Wetenschappers debatteren nog steeds over wat leidde tot het
uitsterven van de dinosaurus. De dieren konden niet tegen de enorme
stof- en gaswolken die 65 miljoen jaar geleden in de atmosfeer zaten,
zegt 'asteroïde-adept' Jan Smit, verbonden aan de Vrije Universiteit
Amsterdam. Maar werden die wolken nu veroorzaakt door een
asteroïde-inslag of door vulkaanuitbarstingen?
De stofwolken leidden tot grote temperatuurveranderingen en
zonsverduisteringen. Het werd donkerder en daardoor kouder. Het gevolg
was dat veel planten, algen en andere zaken die aan de basis van de
voedselketen stonden het moeilijk hadden. Daardoor was er voor veel
dieren geen eten, waardoor ze uitstierven.
Volgens Smit werden de
stofwolken niet veroorzaakt door vulkaanuitbarstingen. De erupties
waren volgens de wetenschapper al ongeveer een half miljoen jaar bezig
voor er een asteroïde insloeg. Dinosaurussen, maar ook kleine eencellige
wezentjes in het water, leek dat weinig te doen. De inslag van een
enorme asteroïde op het Mexicaanse schiereiland Yucatan moet de dino wel
de nekslag hebben gegeven, stelt Smit.
Impact vulkanen
Gareth
Davies, petroloog (gesteentenexpert) aan de Vrije Universiteit
Amsterdam, plaatst enkele kanttekeningen bij het betoog van zijn collega
Smit. Het is allereerst ontzettend lastig om de tijd die verstreek
tussen de vulkaanuitbarsting en de asteroïde-inslag precies te meten,
zegt Davies. Hoewel hij niet weet of de asteroïde of de vulkanen de
meeste impact hebben gehad, kunnen vuurspuwende bergen wel degelijk een
enorm effect hebben op het klimaat.
"Als vulkanen aswolken hoog
in de atmosfeer spuwen, dan kan dat het klimaat voor duizenden jaren
beïnvloeden. Bij een inslag van een asteroïde gaat het om een periode
van honderden jaren. Dan hadden dino's iets meer tijd om een veilig
heenkomen te zoeken."
Vandaag
Hoe groot waren
de vulkaanuitbarstingen miljoenen jaren geleden eigenlijk? Groot, zelfs
in vergelijking met de beruchte uitbarsting van de IJslandse
Lakivulkaan in 1783-84. De gassen en de lava die die vulkaan toen
uitstootte, veroorzaakten jarenlang slecht weer. De relatief koele
periode veroorzaakte op haar beurt tegenvallende oogsten en hongersnood.
Grote erupties kunnen dus een behoorlijke impact hebben op het klimaat,
zegt Davies.
Dat dreigende scenario maakt het debat actueel,
zegt ook Jan Smit: "Als vulkaanuitbarstingen inderdaad een stofwolk
veroorzaakten die ervoor kon zorgen dat de dinosaurus uitstierf, moeten
we ons wel degelijk zorgen maken." (anp/sam)
De kern van de maan is best vergelijkbaar met die van de Aarde. Dat
heeft een nieuwe analyse aangetoond van meer dan dertig jaar oude
gegevens.
De astronauten van de Apollo-missies hebben van 1969 tot 1972
seismische instrumenten op de maan geïnstalleerd. Tot 1979 werden er
gegevens van metingen van kleine maanbevingen doorgestuurd.
Zo hoopten vorsers meer inzicht te krijgen over hoe de maan er
inwendig uitziet. Vermits de dataverwerkingstechnieken nu flink
verbeterd zijn, werden de gegevens nog maar eens onder de loep genomen.
De nieuwe analyse toont dat de maan een vaste, ijzerrijke kern met een straal van 240 kilometer heeft.
Daar rond zou, net als bij de Aarde, een buitenkern van vloeibaar ijzer met een straal van 330 kilometer zitten.
