Twintig originele benaderingen van spaghetti bolognese.
Van bovenstaande drie boeken ben ik medeauteur !
Tips en hulp voor de keuken !
Ter Leringhe ende Vermaeck
15-10-2013
Experimenteren
Vorige week was een interessante week waarin ik veel experimenten heb kunnen doen.
Het begon gewoon in de supermarkt zoals dat zo dikwijls gaat bij mij. Wat ik zocht weet ik niet meer maar mijn oog viel op een serie pakjes Klop-Klop.
Kennen jullie Klop-Klop?
Ik ook niet tot hiertoe.
Ik had dat ooit al in de rekken van de winkels zien staan maar geen haar op mijn hoofd had er ooit maar aan gedacht om het te gebruiken en liep er dan met een wijde boog omheen. Klop-Klop is een kunstproduct dat verandert in een soort slagroom als je de inhoud van het pakje opklopt tot imitatie slagroom tot zover reikte mijn kennis wel. Maar zoiets dient voor dieetmensen, voor mensen met zuivel intolerantie en het is absoluut geen professioneel product dus de Klop-Klop in de rekken laten staan was toen de boodschap.
Daarbij, ik vraag me af wanneer die Dr Oetker dat allemaal uitvindt? Tussen twee consultaties in misschien?
Maar nu zou ik Klop-Klop toch een kans geven, alleen maar om te weten wat er zou voortkomen van het poeder nadat het opgeklopt is.
Het product is reeds gezoet, met suiker nog wel en niet met kunstzoetstof.
De inhoud van een zakje moet gemengd worden met 80 gram melk. Volgens het recept op de verpakking zijn dat 6 tot 8 eetlepels.
Het bekomen mengsel moet nu opgeklopt worden gedurende een vijftal minuten, wat zeer lang is. Als je dat met de hand zou doen voel je nadien zeer goed waar je biceps en je triceps zich bevinden.
Dus met een machine, dat is heel wat minder vermoeiend. Inderdaad na een tijdje ontstaat een dikke massa, zeer luchtig en lichtjes zoet smakend. Eventueel een beetje meer melk toevoegen geeft een grotere opbrengst zegt het recept op het pakje. Er wordt nergens in het recept gesproken over het 'overkloppen' van de massa. Dat kan blijkbaar niet. Dus nooit meer geschifte 'room' die in boter verandert.
Terwijl had ik mij ook afgevraagd wat ik zou doen met de bekomen pot schuim.
Chocolademousse leek mij een goed idee. Daarvoor een tabletje donkere chocolade van Côte d'Or laten smelten in ongeveer 50 gram hete melk. Het tablet woog 75 gram! De chocolade smelt gemakkelijk in de hete melk zonder klontertjes en wordt nadien mooi glad tijdens het roeren. Door de koude in stukjes gebroken chocolade toe te voegen daalt ook de temperatuur van de melk-chocoladepasta
Dan één geweekt blaadje gelatine onder de chocolade geroerd. Hier moet je echter zeer goed opletten.
Eén blaadje gelatine zegt niets Hoeveel weegt zo één blaadje? 0,5 gram, 1 gram, twee gram, vier gram Die blaadjes bestaan allemaal! En je leest in de kookboeken; 'een blaadje gelatine'. Dat kan telkens een heel ander resultaat tot gevolg hebben, gaande van platte pappudding tot een taaie brok waarmee je kan voetballen!
Ik gebruikte 1 blaadje van 1,6 gram. (12 blaadjes in een verpakking van 20 gram)
Dus betrouw geen recepten die opgeven:.. zoveel blaadjes gelatine!!!
Nadien het Klop-Klop-schuim gemengd met de gesmolten chocolade met gelatine en handmatig gemengd. De massa werd zeer dik vloeibaar. Juist voldoende om mooi te kunnen uitgegoten worden in potjes of glazen of wat dan ook.
Na afkoeling in de koelkast was het resultaat verbluffend. Een zeer luchtige mousse, juist goed van structuur en een heerlijke smaak, maar daarvoor staat de kwaliteit van de chocolade natuurlijk borg. Gebruik in alle geval donkere 'pure' chocolade.
Voor de chocolademousse met Klop-Klop geef ik een welverdiende 9! (Grapje)
Wie heeft er nog een rookbakje in zijn kelder of op zolder staan? Velen waarschijnlijk. Allerlei voedsel roken was ooit een hype, zo een tiental jaren geleden denk ik.
Mocht je geen rookbakje hebben of je hebt het reeds naar het containerpark afgevoerd, met een gewone oude kookpot lukt het ook wel.
Mijn bedoeling was om braadworsten te roken
Gewone worsten uit de supermarkt. Vermits het toch maar om een probeersel ging zocht ik de goedkoopste worst uit het aanbod. Acht euro of wat, per kilo.
Gemaakt van rund- en varkensgehakt, half om half dus. Bij de ingrediëntenlijst van de worsten stond er dat de worst 98% vlees bevat. Wat zeer hoog is.
Vier stuks kocht ik.
Dan het rookbakje uit een donker hoekje in de kelder gehaald en de spinnen met hun web er uit geblazen.
Normaal moet als rookbrandstof speciaal gezuiverd zaagsel gebruikt worden van houtsoorten naar keuze. Dat had ik niet Daarom gebruikte ik een handvolletje droge kruiden, tijm, jeneverbessen, venkelzaden, zwarte peperbollen, een stukje kaneel Dat brandt ook en geeft dus rook af.
Dan de worsten op het rooster gelegd. Een klein vuurtje onder de rookbak en dan wachten tot de rook door de spleten van het bakje ontsnapt. Tien minuten liet ik de worst roken en nadien wat afkoelen in het nog steeds gesloten bakje.
Toen ik het bakje open maakte lagen daar vier mooi bruin gerookte worsten in. Maar ik begon toen al te vermoeden dat de worsten veel te lang in de rook gelegen hadden. De buitenkant van de worst plakte letterlijk van de vloeibaar geworden damp.
Om zeker te zijn dat de worst gaar genoeg zou zijn heb ik ze nog een vijftal minuutjes "gepocheerd' in gezouten water. In dat water deed ik een grote scheut Patrelle, een bruine kleurstof geschikt voor voeding. Daardoor kleurde de worst nog mooier. De meeste lezers hier zullen geen Patrelle hebben en ook nergens vinden. Geeft niet, zonder gaat ook, de kleurstof geeft geen smaak af, enkel kleur.
De worsten gingen dan de koelkast in voor een paar uren.
En het resultaat vraag je, je nu af? 't Is maar een povere vijf worden!
Bij ons zeggen ze: uwen uitleg is goed maar uwe speculaas deugt niet
De rooksmaak was veel te indringend en de worst had een zeer harde structuur.
Minder lang roken zal al een deel van het probleem oplossen. Hert rookpoeder was ook niet ideaal, brandende kruiden geven niet noodzakelijk een goede smaak. De Chinezen gebruiken thee om eend te roken, misschien is dat een betere oplossing. Natuurlijk kan je ook ergens wat rookpoeder kopen
Dergelijke gewone worsten bevatten geen of weinig vet en dat zorgt voor die harde structuur na het roken. Misschien dat kippenworsten wel een beter resultaat geven? Die worsten zijn veel vetter en zullen daarom ook malser in de mond aanvoelen.
Ofwel maak je de worst zelf, maar dat is een ander verhaal.
* Bij gebrek aan een rookbakje kan je een oude 'casserol" gebruiken. Een baksteen op de bodem samen met het rookpoeder en daarop een taartroostertje. Deksel er op en klaar!
Dan nog een laatste grapje; een nieuwe voorstelling van bloedworst
Als je een gewone bloedworst even in de microgolf of gewone oven zet zal de worst mals worden. Er zit steeds een deel gelatine in bloedworst en die smelt bij het verwarmen.
Dan neen je een klein model uitsteekvormpje of een metalen ring. Desnoods snij je de bodem en het deksel uit een kleine blikje tomatenpuree. Je moet dan de volgende dag maar eens spaghetti eten
Prop een beetje van de lauwe bloedworst, vel eerst verwijderd, in de ring. Druk de massa goed aan met bijvoorbeeld de voet van een champagneglas, die hebben een kleine voet ! Of gewoon met de vingers lukt het ook wel
De rondjes die je zo bekomt stop je nu in de koelkast voor enkele uren tot ze terug goed opgesteven zijn.
Mocht toevallig de bloedworst die je hebt niet smelten.. dat kan.., snij dan dikke plakken uit de worst, zonder het vel, en dan maak je er later. prachtige aperitiefhapjes van. De rest is op de foto goed te zien. De stukjes worden nu gepaneerd. Eerst door bloem wentelen, het overtollige er voorzichtig afkloppen, daarna door losgeklopt ei of eiwit of eierdooier, dat maakt niet veel uit. Dan door paneermeel, er goed voor zorgend dat alle plekjes en gaatjes goed gepaneerd zijn. Later bak je ze in de frituurpan of in een gewone antikleefpan gaat het ook. Daarin kan je de bloedworst bakken in reuzel - smout - wat een lekkere smaak geeft.
Ik heb ze hier om te presenteren gelegd op een bodempje van gebakken appel. De Belgica- appel om een beetje chauvinistisch te doen In alle geval gebruik een appel die niet tot moes kookt.
Jonagold, cox, Grany Smith
In plaats van gebakken appel kan er inderdaad een beetje appelmoes bij gegeven worden of een fijn slaatje van rode kool.
De kleine stukje bloedworst zijn goed als een aperitiefhap.
Vroeger deed ik dat dikwijls om bij het aperitief te serveren. Alle, toen niet gepaneerde bloedworsten, waren altijd eerst op. Ik legde dan een dikke plak gebakken bloedworst op een stukje Frans brood met twee schijfjes gebakken appel. Een prikkertje hield alles samen.
Een consommé heb ik ook nog gemaakt maar dat zal voor volgende keer zijn
Wat groeit er in mijnen hof ?
- Ajuin !
Wat nog ?
- Peterselie !
Al die omziet, die krijgt hem niet, die krijgt hem niet,
Al die omziet, die krijgt hem niet !
Zo
ging het kinderaftelrijmpje vroeger.
Wat
groeit er in mijnen hof?
In
mijn geval niets! Er staan wel enige bloempotten waarin de meeste soorten
onkruid welig tieren. Varens, mos, munt, klaverzuring, en ooit heb ik eens een
stengel citroengras 'geplant' en die heeft nu wonder boven wonder een zijscheut
gekregen. Zo maar zonder dat ik er verder ook maar iets aan deed. Water krijgen
de planten als het regent.
Maar
soms kan een mens, zelfs ik, wel eens geluk hebben. Als ik bij Rita en Michael
kom word ik daar steeds overladen met verse groenten uit hun tuin. Ik moet er
wel bij vermelden dat hun tuin er een ietsje anders uitziet dan de mijne Alle
groenten mooi op rijtjes geplant of gezaaid en het hele assortiment groenten
dat de betere groentemarkt verkoopt staat daar weelderig te groeien en te
bloeien
Het
begint meestal met; moet je een selder hebben? En watprei? Of eieren, druiven, tomaten, noem het
maar ( De eieren groeien niet in de hof, ter informatie )
Dan
ga ik naar huis met een lading gevarieerde groenten zoals prei en selder,
waarmee ik de eerste twee weken geen blijf weet. Maar de keuken geurt dan nadien
niet naar lavendel en jasmijn maar heerlijk naar verse bio soepgroenten. Er
woonden zelfs drie kleine huisjesslakken in de selder.
De
opbrengst was dus een grote witte selder en een bundel prei. Zomerprei noemden Rita
en Michael die lange preitjes. Mooie dunne preitjes, te mooi om in stukken te
snijden voor de soep of om in de diepvriezer te stoppen.
Toen
herinnerde ik mij dat we vroeger in school 'champignons à la grecque'
maakten en ook met prei, zilveruitjes
of kleine artisjokkenbodems kan dit gerecht gemaakt worden.
Champignons
à la grecque kent iedereen wel van bij de slager, die verkoopt het als
broodbeleg. Meestal is dit niet meer dan champignons uit blik in een rode saus
van Verstegen of van een gelijkaardige firma, of worden de champignons gewoon
gemengd met ketchup Wat gehakte peterselie er over en hop
De
authentieke bereiding bevat raar genoeg geen tomaat! Het is een
groentebereiding in een ongekleurde marinade en het is eigenlijk een bereiding
om groenten enige tijd te kunnen bewaren ' t Is warm in Griekenland..!
De bereiding is eenvoudig.
Snij
een fijne brunoise, dobbelsteentjes, van diverse groenten, meestal worden
daarvoor sjalotten of ui, venkel, wortel, of nog wat anders gebruikt, of wat er
onder de hand komt.
Ik
gebruikte groene en rode paprika, wortel en sjalot. Van elk één eetlepel.
Deze
groentebrunoise wordt dan lichtjes aangestoofd in royaal veel olijfolie. Gewoon
glazig laten worden is voldoende. Voeg nu de gekozen groente toe. Stukken prei
in mijn geval. Overgiet alles met witte wijn, voeg peper en zout toe en een
kruidenbosje, dus tijm, laurier en peterseliesteeltjes samen gebonden met een
stukje touw. Als typische kruiderij moet er een flinke eetlepel
korianderzaadjes bijgevoegd worden. Korianderzaadjes hebben een zachte kruidige
smaak, zelfs zoet, en smaken heel wat minder sterk dan de verse blaadjes.Sommigen vinden dat de zaden een luizensmaak
hebben. Eerlijk gezegd, ik heb al veel rotzooi gegeten in mijn leven, maar
luizen hebben nog nooit op het menu gestaan dus die smaak ken ik niet .
Knijp
er ook het sap van een citroen bij. Van de schil van de citroen heb je eerst
een zeer fijne julienne gesneden die als laatste ook bij de bereiding gaat. De
schil te lang meekoken geeft anders een bittere smaak.
Laat
deze bereiding nu afkoelen en laat liefst marineren tot de volgende dag. Zorg
er ook voor dat de prei goed gaar is want lange stukken prei met een gewoon
(bot) tafelmes aan tafel in stukjes snijden is niet gemakkelijk. Of snij de
prei eerst in stukjes.
Een
fantasietje bestaat er uit om een beetje tomatenpuree of tomatensaus toe te
voegen aan de bereiding. Ondertussen is dit bijna de regel geworden.
Ook
worden zilveruitjes gebruikt in plaats van de brunoise van ui.
Een
ander fantasietje is de toevoeging van een handje rozijntjes. Volgens de
authentiek bereiding heeft men dan groenten "Escoffier' gemaakt. De zwarte
streepjes die je hier op de bakjes ziet liggen, zijn reepjes gesneden uit
zwarte Chinese oorpaddenstoelen. Ik had die nog liggen en ze geven noch reuk
noch smaak. Alleen ter decoratie
Bij
veel Aziatische gerechten worden lente-uitjes gebruikt, maar alleen het groen!
Wat doe je dan met de mooie witte stukken ui die resten? Gebruiken in de soep
of bereiden zoals hierboven.
Groenten
'à la Grecque' kunnen op zichzelf als een vegetarisch voorgerechtje gegeten
worden of als begeleiding bij een stukje koud vlees. Vooral champignons passen
perfect bij een sneetje paté. Ook als onderdeel van een koud buffet zijn de
groenten zeer geschikt.
Het
pompoenenseizoen is nu volop aangebroken. Overal zie je ze liggen, geheel of
reeds in kleinere stukken gesneden.
Doorgaans
wordt de pompoen gebruikt om er soep van te maken. Maar na drie keer fletse
pompoensoep eten droom je wel eens van wat anders.
Er
bestaan ook andere mogelijkheden om pompoen te verwerken. Zo dacht ik aan een
soort pasteitjes gevuld met een zoete pompoenpasta.
Al
bladerend in een Marokkaans kookboek vond ik een gerecht dat daar 'des
briouates' genoemd wordt. Het woord briouatte is hierbij ons minder gekend
maar het woord 'brick' zegt je misschien wel iets? In Turkije spreekt men van
'börek' en de Fransen hebben het Turkse woord 'börek' vertaald tot 'beurreck'. Later
werd het woord nog verder verkort tot 'brick'. Nu spreekt men van 'brickdeeg'.
Brick
is dus de deegsoort waarmee de briouates gevuld worden. Eens het gerecht
klaar, worden het "beurrecks', 'briouates' of 'börek".
De
flinterdunne deegplakjes worden tegenwoordig in bijna alle supermarkten
verkocht. De zeer dunne maar taaie 'pannenkoekjes' zitten verpakt tussen
velletjes papier. Doorgaans, naargelang het merk, zitten er 10 of 8 vellen dubbel
geplooid in een pak.
Om
de 'börek' te maken zullen we een zoete vulling bereiden van pompoen. Ik
gebruikte een 'butternut' pompoen. Dat is een relatief klein pompoentje met een
natuurlijke zoete smaak.
Snijd
de pompoen in plakken van enkele centimeter dikte en leg ze op een met olie ingesmeerde
bakplaat. Laat ze gaar worden in de oven op een niet te hoge temperatuur, 150
graden bijvoorbeeld. Tijdens het bakproces de schijven pompoen af en toe even
draaien want ze durven verbranden als de suiker uit de pompoen begint te
karameliseren. Als de pompoen goed gaar is, je kan dat voelen met een vork,
haal je ze uit de oven en laat ze een beetje afkoelen. Nu kan de schil er zeer
gemakkelijk afgehaald worden. Prak het gele vruchtvlees met een vork en voeg
een klein handjevol rozijntjes en/of gehakte pistachenootjes toe. Eventueel ook
een beetje suiker als je wil. Een nootje boter verfijnt de smaak nog, maar echt
nodig is dit niet.
Laat
de zoete puree nu helemaal afkoelen.
Vorm
dan de 'briouates' tot kleine driehoekige kussentjes.
Hoe
dit moet gedaan worden is op
dit filmpje te zien, het filmpje is wel Franstalig maar wat
wil je ? De beelden tonen zeer goed hoe het gaat. Als je er op het einde niet
in lukt om dat laatste flapje naar binnen te plooien kan je het ook nog
vastplakken met een bloempapje.
Om
de 'bricks' te bakken kan dit ofwel in een hete oven ofwel in de frituur met
zuivere olie Als je de briouates in de
oven bakt moeten ze wel eerst met gesmolten boter ingesmeerd worden, ander
kleuren ze niet mooi bruin. Je kan ze zowel warm als koud eten maar warm vind
ik ze het lekkerst.
Het
plasje saus dat je op het bordje ziet is de donkere stroop van amarenakersen.
Je
kan ze natuurlijk ook bestrooien met poedersuiker.
Dergelijke
pakjes brick kunnen ook gevuld worden met allerlei andere vullingen zoals goed
droog gekookte vleessaus. Platte kaas met dille, zelfs grote garnalen Volgende
keer ga ik proberen om een drietal escargots met veel look en peterselie in zo
een pakketje te stoppen. Een sausje van room en blauwe kaas moet dat dan
begeleiden.
Ik
laat wel horen hoe het afgelopen is.
De
drie slakjes in de selder hebben mij geïnspireerd !.
Evelyn
heeft nog geen "big fish" meegebracht. (Lees de post hieronder) Maar misschien brengt ze nu wel wat
nootjes mee, peanuts zegt ze .
Waar en wanneer heb ik dat verhaal
over de dikke, vette vis en die borrelnootjes nog gehoord in een ondertussen
reeds ver verleden?
Vermits
ik me niet met politiek inlaat zal dat ook nu niet gebeuren.
Enkele
dagen geleden ging ik op bezoek bij Jan. Jan
van de hondjes. Hij heeft een blog hier op Seniorennet
dat handelt over zijn vier honden; Bas, Belle , Hera en Heros. Bas is reeds voor
enkele jaren overleden maar Lucy is dan in de plaats gekomen.
Als
je dan bij Jan en Simone binnenkomt krijg je steeds een hartelijk onthaal door
de vier honden die alle vier tegelijk een poot willen geven, ondertussen gretig
likjes uitdelend Na de begroeting wordt het dan wat rustiger.
Jan
was bezig met het vlees van (gekregen) gebraden kippen los te pulken en dit
vlees te verdelen in plastic zakjes die dan de diepvriezer zouden in gaan tegen
de barre tijden die misschien nog kunnen komen
Alles
stond reeds netjes klaar, vlees in blokjes gesneden in zakjes van vierhonderd
gram en de afval van de kippen, de kleine beentjes en de vellen, zaten in een
plastic zak, klaar om te verhuizen naar de vuilnisbak.
Bij
mijn opmerking dat die beentjes en vellen nog goed zijn om er een gevogeltefond
van te maken gebeurde alles zeer vlug. Voor ik het mij goed en wel realiseerde
waren de beentjes reeds verpakt in twee stevige plastic zakken, die nu aan mijn
handen hingen en ik mocht ze mee naar huis nemen. Jan was tevreden dat hij van
die rommel af was.
