Er zijn al weer vier weken verlopen sinds die blijde zaterdag, dat ik mijn grote angst overwon. Jullie zijn zeker wel benieuwd om te weten, wat Jan zei, toen hij hoorde dat ik niet bang meer was om kinderen te krijgen. Nu om de waarheid te zeggen; vertellen: tot vanmorgen na de kerkdienst heeft hij niets van zich laten horen, eenvoudig, omdat hij nergens van wist. Nu weet hij het dan, maar om te zeggen, dat hij gillerig enthousiast is, zou bepaald te sterk zijn uitgedrukt. Hij moet de b, die op de a volgde, duidelijk nog even verwerken. Hij zit nu wat verwezen voor zich uit te kijken. Mijn lieverd is vanmorgen wel helemaal tot de rode streep belast. Zo net pruttelde hij nog: En dan zeggen ze, dat je geen bovenmatige beproevingen hebt te doorstaan (1 Cor. 10:13). Ik heb teruggezegd: Maar je zou je toch schamen voor een ondermaatse. God stelde Jezus toch ook aan de uiterste druk bloot, toen Hij Hem eerst zo lang honger liet lijden en daarna de duivel toestond, juist daar aan te vallen (Matth. 4:2,3). En hij weer, echt een beetje spinnig: Weet je wel, dat ik sta te kijken van jouw vaardigheid om met teksten te strooien als Sinterklaas met pepernoten. Maar of dit nu het juiste moment is. Goed, je hebt gelijk: ik walg van stupide burgerlijkheid met de geur van mottenballen en juist op dat punt werd ik aangevallen. Maar: eerst die fijne bediening; dan die dolkstoot in de rug en daarna kom jij me blij lachend nog dat vertellen het ontbrak er nog maar aan, dat je met het nieuws kwam, dat je al in verwachting was. Ik blijf het raar vinden, dat je mij niet eerder hebt ingelicht. Ach, geef het toetje maar; het zal wel warme vanillevla zijn (2.4.6.3). O, het is nog zo ook!
Nu, laat hem maar even; eerst even vier weken bijpraten. Ik heb zo gemerkt, dat ik gebouwd word, nu ik bekeerd ben. Dezer dagen heb ik gesproken met Gijs (2.4.6.9). Voor zon gesprek was ik nu dan net sterk genoeg. Gijs is niet zo maar iemand. Ik heb dan toch maar bijna twee jaar met hem als man en vrouw geleefd. Ik ben los van hem; hij niet van mij. Ik heb hem heel duidelijk gemaakt, dat hij mij uit zijn gedachten moest zetten, dat ik bij Jan hoorde. Hij keek mij zo wanhopig aan, dat ik er gewoon naar van werd. Toen zei hij: Ik heb er een frustratie aan overgehouden. Elke keer, dat ik een aardige, jonge vrouw zie er komt er op het ogenblik geregeld één in de zaak denk ik: t is toch maar weer voor twee jaar. Ik kom maar niet door die denkbeperking heen. Ik zag zo duidelijk de vrucht van mijn vroeger leven, toen de macht van satan er overheen lag. Ik schaamde mij (Rom. 6:21).
Daarna evenwel rechtte ik geestelijk gezien mijn rug. In een flits zag ik, juist op een ogenblik, dat daarvoor heel niet geëigend leek, dat de zondetijd achter mij lag. Ik zou geen onvrede meer over mijn stukje wereld verspreiden. Ik zou de handen van velen gaan grijpen, om ze mee te trekken naar een feest (Zef. 3:1. Ik wist, dat een onnoemlijk aantal mensen, dieren, planten en dingen een heelal vol op dat feest wachtten. En ik begon de opdracht, die ik opeens duidelijker dan ooit zag, maar vast te gehoorzamen voor wat betreft Gijs. Ik sprak over Jezus met deze mensenschuw geworden, teruggetrokken man. Wat wilde ik hem graag uit zijn kuil halen. Hij luisterde wel, maar zei: Ik ben zo argwanend geworden. Wat je nu zegt, klinkt in mijn oren zo brein-wasserig, zo drijverig. Sorry hoor: laat me er nog even over nadenken. En zo ging ik de winkel uit, met dit gebed: Heer, verlos hem van zijn toch maar weer twee jaar frustratie. En verder liet ik hem dan maar aan God over.
