Deze blog toont U maar één pagina. De andere worden in een archief geplaatst. Door onderaan de pagina op één der pijlen te klikken kom je verder. Je kan ook een onderwerp in onderstaande inhoud aanklikken. Oudere publicaties worden nog regelmatig bijgewerkt.
Van alles wat... ... over de enige échte Ros Beiaardstad! Het wel en wee van Dendermonde, veel fotomateriaal en af een toe een vleugje humor in ons dialect!
Bent u in het bezit van fotomateriaal van alles wat met Dendermonde (geen deelgemeenten) te maken heeft, en wenst u dit op het blog te zien verschijnen? Aarzel niet en geef ons een seintje op jpmc@skynet.be.
Wij danken u bij voorbaat!
En... mocht u dit blog goedvinden, kan u in de linkerkolom een waardering geven (beoordeel dit blog).
19-03-2008
Liekes...
Opnieuw een tweetal liedjes in het Dendermonds dialect...
Het eerste liedje is op de wijze van 'En we zijn d'r van de klas'. De tekst is van Georges Dierickx.
Vrinde stoëd 'op...
Vrinde stoëd' op dem bajjort éi gesloëge. Vrinde stoëd' op de schuënen dag is doër. Damme 't Ros Bajoërt vedrom goën bouiteloëte, damme vedrom ons èrtsje voële goën. Och af en toe, zèlle me troëne loëte, mor dâ zâ toch vâ giën ajoine zain. En ons Pèirt doe zannen toer en ge mauge't ni toesjéire zuë langk nen Dèrremonteneir zâ liggen op de loer. Zuë langk de stat bestoët en zuë langk as dâ me léive, 't goëd' al déir et vier, zonder te béive!
De volgende tekst 'Ons Pèirt mag giën ajoine' is eveneens van Georges Dierickx en is op de wijze van 'Parijs, heeft mooie vrouwen' en is zowat door iedere Dendermondenaar gekend.
Ons Pèirt mag giën ajoine!
Ons Pèirt mag giën ajoine, dâ zijje nâ van ier. Ajoine géive troëne kopvliës dâ géif plezier. Loitj d'Oilsjteneirs mô schriëve, 't Ros Bajoërt goët déir 't vier. Ons Pèirt mag giën ajoine, dorvéir is't véil te fier!
Zoals wellicht op vele plaatsen het geval is geweest werden ook in Dendermonde in het verleden heel wat 'songs' vervaardigd. De dialectteksten werden op de melodie van een bestaand liedje geplaatst. Overleveringen leerden mij dat o.a. het operette- en revuegezelschap 'Kentering' hierin zeer productief was.
In 2000 maakte ik samen met enkele vrienden muzikanten een cd in opdracht van het stadsbestuur met dergelijke liedjes. Sommige van de nummers waren reeds bestaand, andere liedjes werden door ons van tekst voorzien. De titel van de cd: "Dèrremonse liekes van vroeger en nu". Naar ik vernam zijn er nog enkele exemplaren voorhanden bij de Dienst Stadspromotie op de Grote Markt.
Op deze blog zullen dus af en toe een aantal van deze liedjesteksten verschijnen. Om het u makkelijk te maken zullen wij zoveel mogelijk trachten om de wijze waarop de tekst dient gezongen te worden mee te geven.
Een eerste liedje is: "Den Azjènt" (op de wijze van 'La vie en rose' > gedeeltelijk):
En ik réigel dâ verkiër, man èireme die doen zjiër is dad' een droeve sjause. Van 't smèires vroeg tot 's oëvest loët, ik sloëg pessies de moët en dâ zonder verpauze. En èmme'k mâ wèirek gedoën wille'k om e pintsje goën, kanne'k on 't Rond Poeintj gon stoën!
Een andere tekst handelt over het 'Gillen Oeitsje' (Guldenhoofdstraatje > Grote Markt) en wordt gezonden op de wijze van 'La petite Tonkinoise':
Mè-j-een moeitsj of e klèin oeitjse, 't goëd a'moël op zâ gemak déir 't Gillen Oeitsje. Want wor ister nog een stroët die zuëlangk as die bestoët...
