A dúvida é a corrente da Alma  - 

Doubt is the chain of the soul - 

Zweifel ist der kette der seele -

Tvivel ärr kedja av soulen -

Twijfel is de keten van de ziel -

WAYN 

06-07-2008 om 11:37 geschreven door Storyteller

DE 10 KORT-DELIGE DOCUMENTAIRE "RUBBER JUNGLE' VAN BILLY DAY EN TERRY SCHWARTZ GEEFT EEN GOED BEELD VAN DE RUBBERTAPPERS EN CHICO MENDES...
HIJ IS TE VINDEN OP 'YOUTUBE' KANAAL...aanbeveling van Storyteller

27-06-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

foto: Storyteller in Tanguá, Brazil 1991

In 1992 schreef ik het lied: 'The ballad of Chico Mendes' (The blues for the woods)

Klik op de linkerbalk bij STORYTELLER MUSIC - nieuwe vid Ramblin' Wayn (youtube) zoek naar 'The blues for the  woods' + doorsturen thanks!

25-06-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Thomas com seu livro - Pater Tum met zijn boek
Foto de Fábio Guimarães






Vez em quando, eu publicar um do seus 'Contos Folclóricos'
Primeiro um artigo (encurtado) de jornal 'O Dia' de 12/1/1997

PADRE HOLANDÉS DEFENDE ENSINO DA BIBLIA DE FORMA BEM POPULAR

Os ensinamentos da biblia podem ser transmitidos de forma bem popular. A teoria é defendida pelo padre holandés Thomas Pieters, 75 anos, vigário paroquial da Igreja nossa Senhora do Amparo, em Tanguá.
Ele vai lancar a segundo ediçâo do livro, editado com mil exemplares há cerca de dois anos. O padre faz questâo de frisar que apenas reconta as histórias populares que escuto desde que chegou há 40 anos de Maastricht, cidade a 200 quilõmetros de Amstardã, na Holanda.
"Os contas folclóricos sâo a Biblia do povo Brasileiro desde o iníncio da colonizaçâo. Como as pessoas nâo tinham acesso é Biblia escrita, as historias eram contados de uma forma teatral, principalmente no Sul do pais - onde morei durante 15 anos - por descendentes de alemães, italianos e portugueses.
Na Europa, esse contos estâo esquecidos há mais de 200 anos, mas aqui essa forma de perpetuar a esséncia do cristianismo - continua passando de pai para filho". explicar Pieters.

06-06-2008 om 18:10 geschreven door Storyteller

Damiaan

Broeder Nereu Benvenutti zei me dat het momenteel zeer slecht ging in de kolonie. Er was geen geld, de gemeente deed niets en de regering sloot haar ogen. Het ontbrak aan alles, vooral medicamenten, bandage en menselijke hulp. De mannen en vrouwen die hier werkten deden hun best, maar kregen, letterlijk, het 'bloed niet meer uit de bandages gewassen'.
Ze werkten hard en met overtuiging en sommige keken me vragend aan, met een glimlach, anderen uitdrukkingsloos.
Ik dacht aan Damiaan de Veuster, de Belg uit Tremelo, die intrad bij de paters van Picpus,  en in 1873 aankwam in Molekaï bij de Hawaï-eilanden, om daar de melaatsen te helpen. Hij verbleef en leefde 16 jaar tusssen hen, die gedoemd waren te sterven, en hij met hun.
Toen was lepra een ziekte die bijna niet te bestrijden was.
Het was ook in dat jaar dat een Noorse arts Armauer Hansen de ziekte 'ontdekte', die veroorzaakt werd door de leprabacil. Naar hem werd de ziekte genoemd 'bacil van Hansen'.
Doch melaatsheid was de verdoemde naam en al in het nieuwe testament werd het aangeduid met 'huidvraat', de melaatsen werden afgezonderd.
Er bestaat nu, sinds de jaren '80, een degelijk medicijn tegen lepra, de ziekte kan in tweeën ingedeeld worden.
De eerste is de Pauci-Bacillaire lepra, die niet besmettelijk is.
De tweede de Multi-Bacillaire lepra, de zeer besmettelijke vorm, die word overgebracht door luchtwegen, hoesten en niezen. Het is een bedriegelijke ziekte daar de incubatietijd kan oplopen tot 7 jaar.
De ziekte kan in ernstige vorm leiden tot wegtering van lichaamsdelen en blindheid. In Brazilië komen nog steeds de meeste gevallen voor in Zuid-Amerika, en het beleid van stichtingen is er opgericht de ziekte snel op te sporen, alhoewel dit in de binnenlanden een helse taak is, vooral in Amazonas.
Ook broeder Benvenutti is een soort Lazarus en met hem duizenden anderen die vechten voor deze mensen.
Samen met hem liep ik de vrouwenbarak uit en de hete zon deerde mij niet. Hier in de kolonie woonden meer als duizend mensen, die leefden in een communiteit. Er zijn kerkjes, cafeetjes, bloemenparkjes, ja het is een dorpje. Vele leefden hier en kwamen niet meer buiten de muren van het dorp.
We liepen langs de imitatiegrot van Lourdes. Het geloof is zo diep ingeworteld in de mens zijn ziel dat er bijna alles om draaide.
Maar ik stelde mij vragen.
Terecht?
Ik zag ook de politiemensen rondzwalkten als waren ze ingehuurd, daar toch geen andere optie voor hen was.
Kunt u zich dat voorstellen?
In Rio de Janeiro?
Wat ze hier uitbroedde bleef me een raadsel, alhoewel er geruchten gingen dat ze hier waren om de 'maconha', mariuhana, handel tegen te gaan.
Hier, waar meer verplegende hulp nodig is dan deze zwaar bewapende narren.
Maar overal in Brazilië kan men deze ongerijmdheid zien.
Puta que pariu!
...Verdomme!
En als Benvenutti me die woorden had horen opperen dan was ik ten strengste aangesproken door de man met zijn blauwe wijnneus, die toch een 'vroom' mens was, en de schuld van dit alles niet bij God deponeerde.
We liepen door de hitte naar de mannenbarak.
Benvenutti keek me aan als ik hem vraag waarom de barakken van mannen en vrouwen gescheiden zijn en zei met enig cynisme: '... ja,  we moeten ze gescheiden houden... Antonio... mannen zijn nou eenmaal mannen...'
Onder de veranda zat een man in een rolstoel, ten minste als dit zo te noemen was. Zijn handen en voeten waren ingewikkeld in lappen. Hij was blind en geestelijk zwaar verward. De broeder sprak met hem, schijnbaar woorden die deze man dagelijks nodig had.
Ja, zoals voedsel.
Wat was het leven van die man geweest?
Wat waren zijn herinneringen aan een liefde, een familie?
Binnen bezochten we een kamertje waar enkel mannen verbleven. De broeder ging naar het bed van een van hun, de man lag verstopt onder de deken.
Hij begon met de man te praten en even later kwam een gehavend gezicht, zonder neus vanonder de deken vandaan.
Ook zijn voeten en handen waren zwaar aangetast.
Het was een kleine man, een mulat, en hij begon te praten tegen de broeder als was hij een 'preek' aan het verkondigen.
Hij sprak over zijn ziekte, de teloorgang, de pijn en 'Deus'.
Benvenutti luisterde geduldig.
Ik keek naar de kleine, iets gedrongen kalende broeder in zijn flanellen broek, wit t-shirt waar een houten kruisje op bengelde en sandalen.
Dan liep hij naar de andere hoek, daar waar een man bewegenloos op bed lag.
Ik hoorde de broeder woorden fluisteren, die ik niet kon verstaan, en hij maakte een kruis boven het hoofd van de man, een stervende.
slot
Bij mijn volgende bezoek aan de kolonie was Nereu Benvenutti er niet meer. Hij was opgevolgd door een jongere broeder Jamie.
Benvenutti, zei men, was in een rustoord, ergens in de stad Curitiba in het zuiden.

05-06-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Ik maakte in de kolonie geen fotos, daar ik de courage niet kon vinden
Deze foto, die ik bewerkte, komt uit het boek 'Geschonden Eldorado' van Anth. v. Kampen, waar ik later over zal berichten

Ik bezocht de kolonie enkele malen, gelegen in Vendas das Pedras, Itaborai, op 55 kilometer van Rio.
De ingang lag tussen de vuilwitte muur van het 'hospital', langs de br101 weg. Vandaar liep een weg stijl naar boven, waar een soort dwarsboom je deed stoppen en in een hokje een bewaker zat, die de nodige informatie moest hebben.
De eerste maal bezocht ik de kolonie in 1992 samen met mijn oom padre Thomas, over dit bezoek zal ik verhalen.