's
Avonds, thuis, heb ik dan inderdaad gevogeltefond getrokken van die afval,
letterlijk de afval van het hondenvoer als basisgrondstof. Veel werk was er
verder niet aan nodig, enkele laurierbladeren, wat tijm en peperbollen in de
pot gegooid, de grootste die ik heb, die op het vuur gezet en toen voor de
televisie in slaap gevallen.
Bij
benadering heeft de primitieve fond toch wel twee uurtjes getrokken op een
piepklein vuurtje zolang heb ik dus geslapen!
Toen
eens geproefd aan de vloeistof.
Wat
een verassing was dat! Dat smaakte heerlijk! Sterk van smaak en zeer kruidig!
Die
kruidige smaak kwam van de kipkruiden waarmee de kippen behandeld worden voor
het braden en de lekkere smaak kwam vanzelf uit die kleine prutsbotjes.
De
smaak was zo sterk dat ik nog eens een tweede aftreksel zou maken van dezelfde
beentjes en die fond dan mengen met het eerste kooksel.
Een
"remouillage" noemde men dit "herkoken" in de antieke
keuken. Niets gaat verloren en de kolen gestooktefornuizen brandden toen toch, dag en nacht. Dergelijke
"remouillage" werd dan gebruikt in plaats van water, omdat er toch
wel iets meer smaak in zit
Nu
houdt men zich niet meer bezig met dergelijke zaken. Knorr biedt de
oplossing!!!
Remouiller,
betekent letterlijk; herbevochtigen. Als je dit woord ooit eens mocht
tegenkomenin een oud Frans recept
Na
nog eens twee uur trekken, zonder slaapje dit keer, heb de twee fonds samen
gegoten. Nog steeds was de smaak zeer aangenaam
Uiteindelijk
had ik vijf liter smakelijke, sterke, en goed gekruide bouillon over. Een goede
kippenbouillon moet smaken naar echte kip. Zo stond dat vroeger op de
verpakking van de kippensoep van Royco. Het waren toen zakjes met daarin een
klodder bouillonpasta en een soort gele vermicelli. De afbeelding op de
verpakking toonde een vos die rond een dampende pot soep rondjes draaide en
dacht: hier zit kip in!!
Onmiddellijk
wist ik wat er 's anderdaags zou gebeuren met de zelf gemaakte fond. Een deel zou
de diepvriezer ingaan en van het andere deel zou ik soepjes maken van het type:
vlug klaar en toch lekker. Elke dag een ander
Het
eerste soepje, sorry, stevige soep, zou een soort Vietnamese noedelsoep worden.
Vroeger,
lang geleden was ik ooit eens voor een tijdje "garçon" in een Chinees
restaurant op het Statiepleintje in Antwerpen.
Op
een namiddag komen er twee Frans sprekende jonge kerels binnen en vroegen of ze
noedelsoep konden hebben? Noedelsoep stond niet op de kaart, dus probleem! De
chef van het restaurant sprak uitsluitend Chinees, denk ik toch, want alles wat
hij zegde was Chinees voor mij
Effe
de baas er bijgehaald en die heeft de bestelling aan de keuken doorgegeven.
Aan tafel kwam een reuze grote kom, zo een
waar je tijdens het weekend gemakkelijk een bad kunt in nemen. In de kom lagen
dunne schijfjes vlees, groenten en veel gekookte noedels, dit alles overgoten
met een geurige bouillon.
Toen
de mannen hun soep naar binnen gewerkt hadden melden ze mij dat alles in orde
was en dat zij zeer tevreden waren Want zegden ze, wij hebben nog gevochten
in Vietnam en daar hebben we noedelsoep leren kennen. De complimenten aan de
chef. Ik heb dat nooit gedaan, ten eerste omdat de chef mij toch niet verstond
en ten tweede omdat ik niet zeker was van de lovende woorden van de mannen Ik dacht dat ze er misschien mee
aan"het rammelen" waren!
Ik
heb dan geprobeerd om thuis iets gelijkaardigs na te maken. De sterke fond had
ik al. Eerst heb ik wel een schijfje gember en een geweekte bruine Chinese
paddenstoel in de fond laten trekken. Dat gaf de Chinese smaak of toch
ongeveer zoiets.
Dan
direct in die fond dunne plakjes groente beetgaar gekookt. Schijfjes courgette,
sluimererwtjes, reepjes wortel, en de in plakjes gesneden bruine paddenstoel.
Desnoods zijn witte champignons ook goed. Als laatste ging er kippenvlees bij,
dun gesneden uit een kipfilet.
De
noedels heb ik apart gekookt, vier minuten zoals op de verpakking stond.
Gebruik
wel zachte noedels, de Italiaanse pasta is hiervoor niet op zijn plaats. Ik
gebruikte noedels van Suzy Wan maar Soubry heeft er ook lekkere die zelfs niet
moeten koken, alleen weken in kokend water. Nog een handvol fijn gesneden
lente-ui er over gestrooid als versiering.
Dan
alles in een grote kom, type badkuip, gegoten en slurpen maar. Je moet hier wel
je "chopsticks" bij gebruiken want noedels eten met alleen een lepel
is niet zo eenvoudig
Doe
ook maar "een bavetje, een slabbetje" aan want morsen zal je onvermijdelijk
toch doen !
Dan
de volgende dag werd het een Franse soep uit de Périgord in de Dordogne, de
streek van de ganzen, eenden en de truffels. De soep wordt "Tourin of
Thourins" genoemd. Het maken ervan is doodsimpel.
Stoof
enkele in plakjes gesneden knoflook aan in eenden- of ganzenvet. Wees royaal
met de look! Drie teentjes per persoon is een mooie hoeveelheid. Giet nu water
over de glazig geworden schijfjes knoflook en laat dit zachtjes koken met zout
en zwarte peper.
Als
de soep een twintigtal minuutjes getrokken heeft wordt er een eiwit per persoon
in het kokende vocht gegoten. Laat dit gedurende een minuutje stollen en dien de
soep op.
Natuurlijk
heb ik hier de kippenfond gebruikt in plaats van water.
Als
er nog een klein beetje vocht in je diep bord of kom overblijft giet je daar
een stevige slok rode wijn bij, spoel je bord er al draaiend mee schoon en
slurp naar binnen, zo uit het bord of de kom,
Chabrot
doen noemen ze dat daar. Een mens herleeft daarvan zeggen ze toch in de
Périgord!
Pittig
detail. Deze soep wordt traditioneel opgediend aan pasgehuwden, juist voor ze
naar bed gaan om te je weet wel.
De
soep wordt dan wel overmatig zwaar gepeperd, dat zou de prestaties van de
geliefden verbeteren. Zeggen ze toch in de Périgord!
De
derde dag werd het een soepje, zeer kruidig op smaak gebracht met currypoeder.
Daarom
in een pannetje een klein beetje boter met een lepel bloem en een lepel
currypoeder laten pruttelen. Hoeveel curry je moet nemen hangt af van het merk,
er bestaat curry die zacht smaakt en je hebt er ook die je gehemelte in brand
zet Dat werd dan een soort groenige roux, die de soep zou binden. De fond
erbij gevoegd en na enkele minuten koken was het soepje reeds klaar, zeer snel
dus.
Als
garnituur heb ik er ook nog enkele stukjes kippenvlees van de borstfilet bij
gevoegd. Zo rauw, op enkele seconden is dat gaar.
In
de koelkast stond nog een geopend blikje kokosmelk, daarvan ging er een deel in
de soep en dat was het dan. Eventueel is ook gewone melkroom te gebruiken.
Aan
dergelijke soep kan eventueel een lepel gekookte rijst toegevoegd worden maar
als je die rijst apart moet koken daarvoor, wordt het wel een hele rompslomp
Dan
voor de laatste portie soep heb ik het mij gemakkelijk gemaakt. Er waren nog
veel witte stukken, het onderste deel dus, van lente-ui over van vorige
gerechten. Die heb ik eerst in rondjes gesneden en daarna lichtjes aangestoofd in
boter en gewoon samen met wat vermicelli in de fond gekookt gedurende een
vijftal minuutjes. Voldoende om de vermicelli gaar te maken. De soep heb ik toen
bestrooid met gehakte peterselie, en dat
was het dan weer. Natuurlijk kan je ook ander kruiden gebruiken, naar keuze.
De
eerste tweeënhalve liter soep is er door. De rest wacht geduldig in de
diepvriezer.
Toeval
bestaat niet wordt er wel eens beweerd. Ik geloof daar niets van, bijna heel
mijn leven hangt aan mekaar van de toevalligheden. Maar daar ga ik het niet
over hebben.
Vorige
keer had ik zoute, gedroogde wijting terug ontzilt en klaar
gemaakt in de oven.
Elke
maandag komt Evelyn nog steeds trouw de strijk doen. Niet toevallig dus. Misschien
herinner je het nog. De jonge dame die mij getoond heeft hoe ze vissoep
maken in Ghana, want Evelyn is een Afrikaanse en is
waarschijnlijk daarom een zwartje
Ik
had haar de week voordien de gedroogde wijtingen getoond omdat er in Afrika
veel gedroogde vis gegeten wordt en zij mij misschien wel wat tips kon geven, hoe
dergelijke vis klaar te maken. Wij koken de vis met tomaten, chili en uien in
een pot en eten het zo met rijst wist ze.
Dat
klonk niet slecht
De
week nadien komt Evelyn 's maandags binnen en roept triomfantelijk: I have a present for you Voor
sinterklaas is het nog een beetje vroeg was mijn eerste gedacht.
Zijn
hield een verfrommeld roze plastiek zakje omhoog en toonde de inhoud ervan:
twee vissen, gedroogd. Zeer mooie vissen.
Ik
heb gevraagd hoeveel het koste voor de vis maar nee: het was een presentje! Because I like you. 'Ik zal dat kind goed
in 't oog moeten houden vrees ik
De
vissen waren duidelijk tilapia's. Zeer licht van gewicht waaruit ik kon besluiten dat de vissen
kurkdroog waren. Maar goed, eigenlijk was ik er wel blij mee. Afrikaanse
gedroogde vis krijg je niet alle dagen op je bord, hier in België toch niet. Bij
mijn vraag waar ze de vis gekocht had maakte ze een gebaar dat zo veel kon
betekenen als het noorden of het zuiden, ergens in Antwerpen Ik vermoed dat het in de Chinese wijk is waar
eveneens heel wat Afrikaanse winkeltjes gevestigd zijn.
Verse
tilapia ken ik nog goed van in de tijd dat ik in Ruanda werkte De vissen
werden daar dagelijks vers door een lokale visser gebracht en de man maakt er
ter plaatse filets van. Ikzelf vind weinig smaak aan tilapia maar met een lekker
garnituurtje of sausje is het een best te eten vis.
De
vis komt oorspronkelijk uit Afrika maar wordt nu bijna wereldwijd gekweekt. Zo
zou er in het warme koelwater van de kerncentrales van Doel en Tihange tilapias
gekweekt worden. Of het waar is weet ik niet. Wel weet ik dat de vis een
temperatuur nodig heeft van minimum twintig graden Celsius om te overleven en
te groeien, zo staat te lezen op Wikipedia.
Tomaten,
uien, chili dat was allemaal in voorraad.
Een
sausje met die ingrediënten maken is kinderspel. De gesneden ui glazig laten
worden in olie, de gepelde en in stukken gesneden tomaten er bij en een scheut
witte wijn, wat zeker niet Afrikaans is. Maar we zijn hier in België. Ik deed er
ook nog wat gehakte gember bij maar daar proefde je niet veel meer van toen de
saus klaar was.
Van
de vissen heb ik de lange en grote vinnen een beetje bijgeknipt, het zout er af
gespoeld en hetzelfde als vorige keer, de vis laten gaar worden in de saus. Dit
keer heb ik de vis niet eerst geweekt in water maar zo gebruikt omdat hij mij
niet erg zout overkwam. ( Mijn bloeddruk zal weeral naar de knoppen zijn )
Hoelang
moet zo een vis nu in de oven? Gewoon proberen, een beetje wachten en dan hopen
dat je geluk hebt!
Ik
heb er geen rijst bij gegeten maar wat couscous. Die couscous is vliegensvlug
klaar. Een beetje couscous in een kommetje doen en overgieten met water tot hij
juist onderstaat. Laat het zout maar weg, de vis zal wel zout genoeg zijn... Na
vijf minuten is dan alle vocht opgeslorpt. Even oproeren met een vork en het
kommetje een minuutje in de microgolf stoppen. Weer oproeren met een vork
terwijl je er een scheutje olijfolie of boter doorroert. Het klaar maken is
sneller gedaan dan dat ik het hier kan neerschrijven.
De
vis was gaar Ik denk zo, na een tiental minuten reeds.
En
dan de smaak?
De
vis smaakte niet duf, vies of vreemd maar smaakte gewoon naar vis met weinig
smaak, zoals verse tilapia. Het visvlees was wel veel vaster geworden en
droger. Ook was het visvlees licht bruin verkleurd.
In
Afrika is dergelijke vis een prachtoplossing om hem te bewaren, zeker bij
gebrek aan koeling.
Ik
heb een vermoeden dat de vis tijdens het droogproces ook gaar gemaakt wordt. Je
ziet dat soms op televisie, dat dergelijke vissen boven een vuurtje gedroogd
worden en daarom misschien ook gaar worden Wie weet?
Ik
heb maar één vis opgegeten omdat ik vermoede dat het wel genoeg zou zijn.
Inderdaad genoeg om mijn holle tand te vullen.
Dus
was er nog één vis over. Gelukkig had ik eerst een soepje gemaakt dat rijkelijk
van garnituur voorzien was.
Er
was nog een klein beetje mosselkooknat over. Herinner je het nog dat ik eens
zou proberen om rauwe mosselen in citroensap te leggen en te kijken wat er dan
zou gebeuren. Wel er gebeurde niets De mosselen smaakten zuur en dat was het
dan.
Dan
heb ik de rest maar gekookt en de mooiste mosselen daarvan in citroensap
gelegd. Zelfde resultaat, geen verandering in de structuur en smaak van de
mosselen. Het mosselkookvocht ging in de koelkast tot later gebruik.
De
rest van de mosselen heb ik dan 's avonds gepaneerd en gebakken. Met een
boterham en een dot mayonaise erbij, lekker!
Het
kookvocht van die mosselen, aangelengd met een beetje water, heb ik dan
gebonden met een klein beetje strooimaïzena. Daarin enkele zeer fijn gesneden
groenten zoals, prei, wortel en champignons.
In
de diepvriezer lag nog een zak met reeds gepelde scampi's, klein model. Dan
gewoon een handvolletje scampi's in de soep laten gaar worden, zo direct in
bevroren toestand en na enkele minuten, als de soep terug doorkookte was alles
gaar. Nog een draai met de pepermolen en toevallig had ik nog een blikje
kokosmelk over en een scheut daarvan bij de soep gevoegd. Zout is weer niet
nodig omdat mosselvocht uit zichzelf heel zout kan zijn.
Groene
ui had ik niet maar mocht ik ze gehad hebben zou ik dergelijk soepje bestrooid
hebben met ringetjes lente-ui
Zo!
Een soepje maken is eigenlijk simpel. Men moet niet steeds aan prei, selder en
wortelen denken maar met een gezonde fantasie kom je veel verder.
's
Avonds heb ik altijd wel zin in een snackje.
Gebakken
groene pepertjes bijvoorbeeld. Op de foto zien die lange pepers er zeer
vervaarlijk en heet uit maar in werkelijkheid zijn ze zeer zacht van smaak met
af en toe eens eentje dat terug bijt. Dat is altijd gokken! De Turken noemen
die pepers trouwens gewoon; paprika
Gewoon
even bakken in een pan met olijfolie tot ze lichtbruin worden en dan bestrooien
met fijn zout. ( Weer zout!)
Dit
soort peper is te koop in de Turkse groentewinkels en kosten slecht enkele
centen.. (Denk ik toch)
Toen
dacht ik er aan dat in Azië veel gedroogde visjes gebruikt worden. Meestal
worden ze ansjovis genoemd (Dried anchovies). Of het dezelfde soort is als wij
hier kennen betwijfel ik want ze zijn veel kleiner.
Deze
visjes worden onder andere in de wok gefruit in olie samen met verse gesneden
hete rode peper of met chilivlokken. Naargelang hoeveel peper is gebruikt wordt
is het één en al vuur en vlam dat je proeft.
Als
je de volgende dag dan naar het toilet gaat kun je er nog eens van genieten!
Met
in stukjes gesneden droge tilapia moet dat ook lukken dacht ik zo
De
vis ontdoen van kop, vinnen en andere niet te eten zaken ging vrij gemakkelijk.
Dan heb ik het vel er af getrokken, van de kop naar de staart toe en het
resterende visvlees met de middengraat er nog in, in stukjes gesneden, gebakken
in olie maar zonder de hete peper Ik had de zachte groene, weet je nog.
Dit
was het !
De
vis smaakte zeer zout natuurlijk, en dat bevestigt mijn vermoeden weer dat de
vis reeds gaar is, de smaak en structuur was gewoon heerlijk. Stukje vis, de
graat er uit pulken en proeven maar. Een groen gebakken pepertje als
afwisseling en dan het volgende stukje vis soldaat maken. Op dat ogenblik vindt
je het spijtig dat een tilapia niet groter is.
Volgende
keer brengt Evelyn een andere vis mee, een andere soort, big fish beweert ze We zullen wel zien, zei de blinde!
Alleen al bij het horen van het woord begonnen we vroeger te daveren op onze benen. De
leraar zou dan weer eens doorkrijgen dat we geen zier gedaan hadden voor zijn
vak.
Het
eindigde doorgaans met : Nicolay, twee op tien. Schrijf mij maar eens tien keer
hoofdstuk zeven over tegen morgen en je vader mag dat dan tekenen. Volgende
week is er weer een evaluatie voegde hij er dan grijnzend aan toe !
Nu
ga ik alle reeds hieronder geciteerde gerechtjes en fabricaten eens analyseren
en beoordelen. Evalueren dus.
De
opgelegde horsmakreeltjes
in een zoetzuur vocht met ui daarbij en wat kruiderij; na een weekje marineren
smaakte de vis uitstekend maar ik denk wel dat stukken of verse haringen op
zijn geheel beter zouden smaken. De horsmakreel was nogal droog. Conclusie: toch
geslaagd!
De
resterende horsmakreeltjes heb ik nadien behandeld als zouden het pilchards
zijn. De visjes veranderden inderdaad tot "pilchards".
Maar:
ik heb teveel visjes in één bokaal gestopt. De vis moest op, zie je?
Daardoor
waren de visjes een beetje aan mekaar geplakt waar ze mekaar raakten in de
bokaal en omdat er maar weinig plaats meer was in de bokaal zat er ook een
beetje weinig saus in. Het was ook moeilijk om de vis uit de bokaal te halen
omdat ze rechtop stonden gerangschikt en wat aan mekaar plakten. Dus de
volgende keer moet er minder vis in de bokaal en meer saus en de visjes liggen
beter plat in plaats van ze rechtop te zetten.
De
saus was prima gelukt voor zo een eenvoudig sausje: half ketchup en half
azijn !
De
graten van de vis waren niet helemaal mals zoals bij de vis die uit blik komt
maar waarschijnlijk is dat omdat ik de bokaal gesteriliseerd heb in kokend
water, dus bij 100°C.
Volgende
keer de drukpan gebruiken, die verwarmt tot 115°C en waarschijnlijk lost de
kalk van de graten dan wel volledig op. Ook al omdat er dan meer saus bij kan.
Het is de azijn (voor een deel) die de graten doet oplossen.
Wist
je trouwens dat die mals geworden graten een opneembare kalk (calcium) bevatten?Goed tegen osteoporose maar goed voor het beendergestel
in het algemeen, gratis bij de vis.
Dan
zijn er nog de melkzuur gegiste komkommers. Daarvan is het resultaat gewoon
prima te noemen. Toch is de behandeling doodsimpel. Kleine komkommers of
augurken gedurende een paar uur in grof zetten, afspoelen en in een grote
bokaal rangschikken. Wat kruiden naar smaak, verse dille en/of mosterdzaadjes,
een klein pikant pepertje, enkele zilveruitjes bijvoorbeeld.
Een
gekookte en afgekoelde zoutoplossing van 20 tot 30 gram zout per liter water
over de augurken gieten en ze twee tot drie dagen op kamertemperatuur laten
staan. Stilaan ontstaan kleine gasbelletjes die opstijgen in het vocht, dat is
het moment om de bokaal in de koelkast te zetten. Indien je er na enkele dagen een
komkommer of augurk wil uithalen, doe dit dan met een vorkje en kom niet met je
vingers in de vloeistof, anders gaat de zaak schimmelen. Die schimmel is
onschadelijk maar ziet er absoluut niet smakelijk uit
Dan
was er nog de oi-kimchi,
zeg maar gegiste en gevulde komkommer. Een Koreaanse manier om komkommer te
bewaren.
Hier
heb ik de komkommers behandeld zoals de hierboven beschreven behandeling van de
melkzuur gegiste komkommer maar er eerst vier splitten ingemaakt die gevuld
werden met een fijne julienne van daikon (radijs) en lente-ui, gehakte gember
en knoflook en royaal vlokken van rode peper. (Chilivlokken)
Ik
ben nu als snack enkele van de stukken komkommer aan het eten. Lekker fris,
geurig en lichtjes pikant Zeer lekker, en bijna nul calorieën .
