dat er ezelvlees in de boulogne gedraaid wordt !

Nog over dit goudvlies : goudvliezen zijn uit de blindedarm van een rund bereide vliezen, ook gebruikt bij de goudbewerking en als hechtmiddel in de heelkunde.

De boulogneworst is zelfs erkend als officieel Vlaams streekproduct.

Typisch is ook de vierkante vorm van de worst. Niet rond zoals een “gewone” salami. De rauwe vleesmassa wordt met de hand tot vierkante blokken gevormd en dan verpakt in dit goudvlies. De worst wordt ook typisch afgesloten met houten prikkers.

Alleen de firma de Nil maakt de boulogne nog. Vroeger waren er vele firma’s, allemaal gevestigd in de provincie Oost-Vlaanderen die boulogne fabriceerden. Denk ook maar aan de Lokerse paardenworst. Een verse gekookte paardenworst die uren gestoofd wordt in tomatensaus…

Een oude vriend, ondertussen reeds vele jaren overleden, afkomstig van Gent had ooit eens als prijs bij een pak waspoeder een bon gewonnen waarmee hij een eigen fonoplaatje kon laten opnemen.

Waarschijnlijk ben ik de enige die buiten zijn vader en moeder het plaatje ooit heeft gehoord…

Bloende willen wij eten, bloende willen wij hein… zong of brulde hij uit volle borst…

Bloende willen wij eten, bloende willen wij hein...

Ondanks dat ik bijna alle werken van Cyriel Buysse gelezen had wist ik niet waarover het ging… Wat is bloende ? “Bloende” blijkt een Gentse verbastering te zijn van de hierboven genoemde boulogne.

Paardenvlees is een vleessoort die op zijn retour is. Het grote publiek wil het niet meer. Ikzelf ben ook geen echte fan maar dan niet om emotionele redenen maar ik vind de smaak maar niks. Paardenvlees smaak lichtjes zoet. Dit omdat het glycogeen bevat (0,5%), een dierlijk koolhydraat. Een soort vleessuiker. Dat is misschien ook, de reden waarom ook ik het niet zo erg lust. Ik eet het hoor, want vrouwlief eet wél graag paardenvlees…

Paardenvlees was vroeger arme-mensen-vlees. Die tijd is voorbij. Paardensteaks zijn duurder geworden dan entrecote van rund.

Restaurant De Kuiper in Vilvoorde is wereldberoemd om zijn paardensteak…

Even gepikt van een andere site :

Op de kaart vinden we Paardensteak "speciale" terug. Je kan kiezen tussen de normale versie (ca. 200g), anderhalve (ca. 300g) en een dubbele (ca. 400g). Daarnaast kan je kiezen of de steak gebakken of gegrild zal worden. Er wordt telkens een kom frietjes en een kom sla op tafel gezet. Hou vooral de sla goed in het oog, want deze wordt aan tafel vakkundig (en met een ongelofelijke snelheid) door de obers gemengd met een flinke portie mayonaise. Altijd één van de hoogtepunten. Frieten en sla kun je trouwens altijd bij bestellen. De sauzen dien je apart te bestellen en zijn niet in de prijs van de steak inbegrepen. Je vindt er de klassiekers als peperroomsaus en bearnaise terug.

Zo, gratis reclame… !

Mijn twee schoonbroer gingen er ooit zo een “steak speciale”, de dubbele, eten… Toen de ober kwam vragen wat ze wensten als dessert hebben ze nog zo een steak besteld…!

Niet te vergeten, bijna even wereldberoemd is de Willebroekse schep…

Het in de volksmond als “schep” gekende paardenstoofvlees is al vele decennia een Willebroekse culinaire specialiteit. Over de oorsprong ervan bestaat geen volkomen zekerheid. Het lijkt echter wel vast te staan dat de in het midden van de 19de eeuw in Willebroek ontstane paardenmarkt de geboorte van de schep in de hand heeft gewerkt. Nu nog wordt “schep” door de rasechte Willebroekenaar en Vaartlander vooral op de dagen rond de jaarmarkt geconsumeerd !!!

Er is niets speciaals aan het recept! Gewoon zeer eenvoudig stoofvlees gemaakt zonder veel tralaliere… Gebakken vlees, uien, water, een laurierblad en binden met aardappelzetmeel. Misschien een flesje bruin bier als ’t zondag is of voor de kermis…

Typisch is wel dat er veel saus op gemaakt wordt, dat de stukjes vlees vrij kleine gesneden zijn waardoor de stoverij kan geschept worden.

Wij aten dat vroeger op de frieten… De frieten doorweekten dan door die glazige bruine saus… gastronomie is misschien anders maar toch zo lekker..!!!

Een grote met stoofvleessaus… Marcelleke… en doe nog een kwak mayonaise bij… uit die grote bokaal.

Dit product is geen

Mayonaise

Naar het schijnt, en er schijnt wel een en ander, ... zou er in het betere frietvet ook een deel paardenvet gemengd zijn. Alleen te koop voor de beroeps frituristen.

Nu begin ik te denken dat dit zoiets is als het in Holland omschreven “broodje aap”… Reeds aan veel frietkotbazen gevraagd waar ze zulk vet kopen… en niemand weet er wat van.

Misschien toch eens bellen naar de firma Velda te Zele, de enige slagerijgroothandel die nog paardenvlees verwerkt in ons land. Misschien ook paardenvet smelt?

Nu gaan we kijken naar TV naar Fury, Black Beauty en daarna naar Amika… tenzij ik een sjot krijg van Joly Jumper…!

06-03-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Pizza’s, hamburgers, hot dogs, allemaal verboden voedsel hier ten huize Nicolay…

Toch durf ik mij er wel eens aan vergrijpen, … als mijn vrouw het niet weet. Er zitten zelfs Hollandse “kroketten” in de diepvriezer verstopt. Maar die vind mijn vrouw niet want ze heeft nog nooit in die diepvriezer gekeken en weet dus ook niet wat er in zit…

Als de kat van huis is durf ik dan die schatten te voorschijn halen, de frituurpan uit de kelder opvissen, frieten bakken, worsten braden, witte bonen in tomatensaus opwarmen in de microgolf oven, zuurkool uit blik en allerlei ander junk food uit blikjes halen en ….opeten.

Maar dat doe ik nu niet meer. Ik weet nu dat ik daar maagpijn van krijg, boeren moet laten en dan ganse dagen met een opgeblazen gevoel in de buik moet rondlopen… met de gekende gevolgen die niet erg welriekend zijn.

Vorige zondag, mijn gewone taak, er voor zorgen dat vrouwlief ‘s avonds te eten zou krijgen ( en ik ook) maar de schapraai zag er vrij kaal uit… er zat amper meer in dan de traditionele dode muizen…

Ik had nog twee koteletjes en een beetje groenten…. En zo doet een mens uitvindingen…

Twee koteletten, koteletten van de lage rib… Mager vlees, een klein beetje vet maar zeer mals vlees. Soms een klein randje met taaier, donker vlees. De beentjes gingen richting vuilnisbak bij gebrek aan een blaffende hond..

Varkensvlees staat hier ook op de lijst van: te mijden! Amper getolereerd…

Dus eerste bekommernis; zorg ervoor dat het afgewerkte product niet meer op varkensvlees gelijkt.

Daarom dacht ik er aan om het te verwerken zoals in de Chinese meeneemrestaurants en het te bakken in een deegjasje, Chinese valkenvlees in zoetzule saus … zo zag het er al wat onschuldiger uit en zag je ook niet meer dat het vlees van een varkentje kwam…

Om een zoetzure saus te maken heb je toch wel enige vruchten nodig, minstens wat ananas… desnoods uit blik maar - en die was er niet…

Zelfs de aardappelvoorraad was uitgeput… geen Oosterse noedels in huis maar nog een handvolletje spaghetti…

Dus het “plan de campagne” werd het als volgt opgesteld :

Een deegpapje maken en het vlees van de koteletjes in vierkantjes snijden.

Dit vlees marineren met sojasaus, olie, zwarte peper, gember(poeder) en knoflook.

Het deegje heb ik gemaakt met één ei ( geleend), een eetlepel bloem en één eetlepel gewone maïzena, peper en zout…en een lekje water.

De spaghetti in korte stukjes gebroken en gekookt in water met zout. Nadien laten uitlekken en laten afkoelen.

Dan de nodige groenten bij mekaar gezocht; één ui, één wortel, één stukje prei, een handvol diepvries sluimererwtjes en een geweekte Chinese paddenstoel. Die laatste heb ik altijd in huis. Juist omdat ze gedroogd zijn, zijn ze ook zeer gemakkelijk te bewaren.

Later al deze groenten eerst in een mooie julienne gesneden, fijn reepjes dus, en snel gebakken, met een modewoord: gewokt, in olie samen met de stukjes spaghetti. Dus een soort bami goreng gemaakt maar daarvoor moet je wel veel fantasie hebben om dat zo te noemen…

Het vlees, die blokjes mals gemarineerd varkensvlees, nu met het deegje gemengd…

Nu nog een sausje om bij dat vlees te geven…???

Eén van mijn eerste lessen Chinees koken indachtig, herinnerde ik mij dat juffrouw Song Fang, de Chinese lerares, toen garnalen klaar maakte met “tomatenpuree”…

Nadien bleek die tomatenpuree, ketchup te zijn….als het kind maar een naam heeft….

Herinneren jullie zich nog het schrijfsel over die garnalenwedstrijd? Daar had ik toch ketchup nodig om die cocktailsaus te maken…. Lees hier maar.

Wel die fles ketchup ( groot model omdat de kleintjes op waren) stond nog steeds onaangeroerd in de kast te wachten op een verdere nuttige verwerking. Als juffrouw Song Fang daar een saus kan van maken, dan kan ik dat ook wel…dat werd mijn slogan…

Chinees koken of toch zo een soort pseudo Chinees koken, dat moet snel gaan…

De groenten zeer snel roerbakken, geroerbakt, ik heb geroerbakt… en er dan de gebroken spaghetti er bij en alles opwarmen. Een lekje sojasaus, peper en zout en een mespuntje sambal om het geheel wat smaak te geven..

Het vlees dan uit het plakkerige deegje gevist en in een anti kleefpan gebakken in veel olie.

Kalm en rustig gebakken zodat de zaak niet verbrand is en het vlees binnenin toch gaar werd.

Het vlees nadien op een dubbel vel keukenpapier laten uitlekken. Dat helpt geen fluit maar zo krijg je het idee dat je wat minder olie naar binnen werkt… ijdele hoop…

En nu … tromgeroffel… de truc met de doif , de saus…!

In de pan waar het vlees in gebakken werd, laat de resterende olie maar zitten (?), spuit je met een dikke straal de ketchup in. Ik had een knijpfles, de andere waren uitverkocht in de Colruyt..!

Daar voeg je bijna evenveel lichte sojasaus aan toe en nog eens evenzoveel zoetzure loempiasaus…

Voor degene die nu al van bovenaf aan het lezen zijn… Sorry, voor dit recept heb je ook zoetzure loempiasaus nodig… Als je die saus nu toevallig niet hebt… then, Houston we have a problem

De saus komt ook uit zo een plastic fles. Hier staat er zo een in de kast die ik twee keer per jaar ten berde haal. De derde keer moet ik ze veelal weggooien want dan staat er een laag schimmel op…

Hopelijk hebben jullie dergelijke saus, de mijne kwam ook weer uit de Colruyt , merk Shiwa… anders koop je er maar een. Kost niet veel en blijft echt een jaar goed… zonder koeling. ( Ik heb het hier over junk food…toch !)

Dus, ketchup, sojasaus, zoetzure loempiasaus, even opkoken, een beetje water er bij want die saus is of wordt vrij dik. Bij gebrek aan verse gember heb ik er ook nog wat gemberpoeder in gestrooid en lookpoeder want dat busje stond juist naast de gember…

Dan de blokjes gebakken vlees even gemengd met de saus en ik kan jullie verzekeren dat het resultaat heel lekker was….

Mijn vrouw deelde mijn mening niet!

Maar zo had ik toch mijn portie verantwoord junk food gehad en heb er zelfs geen buikpijn of diarree van gekregen.

Om het recept een beetje op te krikken kan je in de saus stukjes ananas uit blik, een paar

blokjes beetgaar gekookte wortel en evenzoveel stukjes groene of rode gebakken paprika aan de saus toevoegen. Zo zal je uiteindelijk een soort echte zoetzure saus met varkensvlees bekomen. Hetzelfde kan met blokjes kip of kalkoenfilet gedaan worden.

27-02-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Eerst nog een beetje doorgaan met het hoofdstuk – nieren- van vorige week.