Mijn oom was een kennis van de broeder die daar werkzaam was, een Franciscaner met de naam Nereu Benvenutti. 
Toen we aankwamen was de broeder schijnbaar net wakker en vroeg prompt of we een glas wijn wilde drinken. Hij had dan ook een blauw neus, wat erop duidde dat de drank cruciaal was en zijn toeverlaat in dit oord.
Het leven was hier dan ook diepgaand.
Keihard.
Brazilië heeft de meeste leprapatiënten in Zuid-Amerika en is wereldwijd het tweede land met de aan deze ziekte lijdende mensen.
Mijn oom had een afspraak elders, (ik weet nu dat hij dit opzettelijk deed, daar ik me kon sterken in de omgeving en taal) en ik was op mijn eigen aangewezen met mijn toen nog primitief Portugees, maar sufficiënt om me te redden in conversaties.
In het woonkamertje van Benvenutti stond ook een kleine accordeon, die hij bespeelde en een oude gitaar. Alles was ordelijk, een keukentje waar ze zelf kookten, met zijn twee medebroeders, en zijn slaapkamertje.
Hij was van Italiaanse afkomst, in de zestig, klein, iets kalend en trok met zijn been, als gevolg van een heupoperatie.
Hij vroeg me of ik de 'barakken' wilde zien en we liepen naar buiten de warme zon in.
Het was maart en hij liet mij de aanplant zien naast zijn huisje, vele groenten, klaar voor de pan.

Langs de weg zag ik de mensen zitten onder de veranda van de witte huizen. Ze wuifden naar ons en ik voelde me een vreemdeling, een soort outsider, die ik ook was, maar toch was een verbintenis speurbaar in mijn gevoelens.
Hij wees naar de andere kant waar zich het 'dodenhuis' bevond. Daar waar de mensen lagen die de ziekte teveel had aangevreten, zij die de 'heiland' gingen ontmoetten. Hij zei dat het beter was dit gebouw niet te bezoeken.
We gingen de barak binnen waar de vrouwen op de veranda zaten. Daar vertelde een van hun mij dat ze hier al meer als 20 jaar was en nooit meer de kolonie verlaten had, daar ze erbuiten toch niet meer geaccepteerd zou worden.
Toen we huis betraden zag ik links en rechts de kleine kamertjes van 3 bij 3 meter.
Daar bevonden zich 4 bedden en een Jesus kruisbeeld aan de muur.
Hij die leed, wie die lijdt?
Ik zag de vrouwen die erop lagen of zaten met eronder grote witte metalen potten.
Ze waren schuw en in de kamer hing een penetrante reuk van urine, poep, zalven en andere niet te definiëren geuren.
Hun handen, voeten en delen van hun lichaam waren omwikkeld met vuilverband. Dit lag niet aan de verzorging, maar aan het gebrek van dit alles.
Een vrouw schaamde zich voor haar zieke handen waarvan vingers ontbraken en probeerde, toen ik haar aankeek, deze te verstoppen onder de deken. Bij een oudere vrouw was het gezicht aangetast en haar neus zo goed als verdwenen.
Een andere vrouw gaf ik een hand en zij aanvaarde die met een glimlach terwijl ze mompelde dat ik 'mooi' was.
Verdomme, hoe moet ik dat omschrijven?
Ik voelde me onbehulpzaam, weelderig ten opzichte van deze mensen. Een indringer, een buitenstaander in een afgesloten wereld.
Ik zou hier om een andere redenen moeten zijn, niet als een soort journalist in wording, of die hierover wilde berichten in een boek, neen!
Ik zou hier moeten kunnen werken.
Ja, dat dacht ik, dat was het!
Wat was het dat mij dit wilde, of moest, laten zien?
Mijn ander leven, dat ik geleefd had in een bar, zuipend en zingend over de ellende in de wereld?
Er moest iets veranderen.
Doch ik voelde me goed dat ik daar was, dat ik deze mensen kon bezoeken. Ook zij waren blij, in hoeverre je dit woord kan omschrijven, dat deze 'gringo' hier hun ziel streelde, of zoals Benvenutti zei: "Antonio... mensen, is van heel ver gekomen... alleen om jullie te bezoeken..."
En ik schaamde me toen de vrouwen zeiden: 'obrigada... senhor...'

04-06-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Joëlson was een soort zuipbroer .
Hij sliep of dronk, maar is een o.k mens.
Ik bezocht vaak het huisje waar hij samen met zijn vrouw Zezér woonde.
Een tengere vrouw, wiens voorouders ooit uit Syrië naar Brazilië kwamen, handelsmensen, marskramers en dus reizigers, verwant aan het zigeunerleven.
Zezér was goedhartig, naiëf, geloofde in de heiland en bezocht daarvoor één van de vele evangelische kerkjes, waar zij haar troost vond. En als ze naar het kerkje ging was ze gekleed in haar mooiste rok en poeierde zelfs een beetje haar mager gelaat, zodat kleine roosjes op haar wangen kwamen. 
Ze wonen in het plaatsje Tanguá op 65 kilometer van Rio de janeiro.
Als ik Zezer bezocht en Joelson was op de loop, of lag te maffen, dan bereidde ze eten voor mij.
Daaarom zorgde ik ervoor dat mijn maag leeg was, als ik voor het kleine huisje in mijn handen klapte en hun naam riep.
Ik kreeg dan een enorm bord met rijst, zwarte bonen, farofa met bananen en een flinke portie spiegeleieren.
Er was dus géén ontkomen aan.
Ze had drie honden die verzorgd werden als háár kinderen, die ze met Joelson niet had.
De honden kregen ieder dag een volle pot met maispap (angú) voorgeschoteld, en verder alles wat de pot verschafte, terwijl de kippen voor eieren zorgden en enkele bomen voor de overheerlijke mangas.
Haar tuintje was gesierd met gele bloemen en ze hield van het leven ondanks de niet gemakkelijke omgang met haar man.
Ja, ze waren getrouwd en liet me een album zien. Ik zag een gelukkige jonge vrouw in het wit en Joëlson in een sjiek kostuum met kravat. 
Het ridicule van het huwelijk, ik bedoel dat natuurlijk niet in honende vorm, maar, zo als de mensen nu ken was het toch bizar. Doch misschien was het wel de gelukkigste dag van haar leven en ik gunde het haar, want zij was rechttoe.
Het huisje was de eenvoud, aan de muren hingen enkele schilderijtjes met bijbelse beeltenissen, en de tafel en stoelen stonden te wankelen.
Het was goed zo, alleen Joëlson dronk iets teveel, volgens haar.
'Hij is dronken... ligt te slapen,' zei ze vaak als ik haar opzocht, en dan stak ze haar twee wijsvingers aan de zijkanten van haar zwarte krullen, als zijnde horentjes.
Joëlson had geen werk, ten minste geen vaste baan, hielp zo nu en dan in een winkel of bar en werkte ooit als bouwvakker in Laranjeiros in Rio.

Ik herinner me die dag dat we 'op pad' gingen, daar hij vroeg of Hollanders, het woord ontleen ik van het Portugees 'Holandés', doch voel me meer een wereldmens, en soms noem ik me ook wel 'Flamengo', ook goede drinkers waren. Nou was dit geen provocatie van Joëlson, maar ik nam het aan, en stapten we als twee drinkenbroers de houten keet binnen.
Dit bleek tevens een winkeltje, maar achter de toog stond de fameuze muurplank vol met de cachaças, de 'pinga' het hemelse suikerrietdestillaat van Brazilië.
De drank kan van sterkte variëren en de winkelpinga is zo'n 40%, doch ik dronk eenmaal zelfgestookte, die de 60% wel haalde.
Vuurwater in pure vorm en raadzaam dit niet puur te drinken. Daartegenover is het drinken van een 'caiparinha', (een mix van pinga, lemoen, ijsblokjes en suiker) alsof wijfjes-engeltjes op je tong piesen. Maar echte 'Macho's'? Neen, die drinken dit puur, is de Braziliaanse slagzin.
Het is maar waar men de grenzen legt.
Men zegt dat het uit de 16de eeuw stamt en de slaven het kregen aangeboden (lees opgedwongen) door hun  blanke overheersers, die dachten dat hierdoor de slaven betere prestaties leverden op de suikerrietvelden.
Ik weet dat het oppassen is met de 'witte rum'.
Ik dook dus met Joëlson die keet in.
Het was rond 10 uur in de morgen.
Binnen was het al behoorlijk warm geworden en tegen de 40 graden. De glazen, halve bierglazen, werden gevuld, en weggeslokt. En het eerste vleugje werd gemorst op de vloer, dit om de goden goed te stemmen.
Alle begin is moeilijk, maar het werd een helse rit.
De uitbater van de tent mocht me wel en schonk daardoor de glazen nog wat voller. We dronken het merk '51' of 'Pitú', die de goedkoopste zijn maar niet minder in kwaliteit.
Na vier uur hadden we twee flessen geledigd, terwijl we er tussendoor enkele flessen bier dronken om de dorst te lessen.
De keettemperatuur steeg snel en de zon brandde als een duivel op het dak.
Het zweet liep me van de borst en ik leek wel een ontvlucht steppenpaard dat stond te trappelen.
Joëlson was ook aan het wankelen en zijn taal was nu moeillijker te volgen.
'Mais um!' nog eentje, riep ik, toch met een scepsis in mijn stem.
'Eh... mais um...' wauwelde mijn zuipbroer.
De flessen op de muurplank leken zich te vermenigvuldigen, en we gingen enigzins slingerend naar buiten. Daar stond de bekende man klaar met zijn hamer, het leek meer op een moker of een ijzeren smidshamer, of die van Ogum, de macumba ijzergod.
Nondesju! Verdikkeme! Puta que Pariu!
De zon leek nu te brullen, en de duivels en paljassen hebben in Brazilië allerlij kleurschakeringen en Brazilë was nu als één groot lunapark aan het draaien.
We liepen naar het centrum en nogmaals een bar binnen.
We probeerden nog enkel pinga's, maar de esprit was eruit.
Joelson besloot naar huis te kuieren om te gaan slapen en de genegenheid van Zezer.
Ik ging mijn weg en voelde me moe, wezenloos en gelukkig te gelijk.
Thuis hoorde alleen nog dat mijn vriendin zei dat drinken slecht was voor de potentie en viel in een diepe slaap, de wereld was gemodificeerd, ik verlangde naar een vrouwenkus, een liefkozing, en daarna konden voor mijn part  transcedente wezens me komen halen.
   Wayn