Weer een andere belevenis. Moet je horen, wie er vorige week mee geweest is naar de sam: Ilona! (2.4.6.5). Ik kwam haar maandag daarvoor tegen: Meid, wat heb ik jou een tijd niet gezien. Gauw een kop koffie met een moorkop. En vertel op; ik heb het één en ander gehoord, maar ik wil, dat je het zelf vertelt. In een restaurant hoekje luisterde ze met die haast verbeten aandacht, zo heel kenmerkend voor haar. Ik vertelde haar van de nieuwe, lokkende uitzichten van het leven met Jezus, over het vrijkomen van doemdenken en over nieuwe levensmoed. Ik verklapte ook iets van de verwachting, die ik had over het vele, dat de Heilige Geest nog aan gaven en beloften voor me klaar had liggen. Ik had zo ging ik verder nieuwe vrienden ontdekt; de engelen, die mij hielpen. Ik had ook gezien, dat de duivel de grote rookgordijnlegger was in mijn leven. Hij beroette de vensters van mijn levenshuis. Ik hoorde bij Jezus en bij God, zo besloot ik, als een schaap van hun kudde. Toen ik de spotlust in die hardblauwe ogen zag oplichten, vulde ik haastig aan, dat je dan niet moest denken aan een stom-meemekkerend geval, maar een aan een bewust meewerkend, meedenkend koningskind.
t Is me wat, zei ze aan het slot van mijn betoog: It is me what, want ze heeft een wat typische humor: eet jij nou eerst je moorkop, dan praat ik even. Je bent veranderd; vroeger was je een schaap; nu een leeuwin. Als die toestand daar jou zo veranderd heeft, wil ik er ook eens een kijkje nemen. Weg met de taboes, de oude, maar ook de nieuwe. Ik weet het; in het moderne denken is het totaal onbestaanbaar, dat iets zo afgeleefd, zo afgedaan als het christendom, een hoopvol uitzicht zou kunnen geven. Daar praat je niet eens over; maar: dat kan een nieuw taboe zijn. Ik ben altijd nog op zoek naar de werkelijk vrije vrouw. Om die te vinden, gaat mij geen zee te hoog. Als die bij jullie gefabriekt wordt; al moet ik me door een rijstebrijberg van gehalleluja en sentimentaliteit heen eten ik wil haar zien... O zeg, even iets anders: je bent afgevallen, staat je goed. En nog iets: je ziet er zo gelukkig uit, zo gearriveerd. Ik heb een nichtje, die heeft dat ook wanneer ze in verwachting is. Al in de eerste, prille tijd van elke zwangerschap, wanneer ze nog niets weten kan, is er dat verdroomde Wat nou, wie verslikt er zich nu in een moorkop?
Zondag was ze er. Er preekte die dag iemand van ons beider leeftijd met een eigentijdse aanpak. Dat trof dus wel. Toch kneep ik m. Hij zou het toch wel zo zeggen, dat het Ilona aansprak? Maar opeens kreeg ik rust. God had het allemaal in zijn hand. Het ging over Jozef: als jochie van tien jaar bij de geboorte van zijn broertje zijn mammie kwijtgeraakt (Gen. 35:1, schurkachtige, pesterige, jaloerse broers (Gen. 34:25, 37:19, 37:11), uitgestoten (37:27), slaaf in Egypte, eindelijk een gelegenheid om, door te zondigen (Gen. 39:7) iets te bereiken; op God vertrouwen, de zonde weigeren, in de gevangenis komen (:20) bedankt God weer hoop (Gen. 40:14), weer vergeten worden (:23), uiteindelijk: overwinning. Tenslotte een oproep aan ons om ook, zoals hij, geplant te zijn aan levend water (Gen. 49:22) en daardoor een zinvol en per saldo glorieus leven te hebben. En nog een oproep: niet klagen over tegenslagen en afkomst-handicaps, maar geloven, dat God uiteindelijk alles in zijn en ons voordeel zou oplossen (Rom. 8:2; Hem daarvoor danken (1 Thess. 5:1.