Een
van volgende keren zal ik eens een recept geven van een vleesgerecht dat hier
perfect bij past.
Dan
hebben we ook nog wat nieuws gemaakt deze week en wat hebbe we heleerd vandaoge? Gedroogde wijting klaargemaakt
zoals zoutevis.!(bacaljauw)
Bij
de vishandelaar lagen zeer verse wijtingen te pronken in de koeltoog. Toen
dacht ik er aan dat het drogen
van vis ook binnen mijn kennisbereik lag.
De
koks beweren dat verse wijting een fijne vis is Ik heb daar zo mijn eigen
ideeën bij; zeer slap visvlees, weinig smaak en als je niet goed oplet bij het
eten zit hij nog vol graatjes.
Dus
heb ik vier mooie verse wijtingen gekocht met de bedoeling om ze te drogen. Zo
worden ze vaster en krijgen ze veel meer smaak.
Net
zoals bij de scharren volgde ik dezelfde werkwijze. Eigenlijk doodsimpel: maak
de vis grondig schoon, zorg dat alle ingewanden en andere toestanden er uit
zijn en leg de vis nu gedurende twee uur in ruim grof zout. Hoeveel zout je
gebruikt heeft geen belang..
Na
twee uur spoel je het zout van de vis en rijg de vissen op een grote satépen of
een metalen barbecuenaald. Zoiets als men gebruikt om brochettes te maken.
Klaar!
Vermits
het buiten koud en vooral vochtig was door alle regen die we gratis kregen heb
ik de vissen gewoon in de keuken laten hangen om te drogen. Na vier dagen komt
er dan wel een sterk visgeurtje vrij maar 's anderdaags is dat reeds verdwenen.
Nadien kan je de gedroogde vis voor een tijdje bewaren, ingepakt in een doek,
in de groentelade van de koelkast.
Voor
degene die aan de kust wonen of die een vishandel in de buurt hebben waar ze
droogvis verkopen daar kan je de vissen zo gedroogd kopen maar ze zelf maken
is tot veel dankbaarder.
Zover
stond ik ook. De vissen lagen te wachten in de koelkast.
Bij
mijn bezoek aan de dokter voor het regelmatige "klein onderhoud" liep
het mis
..
Ja, en hij keek me bedenkelijk aan. De bloeddruk is nog altijd te hoog, hé
Sterkere
en meer pillen en het is beter om je zoutinname sterk te beperken!
Ik
zou dan maar gehoorzaam zijn en de droogvis bijvoorbeeld aan iemand cadeau geven
maar ik had toen niet direct een slachtoffer voor de ogen
Toen
dacht ik er aan dat je gedroogde en gezouten vis ook kan ontzilten, de
stevigheid en de smaak blijft, alleen het zout verdwijnt.
Ik
had hier recepten in mijn gedachten zoals die gebruikt worden bij klipvis, ook
bacalao genoemd. De grote Carrefours verkopen die nu Gezouten en lichtjes
gedroogde kabeljauw.
Wat
ik nadien bereid heb van de vissen is een heel eenvoudig gerecht.
Ik
had twee vissen ontzilt. (De twee andere krijgen later wel een bestemming)
De
vinnen en andere ongerechtigheden er niet afknippen want dat geeft nadien een
massa kleine scherpe graatjes in je bord.
Dan
heb ik enkele aardappelen in dunne schijfjes gesneden. Met de mandoline, een
keukenschaaf.Met de hand lukt dat ook
wel alleen zal het snijwerk dan wat langer duren.
Hetzelfde
deed ik met een dik stuk wit van prei. Een stuk zodanig groot dat er bijna
evenveel prei als aardappelen was.
De
aardappelen heb ik dan lichtjes gebakken in een braadpan in olijfolie. Maar
boter mag ook hoor..! Daarna de prei toegevoegd.
Dit
aardappel/prei mengsel ging dan in een ovenschaaltje en de aardappelen heb ik overgoten
met kippenbouillon tot ze bijna onderstonden. Ik gebruikt gewoon blokjes voor
de bouillon. Dan als kruiderij wat tijm en een blaadje laurier gebruikt en dat
was het dan.
Deontzouten vissen op de aardappelen gelegd en
goed in het vocht gedrukt. Aan de bereiding hoef je een zout meer toe te voegen
omdat het resterende zout in de vis overgaat in de bouillon van de aardappelen
en ook omdat bijna alle bouillonblokjes behoorlijk wat zout bevatten.
Nu
een aluminiumfolie op de schotel gelegd. Die folie moet er voor zorgen dat de
damp in de ovenschaal blijft en zo de vis ook aan de bovenkant gaar maakt.
Ofwel moet je de vis eens voorzichtig omdraaien tijdens de bereiding. De
laatste minuten mag de folie van de schaal zodat er een klein beetje bruining
ontstaat. Velen vragen zich nu af: hoelang in de oven en welke temperatuur?
Dat
heeft niet zo veel belang. Als de temperatuur laag staat duurt het gewoon
langer om de aardappelen gaar te krijgen. Bij hoge temperatuur zal er een mooi
korstje ontstaan. Eventueel kan er ook een beetje paneermeel over de schotel
gestrooid worden.
Op
een twintigtal minuten zal alles wel gaar zijn, vermoed ik zo. Controleren is altijd
de boodschap.
Dan
rest nog om de vis te eten. Hier is toch wel enige anatomische kennis van het
vissenlichaam vereist. Anders verandert het gerecht in een puinhoop. Gelukkig
is de vis nog steeds zeer vast na de bereiding en dan is het verwijderen van de
kleine inwendige graatjes vrij gemakkelijk.
Er
was nog een visje over. Dat heb ik de volgende dag terug opgewarmd onder folie
en zoals bij alle stoofschotels; het smaakte nog beter dan onmiddellijk na de
bereiding de dag voordien.
Ik
heb er nog "een klakke mostaard"
van Wostyn bij gedaan en dat smaakte goed!
Weer
een opdoffer gekregen vorige week. Dit keer bij de kapper. Zijn normale prijs
voor haarknippen is tien euro Ja, ja, dat bestaat nog. Prijzen van voor de
oorlog. Nochtans is mijn haar behoorlijk geknipt vindt mijn moeder.
Eens
in de kapstoel gezeten, geen gezever over de voetbal, geen gejammer over het
weer, alleen: hoe is 't?
Goed?
Zoals
gewoonlijk?
En
dat is het dan. Verder kan je naar Al Jazeera kijken op de televisie die voor
eeuwig aan staat.
Bij
de afrekening kwam de schok Ik moest maar acht euro betalen. Bij navraag
waarom maar acht en geen tien euro bleek dat de prijs voor senioren te zijn. Die
conclusie trok hij zonder zelfs mijn identiteitskaart te vragen.
Kom,
we leven nog en ik wilde het hebben over makreel.
Ik
eet af en toe wel eens graag een makreeltje Snel gegrild met wat mosterd er op
gesmeerd. Of in de oven overgoten met een scheut witte wijn en de vis bestrooid
met paneermeel en gehakte peterselie. Allemaal lekkere gerechtjes, snel klaar
en goedkoop. Er is één voorwaarde: makreel moet zeer vers zijn, zo niet smaakt
de vis naar traan en het vlees verbrokkelt zeer gemakkelijk.
Tijdens
de zomermaanden, het is dan komkommertijd bij de meeste TV-zenders, keek ik wel
eens naar Masterchef.
Het
viel mij op dat de Engelsen toch kiezen voor andere gerechten en grondstoffen dan
wij zouden doen. Veel puree's werden er gemaakt, onder andere puree van rode
biet die ook in veel gerechten en sausen verwerkt wordt.Ook gebruikten ze veel pompoen en sausen op
vruchtenbasis, zoals braambessensaus. Als vis werd kwam er veel makreel aan
bod.
Eén
van de betere koks, een winnaar in spé, bereide onder andere een rauwe
gemarineerde makreel. Dat leek wel wat om zelf eens te maken, alhoewel het
gerecht zeker niet origineel is.
Ik
ben niet zo een amateur van rauwe vis maar voor een of andere reden wilde ik
mijn eigen versie van een gemarineerde makreel maken. Ik dacht hierbij aan
"ceviche", een specialiteit uit Zuid Amerika en wijde omgeving. Ceviche
zijn blokjes rauwe vis die gemarineerd worden in veel citroensap of sap van
limoen met smaakgevers erbij zoals, rode ui, koriander, en hete pikante
pepertjes.
Dus
ik zou eerst een zeer verse makreel moeten hebben. Voor rauwe bereidingen moet
de vis krakend vers zijn, de kans op ziek worden na het eten van niet verse vis
is anders niet denkbeeldig. De volgende truc helpt daarbij: koop je vis op
dinsdag! Bijna alle viswinkels zijn gesloten op maandag en dinsdags komt dan de
nieuwe verse lading binnen.
Trouwens
een verse makreel herken je gemakkelijk zonder aan de vis te raken. Hij moet
mooi glanzend zijn, frisse rode ogen hebben en moet mooi blauw gekleurd zijn. Als de vis in de
toonbank weggestopt zit onder verdacht veel ijsschilfers zou ik hem eerst
willen zien.
Nu
de verwerking. Vraag de vishandelaar om de vis te fileren of doe het zelf. Dit
is het moment om te leren. Als de vis verhakkeld uit de strijd komt kan je hem nadien
gewoon in blokjes snijden en daarmee is het probleem opgelost!!!
Haal
eerst de kop van de vis. Druk niet te fel op de makreel want het vlees wordt gemakkelijk beschadigd, zoals reeds een keer
aangehaald. Snijd nu de twee filets mooi van de graat los. Snijd de"
buikflappen" weg en voer ze op aan de poes. Gooi de graat weg, daar kan je
niets mee doen. Ze is zelfs niet goed om er een visfumet van te maken, zoals de
graten van alle vette vissen. En makreel is een redelijk vette vis.
In
de diepvriezer heb ik een bakje staan waar alle bruikbare visafval in terecht
komt. Als het bakje vol is wordt er eerst een visfumet van gemaakt en dat wordt
dan nadien een vissoep of een vissaus.
Goed,
de makreel!
Hoe
mooi zo een makreelfilet er ook uit ziet, er zit een taai dun doorzichtig
velletje over het glanzende blauwe vel. Dat trek je er af van de kop naar de
staart toe. Het klinkt moeilijker dan het is! Snijd de randen van de filets
weg, want je hebt nu twee filets en spoel de vis onder koud water en laat
uitlekken op een keukendoek.
Voor
één makreel heb ik het sap gebruikt van een citroen. Voor limoen zal je wel
twee limoenen moeten gebruiken, of een mengsel citroen, limoen. In het sap heb
ik eerst een koffielepeltje suiker opgelost. (Weer suiker bij de vis !)
Leg
de visfilets in een passende kleine schaal. Giet het citroensap over de vis uit
en kruid wat bij met peper en zout. Ik heb er verder weinig aan gedaan. In
plaats van een vers rood pepertje heb ik chilivlokken gebruikt, wat ongeveer
hetzelfde effect geeft.
Wil
je verder nog wat rode uiringen, bieslook, platte peterselie of koriander
toevoegen, doe dan maar. Laat de vis nu minstens enkele uren marineren en lepel
regelmatig de marinade over de filets. Na enkele minuten zie je reeds dat de
vis verkleurt van donker naar zeer bleek.
(Makreel
heeft donker vlees, het is een tonijnachtige en zoals iedereen weet heeft een
tonijn donkerrood visvlees.)
Het
visvlees "kookt" als het ware in het citroensap. Eigenlijk zijn het
de viseiwitten die veranderen (denatureren) van structuur onder invloed van het
citroenzuur..!
De
vis heeft vierentwintig uur in de marinade gelegen; Dat is lang maar de smaak
was in orde. Niet te zuur! Om op te dienen heb ik de visfilets eerst in dunne
plakjes gesneden en versierd met bieslook en komkommer .
Dit
gerecht eet je als voorgerecht of misschien in blokjes gesneden bij het
aperitief maar het probleem is hier de hoeveelheid zuur. Zuur en wijn gaan
absoluut niet goed samen. Misschien best een doodgewoon goedkoop witte wijntje
er bij serveren?
Met
een lekker stukje vers knapperig brood of een krakende toast erbij heb je een
mooi gerechtje..
Als
hoofdgerecht geef je er ook nog een copieuze salade bij. Dikwijls wordt de vis
in blokjes gesneden en gemengd met de sla Dat doe je zelf ook maar als de twee
filets die je er zelf afgehaald hebt een beetje op Brugse kant gelijken
Degemarineerde vis blijft ongeveer een dag goed
in de koelkast.
Hetzelfde
is mogelijk met veel andere soorten verse vis. Zeebaars bijvoorbeeld is
gemakkelijk echt vers te verkrijgen omdat het bijna altijd om gekweekte vis
gaat. Verse inktvis, de calamar of pijlinktvis geeft een speciaal effect, niets
taai maar zeer mals. Rauwe ansjovis, heeft een buitengewoon goed resultaat. Een
volgende keer zal ik eens proberen wat rauwe mosselen in citroensap opleveren
als resultaat.
In het stukje hieronder
schreef ik: In Korea werd er iets gelijkaardigs gemaakt. Daar worden stukken
komkommer van gelijke lengte kruisgewijs ingesneden maar zodanig dat de stukken
aan mekaar blijven. Eerst worden de komkommers ingestreken met zout zodat dat
ze hun vocht afgeven en soepel worden. In de splitten wordt dan een mengsel
gestopt van geraspte gember, look, chilivlokken, julienne van lente-ui, alleen
het groen, en ook van daikon (Radijs) Zie foto.
Oi-kimchi
heet het product en het wordt gegeten als bijgerecht bij gekookte witte rijst.
Dus het
gaat hier over een gerechtje, een "side-dish". Een Koreaanse maaltijd
wordt opgediend zoals bij de Chinezen. Alles in een keer op tafel en iedereen
pikt maar wat hij of zij nodig heeft. Dus die "oi-kimchi" is multi
inzetbaar.
De
bereiding staat eigenlijk reeds hierboven uitgelegd.
Zo een
grote daikon, witte radijs of rettich is zeer groot. Dus wil je nog een andere Koreaanse
specialiteit?
Snij de
geschilde daikon in blokjes. Meng met een schepje suiker, een schepje zout en
veel rode chilivlokken. Mengen en in een bokaal stoppen. Na twee dagen zijn de
blokjes zacht geworden en hebben ze veel vocht afgegeven. Ik heb er nog een
snuifje gele kleurstof bijgedaan. Kwestie van wat kleur op tafel te brengen.
(Kleurstof voor paella.) Er is één probleem. De naam van het gerecht klinkt
niet al te smakelijk: kkaktuggi
Dat wordt
als snel afgekort tot kak en dan is de lol er ook af.
Hieronder
een recept voor de oi-kimchi, geschreven door een Amerikaanse die lang in
Noord-Korea heeft geleefd en nadien overliep naar het Zuiden.
Mijn
knoken kraken. Als ik naar de tweede verdieping moet heb ik vijf minuten
recuperatietijd nodig omdat de adem "op" is.
Maar
het duidelijkste bewijs; de jongeren in de steeds overvolle tram staan hun
plaats af
Kom
bompa, denken ze dan. Dat denk ik dan ook.
't
Zijn trieste tijden voor een mens.
Een
overzicht van vorige week.
Jeroen
Meus is begonnen aan een serie over koken op de camping. Vorige week heeft hij de
hoofdvogel afgeschoten. Hij heeft blijkbaar een nieuw soort groente
uitgevonden. Volgens hem wordt het groene pluimachtige loof van de venkel,
dille!!!
Misschien
als je maar lang genoeg wacht.
Met
een beetje geluk wordt het misschien zelfs een hele palmboom?
Wat
ik mij ook afvraag is het volgende: wie sleurt er nu in zijn caravan een hele
bloembak vol verse kruiden mee?
Al
dikwijls heb ik caravans gezien, meestal met geelzwarte nummerplaat die een volle
aanhangwagen met aardappelen mee sleurden. Die piepers in Frankrijk zijn toch
zo duur niewaar?
Maar
een aanhangwagentje vol kruiden ?
Dan
de experimenten van vorige week.
In
een vorig stukje, het staat net hieronder, heb ik geschreven dat ik een bokaal
Poolse melkzuur gegiste augurken gevonden en gekocht heb. Volgens de Polen zijn
die (hun) augurken veel lekkerder dan de gewone zure augurken zoals die wij
hier kennen.
Ik
herinner mij ook nog zoiets gegeten te hebben in Iran, lang geleden. En
inderdaad je moet een beetje wennen aan de smaak, die is veel voller en
aromatischer dan hetgeen we gewoon zijn.
Die
augurken zijn gefermenteerd, zoals bijvoorbeeld zuurkool, door een
melkzuurgisting.
Ook
in Korea kennen ze een soort komkommer-kimchi. Stukken komkommer gevuld met
allerlei smaakgevers en daarna gegist.
Op
het internet was het zeer gemakkelijk om informatie vinden over de bereiding
van door melkzuur gegiste komkommers. Het hele proces is eenvoudig.
Hiervoor
heb ik weer die kleine fijne komkommertjes gebruikt, gewoon minikomkommers
genoemd.
Een
gepaste bokaal vinden en van de komkommers de topjes afsnijden. De vloeistof
die er seffens bijkomt moet het inwendige vruchtvlees van de komkommers kunnen
raken en de komkommers moeten rechtop in de bokaal kunnen staan.
De
komkommers eerst een uurtje in grof zout leggen en nadien goed spoelen. In de
bokaal rangschikken en specerijen en kruiderij toevoegen. Ik heb wat takjes dille
(die van Meus) gebruikt en venkel(zaad) smaakt ook zeer goed. In ringen gesneden
ui, wat peperkorrels en zelfs een heel klein pikant pepertje zal ook wel
kunnen. Dat kies je zelf allemaal naargelang wat er in voorraad is. Kijk eens in de caravan
Hierover
giet je een gekookt en nadien afgekoeld mengsel van 15 - 20 gram zout in een liter water.
In
het recept dat ik gevonden heb op het internet werd aangeraden om ook een
stukje brood in de bokaal te stoppen. Ik heb dat ook gedaan. Ik weet dat er
Russische dranken zijn (kvas) die gestart worden met brood maar echt nodig is
het hier bij de komkommers niet.
Nu
blijft de bokaal twee tot drie dagen staan bij kamertemperatuur, op ongeveer 20
graden. Ik heb de temperatuur niet gecontroleerd.
Ofwel
moet je nu regelmatig het deksel van de bokaal halen ofwel moet je het deksel
niet volledig vastdraaien, want de stilaan gistende komkommers produceren een
gas. (koolzuurgas?) In mijn bokaal was een klein gaatje in het deksel geprikt
dus het deksel mocht er op blijven, het gas kon zo weg langs het gaatje.
Na
enkele uren reeds zie je fijne gasbelletjes ontstaan die opstijgen in de
vloeistof. Laat de komkommers zo een tijdlang staan. Sommige zeggen dat 24 uur
voldoende is. Ik heb drie dagen gewacht. De gisting was toen zeer duidelijk
merkbaar. Dan gaat de bokaal in de koelkast. De opgietvloeistof is terwijl ook
troebel geworden, dat is normaal.
Een
week later zijn de komkommers compleet veranderd. Groener en malser geworden,
zuur/zout smakend.
Als
je met je vingers in de bokaal komt zal er en witte schimmellaag ontstaan die
niet schadelijk is. Gewoon regelmatig afscheppen, maar het ziet er niet
smakelijk uit. Dus blijf met je vingers uit de bokaal en gebruik alleen zuiver
metalen keukengerei.
In
Korea werd er iets gelijkaardigs gemaakt. Daar werden stukken komkommer van
gelijke lengte kruisgewijs ingesneden maar zodanig dat de stukken aan mekaar
blijven. In de splitten werd dan een mengsel gestopt van geraspte gember, look,
chilivlokken, julienne van lente-ui, alleen het groen, en ook van witte daikon
(Radijs) Zie foto.
Oi-kimchi
heet het product en het wordt gegeten als bijgerecht bij gekookte witte rijst.
Als
de eerste gegiste zure komkommers op zijn zal ik de "oi kimchi" of
"cucumber kimchi" eens proberen te maken.
Herinneren
jullie zich ook de story over de kleine visjes, de horsmakreeltjes, die
spotgoedkoop verkocht werdenin de
nieuwe supermarkt?. (Staat ook hieronder te lezen).
Hiervan
heb ik er een tiental gebakken en ingelegd, of opgelegd, in een azijn en
suikermengsel. Vanavond heb ik de eerste visjes geproefd en dat viel zeer goed
mee. De graten waren nog intact en niet opgelost door het zuur van de azijn
maar dat is geen probleem.
Een
visje, een schijfje ui en dat op een stukje vers brood, lekker!
Terwijl
heb ik nog verder geëxperimenteerd.