Mijn disculpatie voor de benevelde foto van Joëlson


Storyteller met Zezer in haar huisje   1993

02-06-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

CAIAPO GIRL olie op hout   Wayn 2002

31-05-2008 om 18:01 geschreven door Storyteller

ER LEVEN NOG ONGEVEER 1100 NAMBIKWARA IN RONDONIA EN MATO GROSSO IN FEDERALE RESERVATEN


Nambikwara  Jovems - Jongeren    foto Levi-Strauss  jaren '30 vorige eeuw genomen in de staat Rondonia

31-05-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Op het Tiradentesplein ziet hij een prostituee en vraagt haar of ze Gloxinia kent. De zwaar opgemaakte vrouw zegt Isabel te heetten en niet duur te zijn, maar van Gloxinia heeft ze nooit gehoord. Euclides is vertwijfeld, gaat weer drinken en wordt ten slotte lazarus.
Dat is zijn grootste fout.
Thuis zit zijn vrouw, drie kinderen en hij begint te huilen. Zijn vrouw Ana-Carolina had hem nog nooit zo gezien en probeert hem te troosten. Ze vraagt hem zijn probleem en hij stort zijn ziel uit en verteld haar alles open. De vrouw wordt nu een kwade helleveeg en wil niks meer met hem te maken hebben en in een vlaag van woede slaat hij de kinderen en zijn vrouw tot bloedens toe.
De buren, die toesnellen weten hem te overmeesteren en niet veel later zit hij op het politiedistrict van Gloria.
Zijn vrouw wil scheiden.

Hij vertrekt uit de buurt Gloria en huurt een kamertje in een zijstraat van het Tiradentes-plein. Hij zoekt contact met Salonki, een verre vriend die hij ooit ontmoette toen hij als liftmonteur werkte, en zo goed was geweest om hem en zijn vrouw uit een klemmende lift op de 33ste verdieping aan de avenida Rio Branco te bevrijden.
Zo nu en dan ontmoet hij hem nog en dan hebben ze gesprekken over het menselijke denken.
Filosofie, of in hoeverre de mens kon gaan in zijn weergaloze uitlatingen over het leven.
De volgende dag zit hij in de spreekkamer van zijn verre vriend, de paragnost.
Salonki luistert aandachtig naar zijn verhaal en knikt bedenkelijk.
Zijn eerste vraag is natuurlijk of Euclides er wel zeker van was. Dat het geen droom is geweest, een visioen?
Euclides wordt een weinig verward.
Een droom?
Is zijn verre vriend geen zielenkenner, iemand die de mens toch beter zou moeten kennen en inschatten?
Zeker hem.
Ja, hij had al vaker zijn twijfels geopperd aan de zekerheid van dit soort mensen. Zijn ze niet gewoon hun eigen mening toegedaan?
Want een mens is ten slotte een mens en ieder heeft zijn kijk op een ander mens, een opinie.
'Dus je denkt dat ik fantaseer Salonki? vraagt hij bitter.
'Neen... maar logisch gezien is het moeilijk te aanvaarden dat...'
'Dat wat?
Dat ik geesten zie?
Ik héb verdomme die vrouw gezien, ontmoet, het was klaarlichte dag. Ik was niet aan het slapen... Nondesju! Merda! Puta que pariu! Ik ben niet gek!'
Enkele uren later zit hij in een gesloten afdeleing van een psychiatrische inrichting om tot rust te komen, nadat hij in een woede aanval alle ruiten van zijn profeterende vriend aan diggelen had geslagen.
Na zijn vrijlating gaat hij nog meer drinken.
Hij heeft geen adres meer en is zijn baan kwijt.
Dus slaapt meestal in het 'Campo de Santana' park tussen de vele katten, terwijl zijn toestand snel verslechterd.
En zo wordt hij een bekende clochard in Rio's centrum.

Ik had hem ontmoet op het Tiradentes-plein waar hij eenzaam en droevig op een bank zat, kijkend naar de duiven boven op het schitterend beeldwerk van Indianen en de vier grote rivieren.
Hij vertelde me zijn verhaal.
Een man die mijn leeftijd had, zelfs geboren in dezelfde maand, op dezelfde dag. Een mulat met een mager gelaat, zware baard, sjofele keren en diepliggende donkere ogen.
Wel... ik kon twee dingen denken: hij was geestesziek of vertelde de waarheid.
Zo simpel ligt dat.
Ik gaf hem wat geld, maar het kon hem niet troosten. Een afgedwaald iemand, en er was niemand meer die hem aanvaarde, niemand die zijn verhaal geloofde, dat meer beruste op een waanvoorstelling dan op een gebeurtenis die vatbaar was voor de doorsnee denkende menselijke geest.
Toch.
Ik weet dat mensen dingen kunnen meemaken, die een ander nooit zou begrijpen, zoals het ontmoetten van personen. Misschien uit het vorig leven?
Een teken?
Zou Euclides zijn Gloxinia ooit teruvinden?
Hij had echt gedroomd.
Of... had hij haar metterdaad ontmoet is de Carioca-straat?
Was zij een schim geweest, een geest, die iets met zijn verleden te maken had?
Om zijn hals hangt een medallion met een klein portret van zijn vrouw en kinderen, een herinnering aan zijn vorig leven.

In de bus op weg naar huis bleef het voorval mij intrigeren. Des te meer daar de naam Gloxinia een zeldzame was in Brazilië.
Ik ging zoeken in boeken en vond de naam: een bloem, een tropische sierplant met grote velvetachtige kleurvolle kelkbloemen, maar haar blaren verleppen na loop van tijd, worden geel en vallen af.
Een verwijzing?
Maar hoe moest dat dan geplaatst worden, in welke context?
Ik dacht: de naam kon géén fantasie zijn. Want hoe zou Euclides aan haar naam gekomen zijn, als de vrouw niet bestond?
Of was het toch een droom geweest?
Zou hij de oude vrouw met de bloemnnaam ooit ontmoet hebben, lang geleden, in en andere ambiance, die zijn weg bepaald had?
Zoals de levensweg van een ieder van ons bepaald zou worden?
Een lot, een bestemming?
Ik bezocht nadien nog vaak het Tiradentes-plein, maar zag Euclides nooit meer terug.