Wat wel verschillend is, is dat de maan nog een grenslaag van gedeeltelijk gesmolten materiaal van 150 kilometer heeft.
De maankern zou hiermee groter zijn dan tot dusver werd aangenomen.
"Gewichtloosheid in ruimte doet aantal spermacellen dalen"
"Gewichtloosheid in ruimte doet aantal spermacellen dalen"
Joe Tash, een ruimtewetenschapper van de Universiteit van Kansas,
zegt dat de gewichtloosheid tijdens ruimtereizen mogelijk negatieve
gevolgen heeft voor de vruchtbaarheid van mensen.
Tash concludeert dit na experimenten met muizen. Bij alle
knaagdieren die naar de ruimte gingen, was het aantal spermacellen (bij
de mannetjes) of het aantal eicellen (bij de vrouwtjes) gedaald.
"We hebben veel gegevens die nader onderzoek vereisen", zegt Tash.
"Bij sommige vrouwtjesmuizen die vijftien dagen meevlogen met de
spaceshuttle Discovery (foto), raakten de eierstokken volledig verstopt."
De wetenschapper vreest echter dat er nog een taboe heerst over het
gevoelige onderwerp en dat het verder onderzoeken van de zaak moeilijk
wordt. In februari stuurt hij weer muizen mee de ruimte in.
Een verzoek tot de meting van spermacellen bij mannelijke astronauten
werd door de ruimtevaartorganisatie NASA al met een 'njet' beantwoord.
"Men vond deze informatie te privacy-gevoelig", besluit Tash.
Gentse
wetenschappers zijn erin geslaagd spectaculaire beelden te maken van
Andromeda. Dat is het sterrenstelsel dat het dichtst bij onze eigen
Melkweg ligt.
De onderzoekers van de Universiteit Gent maakten
de beelden met behulp van de Herschel-ruimtetelescoop. Die telescoop
detecteert infraroodstraling en kan daardoor heel koude objecten zien
die nauwelijks zichtbaar licht uitstralen. Het beeld toont eigenlijk
niet zozeer sterren, maar wel de koude stof- en gaswolken in het
Andromedastelsel waaruit nieuwe sterren ontstaan.
De beelden werden gisteravond voor het eerst getoond tijdens een live-uitzending op de BBC.
Wetenschappers van de Schotse universiteit van Glasgow hebben een
nieuwe chip ontwikkeld die desktopcomputers twintig keer sneller kan
laten werken.
Moderne pc's hebben een processor met twee, vier of soms zestien
'cores'. Het grootste aantal kernen dat Intel nu op een experimentele
processor gebruikt is 48, maar onderzoekers hebben nu een chip
ontwikkeld die er duizend heeft. De superprocessor is bovendien veel
eneriezuiniger.
De chips zitten voorlopig nog niet in computers
voor particulier gebruik omdat ze heel moeilijk te programmeren zijn,
zegt de Belgische hoofdonderzoeker Wim Vanderbauwhede. Hij hoopt dat
door zijn onderzoek de techniek wel in een stroomversnelling geraakt.
(sam)
IBM heeft een nieuwe chip ontwikkeld waarmee supercomputers duizend
keer sneller kunnen rekenen. Dat betekent dat de machines zullen kunnen
concurreren met de gedachtesnelheid van de mens, schrijft de krant Het
Laatste Nieuws.
De kracht van de nieuwe technologie zit in de integratie van een
optische module, waardoor elektrische signalen worden omgezet in
lichtpulsen. Zo kunnen chips razendsnel communiceren.