Schandelijk maar ik ben de rundernier vergeten te noemen. Iemand reageerde al om te melden dat haar (?) moeder altijd nieren bij het stoofvlees mengde.

In de streek rond Mechelen, Willebroek wordt die nier courant gebruikt om te verwerken in het stoofvlees.

Volgens de oude Gentenaars zou in de echte Gentse stoverij ook rundernier thuis horen.

Voor de bereiding; heel simpel, vervang een gedeelte rundvlees door een in blokjes gesneden rundernier. Persoonlijk zou ik de nier apart bakken, de bakaard is anders dan die van rundvlees. De nier geeft nogal vlug vocht af en dat zou beletten dat het stoofvlees mooi kleurt.

Zelfs kan de rundernier klaar gemaakt worden zoals een kalfsnier. De nieren die nu verkocht worden komen van vrij jonge dieren en zijn nog behoorlijk mals. Het enige probleem is dat men de ouderdom van de rauwe nier niet kan inschatten. De slager kan je hierover meestal wel raad geven.

Bojako, mijn expert, als het over Engelse keuken gaat, zat ingesneeuwd en vastgevroren in de Ardennen en heeft daarom haar reactie pas zeer laat gepost. Lees hier maar…

Daar vind je het recept voor “steak and kidney pie”… Een soort bedekte taart maar gevuld met gestoofd rundvlees met niertjes.

Ik raad hier aan om het deeg zelf te maken. Dat gekochte bladerdeeg of brokkeldeeg is niet van fameuze kwaliteit.

In “den ouden tijd” werd dit deeg voor Engelse pie’s gemaakt met geraspt niervet…! Zeer lekker maar amaai mijne cholesterol..!

Bojako heeft het al vervangen door boter. Ook goed.

Vorige dinsdag heb ik, zoals elke dinsdag de laatste weken, gekeken naar het programma van, en met Wim Opbrouck : “in de keuken”! Een programma naar mijn hart!

Een waardige opvolger voor Jeroen Meeus’s programma : “plat préferée”.

Een gereputeerde (sterren)chef toont zijn keuken en geeft twee recepten die nadien moeten nagemaakt worden door twee amateurkoks. Die amateurs zijn meestal mediafiguren.

Zo was het vorige week de beurt aan de immens populair geworden komiek, Philippe Geubels, de man van de Colruyt!

De chef, dit keer was het een minder bekende Griekse chef Constantin Erinkoglouid.

Constantin Erinkoglou wordt de beste Griekse ambassadeur buiten Griekenland genoemd. Hij is socioloog van opleiding maar staat ondertussen al meer dan 10 jaar in de keuken van zijn restaurant Notos in Brussel.

De chef toont dan aan de kijkers hoe hij het gerecht maakt, de amateurskoks bereiden het gerecht volgens de beschrijving, het recept, dat ze op papier krijgen.

De meeste hobbykoks trekken zich behoorlijk uit de slag maar de presentatie laat meestal wel wat te wensen over. Dat is logisch, er is ook zoiets als ervaring en inzicht die tellen…. Dat is in een recept niet te beschrijven.

Ik heb het mij nu wel heel gemakkelijk gemaakt en het recept van de site van Canvas gehaald.

Straks geef ik wel mijn persoonlijke visie.. Eerst de grote chef…:

Philippe Geubels kreeg als opdracht om een gevulde lamsschouder na te maken. Hier het recept van Constantin Erinkoglou:

Ingrediënten:

Voor de lamsschouder:

* 1 ontbeende lamsschouder

* 80 g voorgekookte kastanjes, grof gehakt

* 250 g champignons (verse of een mengeling van verse en gedroogde en/of diepvries champignons)

* 300 g gemengd gehakt (rund + varken, evt. ook lam)

* 1 gehakte ui

* 10 g rozijnen uit Korinthe

* 2 soeplepels gehakte peterselie

* Zout, peper, gemberpoeder en cayennepeper

* Keukengaren en naald

Voor de Havizi:

* 4 eetlepels maïsbloem

* 1 eetlepel griesmeel

* 2 eetlepels verse boter

* Olijfolie

* 50 g fetakaas

* Gevogeltebouillon

* Zout

Voor de gebraiseerde groenten:

* 4 wortelen

* 1 venkel

* 200 g prinsessenbonen

Bereiding van de lamsschouder

De ui stoven, het gehakt toevoegen en samen bakken. Vervolgens gember, rozijnen en cayennepeper toevoegen.

De champignons apart sauteren en aan het vlees toevoegen, samen met de kastanjes en de peterselie. Op smaak brengen met peper en zout.

>> meer info: bekijk fragment (over de vulling)

De rug van de schouder ontvetten, de schouder op een plank openleggen. Het vlees insnijden zodat het overal dezelfde dikte heeft. De schouder geleidelijk aan dichtnaaien en gaandeweg de vulling in de schouder duwen.

>> meer info: bekijk fragment (over het snijden en vullen van de lamsschouder)

Zout en peper toevoegen. Het geheel omwikkelen met keukengaren.

De schouder aanbakken in een pan met olijfolie tot de schouder een mooie bruine kleur heeft. Plaats de schouder in een ovenschotel.

Blus de pan met bouillon en giet dit over de schouder.

Bedek het vlees met bakpapier en dek de schotel af met aluminiumfolie.

Plaats het geheel in een op 210°C voorverwarmde oven.

>> meer info: bekijk fragment (over het bakken van de lamsschouder)

Na 1 uur de folie verwijderen, het vlees met de jus overgieten en vervolgens nog een halfuur in de oven laten gaar worden, zonder folie.

Bereiding van de Havizi

Laat de boter en olijfolie smelten in een pan en voeg de bloem toe. Laat even bakken en blus geleidelijk met bouillon.

Goed blijven roeren om klonters te vermijden.

Voeg de fetakaas toe.

Blijf het geheel doorroeren tot je een dikke puree hebt.

>> meer info: bekijk fragment (over de Havizi)

Bereiding van de gebraiseerde groenten

Snij de groenten in stukjes en stoof ze in olijfolie onder gesloten deksel.

Giet de vleesbouillon af en laat lichtjes inkoken.

Presentatie

Leg een snede van de lamsschouder op een bord en overgiet met saus. Presenteer met de groenten en de Havizi.

Ik maakte dit gerecht vroeger ook graag klaar. Het resultaat is een echt smakelijk stukje sappig vlees. Als vlees kun je bij de slager een ontbeende lamsschouder bestellen maar, en zo deed Filip Geubels het ook, hij had gewoon een diepvries lamsschouder ( vermoedelijk van de Colruyt) gekocht en deze laten ontdooien.

Als vulling gebruikte ik gewoon gemengd gehakt en voegde daar dan de gehakte afsnijdsels van de schouder aan toe. Een eitje en veel gehakte look en platte peterselie moet er ook bij.

Peper en zout niet vergeten, eventueel nog wat specerijen naar smaak… een blaadje salie?

Heel veel vulling gebruikte ik niet, misschien tweehonderd gram gehakt vlees, het diende meer om de stukken vlees van de schouder aan mekaar te kleven. Het opbinden is niet eenvoudig maar met wat goede wil lukt het wel. Bij mijn methode heeft men die speciale dikke naald ( brideernaald) ook niet nodig.

Het gaar maken in de oven met bouillon er bij, is in feite braiseren en niet braden…

De jus hiervan moet eerst grondig ontvet worden vooraleer deze jus gebonden wordt tot saus.

De geblancheerde groenten kunnen eventueel tijdens het laatste half uur mee in de oven gaar gemaakt worden. De opgesomde groenten zijn ook maar een voorbeeld. Dit kan gedaan worden met elke vaste groente. Als de groenten maar tegelijkertijd gaar zijn. Artisjokjes, zilveruitjes, jonge wortelen, raapjes,…

De maïsbrij die hierbij geserveerd wordt valt bij de meeste Vlamingen niet erg in de smaak.

Welk maïsmeel hij hier gebruikt is ook niet erg duidelijk. De bereiding lijkt op polenta. Geen nood, een lekker gebraden of gebakken aardappeltje zal het ook wel doen.

Zo één lamsschouder levert voldoende vlees voor vier tot zes personen naargelang hoe groot hun appetijt is.

Klik hier voor nog enkele filmpjes:

Philippe Geubels “naait” en “ramt”

Philippe Geubels kookt.

20-02-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

In hart en nieren iets zijn of iets doen, betekent zoveel als, iets met veel liefde doen of iets zijn. Nu zondag is het Valentijn, dus kunnen we ook wel iets doen in hart en nieren…

Jullie voelen al met de ellebogen waar ik naartoe wil:… hart en nieren klaarmaken…

Twee producten uit afvalhoop waar niet veel interesse meer voor bestaat. Vooral het hart wordt nu aanzien als hondenvoer of om er zeemzoeterige liedjes over te maken en er over te kwelen… (kwijlen). Of om bypasses aan vast te maken…

De nieren dat gaat nog, die worden nog steeds in sommige restaurants verkocht, daar wordt het zelfs aanzien als luxe. Raar, het sentimentele hart dat het bloed pompt is voor de hond en de nier waar alle pipi door passeert een delicatesse? De wereld op zijn kop.

Vermits Valentijn voor de deur staat beginnen we met het hart.

Eerste vraag, waar koop je hart nog, behalve in de Brabantstraat aan het Noordstation?

Zelfs de slagers raken het aan de straatstenen niet meer kwijt… soms zie ik er eens eentje liggen in de Carrefour bij het slachtafval.. meestal van een varken, een klein hartje…maar wat had je anders verwacht van een varken?

In vroegere kookboeken vind je toch nog recepten voor gestoofd hart, gevuld hart, gegrild hart, enz…

Bijna alle nieren verdwijnen nu in de bloedworst of in kopbereidingen.

Om een hart te stoven of gevuld te stoven moet men dus eerst een hart hebben. Van een kalf of van een varken. Een runderhart is eetbaar, geen probleem, maar daar heb je toch wel een eerste kwaliteitsgebit voor nodig, vals of echt… lamshartjes zijn bij gespecialiseerde slagers soms wel eens te vinden. Meestal op woensdag.

Indien het nog niet gebeurd is moet het hart opengesneden worden maar zodanig dat de twee helften aan mekaar blijven. De bovenste aderen en dunne delen kan men er af snijden.

(Vroeger kreeg ik af en toe een hart van een bevriende slager. Het bovendeel, daar waar de kamers en boezems duidelijk zichtbaar zijn sneed ik er af en dat ging dan naar het poedeltje van de buurvrouw, indachtig dat eten weggooien zonde is… een trek die ik geërfd heb van mijn grootmoeder)

Goed, dan moeten de eventueel aanwezige bloedklonters er uit geduwd of gespoeld worden.

Het hart kan dan gevuld worden met een klein mengseltje van, een beetje gehakt, broodkruim, verse groene kruiden, een eitje, enz… en daarna met een paar touwtjes dicht gebonden worden. Lijkt simpel maar dat is het niet.

Dan wordt het gestoofd in een klein kasserolletje waar het hartje juist in past. Eerst een beetje kleur geven in bruine boter, daarna een beetje vocht toevoegen. Gewoon water of bouillon, bier, witte wijn, denk maar dat je stoverij aan het maken bent. Dus een blaadje laurier, een takje tijm, wat peper en zout, een gesnipperde ui of enkele sjalotten, een teentje look, dit samen aan de kook brengen en dan een goed sluitend deksel op het potje zetten.

Het meeste werk is hiermee gedaan. Je kan het hart in een niet te hete oven stoppen of boven op het vuur verder laten gaar worden, maar dan op een uiterst zacht vuurtje. Het hart nu laten sudderen tot het gaar is… Dat duurt al gauw een uur of drie. We doen aan slow cooking… Als je er vlot kan doorprikken met een breinaald is het goed. Zorg er ook voor dat er steeds voldoende vocht in de pan blijft.

Het hart kan nadien in dikke plakken gesneden worden en bij de saus kunnen allerlei garnituurtjes gevoegd worden zoals champignons, zilveruitjes, spekjes of alle drie samen.

Wilde champignons passen ook goed. Ook vaste groenten zoals blokjes wortel, raapjes, pastinaak of spruitjes…

Serveer daar een lief wijntje bij, een Saint-Amour ( Beaujolais) bijvoorbeeld…

Dan een kaasje in hartvorm, dat bestaat maar dat wordt zoeken en een stevige maar lieflijke rode wijn zoals een mooie ronde Saint-Emilion, dat gaat ook wel Dat is ook een heilige, zoals Sint Valentijn.

Indien je geliefde het hart niet lust kan je later chocolade hartjes bij de koffie geven.