Fim

30-05-2008 om 22:08 geschreven door Storyteller

Euclides loopt door 'Carioca straat', gelegen tussen het Largo de Carioca en Praça Tiradentes in het centrum van Rio.
De Rua carioca is een oude straat, die ooit de romantische sfeer uitstraalde van het oude Rio.
Nu is de straat aangetast door de tijd, maar de oude bovenpanden met hun blauwe of groene uitklapbare ramen zijn er nog steeds.
Net als in de tijd dat Machado de Assis, de schrijver, hier ronddwaalde en inspiratie opdeed voor zijn boeken.
In het midden van de straat bevindt zich een oud roseachtig gebouw met de naam 'Iris', dat nu omgetoverd is tot een scrabieus sekspaleis, waar striptease-voorstellingen en andere intieme aangelegeheden plaatsvinden. Een mooie ijzeren slingertrap leid de bewonderaar naar boven. Dit zijn veelal oudere mannen, die amper in staat zijn om hun vermoeide benen van de vloer te krijgen.
Doch ook Euclides bestijgd de opgang, meer uit nieuwsgierigheid, want hij wilde al sinds lang het erotische-tabernakel bezoeken.
Nu had hij het lef.
Erotiek denkt hij en wordt warm van binnen.
Boven aan de trap loopt hij onverwachts tegen een oude vrouw aan. Ze glimlacht geil naar hem en vraagt hem haar te volgen.
Euclides twijfelt, maar zijn instinct laat hem voortgaan. Ze zegt dat ze Gloxinia heet en drieëntachtig jaar oud is.
Ze neemt hem mee naar een klein kamertje vol met geurige bloemen en planten, waar aan de muur oude foto's hangen uit een periode dat Rio in bloei was, in de jaren twintig van de vorige eeuw.
Verder enkele beeldjes van katholieke heiligen zoals Antonius van Padua, Pedro en Joâo of Ana, de onze lieve vrouw van het licht.
Verder zijn er enkele macumba-beeldjes, dat van Ogun, god van de oorlog, die analoog blijkt te zijn van de heilige Antonius. Maar ook Xanapan, de parallel van de heilige lazarus, de god van de pokken.
Gloxinia is negerin.
Mooi zwart met een lichtblauwe schijn over haar wangen, en ondanks haar leeftijd een schoonheid. Haar blauwe jurk siert haar iets voorovergebogen bovenlichaam.
Wat ze met dit sensuele gedoe van doen heeft blijft hem onduidelijk, ook daar hij het haar niet durft te vragen.
Ze geurt naar een sterk parfum, penetrant, zelfs iets muf, zoals een grote vogelspin in onbinding, maar dan met het tegenovergestelde oogmerk, om de man zijn prikkelende lust op te wekken.
Euclides is als versteend.
Zijn pik zwelt als een ruimtependel.
Zijn bloed stroomt als de onbedwingbare Amazonasrivier.
Zijn hersenen werken als miljoenen impulsen die een harmonie zoeken.
Dan zegt zij zacht maar helder: '... ben je hier voor de erotiek? Je wellust zou bij je vrouw moeten zijn. Je vrouw, versta je, je bent een gelukkig iemand, waarom kom je dan naar hier? Wil je bloot zien? Kijk...' en ze scheurt geil haar blouse open en twee kleine borsten ontspringen, wonderlijk als die van een vijftienjarige maagd.
'Wil je meer zien, kijk...' en ze ontdoet zich van haar verdere kleding, haar jarratels en zwarte zijde kousen en haar slip.
Ze blijft een schoonheid. Alleen haar iets gekromde rug doet vreemd aan. Ze steekt haar hand tussen zijn benen, streelt de gezwollen roede en fluistert in zijn oor: '... ik ben niet echt... ik ben een surrealistische droom...'
Euclides krijgt een hazenhart, wordt een schijtluis en zijn piemel stort als een spaceshuttle in elkaar als door een explosie.
Hij rent naar de deur, de kamer uit, trap af, straat op en loopt bijna pardoes onder een bus.
Hij wordt de onrust zelf.
Enkele blokken verder loopt hij een dranktent binnen en drinkt enkele pinga's. Zijn hart bonkt, verdomme! De oude vrouw blijft door zijn gedachten spoken.
Wie was ze?
Hij sloeg zich tegen ziijn kop, neen, hij droomde niet. Hij besteld nog een jenever en vind zijn moed weer.
Hij gaat terug.
Hij wil haar weerzien.
Hij zal haar liefhebben.
Wie was deze vrouw, zo oud en lief?
Waar is hij bang voor geweest?
Toch twijfelt hij bij de ingang.
Betaald opnieuw voor een strip-show terwijl de man achter het loket hem bizar aanstaart en zijn hoofd schud. Onzeker loopt Euclides de trap op. Maar de oude schoonheid is er niet meer.
Hij vraagt een bediende:'... ja... Gloxinia is haar naam...'
De man lacht en zegt dat dit zeker een vergissing moet zijn.
Misschien is hij wel bezopen?
Euclides zoekt het kamertje en vindt het.
Hij beukt op de deur en een jong hoertje opent.
Ze is misschien twintig.
Euclides kijkt haar aan. Ze lijkt verrekt veel op de oude vrouw, alleen de jaren spelen parten.
'Wat wil je... neuken?' vraagt ze geil.
'Neen... uh... ik zoek Gloxinia... ken je haar?'
De jonge vrouw glimlacht: 'Gloxinia? Neen, hier werkt niemand met die naam, maar...'
Ja... ik heb haar gezien... verdomme, een uurtje geleden, zij...' en hij voelt zich slap worden.
Het meisje kijkt hem verwonderd aan: ' Weet je dit zeker?'
'Ja, ik ontmoette haar hier in dit kamertje... een uur geleden... een bejaarde vrouw... ze ontdeed zich van haar kleren... verdomme waar is ze! Hou me niet voor de gek!'
Het meisje wordt bang.
Euclides begint harder te schreeuwen.
De macho, die als uitsmijter optreed pakt hem stevig aan, sleurt hem de trap af en smijt hem uit het gebouw.
Buiten rent hij de drukke carioca-straat over. Mensen kijken hem na en weer moet een autobus uit volle macht remmen.
Zijn ogen rollen als twee knikkers en hij voelt weer die angst.
Het zweet breek hem uit en het lijkt dat Euclides paranoia begint te worden.

wordt vervolgd....

29-05-2008 om 18:05 geschreven door Storyteller

Terug in Caçador werd besloten af te reizen naar het plaatsje Pirituba, 200 kilometer zuidelijk van Caçador. De pater zou naar een retraite van de orde gaan, die zou plaatsvinden in het klooster in de stad stad, en zou later afreizen naar Pirituba. Dit klooster was onderhevig aan een overdreven luxe. Er woonden negen paters/broeders in het complex waar men een hondertal families kon huisvesten. Ik hield mijn mond maar.
Dus ging in samen met Ofrir en zijn vrouw Anita in een oud volkswagentje op weg naar Pirituba, naar het boshuis van Ofrir, daar waar ik vijf dagen liep te dwalen tussen de bomen als een bioloog. Ik zag de reuzenhagedissen, slangen en vlinders en het leek of ik gesprekken aanging met kabouters, die mee aankeken als een van hun.
Ik zat  opgeloten en had enkele malen de neiging een bus te nemen en te vertrekken.
Doch de mensen bedoelden het goed en we gingen iedere dag wel even naar het thermisch bad in de buurt. Daar lagen witte lijven van de ooit-immigranten des zuidens in het warme water, dit goed was tegen de reumatiek.
Ik zag de Duitse stijlhuisjes tegen de heuvels en in de avond werd ik ik als ware overrompeld door een 'lederhosen' orkest, want het bleek carnaval wat ze daar 'kerp' noemden. Verdomme er gebeurde iets binnenin me en ik dacht aan Rio de Janeiro. Ik was gevuld met 'saudade', de weemoed naar het broeierige Rio, waar de mulatinnen je aankeken als vurige tijgerinnen.
Verdomme!

De derde dag regend het flink en ik zat nu helemaal opgesloten in de houten hut. Ik filosofeerde en speelde liedjes op een oude gitaar, meestal de blues.
Ik dacht aan de schittering van de bossen, de koude wintertijd rond juli als de mensen met hun 'carvâo' hun huisjes verwarmden, en in de avond aan tafel zaten en kaart speelden, als de temperatuur daalde naar het vriespunt.
De dag nadien ging ik met Ofrir, een rustige man, naar een soort 'brennerrei', het was een schuur waar illegale jenever werd gestookt door een derde generatie Duitser. In de schuur bevonden zich twee grote distileerketels en hij liet mij proeven van de zwarte en witte 'schnaps'. De jenever smaakte uitstekend, moet ik toegeven. Naast de schuur was een omvangrijke varkensfokkerij waar langwerperige varkens rondliepen. De ouwe man voor het huis sprak mij aan met de woorden: ' du häbben kaneten..., hij bedoelde, dat ik wel geld zou bezitten als blanke Hollander. Hij lachtte en zei verder dat het goed vertoeven was in Santa Catarina. Kon ik me voorstellen. Bij afscheid zei hij nog: ' Gruss Gott..' en ik dacht aan de lippen van mijn geliefde in een andere wereld dan die van de ellipsvormige gemanipuleerde varkens en Duitse heimat-orkesten.