"Dit is een
doorbraak in de ontwikkeling van supercomputers", zegt Will Green,
onderzoeker bij IBM. De snelste supercomputers halen vandaag ongeveer
2.000 biljoen berekeningen per seconde. Green maakt zich sterk dat tegen
2020 een miljoen biljoen berekeningen mogelijk zullen zijn. (hln/sam)
Meer dan 200 ufo's gespot in Belgische luchtruim in 2010
Meer dan 200 ufo's gespot in Belgische luchtruim in 2010
In 2010 hebben waakzame waarnemers in totaal 226 keer melding gemaakt
van ufo's in het Belgische luchtruim. Steeds meer mensen zien ze
vliegen in vergelijking met voorgaande jaren. Dat blijkt uit cijfers van
het ufo-meldpunt.
Sinds augustus 2007 kreeg het meldpunt voor vreemde luchtverschijnselen
in totaal 430 waarnemingen. Daarvan werd meer dan de helft dit jaar
opgemerkt. Volgens Frederick Delaere van het meldpunt komt dat vooral
door de grotere bekendheid van de organisatie.
Zomermaanden
De
meeste ufo's worden in de zomermaanden opgemerkt. De meeste meldingen
komen dan weer uit de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen, gevolgd
door West-Vlaanderen en Limburg. Voor zowat alle waarnemingen vindt het
meldpunt een logische verklaring. "In acht op de tien gevallen
achterhalen we die heel vlug", aldus Delaere. "Het gaat dan bijvoorbeeld
om vliegtuigen, meteoren of zogenaamde vuurballonnen: populaire Chinese
of Thaise lampionnen. Soms krijgen we echter te weinig informatie of
gaat het om een waarneming van te lang geleden." (belga/lpb)
Weer een stap dichter bij minuscule moleculaire computers
Weer een stap dichter bij minuscule moleculaire computers
Wetenschappers zijn er in geslaagd een molecule te plaatsen tussen
twee nanodraden van koolstof en deze molecule te laten oplichten.
Dit experiment aan het Karlsruher Institut für Technologie
brengt ons een stap dichter bij de moleculaire computer: een uiterst
kleine en energiezuinige computer die communiceert via optische kanalen,
niet meer met elektronische schakelingen op microchips.
De verbindingen van moleculen met koolstof nanobuisjes (zogenaamde
CNT-molecule-CNT verbindingen) zijn pas de laatste jaren ontwikkeld,
maar nog niemand was erin geslaagd de molecule te laten oplichten. De
lichtgevende molecule tussen de twee buisjes vormt ook het eerste
optische bewijs van het bestaan van deze verbindingen.
De metallische nanodraden fungeerden in de proefopstelling als
elektroden. De onderzoekers maakten een onderbreking van minder dan tien
nanometer (1 nanometer = 1 miljoenste millimeter) groot in de
nanodraden en wisten in het gat een molecuul te positioneren. Het zes
nanometer grote, staafvormige molecuul was speciaal ontwikkeld om
elektroluminescentie te vertonen: het licht op als er spanning op wordt
gezet.
De wetenschappers in Karlsruhe, die samenwerken met chemici uit Basel
en een Poolse universiteit, ontwikkelen nu verschillende moleculen die
verschillende golflengtes licht produceren.
Satellieten en sensoren verzamelen dagelijks massa's gegevens over
allerlei klimaatomstandigheden in de hele wereld. Een international team
van wetenschappers heeft nu een computerprogramma ontwikkeld om in dit
kluwen makkelijker en sneller patronen te herkennen en
klimaatveranderingen te detecteren.
"Alle data en informatie die voortdurend worden verzameld door
satellieten en sensoren kunnen de wetenschappers enorm veel problemen
bezorgen", zegt James Wang, hoogleraar informatiewetenschappen aan de
Penn State-universiteit in de Verenigde Staten. "Ze hebben gewoonweg de
tijd niet om elke pixel van elk satellietbeeld te analyseren. Onze
doelstelling was hen een instrument te geven dat bruikbare informatie of
kennis haalt uit de enorme zee van data."
Het computerprogramma is gebaseerd op een database over
oceaanstructuren. Met de kennis van experts leerden de
informatiewetenschappers het programma om veranderingen in de oceaan te
herkennen en identificeren.