Een andere en eenvoudige methode bestaat er uit om het gereinigde hart in dunne plakjes van ongeveer een halve centmeter dikte te snijden en deze razend snel te grillen. Daarbij eet je wat je wil, een slaatje, of wat groente en een aardappeltje toch…

De nieren dan maar….

Die zijn gemakkelijker te vinden. Courant worden de kalfsnieren gebruikt. Deze worden ook aanzien als de beste. Goesting is koop..! Mooi woord, goesting…

Varkensnieren zijn gemakkelijk te vinden en lamsniertjes, af en toe. Deze laatste zijn ook zo een kleine prutskes dat je er al gauw een drietal nodig hebt per persoon om een beetje portie te hebben.

Het belangrijkste is hier dat de nier in de lengte doorgesneden wordt zodat de witte kanaaltjes er uit kunnen gehaald worden. Een prutswerk. Je kan vragen aan de slager om dit voor jou te doen maar ik doe het liever zelf.

Varkens of lamsnieren zijn boonvormig. Het doorsnijden daarvan gaat vrij gemakkelijk met een scherp mes. De urinekanaaltjes wegsnijden doe je door de punt van het mes onder de witte vezelige delen door te prikken en deze dan weg te halen. Een beetje behendigheid is wel vereist.

Het beste kunnen deze niertjes zeer kort gegrild of gebakken worden. Elke minuut dat ze te lang bakken of grillen worden ze droger een taaier. Lamsniertjes kan je best, opengesneden aan een satépen rijgen… en brochette zoals we hier zeggen.

Ik zal maar vergeten te vermelden dat nieren tijdens het bakproces een duidelijke indruk geven hoe de pipi, de zeik zeg maar, van de leverancier ruikt…

Varkensnieren zijn het ergst, qua stank… Maar zeer goed geschikt om buiten op de barbecue gegrild te worden, dan ruikt niemand het nog. Veel Provençaalse kruiden er over tijdens het grillen en na het grillen een stukje kruidenboter er in… Wat sla er bij en frietjes… of een stukje vers knapperig brood… Roep Bobbie al maar…

Lamsniertjes gaan goed samen met bereidingen waar veel tomaat in verwerkt is. Ratatouille bijvoorbeeld. Of ook met een kruidenboter met wat citroensap in verwerkt.

Indien men op één of andere manier op voorhand een lekkere bruine saus kan maken met mosterd of met augurkjes in verwerkt… of met wilde paddenstoelen…

Ik weet dat ik hier wat raadselachtig aan het schrijven ben maar ik heb zo een donkerbruin vermoeden dat er niet al te veel gegadigden geneigd zullen zijn om hier aan te beginnen. Iemand die het wel zal doen heeft wel kookervaring!

Dan ten slotte een recept dat wel gezien en geproefd mag worden: de kalfsnier!

De kalfsnier wordt bij voorkeur gekocht in haar vet. Een nier zit steeds in een beschermende vetlaag en bij de kalfsnier laat men dat er aan. De nier bewaart zo ook langer.

Eén van de klassieke bereidingen bestaat er in om de nier te grillen, in de lengte in twee gesneden, de kanalen verwijderd en het vet zover weggesneden dat er nog een laagje van een halve centimeter dikte rond blijft zitten. Persoonlijk ben ik daar ook geen amateur van.

De beste bereiding voor mij is de kalfsnier “Beaug锅 Een klassieke bereiding uit de keuken van begin de negentiende eeuw. Een bereiding die normaal in de zaal, dus door de bediening wordt gemaakt. Gemakkelijk voor die van de keuken!

De nier wordt in de keuken voorbereid en in kleine plakjes gesneden. Dan wordt ze zeer snel gebakken in hete boter. Gekruid met peper en zout. Zo gaat de schotel naar de zaal.

Daar staat alles klaar. Een mooie koperen “sauteuse” of flambeerpan, room, boter, bruine vleesjus, cognac, gehakte sjalotjes en een beetje gehakte peterselie en dragon.

De sjalotjes worden even gefruit in hete boter, de niertjes gaan er bij en goed doorgewarmd, dan een scheutje cognac en daarna gaat de vlam in de pijp, sorry, in de pan…

Nu wordt er geblust met room, bruine vleesjus en alles wordt even aan de kook gebracht. Dan rest er nog om even bij te kruiden met peper en zout en de gehakte kruiden toe te voegen.

( De man die voorheen mijn PC’s leverde en onderhield kwam steeds gratis op controle of hersteltoer als hij niertjes op deze wijze klaar gemaakt voorgeschoteld kreeg… met frietjes…)

Een andere gekende methode is de bereiding: “à la Liègoise”. Op zijn Luiks dus.

Daarvoor wordt de nier, in haar vet klaargemaakt… . Het vet wordt nadien weggegooid en de nier in plakjes gesneden. Daarna geflambeerd met jenever en bestrooid met fijn gehakte jeneverbessen. Bruine vleesjus dient als saus toegevoegd te worden.

Als je dit origineel wil doen gebruik je “péket” een Luikse jenever. Bij gebrek hieraan zal een Hasseltse het ook wel doen…

Ik heb hier bewust vermeden om uit leggen wat de nier in een organisme doet… om de weerzin van sommige niet nog te vergroten. Maar die hebben toch niet tot hier gelezen..

Ooit heb ik een slager, een keurslager nog wel, zien lijden toen hij verplicht werd om nieren te eten. Anders verloor hij zijn gezicht. Hij stond bijna te braken bij de kom waarin hij de nieren eerst had laten trekken in azijnwater om die geur van koeienzeik er uit te halen…

Nog vergeten: de Engelse steak and kidney pie…!

Bojako zal één van volgende dagen hier haar recept wel geven in de reacties…maar lees alvast bij Wikipedia waarover het gaat.

13-02-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Het mosselseizoen is reeds voorbij en nu bemerk ik dat ik nog met geen woord gerept heb over mosselen.

Dus hoog tijd om daar wat aan te doen en dat ben ik nu van plan…

Het is al een paar weken geleden, toen ik een voorgerechtje nodig had voor vier personen, dat ik dacht aan mosselen.

Eén van mijn lievelingsbereidingen, en niet alleen die van mij, zijn ‘mosselen in lookboter’.

Zoals ‘slakken in lookboter’ maar dan met mosselen, maar dat kon je zelf ook wel raden... Vermits de Zeeuwse mosselen op dit ogenblik niet veel meer waard zijn, ze worden mager, heb ik geopteerd voor Spaanse mosselen. Die zijn niet overal te vinden maar de betere vishandel heeft die mosselen wel of kan ze toch bestellen. Voor de prijs hoef je het echt niet te laten, ze kosten maar evenveel als de Hollandse mosselen, soms nog minder.

Deze Spaanse mosselen zien er wel anders uit dan de door ons gekende Zeeuwse mosselen, het meest opvallende is dat ze veel groter zijn. De bereiding die ik er wilde van maken vraagt om rauw open gestoken mosselen en als je dat moet doen met kleine mosseltjes dan ben je wel een heel tijdje zoet…! Spaanse mosselen, dat was nu net wat ik nodig had.

Een ander opvallend verschil is dat, eens de mosselen gaar zijn ze ook anders van kleur zijn binnenin. Ze zijn veel geler of zelfs oranje van kleur. En… ze zijn ook taaier…

De typische mossel om te gebruiken bij de paella.

Ook, de wetenschappelijke naam is anders maar dat staat er niet op te lezen. Alhoewel… als je de mandjes te zien krijgt waarin de mosselen verpakt zijn bij de vishandelaar dan is daar steeds een kaartje aan vast geniet met daarop de oorsprong, de Latijnse naam en de plaats van herkomst. Alleen interessant voor keukennerds zoals ik… De Spaanse mossel is een “mytillus galloprovincialis” daar waar de Zeeuwse mossel en de Franse bouchotmossel een “mytyllus edulis” is. ‘ Wat eetbare muis betekent…’

Mossel en muis, dat doet mij nu aan iets heel anders denken maar ik wil het hier netjes houden, dit is een geciviliseerd blog!

Goed, eerst de bereiding. Koop alvast de mosselen, ongeveer een halve kilo per persoon.

Daarna eerst en vooral de lookboter klaarzetten.

Gebruik daarvoor goed malse boter, zet ze daarom eerst een uurtje voordien uit de koelkast.

Ook heb je wit broodkruim nodig, eventueel te vervangen door wit paneermeel. Maar broodkruim is smakelijker. Je kan dat kruim maken, startend van oud wit ontkorst brood, in een bekermixer of foodprocessor. Dit daarna zeven.

Veel gehakte peterselie en nog meer gehakte of geperste look of beter, knoflook… ( Anders verstaan de Hollanders het weer niet…)

Peper en zout niet vergeten… eventueel een paar drupjes citroensap.

Voor tweehonderd gram boter, dat heb je al gauw nodig voor 4 personen, neem je 12 mosselen per persoon, dat is een gewone portie, twee grote eetlepels peterselie, knoflook naar eigen godsvrucht en resistentie, en broodkruim, dit laatste heb ik nog nooit gewogen… wees niet te gierig ermee… Dit broodkruim dient als binding…straks…

De samengestelde boter bereid je door alles goed te mengen. Als je paneermeel gebruikt doe er dan een lepel water bij opdat dit paneermeel dit vocht zou opnemen en daardoor minder hard wordt.

Nu nog de mosselen open maken, zo rauw. Niet het eenvoudigste werkje maar na enige oefening lukt het wel.

Ook zeer moeilijk uit te leggen via een schriftelijke cursus.

Probeer eens: neem de mossel op de vier vingers van de linkerhand, de duim er boven op.

De rechte kant van de mossel moet naar rechts wijzen, de punt naar buiten, weg van je gezicht. (Een mossel heeft een afgeronde zijkant en een rechte zijkant, kijk maar eens goed !)

Druk nu op de mossel met de duim, de bovenste schelp zal ongeveer een millimeter verschuiven....

Neem nu een bot tafelmes of een oestermes in de rechterhand, als je rechtshandig bent en wrik dit mes tussen de twee schelpen. Maak een snijdende beweging naar onder toe, de sluitspier van de mossel word nu doorgesneden. Duw de bovenste schelp een beetje omhoog, hou de mossel op ooghoogte en links zie je nog een spiertje, dat moet ook doorgesneden worden. De bovenste schelp kan er nu afgebroken worden.

De eerste zes mosselen zullen er waarschijnlijk zwaar verhakkeld uitkomen, maar geen probleem, eet die nu, in de keuken, rauw op met een drupje citroen en wat peper van de molen. Mocht er een slok witte wijn in de buurt staan ...doen !

Als alle mosselen open gemaakt zijn kunnen ze bedekt worden met een laagje gemengde boter. Ook de hoeveelheid boter die nodig is, is variabel. Dit hangt er van af hoeveel dat er op elke mossel gedaan wordt en de hoeveelheid cholesterol die je kan verdragen. Verdeel de boter over de mosselen die je hebt…!

Dus weerom, probeer dit recept eerst even uit en trek dan je conclusies...de eventueel resterende boter kan enkele dagen bewaard worden, zelfs lange tijd in de diepvriezer en is ook goed te gebruiken als slakkenboter. De mosselen kunnen zo een uurtje op voorhand klaar gezet worden zonder kwaliteitsverlies.

Schik nu de mosselen op een ovenschaal en plaats ze in een zeer hete oven. Hou ze in de gaten dat ze niet uitdrogen. Maximum tien minuten....Dit hangt allemaal een beetje af van de capaciteit van de oven. Alleen met bovenwarmte wil ook wel eens werken.

Tijdens dit bakproces krimpt de mossel, geeft haar vocht af en dit vocht mengt zich met de boter, het broodkruim zorgt voor de binding. Er ontstaat een soort saus.

De mosselen moeten lichtjes gebruind zijn.

Als ze uit de oven komen, met de duim op de fles, de mosselen met witte wijn (of eventueel pastis) besprenkelen.

Onmiddellijk opdienen, liefst met een partje citroen en veel brood om de saus die zich gevormd heeft in de schelpen op te soppen.

Schrik er ook niet van, voor vier personen heb je een volledige grote ovenschaal nodig om de mosselen in te leggen. Vier maal twaalf is achtenveertig dacht ik zo… en 48 grote mosselen plat naast mekaar opengelegd is dat een hele grote hoop…

En, wat drinken we hierbij… geen hoogstaande wijnen. Een eenvoudig wit wijntje, een “château simple” is meer dan goed genoeg. Een pintje indien gewenst zal ook wel smaken maar dan houd je vieze vettige glazen over. ( Nu, bij wijn ook.)

Gans de bereiding die hier beschreven staat, is ook bruikbaar voor escargots. Dan moet het broodkruim er niet bij en de slakjes kunnen dan natuurlijk in hun eigen huisje blijven…

Bij slakken kan men zelfs een lichte rode wijn drinken. Een beaujolais bijvoorbeeld.

