Op 6 september 1944, bijna 75 jaar geleden, stonden de Poolse pantserwagens van de legendarische generaal Stanisław Maczek aan de grens van de lage landen. Veel Poolse militairen hadden er ondertussen al vijf jaar oorlog op zitten.

“De inspanningen en opofferingen van de Poolse soldaten gedurende Wereldoorlog II worden vaak jammerlijk vergeten. Nochtans hebben meer dan tienduizend soldaten zich ingezet voor de bevrijding van een dertigtal Vlaamse steden en gemeenten. Dit ging vaak gepaard met bloedige confrontaties met de bezetter. Met de expo ‘Armoured wings’ of ‘Gepantserde Vleugels’ brengen we hulde aan deze helden.”, aldus Vlaams minister-president Geert Bourgeois.

Voor Polen was de strijd begonnen in september 1939, na de onverwachte invasie van Duitsland en de Sovjet-Unie. Maar de meest geharde militairen trokken zich vechtend terug en kwamen na de nederlaag van Frankrijk in juni 1940 in Schotland terecht. Daar begon een lange voorbereiding die hen in juni 1944 naar Normandië bracht en vervolgens naar Vlaanderen. Hun tocht en de bevrijding liepen niet altijd van een leien dakje. Zeker in West-Vlaanderen boden de Duitse troepen hardnekkig weerstand. De Poolse militairen waren vooral getroffen door de enthousiaste ontvangst die hen in Vlaanderen te beurt viel. De meeste mensen waren door de lastige oorlogsjaren verarmd, maar boden de militairen onder meer met veel plezier fruit aan. Die ontvangst komt duidelijk aan bod in het filmmateriaal.

Maar hun lot was tragisch. Door de bezetting van hun land door de Sovjet-Unie konden zij niet meer terug. Zij waren verplicht een nieuw leven uit te bouwen, voor een deel van hen was dat in Vlaanderen. Generaal Maczek ging verder door het leven als barman in een hotel in Edinburgh, Schotland.

Agenda Expo (De data in het najaar kunnen nog licht wijzigen)

• Tussenstop in het Legermuseum in Brussel; - • Van 20 april tot 12 mei de eerste tentoonstelling in het stadhuis van Poperinge; - • Van 25 mei tot 16 juni in de tentoonstellingszaal Ter Posterie in Roeselare.; - • Van 29 juni tot 28 juli in het gemeentehuis van Aalter; - • Van 17 augustus tot 16 september in de Europahal in Tielt; - • Van 30 september tot 15 oktober in de Sint-Pietersbandenkerk in Lommel; - • Van 26 oktober tot 17 november in het stedelijk museum in Sint-Niklaas; - • Van 7 december tot 5 januari in het Gemeenschapscentrum in Merksplas.

De expo’s zijn een initiatief van de Vlaamse vzw Eerste Pantserdivisie, voorzitter Dirk Verbeke fungeert als curator. Daarnaast is er ook steun van het Vlaams Departement Buitenlandse Zaken en de gemeentebesturen. Ook Poolse instellingen en musea werkten mee. De tentoonstelling in Warschau en Gdansk was vorig jaar al een groot succes.