De technologie werd getest op satellietbeelden van de Atlantische
Oceaan en de Middellandse Zee ter hoogte van Spanje. Bij de beste
combinatie van filters en classificatiemethodes werden de echte
klimaatveranderingen boven de oceaan in 89 procent van de gevallen
correct geïdentificeerd.
De Sahara, de bekendste woestijn op deze planeet, is niet altijd even
kurkdroog geweest. Volgens onderzoekers van het King's College in
Londen bestond het gebied 6.000 tot 10.000 jaar geleden zowaar uit een
netwerk van rivieren waarin een groot aantal verschillende soorten
vissen was terug te vinden.
De vorsers zijn tot die conclusie gekomen na het bestuderen van
het landschap van de Sahara op satellietbeelden en digitale kaarten. Er
zouden ook meren en moerassen zijn geweest.
"De Sahara was geen barrière in de migratie van dieren, dus het is
goed mogelijk dat de eerste mensen ook via dit gebied uit Afrika
trokken", aldus hoofdonderzoeker Nick Drake bij LiveScience.
Volgens de onderzoekers hebben heel wat vissen de woestijn
overgestoken, omdat er heel wat soorten aan beide zijden van de Sahara
voorkwamen.
Als de vissen het gebied konden doorkruisen, zouden ook mensen dat dus
gedaan kunnen hebben. De wetenschappers zullen hun theorie nu verder
onderbouwen door plaatselijk onderzoek te gaan verrichten. Dat belooft
geen makkelijke klus te worden. "Veel gebieden zijn namelijk te
gevaarlijk om te bezoeken door activiteiten van terroristen of
burgeroorlogen", zegt hoofdonderzoeker Drake nog.
Baby's zouden zich vanaf de leeftijd van 7 maanden bewust kunnen zijn
van het standpunt of de zienswijze van iemand anders. Dat blijkt uit
experimenteel onderzoek waarbij de ukkie's naar een reeks herhaalde
tekenfilmfragmenten moesten kijken.
Het onderzoek is maandag gepubliceerd in het wetenschappelijke magazine Science.
Het vermogen om zich in te leven in het standpunt van een ander is een
essentiële vaardigheid voor mensen en stelt mensen in staat om samen te
werken.
Volgens de hoofdauteur van de studie Ágnes Kovács (Hongaarse Academie
voor Wetenschappen) kan deze stelling worden gedistilleerd uit het
tekenfilmexperiment. Bij dat experiment was het niet nodig dat de
7-maanden oude kinderen het gedrag of gedachten van anderen expliciet
konden beoordelen.
Smurf met bal
De onderzoekers lieten 56 kinderen naar tekenfilmfragmenten kijken
van een smurfachtig figuurtje dat een bal ziet voorbijrollen. De bal
rolt voor de ogen van de smurf achter een driehoek door en komt niet
meer tevoorschijn of verschijnt vervolgens aan de andere kant om uit het
beeld te rollen. Als laatste fragmenten in die repetitieve reeks werden
twee gevallen getoond met een afwijkend scenario. In een scene was de
smurf al verdwenen alvorens de bal in zijn afwezigheid van achter de
driehoek tevoorschijn rolde. In een tweede scene verdween de smurf ook
vroeger uit beeld, maar verdween ook de driehoek uit beeld en was er
geen bal meer te zien.
Deze laatste scene, die een verrassende wending toont voor de
afwezige smurf, werd langer bekeken dan een verwacht resultaat, namelijk
de bal die doorrolt. De baby's zouden volgens de onderzoekers langer
naar de onverwachte scene hebben gekeken omdat ze verrast werden, net
zoals het te vroeg vertrokken tekenfilmfiguurtje zou zijn geweest.
Baby's zouden zich met andere woorden inleven in het standpunt van de
smurf.
