Gebruik baard, pruik en snor nooit om uw gezicht te verbergen!
Hoofdpunten blog wandelen
sinterklaas
30-05-2009
Legenden rond Nicolaas
Nicolaas, een Maritieme Heilige (2)
Dit bewijzen de talrijke plaatsen aan de kusten van Klein-Azië en de eilanden die naar Nicolaas genoemd zijn. Zonder twijfel hangt de verspreiding samen met de drukke scheepvaart op de Middelandse Zee. In onze streken werden de uit de Griekse kerk stammende legenden en patronaten overgenomen. Het thema van de redding van zeelui en drenkelingen wordt in tal van andere legenden gecombineerd met andere thema's. Zo vinden we in de bekerlegende Sint-Nicolaas terug als beschermer op zee waar hij een verdronken gewaand kind opnieuw met zijn ouders verenigd wanneer deze hun belofte om een mooie beker te schenken niet meer te breken. Sint-Nicolaas is niet alleen beschermer op zee maar kan hier ook gebroken beloften bestraffen zoals in de legende die verhaalt over de hongersnood in Lycië. "De bevelhebbers wilden niet naar de hen zopas verschenen Nicolaas luisteren die hen bevolen had om de graanschepen naar Lyrië te brengen. Een hevige storm verplichtte hen uiteindelijk om naar de aangewezen havenstad te varen." (wordt vervolgd) Geert Vandenhende
De Heilige Nicolaas treedt in tal van legenden op als beschermer van de zeelieden. Zo verteld één van die legenden over de weinig benijdenswaardige situatie van de bemanning tijdens een hevige storm. De matrozen vreesden dat zij een zeemansgraf zouden krijgen. De zeelui riepen de hulp in van de nog levende Nicolaas: "NIKLAAS? DIENAAR VAN God, indien het waar is, wat we over u vernomen hebben, verstrek ons dan uw hulp." De beschermheilige verscheen met Gods toestemming en sprak: "U roept me. Hier ben ik." En hij begon hen onmiddelijk te helpen aan de zeilen en de touwen. Weldra was de storm gestild. Toen de zeelieden aan wal kwamen, begaven ze zich naar zijn kerk. Hoewel ze hem nog nooit tevoren gezien hadden, hoefde niemand hem aan te tonen en ze herkenden hem onmiddelijk. Zij dankten God en hem voor de redding. Hij verklaarde hen echter: "Niet ik, maar uw geloof en de barmhartigheid van God hebben u gered."
Deze legende wordt als één van de belangrijkste voor de verspreiding van de Nicolaascultus in onze streken aanzien. Nicolaas bezat in het Byzantijnse Rijk reeds dit patronaat. (wordt vervolgd) Geert Vandenhende
Dit laatste werd bevestigd op de mooie en druk vereerde Nicolaasicoon op een pilaar in de rechterzijbeuk. Met deze icoon worden de gediplomeerde officieren van de Marinehogeschool gezegend voor hun verdere militaire loopbaan. De icoon van de H. Nicolaas Wonderdoener heeft al veel zieken uit hun lijden verlost en wordt ook aanzien als de heilige voor snelle hulp. Plaketten op de kerk herdenken de zeelieden die omkwamen op zee. Onlangs werden de namen toegevoegd van de matrozen die de dood vonden in 2000 tijdens de tragedie met de kernonderzeeër Koursk. Met dank aan Nicolas en larissa Novicova Raf Rumens uit: Tijdingen van het Sint-Nicolaasgenootschap