Goede stof; goed gebracht, zei Ilona na afloop. Alleen dat vrouw-vijandige: de goede man Jozef belaagd door het slechte vrouwtje van Potifar. Dat ga ik hem onder zijn neus wrijven. En verder nog zo het één en ander. Ik heb me na maandag goed voorbereid. Ben naar een symposium geweest van de vrouwelijke theologie. Gaven mij een vouwblad met toch een stel onderdrukkende teksten! Je houdt het niet voor mógelijk. Neem ik ook even met hem door.
Vanaf een afstand sloeg ik ze daarna geamuseerd gade. Ze praatten fel en geconcentreerd op elkaar in, vinnig wijzend op de vouwbladteksten. Later in de garderobehal drentelde Ilona heen en weer. Iedereen was er nog, het was koffiedrinken, die laatste zondag van het jaar. Ze luisterde naar de gesprekken, peilde de mensen. Zij is een heel bijzonder iemand, heeft situaties en stemmingen razendsnel door. Ze zegt niet zo maar wat. Haar scherpe inzicht betreft allerlei toestanden. Daarom was ik ook zo geschrokken, toen ze dat zei over in verwachting zijn. Ik was toen nog maar twee weken vrij van de angst. Maar opeens had ik mijn nonchalance met de pil al in de weken daarvoor in gedachten gekregen.
Ik troonde haar mee naar huis: Kom mee, daar heb ik nog wel andere koffie en zwarte bessenvlaai. Jan was er nog niet. We praatten nog wat na. Ilona: Jullie zullen het nog moeilijk krijgen in deze kring. De leer is interessanter dan de mensen. Veel beperkte denkramen. Ze zullen jullie mangelen met hun kleinburgerlijke gevoelens. Veel ijzer, waaraan die geweldige boodschap niet besteed is. Maar ook brons, zilver, goud zelfs. Uniek is ze toch, die Ilona, haast bangmakend met haar gisheid, zo anders dan elke andere vrouw. Kon die spreker je nogal goed antwoorden, vroeg ik. Ja, dat ging wel, zei ze, terwijl ze bloosde als een pas ontloken tienertje. Een kerel, die Gert, speelde ik rap in: Er zwermt wat om hem heen! Ja, wat wil je, ziet er goed uit en nog ongetrouwd wat nou? Wie verslikt er zich nu in een vlaai?
s Middags wist ik het opeens: nu is het de tijd om paps en mams op te bellen (2.4.6.5). Ik kreeg mams aan de lijn: Met Joke. Kind; wat een tijd geleden. Hoe is het toch? Mams, laat je paps meeluisteren? Hij zit al klaar aan de tweede microfoon. Mams, paps; ik heb Jezus gevonden, al bijna drie maanden geleden. Sorry hoor, dat ik het niet eerder vertelde. Even een stilte; iets als een snik; toen: Ik kan het bijna niet geloven, niet verwerken, maar ga door (Gen. 45:26). En ik vertelde, hoe we Gods grazige weiden hadden gevonden en hoe we in de richting gingen van alsmaar graziger weiden. O, ik kon bijna niet ophouden en mams juichte mee en paps kwam ook aan de lijn; en ik moest gauw thuiskomen; en wat fijn, dat Jan zich ook bekeerd had. Ik moest hem maar meebrengen en met Gerard ging het zus en met Monica ging het zo en Astrid gaf nog geen problemen, net zomin als Michiel (allemaal broers en zussen). En aan het slot, beetje verlegen: Ja, als Jan meekwam, dan moest hij wel afzonderlijk slapen. Ach, de lieverds; we gaan er heen, al is het ook een heel eind, nog boven Leeuwarden.