Ik
eet af en toe graag een pilchard die gemene goedkope vis in een soort
tomatensaus en verpakt in een ovaal blik
Grote
sardienen worden in het Engels pilchards genoemd, pelser genoemd in het
Nederlands maar er is geen verschil;een
pelser is een grote sardine of een Engelse pilchard!!
Toch zitten soms in de blikken heel andere vissen
dan pelsers . Sardinella bijvoorbeeld, ook kleine makreeltjes, en wat dacht
je? Ook horsmakreel.
De proef is nog bezig, ik heb dezelfde
bereidingswijze gebruikt als bij de visjes op azijn.
De visjes dus op maat gesneden en rechtop in een
bokaal geschikt. De saus heb ik zeer eenvoudig gemaakt; ketchup gemengd met
azijn. Zo verkrijg je vanzelf een zoetzure saus.
Daarna de gesloten bokaal in een pan met water
gesteriliseerd gedurende een uur. Nu is het afwachten. Volgende week weet ik
wel wat te vertellen. Dit wordt zeer duidelijk een bereiding uit de categorie:
maak het zelf, dan wordt het misschien beter maar zeker veel duurder!
Dan heb ik eveneens een tweede lading pickles
gemaakt.
Enkele correcties, lees hieronder een tweetal
artikels ver pickles: de saus moet gebonden worden met maïszetmeel en nadien
afkoelen schreef ik. Toevoeging : na en tijdens de afkoeling moet de saus goed
doorgeroerd worden anders vormt ze nadien een 'brokkelige" massa die niet
meer homogeen wordt.
Als bindmiddel heb ik nu een mengsel gebruikt van
half maïzena en de helft cassavezetmeel. (arrowroot). De binding wordt hierdoor
veel stabieler en smeuïger. De pickles die ik nu heb gemaakt zien er werkelijk
hetzelfde uit als het product dat je koopt in de handel en smaken ook zo.
Wat
doe je met een oude hard geworden pistolet?
Een
snel soepje maken om zo maar te drinken voor de TV bijvoorbeeld op een koude
avond ze komen nog!.
Ik
vond dus zo een oude korst brood. Toen dacht ik aan een Italiaanse soep die wij
vroeger in de hotelschool wel eens maakten; mille fanti!
Wat
die fanti betekent vind ik nergens niet terug. Mocht iemand het wel weten ?
Iets
van duizend soldaten (voetvolk) vind ik via het internet. In het woord
'infanterie' vind je 'fante" ook terug.
De
soep zelf is doodsimpel in zijn eenvoudige versie toch. Normaal wordt een
consommé gebruikt, wij gebruiken hier bouillonblokjes van goede kwaliteit.
Maak
een bouillonetje van blokjes kippen- of rundbouillon.
Rasp
het oude hard geworden brood tot kruimels. Roer deze kruimels met evenveel
geraspte Parmezaanse kaas en een ei tot een papje. Eventueel mag er een snuifje
nootmuskaat bij.
Giet
dit mengsel nu in de kokende bouillon. Kook niet verder maar laat de massa
rustig stollen. Roer af en toe voorzichtig om de korst te breken en de duizend
infanteristen te bevrijden . Bestrooi met gehakte peterselie, of laat die
gewoon weg, of gebruik wat anders.
Probeer
maar, op twee minuten is het geflikt!
Morgen
zal ik de zelf gemaakte pilchards eens proeven. Dus als ik volgende week hier
terug kom, betekent dit dat de pilchards veilig zijn om te eten..!
De buurt is weer een supermarkt rijker. Vermoedelijk uitgebaat door een Turk.
Het
is moeilijk in te schatten want ik heb de exploitant nog nooit een gebenedijd woord horen spreken. En mocht hij toch kunnen
spreken, 'k zou hem gegarandeerd niet verstaan, laat staan begrijpen.
De
nieuwe supermarkt in wording ligt zeer dicht in de buurt van het postkantoor,
daar kom ik regelmatig, en vroeger kocht ik in de toenmalige winkel wel eens enkele
tomaten of wat fruit.
De
winkel bestaat namelijk al veel langer maar is nu uitgebreid tot een heuse mini
supermarkt.
De
meeste producten in de rekken zijn van een onbestemde vreemde origine. Pools,
Turks, Russisch. Oostbloks in het algemeen en verder aangevuld met goederen uit
het Colruyt circuit.
Er
is zelfs een afdeling "vlees" die nog niet geopend is en de vissen
liggen uitgestald in drie diepvriezers.
Ik
wilde eigenlijk een krop sla kopen en wat komkommers maar ik ben buiten gekomen
met een pak gedroogde Spaanse witte bonen, een stuk gerookt rundvlees dat zo
taai blijkt te zijn als, letterlijk, schoenzool. Poolse zoute gefermenteerde
augurken, Turkse auberginesalade en een zak met kleine visjes uit de
diepvriezer. Na ontcijfering van de Cyrillische tekst bleken de visjes
horsmakreeltjes te zijn. (De tekst stond er ook in Engels bij zie je)
Komkommers
waren er niet. Waarom niet? Een zacht gegrom van de winkelier moest daarvoor
een verklaring geven
Wat
mij nu vooral interesseerde waren de vissen. Een zak horsmakrelen van 750 gram
voor een euro of vijf. Netjes schoongemaakt, kop eraf, zuiver gewicht dus.
's
Middags heb ik er zes stuks van opgegeten, gebakken,en met een restje
ratatouille en wat gekookte pasta . Zes visjes was een mooie portie van
ongeveer 150 gram. Elk visje weegt ongeveer 25 gram. Dat is zowat het formaat
van een kleine sardien.
De
naam horsmakreel doet denken aan een soort makreel. Maar dat zijn ze niet, het
zijn een soort baarzen die behoorlijk groot kunnen worden maar ze worden ook
vers verkocht als visje voor de frituur of om er bijvoorbeeld een vissoep van
te bereiden.
Kenmerkend
zijn een rij scherpe puntige uitwassen bij de staart. ( Wikipedia)
Wat
heeft deze vis dan met makreel te maken..?
Je
vindt hiervoor nergens een behoorlijke uitleg maar naar het schijnt zou het
blinkende vel van de horsmakreel gebruikt worden om bij de sportvisserij op zee
de echte makrelen te vangen. De echte makreel is het kleine broertje van de
tonijn of is het andersom en de tonijn de grote broer van de makreel?
Als
ik nu elke dag zes horsjes zou eten dan ben ik nog voor een week gerust maar
het zou nogal saai worden.
Dus
zocht ik een andere uitweg om een deel van de visjes verwerken.
Vermits
ik de laatste tijd nogal belust ben op allerlei zure zaken zoals komkommer,
augurken en tomaten in azijn zouden het horsmakreeltjes in azijn worden.
Nederlanders
kennen het waarschijnlijk wel; gebraden haringen in azijn opgelegd. Hier in
België totaal onbekend.
De
eerste keer dat ik die haringen zag was ergens op een markt in Hulst of Breda,
dat ben ik vergeten. het is ook al zo lang geleden. Gebakken haringen rechtop gezet
in een bokaal, overgoten met een bruine vloeistof. Eén keer heb ik zelf
geprobeerd om haring op dergelijk manier op te leggen en het resultaat viel
nogal mee.
De
horsmakrelen zouden op dezelfde manier verwerkt worden tot een zure conserve.
Eens
op het internet gezocht naar recepten maar de oogst was zeer matig Dus zou ik
gewoon mijn eigen idee volgen.
Gelukkig
had ik nog een lege bokaal van pekelharing ter beschikking. Later zijn die
potjes alleen nog bruibaar voor een andere visbereiding. De geur van de vis
kruipt in de rubber van het deksel en verdwijnt bijna niet. Als ik de staartjes
van de visjes zou afsnijden konden de horsmakreeltjes mooi rechtop in de bokaal
staan. Er gingen tien vissen in het potje.
Op
het internet had ik, dan toch ergens de samenstelling gevonden van de
oplegvloeistof, de azijn met de kruiden zeg maar
Eerst
in een pannetje een half glas water en een half glas witte azijn aan de kook
gebracht met wat kruiderij. Ik had laurier, piment, venkelzaden en zwarte
peperkorrels en een teentje knoflook(poeder). Inmaakkruiden noemen de Nederlanders zo een
mengsel van kruiden en specerijen.
Die
vloeistof mocht dan een vijftal minuten trekken op een klein vlammetje Ook
mocht er nog een kleine in reepjes gesneden ui bij. Die wordt dan mals genoeg
in het hete azijnmengsel.
Dan
zou er ook nog bruine suiker bij moeten gedaan worden. Hoeveel suiker ik er in
gegooid heb weet ik niet want de zak viel uit mijn handen. In alle geval het
viel nog mee, de vloeistof smaakte nu lekker zuurzoet.
Een
goed gevulde eetlepel zal het ongeveer geweest zijn. Proeven is hier de
oplossing.
Vis
combineren met suiker is zeker geen nieuwigheid. In de Scandinavische landen
maakt men een salade met zoute en tegelijk zeer zoete haring. In de Chinese
keuken is men niet vies van een gefruite vis overgoten met een zoete saus of in
combinatie met vruchten. Zelfs hier in België werd er bij gebakken vis, zoals
die aan het viskraam verkocht werd, een zoete bruine saus meegegeven, een
gewoonte uit Mechelen en Boom. Misschien gebeurt dat ook nu nog.
(Recept
op aanvraag beschikbaar, als ik het nog ergens vind)
Terug
naar de horsmakrelen.
De
visjes zelf waren reeds ontdooid en dan heb ik ze gewoon gekruid met peper en
zout en door bloem gerold en veel bloem aan de visjes laten zitten. Daarna de
visjes gebakken in een antikleefpan in redelijk veel olie. Ik denk dat de
visjes zelfs niet voor honderd procent moeten gaar zijn want ze worden in de
azijn toch verder gaar.
Dat
was het dan.
De
visjes mooi rechtop in het bokaaltje geschikt, nog een schijfje citroen erbij,
met de schil, en dan de bruine vloeistof over de vis gegoten. Enkele van de
specerijen en de uien mochten mee in het bokaaltje, kwestie van het geheel wat
decoratiever te maken.
Het
deksel op de pot gedraaid en na afkoeling is hij (de bokaal) naar de koelkast
verhuisd. Het grootste probleem zal nu zijn om er af te blijven tot de vissen
voldoende smaak hebben aangenomen. Hoelang dit zal duren weet ik ook niet maar
ik zal volgende week eens proberen.
Dan
laat ik wat weten.
Ik
heb deze bereiding nu gemaakt met horsmakreeltjes maar het kan evengoed met
verse haring of verse gebakken ansjovis. Daarvoor is het recept ontstaan
waarschijnlijk. De azijn breekt het vette van de vis.
Grootste
probleem, waar vindt je nog verse haring?
Dan
moet je een hoge bokaal gebruiken maar zeker weten lukt het in een plastieken
bakje, genre Tupperware ook wel!
Enkele weken geleden kwam ik voorbij een
groentekraam dat langs een drukke weg haar waren te koop aanbood. Als lokker
een groot zwart bord aan de oprit: 6
kilo tomaten2,5 .
Het leek bijna onmogelijk en ik heb nog eens gekeken
en inderdaad, zes kilo tomaten bijna gratis.
Bij het terugkomen langs dezelfde baan heb ik de zes
kilo tomaten meegenomen.
Ik zou er tomatenpuree, tomatensoep en zo maar
tomatensalade van maken, zo mijmerde ik in de auto, op weg naar huis.
Aan
de kwaliteit van de tomaten was niets aan te merken. Misschien niet voldoende
rond, een barstje hier en enkele wratten hier en daar maar alleen met een
vergrootglas te bemerken. De tomaten mochten zelfs wat rijper geweest zijn. Dus
heb ik de kist voor enkele dagen in het zonnetje gezet om ze verder te doen
aanrijpen.
Iedereen
die nu thuis binnenkwam kreeg dezelfde vraag; tomaten hebben? Ze zijn toch spotgoedkoop
dacht ik bij mezelf
Twee
dagen later had ik nog drie kilo tomaten!
Eerst
het vel van de tomaten gehaald. Jullie weten wel; een kruisvormige insnijding
maken inhet vel van de tomaat. Ze dan
per vier in een pot met kokend water dompelen op een schuimspaan tot het vel
barsten begint te vertonen. Dan de tomaten in veel koud water dompelen.
Zo!
Nu de pel verwijderen natuurlijk, anders was al je vorige werk voor niets.
De
tomaat dwars doorsnijden en de pitten verwijderen door eens goed op de halve
tomaat te knijpen.
Nu
de tomaten op een of andere manier fijnmaken. Ik deed het met de bekermixer, de
blender.
Het
kan ook met een passe-vite.
De
bekomen puree nu laten uitlekken in een fijne zeef zonder te roeren. Alleen een
bleekgeel helder vocht zal door de zeef lopen. In een uitgewassen grof
gewevendoek gaat dit ook!
Dit
vocht gebruikte ik later om er tomatensoep van te maken. Die soep was trouwens
zeer lekker!!
De
rauwe puree moet nu opgekookt worden met een beetje zout en kan dan in de
diepvriezer. Dit inkoken is een gevaarlijke onderneming omdat de puree geweldig
spat. Fabrieksmatig wordt dit gedaan in gesloten ketels onder lage druk zodat
het kookpunt zeer sterk daalt.
Het
gaat ook op een tweede manier. Kieper hiervoor de tomaten nadat ze in grove stukken
gesneden zijn in een kookpot en breng ze al roerend aan de kook. Laat enkele
minuten doorkoken tot de tomaten goed mals zijn en draai nu alles door de
passe-vite. Dit lukt dus niet met een blender!
Als
je deze massa gewoon laat staan, zinkt het tomatenvocht naar beneden en drijft
de pulp boven.
Zo
verkreeg ik uiteindelijk twee potjes van 750 gram tomatenpulp. Die nadien
vredig in de diepvriezer mochten rusten.
Ik
ben met het verhaal nog niet bij de "vreemde vogels" gekomen. Dat
komt nu!
Regelmatig
ga ik op bezoek bij mijn negentigjarige moeder en dan eten we samen, " kost
van vroeger" Haring met ajuinsaus, frikadellen met kriekjes verse
krieken alsjeblief!! Gebakken varkenslever, pensen en dergelijke, goede degelijke
voedzame, antieke boerenkost.
Mosselen
breng ik ook wel eens mee want een pak mosselen van twee kilo krijgt moeder niet
alleen verorberd.
Op
een keer deed ze haar beklag dat haar dochter, mijn zuster, die voor haar
boodschappen doet, nooit eens dik gesneden spek meebrengt.
Nu
liep ik vorige week in de Aldi omdat ze daar tijdelijk amarenakersen
verkochten. Ik kende dit soort kersen niet. Alleen van naam. Mierzoet,
kunstmatig rood gekleurd en uiteindelijk niet slecht om bij een roomijsje te
serveren.
Verdereexploratie leidde mij tot bij de vleeswaren
en wat lag daar? Dik gesneden spek!
Het
stond duidelijk leesbaar op de verpakking. Eén nadeel, een pak bevat 350 gram
spek, vrij veel voor één persoon. Ik wilde eerst wel eens controleren of het
spek aan mijn eisen voldoet voor ik het spek mee naar "ons moeder"
zou nemen.
En
ja, het spek was niet te zout, redelijk dik gesneden, geen zwoerd, maar toch
nog altijd niet zoals "in den goeden ouden tijd".
Ik
heb dan spek met eieren gegeten, worteltjespuree met spek, gebakken kip met
champignons en spekjes en zo nog wat. Ten slotte bleven er nog vier sneetjes
over. Het werd zelfs hoog tijd om ze te verwerken.
In
één of andere kronkel van mijn bundeltje zenuwknopen dat hersens genoemd wordt ontstond
het idee om van dit resterende spek "vogels zonder kop" of "blinde
vinken" of "loze vinken" te maken, wat trouwens drie keer
hetzelfde is.
Blinde
vinken worden normaal, volgens de traditie, gemaakt door een bolletje gehakt te
verpakken in een dun lapje kalfsvlees. Nu ook gemaakt met rundvlees en ook met varkensvlees,
men kan er alle kanten mee uit.
Als
het gehakt omwikkeld wordt met dunne sneetjes gerookt spek spreekt men van
slavinken Vooral gekend in Nederland. Het geheel wordt omwikkeld met een dunne
draad om alles samen te binden wat soms hilarische situaties aan tafel oplevert
van iemand die zich verslikt in de draad
Mijn
vinken zouden een combinatie worden van blinde vinken en slavinken hoe het
beestje nu zou heten weet ik niet; blinde slavink of zoiets of vreemde
vogels?!
De
rest ging snel en was simpel.
Een
klein beetje gehakt aangemaakt door er een koffielepeltje spaghettikruiden onder
te mengen. Ik heb er geen ei bijgedaan omdat het vlees anders te vloeibaar zou
worden. Een dooier alleen kan wel. Paneermaal toevoegen kan ook maar voeg dan
een klein scheutje melk toe. Anders zou het gehakt veel te droog en te hard
uitvallen.
Deze
gehaktballetjes nu omwikkelen met een sneetje spek en het spek vastprikken met
een tandenstoker of rijg alles op een satéstokje.
De
rolletjes nu een beetje kleur geven in de pan samen met een fijn gesnipperde ui
of beter nog een sjalotje. Een teentje knoflook mag natuurlijk ook. Nu komt de
tomatenpasta te voorschijn. Ontdooid natuurlijk!
Dus
doe enkele scheppen tomatenpuree bij het vlees, een blaadje laurier en
eventueel nog wat andere kruiderij zoals oregano en peper maar, en dit is zeer
belangrijk: geen zout toevoegen! Het zout van het spek maakt de saus zelfs al gauw
te zout. Behalve als je bloeddruk te laag is biedt zoute saus geen enkel
voordeel!
Laat
de blinde vinkjes nu minstens een half uur stoven onder deksel en voeg
eventueel af en toe een lekje water toe of beter nog, wat witte wijn toe. Ook
geen bouillonblokjes toevoegen, dat is allemaal zeer zout en dat is hier niet
nodig.
Ik
heb er gekookte penne (rigatte) bij gegeten.
De
groene stippen die je ziet op de penne op de foto is geen groene schimmel maar
een schepje pesto.
In
feite is het gewoon een bos basilicum die in de blender fijn gemaakt is samen
met enkele lookteentjes. De bekomen puree blijft weken goed in de koelkast en
past goed bij deegwaren en ook in soepen. Soepen zoals tomatensoep of een
minestrone, zelfs in een gewone groentesoep.
Een
lepeltje grof geraspte Parmezaanse kaas maakte het geheel af.
Overmorgen
ga ik naar moeder en wat zullen we eten? Dik gesneden gebakken spek maar dan zonder
tomatensaus. Gewoon tussen een bruine boterham gelegd en daarna de pan
leegvegen om het laatste vet er uit te krijgen
Enkele weken geleden heb ik mij een foodprocessor aangeschaft; een keukenmachine of
hoe wordt zo'n toestel nog genoemd?
Het
kan hakken, roeren, en mengen ik heb nog niet geprobeerd of de nieuwe aanwinst
ook kan dweilen of de afwas doen.
Toen
ik dan toevallig in de grote supermarkt een stukje varkenslever vond, had ik
weer vooruitzicht op een nieuw project: leverpastei maken.
Van
de lever heb ik eerst een portie zelf opgegeten. Gebakken, overgoten met veel
dik gebonden en lichtjes zure ajuinsaus en pureeaardappelen er bij.
De
ogen zijn weer groter dan de buik geweest want ik kreeg de gebakken portie niet
op.
In
plaats van dat stukje lever aan de kat te voeren is het ook in paté veranderd.
Het
recept dat nu volgt is niet het enige zaligmakend recept. Er bestaan minstens
duizend verschillende manieren, en misschien zelfs meer, om een paté te maken.
De
paté is een middeleeuws gerecht. Oorspronkelijk bestond het uit stukken vlees
die in brooddeeg gaar gebakken werden. Vandaar ook de naam: pastei!
Je
ziet er dezelfde oorsprong is als pasta, paté deeg. Denk aan het
koninginnenpasteitje: een vleesvulling in een deegbakje!
De
patés die wij nu meestal maken zijn volgens de klassieke norm allemaal
terrines. (Terre = aarde). Een paté die gebakken wordt in een aardewerken vorm,
zonder de deegkorst.
Goed!Eigenlijk gaan we dus een terrine maken
Hoe
de consistentie, de structuur, van de paté zal zijn, kan je helemaal zelf
bepalen.
Wil
je een droge vaste paté die snijdbaar is of wil je een smeuïge vette, zelfs
smeerbare paté?
Elke
paté bevat minstens drie componenten: lever, vlees en vet Uiteraard ook
kruiding en soms enkele hulpstoffen.
Veronderstel
dat de gemalen rauwe lever, het rauwe vlees en het rauwe vet tot paté zouden
gebakken worden krijgt men een zeer droge vaste paté, een beetje zoals
vleesbrood maar dan met een leversmaak.