Die nacht, gelegen op het boshuis-bed, scheten latend door de bruine bonensoep en spaghetti die Ofrir's vrouw ieder avond bereidde, vlogen de vleermuizen door de openstaande ramen langs me heen. Mijn oom kwam niet opdagen en ik werd enigzins onhandelbaar. Waar was Tum verdomme! Ik wist dat hij liever hier geweest zou zijn  tussen de dennen, pinheiros, zonnebloemen, limoenbomen en de duizenden kleurige vogels, het geluid van de rivier en een goede jenever. Neen, hij zat opgesloten tussen de muren van een klooster. Een priesterleven had lasten die hij soms moeilijk kon plaatsen, want diep in zijn hart was hij een natuurvorser, laat ik zeggen: een archeologische monnik.
Hij was vaak balsturig en zaken als 'de biecht afnemen' vond hij ook maar een 'must'. Hij deed zich vaak voor als een halve-heilige, maar het was spel, hij was niet dé 'padre', die de mensen dachten dat hij was.
Hij was een hulpverlener, ja, maar de mensen zagen dit niet zo. Daarom luisterde ik graag naar zijn verhalen en analyses, niet uit de mond van een geestelijke, maar des te meer uit het hart van een mens. Ik zie hem nog steeds, als was hij een zendeling der Noormannen schreeuwen bij de watervallen van Foz de Iguaçu, om boven het geweldig geluid van het vallend water uit te komen. Dan schreeuwde hij in mijn micro-cassette recorder: '... hier was de plaats waar de Vikingen zich verzamelden...op hun tochten door het land...! Hier bij de watervallen van Foz de Iguaçu!' En ze waren zeker in Santa Catarina geweest, getuigen zijn de stenen die hij vond in de buurt van Caçador, waar Noorse gezichten me aankeken. We zouden ten slotte de dag erop terugkeren naar Caçador en nogmaals dwaalde ik door de bossen, hier waar de geesten van de Xocleng en Kaingang stammen ronddwaalden. Het subtropisch paradijs van zuidelijk Brazilië met zijn ontelbare 'pinheiro's' en boomvarens, waar papegaaien, havikadelaars, reuzeotters, gordeldieren, pampa-herten, reuze-miereneters en zelf de Braziliaanse manenwolf nog rondzwierf, en ik dacht, net als Kon-Tiki, de zonnegod: Por favor! Laat een profeet opstaan die het uitsterven van dit alles kan verhoeden. En moge die 'profeet' Tum zijn, in zijn volgend leven.

Fim
Later zal ik op het 'blog' terugkomen over de Vikingen-stelling van de pater.

28-05-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Strijders van de 'Guerra Contestado' 1912-1916 SANTA CATARINA    foto Braziliaans archief


(Messias) Joâo Maria en drie nonnen  foto geleend van Braz. archief


VIVA Padre Thomas!

27-05-2008 om 18:45 geschreven door Storyteller

de profeet Joâo Maria   foto archief














De bossen van Santa Catarina waren, nu in de zomer, een kalmeringsmiddel, en ik dacht weer aan de verhalen van mijn oom over de kracht van de profeten die hier ronddwaalden. Het was één van zijn geliefde onderwerpen: het Messianisme, waar de mens, gedreven door armoede en verlichting op zoek ging naar zijn ziel.
Ze volgen iemand die hen voortdraagt op spirituele vleugels, die hen zal leiden naar een utopisch land.
In 1895 was het Joâo Maria, die als leek werd gezonden van uit de hemel. Toen hij 60 was had deze man een droom waarin hij zijn bestemming zag: hij moest 14 jaar ronddwalen, zonder huis om te slapen, en zonder vlees te eten op woensdag, vrijdag en zaterdag. Zo ging de profeet als een tweede Methusalem door de bossen van St. Catarina, werd geëerd waar hij voorbij kwam, vond  eten, doopte kinden, maakte zieken beter door gebed en kruiden en zegende het water.
Bovendien kondigde hij aan dat de wereld op het einde was en de mensheid moest boeten.
Hij stierf echter voor zijn 14 zwerfjaren ten einde waren.
Niemand weet waar hij begraven is of waar hij vandaan  kwam, doch men ziet zijn beeltenis aan de vele houten kamerwanden in Santa Catarina, en er is geen inlander die op reis ging of een koop afsloot, zonder eerst tot de profeet gebeden te hebben.

Dan kwam in 1910 een nieuwe profeet uit het niets: José Maria.
Hij was een fanaticus met een grimmigere aanpak dan zijn voorganger en een hardere visie. Hij zei een broer te zijn van Joâo Maria, hoewel zijn huidskleur dit niet deed vermoeden.
Hij was een deserteur van de militaire politie van Paraná en leefde in de dichte bossen waar hij zijn gemoedstoestand uitleefde op de nieuwe stichting van een keizerrijk.
Dit was nog niet zolang verdwenen in Brazilië en de bevolking scheen er naar te verlangen, want was het niet veel beter in de tijd van de keizer?
Hij verzamelde een leger en vertelde zijn manschappen met trots en dynamiek uit het boek 'Karel de Grote en de 12 paren'. De mannen luisterden gretig naar de avonturen van de ridders van de graal, hun heldendaden en roem, dat allemaal kwam vanuit een 'oude wereld'.
Was dat alles niet vreemd?
Men ging leven in navolging van het leger van Karel de Grote, bouwde een legerkamp met kruisen en een kapel in het midden.
De monnik José Maria had hun in zijn macht, de mannen waren gemanipuleerd, een magistrale kracht. Toen viel hij met zijn leger aan: de steden Lages en Curitiba. Maar hij vond zo veel tegenstand dat hij met zijn 'zogenaamde ridders' uitweek naar Paraná.
Daar dacht men van doen te hebben met een aanval op Paraná vanuit Santa Catarina en stuurde 400 soldaten er op af.
Hier vond een slagveld plaatst, de idioterie van oorlog en gemanipuleerde geesten, van beide zijden.
Er sneuvelden velen soldaten, maar ook freaks waaronder José Maria.

Hij werd opgevolgd door andere 'predikers' en het duurde tot 1916 ( guerra Contestado) voor er een einde kwam aan de opstanden toen het leger een gigantische troepenmacht zond en de rebellen insloten, velen vochten als maanwolven, doch stierven, anderen vluchten de bossen in. Hun lot was onzeker en bizar.
Maar de oorzaak had een dieper reden als het puur volgen van een'psyche-monnik'.
Het was de armoede, de ongerechtigheid, het grootgrondbezit en de regering, die hun ultiem van hun grond dreef ten bate van b.v de Amerikaanse houtkapmagnaat 'Lumber co.', en de 'Brazili railway', die van de regering grote concessies hadden gekregen.
De kapitalistische vlag stond voorop en hierdoor was de sociale onrust onverbloemd. Het volk stond in haar recht, want zij waren de verstotenen van hun land, verjaagd en bandeloos. Dan werd de 'messias' even vergeten en vochten zij als outlaws tegen een corrpt systeem, en hun witte vlag was getekend met een kruis op een groen veld, het symbool voor vrijheid, geloof en grond voor het volk.
In Santa Catarina wordt nog steeds gesproken over die periode en de kracht en denkwijze van de 'diehards' zal voortgaan.
Duidelijk is dat een arm, onderdrukt volk, verlangt naar een Messias, goed of kwaad wils, buiten dit is een 'arm' volk snel te manipuleren.
Het moet een leer wezen voor de onderdrukkers, doch ook binnen het 'heiland-volgers-systeem' moet men er in geloven, in een revolutie met een toekomst.

wordt vevolgd...

27-05-2008 om 17:44 geschreven door Storyteller

We reisden af naar Matos Costa. Voordien werden we nog door een kennis van Tum, een zekere Borba, van Duitse komaf, door de stad gereden in een afgedankte ziekenwagen.
De man was fotograaf, maar in de vestibule van zijn huis stond het vol met doodskisten, daar hij  tevens begrafenisondernemer was.
Zijn vrouw was een dikke blanke vrouw van Slavische komaf, die me erop wees, toen ik haar zei dat de mulata's in Rio me wel aanspraken, dat ik beter een blanke vrouw kon zoeken.
Ze had twee dochters waarvan eentje helblond.
Aha!
"... die zwarte vrouwen zijn niet goed voor je Antonio, zo noemen sommige me in Brazil, ze werken niet graag en vooral die van Rio... die liever dansen... en..."
Verdomme... discriminatie?
In deze regionen zag men ook verdomd weinig negers en die er waren, waren overgeleverd aan de moderne slavenarbeid.
De man, Borba zei: "... drinke bier Antonio? Gut.. gut, drinke bier!"
Ja, dat moet hij geleerd hebben van zijn voorouders en gaf ons grote flessen bier met namen als 'Kaiser', 'Antartica' of 'Skol' en zette op een oude draaitafel tirolermuziek op. Mijn hoofd begon te draaien, want ik moest wel verdwaald zijn.
Nondesju, ik was toch in Brazilië?