En waarom heb ik nu niets aan Jan verteld van mijn volslagen veranderde instelling ten opzichte van een zwangerschap? U kunt zeggen: Dat is toch stom. Jullie zijn niet getrouwd. Dadelijk ben je ongehuwd moeder. Zal ik het nog eens wat sterker zeggen: ik ben er al bij. Ik voel me anders. Het zal nog wel niet vast te stellen zijn. Maar er zijn dingen, die je wéét. Waarom ik Jan hier buiten heb gelaten; ik kan het niet onder woorden brengen. Het doet er ook niet meer toe. Sinds vanmiddag weet hij het immers.
Vanmorgen naar de sam. En nu was het opeens de tijd om naar voren te gaan, zoals de Van Dalens toen zeiden (2.4.6.7). Zoals Jan vrijkwam! Wel, hij heeft het zelf al verteld. Ik had ook zoveel in te leveren: mijn oneerlijkheid, spilzucht, vinnigheid, oppervlakkigheid en wantrouwen. Ook de angst, veroorzaakt door allerlei occult gedoe in het verleden. Alles werd door God getoond aan de oudsten, die mij de handen oplegden. Dit was toch weer anders dan het gebed bij ons thuis. Trouwens, dat hadden de Van Dalens toen ook gezegd. Wat een blijdschap weer. Ik bleef nog even napraten. Jan zou in de lectuurhal toch wel aanspraak hebben. Blij ging ik met de oudsten naar buiten en vond Jan in alle staten van opwinding. Broeder Vonk sprak met hem. Ik kon me wel voor mijn hoofd slaan, dat ik de waarschuwing van Ilona niet had doorgegeven. Vast nam ik mij voor: vanaf nu geen oppervlakkigheid, oneerlijkheid, onnadenkendheid meer in onze relatie.
Toen we naar huis gingen, kreeg ik het idee, dat nu dan ook alles moest worden uitgepraat en bijgepraat. Op zeker ogenblik leek hij mij wel weer genoeg door zijn depressie heen. Ik kroop dicht tegen hem aan en zei: Luister schat; ik ga je wat vertellen. Ik ben zo blij; ik be niet bang meer om een kindje te krijgen; vier weken geleden al heb ik mijn pillenstrip weggegooid. Daarvoor nam ik het al een poosje niet zo nauw meer. Ik ben ook niet bang, dat die al weer overwonnen infectie bij jou en mij iets bederven kan. Ik denk ik denk dat borstelkuifje (2.4.6.9) of goudhaartje eraan zit te komen.
Wel, en zo is het gekomen. Hij reageert wat typisch, ik zei het al. Zit nu met zijn hoofd in de handen. Zit met zijn handen in het haar, zou je ook kunnen zeggen. Echt blij lijkt hij nog niet, maar dat komt wel.
. Ik wist, dat een onnoemlijk aantal mensen, dieren, planten en dingen een heelal vol op dat feest wachtten. En ik begon de opdracht, die ik opeens duidelijker dan ooit zag, maar vast te gehoorzamen voor wat betreft Gijs. Ik sprak over Jezus met deze mensenschuw geworden, teruggetrokken man. Wat wilde ik hem graag uit zijn kuil halen. Hij luisterde wel, maar zei: Ik ben zo argwanend geworden. Wat je nu zegt, klinkt in mijn oren zo brein-wasserig, zo drijverig. Sorry hoor: laat me er nog even over nadenken. En zo ging ik de winkel uit, met dit gebed: Heer, verlos hem van zijn toch maar weer twee jaar frustratie. En verder liet ik hem dan maar aan God over. 