Om
een zachtere structuur te bekomen kan één, twee of alle drie de componenten eerst gaar gemaakt
worden. Zelfs als alle elementen, vlees, lever en vet gaar gemaakt zijn is er
nog een binding mogelijk: gelatine die getrokken word uit varkensvel, het
zwoerd dus.
Dat
als theoretische inleiding.
Hoe
ik "mijn" paté gemaakt heb, is als volgt:
Er
lag nog een gekookte varkenspoot in de diepvriezer. Daarvan heb ik zorgvuldig
al de beentjes verwijderd, nadat de poot ontdooid was natuurlijk (microgolf)
Dit
pootvlees heb ik dan eerst fijngemalen in de cutter. Zo fijn als ging,
werkelijk tot een papje.
Deze
massa dan even terzijde gezet.
Dan
heb ik ongeveer 300 gram varkenslever plus de reeds gebakken lever zeer fijn
gecutterd in mijn spiksplinternieuwe foodprocessor.
Daardoor
ontstond een blubberig papje met een herkenbare bruine kleur die ik hier niet
zal beschrijven. Nu moet het zout erbij. De massa wordt daardoor plotseling
dikker. Het zout doet de eiwitten uit de lever binden. 20 Gram heb ik gebruikt.
Gewoon tafelzout. Nitrietpekelzout zou beter zijn maar daar is niet zo
gemakkelijk aan te raken tenzij de slager er een beetje wil geven of verkopen.
Het
is best om nu ook de andere kruiden toe te voegen.
Peper,
liefst zwarte peper, een koffielepel vol. Dit is ongeveer twee gram.
Een
halve koffielepel foelie, maar nootmuskaat kan ook.
Een
koffielepel gedroogde majoraan. (marjolein)
Een
koffielepel gedroogde tijm.
Nu
mag alles gemengd worden maar niet in de cutter: de tot moes gemalen lever, de
fijngemaakte varkenspoot, de kruiden en nog niet vernoemd; 500 gram gewoon
varkensgehakt. Vet gehakt als het kan. Ik heb er zelfs nog 100 gram gemalen vet
spek bijgevoegd.
Nu
mag er nog een glas ( 100 gram) rode wijn en eventueel een klein glaasje cognac
bij de massa en alles wordt dan goed gemengd.
De
bekomen massa is niet al te vast maar bijna half vloeibaar.
Nu
kan het deeg reeds geproefd worden. Het ziet er niet erg smakelijk uit maar
dood ga je er niet van. De paté in wording moet nu al lekker smaken. Een beetje
zouter dan gewoon maar dat moet. Na het afkoelen van de paté zal die minder
zout smaken zeker als hij enkele dagen in de koelkast gerust heeft.
Nu
kan de paté gebakken worden.
Ik
deed het zo: de patévorm (bakblik) die volledig moet gevuld zijn, gaat in een
bain-marie. Een heetwaterbad dus. Enkele eetstokjes of satépennen onder de
patévorm zorgen ervoor dat het hete water ook de onderkant van de paté raakt.Dit water uit de bain-marie zorgt ervoor dat
de inwendige warmte in de paté nooit hoger wordt dan 100°C.
Even
narekenen leert ons dat de gemaakte paté iets meer dan 1 kilogram weegt. Wat
meer of wat minder. Dus een klein uurtje moet voldoende zijn om dergelijke
massa gaar te maken in de oven.
Dan
ben ik begonnen met bakken bij 160 graden om na een half uur de temperatuur te
doen dalen tot 120 graden gedurende ook een half uur. Om helemaal zeker te zijn
kan eentemperatuursonde gebruikt
worden. 72° C Moet de inwendige temperatuur bedragen om een perfecte
"cuisson" te verkrijgen, volgens Peter Goossens.
Dan
de paté laten afkoelen terwijl hij nog in de bain-marie staat. Normaal wordt nu
een plankje en een gewicht op de paté gelegd om de massa wat samen te drukken.
Ik heb gewoon af en toe op de paté geduwd met een lepel tot de jus uit de paté
kwam boven drijven.
Als
de zaak begon af te koelen mocht de paté in de koelkast.
Het
is moeilijk om er af te blijven maar toch is het beter om de paté minstens een
dag te laten rusten na afkoeling zodat de smaken zich goed kunnen mengen.
De
paté was mooi snijdbaar en werd smeuïg na een tijdje te rusten buiten de
koelkast. Net wat ik wou.
De
smaak is natuurlijk afhankelijk van de gebruikte grondstoffen. Zo zal
dergelijke paté helemaal anders smaken als kippenlevertjes of kalfslever
gebruikt wordt in plaats van varkenslever. Ook de kruiding bepaalt mee de
smaak.
Dus
dat wordt experimenteren en desnoods alle dagen paté eten !
Klassiek
wordt een gewone paté gegeten met boerenbrood, zure augurken en ajuintjes. Men
een slaatje kan ook.
In
de zomer kan je er ook snel gemaakte zure komkommer bijgeven.
Ik
gebruik daarvoor de minikomkommer in plaats van de gewone grote komkommer.
De
groene schil is zachter en de smaak is beter.
Snij
de komkommer in de lengte in vier. Elk part nu in twee, zo bekom je vingerlange
stukken. Laat de zaden er in zitten en bestrooi de komkommer met grof zeezout.
De hoeveelheid heeft geen belang.
Schud
de komkommer goed op en laat de stukjes rustig twee uur staan. Spoel de
komkommer nu in veel koud water en laat de komkommer nu weer een tweetal uur
weken in koud water.
Stop
ze nu in een recipiënt en overgiet met dragonazijn. Twee derde azijn en een
derde water.
Zet
de komkommervingers nu een 24 uur in de koelkast en geniet er daarna van.
Als
de komkommer te zuur of te zout is, dan pas je dat de volgende keer aan. Zout
verminderen is langer weken in zuiver water.
Ikzelf
eet mij er te pletter aan . en ze bevatten geen of bijna geen calorieën.
Nu
heb ik meerdere neven maar er is er maar één die zichzelf regelmatig uitnodigt
op een etentje bij mij thuis en hij was het Altijd welkom!
Wij
spraken een datum af. Ergens vorige week.
Toevallig
had ik twee dagen voordien tijd gevonden om naar de slager te trekken, de
slager die het ganse gamma aan ingewanden verkoopt. Ik wilde dunne darmen om merguez
of knakworstjes te maken maar de slager bleek dat soort darmen niet te hebben. (De
beroepsmensen spreken van "snaren".)
Geen
nood er was nog keuze te over tussen andere delen van "het vijfde
kwartier" zoals de ingewanden en ander slachtafval ook genoemd wordt.
Ik
heb me weer bezondigd aan hersens, lamstongetjes, en de eerste keer dat ik het
zag: varkenssnuitjes. In
dergelijke winkels voel ik mij steeds als Alice in Wonderland of Fatima in de
Wibra al naargelang.
Hersens
zijn zo al moeilijk verkrijgbaar. Lamstongen waren vroeger regelmatig te vinden,
zelfs in de supermarkten, nu bijna nergens meer, misschien bij een Mahgrebijnse
slager, maar daar had ik al eens rare toeren met meegemaakt Hier lagen ze nu
aan vijfentachtig cent per stuk of daaromtrent. Ik nam zes stuks.
De
varkenssnuitjes had ik nog nooit eerder gezien maar heb ze gekocht, ook voor
enkele euro's omdat Piet Huysentruyt altijd beweert dat het lekkerste stuk van
het varken, het snuitje of neusje is. Het neusje van de zalm maar dan van het
varkentje
Daarnanog wat rondgelummeld in de Sun Wah om
loempiavellen, wontonvelletje en bruine Chinese champignons te kopen en een
zak van die gefruite zwoerden zoals hieronder beschreven.Tot
hiertoe heb ik mij goed kunnen bedwingen; de zak ligt nog steeds gesloten in de
keukenkast.
De
hersenen heb ik in twee porties verdeeld en de ene helft gekookt in goed
gekruid azijnwater en laten afkoelen in dat kookvocht. Daarna in schijfjes
gesneden en overgoten met een dikke vinaigrette met gehakte sjalot en andere
groene kruiden. Dat was dan goed voor 's avonds of voor de dag nadien.
De
andere helft heb ik gebakken op "mijn manier". Dat wil zeggen, gebakken
in boter met een gesnipperd sjalotje, gekruid met peper, zout, nootmuskaaten gemengd met een ei. Zo verkrijg je een
vieze grijze puree maar zo lekker. Mijn oordeel!
De
lamstongen werden gewoon gekookt in een groentebouillonnetje. De kooktijd
bedraagt ongeveer één en een half uur, tot twee uur. Als de tongen op een
tweepuntige keukenvork geprikt worden en ze vanzelf van devork vallen zijn ze gaar. Elke tong moet
apart gecontroleerd worden.
Als
ze een beetje bekoeld zijn kan het witte vel er gemakkelijk afgepeld worden.
Nadien kunnen de tongen in de bouillon bewaard worden voor enkele dagen.
De
varkensneusjes heb ik ook gewoon gekookt in een goed gekruide bouillon. Ook
hier was twee uur nodig om ze gaar genoeg te krijgen. Er zitten enkele stukjes
kraakbeen in de neusjes maar die zijn vlot verwijderbaar. De neusjes nadien
verder gestoofd in eigen gezeefd vocht en gekruid met muskaat en een scheutje
azijn.
Na
afkoeling verkrijg je dan een blokje vlees dat sterk op "kop"
gelijkt en dat is het dan ook! Hoofdvlees, letterlijk! De neusjes stollen bij
afkoeling tot een stevige blok door de gelatine die ze bevatten.
Het
menu zou worden:
Slaatje
van varkensneusjes.
Heldere
soep met wonton van krab en Chinese paddenstoelen.
Lamstongetjes
met jonge groenten, puree met bieslook.
Experimentele
panna cotta met zomerse vruchten.
Het
slaatje van varkensneusjes is simpel te maken als het vlees reeds gekookt is.
Salade de museau, noemen de Fransen dergelijke bereiding. Salade
van"muil', maar in werkelijkheid krijg je ginder in Frankrijk versneden commercieel
hoofdvlees.
Snijd
het vlees daarom eerst in schijfjes en daarna in reepjes. Julienne dus. Het
moet niet echt zeer, zeer fijn gesneden zijn.
Meng
het kopvlees met reepje zure augurk, kappertjes, gesnipperde lente-ui en meng
alles met de dikke vinaigrette met veel mosterd en gehakte groene kruiden. Wat bieslook,
peterselie en kervel bijvoorbeeld. (Een restje van de vinaigrette van bij de
gekookte hersenen.)
Versieren
met kerstomaatjes, enkele radijzen en een blaadje sla. Zo heb ik het toch
gedaan, maar ieder doet uiteraard wat hij of zij wil.
Voor
de wonton met je even naar de Chinese winkel. De wontonvelletje, te vergelijken
met pastadeeg zijn daar te koop voor enkele centen en wat je niet nodig hebt
kan na gebruik herbevroren worden want deze deegplakjes zijn te vinden in de
diepvriesafdeling.
Met
de inhoud van een blikje goedkope krab heb ik dan een pureetje gemaakt, samen
met een eigeel en wat gesnipperde lente-ui en een wolkje peper.
De
wontonvelletjes nu zeer lichtjes bevochtigen met losgeklopt ei, een prakje
vulling in het midden leggen en mooie deegpakketjes maken die goed gesloten
zijn aan alle kanten. Hoe een gevulde wonton er juist moet uitzien heeft hier
geen belang denk aan ravioli!
De
heldere bouillon heb ik gemaakt van blokjes kippenbouillon... ( niet voort
vertellen ) Nadat er een paar schijfjes gember in getrokken zijn smaakt zo'n
bouillonetje vrij Chinees!
De
Chinese champignons koop je gedroogd en zijn tegenwoordig gemakkelijk te vinden
in de gewone supermarkt. Zet één champignon per persoon te week in een kommetje
met heet water. Reken maar op een uur weektijd. Snij de paddenstoelen nu in
flinterdunne schijfjes en gooi de steeltjes weg want die zijn taai.. Vis de
gember uit de bouillon en laat de paddenstoelen een paar minuten trekken in de
hete bouillon.
De
wonton kook je voorzichtig apart gaar in een pan met gezouten water. Een paar
minuten volstaan. Leg de wonton in een platte soepkom, bestrooi met fijn
gesnipperde lente-ui en overgiet met de bouillon met paddenstoelen.
De
lamstongen werd een vrij gewone bereiding. Met het kookvocht een witte saus
gemaakt. Op smaak gebracht met een beetje citroensap en een scheut room. De
tongen in de lengte in twee snijden en verwarmen in de saus.
Apart
had ik aspergepunten (asperges van Peru), kleine jonge wortelen en kleine
champignons gaar gemaakt. Die groenten mochten ook nog bij de saus.
Voor
de puree heb ik een gewone aardappelpuree gemengd met veel fijn gesneden
bieslook.
Dus
werkelijk zeer simpel als je ook maar een beetje kan koken.
Voor
de panna cotta heb ik als bindmiddel agar-agar gebruikt. Die lag reeds enkele
jaren in de keukenkast op zijn pensionering te wachten.
Agar-agar
is een plantaardig bindmiddel dat reageert zoals gelatine, zeggen de
vegetariërs toch, want zij gebruiken de agar in plaats van dierlijke gelatine.
De
agar was verpakt in pakjes van 4 gram, voldoende volgens de fabrikant om één
liter vocht te binden. Ik had uiteindelijk maar een kwart liter room nodig die
moest gebonden worden. Dus verdeel die 4 gram nu maar eens in vier gelijke
delen ?!Dus één gram agar voor een
kwart liter kokende lichte room. Hierbij
kan nu een scheut likeur naar keuze gevoegd worden maar bij gebrek hieraan werd
het panna cotta natuur.
Daarna
is de binding dan toch gelukt maar de room vond ik toch te rubberachtig na
afkoeling.
Met
experimenteren los je dergelijke problemen op. Agar kan ook gemakkelijk
hersmolten worden zodat er meer vocht kan bijgevoegd worden of meer agar om een
aangepaste binding te verkrijgen.
Het
melkgedeelte had zich na afkoeling van de room gescheiden. Erg is dat niet maar
met gelatine heb je zulke verschijnselen niet.
De
room werd dan verdeeld in twee mooie glazen kommetjes en in de koelkast bewaard
tot nader order.
Daar
bovenop, na afkoeling, juist voor het opdienen heb ik een fijn vruchtenslaatje op
de panna cotta geschikt. Stukjes ananas, blauwbessen en aalbessen. Een mooie
kleurencombinatie. Hiervoor kan alle fruit gebruikt worden naargelang wat
voorradig is.
Ik
heb spijtig genoeg geen fotomateriaal van de maaltijd vergeten.
Nog maar pas gisteren heb ik iets gemaakt waarvan de naam mij onbekend is
Nochtans
ken ik deze snack reeds lang en het principe waarop het ontstaat ken ik reeds
veel langer dan heel lang
Maar
hoe het heet???
Dan
maar wat gaan zoeken op het internet via "foto's" zoeken en zo kwam
er wel wat uit de bus maar geen enkele Nederlandse naam en over de manier van
bereiden bestaan veel verschillende versies. Soms
gaat het bij dezelfde naam zelfs over andere bereidingen..
Drie
namen heb ik gevonden: porc rinds, porc cracklings, en chicarones
Gefrituurde
luchtig gepofte varkenszwoerden!
Dan
heb ik zelf maar een naam uitgevonden: zwoerdkrokantjes!
Ik
kocht het vroeger wel eens in de Chinese supermarkt waar het product is te koop
in zakjes zoals chips en daarmee is het ook te vergelijken maar het is tien
maal lekkerder Vind ik toch!
Nu
had ik nog een vrij grote lap varkenszwoerd in de diepvriezer zitten. Een
restant van de vorige kop-, paté en pensenmakerij.
Volgens
één van de gevonden recepten moest het zwoerd gekookt worden, in stukken
verdeeld en nadien gedroogd worden. Als laatste worden de gedroogde vellen dan
gefruit in heet varkensvet. Laat mij er maar onmiddellijk aan toevoegen dat ik
gewoon een frituurpan, gevuld met olie, gebruikt heb.
De
grootste moeilijkheid zal zijn om het zwoerd te vinden maar iets of wat slager
moet het wel hebben want zwoerd wordt veel meer gebruikt dan je wel zou denken.
Destijds in Frankrijk was het gewoon te koop bij de slager. Daar lag zwoerd in
de koeltoog, opgebonden tot rolletjes en het diende om mee gekookt te worden
met witte bonen of in de cassoulet.
Het
vet moet zoveel mogelijk van het zwoerd verwijderd worden. Doe dit door een
scherp mes bijna horizontaal aan de vetkant van het zwoerd te zetten en zo het
vet weg te snijden. Een beetje krabben op het vet helpt ook.
Strooi
ruim zout aan de vetkant van het vel en rol alles op tot een rol. Leg deze rol
een 24 uur in de koelkast.
Kook
het zwoerd nu gaar in gezouten water. Een uur zal wel goed zijn.
Nu
moet dit glibberige zwoerd nog gedroogd worden. Kurkdroog moet het worden.
Leg
daarvoor het in stukjes gesneden zwoerd op een plaat en droog ze in een oven
bij een temperatuur van ongeveer 75 graden. Zo nauw steekt dat niet, als het
vel niet kleurt is alles ok. Tot twaalf uur mag het in de oven maar dan wordt
je zot door dat gezoem van de oven
Dan
heb ik de stukken gedroogd zwoerd nog enkele dagen buiten de oven laten verder drogen.
Nu het buiten goed warm was heeft de zon de rest van het werk gedaan.
In
principe moeten de stukken zwoerd zo droog en hard zijn dat ze in stukken
breken als ze op de vloer vallen. Dit duurt alles bij mekaar toch wel een
drietal dagen.
Verwarm
nu de frituur op 180°C en dompel de stukjes zwoerd er in, niet al te veel
tegelijk. Na een dertigtal seconden beginnen ze te zwellen en zich op te
rollen. Schudden met het frituurmandje helpt, dan gaat het opzwellen blijkbaar
beter.
Het
resultaat is een zeer krokante snack die gemakkelijk zelf te maken is en vrij
onbekend is bij het grote publiek. De structuur is een beetje zoals die van
kroepoek maar grover.
De
zwoerdjes kunnen nog extra bijgekruid worden met andere specerijen zoals
paprika, currypoeder enz
Deze
crackers blijven een 24 uur lang krokant. Misschien worden ze terug krokant
door ze later even in een hete oven te schuiven. Bij mij was dat niet nodig
want na een uur was er reeds niets meer van terug te vinden.
Nu herinner ik mij dat ik hetzelfde principe
toepaste bij het maken van decoraties voor koude buffetten. Nu spreek in wel
over ongeveer vijftig jaar geleden, het idee gevonden in de "Larousse
Gastronomique" van toen. Nu is dit soort decoraties
compleet"out".
Daarvoor
werden vellen droge gelatine in de frituur gegooid. Die zwollen dan op tot
grillige krullerige structuren waarmee je koude schotels kon
"versieren".
Wat
is gelatine? Antwoord : pure eiwitten.
Wat
is varkenszwoerd. Antwoord; pure eiwitten plus vet
Dit
geeft mij het idee om eens het volgende te proberen: eerst gelatine oplossen in
een klein beetje heet water. Daar een sterke smaakstof aan toe voegen en deze
gelei nu uitgieten op een grote platte plaat en terug laten uitdrogen. De
verharde stukjes daarna frituren
Doen
!
Een
variant van deze gepofte zwoerden maakte ik, weer eens lang geleden, als
decoratie en als snack.
Hiervoor
zijn er twee mogelijkheden. Als basisgrondstofkan puur zwoerd gebruikt worden of anders gekookte varkenspoot.
De
krokantjes die gemaakt werden met zuiver zwoerd zijn te zien op de rechterfoto.
Mooi wit en zeer luchtig.
Hiervoor
wordt gezouten en zeer gaar gekookt zwoerd gecutterd tot het een zeer fijne
puree vormt. Proef er even van en kruid bij indien nodig. Laat deze massa
afkoelen en snijd hiervan (met de machine) zeer dunne plakjes. Laat deze plakjes
nu drogen in de oven. Het uitzicht van de krokantjes hangt af van de
temperatuur van de oven en ook van de hoeveelheid vet die nog aan het zwoerd
vast zat. Voor de geïnteresseerden; doe een proef en kijk wat er gebeurt. De
grondstof is quasi gratis. Deze "koekjes" kunnen zo gegeten worden of
gebruikt worden om "torentjes van " te bouwen. Iets dat een tiental
jaren geleden zeer hip was. Torentjes zijn nu "out" maar je kan het
ook anders noemen.
Identiek
hetzelfde kan gedaan worden met gaar gekookte varkenspoot. Opletten dat elk
beentje verwijderd is uit de poten. De cutter zal je er dankbaar voor zijn.
Hier heb ik geen afbeelding meer van.