Mensen, mensen, het is haast niet te geloven... Het is alweer Pasen! Ik kan het niet helpen, maar in de paastijd heb ik altijd de neiging om terug te denken aan mijn kindertijd... Net als bij de komst van de Sint en naar eindejaar toe, maakten de zenuwen als het ware springtuigen van ons... We hadden het wekenlang alsmaar over die Klokken die hun eieren gul naar beneden gooiden. Het was het onderwerp op weg van en naar school, tijdens de speeltijd en in de refter... Elkeen had zijn verhaaltje over die geheimzinnige wezens met hun klepels. En dan nog die Paashaas... menigeen wist er iets over te vertellen, hoewel ikzelf daar niet zo kon over meepraten. Ik had hen nooit of nooit gezien. Ik was daar eigenlijk een beetje treurig om. Maar ach, ik kon mij wel vinden in die leuke verhalen van mijn toenmalige medestudenten van het eerste en tweede leerjaar. Er was zelfs een jongen in onze klas die ons kon boeien met een verhaal dat zijn opa hem ooit vertelde. Het ging over een klok die bij het overvliegen ziek geworden was en in de Schelde was terechtgekomen. Gelukkiglijk waren een aantal vissers in de buurt die in een boot sprongen en de klok van een heuse verdrinkingsdood konden redden. Ik weet nog toen hij zijn story vertelde, wij allemaal met open mond en vol spanning zaten te luisteren... En hoe we van opluchting een juichkreet slaakten als hij ons vertelde dat de klok dan toch uiteindelijk zonder kleerscheuren uit het water was geraakt! Ja, zo zie je maar dat ook de Klokken van Rome aan gevaren kunnen worden blootgesteld. In feite zit ik nog altijd met de vraag hoe het met de eieren van de klok is afgelopen. Dat heeft die jongen er nooit bijverteld... Misschien kom ik hem ooit nog wel eens tegen en kan ik hem dat vragen, want ja, dat interesseert me wel.
Als klein broekventje was ik gefascineerd door de 'Klokken van Rome'... Door de heel ongewone gebeurtenis, luisterde ik altijd gespannen hoe de klokken zich 'klaarluidden' voor hun vertrek. Alle registers werden opengetrokken en zij weergalmden hun 'paastonen' over de huizen. Het waren prachtig overheersende klanken en iedereen werd er opgewonden en dan weer stil van. Op mijn kamer keek ik door het raam naar de licht bewolkte hemel of ik toch maar niets kon zien van de vlucht. Ik dacht aan de verhalen die opa, oma, papa en mama in het verleden vertelden en mij ervan overtuigden dat zij "ze" al gezien hadden. Ik kon me wel een beeld voor ogen halen hoe de gevleugelde klokken er moesten uitzien, maar nooit had ik ze écht kunnen waarnemen of aanschouwen. Dat stemde mij droevig... Waarom was ik toch weer de pechvogel die de 'Klokken van Rome' nog nooit had gezien? Ik had als enige troost dat ze naar Rome vlogen om lekkere paaseitjes te halen...
Dag na dag telde ik zenuwachtig af. Mijn geduld werd op de proef gesteld... Toen de drukte rond de paasdagen zich meer en meer liet voelen en ik op school werd betrokken bij de heisa rond Goede Vrijdag, drong het tot mij door dat het nu echt niet lang meer kon duren. Iedere morgen, nauwelijks uit bed, keek ik of er nergens een silhouet van een klok aan het firmament te zien was.
Na enkele woelige nachten was het zover... Nog één keer slapen en de paaseieren zouden er moeten zijn, ja, als alles goed ging tenminste. Zondagaochtend héél vroeg werd ik wakker en ongeduldig lag ik te luisteren naar het gonzende geluid van de terugkerende klokken... En plots..., het verlossende geluid van 'dé klokken' een blijde verwelkoming, een momentopname van intens geluk. Ik jubelde en sprong rond in mijn kamer. Door al de drukte was ik vergeten aan het raam te kijken of ik "ze" kon zien overvliegen. Wéér had ik ze gemist, en wéér was ik teleurgesteld toen mijn papa zei dat hij ze deze keer ook weer had gezien... De gelukzak!
Ondertussen had het luiden opgehouden, het wachten werd ondraaglijk en het adembenemend moment brak aan! Joepie! Paaseieren zoeken in de tuin! Groot was mijn verwondering toen ik de tuin in rende en de eieren verspreid zag liggen tussen struiken en planten. Er lag zelfs een immens exemplaar in de kruiwagen van de tuinkabouter, en één achter het kleine raampje van het tuinhuis! Na alles te hebben verzameld in een mand was het tijd om te ontbijten. Vanop mijn stoel keek ik vol bewondering naar de mand met de eieren op de buffetkast en vroeg me toch af hoe het mogelijk was dat ook maar geen enkel ei was gebroken. Die 'Klokken van Rome' zijn toch wel specialisten dacht ik bij mezelf...