De capaciteit voor kinderen om zich in te leven in de zienswijze van
een ander manifesteert zich volgens gangbaar onderzoek pas op de
leeftijd van 4 jaar. Maar in 2005 en 2007 hebben wetenschappers
aangetoond dat 15 en 13 maanden oude kinderen zich in sommige gevallen
in anderen kunnen inleven.
Vraagtekens
Toch zijn er nog enkele vraagtekens. Volgens psychologe Alison Gopnik
(University of California) is het onduidelijk of de kinderen naar de
juiste elementen in beeld kijken. Om deze bevindingen hard te maken,
zullen de oogbewegingen moeten gevolgd worden.
Indien ze bevestigd worden door andere studies, tonen deze resultaten
wel aan dat kinderen vanaf de leeftijd van 7 maanden al gevoelig zijn
voor sociale informatie en voor wat andere te zien krijgen. Maar je kan
daarom niet beweren dat ze anderen "begrijpen" zoals vierjarigen, Alison
Gopnik.
Eten zoals onze verre voorouders geen granen en geen zuivel is gezond, voorkomt welvaartsziekten én je slankt ervan af.
Vergeet het Atkinsdieet, Montignac of Sonja Bakker. Eten zoals onze
voorouders, het paleodieet, dát is het helemaal. En de basis van de
oerdis ligt, anders dan bij de laatste dieethypes, in serieus
wetenschappelijk onderzoek.
Onze genen zijn nog nagenoeg hetzelfde als die van onze voorouders
15.000 jaar geleden. Ze zijn niet afgestemd op verwerkt voedsel met veel
vetten en zout, en ook niet op melk en zuivel, die pas werden
geïntroduceerd met de komst van de landbouw.
We moeten weer pure producten gaan eten; knollen, eieren, vruchten,
zaden, vis en vlees. Verschillende studies wijzen op positieve
resultaten van het paleodieet voor gewicht, bloeddruk,
cholesterolgehalte en bloedsuikerspiegel.
Voyager nadert na 33 jaar rand van ons zonnestelsel
Voyager nadert na 33 jaar rand van ons zonnestelsel
De ruimtesonde Voyager 1 nadert de grens van het zonnestelsel. Dat
maakt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA vandaag bekend. Toch
duurt het waarschijnlijk nog vier jaar voor de sonde het zonnestelsel
definitief verlaat en de interstellaire ruimte betreedt.
De op 5 september 1977 gelanceerde Voyager-1 heeft al 17,4 miljard
kilometer afgelegd en staat op het punt ons zonnestelsel te verlaten. De
sonde bezocht Jupiter en Saturnus in 1979 en 1980. Daarbij seinde de
onbemande verkenner de eerste gedetailleerde foto's van hun manen door.
Net zoals de op 20 augustus 1977 gelanceerde zustersonde Voyager-2
maakte het ruimtetuig ook foto's van alle buitenste planeten. In 1990
schoot de Voyager de eerste complete foto van ons zonnestelsel.
Het
tuig bestudeert nu de buitenste regio van ons zonnestelsel, waar de
invloed van onze ster tanende is. In juni stelden de instrumenten vast
dat de snelheid van de zonnewind, de stroom van geladen deeltjes
uitgestoten door onze ster, tot niets was herleid.
Over
zowat vier jaar zal de Voyager-1 zodoende ons zonnestelsel vaarwel
hebben gezegd en in de interstellaire ruimte vertoeven. Wetenschappers
verwachten dat dat te merken zal zijn aan een terugval van de dichtheid
van hete deeltjes en een toename van koude deeltjes.
De
Voyager-2 volgt een ander traject en vliegt trager dan de Voyager-1.
Over enkele jaren zal de tweede Voyager hetzelfde meemaken als zijn
voorganger in juni, zo zegt de NASA.
De Amerikaanse Saturnusverkenner Cassini heeft op de maan Titan
wellicht ijsvulkanen gevonden, meldt het Amerikaanse ruimtevaartbureau
NASA.