Het
resultaat is zeer smakelijk en heerlijk krokant "koekje". Ze worden
taaier als ze bloot gesteld worden aan de lucht. Dus ofwel in een gesloten doos
bewaren ofwel terug opwarmen. Ik heb hier geen ervaring mee want al dit soort "koekjes"
overleefde de slag nooit lang.
De eerste mosselen zijn in het land hoera, hoera !
Maar
men moet geen mosselen roepen vooraleer ze aan wal zijn zegt het spreekwoord.
Dit
jaar zijn de mosselen eigenlijk niet weg geweest, af en toe zag je in de
supermarkten wel ergens de bekende mosselpakken liggen in de rekken.
Meestal
zijn dat dan ingevoerde mosselen uit Denemarken of Canada of van God weet waar.
Die
mosselen moeten dan een tijdlang in Scheldewater verwateren en dan mogen ze de
stempel; Zeeuwse mosselen dragen.
Nu
worden de eerste mosselen van hangcultuur aangeboden. Dat zijn mosselen die aan
touwen of netten of staketsels groeien en niet op de bodem van de zee (Schelde)
gelegen hebben zoals het voor de
traditionele Zeeuwse mossel zou moeten zijn.
De
andere klassiek gekweekte mosselen zijn nog niet geschikt voor de verkoop. Het
mosselgewicht is nog te laag. Het mosselgewicht is het gewicht aan mosselvlees dat
overblijft nadat een kilo mosselen gekookt is en uit de schelpen gehaald.
Dit
gewicht moet ongeveer 300 à 350 gram bedragen.
Mijn
broer had ons uitgenodigd voor de eerste portie mosselen met frieten van dit
jaar.
Zes
kilo mosselen had hij zich aangeschaft voor vier personen. Jumbomosselen, want
kleine mosselen waren er niet beweerden ze in de winkel.
Nu
zou je denken, dan ben ik beter af, want dan krijg je meer mosselvlees uit die
grote schelpen.
Vergeet
dat nu maar. Het is al dikwijls gecontroleerd; in Jumbo's zit minder
mosselgewicht, slechts een tweehonderd gram per kilo. Ze kosten wel twee keer
zoveel als kleine mosselen. Dus dure schelpen krijg je daarvoor.
De
mosselen die uit de schelpen kwamen waren op de koop toe bedroevend klein !
Nog
erger was de hoeveelheid water die overbleef in de kookpotten nadat alles
opgegeten was zeer duur water.
Maar
ja, het waren de eerste mosselen van het jaar en dan smaken ze toch lekker, te
klein of niet.
Dan
heb ik zoals onder familie wel kan, gevraagd of ik dat mosselvocht mee naar
huis mocht nemen? Anders zou het toch maar in de gootsteen verdwijnen.
Met
dat vocht heb ik dan een lekker mosselsoepje gemaakt. Doodsimpel.
Voeg
een beetje water bij het mosselvocht, het zou anders nogal sterk kunnen smaken.
Voeg
enkele dun gesneden plakjes gember toe en een gekneusde stengel citroengras.
Laat
deze bouillon nu een kwartiertje trekken op een piepklein vuurtje.
Snij
ondertussen van enkele preibladeren en een wortel een mooie fijne julienne. Dus
dunne lange reepjes. Andere groenten kunnen ook gebruikt worden als ze
maarkleur geven aan het soepje dat
straks een witte kleur moet hebben. (Is wit een kleur?)
Ik
had op de luie manier een handvol groenten gebruikt uit een zak
diepgevroren"Chinamix". Deze
groenten zijn niet zo mooi gesneden maar als de grootste stukken een beetje
bijgewerkt worden komt alles wel goed.
Zeef
de mosselbouillon. Die heeft nu de smaak van de gember en het citroengras
aangenomen.
Bind
de bouillon nu met een zeer klein beetje sausbindmiddel of in water aangeroerde
maïzena. Strooi het groentegarnituur in de soep en laat het twee, drie
minuutjes meekoken.
Een
snuifje currypoeder mag ook toegevoegd worden.
Werk
de soep nu af met een klein blikje kokosmelk van ongeveer 200 gram. Dit voor
een liter soep. Ook gewone room is bruikbaar maar dan krijg je niet die
exotische smaak.
Bestrooi
met gehakte koriander als je dat lust en/of een stukje zeer fijn gesneden rode
pikante peper.
Versier
ook met enkele gekookte mosselen als die er nog over zijn. In mijn geval waren
alle mosselen op dus geen mosseltjes in de soep.
Om
verder te gaan over pickles waar ik in vorig, dus onderstaand stukje, begonnen
ben
Ik
heb toen geschreven dat ik bij mijn volgende poging alles goed zou afwegen.
Wel,
dat heeft geen zin. Ik kan proberen om wat richtlijnen te geven maar de rest
moet je zelf uitzoeken.
Hoeveel
fabrikanten maken er pickles? Geen flauw idee, maar het zijn er een massa en
elk merk heeft zijn eigen smaak en kwaliteiten.
Ik
weet niet of de afmetingen van de mond worden weergegeven in maten maar mijn
mond is intussen minstens twee maten gekrompen door het proeven van elk soort
pickles dat ik ook maar ergens te pakken kreeg.
Hier
volgt dan de recensie over de geproefde pickles, een niet objectieve smaaktest
Devos & Lemmens.
Dit is voor mij de basissmaak waar ik naar streef maar nog niet heb gevonden.
Krachtige,
zure, pikante en lichtjes zoete smaak. De groenten zijn netjes in blokjes
gesneden.
L' étoile.
Vrij zuur maar na enig wennen best genietbaar. De groenten zijn nog zeer hard.
Didden.
Een duidelijke dragonsmaak. Niet onaangenaam.
Bister.
Rare smaak met een saus die plakkerig overkomt. Wat het bindmiddel is weet ik
niet maar plakt onaangenaam in de mond.
Huimerk van Carrefour.
Groenten zijn volgens mij te mals en zeer slordig gehakt. Niet mooi gesneden. Duidelijk
een goedkoop product.
Kuhne.
Duits merk, gekocht in Nederland. Smaakt anders dan wat we gewoon zijn. Vrij
zoet, groenten zijn te gaar. Veel saus weinig groente. Niet onaangenaam van
smaak.
Dan
zijn er natuurlijk nog alle huismerken, producten voor de frituur en snackbars.
Om
dit alles te onderzoeken heb ik nog een jaar nodig !
Als
verbetering aan het onderstaand recept heb ik toch enkel aanpassingen gedaan.
Nu
heb ik verse komkommer gebruikt in plaats van conserven uit een bokaal. In de
lengte in vier gesneden zonder de zaden en enkele uren laten trekken in grof zout.
Nadien goed gespoeld en overgoten met half water, half azijn.
Als
ajuintjes heb ik kleine zure ajuintjes uit een bokaal gebruikt. ( Printana,
Colruyt)
Kleine
stukjes bloemkool werden één minuutje geblancheerd in gezouten water.
Totaal
maakte dit ongeveer één kilo groenten.
De
groenten dan in kleine blokjes gesneden en gemengd.Goed gewassen bokalen werden dan gevuld met
de groenten.
Overgiet
deze groenten met een mengsel van half water, half witte azijn. het kan zelfs
met 3/4 azijn en een kwart water. Giet dit vocht terug in een kookpan en voeg nog een extra bokaal
vocht (water/azijn) toe.
Breng
dit aan de kook.
Voeg
toe:
Twee
à drie eetlepels kurkuma.
Twee
opgehoopte eetlepels suiker of meer naar smaak.
Eén
koffielepel gemberpoeder.
Eén
koffielepel cayenne of andere scherpe rode peper.
Eén
koffielepel lookpoeder.
Eén
halve koffielepel currypoeder.
Zout
naar smaak, dat moet je proeven.
Breng
dit aan de kook. Laat enige minuten zeer zachtjes trekken. Giet nu dit sterk
geel gekleurde vocht door een zeer fijne zeef of doek. Alle vlekken die je er
mee maakt zijn moeilijk verwijderbaar!!! Bind het vocht met de nodige
hoeveelheid aangeroerde maïzena. (Maïzena plus) Ongeveer een tweetal eetlepels schat
ik. Voeg al roerend toe en stop met maïzena toevoegen als de saus dik genoeg is
Wat is dik genoeg? Dat moet je zelf maar beslissen. Voeg nu een tweetal
eetlepels zachte mosterd toe.
Voeg
eveneens de groenten toe en laat nog een paar seconden doorkoken.
Dus
je ziet, alle gebruikte grondstoffen moeten aangepast worden aan je eigen smaak
en voorkeur. Na enig "repeteren" leer je het wel!
Nu
zou je al een duidelijke smaak van pickles moeten krijgen. Zuur, zoet, pikant
Anders
de volgende keer de smaken corrigeren. Zelfs nu kunnen nog wat extra smaken ter
verbetering bijgevoegd worden. Suiker, cayenne, zout, zelfs azijn
Als
de groenten wat afgekoeld zijn, de pickles goed doorroeren om een homogene saus
te bekomen en vul goed uitgewassen bokalen met je zelf gemaakte pickles.
Vergeet niet dat de deksels van de bokalen ook zuiver moeten zijn!
Na
een week smaken de pickles reeds goed. Het is een kwestie van alle smaken goed
te laten doortrekken en zo een nieuwe smaak te verkrijgen.
Of
over droogvis, mosselen in 't zuur en zelf gemaakte pickles.
Eerst en vooral: aan iedereen die een reactie heeft ingezonden bij onderstaand stukje
over pensen bereiden: bedankt. Door een ongelukkig toeval, een foute instelling
van het blog werden de reacties niet geplaatst. Ik kreeg ze wel thuis gestuurd,
dus ik heb ze wel gelezen.
Na
het maken van de pensen kreeg ik er echt zin in. Andere bereidingen die ik
vroeger wel eens gemaakt had maar die toen wat tegen vielen zouden opnieuw door
de keuken passeren!
Het
begon met droogvis.Een herinnering uit
mijn jeugd. Een lekkernij voor sommigen. Afschuwelijk stinkende
arme-mensen-kost voor anderen.
Droogvis
is niet gemakkelijk meer te vinden. In de kuststeden zal de beter gesorteerde
vishandel ze nog wel in voorraad hebben maar aan wat een prijs!
Gedroogde
"ploaten" zoals ze aan de Belgische kust heten, worden doorgaans
genuttigd samen met veel bier om de zoute vis door te spoelen. Naar de voetbal
of de koers kijken nodigt ook uit voor consumptie van gedroogde vis.
De
bereiding kan zeer gemakkelijk thuis gedaan worden.
Zorg
wel voor de juiste vis. De beste droogvis wordt gemaakt met wijting, tongschar
of gewone schar. Het moet dus een vis zijn met zo min mogelijk vet. Vet wordt
snel ranzig en smaakt slecht. In dit geval toch!
Gewone
schar is gemakkelijk verkrijgbaar en is één van de goedkoopste vissen die op de
marktbeschikbaar zijn. Vijf euro per
kilo heb ik er voor betaald. Koop wel zeer verse vissen. Betrouw daarvoor op je
neus, de visboer en kijk of de ingewanden van de vis, niet die van de visboer,
door ontbinding tot moes veranderd zijn!
Maak
de vissen schoon. Zorg er voor dat alle bloedresten en ingewanden uit de vis
gehaald worden want schar wordt "ongegut", dus niet leeggehaald, verkocht.
Indien de vishandelaar de scharren reeds schoongemaakt heeft, controleer ze dan
toch nog eens!
Verwijder
ook de kop, alhoewel dit niet echt moet.
De
zijvinnen en staart mogen weggeknipt worden maar het hoeft ook niet.
Leg
de vissen nu in een kom met een rijkelijke hoeveelheid grof zout. Dit zout
dient om de vis smaak te geven en als bewaarmiddel. Ik heb de gespoelde vissen
ongeveer twee uur in het zout gelaten en ze regelmatig eens gedraaid zodat het
zout goed verspreid werd.
Dan
is het meeste werk reeds gedaan.
Prik
met een dikke naald een draadje door de vis of bindt het rond de staart zodat
de visjes kunnen omhoog gehangen worden. Ik heb ze, zes stuks, aan een metalen pen
geregen.
Nu
kunnen de vissen drogen. Dat doe je best niet in de keuken want de geur wordt
nogal sterk en hinderlijk na enkele dagen.
Melktong
of wijting wordt op dezelfde manier behandeld. De droogtijd hangt een beetje af
van de grootte van de vis.
Vermits
ik kleine scharretjes gebruikt heb waren de visjes na vier dagen drogen reeds
eetbaar.
Logischerwijze
zou je geneigd zijn om de vissen buiten te drogen. Dat is geen echt goede
methode want de bromvliegen hebben binnen de kortste keer de vis ontdekt en
leggen er hun eitjes op. De vissers die professioneel vis drogen hangen de vis
aan een draaiend (fiets)wiel en de vliegen hebben dan geen zin meer om op die
"paardenmolen" mee te draaien, laat staan er eitjes te leggen Dat drogen
gaat goed tijdens de dag, maar 's nachts moet de vis toch binnen gehaald
worden. Door het zout trekt de vis vocht aan en droogt niet verder!
Het
eten van de vis is even simpel als het bereiden. Trek het taaie vel van de vis af
en haal met een mesje, je tanden of je vingers het gedroogde visvlees van de
graat. De specialisten eten ook de hard geworden zijvinnen op. Goed kauwen, zo
krijg je de meeste smaak en af en toe doorspoelen met een biertje naar keuze.
Het beste is een gewone pils.
Na
het eten van een droogvis kan je best je handen wassen en je tanden borstelen want
anders mag je nergens nog binnen.
Later
vond ik in de diepvriesafdeling van de supermarkt een zak gekookte en bevroren
mosselen. Hetzelfde als de schar; vijf euro voor een hele zak mosselen van een
kilo, dus belachelijk goedkoop.
Nu
weet ik dat dergelijke diepgevroren mosselen dikwijls een duffe smaak hebben
maar in een eenvoudige vissoepbijvoorbeeld, willen ze wel wat extra kleur en garnituur geven.
Ooit
had ik al mosselen in het zuur gemaakt maar dan met een restje vers gekookte
mosselen. Ze smaakten niet slecht maar ze hadden een andere, een betere, smaak
dan de mosselen uit een bokaaltje van, zeg maar, het merk "Zeeland's Roem" .
Een
deel van de mosselen heb ik laten ontdooien. Een kookvocht gemaakt van half
water, half gewone witte azijn met een gesnipperde ui en een blaadje laurier.
Hierin de mosselen een minuutje opgekookt en in een bokaal gegoten.
Dat
was het. Zo simpel. Na een viertal dagen marineren in dekoelkast hadden de mosselen krek dezelfde
smaak als de commerciële mosselconserven
Ik
weet nietof het nog bestaat maar
vroeger werden dergelijk zure mosselen veel gegeten bij de frieten. Heerlijk
met een lekje mayonaise.
Toen
dacht ik dat ik echt "belust" was Ik heb nog een paté gemaakt, een
stuk "kop" (boerenkop van het varken ) en een grote pot pickles
's
Avond ging ik regelmatig de koelkast inspecteren op lekkere hapjes, kocht ook
nog een bokaal met zure ajuintjes en schijven zoetzure augurk .
Maar
dat belust zijn bleek achteraf niet te kloppen. Vrouwen worden dikwijls belust
tijdens hun zwangerschap maar technisch gezien kan ik niet zwanger worden en
toen een dringende operatie zich opdrong om een typisch mannelijke klier te
herstellen was het zeker; ik was niet "belust" maar had wel trek in
allerlei zure en andere hapjes.
De
dokters hebben me wel twee weken in het ziekenhuis gehouden om een groot
onderhoud uit te voeren en mij terug op het goede spoor te zetten. Dit is onder
andere ook de reden waarom het zo lang geduurd heeft vooraleer ik hier nog wat nieuws
geschreven heb.
De
paté zal ik later wel eens uitleggen. De bokaal pickles staat nu triomfantelijk
te schitteren in de koelkast.
Ik
kan nog geen duidelijk recept geven omdat ik bij dergelijke probeersels nooit
niets afweeg en werk op vingergevoel en mijn eigen smaak en voorkeur !
De
pickles zijn nu ongeveer tien dagen geleden gemaakt en de fouten komen nu reeds
aan het licht.
Iedereen
weet wel dat Belgische pickles zilveruitjes, augurk en bloemkool bevat als
groente.
Hiervoor
had ik augurken uit een bokaal gebruikt, een commercieel product dus en de
smaak van de dille die er in verwerkt is geeft nu een vreemde smaak aan de
pickles. Niet echt slecht maar niet zoals hethoort. Hetzelfde geldt voor de zilveruitjes. Die kwamen ook uit het rek
van de supermarkt en de uitjes zijn net een maatje te groot. Dus volgende keer
moeten het heel kleine uitjes zijn. Diepvries zilveruitjes zijn zeer
gemakkelijk in gebruik maar zijn meestal ook te groot. Eventueel, in twee
gesneden, zijn ze bruikbaar.
De
saus smaakte in het begin zeer goed en sterk maar de smaak vermindert elke dag.
De azijn van de saus trekt in de groenten en daardoor wordt het geheel minder
sterk van smaak. Hetzelfde geldt voor het zout. Er moet in de beginfase veel
van gebruikt worden.
Dus
volgende lading, en dat zal niet lang meer duren, moet beter worden, alhoewel
deze pickles niet slecht smaken maar een beetje flauw overkomen.
De
kleur van de saus en het algemene uitzicht is zeer goed en de saus is niet
korrelig zoals gebeurde, de allereerste keer dat ik pickles maakte. Alle
specerijen en kruiden heb ik eerst uit de vloeistof die later de saus zou
worden weg gefilterd!
Nog
net op tijd heb ik een foto kunnen maken van de reeds zwaar geplunderde bokaal.
Volgende
keer zal ik alle specerijen voor de pickles goed afwegen want nu is het op
neusgevoel gebeurd. Maar dat lukt ook.
Dan
volgt ook een recept voor een gemakkelijk zelf te maken paté.
Misschien
heb ik dan weer zin in iets anders maar dat zien we dan wel.
Regelmatige
lezers hebben het misschien al bemerkt. Tijdens de lange stilte op
"keukenweetjes" is er toch een stukje bijgekomen op het blog over pensen.
Soms
krijg ik wel eens de vraag: hoe maak je pensen?
Wel
zoals hieronder beschreven staat.
.
Jef
Vermassen noemt het onweerstaanbare dwang: ik moest en ik zou pensen maken!
De
laatste keer dat ik dit deed is nu ongeveer dertig jaar geleden, in Korea nog
wel
Als
men lang genoeg in een vreemd land woont met uiterst vreemde eetgewoonten,
krijgt men na enige tijd culinaire visioenen. Van bier, van frieten, van
chocolade en in mijn geval hoorden daar ook pensen bij.
Het
heeft toen het gekende bloed, zweet en tranen gekost om alle grondstoffen bij
mekaar te zoeken maar uiteindelijk is het gelukt. Zoek in Azië maar eens
varkensbloed en dito darmen. Zelfs een gewoon wit brood lag er niet eens in de
vitrine bij de lokale bakker.
Sedert
enkele maanden reeds hielp ik mee aan het schrijven van het boek: Lekker
Kempens.
Tijdens
de voorstelling van het boek in Spijker, de hotelschool van Hoogstraten, kwam
ik in contact met Jef
Janssens. Een heel sympathiek man, nog een echte slager in
hart en nieren, om de gepaste terminologie te gebruiken
Jullie
kennen Jef Janssens niet? Toch wel een
beetje!
Hij
was de instructeur die de slagers in, "Van vlees en bloed" de
basisbegrippen van het vak bij bracht. De enorme massa pensen die tijdens de
laatste aflevering op de barbecue eindigden werden ook door hem gemaakt.
Jef
kon mij alle grondstoffen voor het maken van pensen leveren zonder de minste
problemen. Een varkenskop, bloed, darmen, afsnijdsels van varkensvlees, enkele
varkenspoten Ik heb wel gebeld de dag voor ik zou komen. Alles lag klaar!
Ook
hier, waar ik woon in Antwerpen, is dit slachtafval, zelfs bloed, te verkrijgen
bij slagerij
Roosemeyers maar ik had echt geen zin om met een
varkenskop in mijn handen op de tram in de rug van de voor mij staande
Marokkaan te porren
Een
oud Chinees spreekwoord zegt : het eigenlijke van het feest zit in de
voorbereiding!
Dus
het eerste werk was naar Mol-Rauw rijden waar Jef Janssens woont om de
grondstoffen op te halen.
Een
emmertje bloed, bijna vijf liter.
Een
varkenskop, de hersenen zaten er (gelukkig) nog in. Dat werd mijn lunch.
Boterham met cholesterol met een gesnipperd sjalotje en een eitje.
Darmen.
Thuis gekomen bleek er vierhonderdvijftig meter darm in het pakje te zitten. Mocht iemand er een beetje willen ?Het restant blijkt in de diepvriezer goed
te blijven. De darmen zijn trouwens verpakt in een sterke pekel.