Hetzelfde is ook te doen met oesters en zelfs met sint- jakobsschelpen. Voor sint-jakobsschelpen is het nu volop het seizoen… nog tot maart.

Doen!

06-02-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Soms krijg ik van die rare bevliegingen en dan wil ik haring eten. Toch ben ik niet zwanger hoor, gelukkig maar. Na tien keer haring eten stopt die periode dan weer vanzelf voor een tijdje…

Als er bezoek komt en ze beginnen zo wat te snuffelen… dan weet je het wel, het stinkt hier naar haring! Kaarsjes branden of wierookstokjes laten smeulen, het helpt geen zier. Je krijgt dan de geur van een Indische tempel waar ze net een haring gebraden hebben.

Nochtans zo een gebakken of gegrilde haring met ajuinsaus en gekookte patatjes… niet te versmaden. Daar weegt geen espuma van foie gras tegen op… alhoewel..?

Zo vond ik vanmorgen drie  verloren haringen in de diepvries.

Ooit eens gekocht, in Nederland denk ik, want hier is dat niet zo vlot verkrijgbaar, verse haring bedoel ik, want die stinkt iets minder bij het bakken…

De haringen waren reeds netjes schoongemaakt, kop er af, ingewanden er uit en mooi op een rij in een plastic zakje in de diepvriezer. Had ik zelf reeds gedaan, een tijdje geleden.

Nu weet ik dat vette vis, zoals haring, die wat langer in de diepvries vertoefd heeft soms wel eens een walgelijk luchtje gaat verspreiden tijdens het bakken of braden. Vette vis zoals haring word snel ranzig! Ook in de diepvriezer.

Het was lang geleden dat ik nog een behoorlijke pekelharing gegeten had. Dus de haring zou veranderen in zure haring, pekelharing, opgelegde haring, rolmops, haringfilets, noem maar, het is toch allemaal hetzelfde. Haring bewaard in azijn.

Omdat er nogal wat lezers op zoek zijn naar recepten van nostalgische gerechten zoals pekelharing, hier volgt een recept voor pekelharing.

De haringen waarover ik het had liggen nu in een schaaltje op een bedje van grof zout en zijn bedekt met een laagje van datzelfde zout. Af en toe mogen ze eens omdraaien. Dat doe je in bed ook!

Ik ga ze daar een 24 uur laten in zitten en maar hopen dat ze niet te zout worden.

Maar haring is vette vis, het zout trekt daar niet zo goed in… Morgen maak ik er dan filets van. Dan kan ik een klein stukje uit het midden van de filet peuteren en proeven of het niet te zout is. Zo ja, dan gaan de filets een tijdje in een badje met koud water om het meeste zout er weer uit te halen.

Er zijn ook mensen die de filets zo vers gebruiken, of de hele vissen, maar zo een beetje zouten maakt het visvlees steviger.

Dat is het moeilijkste werk.

Nu is het een kwestie van een passende recipiënt te vinden, een bokaal bijvoorbeeld, waar de filets mooi in kunnen en er toch nog wat ruimte over is voor de uien en de azijn..

Dan een dikke gave ui in fijne ringen snijden en een beetje zout op de uienringen strooien. Goed mengen. Na een kwartiertje kan het overtollige vocht uit de uien geknepen worden.

Een bedje uien op de bodem van de bokaal of andere recipiënt, leggen en de filets er op schikken. Overgieten met een mengsel van half water, half witte alcoholazijn.( Blauwe Hand)

Neem een glas of kopje water en evenveel azijn. Giet dit over de vis en ga verder tot de bokaal vol is.

Stop ook nog een klein blaadje laurier in de bokaal en een schijfje citroen, met schil.

Sommigen voegen ook nog wat mosterdzaadjes toe, een klein heet pepertje, dille of godbetert een schepje suiker…

Nu komt het moeilijkste, van de haring afblijven tot hij op punt is. Als de haring in filets getrokken is zijn deze reeds vrij vlug geschikt om te eten. Na drie, vier dagen. Hele haringen moeten toch wel een week trekken vooraleer ze geschikt zijn voor consumptie.

De zelfgemaakte haringen blijven niet zeer lang goed. Niet zoals dat supermarktspul dat na vier maanden nog intact is.  Laat ons zeggen, veertien dagen is wel het maximum.

Bewaar ze dus in de koelkast.

Industrieel gebruikt men haringen die eerst lange tijd in zout bewaard zijn geweest. Vroeger kon men die ook zo wel kopen maar ik zou nu niet weten waar die zoute, gepekelde haringen  nog te koop aangeboden worden. Een afspraakje met de vishandelaar kan hier wel een beetje helpen.

Dan moet je ze zelf niet meer zouten.

Ook weet ik dat industrieel de haringen eerst een badje krijgen in puur azijnzuur. Als particulier is dat niet zo gemakkelijk verkrijgbaar alhoewel elke apotheker of echte drogist het wel kan bestellen. Maar dan zal de azijn meer gaan kosten dan de haring…!

Het is misschien wel niet het juiste seizoen om zure haringen te eten, in de zomer als het warm is (gebeurt dat hier soms?) met wat sla en tomaten erbij en frieten… Met een dikke kwak zelf gemaakte mayonaise… ?

Op een salade van witte bonen zoals bij de Fransen of - mit kartoffelsalat-  zoals in Duitsland  ?

Er kunnen ook allerhande slaatjes van gemaakt worden. Combinaties met appel, aardappel, komkommer en rode biet gaan zeer goed samen.

Vroeger stond in alle cafés een bokaal met haringen op de toog voor diegenen die al wat pintjes te veel op hadden… Of een sigaar, een bierworstje of een stuk “chocolat” voor zij die nog niet zat genoeg waren…

Dan wilde ik ook eens een taart maken.

Vorig jaar had Jan van de hondjes mij eens twee emmers vol kersen meegebracht uit Frankrijk. Die zijn veranderd in confituur maar er waren zoveel kersen dat ook daarvan een deel verdwenen is in de diepvriezer.

Zij zouden nu gaan dienen als taartvulling.

Daarom eerst een compote gemaakt van de kersen. Gewoon een beetje water er bij en suiker en één minuutje laten koken. Dan gebonden met arrowroot. Dat is een soort zetmeel zoals aardappelzetmeel (patattenbloem) of maïzena maar dan gemaakt van cassave. Te koop in de reformwinkels. Het voordeel van dit bindmiddel is, dat het helder blijft na de binding een ook niet snel verwatert zoals aardappelmeel doet. Verder kan het gewoon in de keuken gebruikt worden om soepen en sausen te binden. Alleen het is wat duurder dan de twee andere genoemde bindmiddelen.

Als je dan toch speciaal naar de reformwinkel moet, breng dan ook een beetje agar agar mee.

Ik had er van Lima, en zeer bekende Belgische firma van natuurproducten. Het zit verpakt in kleine zakjes van twee gram, goed voor het binden van één liter vocht.

Dus de kersen met hun vocht gebonden met de arrowroot en er dan een half pakje agar bij gedaan. Nog een minuutje koken en klaar is kees.

Deze massa begint reeds te stollen na enkele minuten, de agar geeft zeer snel een binding. Het resultaat is een geleiachtige binding zoals je veel ziet bij commerciële fruittaarten. Of  hetzelfde effect als je Taartina zou gebruiken. Agar is een bindmiddel dat gelijkt op gelatine maar de binding begint veel sneller en het is van plantaardige oorsprong, wieren om juist te zijn. De kwaliteiten zijn nochtans niet exact dezelfde als die van gelatine.

Als deeg heb ik gewoon een eenvoudig gezoet brokkeldeeg gebruikt.

90 Gram bloem en daarin kort 60 gram harde koude boter verkruimeld. Met de vingertoppen. Doe het snel zodat de boter niet verwarmt en zacht wordt. Dan een eetlepel fijne suiker een twee eetlepels koud water erbij en alles nu goed mengen en kneden tot een bolletje ontstaat. Zo kort mogelijk kneden, anders wordt het deeg taai!

Dit deegballetje in de koelkast laten opstijven. Een half uurtje is voldoende.

Een gepaste taartvorm insmeren met vetstof en het deeg uitrollen tot een niet te dunne lap, een halve centimeter. Ik gebruikte een taartvorm van 18 centimeter doormeter en drie centimeter hoogte.

Het deeg uitrollen en de vorm bekleden met de deeglap. Het uitrollen gaat niet eenvoudig, je moet regelmatig de randen van het deeg wat “bijplakken” omdat het deeg gemakkelijk scheurt.

Dan kan je de binnenzijde van het deeg in de vorm bekleden met een vel stevige aluminiumfolie en deze vullen met bonen. Maar dat laatste is niet nodig. Druk gewoon de folie goed aan tegen de rand van het deeg en het zal op zijn  plaats blijven.

Bak deze holle, lege  korst nu gedurende een twintigtal minuten. Hoe warm de oven moet zijn dat weet ik niet; goed warm! Als de korst kleur krijgt is de zaak klaar en als ze gemakkelijk uit de vorm komt… Je ruikt het ook, het ruikt dan naar koek!

De taartbodem nu laten afkoelen, op een roostertje indien mogelijk.

Dan een gewone pudding maken met een pakje puddingpoeder. Ik heb nog wat extra vanillesuiker bijgevoegd omdat de smaak van dat puddingpoeder nogal flauw is. Suiker naar eigen smaak.

Wat ik mij nu afvraag is waarom dat dergelijk spul pudding genoemd wordt? Dat heeft niets met pudding te maken… In vakterminologie wordt dit een pasteibakkersroom genoemd, dat is heel wat juister. Ook een namaak “custard” zoals de Engelsen het noemen. Er worden dan wel eierdooiers bijgevoegd… een pudding is een gerecht dat in de oven gebakken wordt en zeer stevig gebonden is, bv broodpudding.

Giet nu een laagje van de gemaakte pudding in de taartbodem en laat dit een beetje bekoelen.

De overschot gebruik je maar om zo te eten…. Een extra dessertje.

Vul verder op met de kersen. Pas op, de kersenmassa moet nog vloeibaar zijn zodat ze mooi kan opstijven in de taart.

Natuurlijk kan dit ook gedaan worden met elke soort fruit, uit blik of zelf gekookt, krieken of abrikozen... Een beetje spelen met de temperatuur en alles komt in orde. Dus je kan best de vruchtenvulling maken terwijl  de pudding in de taartbodem aan het afkoelen is.

Voor de gulzigaards: spuit nog wat slagroom op de taart. Ze moet daarvoor eerst wel zeer goed afgekoeld zijn. Klop de slagroom in een ijskoude kom en gebruik room van 40 % vetstof, anders wordt het een ramp…!

30-01-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Onderstaand stukje over de “onderdanige en gedienstige vrouw…” dat is verleden tijd.

We zullen terug wat ernstiger doen, marmelade of confituur maken van bittere sinaasappelen…

De bittere sinaasappel is afkomstig uit, onder andere, Spanje. Daar groeien ze gewoon langs de straat als decoratieve boom en de vruchten vallen op de straat om daar te rotten.

Hier zijn ze af en toe ergens te koop. En goedkoop is anders… Maar ja, ze worden dan ook maar sporadisch en speciaal ingevoerd voor de amateurs. Ze zijn alleen verkrijgbaar tijdens de maanden januari en gedeeltelijk in februari. Daarna is het te laat voor de rest van het jaar.

De bittere sinaasappel is één van de varianten van de bijna 2000 soorten citrusvruchten die er bestaan op onze aardbol. Pomerans is een oude naam. De bergamot is een variant van dezelfde.

De Latijnse naam is, “citrus aurantium”, goudappels…

De naam marmelade komt uit het Portugees “marmella” de Portugese naam voor kweepeer. De naam is overgegaan op sinaasappelconfituur en de Engelsen hebben die daar opgepikt. Daarom dat de Engelsen nog steeds de naam marmelade gebruiken voor de sinaasappelconfituur.

Nu rest nog de vraag; waar zijn deze sinaasappelen te koop ?

Wel, ik weet het niet… het is een kwestie van zoeken en soms van ze tijdig te bestellen bij de betere groenten en/of fruithandel.

Maar…. Voor lezers uit het Antwerpse : Luc Vanhove heeft er voor mij besteld en hij heeft nog 9 kilo in voorraad… ( Vandaag toch…) Hier de info…adres en dergelijke…

Dan nog het recept: dit is uitvoerig getest door mij. Des te dunner de schijfjes sinaasappel kunnen gesneden worden, des te beter het resultaat. Indien mogelijk met een snijmachine. Eventueel mogen ze ook door een “passe-vite” gedraaid worden nadat ze gekookt zijn. . De pitten blijven dan achter in de zeef maar de marmelade wordt daardoor troebel en heeft niet meer de mooie goudgele kleur. De smaak blijft prima.

