Gebruik baard, pruik en snor nooit om uw gezicht te verbergen!
Hoofdpunten blog wandelen
sinterklaas
04-01-2006
christelijke achtergronden van Sinterklaas
Christeijke achtergronden van Sinterklaas
Over de historische Sint Nicolaas is weinig overgeleverd. De heilige werd rond 270 als 'Nikolaos' (= de volksoverwinnaar) geboren te Patras, in Klein-Azië. Zijn ouders moeten vermogend zijn geweest. Nicolaas werd tot bisschop gewijd in Myra, het huidige Demre in Zuid-Turkije. In die plaats stierf hij ook. Zijn sterfdatum, 6 december, is wel bekend, zijn precieze sterfjaar niet; dat moet rond 342 liggen. De schaarse bronnen uit zijn tijd getuigen ervan dat Nicolaas van Myra al bij zijn leven een legende moet zijn geweest. In de loop van honderde jaren vormden zich verhalen rond zijn persoon, dat niet meer is uit te maken waar de grenzen van de verdichting liggen. In ieder geval staat vast dat veel wonderbaarlijke zaken pas sinds recenter datum aan Nicolaas worden toegeschreven. De heilige uit Myra heeft bovendien eigenschappen aangenomen die oorspronkelijk aan andere formidabele Nicolazen moeten hebben toebehoord. Zo leefde er in de provincie Licië, waarvan Myra de hoofdstad was, van het einde van de vijfde eeuw tot 10 december 564 een Nikolaos Soinites, die abt van het klooster Sion en bisschop van Pinara was. Deze man genoot een reputatie van soberheid, en was een vermaard duiveluitdrijver. Ook aan paus Nicolaas I, die in 858 bisschop van Rome werd en 9 jaar later in het hoogste kerkelijk ambt werd bevestigd, worden mirakelen toegedicht. En dan is er natuurlijk nog Nicolaas van Tolentino, die in 1246 bij Ancona geboren werd nadat zijn kinderloze ouders een pelgrimstocht hadden ondernomen naar de Nicolaaskerk in Bari. Hij werd het 'juweel van de orde der Augustijner monniken', en stierf in1305 te Tolentino. In1446 werd hij door paus Eugenius heilig verklaard. Deze vijftiende-eeuwse heilige leeft nog voort in een Sinterklaasliedje:
Sint-Nicolaas van Tolentin, Breng mij eens een lekker ding, Een lekker ding van safferaan, Ik zal 't al in mijn korfje slaan. Mijn korfje staat te verkopen: Tien pond en een half, Een koe is geen kalf, Een paard is geen zwijn; Morgen zal 't Sint-Nicolaas zijn.
De combinatie der heilige Nicolazen leverde een soort superheilige op, die met name tussen de zesde en de twaalfde eeuw grote vermaardheid had, en in de Grieks-Orthodoxe wereld bijna even algemeen werd vereerd als Maria. De tientallen Sint-Nicolaasanekdoten en legenden werden voor het eerst gebundeld door de Normandische dichter Robert Wace (1100-1175), in zijn Vie de St.-Nicolas. Nadien ontstonden ook Latijnse en Franse mirakelspelen, waarvan het uit het einde van de twaalfde eeuw daterende, komische Jeu de St.-Nicolas van de Atrechtse troubadour Jean Bodel het meest bekende is geworden.
Uit: Wie de koek krijgt, wie de gard (Ed van Eeden)
Een edelman die vurig hoopte op de geboorte van een zoon, ging op bedevaart naar Myra om de zegen van bisschop Nicolaas te vragen. Bij zijn aankomst was Nicolaas juist gestorven en begraven. Vertrouwend op de kracht ervan nam de man een koorkap van Nicolaas mee naar huis. Om de relikwie te bewaren liet hij in zijn huis een kapel bouwen. De gebeden van de edelman werden verhoord en op 6 december, precies op de verjaardag van Nicolaas, werd het echtpaar een zoon geboren. Ze noemden hem Adeodatus, de door God geschonkene. Elk jaar opnieuw bedankten de ouders heel in het bijzonder de heilige Nicolaas.
Op de zevende verjaardag van Adeodatus viel een groep Arabische zeerovers het huis van de edelman binnen, roofden wat ze te pakken konden krijgen en namen ook het kind mee. Ze verkochten het aan hun koning, die het kind als dienaar in zijn paleis liet werken. Dagelijks schonk Adeodatus nu voor zijn heer wijn in.
Een jaar later, op de feestdag van Nicolaas, was hij zeer bedroefd, want hij verlangde hevig naar zijn ouders en zijn ouderlijk huis. Op datzelfde moment smeekten zijn ouders in hun kapel de heilige Nicolaas om hulp in hun zorgelijke situatie. De koning die merkte dat de jonge dienaar bedrukt was, vroeg hem wat er scheelde. Adeodatus zuchtte diep en vertelde hoe de feestdag van de heilige Nicolaas bij hem thuis gevierd werd en hoe hij naar zijn ouders verlangde. De koning glimlachte, en vroeg om een beker wijn en antwoordde: 'Er is geen macht of kracht, ook geen Nicolaas, die ons zal kunnen scheiden, zo waar als ik hier deze beker zal drinken.' Daarmee had de koning te veel gezegd. Een wervelwind teisterde plotseling het paleis en Adeodatus werd met beker en al meegezogen. De storm droeg hem door de lucht en zette hem neer aan de voeten van zijn biddende ouders. Met z'n drieën bedankten zij Sint-Nicolaas, hun beschermer en hun redder in nood.
Deze legende staat in verband met Nicolaas als bescherm-heilige van de kinderen.
uit: Sinterklaas op school - Jos Beke, Peter van Hasselt
De oudst bewaarde icoon van Sint-Nicolaas is een schildering op een relikwieënkastje in de Turkse stad Antalya. De voorstelling laat de heilig zien met een fraai puntbaartje. Op andere eeuwenoude iconen heeft hij een ringbaard. Dergelijke afbeeldingen zijn vanzelfsprekend cultuurgebonden, maar ze verschillen niettemin nogal van de man met de golvende spierwitte baard, die ons jaarlijks komt bezoeken.
Zelfs voor een heilige heeft de in onze streken tot sinterklaas geworden Sint-Nicolaas merkwaardige eigenschappen. Sinterklaas is de verpersoonlijking van het goede. Hij beschermt de deugdzaamheid en de orde, en moedigt het nastreven ervan aan door het geven van geschenken. Wie kwaad doet, kan door Sinterklaas gestraft worden, maar dat komt hoogst zelden voor. Hij is namelijk bijzonder vergevingsgezind. Het is onmogelijk iets voor hem verborgen te houden, want Sinterklaas weet nu eenmaal alles. Hij is volmaakt en foutloos, heeft geen vijanden, en is de vriend van iedereen.Sinterklaas is, kortom, nauwelijks een traditionele heilige te noemen, want van een bescheiden en onderworpen houding tegenover een hogere macht is bij hem geen sprake. Veeleer is hij zelf een godsgestalte.
Uit: Wie de koek krijgt, wie de gard. Ed Van Eeden
Sinterklaas ben je niet zomaar, daar heb je een heus diploma voor nodig. In de stad Sint-Niklaas slaagden gisteren negentien kandidaten voor hun examen Sint & Piet. Sinterklaas himself kwam zijn 'hulpsinten' inspecteren. Afgezien van een occasionele onbedwingbare snor of slappe mijter had hij er niets op aan te merken: "Zij zijn waardige opvolgers van mijn naam" Welkom in de club