Afsnijdsels,
dus stukjes willekeurig varkensvlees van onbestemde herkomst. (Stoofvlees)
Dan
nog wat ander spul voor ander gebruik zoals mager gezouten spek, vet rugspek,
twee varkenspootjes. Totale kost, dertig euro en enkele centen.
Uiteindelijk
heb ik voor de pensen:
-
1,75 liter bloed gebruikt. De rest zit nu in de diepvriezer voor later gebruik.
-
Een klein gewoon wit huishoudbroodje van ongeveer vijfhonderd gram denk ik.
-
Een halve varkenskop (met oor)plus twee
extra pootjes.
-
Ongeveer een kilo vleessnippers.
De
bereiding is vrij simpel alhoewel er wel wat werk aan te pas komt en je bijna
een ganse dag moet rekenen vooraleer alles klaar is.
Eerst
wordt het verbrokkeld brood door het bloed gemengd. Dit mag nu rusten, zelfs
een ganse dag of nacht. Nu was het gelukkig koud buiten, dus geen koelkast
nodig, buiten was het kouder dan in de koelkast. ( En geen katten in de buurt)
Dan
een halve varkenskop gekookt in mijn grootste pot, of was het reeds een ketel?
De andere helft van de kop ligt ook in de diepvriezer te wachten tot er een
tweede editie komt.
Eerst
het varkensoor nog eens gecontroleerd op ongewenste haargroei en de kapper er
even bijgehaald. Ook de gesplitste varkenspootjes gingen in de ketel. Ik heb
als kruiding gewoon wat laurierbladeren, tijm en een grote uiplus kruidnagel gebruikt. Peper en zout.
Na
één, tot een en een half uur, mag het varkensvlees er bij.
Vroeger
bij de thuisslacht werden de longen en de slokdarm en het hart gebruikt in
plaats van vlees Maar dat laatsteis
bijna nergens meer te vinden maar met een beetje geluk
Je
moet toch wel rekenen dat een varkenskop en de poten een tweetal minimum, tot
drie uur nodig hebben om door en door gaar te worden, en dat moet ook zo.
Schep
het gekookte vlees nu uit de bouillon en laat het een beetje bekoelen.
Peuter
dan alle beentjes en stukjes kraakbeen uit de kop, de oren en de poten. Zorg
ervoor dat alles er uit is, anders zal later je vleesmolen op deze beentjes
vastlopen !
Wees
niet vies van grote stukken vet die eventueel aan de kop vasthangen. Een goede
bloedworst moet vet bevatten! Ook alle zwoerd wordt gebruikt, alles ! Misschien
toch maar het oog verwijderen?
Van
de oren schraap je het vel van het kraakbeen. Het kraakbeen is voor de hond of
de poes.
Nu
draai je dit gekookte vlees door de vleesmolen, naar keuze een grove of fijne
schijf, dat bepaal je zelf. Je mag het zelfs met het mes fijn hakken.
We
zijn er bijna.
Het
bloed en broodmengsel mag nu gemengd worden met het vlees en dan komt de
kruiding.
Ik
heb gewoon peper, zout en muskaatnoot gebruikt. Volgens Jef Jansens moet er ook
een beetje "allspice" in. Deze specerij wordt ook Jamaicapeper
genoemd maar is zeer moeilijk te vinden. (Nu heb ik er gevonden bij de Turkse
kruidenier )
Dan
de hamvraag; hoeveel kruiding?
Daarvoor
moet je proeven. Als would-be pensenmaker steek je, je vinger nu in de
bloederige massa en proef!!!
Dat
smaakt lekker! Als je hiervan walgt, loop dan pensen halen naar de Aldi die
zijn trouwens nog niet eens zo slecht!
Draai
de ganse massa nog eens door de molen om ook de brokken brood fijn te maken en
dan zijn we er.
Tijdens
al deze voorbereidingen heb je enkele meter varkensdarm in een kom met lauw water
gelegd om te ontzouten.
Dan
zet je de vultuit op de vleesmolen, stroop daar een eind darm overheen tot het
niet verder meer kan en leg een stevige knoop juist voor de uitgang van de
vultuit. Breng de bloederige massa over naar de vulbak van de machine en zet je
schrap!
Laat
de machine draaien of laat iemand er aan draaien als het een handgedraaid model
is en laat de darm voorzichtig loskomen naargelang hij zich vult. Laat de
bloedworst zeker niet te strak vollopen want dat geeft mogelijk barsten nadien.
Vergeet ook niet om een knoop te leggen aan het uiteinde van de darm.
Eens
de ganse massa opgewerkt is doe je eerst de afwas want dat zal nu stilaan nodig
zijn.
De
bouillon waarin de kop en het andere vlees gekookt is breng je nog eens op smaak
als het nodig is en hang er een thermometer in.
De
specialisten leggen nu knopen in de nog zachte pensen maar dat is moeilijk te
omschrijven hoe het juist moet. Het moet ook niet
De
pensen mogen niet 'gekookt' worden, dan barsten ze onvermijdelijk. Ze worden
'geweld' of 'gepocheerd' dit gebeurt bij een temperatuur van ongeveer 80 tot 85
°C. Normaal volstaan een twintigtal minuten om ze gaar te maken maar om zeker
te zijn dat de pensen goed gaar zijn prik je er in met een speld. Als er nog
rode vloeistof uitkomt moet je nog even verder gaan.
Dat
is het dan. Nu hang je de pensen nu triomfantelijk over een zuivere
borstelsteel of andere stevige stok en laat ze uitdampen en afkoelen.
Om
ze te laten glanzen kan je een beetje vet dat je uit de kookketel gehaald hebt
over de pensen strijken. zo bewaren ze ook ietsje langer. In een goede koelkast
blijven je pensen toch wel een week goed.
De
pensen kunnen zelfs in de diepvriezer bewaard worden zonder al te veel
kwaliteitsverlies, maar vergeet niet om eerst al je vrienden, kennissen en
buren eerst hun portie te bezorgen. Met een beetje geluk hou je dan nog een
drietal stuks voor jezelf over.
Onze
Vlaamse klassieker is nog steeds, gebakken pensen met appelmoes (en
pureeaardappelen)of met rode kool.
Pensen
kunnen gebakken worden in de pan op zijn geheel maar doe dit dan wel op een
zeer zacht vuurtje of de kans bestaat dat ze zullen barsten. Ook in dikke
schijfjes gesneden en dan gebakken, worden ze veel gebruikt om verder verwerkt
te worden in kleine gerechtjes.
Ook
op de gril maar weer moet dit voorzichtig gebeuren.
In
een restaurant, dat ik niet zal vernoemen, sneden we de pensen gewoon in de
lengte in twee en gooiden ze dan voor een minuutje in de frituur met appelmoes
en abdijbrood maar die twee laatste gingen niet mee in de frituur.
Het
is ondertussen bijna een jaar geleden dat ik hier nog iets gepost heb.
De
reden is het overlijden van mijn vrouw, maar de meeste regelmatige lezers
hadden dit reeds lang begrepen. Ondanks dat ik er nergens met geen woord over
gerept heb kwam het bericht toch zeer traag door op het Seniorennet.
Via
Bojako bijvoorbeeld, die een afscheidsgedicht op haar blog zette.
Ween niet bij mijn graf, heb geen verdriet.
Ik ben daar niet, daar rust ik niet.
Ik ben de zachte bries die je lippen streelt,
De leuke wind die met je haren speelt.
Ik ben de diamanten schittering op verse sneeuw,
Het vrolijk gekwetter van een kleine spreeuw,
Het zonnelicht op een veld vol rijp graan,
De zachte herfstregen tegen je raam.
In de ochtendstilte ben ik de zacht ruisende vlucht
van opstijgende vogels in de lucht.
Ik ben de fonkelende ster in de nacht
die naar je kijkt en naar je lacht.
Treur dus niet bij mijn grafen heb geen verdriet,
Ik ben daar niet, daar rust ik niet.
Schrijver:
onbekend - vertaald door Bojako- Jackie T.
Zoals
vele andere vrouwen heeft mijn vrouw het gevecht tegen borstkanker verloren.
Het zag er een tijdlang goed uit maar begin van vorig jaar ging het onherroepelijk
mis.
De
laatste die door kreeg dat het fout liep was ikzelf. Ik bleef er van overtuigd
dat alles wel goed zou komen. De dokters hebben mij echt moeten overtuigen dat,
na een jaar, de strijd hopeloos was.
Twee
maanden verpleging en therapieën in tweeverschillende ziekenhuizen hebben er verder niets meer kunnen aan
verhelpen.
Op
20 juli is ze dan overleden. Ik was er bij . Tien dagen voor haar
achtenzeventigste verjaardag.
Daarna breekt een zeer hectische week aan.
Begrafenis regelen, overlijdensberichten versturen, honderden telefoons beantwoorden,
niet slapen wegens geen tijd, uitvaartdienst regelen
Lief ligt nu "begraven" in het Schoonselhof,
een prachtig domein, dienende als begraafplaats,ten zuiden van Antwerpen.
De urne met haar as is daar "ergens" anoniem
in het urnenbos begraven. Zo zou ze het zeker ook zelf gewild hebben.
Een klein bokaaltje met as, dat mag en kan nu, is
ondertussen reeds uitgestrooiddoor haar
vrienden reizigers in de Egyptische woestijn; El Gilf-e-Kebir .
Daarnabreekt
er een nieuwe periode aan van administratieve rompslomp, alhoewel dit allemaal
wel vrij goed meeviel. Notaris, mutualiteit, pensioenkassen, enzovoorts. Vooral
de banken die onmiddellijk al je bankrekeningen blokkeren vormt het grootste
probleem Alles is regelbaar maar je hebt er wel veel werk mee.
Nu komen we
"to the point" .
Ik heb echt geen tijd meer gehad om nog iets over
eten of gastronomie te schrijven.
Er zijn nog twee factoren.
Ik kook niet meer, of toch nog maar amper!
Koken is blijkbaar iets dat je doet voor anderen
voor jezelf wordt dat een echt karwei.
Koken voor één persoon is hopeloos. Altijd veel te
veel aankopen doen. Ik moet opnieuw leren hoe weinig je maar nodig hebt om één
persoon te voeden!
Ook wilde ik nu eens gerechten maken waar ik vroeger
nog niet eens durfde aan denken om iets dergelijks op tafel te brengen. Zo heb
ik al de onbedwingbare neiging gehad om nog eens de Franse "tripes à la
mode de Caen" te maken. (Een stoofpot van koeienmaag) Wat ik dan ook
gedaan heb maar ik ben er zeker van dat er hier geen enkele van mijn lezers
geïnteresseerd is in de receptuur.
Ook heb ik mijn bekomst kunnen eten in
varkenshersenen. Met zulke dingen ga ik naar mijn moeder die onlangs 91 werd !!!
En zij smikkelt gezellig mee van al die rare gerechten die ik dan meebreng. Zij
heeft dan ook de oorlog meegemaakt en heeft alles leren eten en op prijs
stellen.
Spring nu twee lijntjes lager indien je niet wil
kokhalzen.
Gefruite varkensbaarmoeder.
Ook dat heb ik geprobeerd maar vermits er nergens
behoorlijke receptuur voor te vinden is, heb ik ze in de diepvriezer gestopt tot
nader inzicht misschien komt.
Eén van volgende weken zal het misschien lukken om
bloedworst te maken samen met een "brother in crime" dan laat ik wel
wat weten want bloedworst maken daarvoor bestaat wel interesse.
Hiermee ben ik terug gestart na 10 maanden, of nog
langere afwezigheid
Het tempo zal wat lager liggen maar we zien wel wat
er nog komt.
Een paar jaren terug had iedereen de mond vol over vergeten
groenten.
Pastinaak, aardpeer, warmoes, postelein..plotseling waren dat allemaal vergeten
groenten geworden...
Voor mijn part was het gewoon een truc om groenten die
voorheen niet meer gekweekt werden terug op de markt te brengen...
Maar er bestaan ook vergeten gerechten en vergeten
woorden... woorden die vroeger gewoon waren en die nu door de jongeren, de
jeugd, niet meer begrepen worden...
Het woord jeugd bijvoorbeeld...
Jeugd
De Gentse kok Cauderlier schrijft er in de negentiende eeuw
bladzijden over vol in zijn Spaarzame keukenboek.
Hoe een goede jeugd te maken? ( Nu wordt hierbij aan seks of
het onderwijs gedacht vermoed ik..., of vergis ik mij weer?)
Het woord is waarschijnlijk nog niet echt vergeten. Het
betekent vleessap, de jus, zoals wij het nu zeggen, in de brede zin van het
woord.
De keuken van toen vroeg om veel bruine saus voor gebraden of
gebakken vlees. Dat vlees zelf gaf niet altijd zijn eigen jeugd af en daarom
werd er een aparte voorraad met jeugd gemaakt. De basis hiervoor was een
groot stuk kalfsvlees, dat gebraden werd op een slechte manier. Het werd
gekleurd op een zacht vuurtje en daarna in een zachte oven gezet zodat alle
vleessappen er uit liepen. Na toevoeging van wat groenten en kruiden werd dit
vleessap verhit tot het bruin werd. Het karameliseerde als het ware (de
Maillardreactie zoals dat nu gezegd wordt) en daarna werd deze donkere
vleeskaramel geblust met een gewone bouillon.... Zo bekwam men vanzelfsprekend
een goede, smakelijke, donkere bruine jus...
Ideaal om als saus te fungeren bij gegrild vlees, of
gepaneerd vlees waar zoals iedereen hopelijk wel weet geen druppeltje jus bij
vrij komt.
Om nu een goede jus of jeugd te maken bestaan er
allerhande potjes, poedertjes of flesjes, het ene als slechter smakend dan het
andere... Maar het is dan wel veel goedkoper dan een groot stuk kalfsvlees.
Kampernoelie
Weet iemand nog wat kampernoelieën zijn ?
De spellingchecker van
Word kent het woord kampernoelies nog...!
Hier is het eenvoudig. Kampernoelieën zijn de witte
paddenstoelen die wij nu allemaal kennen en die daarenboven in overvloed in
alle groentewinkels te koop zijn.
Het Franse equivalent is: champignon. Dus alle champignons
zijn paddenstoelen, maar niet alle paddenstoelen zijn champignons!!! Een
kampernoelie is een paddenstoel, maar niet alle paddenstoelen zijn
kampernoelies!!!
De nu bekende kampernoelies worden soms ook Parijse
champignons genoemd. Dit tot leidt verwarring bij sommige brave zielen...
Dit is om het onderscheid te maken tussen de gekweekte
Parijse champignon en de wilde variant, een wilde soort, die in de weides
gevonden worden.Deze wilde soorten
werden hier vroeger ook gezocht in de weides waar paarden gelopen hadden. De
kans dat daar wilde varianten van de champignon groeiden was vrij groot. Deze
wilde champignons heb ik een paar keer kunnen kopen. Ze zijn zeer smakelijk
maar bederven ook zeer snel. s Morgens geplukt en voor het middag is, zijn ze
reeds helemaal zwart geworden onderaan de plaatjes...
Op Franse markten soms te koop als rosé des prés.
Een meloenteler vlak bij Parijs ontdekte in 1650 op een dag
dat er champignons op de mest van zijn meloenteelt groeiden. Hij besloot deze
lekkernij commercieel te gaan telen en te introduceren in de exclusieve Parijse
restaurants. De meloentelers ontdekten ook dat er meer groeiden wanneer de mest
begoten werd met water waarin de champignons gewassen waren.
Een Franse tuinman, Gambir, ontdekte in 1780 dat grotten een
bijzonder goede omgeving vormden voor de teelt van champignons: vochtig, koel en
donker. Dat laatste is belangrijk voor de mooie witte kleur. (Nu in België in
de mergelgrotten rond Riemst)
Champignons werden rond 1900 alleen gegeten door mensen met
veel geld. Deze paddenstoel was toen net zo exclusief als kaviaar een
truffel nu. Pas na 1950 werd de champignon echt bekend bij de gewone consument.
Eierstruif
Struif heeft altijd iets te maken met geklutste eieren...!
Een eierstruif is dan ookniets anders, min of meer, dan omelet.
Het is fuif, het is
fuif
We kruipen onder tafel
en in de schuif
Het is fuif, het is
fuif
En we gooien naar
elkaar met eierstruif
Ug, Ug, Ug
Alleen Urbanus kan dergelijke idiote teksten verzinnen maar
je ziet, het woord eierstruif komt er in voor, dit in 1982 of toch een jaal ergens
in die buurt.
In het kookboek van de Boerinnenbond, excuseer, de KVLV, kwam het woord veel voor.
Eierstruif met spek bijvoorbeeld. Ook eierstruif met
confituur was heel populair in vervlogen tijden en deze omelet werd dan als
dessert gegeten. Of een opgeblazen eierstruif... De dooiers werden daarvoor
gemengd met het opgeslagen eiwit, tijdens het bakken zwol de omelet dan
geweldig op maar viel bijna even snel terug in... het was een kwestie van
toveren om deze dikke omelet voor ze terug inviel bij de gasten te krijgen...
Ik had hier bij het begin ook gesproken over vergeten
gerechten.
Gevulde kalfsborst
Je kon vroeger toch geen kookboek openslaan, vooral als het
boek van Duitse origine was, of je vond er wel een recept in voor gevulde
kalfsborst.
Hoor je daar nu ooit nog iets van?
Nochtans dat gerecht zag er niet echt slecht uit.
De eerste vraag is allicht, wat is een kalfsborst?
Een koe heeft een uier, te vergelijken met borsten. Een kalf
heeft dat niet. Ik ben ooit echt onder en kalf gaan kijken om dat te
controleren en behalve een kleine onnozele verdikking, zoals bij meisjes van
dertien, was er niets te bespeuren dat op borsten geleek... Dat laatste is al
lang geleden, sindsdien heb ik reeds veel bijgeleerd.
Het hier aangehaalde gerecht gaat over een stuk vlees,
gesneden uit de borst van een kalf. Hetzelfde als het borstspek bij een varken
of het soepvlees van de ribben bij het rund. Dit stuk goed ontvet vlees, wordt
gevuld met gehakt en diverse andere smaakgevers. Daarna wordt het langzaam
gebraden in de oven.
Het vlees is wel een stuk van mindere kwaliteit maar omdat
het kalfsvlees is, blijft het wel mals tijdens het braadproces.
Je zou kunnen zeggen dat het een soort blinde vink is maar
dan één vink voor veel personen.
Uier
Indien iemand weet waar nog gekookte uier verkocht wordt,
laat mij het dan alsjeblief weten...De
laatste keer dat ik dit gegeten heb moet ergens, einde van de jaren tachtig
geweest zijn, vijfentwintig jaar geleden, ongeveer. Het was ergens in een
stadje in Frankrijk. Ik weet zelfs niet meer waar, dat in de toonbank van een
lokale slager een stuk gekookte uier lag te pronken. Heerlijk op de boterham
met een beetje zout er op gestrooid of uier gebakken in echte boter en dan met
een likje mosterd tussen twee sneetjes brood en dat hoeft geen Frans brood te
zijn.
Mochten er zijn die hun koe nu zouden slachten om het ook
eens te proberen... De uier moet van de huid ontdaan worden en uren aan een
stuk uitgewaterd worden om alle bloedsporen te verwijderen en nadien zeer
zachtjes gekookt worden in een groentebouillon maar er moet wel een laag
beenderen op de bodem van de ketel liggen omdat anders de uier zwart zal worden
eens in contact met het metaal van de kookpot.
Ook uier van geit, schaap en kameel is bruikbaar!
Ik zou nu ook nog een
opmerking kunnen maken over het menselijke ras maar zal dat maar laten voor wat
het is...
Godardsaus
Dit was een eeuw geleden de saus bij uitstek om te laten
blijken dat men het breed had en dus ook breed kon laten hangen... !
Een gebraden of gebraiseerde runderhaas à la Godard was het
pronkstuk van een rijkelijke feestmaaltijd...
De godardsaus werd altijd geserveerd bij een runderfilet, de
runderharst, de filet pur, of gewoon de filet, zoals we dat nu zeggen.
Het vlees werd zachtjes gebraden in de oven en de bruine jeugd
die daarbij vrij kwam werd gemengd met een op voorhand gemaakte saus die
bestond uit een beetje bruine roux los gekookt met bouillon. Er ging verder
tomatenpuree bij, veel madera- een typisch 19e eeuws ingrediënt- ,
en het kookvocht van kampernoelies...
Als rijkelijk garnituur werden vleesballetjes,
kampernoelies, schijfjes truffel en stukjes zwezerik bij de saus gevoegd.
Na de tweede wereldoorlog was er van dit gerecht en de naam geen
sprake meer.
Wie was Godard... ?
Hoppekeesten
Zij zijn er weer op dit ogenblik, (t is eigenlijk al te laat).
Nu spreken we over hopscheuten of hoppescheuten maar ooit werd deze luxegroente
aangesproken als : hoppekeesten....
In het diepe West-Vlaanderen zal er nog wel ergens een
hopboerke zijn die het woord nog gebruikt... Deze groente is stilaan van de
markt aan het verdwijnen...Vooral wegens
de prijs. Het plukken ervan vraagt dan ook zeer veel moeizaam werk.