Nog een tip: wil je authentiek smakende “canard à l’orange” maken, gebruik dan deze sinaasappel die aromatisch is en zuur smaakt… Dan wordt er gesproken over een “sauce bigarrade”

Confituur van bittere sinaasappelen

Benodigdheden:

• 1 kg bittere sinaasappelen
• 1,5 kg kristalsuiker
• 1,5 liter water

Bereiding:

• De avond voordien, de sinaasappelen goed wassen.

• De bovenste en onderste kapjes wegsnijden en weggooien.

• De sinaasappelen dwars in twee snijden en de pitten er met een klein lepeltje uithalen. Deze pitten bewaren.

• De sinaasappelhelften nu in zo fijn mogelijke schijfjes snijden.

• Overgieten met water en aan de kook brengen. De pitten in een uitgewassen doekje binden en mee laten koken.

• Ongeveer één uur laten koken op een zacht vuurtje, af en toe roeren. Overnacht laten afkoelen.

• ‘Anderendaags opnieuw aan de kook brengen, pitten verwijderen, een kwart liter water bijvoegen en goed laten doorkoken. De suiker toevoegen en al roerend, hevig kokend ongeveer een vijftal minuten doorkoken.

• De confituur zou nu moeten gebonden zijn…Als de confituur van de spatel loopt moet men een langgerekte veerkrachtige druppel zien ontstaan. Een druppel op een koud bord laten lopen en controleren of hij opstijft gaat ook.

• De confituur in uitgekookte potjes met schroefdeksel gieten, de potjes omdraaien en na 10 minuten terug omdraaien.

26-01-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Het mag ook eens wat luchtiger gaan. In keukenland is het nu toch komkommertijd…

Enkele dagen geleden kreeg ik deze mail.

De  tekst is bedoeld voor de “dames” de inhoud klinkt als muziek in de oren voor de “heren”…

Commentaar geven mag maar ik heb dit niet geschreven hoor!!!

Hier gaan we :

23-01-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Sinds enkele weken krijg ik van een vriendelijke mijnheer uit Menen vermoed ik of toch ergens uit die buurt, de recepten van de gerechten die zij met hun kookclub klaarmaken.

Die stop ik dan plichtsbewust in een map voor later gebruik.

Zo zat er onder andere een artikel bij over het versnijden van rauwe kip en ook een over de versnijding van een gebraden kip.

Ik heb het mij gemakkelijk gemaakt en een ander laten werken voor mij, dat brengt evenveel op… Niks dus…

Alhoewel, die beeldjes uit een PDF halen en de teksten aanpassen. ‘K zou nog moe kunnen worden.

De fotootjes, links bovenaan zie je dikwijls een hand… Die is niet van een gehandicapte of van een sterk gekleurde medeburger maar dat ontstaat zo door aan te foto te prutsen met “paint…”, om de reclame van het gratis PDF extractor programma te verwijderen…!

Hier gaan we:

Tusschen ’n talloore en ’n dampekappe vzw

Roland en Terry Van Hecke-Vreugdewater ( Dit is de milde schenker…)

Versnijden van een verse (of rauwe) kip - stap voor stap :

(stappenplan volgens Stefaan Vanbecelaere, 2009)

1. Neem het uiteinde van de beide billen tussen de vingers.

Plaats het mes onder de punt van de borst.Trek de bouten weg van de borst.

Snij schuin omlaag tot op de ruggengraat.

2. Draai de kip een kwartslag in die zin dat de ruggengraat naar je toe ligt.

Snij het been rechtdoor.

3.Verwijder het staartstukje.Zet de bouten recht en snij ze middendoor.

Je hebt nu 2 afzonderlijke bouten met een stukje rug.In dit stukje rug bevindt zich de “kippenoester” (sot l’y laisse). 

4.Snij het stukje rug bovenaan de bout los tot op het gewricht.

Draai het met de hand los van de bout.

5.Snij, tegen het been aan, verder langs het stukje rug en verwijder het.De kippenoester hangt nu enkel nog aan de bout vast.

6. Snij de kippenoester los van de bout.

7.Leg de kip nu op haar zij en snij er de vleugels vanaf.

8. Verwijder het vel.

Wil je de kippenborst met het vel dan sla je uiteraard deze stap over. 

9. Maak een insnijding aan zowel links als rechts van het borstbeen.Voor versnijding tot kippeborst moet de rug van de borst verwijderd worden..

Wil je de kippenfilets volg dan verder vanaf stap 10. 

10.Snij het vlees los van het borstbeen net tot tegen het middenstuk van het borstbeen.

Herhaal dit uiteraard ook langs de andere zijde.

11.Snij, in de beide gewrichten, het wensbeentje los van de rug.

12.Steek nu een hand tussen het karkas van de kip en het vlees.

13.Trek het karkas van het vlees.

Je verkrijgt thans een dubbele filet met het wensbeentje er nog aan.

14.Snij tenslotte het wensbeentje los van het vlees.

Snij de filet overlangs door. Je hebt nu 2 enkele kipfilets.

1 Billen

- Snij het vel tussen de bil en de romp heel voorzichtig in. Het vel mag liefst niet

“gescheurd” worden.

- Snij het vel tot aan het gewricht en buig de bout voorzichtig naar buiten met de hand.

- Draai nu de bout totdat de kop van het gewricht uit de kom springt.

- Snij deze nu los van romp. Het eenvoudigste is er een lichte druk met de hand op geven.

- Maak een insnijding in het kniegewricht zodat de onder- en bovenbout losser komen te

zitten.

2. Vleugeltjes

- Hak de buitenste punt van de vleugels door in het gewricht.

- Snij de vleugeltjes met een stukje borstvlees er aan van het borstvlees af en snij

eveneens het wensbeentje los langs het borstbeen tot op het gewricht.

3. Borstfilet

- Maak een insnijding langs het borstbeen en snij de filets los van het wensbeentje.

- Wil je de vleugels echter aan de filet laten, snij dan het wensbeentje middendoor

onderaan het gewricht.

- Snij eerst de filet los aan de punt van het borstbeen en snij dan de rest los langsheen het

borstbeen.

- Voor klein wild en gevogelte (duiven, patrijs, …) snij je de filet los aan het wensbeentje en

kan je hem zo lostrekken van het borstbeen.

“Wensbeentje” :

Bij het versnijden van de gare kip, zit het wensbeentje altijd in de weg. Met als gevolg: het heerlijke kippenwit gaat aan stukken.

Haal daarom het V-vormige wensbeentje vooraan in de kip er vooraf uit. Ga met een vinger langs een kant van het beentje naar boven. Trek voorzichtig de bovenzijde los. Zet het beentje ui de kip en trek dan de twee onderkanten uit het beest. En de klus is geklaard, bij het versnijden na het bakken, vallen de volledige kippewitten bijna vanzelf van het karkas.

“Kippe-oester of “sot l’y laisse” (volgens de overlevering) :

De smakelijke rugfiletjes op het karkas van de kip worden 'sot l'y laisse' genoemd. De uitdrukking komt uit de tijd van Napoleon, die verlekkerd was op kipgerechten. Toen de kok uitgebeende kip op tafel zette en het karkas weggooide zou hij gereclameerd hebben omdat dit lekkere stukje niet op zijn bord lag, met de gevleugelde woorden ''t zijn zotten die dit laten liggen'.

(Waar Juul Kabas later : ’t zijn zotten die waarken, van maakte…)

16-01-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Opwarming van de aarde?

Mijn voeten, ja…. Koud jongens, koud… mijn voeten zijn koud…!

Nieuwjaar is voorbij, iedereen is uitgefeest en alleman wil op regiem maar met zo een koud weer als dit moet je goed eten om warm te blijven. Dus dat regiem stellen we nog even uit.

De interesse in koken is duidelijk verminderd dat is goed te zien aan de klassering van mijn blogs… alle twee de dieperik in… Maar dat is alle jaren zo, dat komt wel terug goed.

We gaan winterkost maken…om warm te blijven.

Een goede ouderwetse bouilli. Met veel groenten en patatjes, en mosterd, en cornichons…

De bouilli, dat was vroeger de standaardkost van de Fransen als het feest was. Eerst aten ze de bouillon en daarna het vlees met groenten.

In feite is het een oefening in het maken van een goede bouillon want dat is wat we gaan doen.

Koop eerst bij de slager een stuk soepvlees. Platte rib bijvoorbeeld, dat is vlees van de runderborst. Ik vrees alleen dat je zoiets nu best op voorhand bestelt. De slager weet niet wat hem overkomt als er zo maar iemand op een gewone weekdag binnen stapt en een stuk bouilli vraagt… Dat wordt niet meer verkocht. Dat gaat allemaal de americain” in, of in de hamburgers…

Een mooie schijf uit de runderschenkel dan ? Anders het kleine zenuwstuk uit de schouder?

Allemaal mooie en geschikte stukken vlees om bouilli van te maken maar je zal ze eerst moeten vinden. Koop dan ineens vlees voor een tweetal dagen. Zulke gerechten zijn opgewarmd veel smakelijker dan zo maar recht van het vuur.

En koop een ruim stuk vlees, het kost zeer weinig, er is wel wat afval aan, vet en beenderen, maar het loont de moeite. Reken minstens 250 gram per persoon.

Van de resten die je niet meer op krijgt kan bouillisalade gemaakt worden. Of je kan de koude bouilli gewoon in schijfjes gesneden, bestreken met mosterd eten tussen de boterham of op een kraakverse “pistolet”… Kermiseten was dat destijds.

Hetzelfde als bouilli met gestoofde snijbonen uit het zout en witte boontjes… met patatten natuurlijk…

Als je terug komt van de slager, loop dan de groentewinkel in en koop daar een paar preien en een selder met dikke stengels. Misschien een witte selder? De ouderwetse snijselderij, soepselder zoals wij hem ook noemden, is goed maar niet voor deze bereiding.

Verder hebben we nog enkele dikke uien nodig en dikke wortels. Als je van die echt dikke Hollandse winterpenen vind, dat is het ideaal … Of de boer heeft die soms om aan zijn koeien te voeren…!

Goed, thuis gekomen zoek je de grootste ketel, die je in huis hebt, een marmiet.

Stop het vlees daar in en overgiet het met koud water en breng aan de kook. Laat twee, drie minuten doorkoken. Om te beginnen is dat al eenvoudig, niet ?

Giet het water dat er nu behoorlijk vies uit ziet weg. Spoel het vlees af onder de koude stromende kraan. Spoel de ketel ook uit en leg het vlees er terug in.

Wat we nu gedaan hebben heet : blancheren. Dat is om allerlei ongerechtigheden van het vlees te verwijderen. Nadien krijgen we zo ook een mooie heldere bouillon. Overgiet nu het vlees met veel water, de ketel bijna vol.

Was de groenten grondig, schil de wortelen en pel de uien.

Van de prei en de selder snijd je het bovendeel af. Dus de groene bladeren van de prei en de losse bladeren van de selderij. De rosse en verlepte bladeren gooi je onverbiddelijk weg.

Neem één gepelde groet ui en één geschilde wortel.

Als het vlees nu weer een paar minuutjes kookt komt er waarschijnlijk een klein schuimlaagje boven op het kookvocht drijven. Schep dat er af en regel nu het vuur zodat de inhoud van de ketel nog amper kookt. Alleen het oppervlak mag lichtje rimpelen… In vakterminologie noemt men dat : frémir..! Mijn grootmoeder liet dat zo zachtjes trekken, achter op de Leuvense stoof.

Voeg er nu de losse bladeren van de prei en selder bij en de ui en wortel. Prik wel eerst een twee tot drietal kruidnagels in de ui. Voeg nog enkele laurierbladeren toe en een paar takjes verse tijm. Bij gebrek hieraan, gedroogde tijm.

Zout naar behoeven en peper uit de molen. Proef eerst eens, te veel zout kan er niet uitgehaald worden maar kan later wel bijgevoegd worden.

Het meeste werk is hiermee reeds gedaan. Het vlees moet nu tot drie uur toe trekken op dit zachte vuurtje. Hoelang het juist moet koken dat moet je controleren door na twee uur eens een stukje af te snijden en te proeven. Dit hangt volledig af van de ouderdom en de kwaliteit van het rund waarvan het afkomstig is. ( Vraag het aan de slager.)