In Matos Costa werd Tum door de mensen omhelst, een teruggekeerde verloren filantroop. Hier in dit 1000 meter hoog gelegen plaatsje werkte hij velen jaren. Hij vertelde me eens dat tijdens de mis een familieruzie werd beslecht en de kogels letterlijk langs de wijnkelk  en tabernakel vlogen en dit alles onder God' s ogen.
Of die keer dat hij me vol ironie, zoals hij was, vertelde dat bij een begrafenis een famililid, die zo dronken was van zelfgestookte jenever, mede in de kuil donderde, en hij hem óók maar de zegen gaf.
Hier reisde hij teinduizenden kilometers met zijn oude jeep om de ver uit elkaar gelegen parochies te bezoeken, in het land waar de zon onder gaat als een parel en de reuk der bossen hem deden duizelen.
Hier waar de winters rond juli/augustus koud waren, en de temperatuur rond het vriespunt geen uitzondering was, terwijl het op de hoogvlaktes nog kouder werd. Soms werden de onverharde wegen veranderd in modderpoelen, hier in het land van Santa Catarina waar overpeinzingen hem deden stil staan bij zijn verleden. Zijn geboorteland, jeugd, ver van hier, de oude gevelstenen van Maastricht, de holle wegen van het Limburgse land, de Maas, mergelgrotten en de reuzekerken.
Toch raakte dit alles schijnbaar niet de waanzinsvolle natuur van Santa Catarina, het reukaltaar waar hij van hield, als ware een vrouw in het nirwana.
Overal zie ik de mensen met hun sierlijke potjes waarin de 'cimarâo, zit.
Mate Erva, de drank bij uitstek, afstammend van de Indianen en afkomstig van de 'Ilex Paraguayensis', een boomsoort die in Paraquai zich in het wild voortplantte, maar over heel Santa Catarina wordt gekweekt.
De Portugese benaming is 'herva', kruid, maar hier in het zuiden is 'cimarâo' gangbaar.
Het blad wordt verpulverd en in de mooie bewerkte kleine kalebas gestopt. Daarin wordt een pijpje gestoken met zilver mondstuk, waarna men heet water er op giet. Door het pijpje wordt het groene sap opgeslurpt.
De kalebas gaat van hand tot hand, een traditie van de 'Gaucho's' (algemene benaming voor een Braziliaan die uit het zuiden komt, Santa Catarina of  Rio Grande do Sul).
Men zegt dat 'mate' een opwekkend effect heeft en urine afdrijvend is, en vele malen zat ik dan ook te zuigen aan het hete pijpje. Doch mijn oom zei dat hij toch een bier of 'dröpke' (Maastrichts voor borrel) prefereerde, maar hij hield zich aan de traditie van de zuiderlingen en zoog dan dapper mee alsof hij een Gaucho was.

wordt vervolgd....

26-05-2008 om 17:26 geschreven door Storyteller

Na een zware tijd in Sâo Paulo wordt hij overgeplaatst naar het zuiden van Brazilië, de deelstaat Santa Catarina. Daar bestuurt hij een parochie in de plaats Caçador later in het 40 kilometer noordelijk gelegen gehucht Matos Costa.
Deze parochies liggen in vogelvlucht oostelijk zo'n 250 kilometer van de Atlatische zee en westelijk dezelfde afstand van de Argentijnse grens.
Ooit reisde ik met hem naar deze regio en naar zijn oude parochie 'Sâo Joâo de Matos Costa', waar het pioniersleven voelbaar is en waar de bewoners nakomelingen zijn van geëmigreerde Italianen, Duitsers, Polen en Oekraïeners.

Met weemoed denk ik terug aan mijn reizen met mijn oom, de vreugdevolle naïve man, wat hem af en toe in penibele situaties deed belanden. Het impulsievisme betoverde zijn gemoed, hij was ook een 'vreemdeling' en ooit zei hij mij: '... naar 40 jaar in de mooie land ben ik nog steeds een vreemdeling, ook in de ogen van veel Brazilianen...'
Doch het land was zijn liefde en hij stierf met een glimlach.
Net zoals zijn leven een voldoenig was geweest, zoals hij graag een bier, wijn of cachaça dronk en droomde van een vrouw, de liefde, ergens ver weg, die zich nimmer voordeed, of... mocht voordoen?
Hij bestreedt de stelling van Rome dat een priester uitgesloten moest blijven van een vrouw. Hij vond dat het celibaat aan een danige verandering toe was.
Hij was een man die door velen geacht werd, doch door weinige begrepen, zij die hem zelfs ondermijnden in zijn goedheid, dit waren de parasieten, de woekeraars van de hel.
Hij zal nu wel ergens rondzwerven over de hoogvlaktes van Bolivia, daar ergens bij de Titacaca-zee, rondom de bossen van Santa Catarina, langs de baai van Sepitiba en rotsen van Angra dos Reis nabij Rio de Janeiro, of in een museum érgens in de wereld, want zijn liefde voor de natuur en geschiedenis was glorieus.

"... we komen aan in Caçador, in een regio waar hij lange tijd werkte, gelegen aan de Rio Peixe, de vissenrivier. Hier is het goed vertoeven, en vruchtbaar gebied vol met groene vlaktes, waar runderen grazen en de Pinheiros bloeien. Hier wordt de 'mate erva', een soort thee, geslurpt en de druiven zijn talrijk en kolen in overvloed.
Dit is het zuiden van Brazilië waar een Portugeese expeditie leider over schreef:  <... voorbij de rivier is het land begroeit met gras, hoger dan de mens. Er zijn daar wilde dieren en vogels. Het is het mooiste land dat bestaat, daarover waren de Duitsers, Italianen en mensen die in Indië geweest waren het over eens. Er is zoveel vis dat men alleen daarvan al kan leven... De lucht is hier zo zuiver dat niets bederft, want we schoten een hert en droegen het vlees 10 a 12 dagen ongezouten met ons mee, het bedierf niet.
De rijkdom van dit land is onbeschrijfelijk...>

Ja, dit lijkt op een paradijs, maar was het inderdaad zo fraai?
Het land waar de velen immigranten uit Europa zich vestigden. Hier waar de zuid-Braziliaanse cowboy leefde en waar iedere 'gaucho' per dag wel één kilo vlees naar binnen slokte.
Ooit bezochten we een fazend (ranch) van een rijke boer van Duitse oorsprong, die het voor de wind ging, maar zijn schoonzonen, van Poolse oorsprong, waren fel gekant omtrent de Braziliaanse politiek. Hun stelling was dat zij zich de pleuris moesten werken voor de rest van het land en het zou beter zijn als Brazilië gesplitst zou worden.
Dit is gelul, want het land boven het zuiden is onderhevig aan armoede. Het noordoosten, Amazonas en vele delen van Brazilië. Voor mij was discussiëren hierover uit den boze, men zou deze goed gevoede cowboys maar een een tijdje naar de sertâo, de droge halfwildernis van Brasil moeten sturen.
Trouwens er waren meedere mensen die een egoïstische kijk hadden op het investeren in de toekomst. Zo zei ooit een groothouthandelaar tegen me dat de Europeaan hier een toekomst heeft, daar hij meer zakelijk is en met mijn Hollandse achtergrond zou ik, met geld natuurlijk, iets groots kunnen opbouwen.
Bullshit, dacht ik.
Nou ja ik weet dat velen meer noordelijker een ander leven hebben, cultuur zowel bezinning, zoals de dansende Carioca, inwoner van Rio bevoorbeeld.
ja, zakenmensen zijn gewiekst, het is een drang naar macht.
Dus geef mij maar een dansende Bahiaanse!
Een tegenpool van blanke hovardij?
Hoe dan ook, vele mensen hebben een overeenkomst met Kaïn, balken voor hun hoofd, alleen getallen in hun kop en dansen op de rand van een leeuwenkuil, dacht ik maar.

Hier in deze buurt langs de rivier, bij een waterval vond mijn oom zijn bewerkte stenen met o.a afbeeldingen van de 'goede herder', 'Zonnegod' en de 'maangodin'.
Bij die rivier leefden nog caboclo's, mensen die waren blijven steken in de tijd.
Ze hielpen hem met het zoeken naar de stenen, die ooit door Tupi-Guarani waren gemaakt, Indianen die hun angst schijnbaar hadden overwonnen, want zij maakten nooit afbeeldingen van zichzelf. Zij moeten de blanke Noormannen ontmoet hebben, die hun leerde hoe te beitelen op de stenen. De uitdrukkingen op de stenen zijn Noors gelijkend, dat is zeker, en voor de pater waren deze stenen heilig en van meer betekenis dan het hle sacardote religieuze institut.
Wel, dat is mijn denkwijze.
Hij kon uren vertellen over deze stenen,  de geschiedenis van de blanken, die hier waren lang voor er maar één Portugees het land van het 'heilige kruis' betradt. Hij had duizenden verhalen, die alle vlakken raakten van de mensheid.
Maar wie geloofde hem?
We bezochten zijn klein museum in Caçador vol met stenen, speerpunten, pijlen en bijlen. Het was als een hemel voor hem, ja, eentje op aarde.