Zi nâ-j-èmme'k al dikkes ambras g'at mè-j-Oilsjteneirs auver da stom Ros Balatom van Oilsjt nowô, mor faitelaik is da zu stom as da't gruët is, want dâ peirt van Oilsjt daddis gië peirt, daddis nen éizel! As g'er iet auver vroëgt on die Oilsjteneirs tèn kènne ze ni-j-antwaurde. Vroëgde of da't een mèrren is tèn wéite ze't uëk ni... Mor ik wéit et zènne wâ da't is, ik èmmer isj dicht bèigestoën en isj on gevoeiltj en 't is nondedzjuë ne kartongen éizel! Z'èmme vazzeléive geprobéirt vèr ons Peird, 't iëneg écht Ros Bajjortpeirt noër te moëke en 't is gillegans mislikt... As ge d'r goe nor kèkt nor dâ Ros Balatom, tèn wèrde toch benaat. De kinnjere doen d'r ne schrik van op! Oe dâ ze dâ nog dèive bouitenoële dâ verstoëne 'k ni zènne... Dâ biëst stoë vol plekke, dâ mangkéir van tien néigen iet nowô! En tèn zegge die-j-Ajoine dad' ons Peirt van Dèrremonde ni kan tippe on dâ van éir! Dâ van Oilsjt is gin sjik toebak wèirt, mor 't Pèirt van ons dad' éi miljoene onder zanne stèirt! D'r bei wéir èmme 't al dikkes genoeg méigemokt nowô. As in Dèrremonde 't Ros Bajjort zan ronde doet, stoën d'r bekan e miljoen mènsje te kaike en as dâ Ros Balatom van Oilsjt afkomt in éire karnavalstoet tèn drouid' alleman èm om vâ schomte!
Het Ros Beiaardlied of 'den Dèrremonsen Brabbasong' publiceren wij hier voor degenen die het nog niet onder de knie moesten hebben. U hebt uiteraard nog voldoende tijd om het in te studeren tegen 30 mei 2010, want dan doet het Ros Beiaard zijn ronde, in de stad van Dendermonde...
Hierna de volledige tekst door Prudens van Duyse (1804-1859).
1. 't Ros Beiaard doet zijn ronde In de stad van Dendermonde. Die van Aalst die zijn zo kwaad Omdat hier 't Ros Beiaard gaat
Refrain: De vier Aymonskinderen jent Met blanke zwaard in d'hand. Zie ze rijden: 't Zijn de schoonsten van ons land 't Ros Beiaard hoog verheven Hij is in het vuur gebleven Zie 't Ros Beiaard hoog verheven Zie 't Ros Beiaard zeer charmant.
2. 't Ros Beiaards ogen fonk'len Zijne brede manen kronk'len En hij wendt hem fraai en vlug Met vier broers op zijne rug.
3. Hun harnas, schild en lansen, Blinken bij de zonneglanzen, En den Beiaard 't vooisken geeft, Daar het Ros zijn eer in heeft.
4. O Dendermondenaren, Blijf altijd de roem bewaren Van het paard zo wijd vermaard Als de grootste man op aard.
5. 't Ros Beiaard is ons glorie, En benijdt g'ons de victorie, Aalst, gij hebt nog min verstand Als ons ridderros vaillant.
6. 't Ros Beiaard hoog verheven, Hij heeft hem in 't vuur begeven, En het werk, op 't oorlogsveld, Alles voor zijn groot geweld.
Het ligt in de lijn der verwachtingen dat de Aalstenaar weldra geen slaap meer zal kunnen vatten... In 2010 heeft immers opnieuw een Ommegang plaats van het alomgekende Ros Beiaard in de Dender- én Scheldestad...
Op die bewuste dag zal Dendermonde weer in de internationale belangstelling staan en de 'vete' zal andermaal voor de nodige spot en humor zorgen. En dit alleen maar omdat de galop van het Ros Beiaard nog steeds weerklinkt tussen het dichte gebladerte waarvan hij het symbool vormt... Niettegenstaande de rivaliteit 'zo oud als de straat' is of zelfs nog ouder, zullen de bewoners van beide steden geen gelegenheid ongemoeid laten om elkaar in het hemd te zetten.
Op die bewuste dag zal het Ros bereden worden door vier broers die elkander rechtstreeks opvolgen en geboren zijn in Dendermonde, uit ouders die de stad bewonen. Zij zullen het Ros berijden als fiere 'ridders' met opgeheven degen en regelmatig de jubelende menigte een hoofse groet brengen. Het 'Peird' zal voorafgegaan worden door de acrobatische nar, in de volksmond 'Kalleke Step' genoemd die zal dansen en springen. De 'vedelaar' (vioolspeler) zal het statige Ros Beiaard vergezellen op zijn tocht door de stad.
Op die bewuste dag zullen de buskeniers de toegangswegen tot het marktplein bezetten, hun musketten in aanslag en op het 'Peird' gericht. Ros en 'ridders' zullen strijden voor hun recht en vrijheid. Het Ros zal steigeren en door het hete vuur stormen en tot driemaal toe teruggedreven worden... Uiteindelijk zal het onstuitbaar doorbreken langs de kant van het Justitiepaleis, onder de luide kreten van de duizendkoppige menigte en de klanken van de beierende belfortklokken.