Nicolaaskathedraal (1) Sint-Petersburg Ook nog de Epifania en Marinekathedraal genoemd. Als aandenken aan de roemrijke overwinningen van de Russische vloot liet tsarina Elisaweta Petrova vanaf 1752 deze kathedraal bouwen op de gronden van het zeeregiment. Het is niet te verwonderen dat de H. Nicolaas als patroon van de zeelieden en reizigers hier zo intens wordt vereerd. De kathedraal werd gebouwd naar een ontwerp van de beroemde architekt Sawa Tschewakinski. Het kerkgebouw telt twee verdiepingen die overkoepeld zijn door niet minder dan vijf vergulde koepels met een kruis er bovenop. De buitenzijde is volledig licht blauw en wit geschilderd en toont veel gelijkenis met de paleizen van de Italiaanse architecten Rastrelli en Rossi. De Nicolaaskathedraal is een van de weinige kerken die tijdens de Sovjetperiode openbleef en zijn oorspronkelijk interieur bewaarde. De bindingen met de marine zullen hierbij zeker een rol gespeeld hebben. Speciaal is dat de klokkentoren, gebouwd tussen 1756 en 58, op ongeveer 90m van de kerk staat. De kerk had samen met de inwoners veel te lijden door de 900 dagen belegering tijdens de 2e wereldoorlog. Als beloning voor de dapperheid, geduld en lijden tijdens deze periode schonk de Libanese metropoliet Lija Karam een medaillon met zilveren beslag met een relikwie van de H. Nicolaas erin. (wordt vervolgd) uit: Tijdingen van het Sint-Nicolaasgenootschap. Raf Rumes
Als de Sint jarig is, dan geeft hij een feest, maar hij is blij als het vijf december is geweest. Want hij is natuurlijk hoogbejaard en raakt bekaf van rijden op zijn paard. Stad in stad uit, dak op dak af. Ook nog eens sjouwen met die zware staf en leiding geven aan alle Zwarte Pieten. Als het voorbij is, gaat hij echt genieten. De knellende mijter af en de tabberd uit, lekker ontspannen op de boot in de kajuit. Ook de Pieten lachen, ze hebben vrij, een drukke tijd is weer voorbij. En dan, het zal je niet verbazen, heffen ze de champagneglazen. Pieter Feller
In tegenstelling tot de erg statische afbeelding van Nicolaas op het centrale schilderij, is er heel wat actie te zien op de zijpanelen: 1. Nicolaas die muntstukken door het venster strooit en de dochter die haar bedlegerige vader te eten geeft; 2. het vullen, sjouwen en leegmaken van zakkengraan; 3. de man die de bijl hanteert boven de bloedende knapenhoofden, terwijl de vrouw voor de nodige 'toelichting' zorgt; 4. drie knapen die uit het pekelvat stappen en de handen vouwen.(Het ontbrekende paneel) De drie aangekochte zijpanelen waren de vorige eeuw tweemaal tijdelijk herenigd met het hoofdschilderij. Dat gebeurde ter gelegenheid van de tentoonstelling rond de Anonieme Vlaamse Primitieven (1969) en Hans Memling (1994). Wellicht is er een nieuw mirakel nodig om het vierde, nog ontbrekende zijpaneel terug te vinden, zodat het retabel terug compleet is. Vermoedelijk bevindt het werk zich momenteel in .....Spanje! Lieven Dehandschutter uit: Tijdingen van het Sint-Nicolaasgenootschap
Het middenpaneel van het retabel kwam in 1933 in het bezit van het Groeningemuseum als onderdeel van het legaat van de Princes de Croy. Op het schilderij prijkt bisschop Nicolaas, zonder baard en zonder specifieke attributen. Lange tijd was er zelfs twijfel of het de Heilige Nicolaas betrof. Op de achtergrond herkent men duidelijk de stad Brugge: de Onze-Lieve-vrouwekerk, de Sint-Salvatorkerk, het Oosterlingenhuis, de Poortersloge en de Jeruzalemkerk. Studiewerk van Nicole Verhaegen bracht in 1959 aan het licht dat het centrale schilderij en de vier zijpanelen oorspronkelijk één geheel hadden gevormd. Daardoor verkreeg men ook definitief zekerheid omtrent de identiteit van Nicolaas op het middenpaneel. (wordt vervolgd) uit: Tijdingen van het Sint-Nicolaasgenootschap