Ondertussen heb je de mooiste stukken van de groenten in eetklare stukken gesneden. De uien snijd je in vier, de wortels in staafjes de selder en prei gewoon in mooie stukken. Indien gewenst mogen ook stukken raap of pastinaak gebruikt worden maar men moet hiermee wel opletten, de kooktijd van die groenten is veel korter dan van de andere. Ook andere wintergroenten die gekookt lekker smaken, doe maar… wat je wil.

Een half uur voor je denkt dat het vlees zal gaar zijn haal je een groot deel van de bouillon uit de grote ketel en kook daarin de gesneden groenten apart gaar. Normaal moeten die na een twintigtal minuten wel gaar zijn.

Zet de aardappelen nu ook maar op het vuur.

Daarna rest er ons nog om het vlees in dikke plakken te snijden en te serveren samen met de gekookte groenten. ( De groenten uit de grote ketel zijn waardeloos geworden, die mogen weggegooid worden.) Een klein schepje bouillon op het vlees doet dienst als saus.

Een potje mosterd past hier perfect bij, liefst een soort mosterd uit je streek, Tierentijn, Wostyn, De Lelie of de Kroon zijn maar een paar voorbeelden.

Een ander scenario gaat als volgt. Kook gewoon het vlees gaar en laat het een nacht afkoelen in de bouillon maar haal best eerst die losse groenten er uit. ’s Anderendaags kan dan het bovendrijvende vet gemakkelijk verwijderd worden.

De bouillon kan nu gebruikt worden als soep door er een handvol deegwaren in te koken, lettertjes, vermicelli of dergelijke.

Hou wel voldoende bouillon over om het vlees terug op te warmen.

De groenten worden nu pas gekookt en dan alles samen opgediend met gekookte aardappelen.

Zet ook nog een potje augurken op tafel en grof zout voor de amateurs die nog geen hartproblemen hebben.

De rest van de bouillon kan de volgende dag verwerkt worden tot een gewone doorgestoken soep, gebonden met een aardappelrestje of als bouillon met enkele stukjes groente.

Het vlees kan zoals reeds vermeld koud gegeten worden op brood.( Met mosterd)

Maar er kan ook een stoofschotel van gemaakt worden. Daarvoor wordt het vlees in schijven gesneden en in een vuurvaste schotel gelegd.

Nu bereid je een dikke bruine uiensaus met een lekje tomatenpuree er in verwerkt.

Veel grof gesneden uien zachtjes aanstoven tot ze licht bruin zijn in boter of margarine.

Blussen met een scheut azijn en laten droog koken. ( Pas op dat stinkt!)

Roer er dan een eetlepel bloem door en roer tot een soort roux ontstaan, giet een rest van de bouillon er bij plus een schepje tomatenpuree en laat weer eens koken voor minstens een uur…maar weer op een zeer zacht vuurtje.

Als de saus niet voldoende gebonden is doe er wat strooimaïzena bij of voeg wat bouillon toe in het omgekeerde geval.

Giet deze saus nu over het vlees en bestrooi met een handvolletje paneermeel.

Stop in een hete oven tot het oppervlak begint te verkleuren.

Een rest van gekookte aardappelen kan verwerkt worden met gesnipperde gefruite ui en bouillon of melk en men laat dit samen stoven tot een dikke puree ontstaan. Een snuif muskaat erover en desgewenst prakken met een vork.

Voor een bouillisalade snijd je het vlees in zo fijn mogelijke reepjes en meng die met mayonaise ( uit een potje) en een extra scheutje azijn. Voeg wat gehakte augurkjes en zure uitjes toe, desgewenst wat kappertjes.

Een fijn gesnipperd sjalot en gehakte peterselie maken het geheel extra fijn afgewerkt maar dan kan de salade beter niet tot de volgende dag bewaard worden omdat die kruiden anders gaan smaken en zelfs een onaangename smaak kunnen afgeven.

Na zo een portie bouilli kunnen we weer een tijdje tegen de kou en gaan we een sneeuwman maken.

Er waren toch wortels in de keuken om de sneeuwman een neus te geven?

09-01-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

De beste wensen voor het nieuwe jaar en een goeie gezondheid want dat is het belangrijkste, hé….

Nu moeten jullie in koor antwoorden: van ’s gelijkens !

Dat zijn de gewone gemeenplaatsen die met elk nieuw jaar telkens weer en goed bedoeld uitgewisseld worden.

Er is niets aan te doen, de klok tikt onverbiddelijk voort, we zijn weer begonnen aan een nieuw jaar; 2010. Het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw is reeds voorbij.

Tien jaar geleden stond ik nu in een Franse supermarkt aan de kassa te betalen met knisperende spiksplinternieuwe euro’s… Alle kassierster overtuigden de lokale Franse agrariërs ervan dat ze echt maar zo weinig moesten betalen en dat het geld dat ze van de bank ontvangen hadden even goed was als hun vroegere francs…

De Fransen zijn er ook nu nog van overtuigd dat hun vroegere “ancien francs” een veel betere munteenheid was, dan wist je tenminste hoeveel iets kost…

Enfin, we hebben op een waardige manier afscheid genomen van vorig jaar, door dat in alle rust en kalmte te gaan uitwuiven ergens ver weg in de West-Vlaamse bossen…

Een beetje zoals een Amerikaanse “potluck”, de gastheer had de foie gras en twee dikke kreeften. Ik had het hoofdgerecht meegebracht, de juiste begeleidende drank en mijn witte schort en koksmessen.

De foie gras was gekocht op de Brugse kerstmarkt van een Franse dame… en die was perfect; zowel de foie gras als de madame! Het was duidelijk een foie gras van gans, te herkennen aan de bleke kleur en de ietwat fijnkorrelige structuur op de tong… Daar hebben we dan de eerste fles champagne bij gedronken of was het er reeds de tweede ?

Daarna kwamen de twee reuzenkreeften aan bod. Enorme beesten waren het van 1,4 kilo per stuk. Dat wilde zeggen een zevenhonderd gram kreeft per persoon.

Geen kapsones gemaakt met de kreeft. Gewoon in twee gesneden, wat al een serieuze klus was, gezien de grootte van de beesten en de hardheid van hun pantser. Dan een beetje gesmolten boter over het kreeftenvlees gegoten, peper, zout en de kreeften onder de gril gaar gemaakt. Dat was het!

Er stonden nog drie eierdooiers in de koelkast te verpieteren, daar heb ik dan een Hollandse saus van gemaakt. Oeroud en oerklassiek maar nog steeds lekker als je niet te veel op je cholesterol moet letten.

Dikwijls beginnen mensen aan ingewikkelde bereidingen, zeker als ze niet kunnen koken, en komen dan bedrogen uit. Mijn moto: hou het simpel ! Neem perfecte, lekkere grondstoffen, en hang daar niet te veel tierlantijntjes aan… Dikwijls kom je dan ook nog goedkoper uit…

Zoals Peter Goossens zegt : less is more!

Daar hebben we dan een roze champagne bij gedronken van een kleine onbekende producent maar het was een prachtproduct, zo licht, zo fris en zo tintelend…

Goed, dan het hoofdgerecht…

Ik had een mooi stukje hertenfilet meegebracht, met de klassieke garnituur, kleine peertjes gekookt in witte wijn en gevuld met veenbessen. Gestoofde groene kool met spekjes.

Een sausje gemaakt met een gekocht potje wildfond met een beetje gedroogd eekhoorntjesbrood daarin…

De wildfond geleek op afwaswater. Het is de eerste keer dat ik zoiets koop en ’t zal ook de laatste keer geweest zijn. Dat spul heeft reuk noch smaak… en kost dan ook nog twee en een halve euro voor een potje…

Hetgeen we zelf maken, zelfs al is het slecht gemaakt, is stukken beter dan dat flauw afkooksel in bokaaltjes.

Als ik nog eens een haas tegenkom in de Arendonkse bossen…? Wilfond…?

En welke patatjes vragen jullie zich nu af..?

Ik heb weer eens wat bijgeleerd… Ik heb gedaan zoals zovele al voor mij gedaan hebben en de basisbereiding voor aardappelkroketten vorige week in de diepvries gestopt.

Ik had er een soort platte koekjes van gemaakt en wilde die nu bestrijken met ei en in de oven steken tot er een mooi korstje zou op komen… Zover is het nooit gekomen, dat voelen jullie nu al aankomen.

De aardappelpuree, sorry, pommes dûchesse moet ik zeggen, doorgestoken aardappelen gemengd met boter en eierdooiers was veranderd in een waterige substantie eens dat de massa ontdooid was…! Zelfs de hond zou het niet meer gewild hebben…

Nu stel ik mij voor dat er veel mensen hun resten van zelf gemaakte aardappelkroketten in de diepvriezer steken… en zich daarna afvragen hoe komt dat toch dat die altijd barsten???

Ik heb daar ooit eens een stukje over geschreven, hier te lezen…

Nu was het duidelijk zichtbaar omdat er geen paneermeel aanwezig was, de aardappelmassa lag letterlijk in een plasje dooiwater.

Dat water moet tijdens de bereiding op één of andere manier gebonden worden. Dat is mogelijk door zetmeel of rijstmeel toe te voegen tijdens de bereiding zodat het vocht gebonden wordt.

Ofwel zorgt men er voor dat er zo min mogelijk vocht in de gekookte aardappelen overblijft maar daar heb je weinig controle over omdat het een beetje de aardappel zelf is, die waterig is of niet…!

In de oude keuken kookte men de aardappelen voor kroketten niet maar maakte men ze gaar in de schil in de oven. Resultaat : alle vocht weg, verdampt!

Stomen in plaats van koken zal ook wel helpen, de aardappelen komen dan niet in contact met water. De industrie gebruikt aardappelvlokken of poeder, dan kan het vochtgehalte perfect geregeld worden…

Aardappelpuree in de vuilnisbak gekieperd en kleine schattige aardappeltjes geschild en gebraden in de oven… probleem opgelost!

De hertenfilet was van Nieuw Zeelands gekweekt hert maar de kwaliteit is fantastisch. Botermals, lekker sappig vlees. Lichtjes rosé gelaten, dan komt de smaak honderd procent tot zijn recht en zo blijft het ook supermals. Het vlees is op een klein kwartiertje voldoende gebraden.. het is amper enkele centimeter dik, daarom.

Ondanks de flauwe wildfond viel het sausje toch goed mee. Vooral het gedroogde eekhoorntjesbrood geeft een sterke lekkere smaak die perfect combineert met wild.

Daar dronken we dan een oude Saint Emilion bij, een Grand Cru Classé

Dan kwam er nog een dessert…

De gastvrouw stond er op dat zij dat zelf zou maken want het was een specialiteit van de familie en er was geen feest zonder “crème Prospere…”?

Een wat alstublieft ?

Zonder er denigrerend over te doen, het was er aan te merken dat het een oud familierecept was... Een echte ouderwetse pudding, mierzoet, kleverig maar luchtig.

En de familie at de kom leeg !

Waarom weet ik niet maar ergens in mijn achterhoofd was er een heel klein belletje dat aan het rinkelen ging… Ik ken dat, … ik heb dat nog gezien, … gehoord of gelezen…

‘s Anderdaags thuis heb ik het gevonden, in “Ons kookboekje”, uitgave van “den Belgische boerenbond”… Reeks C Nr 2. ( 1934) Crème Prospère… !

Het staat tussen nog andere recepten zoals Beiersche room, Markies, Tapiocapudding en Vlaamsche Leeuw-podding…

Die Vlaamsche leeuw pudding bestaat uit een pudding in twee lagen. Er is een speciale vorm voor nodig met leeuwenmotief. Er wordt bruine pudding in de leeuw gegoten en nadat die afgekoeld is kan er een laag gele pudding over gegoten worden. Nadat de pudding dan omgekeerd is krijgt men een : “Zwarte leeuw op gouden veld”…!

Om geen verwarring te stichten, het gaat hier om een “maïzenavla” zoals de Nederlanders dat noemen. Dat is geen pudding, maar hier wordt dat nu eenmaal zo genoemd…

Mocht er iemand op zijn zolder of kelder zo een leeuwenvorm hebben… of er een vinden op een rommelmarkt… Laat maar weten..

We hadden ons pyjamaatje en tandenborstel van thuis meegebracht… Bob waakte !

De rijkswacht zag weer wat inkomsten verdwijnen…

Volgende week gaan we op regiem…!

03-01-2010, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Gisteren is het feestje bij mijn zuster dan doorgegaan…

De kok van dienst is nu bezig met dit artikeltje te schrijven.

Zoals hier ergens onderaan vermeld, was er een familiefeestje omdat mijn zuster die normaal in Engeland woont uiteindelijk naar België komt wonen.

Het werd dus een “house-warming party” en kerstfeest tegelijkertijd.