Americain
Het woord is nog niet vergeten maar wel het (bijna)
originele recept.
Op de foto (scan uit een tijdschrift van 1950) bovenaan vindt
je het recept van de echte filet americain. Het recept zoals het hoort te
zijn zonder de toevoegingen door cultuurbarbaren toegepast, die er nu onder
andere, ketchup, pickles, chilipepers, paprikapoeder, tabasco of nog andere
viezigheden zoals varkensvlees indraaien en er de gehakte uien of kappertjes
uitlaten omdat ze dat niet lusten...
Er worden reeds asperges verkocht maar ze zijn toch nog vrij
duur. Het zal wel beteren als het weer ooit eens betert...
Maar normaal start het aspergeseizoen in mei, dus we hebben
nog enkele dagen respijt...
Bovenstaande kreeg ik deze morgen te horen van een
Nederlandse dame, op klompen om het echt te doen lijken, bij wie ik twee
botten kraakverse Nederlandse asperges gekocht heb...
De vraag is nu; wat ga ik er mee doen?
Twee botten is veel voor twee personen dus ik zal weer een
paar eenzamen moeten uitnodigen om te helpen de asperges naar binnen te werken.
Aspergesoep wordt gemaakt van de restjes. De gebroken asperges,
de gebarsten, de kromme en zelfs de schillen zijn daarvoor bruikbaar. Maar
aspergesoep komt dit keer de volgende dag, na de asperges zelf.
Bij het aperitief kunnen we gebakken asperges bereiden....
Neem hiervoor de zachte delen, de toppen en de middendelen
van de asperges. De onderste en daarom meestal hardere stukken houden we
apart... voor de soep... zie je?
Schil de asperges, bewaar de schillen,en snij de asperges
schuinweg in platte ovale dunne schijven. Blancheer de schijfjes asperge
gedurende hoogstens één minuut in kokend gezouten water.
Giet door een zeef en laat de stukjes daarna goed uitdruipen
op een droge doek.
Zet nu een pan op het vuur met een scheut olijfolie en
kieper de aspergestukjes er in als de olie zeer heet is. Sauteer ze snel, opschudden
heet dat in het Oudnederlands, zodat er
bruine randjes op de asperges verschijnen...
Giet er nu nog een scheut olijfolie over uit, een olie die
geschikt is voor koude bereiding... Kruid nu met zout... peper is niet nodig
maar mag wel.
Schik de aspergeschijfjes op een klein schaaltje schaaf er
vlokken verse Parmezaanse kaas over uit en versier met enkele blaadjes verse
basilicum... Bestrooi met enkele korrels grof zout of wat fleur de sel.
Om de asperges te bakken gebruik je een geraffineerde
(hittebestendige) olijfolie om te bakken, en een niet geraffineerde olie om
over de asperges te gieten... Niet dat ik zo een fan ben van olijfolie...maar
hier moet het wel, gezien de aard van de bereiding.
Eventueel denk ik dat hetzelfde wel zal lukken met boter,
maar die kan natuurlijk niet zo fel verhit worden zonder te verbranden...
strooi er nadien gekookte of gerookte hamsnippers over uit en strooi wat
versgeraspte nootmuskaat over de asperges.
Nu hebben we voldoende afval van asperges voor de soep.
Van de beste stukken die er nog te redden waren halen we de
schillen af, en de geschilde asperges snijden we nu in mooie hapklare stukjes.
Alle pellen en harde stukken zetten we nu te koken in
water... maar veel beter kan dit gedaan worden in een goede kippenbouillon.
Maar die moet je natuurlijk eerst hebben. Planning is hier ook weer een
noodzaak. Dus de dag voordien heb je een ruime pot met kippenbouillon
getrokken, liefst van een soepkip maar van, een gewone braadkip lukt het ook
wel maar die levert wel een veel minder sterke bouillon op.
Er bestaat nog altijd de mogelijkheid om
kippenbouillonblokjes te gebruiken of extra toe te voegen... maar let dan wel
op voor zout, die blokjes kunnen soms zo verrekt zout zijn.
Goed!
Laat de schillen en harde stukjes van de asperges een
twintigtal minuten zachtjes koken in de gezeefde kippenbouillon. Niet langer
want dan wordt dit afkooksel te bitter. Kook in een klein beetje water of
bouillon de kleine stukjes asperge die straks het garnituur zullen vormen. Tien
minuutjes zal wel genoeg zijn.
Bereid nu een roux met een eetlepel boter en een eetlepel
bloem die straks de soep zal binden. Dat is voldoende voor een liter bouillon
met aspergesmaak. Ook de roux uit een pakje is goed bruikbaar. (Er zijn koks
die nu meewarig zullen lachen... ongemerkt doen ze meestal hetzelfde maar geven
het niet toe...)
Giet nu de aspergebouillon bij de roux en roer goed... Laat
minstens een tiental minuutjes zachtjes doorkoken en breng ondertussen op smaak
met peper en zout. Er zijn ook mensen die een snufje nootmuskaat in de soep
lusten.
Mochten er klontertjes ontstaan zijn, stop dan even de mixer
in de soep.
Nu mogen de stukjes asperge er bij, met het kookvocht.
Zo, dat is de basis.
Je kan die soep verder afwerken met allerlei, maar let op
dat moet niet... t hangt af van je eigen fantasie.
Bijvoorbeeld met snippers gekookte kip uit de bouillon.
Met een handvol jonge (diepvries)erwtjes.
Met een beetje gehakte kervel of gewoon met plukjes kervel.
Met fijne reepjes gekookte, of andere ham.
Een mengsel van bovenstaande.
Liefst een ruime scheut room in soep gieten of zoals in
grootmoeders tijd: een liason. Meng hiervoor een tweetal eidooiers met een
deciliter room en giet de soep als roerend bij dit eimengsel. Laat dit niet
meer koken want anders zal je zeker naar de hel gaan...
Lang geleden, vroeger, goten wij gewoon gecondenseerde melk
bij dit soort soepen en iedereen vond dat uitermate lekker!
Nu hebben we reeds een aperitiefhapje en een soep.
Als voorgerecht stel ik voor om een bladerdeeghapje te maken
met asperges en gerookte zalm of met een gepocheerde visfilet, of met garnalen,
of met sint jakobsschelpen, of met ... noem het maar.
Koop ergens bladerdeeg van goede kwaliteit. De cirkels deeg
die verkocht worden om er taarten van te maken zijn doorgaans van slechte tot
zeer slechte kwaliteit. Gemakkelijk is het wel, maar dat is dan ook alles.
Sommige bakkers maken bladerdeeg voor je, als je die op
voorhand bestelt.
Anders een beetje zoekwerk in de diepvriezers van de
supermarkt levert soms ook wel wat op.
Laat dit deeg ontdooien en rol het uit tot een dikte van 5
tot 7 millimeter als het nodig blijkt...
Indien je het deeg wil snijden of er vormpjes uitsteken doe
dit dan met een scherp mes of een scherp snijdende uitsteekvorm. Niet met een
glas zoals vroeger altijd gezegd werd. De botte rand van het glas drukt het
deeg samen en het zal daardoor niet goed meer opkomen tijdens het bakken... !!!
Zorg voor rechthoekjes van ongeveer twaalf bij zeven
centimeter. Elke andere vorm is ook bruikbaar. Kies zelf maar iets.
Leg de lapjes deeg op een bakplaat, beboteren is niet nodig,
en bestrijk de stukjes deeg met geklopt ei.Prik er een paar keer in met een gewone eetvork.
Bak in een hete oven van 200 graden gedurende een
vijftiental minuten. Je moet maar zien. Het deeg moet mooi opgekomen zijn en
lekker bruin gekleurd zijn aan de bovenkant.
Dit bakken van de gebakjes kan op voorhand gebeuren.
Splits de stukken gebakken bladerdeeg nu in twee helften.
Kook geschilde asperges, witte en/of groene, in gezouten
water, of stoom ze en houd ze nadien warm.Snijd ze af tot een lengte van hoogstens een twaalftal centimeter. (De
overschot wordt soep)
Indien je een Hollandse
saus kan maken, dan is dit het moment om uit te pakken met je kunsten.
Anders kan je ook een zeer smeuïg roerei bereiden. Eén ei per persoon.Zorg er wel voor dat het ei ook werkelijk
halfvloeibaar is. Geen droge harde korrels! Het ei zal hier fungeren als een
soort saus.
Verwarm de stukjes gebakken bladerdeeg in de oven. Leg op
elk bodempje enkele asperges, mooi in het gelid naast mekaar, zoveel als je
zelf verkiest en overgiet de asperges met lepel Hollandse saus of smeuïg
roerei. Bedek met een sneetje eerste kwaliteit gerookte zalm of met een sneetje
prima gekookte ham of weet je wat beters of nog iets anders... doe maar.
Zelfs een gepocheerde visfilet, een reepje tong, een
gestoomde filet van zeebaars, een paar staartjes van langoustines, enkele
gegrilde sint jacobsnootjes, grijze garnalen,...de portemonnee is de limiet... als er geen
limiet is mag je er nog een schijfje truffel en/of een schepje kaviaar
opleggen... dit laatste is maar om te lachen hoor!
Vergeet niet het dekseltje op het gerechtje te leggen. Doe
dit zodanig dat de inhoud nog zichtbaar is.
Versier met een paar blaadjes kruiderij, roomse kervel,
bieslook, een kerstomaatje...
Als ik voor mezelf asperges klaar maak gebeurt dat doodsimpel.
De asperges worden uiteraard geschild zoals het hoort. De schillen veranderen later
tot soep.
Van het vocht (water) waarin de asperges gekookt werden, ik
gebruik wel een minimum aan vocht, maak ik dan een wit sausje met een beetje
roux ( uit een pakje) en klop daar snel een klont (echte) boter door en een
liaison... een eidooier en een dikke scheut lichte room van 20 % vetstof. .
Indien in voorraad, ook nog wat gehakte peterselie en dat
komt zo op tafel met hardgekookte eieren. s Zondags mogen het kwarteleitjes
zijn.
Dan zijn er natuurlijk ook nog de bekende asperges op zijn
Vlaams met gesmolten boter, geplet hardgekookt ei, gehakte peterselie, peper
en zout en nootmuskaat. Er bestaan tientallen varianten maar de basis blijft
altijd dezelfde. Wil je hiervoor een recept? Kijk op
het internet, duizenden zijn er te vinden...
Er bestaan zelfs recepten voor asperge-ijs...
Als je dan straks, na het eten een plasje gaat doen,
iedereen weet dat wel, dan ruikt de plas raar, alsof je een vieze ziekte
opgelopen hebt...of zoiets?
Dat komt omdat zwavelelementen uit de asperges in je lichaam
omgezet worden tot sterk ruikende stoffen. Welke afbraakstoffen het juist zijn
weet men niet precies maar wellicht zijn het thiolen of thioesters.
Er bestaat een prachtig verhaaltje over, over de ruikende
pipi, t gaat over een bedrogen echtgenoot, maar ik zal dat bij Keukenverhalen
publiceren...
0
1
2
3
4
5
- Gemiddelde waardering: 4/5 - (21 Stemmen) Categorie:Groenten Tags:Gebakken asperges, aspergesoep, bladerdeegje met asperges, asperges op zijn Vlaams
21-04-2012
Verjaardag met wraps
Vorige week schreef ik:
Op dit eigenste
ogenblik dat ik met twee vingertjes dit stukje zit te tikken op het toetsenbord
van de PC was de RMS Titanic aan het zinken, nu exact honderd jaar geleden...
Dat schreef ik toen rond middernacht.
De Titanic was op dat ogenblik in werkelijkheid nog full
speed aan het doorvaren want wij zeggen wel dat de Titanic tegen de ijsberg
botste op 14 april rond half twaalf maar we houden geen rekening met het
tijdsverschil...Om 3u38 (al 15 april)
Belgische tijd, raakte het schip pas de ijsberg, om 6u18 zonk het. Tussen beide
gebeurtenissen ligt een tijdsspanne van 2u 40m. Het tijdsverschil met de
Belgische tijdszone was net geen vier uur.
Breek er jullie hoofd niet over... tijdsverschillen zijn
niet altijd simpel om te begrijpen...
Wat ik toen vergeten te melden ben, is een verjaardag!
Als er niets veranderd is aan de wiskunde sinds de invoering
van de nieuwe spelling is dit blog weeral een jaartje ouder geworden en is
ondertussen 2012 min 2005 = 7 jaar geworden...
Het eerste stukje dat ik ooit op dit seniorennet publiceerde
was het trieste
verhaal van Manolo de zigeunergitarist... haal je zakdoek alvast te voorschijn...
Dat was wel in het andere blog, Keukenverhalen en
gebeurde waarschijnlijk toevallig op 14-04-2005 om 00:00 uur, middernacht,
terwijl de Titanic zogezegd aan het zinken was. Daar heb ik toen absoluut niet
aan gedacht... wel aan zoiets als... hoe werkt dat spel hier???
Later is dit blog, wat je nu aan het lezen bent, er bij
gekomen als:Keukenweetjes.Dat was een paar weken later op 03-05-2005 om
00:13, weer rond middernacht.
Samen staan er op de twee blogs meer dan achthonderd
stukjes...min of meer- eerwaarde vader... ik heb ze niet geteld, maar Word docments
geeft dat zo aan... de laatste maanden zijn de individuele stukjes ongeveer
drie A-4tjes lang geworden...!
Het doet mij wat denken aan: Nicolay... drie bladzijden
straf schrijven tegen morgen... en laat je vrouw het ondertekenen!
Steeds neem ik het goed voornemen om reeds op donderdagavond
te starten met schrijven. In de praktijk is daar nog nooit iets van terecht
gekomen. Misschien één keer toen ik zo een beetje ziekjes was... en niets
anders wist wat te doen.
Vrijdagavond moet er dan dringend wat geschreven worden. Gans
de dag breek ik dan mijn hoofd, wat wordt er vandaag geschreven, drie
vraagtekens??? Rond middernacht heb ik dan een slordig beeld van wat het zal
worden. Zaterdagmorgen is het meestal klaar, en rond tien uur krijg ik het dan
op het Seniorennet geplakt!Dit getreuzel
is de grote ergernis van mijn vrouw die zich dan afvraagt wanneer ik nu
eindelijk eens boodschappen ga doen... een hongerige vrouw in huis hebben is
ook niet alles!
Zaterdagavond herhaalt het scenario zich dan weer voor
Keukenverhalen... daarna begint eindelijk het weekend. Eerst nog een etentje
bereiden, helpen de afwas doen en dan een uiltje vangen!
Daarna beginnen we weer te denken aan: wat zal ik schrijven,
volgende week?
Soms wordt het na meer dan achthonderd stukjes schrijven
moeilijk om nog een nieuw onderwerp te vinden... De actualiteit helpt wel eens,
stommiteiten gezien op de televisie of gehoord op de radio maar heel dikwijls
vind ik de inspiratie gewoon in de supermarkt of op de wekelijkse markt. Ook in
de Turkse winkels of bij de Marokkaan vind ik wel eens iets...
Voor het volgende kwam de inspiratie gewoon uit de
supermarkt.
Al lang had ik de pakken met daarin een zestal dunne platte
broden zien liggen in het rek van de afdeling, vreemde keukens. Mexicaanse
platte broden die wraps genoemd worden. To wrap is Engels en betekent:
inpakken. Omwikkelen.
Niet om een jonge dame in te pakken maar om voedsel naar
keuze in te pakken. Zoals wij onze frietjes vroeger in een papieren puntzak
inpakten, maar hier worden diverse hapjes, groente en/of vlees in een dunne
deeglap verpakt in een eetbare puntzak.
De ronde deegcirkels zien er een beetje uit als grote
pannenkoeken en zijn gemaakt van tarwemeel, zoals brood. Tortilla van tarwe
staat er op de verpakking. De originele Mexicaanse tortilla is gemaakt van
maïs.
De wrap die nu sinds enige jaren overal furore maakt is
inderdaad van Mexicaanse origine. Maar je kan ze ook vergelijken met de Indiase
chapatis.
Met een beetje fantasie kan je allerlei snelle hapjes maken
als je dergelijk wraps in huis hebt en het loont de moeite om het eens te
proberen als je het nog niet kent. De wraps zelf blijven lang goed in de
diepvriezer of enkele dagen in de koelkast.
Dergelijke wraps behoren tot het fast food gamma.. samen met
andere hamburgers, hot-dogs, vleeskroketten en broodje- met...!
Je hebt een drietal elementen nodig, een tarwe tortilla, reepjes
vlees of gevogelte. Vis ligt iets moeilijker.
Groenten, allerlei rauwkost, en een sausje of sausjes...
Vergelijk het met een pita.
Verder als je over voldoende fantasie beschikt heb je geen
recept nodig.
Gebruik kippenfilet of kalkoen, snijd het vlees in
langwerpige reepjes zo dik als een kinderpink en kruid het vlees sterk met
paprikapoeder, kerriepoeder of karwij... of alle drie samen. Ook peper en zout
natuurlijk of neem kippenkruiden. Een reeds voorgesneden pakje pitavlees uit de
supermarkt kan het ook doen.
Bak of gril het vlees zeer snel in een beetje olie zodat het
niet taai wordt.
Zorg voor een stevige soort sla. IJsbergsla is zeer goed
geschikt. Ook Romeinse sla of neem anders de sla die je in je eigen koelkast
vindt.
Als andere groente zijn reepjes of blokjes tomaat zonder
pitjes absoluut nodig. Geraspte wortelen. Kleine witte of groene asperges
worden ook gebruikt. Kerstomaten, gekookte broccoli, rauwe komkommer, rauwe
uienringen, alles is bruikbaar...
Ook staafjes kaas, gerookte zalm in schijfjes of blokjes, salami,
gekookte ham... het is werkelijk je eigen fantasie die de limiet is!
Als sausjes kan je een auberginepuree bereiden zoals hieronder
gegeven, de auberginekaviaar zoals die genoemd wordt, is een goed voorbeeld.
Ook een guacamole, dat is Mexicaans, is een gepaste saus. Geplette avocado met
wat olie en citroensap. (Of mayonaise)
De Griekse tzaziki of Turkse çacik ... dikke yoghurt met
geraspte en uitgelekte komkommer... peper, zout, gehakte dille en sesamolie.
Neem desnoods een sausje uit een potje zoals ze in de
frituren ook gebruiken...
Zorg eerst voor de groenten. Netje gewassen, gedroogd indien
nodig.
Zet de sausjes klaar.
Bak dan snel het sterk gekruide vlees.
Verwarm de wrap even in een hete oven of op een gril of in
een grote hete droge braadpan.
Leg een greepje groenten op de bovenste helft van de wrap,
verdeel er de reepjes vlees over en alle andere gekozen elementen. Doe nog een
schepje saus in de wrap, of je kan de wrap er ook eerst mee bestrijken enplooi de onderkant van de wrap nu over de
belegde bovenkant en rol alles op. Verpak in een papieren servetje. De wrap eet
je uit de hand... Dat je tijdens het eten dit servetje mee opeet is normaal...
( Bij mij toch.)
Hou de wrap ook niet te dicht tegen je zondagse kleren aan,
want die zullen nahet eten van zo een
goed gevulde wrap, gegarandeerd onder de vlekken zitten. Eet een wrap ook
liefst aan een tafel, anders verlies je veel stukjes in het mulle zand of op de
eetkamervloer en dan is het lekkere er echt af.
Dan heb ik hier nog een uitgewerkt recept van destijds toen
ik nog werkte voor mijn dagelijks brood...of voor de dagelijkse wrap!
Wraps met gegrilde
kippenreepjes, cheddarkaas en auberginepuree
Benodigdheden:
Wraps ,
minimum een per persoon
Sesamzaadjes
Wat ijsbergsla
Grof
geraspte cheddarkaas
Aubergines
Stukjes
tomaat.
Citroensap
Olijfolie
Rode uien
Suiker
Eventueel
gehakte koriander of peterselie.
Bereiding:
Snijd de
kippenfilets in dikke plakken zodat ze later snel kunnen gegrild worden.
Marineer de
filets met citroensap, olie, sojasaus, suiker en zwarte peper.
Prik de
aubergines met een vork en leg ze voor ongeveer 20 tot 30 minuten in een zeer
hete oven.
Laat ze afkoelen, snijd ze in lengte in twee en schrap het vruchtvlees er uit.
Dit
vruchtvlees niet te fijn hakken en afwerken met peper en zout , citroensap, en
olijfolie.
De rode uien
in schijfjes snijden, bestrooien met zout en wachten tot ze soepel worden.
Afwerken met citroensap.
De sla in fijne
reepjes snijden.
De
kippenfilets snel grillen, bestrooien met sesamzaadjes en nadien in reepjes
snijden.
De wraps
even op de gril opwarmen, in twee snijden, tot een puntzakje rollen en
vullen de
reepjes kippenfilet, wat sla, bestrooien met kaas en een schep
auberginepuree er bovenop. Versieren met
kerstomaatjes en wat fijngesneden