Op driedimensionale radarbeelden van de onbemande Cassini zijn twee
vulkaanachtige structuren ontdekt op het oppervlak van de grootste
Saturnusmaan. Het gaat om twee diepe kraters, omgeven door bergpieken
van een kilometer hoog. Over de omgeving lijkt een ijsmassa te zijn
uitgestroomd.
Het zouden vulkanen kunnen zijn die in plaats van
lava ijs uitbraken. Ze vertonen overeenkomsten met bijvoorbeeld de
vulkaan Etna op Sicilië. Maar vooralsnog zijn er geen aanwijzingen dat
de 'vuurbergen' op Titan momenteel actief zijn.
Discussie
Wetenschappers
discussiëren al jaren over het bestaan van ijsvulkanen op ijsrijke
manen. Daarvoor is het nodig dat er ondergrondse geologische activiteit
is, die het inwendige van zo'n ijsmaan deels doet smelten, waarna de
gesmolten ijsdrab door een opening in de korst naar buiten stroomt.
Dat
dit proces niet altijd tot het ontstaan van een vulkaanachtige
structuur leidt, bewijst de kleinere Saturnusmaan Enceladus, die wel
water en ijs uitstoot, maar daarbij geen bergen vormt. (belga/sam)
China gaat meer investeren in onderzoek naar technieken om het weer te
kunnen beïnvloeden. Volgens een belangrijke Chinese meteoroloog wordt
hard gewerkt om regen, zonneschijn en andere weersoorten te kunnen
manipuleren. Dat meldt het Chinese staatspersbureau Xinhua vandaag.
Peking
hoopt met de nieuwe technieken natuurrampen te kunnen voorkomen.
Daarnaast zou de nieuwe kennis ook ingezet kunnen worden om akkers te
beregenen in droge periodes of om mooi weer te garanderen bij grote
evenementen.
China stelde in de eerste tien maanden van dit jaar
762 miljoen yuan (86 miljoen euro) beschikbaar voor onderzoek naar het
beïnvloeden van het weer. Dat is een toename van 19 procent ten opzichte
van het jaar daarvoor, toen voor het eerst geld werd weggezet voor dit
onderzoek. (anp/adv)
Wetenschappers van de prestigieuze Harvard-universiteit zijn er in
geslaagd om het verouderingsproces bij muizen om te keren. Grote vraag
is nu of de verworven inzichten ook voordelen voor de mens kunnen
opleveren, meldt de Britse krant The Guardian.
De onderzoekers konden het verouderingsproces bij testmuizen niet alleen
afremmen, maar zelfs omdraaien. Dat deden ze door enzymen bij de dieren
in te spuiten, die weefsel zouden herstellen en de aanmaak van nieuwe
neuronen in de hersenen zouden versterken.
Herstel na veroudering
Men
keek tijdens het experiment vooral naar de zogenaamde telomeren, de
'kapjes' op het einde van chromosomen die de chromosomen tegen
aantasting beschermen. Telkens onze cellen zich splitsen, worden die
telomeren korter tot op het punt waar ze niet meer werken en de cel
afsterft.
De researchers kweekten nu muizen zonder telomerase,
het eiwit dat het proces van het korter worden afremt. Die dieren bleken
veel sneller te verouderen dan normaal. Wanneer dat enzym echter bij de
proefdieren werd ingespoten, vertoonden ze tekenen van 'belangrijk
herstel'.
Kanker
Of we nu een stap
dichterbij 'de eeuwige jeugd' staan, is ver van zeker. Een aantal
verschillen tussen mensen en muizen maken het niet alleen ingewikkeld
maar ook gevaarlijk om de praktijk zomaar op mensen te gaan toepassen.
Zo is er bij de mens een link tussen telomerase en kanker.