Wel is koken in een spiksplinternieuwe keuken niet ze eenvoudig als je wel zou denken. Je vind er niets en er is ook nog niets in te vinden… De ovens waren splinternieuw en ze roken nog naar verbrande machineolie bij het opwarmen.

We hadden eerst champagne; gekocht in de Lidl, om te proberen, een spotgoedkope champagne, en dat viel zeer goed mee. Een tikje zoet maar wie valt daar over.

Er is op dit ogenblik een echte oorlog aan de gang, een prijzenoorlog, tussen de verschillende supermarktketens. Een echte champagne voor minder dan tien euro is nu normaal. 8,45 € is de nu heersende laagste prijs. Reeds twee soorten ( Lidl en Colruyt) geproefd en alle twee best aanvaardbaar!

Oesters erbij als hapje. Gillardeau’s alstublieft! Een beetje toevallig zo geleverd door de vishandelaar. Zij die dit kennen weten wel wat ik bedoel. Voor de anderen : dat zijn zo wat de Rolls Royces onder de Franse oesters.

Nog wulken en kreukels er bij en grote roze garnalen, die momenteel zeer in trek zijn. Dat vooral voor de twee aanwezige kinderen maar de schotel was wel leeg op het einde.

Een potje zelfgemaakte mayonaise met limoen er bij gegeven… omdat ik azijn vergeten was en er geen druppel azijn in de nieuwe keuken te vinden was

Goed dan de borden afwassen… elke keer opnieuw want de nieuwe bewoners hadden niet meer dan 14 borden in voorraad. Zo gaat dat in den beginne…!

Daarna een bordje met uitermate lekkere gerookte Hollandse paling. Zeg nu nog dat die Nederlanders niks kennen van koken! …! Misschien klopt dat ook wel maar paling roken kunnen ze als de beste!

Een warme toast gemaakt van Mega Mindy brood daarbij… Mijn bakker bij wie ik normaal toastbrood zou bestellen gaf er juist op dat ogenblik de brui aan.

‘ k Ga naar Amerika, zij hij !

Dus Mega Mindy brood, zo zouden die kleinsten ook hun boterhammen opeten.

Dan de kalkoen, eerst de borden afgewassen…, volgens het systeem dat ik hier uitgelegd heb, dus zeer lichtjes gepekeld.

Hier een fout van mij; de kalkoen was veel te gaar…. Maar ons moeder vond het goed zo!

Ik niet, maar ja, gedane zaken nemen geen keer.

Daarbij er bestaat een regeltje, en dat klopt, het eerste en het laatste gerecht moet perfect zijn.

Dat is wat de mensen onthouden… Dit was tussenin, dat passeert wel.

Kleine peertje, Jefkes, gekookt in rode wijn met kruidnagel, kaneel, citroenschil en suiker en daar een schepje veenbessencompote in gedaan bij het opdienen… Zeer klassiek.

Handgemaakte kroketjes… gebakken in een spiksplinternieuwe frituurpan.

En dan het dessert want daar zat ik op te wachten… Een echte originele Engelse Christmas pudding.

Dat is het soort pudding dat reeds maanden voordien gemaakt wordt om dan met Kerstmis opgediend te worden.

Deze was een gekocht exemplaar van één of andere chique winkel in Londen. ( Fortnum & Mason PLC )

De pudding was verpakt in een plastic container waarin hij ook moest gestoomd, lees opgewarmd, worden. Een uur en een half heeft dat ding staan stomen in een geïmproviseerde stoompan maar het lukte.

Als saus kan er “custard cream” of “brandy butter” of “ rum butter” of nog wat anders bij gegeven worden. Zus had geopteerd voor room gemengd met cognac. Brandy cream, dus!

Flamberen schijnt ook verplicht te zijn. Dat hebben we plichtsgetrouw gedaan maar op de foto is daar niets van te merken…

Dan; de smaaktest!

Wel het valt best mee. Het is niet zo vreselijk als sommigen dit Engels gerecht wel eens omschrijven. Een licht dessertje is het niet maar de smaak is intrigerend. Veel gekonfijt fruit. De smaak van cognac en rum komt er ook een beetje door…

De consistentie, de structuur, dat was wat anders. Wij denken dat je zo een pudding in spieën kan snijden… Niks daarvan, dat verkruimelt tot een hoop bruine keutels…

Saus daarover scheppen en alles samen oplepelen.

Op het moment dat je dat ziet denk je weer aan het feit dat het Nederlandse woord pudding en het Franse woord “boudin” van dezelfde origine zijn. Ook in Vlaanderen werd en word het woord “bodding” nog gebruikt, vooral als het gaat over broodpudding. Hier een “plum pudding”. Zo wordt de Engelse christmas pudding ook genoemd.

In het geval de pudding niet op prijs zou gesteld worden hadden we nog ijsroom in voorraad maar die is in de voorraad gebleven. Iedereen was verzadigd. Vermits de ijsroom toch ergens in een diepvriezer zit kan die voor een andere keer dienen.

Bij de paling hebben we een kurkdroge Loirewijn “Muscadet sur lie” gedronken en bij de kalkoen een uitermate lekkere Chileense wijn. Speciaal geïmporteerd door Marie-Louise…

En dat was het dan.

Wegens schrik voor de rijkswacht heeft Bob, bijgenaamd Nadine, ons naar huis gebracht… en wat dacht je? Geen rijkswachter gezien over een afstand van meer dan dertig kilometer drukke wegen…

Mag ik verder iedereen een vrolijk kerstfeest een en gelukkig Nieuwjaar toewensen …!

PS , zo heet dat :

Een paar minuutjes geleden een verwittigingmail gekregen van een bezorgde lezer…

Hopelijk komt dit bericht niet te laat als verwittiging voor Fons die van de week vertelde dat 'm "aan de Engelse kerstpudding moest"

Ik heb dit bericht gevonden in de computerversie van Het Laatste Nieuws en ben in de overtuiging dat er alles aan moet gedaan worden om een mensenleven te redden.

(Of...op zijn minst op een waardige wijze moet laten eindigen)

Daarom hier bij de link naar het bericht, hopelijk is het nog niet te laat. Ik heb het destijds overleefd, uiteraard met de nodige complicaties, maar toch overleefd !

Britten tekenen contract voor ze kerstpudding opeten :

Hier te lezen

26-12-2009, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Just!

Douze points, twelve points..



Een paar weken geleden heb ik hier aangekondigd dat ik zou meedoen aan een wedstrijd met en over garnalen.

Vanavond was het zover, het is nu donderdagavond of liever –nacht, 17 december, dit ter informatie..!

Er waren zes kandidaten en slechts één kon er winnen. Een reisje naar de Waddeneilanden en een dagje met een garnalenvisser meevaren : vissen en vangen ?

De Waddeneilanden liggen in de Noordzee, ten noorden van Nederland en Duitsland en ten westen van Denemarken, dit ook ter informatie. Texel, Schiermonnikoog, zijn enkele van de bekendste…

De uitstap naar Nederland duurt drie dagen en niet levenslang….gelukkig maar.

Nu was het vanavond juist een helse avond voor het verkeer. Chaos in het ganse land. Er lag twee centimeter sneeuw en België lag plat op zijn gat. Vijfhonderd kilometer file…

Van het zuiden van Antwerpen naar het noorden heeft een uur en nog een half geduurd.

En zo groot is Antwerpen nu ook weer niet hoor!

Mijn broer was om vijf uur vertrokken in St-Niklaas om te sympathiseren en die is van ellende rond zes uur terug gedraaid, hij had 3 kilometer afgelegd in een heel uur… en zag toen de onoverzichtelijke file op de E 17 staan…

De wedstrijd ging door in “Het kookeiland” gelegen ergens lang de Bischoppenhoflaan, te Deuren, in de opnamestudio’s van onder andere Pietje Huysentruyt.

Onderweg nog een vriendin van mijn vrouw gaan ophalen en met een half uurtje vertraging zijn we er toch aangekomen. Gelukkig, ik was de laatste niet, er kwamen er nog drie na mij…

Eerst de grote dorst gelest met een glaasje cava want dorst had ik wel na die lastige rit.

Dan eens kennis gemaakt met de medekandidaten. Persoonlijk kende ik er niemand van.

Twee namen klonken me wel bekend in de oren. Het bleek zelfs om een Antwerps onderonsje te gaan, drie kandidaten van Antwerpen zelf, als Berchem daar ook bij behoort en een van Turnhout. De twee andere zijn voor mij nog steeds onbekend, ’t zagen er wel toffe kerels uit.

Vier mannen en twee vrouwen, vermits vrouwen steeds voor twee tellen was dat dus een evenwichtige verdeling.

Grote chef, Felix Alen, was de jury samen met twee lieve vriendelijke dames, of waren het nog juffrouwen? Ik durfde het niet te vragen, mijn vrouw was er bij.

Voor het maken van het gerecht kregen we een uur tijd. Na veertig minuten was ik er klaar mee, mentaal had ik het ook twintig keer voorbereid…!

En dan, wachten…op Godot…

Je ziet dan die anderen zwoegen, allerlei ingewikkelde mengseltjes brouwen en roeren en mixen en kloppen en dat gerecht van mij was zoiets eenvoudigs…

Je hoopt stiekem altijd dat je zal winnen maar ik zou al tevreden geweest zijn met het boek dat in het andere geval de prijs zou zijn.

’t Was een leuke avond geweest, weer wat mensen leren kennen en zo blijven we bezig…alsof ik niets anders te doen heb!

En dan de “proclamatie”… Chef Alen gaf wat aanmerkingen bij de bereidingen voor elke kandidaat en toen viel het mij al op dat hij maar één persoon noemde met de voornaam en dat in mijn gerechtje de smaak van de garnalen het beste tot zijn recht kwam. Natuurlijk; ‘k had er niets aan gedaan.

Uiteindelijk bleek ik dan de winnaar te zijn…

Mooi hé!

Een snoepreisje voor vier. Ter waarde van 1000 euro! De twee medereizigers waren reeds gereserveerd…dus geen mails sturen om te vragen of je mee mag om mijn valiezen te dragen. ’t Is al te laat.

Het recept van het gerecht is nog steeds hier te vinden.

Ik heb het daar “oude wijn in nieuwe zakken” genoemd omdat het een nieuwe vormgeving is van een oude bekende: de garnalencocktail. Dat is ook wat er te horen is op het filmpje.

( Die oude zakken heeft niets met de bezoekers van SeniorenNet te maken hoor !!!)

Om mij veel werk te besparen ; hier staat het hele relaas. Met foto’s en filmpjes !

Dit waren de andere kandidaten:

• Ntone : Spaghetti van courgette met grijze garnalen in tomatensausje
• Coolinary : Frisse garnalen salade, garnaalboter, pittig garnaalpompoensoepje
• MinorIssues : Sint Jacobs vruchten op een bedje van broccoli puree met stukjes garnaal
• Sasvangent : Broodrolletjes met wasabi-guacemole, grijze garnalen en appeltjes
• Hungryfeelings : Mousse van kip van basilicum en grijze garnalen
• Keukenweetjes : Garnalenhapjes

We mogen kiezen wanneer we het reisje zullen maken, vermoedelijk wordt dat iets voor het paasverlof.

Daar zal ik dan uitgebreid verslag over geven…

Dat doet er mij aan denken dat ik best wat pilletjes tegen zeeziekte zou kopen.

19-12-2009, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Hieronder nog eens een viertal recepten, je kan er een volledig menu mee opbouwen, niet altijd simpel maar moeilijk gaat ook zij de manke…!

Volgende week nog eens zo een setje gerechten en dan is het bijna zo ver, Kerstmis!

Terwijl gebeurt hier ook ‘vanalles’…!

Ik werd geselecteerd voor de finale van de garnalenwedstrijd. Volgende donderdag mag ik het gerechtje gaan klaarmaken voor de jury…

Ik ben eens benieuwd!

Ofwel is het een boek geschonken door het Nederlands visbureau ofwel een reisje naar de Waddenzee…

Niet dat ik mij meer kans geef dan een ander. Jury’s zijn ondoorgrondelijk!

Uiteraard laat ik wel wat horen.

VT4 heeft mij opgebeld om te vragen om mee te doen aan “Komen eten”…

Ik moet eerst nog naar het programma kijken want ik heb het nog nooit gezien… Ik kijk nooit naar kookprogramma’s, tenzij ‘plat préferé’

Mijn vrouw heeft mij al beloofd dat ze zal gaan lopen als ik mee doe…

Heeft er iemand een vrouw te koop of beter een te leen om de afwas te komen doen?

Het menu dat ik bij mijn zuster moet (moet) klaar maken is nu ook definitief!

Allerlei zeevruchtjes met een glas champagne. ( of twee)

Gerookte Hollandse paling met een beetje versiering er bij… en warme toast.