Wordt vervolgd

25-05-2008 om 13:08 geschreven door Storyteller

TUM met jeugd in Sâo Paulo 1958 





'D'n Tum', zoals zijn vrienden hem nog steeds noemden was nu in Sâo Paulo.
Toen in, 1958, een stad met 2.5 miljoen inwoners. Hij werkte in de parochie "Santa Tereza do Bosque da Saude' met 20.000 mensen. Hij heeft het vooral in het begin moeilijk, ook met de taal.
Ik geeft een indruk van een artikel uit het dagblad 'De Limburger' van donderdag 13 juli 1958:

"...Brazilië is het grootste katholieke natie ter wereld, heeft zo'n 50 miljoen inwoners waarvan 90% katholiek, de kleinste meerderheid protestant, spiritist of niks.
(Ik moet stellen dat toen 70% van het volk betrokken was bij een Candomblé, Afrikaans georiënteerd spiritisme, noot storyteller).
Vooral bij het biechthoren was de taal een groot handicap, maar langzaam overwon de pater de moeilijkheid. Nu komen de mensen biechten en profiteren niet meer van deze 'padre' die de taal niet nog niet geheel machtig was. (met andere woorden, de mensen hadden de dwang te moeten biechten, maar vertelde niet hun grootste zonden, als die al bestonden,  noot storyteller).
De Braziliaanse koffie was een ander euvel, hoewel de Limburger wel gewend was aan een kopje koffie, was dit niets vergeleken met de Braziliaanse. De koffie die je daar te drinken krijgt is pikzwart en na een bezoek aan tien families krijg je hartkloppingen.
De mensen zijn vriendelijk en in de negerhutten was hij steeds welkom.
... velen zijn spiritisten, maar toch blij met een vereerd bezoek. Vooral de kinderen genieten van het patersbezoek, een waar feest.
De parochie is een van de armste van de stad. Een huis met vier kamers heeft in regel evenveel gezinnen met talrijke kinderen. De mensen gaan bijna niet naar de kerk, howel zij hun muren hebben volhangen met heiligebeeldjes en prentjes.
Onlangs hield hij een soort 'fancy-fair', en had  zijn projectie-apparaat voorzien van een 1000 watt lamp en vertoonde lichtbeelden op een doek van 10 bij 10 meter. Hij had veel opnamen gemaakt van de kinderen en het was een wonderbaarlijke attractie voor de jeugd zichzelf levensgroot op het witte doek te zien. Bij het vertonen mist hij nog het geluid, een bandrecorder... zo'n bandrecorder is voor dit werk onmisbaar... en enkele personen willen nu pater Pieters aan die bandrecorder helpen..."

Dit verhaal moet gelezen worden in de sfeer van de jaren '50 toenmaals, toen de wereld nog klein scheen, en de katholieke geest een op hol geslagen paard, en de 'missie-pater' een engel van God, met in zijn schoot een klein 'ja-knik-negertje', waar men geld kon in stoppen.
Die tijd van katholieke overmachts-ijver is gelukkig voorbij.
(noot schrijver)

Ik wil een aperter beeld scheppen van Tum door zijn bezoek aan het FEBEM, een zoals hij het toen noemde 'huis voor verlaten jeugd'.
Vandaag de dag is het een jeugdgevangenis, met harde en wrede richtlijnen.
Begin 1960:

'... Dezer dagen kreeg ik een uitnodiging van mijn vrienden om eens mee te gaan naar het FEBEM. Mijn vrienden gaan er elke zaterdag heen en brengen de dag door temidden van de kinderen. Het bezoek boeide mij, omdat ik iedere dag van doen had met deze verlaten en verwaarloosde jeugd. Ze zwerven rond in het centrum van de stad, poetsen schoenen of bedelen een stuk brood of wat geld bijeen om cigaretten te kunnen kopen.
Aan mijn deur klopte zo eentje aan en vroeg om geld voor de bus te betalen, hij wilde terug naar zijn moeder en die woonde ver weg.
Ik keek hem eens goed aan en vroeg: 'Spreek je de waarheid?'
Hij twijfelde met zijn antwoord.
Ik zei: 'Ik denk, dat het is om cigaretten te kopen, als je de waarheid spreekt krijg je van mij het geld.'
Hij dacht een ogenblik na en zei toen: 'Ja, het is om cigaretten te kopen, ik weet zelfs niet waar mijn moeder woont.'
Ik gaf hem het geld, dit tot grote ergernis van mijn keukenmeid, die het gesprek stond af te luisteren. Het was trouwens niet de eerste keer, dat ze mij erop betrapte geld te schenken voor niet 'liefdadige doeleinden'.
Iedereen zijn meug, ik trok me er niets van aan, maar kreeg aangebrand eten te slikken...

Dus ik ging naat het FEBEM, een oud gebouw waar geen venster en ruit meer aan heel was. We passeerden de controle, want niemand komt erin of uit zonder zijn naam en adres op te geven. Ik denk dat het vanwege de drugssmokkel is, die ook hier tiert.
Er waren in het 'patio' een tiental kinderen, die maar wat rondliepen of speelden en kwamen ons dadelijk groeten en vroegen om snoepjes of cigaretten.
Het was tegen 7 uur s'avond dat de grote groep arriveerde. De gemeente heeft bussen ter beschikking stan voord eze jeugd, ze worden tegen het avonduur opgehaald in de parken en pleinen en naar het FEBEM gebracht. Daar wordt hun naam genoteerd, krijgen te eten en kunnen een bad nemen, slapen daar en worden de volgende morgen weer teruggebracht naar het centrum waar ze de dag doorbrengen.
Deze jeugd is niet crimineel, enkel verlaten van de ouders. Er waren kinderen van 5 á 6 jaar, die weggelopen zijn uit het gezin, ze willen niet terug.
'Het is nutteloos dit teproberen,' zei de leidster van het instituut tegen me.
Ik dacht: 'Nou ieder huis heeft zijn eigen problemen, en ieder land lost die op volgens zijn eigen manier van doen.'

wordt vervolgd...

24-05-2008 om 17:31 geschreven door Storyteller

 Dit is een wekelijkse column voor de Braziliaanse bezoekers van dit blog


'O ALTERNATIVO', TANGUÁ 8-8-1998

Minha saudade nâo me deixa em paz, e para acabar com ela voltei para o Brasil, a terra que meu tio adorava. Eu lembro bem das conversas com ele sobre os projectos dele, cheio de amor para os pobres de Tanguá, que foi uma 'chamada' do seu sentimento.
Eu também lembro-me do sua tristeza quando algumas pessoas abusar do seu coraçâo.
Padre Thomas era uma pessoa correta, ben disposto, crédulo en bondoso. Ele adorava também a cultura, a historia dos homens brancos, chamada 'Os Vikings' que, segundo ele, estiveram no Brasil antes de Cabral.
Ele gostava de música, fazendo canções, escrevendo com inteligência sobre o passado de seu pais natal.
Frio como Holanda, veio para o Brasil para ajadar os pobres, que nâo foi varidade, mai sim uma força grande de sua alma.
Eu me perguntei: como existem pessoas que abusam deste homen, com coraçâo tâo grande?
Existem? Sim.
Ele foi uma pessoa democrática, contra o capitalismo, que considerava uma praga para a humanidade.
A praga para o mundo inteiro.
Sabe, o capitalismo fica sempre insatisfeito e ganancioso: que gera uma situaçâo instável para o mundo.
Eu lembro das palavras do pedagogo Pastalozzi: "Nâo há um Deus en nâo há fé em Deus, até o sofrer por causa da injustiça nâo acaba."
Essas palavras sâo muito importantes para mim, porque me fazem pensar algumas vezes: haveria um Deus para os ricos en para os pobres?
Como aprenderemos isso?
Quero finalizar, deixando um bonito pedaço de poesia do meu tio:
"Vez em quando, eu fecho meus olhos,
vez em quando,
eu ouço,
em meu sonho,
uma cançâo bonita,
e nâo sei de quem é ela,
de qual lugar vem,
a cançâo que,
vez em quando,
toma minha respiraçâo".