"Toch
kan een behandeling in theorie ook bij mensen veilig zijn", zegt een
van de medewerkers. "Op voorwaarde dat ze wordt toegepast op jonge
mensen wiens lichaam vrij is van kankercellen." (hlnsydney/tw)
De donor van de stamcellen had een natuurlijke weerstand tegen hiv.
Artsen koesteren hoop op een krachtig wapen in de strijd tegen aids
en hiv nu een hiv-positieve patiënt genezen is nadat hij een
stamceltransplantatie onderging. Dat meldt de Huffington Post.
De ontdekking kwam er geheel toevallig. De patiënt in kwestie, Timothy
Ray Brown, onderging de stamcellenbehandeling immers niet voor zijn
hiv-infectie, maar wel omdat hij aan leukemie lijdt. De stamceltherapie
was naast de conventionele chemotherapie een van de manieren om de
kanker te bestrijden.
Weerstand van donor
Drie
jaar later zeggen onderzoekers dat hun testresultaten 'er sterk op
wijzen dat de genezing van de hiv-infectie werd bereikt'. De
stamceldonor zou toevallig een natuurlijke weerstand tegen hiv hebben
gehad.
"Indien men er echt in geslaagd is om op een dergelijke
manier de patiënt te genezen, wijst het ons de weg naar de behandeling
van hiv", zegt aidsspecialist Keith Alcorn. "Genetisch gemanipuleerde
stamcellen kunnen in dat geval tot een succesvolle behandeling leiden."
"Enorme risico's"
Ondanks
deze opmerkelijke ontdekking is de kans klein dat stamceltherapie hét
middel wordt om aids de wereld uit te helpen. Daarvoor blijft
stamceltherapie veel te duur en exclusief, en vooral: de behandeling is
zelf niet zonder risico's.
"Wat we in zo'n behandeling doen, is
alle cellen die hiv produceren, vervangen door onaangetaste cellen",
zegt Dr. Michael Saag van de Universiteit van Alabama. "In sommige
gevallen kan zo'n transplantatie dodelijke gevolgen hebben. En zelfs
indien ze niet fataal is, zijn er bijzonder zware complicaites mogelijk,
waarbij bijvoorbeeld de ingebrachte donorcellen het lichaam aanvallen"
(hlnsydney/tw)
Kinderen zullen twee keer zo snel groente en fruit
eten als ze in vrolijke figuurtjes worden gesneden. Dat blijkt uit een
test met Vlaamse en Nederlandse kinderen. 'Goed voor feestjes, te
tijdrovend in het dagelijks leven', vindt voedingscoach Sonja Kimpen.
Het komt elke ouder wel bekend voor: een balorig
kind dat weigert spruiten, witloof of prei binnen te spelen. Ten einde
raad plet mama of papa de groente zodanig dat ze onzichtbaar vermengd
wordt met aardappelen.
Onderzoekers van de universiteit van Maastricht prediken een
andere aanpak, na een test met 94 kinderen uit Vlaanderen en Nederland.
Die mochten kiezen tussen simpel gesneden blokjes fruit enerzijds en
versierde appels, aardbeien, druiven en consorten anderzijds.
Gestresst
De conclusie is treffend: de kleintjes grepen dubbel zo snel naar de
vrolijke varianten. Een watermeloen gleed zo binnen toen hij in de vorm
van een egel was gesneden. De onderzoekers concluderen dat de
aantrekkelijke presentatie kinderen positief beïnvloedt. Hetzelfde
succes boek je ongetwijfeld bij groente.
Voedingscoach Sonja Kimpen begrijpt de redenering, maar
maakt bedenkingen. 'Deze creativiteit is alleen geschikt voor
verjaardagsfeesten. Hoe gestresst word je niet als je elke dag zulke
fantasietjes moet snijden? En daarbij, je loopt het risico dat kinderen
het eten alleen lusten als het in de vorm van een egel is bereid.'