Een gevulde kalkoen met kleine peerkes (peertjes) in rode wijn en veenbesjes.

De kalkoen gevuld met de klassieke garnituur “chipolata”. Dat is een concoctie van kastanjes, spekjes, zilveruitjes, en mini kleine worstjes…

Ik dacht er ook nog aan om bij het opensnijden van de kalkoen er leeuweriken te laten uitvliegen en er kikkers te doen uitspringen maar er zijn geen leeuweriken en kikkers in de winter…

( Trouwens nergens geen meer…)

En niet te vergeten eigengemaakte, handgemaakte, thuisgemaakte kroketten…. Zo van die dat zo gemakkelijk openbarsten tijdens het bakken…! ( ik ken daar trucjes voor)

Als dessert, val niet om : Christmas pudding ! Reeds van in juli staat de pudding klaar en dan zal mijn zuster hem uren stomen en daarna flamberen, met brandy en er “brandybutter” bijgeven…( Mijn zuster woont in Engeland… zie je…!)

Voor alle veiligheid zullen we ook een grote voorraad roomijs in huis halen…

Nog geen uur geleden hebben we een afspraak gemaakt dat er met Nieuwjaar nog eens zo een braspartij zal doorgaan maar nu bij vrienden aan de andere westelijke kant van het land…

En de rijkswacht waakt !

Moh joengs toh…

Gedroogde eendenborst

Benodigdheden :

• Eén eendenborst van ongeveer 400 gram
• 10 cc wijnazijn
• Een bakje grof zout
• Een katoenen doekje
• Grof gemalen peper en koriander.

Bereiding :

• De eendenborst inspuiten met de wijnazijn. Een gewone injectiespuit gebruiken.

• De eend in folie wikkelen en een half uur laten rusten.

• De eendenborst nu op een laag grof zout leggen, vleeskant naar beneden.

• Bedekken met zout.

• 24 uur laten rusten, daarna het overtollige zout er af vegen

• Stevig kruiden met peper en gemalen korianderbolletjes.

• In een vochtige doek wikkelen en de eendenborst minstens twee dagen, maximum één week laten drogen in de groentelade van de koelkast.

• Eventueel één dag laten drogen in de koude buitenlucht.

• Serveren in dunne schijfjes op een fijne salade of gewoon als hapje, opgerold bij het aperitief.

• Dit lijkt misschien een beetje vreemd en moeilijk maar het is doodeenvoudig te realiseren. Het inspuiten met wijnazijn is zelfs niet echt nodig... gebruik wel grof zout, niet van het fijne keukenzout.

Zalm gemarineerd in dille ( Gravlax)

Benodigdheden :

• 1 zalm van ong. 3 kg
• 1 grote bos dille
• 1 maat suiker
• 1 maat grof zeezout
• ½ maat grof gemalen zwarte peper

• Voor de saus :
• 4 eetlepels grove mosterd
• 1 schepje mosterdpoeder
• 2 eetlepels suiker
• 1 eetlepel azijn
• 1 dl olie
• 3 eetlepels gehakte dille

Bereiding :

• Fileer de zalm en verwijder alle graatjes. Leg één filet op een grote schotel, velkant naar onderen.
• 
  
• Meng het zout, de suiker en de peper. Leg een laagje van dit zoutmengsel op een schaal. Leg hierop een zalmfilet, velkant naar onder. Bestrooi de zalmfilet rijkelijk met het zoutmengsel. Leg een dikke laag grof gehakte dille op de zalmfilet. Bestrooi de andere filet eveneens met het zoutmengsel en leg hem met de velkant naar boven op de andere filet. Bestrooi nogmaals rijkelijk met het suiker en het peper en zoutmengsel.
• 
  
• Bedek met folie en zet de zalm voor ongeveer 48 uur in de koelkast. Zet een plankje met een gewicht ( conservenblik) op de zalm en draai de vis twee keer per dag en overgiet met de vrijgekomen marinade.
• 
  
• Voor het opdienen de kruiden van de vis verwijderen en in plakken snijden zoals gerookte zalm. Indien mogelijk mag men de zalm enkele uren laten drogen in de buitenlucht.
• 
  
• Voor de saus : roer de mosterdsoorten met de suiker en de azijn door mekaar en voeg de olie toe zoals bij mayonaise. Afwerken met dille.

• Serveren in dunne schijfjes met de mosterddressing en met een hete gekookte aardappel…
• Met een beetje sla en een toastje is ook goed.

Lamscarré zoals in Nice

Benodigdheden :

• 2 lamscarré’s ( lamskroontjes…)
• 8 dungesneden reepjes gerookt spek, zonder zwoerd.
• look
• 4 mooie ronde tomaten
• 400 g fijne groene boontjes
• lamsfond
• 16 kasteelaardappelen
• gehakte peterselie

Bereiding :

• Kook de boontjes beetgaar, spoel ze in koud water, leg ze in pakketjes samen en omwikkel ze met een reepje spek. Snijd de zijkanten weg zodat elk pakje even groot is.
• 
  
• Pel de tomaten, snijd ze dwars door, kruid met look en peper en zout. Bestrooi met gehakte peterselie.
• 
  
• Blancheer aardappelen en braad ze gaar in boter.
• 
  
• Kruid en braad de lamscarré’s mooi bruin en zorg ervoor dat het vlees rosé blijft. Braad een kleine mirepoix en een teentje look mee, ontvet en déglaceer met de lamsfond.
• 
  
• Laat het vlees 10 minuten rusten na de braadtijd.
• 
  
• Bak de tomaten in de oven en verwarm de boontjes in een pan met boter.
• 
  
• Snijd het vlees in plakken tussen de beentjes, en serveer met de drie soorten groenten en de saus.
• 
  
• Versier eventueel met waterkers.

• Een beetje bewerkelijk maar dit gerecht levert telkens weer veel complimenten op…
• Zorg wel voor een hulpje in de keuken om dit tot een goed resultaat te brengen…

Gewokte vruchten met dragon en gefruite glasnoedels

Benodigdheden:

• Diverse vruchten, seizoen afhankelijk.
• Vermicelli van mungbonen. Ook glasnoedels genoemd, of mihoen
• Boter
• Olie
• Dragon
• Suiker naar smaak.
• Eventueel sinaasappelsap om te blussen.

Bereiding:

• Schil de vruchten en snijd ze in niet te kleine gelijke stukjes.

• Hak de dragon niet te fijn.

• Verhit olie in een gewone braadpan tot zeer warm …

• Leg een plukje droge draadnoedels in de hete olie, ze zullen onmiddellijk opzwellen zoals kroepoek. Hou ze warm op de deur van de oven.

• Wok de vruchten zeer snel in bruisende boter, kleine beetjes tegelijk, bestrooi met gehakte dragon en suiker. Blus met een scheut sinaasappelsap. Likeur indien gewenst…!

• Schep op warme borden en versier met een toef gefruite noedels en enkele blaadjes dragon.

• Nu kan je allerlei exotische vruchten gebruiken. Als basisvruchten, ananas, mango, schijfjes banaan, verder kan je zelf aanvullen naargelang wat er voorradig is.
• Als je dit niet wil kan de dragon ook weggelaten worden.
• De glasnoedels zijn in elke goede supermarkt verkrijgbaar, het ziet er uit als een pakje breiwol maar dan van doorzichtige stugge draden. Als je ze in hete olie gooit zwellen ze spectaculair op. Strooi er en beetje poedersuiker over, het heeft geen smaak maar is zeer decoratief..!

12-12-2009, 00:00 Geschreven door Nicolay  

Ik heb zo wat last van writers block…geen inspiratie. ’t Is misschien de spanning zo juist voor Sinterklaas…?

Daarom heb ik het mij gemakkelijk gemaakt en drie gerechtjes uit de schuif gehaald die perfect bruikbaar zijn voor feestelijke dagen zoals daar zijn, Kerstmis en Nieuwjaar…

Een gerechtje met vis, perfect als voorgerecht, een hoofdgerecht en een dessertje.

Het hoofdgerecht kan uren voordien reeds klaargemaakt worden.

Het dessert noemden wij vroeger ook wel “sexbananen”, waarom dat zal je wel zien als je ze ooit zelf maakt.

Ik beweer hier nergens dat het gemakkelijke recepten zijn. Enig inzicht is echt wel nodig om hier aan te beginnen maar mocht je nog meer info willen vraag het dan maar.

Timbaaltje van witloof met tong en zalm

Benodigdheden :

• 4 grote tongfilets
• 100 g zalmfilet
• 4 struikjes witloof
• 150 g boter
• 1 eetlepel gehakte sjalotten
• 2 dl room
• 1 dl witte wijn
• 1 eiwit
• 1 dl visfumet
• 4 takjes dille
• 4 rivierkreeftjes
• peper en zout , citroensap

Bereiding :

• Stoof het witloof gaar met boter, water en citroensap. Als het gaar is, afgieten en laten afkoelen.
• 
  
• Koel de zalm in de diepvries en cutter hem fijn met peper en zout en één eiwit. Meng op ijs één deciliter licht opgeklopte room door de visfarce.
• 
  
• Beboter de timbaaltjes en schik de witloofblaadjes, met de punten naar binnen toe in de vormpjes. Rol de tongfilets tegen de wanden van de vorm, tegen het witloof en verdeel de zalmmousse door middel van een spuitzak in de overgebleven ruimte in de timbaaltjes. Vouw de overhangende witloofblaadjes op de vulling en pocheer alles gedurende een vijftiental minuten in een warmwaterbad in de oven.
• 
  
• Stoof de sjalotten lichtjes aan, blus met de witte wijn en de visfumet. De jus die uit de bokaaltjes komt ook toevoegen. Laat tot de helft inkoken. Voeg de room toe en kook nogmaal verder in. Verder afwerken met klontjes boter. De saus doorzeven.

• De inhoud van de timbaaltjes omkeren op een bord en overgieten met de saus. Versieren met een fleuron en/of een gekookt rivierkreeftje of grote gamba…

Gegratineerd kalfsgebraad met Ardense ham

Benodigdheden :

• 1 kalfsgebraad van 2 kg ( 10 personen)
• een groentemirepoix voor het gebraad
• 1 liter melk
• 1 kg champignons
• 250 g gemalen kaas
• 10 sneden Ardense ham
• boter
• peper en zout
• 100 g roux

Bereiding :

• Kruid het gebraad, kleur het op het vuur en braad het op de gewone wijze met de mirepoix. ( ong 50 minuten)

• Snij de champignons in schijfjes en stoof of bak ze.

• Maak een redelijk dikke bechamelsaus.

• Deglaceer het gebraad met water of fond en voeg deze deglaçage bij de bechamel evenals het champignonkookvocht als er is. Voeg de kaas toe en breng de saus op smaak.

• Dresseer het vlees op een geboterde schotel en leg tussen elke twee sneetjes vlees een stukje ham. Kleef alles aaneen met soubisepuree indien gewenst.

• Bestrooi met geraspte kaas en spuit een rand duchesse rondom of serveer met kroketten.

• Gratineer in een hete oven.

• Deze bereiding kan op voorhand gemaakt worden en terug opgewarmd worden.

Dit gerecht is een variant op het “Orloffgebraad”…!

Mirepoix : een mengseltje van grof gesneden wortel ui en een kruidenbosje

Soubisepuree: een beetje bechamelsaus gemengd met zeer veel gehakte gestoofde uien.

Duchesse : doorgestoken aardappelen met eierdooier en boter, peper en zout en muskaat.

Gegrilde banaan, chocolade en advocaatsaus

Benodigdheden :

• 4 rijpe bananen
• 4 bolletjes vanille-ijs
• boter
• 4 schepjes suiker
• 4 eetlepels advocaatlikeur
• 4 eetlepels chocoladesaus

Bereiding :

• Geef een diepe insnijding in de bananen in de lengterichting. Druk ze wat

samen zodat de insnijding open komt staan. Of je kan de schil er reeds gedeeltelijk afhalen oprollen en vastprikken met een tandenstoker.

• Schik op een ovenplaat en strooi een lepeltje bruine suiker in de banaan en stop er een stukje boter bij.

• Bak de bananen in de oven tot de schil zwart kleurt.

• Schik op een bord, schep chocoladesaus en advocaat op het bord en leg een bolletje ijs in de banaan.

• De advocaat kan vervangen worden door sabayon die aangelengd werd met cognac en gecondenseerde melk.

Dit is geen grote luxe dessert maar wees maar zeker, als het op tafel komt hilariteit alom na enkele minuten.

Vooral door de overvloedige dranken die voordien reeds genuttigd werden… en er is altijd nonkel Charel om de zaak in gang te zetten…!

04-12-2009, 00:00 Geschreven door Nicolay