Obrigado Thomas, do seu sobrinho Antonio (Wayn) Pieters

24-05-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

In 1999 maakte ik dit portret van mijn oom
olie op karton

Hij werd in 1921 geboren te Maastricht, als zoon van een fabrieksarbeider Twain Pieters, die werkzaam was op de zinkwit fabriek te Eijsden. Zijn moeder Cornelia stierf op jonge leeftijd aan vemoedelijk kanker en zo bleef hij met zijn 1 jaar ouder broer Pie over, en werden veelal opgevoed bij 'grameer' Luisa. 
Tum (Thomás) stierf in 1998 te Brazilië waar hij 40 jaar werkte onder het volk.
O ja, Tum was mijn oom, of zoals men toen zei, heeroom. Nou ja... ook een aanvechtbare uitdrukking.
Ik wil het niet hebben zijn jeugd, maar over zijn werk in Brazilië en zijn passies voor het Messianisme en de stelling dat  Vikingen reeds in Brazilië waren rond het jaar 1000, lang voor Pero Cabral 'het land van het Heilige kruis' zogenaamd ontdekte.
Na zijn dood heb ik dit laatste item opgepakt, daar het mij daarmate boeide, zodat het bijna een eigen leven is gaan leiden.
Tum was ook een fevent dichter en schrijver van liedjes over het Limburgse land, waar hij nooit afscheid van heeft genomen. In zijn ziel was hij een, alhoewel van zeer Katholieke komaf, socialist, maar dat was in die tijd uit den boze dit te aanvaarden. Hij prees vaak de socialistische pers, ook als het ging om het uitbrengen van gedichten, waar de katholieke hem niet veel steun in gaf.
Hij had eigenlijk zoals men noemde een 'late roeping', waarover hijzelf zei: 'Roeping? Ik had helemaal geen roeping... ik hield van studeren, reizen en behoeftige mensen steun geven...'
In 1956 werd hij tot priester gewijd en was 'gedetacheerd' in de orde van 'Franciscus van Sales' uit Frankrijk. De bedoeling was dat hij naar Pakistan zou worden uitgezonden, maar wegens politieke redenen mochten in die periode kwansuis geen missionarissen het land in.
Onvoorbereid werd hij naar Brazilië uitgezonden, in een parochie te Sâo Paulo, waar ik het verhaal zal oppakken.
Ik kan nog niet zeggen hoeveel delen ik aan 'De pater en zijn passies' zal wijden,  dit is het voorwoord, opgedragen aan de capricieuse hardhoofdige, doch mens,- en natuurlievend man, die hij was.
'VEUR UUCH PAOTER!'

23-05-2008 om 00:00 geschreven door Storyteller

Antonio Gilberto Silva:
'Silva, is de naam die mijn voorouders kregen van de blanke slavenbazen.
Mijn slavennaam?
Papa Tro-Tro.
Ik ben zwart en woon al 45 jaar in Belo Horizonte. Hier kwamen we in de jaren '70 naar toe, mijn moeder, vader, drie broertjes en ik. Daarvoor woonden wij in Tres Coraçoês, tussen de heuvels van Minas Gerais.
Mijn vader, een goeie man José Natan Silva werkte als een paard op de koffieplantage van de tiran Pedro Debret. Toen werd hij ziek, kanker noemde men het en enkele maanden later stierf hij.
Ik werkte toen ook op de plantage, maar was niet zo gedwee als mijn arme vader. Dus werd ik er snel uitgesmeten.
Mijn moeder en broertjes leden honger en we besloten te vertrekken naar de grote stad, waar ik als straatveger aan de slag kwam.
Zeker, beter dan niets was mijn stelling.
Het waren de jaren '70, de jaren van de millitaire-dictatuur. Brazilië lag onder het commando van de millitairen, de strepenkloppers, de gore zakkenwassers!
Ik sloot me aan bij het verzet, nou ja, een kleine beweging radicalen die de gezindheid van Carlos Marighela volgde, een revolutionair en puur communist, die werd vermoord door de junta in Sâo Paulo.
Ik was zwart, guerrilla voor de revolutie, voor een vrij Brazilië. Doch enkele van ons werden verraden door een blanke, die ons verafschuwde.
Toen kwamen de de mensen van het DOPS, het departement voor sociale en politieke orde.
Hoor het woord!

De aardwormen van generaal Medici. Hun mond vol met rattenstront, de ettergezwellen van de totale overheid. Zij die miljoenen lieten folteren. De beulen pakte mij op en pijnigde me met elektroschocks, brandende sigarettenpeuken onder mijn scrotum. Ik zag de verschrikkingen, huilende mensen en die met blauwe gezichten, gefolterd tot de dood.
Ook ik schreeuwde, huilde, maar noemde geen namen.
Ik ben zwart. Mijn aderen vol Afrikaans bloed. Ik was guerrilla en dat was te duivels voor de beulen.
Discriminatie?
In Brazilië?
Kijk om je heen man!
Kijk naar de favela's, arbeidsmarkt, straatkinderen.
Kijk naar de armste!
Nu ben ik gehandicapt, ja, mijn spieren functioneren niet meer zoals ze moeten. Een erfenis van de marteljaren.

... de naam van de leider der beulen van toen heb ik nu in mijn bezit.
Ik weet dat hij nog leeft en in een sjieke buurt woont in de stad.
Ik, PapaTro-Tro weet dat hij morgen dood zal zijn. Hij woont afgezonderd en zijn naam is Duarte, een vetzak, en zonder mededogen.
Zijn vrouw is een opgemaakte brij van verf, lakmiddel en dikke zweren.
Ik zie hem naar buiten komen zwaaiend als een eend. Hij stapt in zijn dure auto en rijdt weg.
Ik volg hem en rijdt hem klem op mijn uitgestippelde plek. Ik beveel hem uit te stappen. Duarte begint te zweten als een os tijdens de liefdesdaad.
De duvel krijgt het warm want vandaag is het opruimdag.
Hij kent mij niet.
De luizenpoot!
Ik ken hem, het zwijn van de stikkende bossen.
Ik noem hem mijn blanke naam: Silva en hij slikt iets weg.
Nooit van gehoord. Ik vraag hem of hij zich niet een kleine kille kamer herinnert in het centrum van Belo Horizonte?
Het apparaat waarmee hij lachend mensen onder stroom zette?
Herinnert hij zich dat niet?
De ijzeren staven, die diende om botten te breken?
Hoort hij niet meer de afschuwelijke de angstkreten van vrouwen en mannen? De vrouwen die hij eerst neukte en vernederde voor de ogen van hun kinderen en mannen?
Waarna zij stroom kregen toegediend in hun teerste deel. De mannen die vlammen onder hun ballen werden gehouden?
De schreeuwende vrouwen die zagen dat hun kinderen werden gefolterd al 'zij' niet zouden praten?
Ja, nu begint het ondier harder te zweten.
Ik neem een touw en bind hem vast aan een dikke boom. Hij lacht nerveus en begint te stinken. Ik zeg hem dat ik zijn ballen er af zal snijden.
'Ik ken je niet, je... je moet de verkeerde voor hebben. Ik ben een waardig staatsburger, een Braziliaan!''
'Je heet nu Rocha... is het niet Rocha, de goede ex-politieman!Maar toen heette je Duarte, Pablo Duarte! Ik heb je gevonden, je zult sterven! Sterven voor alle mannen en vrouwen die je liet doodmartelen! Ja, nu huil je angst, is het niet? Wat was het folteren waard geweest? De macht van de sterkste?
Was je wel de sterkste, toen je nog jong was en meeliep met de dictator? Neen, nu ben je een lor, slapjanus, die een goed pensioen krijgt van het corrupte apparaat. Brazilië voor de macht, het kapitaal regeerde en de Amerikanen waren de tongsmakkende tirannen van de dictators.
De Kerk?
Aha, die fluimde met de beulen.
Niet allen, oh neen!
De meest rechtvaardige priesters werden eveneens gefoltert, verbannen en gedood! En het arme volk, vriend Duarte?
Ja, daar was God voor, die zou wel rechtspreken voor diegene die wisten te loven en op hun zere knieën lagen. De arme die moest zoeken naar rijstkorrels!'

Flash-back van Duarte:
Hij ziet zijn jeugd voorbijschieten, de heuvels van het mooie Minas Gerais. Het kleine dertienjarige negerinnetje dat hij neukte toen hijn veertien was onder een sapucaiboom. De moord die hij beging op zijn zeventiende, daar hij beledigd werd door een boer, waarvan hij de vrouw had bevlekt.
Het leger waar hij in schitterde en zijn gedachtenwereld kon laten gaan. Mensen titanniseren, ja... dat was zijn grootse plezier geweest. En met de komst van de militaire macht was hij een leider geworden, een geprezen en gevreesde folteraar.
En nu?
Nu siddert hij de dood tegemoet. Er is geen uitweg meer.
Berouw?
Neen, dat heeft hij niet.
Spijt? Dat nooit!
Duarte begint te lachen.
Eerst een soort grimas, dan de kreet van een gek: 'Je bent een lul! Een zwarte teek!' schreeuwt hij.
Silva neemt zijn mes en geef hem een houw in zijn nek. Bloed spuit naar buiten. 
De dikke man lacht en lacht, de lach van een stervende waanzinnige. Hij zou al dood moeten zijn.
Dan geeft Silva hem een veeg in de onderbuik en het zwijn brult, een gorgel van bloed vervormt de schreeuw.
Silva richt zijn pistool op Duarte en schiet een kogel door zijn hangend hoofd en zwak kloppend hart.
Wraak?
Eerherstel?

Papa Tro-Tro is buitenzinnig en voldaan, als hij wegrijd.

22-05-2008 om 20:25 geschreven door Storyteller