Groente verstoppen onder aardappelen vindt Kimpen ook een
slecht idee. 'Zo train je nooit de smaakpapillen.' Ze gelooft in een
andere werkwijze: 'Je moet kinderen leren eten in kleuren en hen
vertellen wat die met het lichaam doen. Zo is rood - tomaten en bessen
bijvoorbeeld - goed voor hart- en bloedvaten. Blauw, zoals pruimen,
bevordert de stoelgang. Het groen van bijvoorbeeld prei stimuleert het
zenuwstelsel.'
Als je er een spelletje met kleuren van maakt, worden kinderen trots op zichzelf, aldus de voedingscoach. 'Zo van: vandaag heb ik rood en wit gegeten.
Dan kun je zelfs moeilijke kleuren zoals het wit van witloof en
artisjok - goed voor cholesterol en hart - verkocht krijgen. Je kunt de
kinderen vervolgens belonen. Niet met snoep, wel met bijvoorbeeld een
bezoek aan het zwembad. Zo zit de balans tussen voeding en beweging
goed.'
Volharden
Voor het overige geeft Sonja Kimpen wanhopige ouders de raad om te
volharden. 'Je lust wat je het vaakst eet. De ervaring leert dat je
eerst vijf à tien keer een bereiding moet proeven voor je ze begint te
lusten. Bij spruitjes en andere bittere groente is er wellicht nog meer
geduld nodig.'
Screening op borstkanker vanaf 40 jaar zou pak sterfgevallen vermijden
Screening op borstkanker vanaf 40 jaar zou pak sterfgevallen vermijden
Twee nieuwe studies bij vrouwen in Groot-Brittannië en Nederland
tonen aan dat screening op borstkanker best met tien jaar vervroegd
wordt. Vandaag worden vrouwen vanaf 50 jaar uitgenodigd voor de
tweejaarlijkse mammografie, schrijven de Concentrakranten.
Door tien jaar vroeger te starten "kunnen we het aantal veertigers dat
vandaag sterft aan borstkanker, met liefst de helft terugdringen", zegt
Wiebren Tjalma, borstkankerspecialist van het Universitair Ziekenhuis
Antwerpen.
Meestal manifesteert borstkanker zich bij vrouwen
boven de 50. "Maar zo'n 30 procent krijgt ermee af te rekenen op jongere
leeftijd, waarvan de grote meerderheid tussen 40 en 50 jaar oud is.
Precies bij deze jongere vrouwen duiken de meest agressieve tumoren op",
aldus Tjalma.
Eerder dit jaar kwam het Federaal Kenniscentrum
voor de Gezondheidszorg (KCE) evenwel met de tegenovergestelde conclusie
op de proppen. Er zijn meer na- dan voordelen verbonden aan het
screenen van alle vrouwen tussen 40 en 49 jaar, luidde het toen. Verder
blijkt dat België bij de landen hoort waar borstkanker het vaakst
voorkomt: 1 acht vrouwen krijgt de diagnose, wat vergelijkbaar is met
Nederland. (belga/mvl)
Wetenschappers hebben met de Keck-telescoop op Hawaï een vierde
planeet ontdekt rond ster HR 8799, maar de reuzenexoplaneet hoort
eigenlijk niet te bestaan, zo hebben Amerikaanse media op gezag van het
vakblad Nature gemeld.
Rond de jonge en heldere ster HR 8799 op bijna 130 lichtjaar van ons is
een nieuwe planeet ontdekt, die zeven keer de massa heeft van "onze"
Jupiter, ruwweg dezelfde als de drie eerder in het stelsel gevonden
exoplaneten. Het nieuw gevonden object draait op 14,5 keer de afstand
Aarde-Zon rond de ster, wat veel dichter is dan de drie eerder gevonden
collega's.
De astronomen staan voor een raadsel. Geen enkel model
van planeetvorming omtrent de geboorte van reuzenplaneten kan immers
verklaren hoe alle vier objecten in het stelsel zijn ontstaan en hun
huidige baan hebben bereikt. (belga/dea)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