Op die bewuste, voor de stad heilige dag, zal Beiaard weer op stal moeten. Voor de openstaande poort zal het weifelen en deinzen en na nog éénmaal gesteigerd te hebben, en na een laatste groet van de Vier Heemskinderen, zal het binnenstappen... Wanneer de poort dan langzaam gesloten zal worden zal bij vele Dendermondenaars weer de gedachte rijzen: "Zal ik het nog eens mogen beleven?"...
Op die bewuste dag... gojje ni moete zjiëvere of diskettéire, want ons Peirt is vanachter zu schuën as vavéire!
Moest ik nu van Aalst zijn had ik uiteraard de volgorde van beide steden in de titel omgedraaid, maar ja, enig chauvinisme is altijd wel op zijn plaats...
Wie herinnert zich niet de gezongen wederzijdse aversie tussen Dendermonde en Aalst? "'t Ros Beiaard doet zijn ronde, in de stad van Dendermonde. Die van Aalst die zijn zo kwaad, omdat hier 't Ros Beiaard gaat...". De rivaliteit tussen beide plaatsen zit er diep ingebakken en is eeuwenoud! Velen denken echter dat deze vete het bezit van het alomgekende Ros Beiaard als oorzaak heeft. Niets is minder waar beste mensen! Deze vete dateert reeds van véél vroeger. De eerste geschillen voeren ons naar de 14e eeuw en de rivaliteit vindt vermoedelijk haar ontstaan in de zware tolrechten die de Heer van Dendermonde hoef op de Dendervaart tussen beide steden. In 1319 waren hieromtrent klachten bij de Graaf van Vlaanderen. Wel is het zo, dat de onderlinge naijver steeds gepaard ging met de aangeboren zucht om te spotten. H. Van Hese legt hieromtrent heel wat bloot in zijn boek 'De rivailteit tussen Aalst en Dendermonde". Door de jaren heen zijn omtrent dit item diverse werken en publicaties verschenen en opvallend is dat deze telkens meer in de belangstelling kwamen als er weer een Ros Beiaardommegang nakend was. Wij besluiten hieruit dat wij de komende maanden opnieuw moeten uitkijken naar diverse zaken in dit verband. Er is namelijk een Ros Beiaardommegang voorzien in mei 2010...
De Ommegang van juni 1952 heeft echter wel een stempel nagelaten in de geschiedenis omtrent de aloude vete. In Aalst werden snode plannen gesmeedt om het Dendermonse 'Peird' te roven... Enkele Aalstenaars hadden zich uitgegeven als journalisten en raakten met een smoes binnen in de stelplaats van het Ros. Zij gaven hun ogen de kost en namen ook enkele foto's. Hiermee konden ze de roof beter voorbereiden. Op een nacht, kort voor de Ommegang' zouden zij hun slag slaan. Wat zij niet wisten was het feit dat hun plannen waren uitgelekt. Toen zij op de bewuste nacht verschenen in Dendermonde, werden zij er onthaald door enkele stoere binken die hen op de vlucht joegen... De paardenroof mislukte!
Een Dendermonds rijmelaar maakte er volgend gedicht over: Zo dachten nu de Aalstenaars met hunne lege kop. Want denken is voor iets raars, dat rijmt uit gans dees mop... Welnu, O 'Aalsterse vrienden', dan is 't niet al wat hier is. Het eeuwenoude Ros, gewis, is meer dan Aalst kan! Maar weet u, dat onze Ommegang, urenlang folklore, vermaard is buiten Aalst, heel ver. Ja, dorpen steden landen door? En hier kan zeker Aalst niet aan, maar ook dat wist u niet. Dat wij ver aan de kop wel staan van wat g'in België ziet. Onze Ommegang heeft derde plaats van Cavalcade of stoet. Na Brussel en het 'Heilig Bloed'. Dat Aalst eens beter doet. ------------------------- Wordt vervolgd
Zoals ik in mijn eerste berichtje liet weten, zal hier ook af en toe eens iets verschijnen over mijn hobby's. Eén daarvan is namelijk 'Carnaval'... Het begon allemaal in 1979 toen wij in onze stad een carnavalvereniging uit de grond stampten met als naam: 'De Tijlvrienden'. De naam was vlug gekozen doordat wij onze stamkroeg in café 'Tijl' hadden op de Grote Markt. De uitbater was ooit Prins Carnaval (1967) geweest in onze Ros Beiaardstede. In 1989 zou ik zelf deze titel voor het eerst mogen dragen. In 1997 werd ik voor de tweede maal verkozen en in 2002 verkreeg ik de titel van Keizer Carnaval van Dendermonde... Carnaval beleven is iets apart. Ondanks het feit dat velen negatief staan tegenover deze 'Lof der Zotheid' is en blijft het een feest voor velen. Ik zal zeker nooit betwisten dat Carnaval door sommigen soms wordt aangewend om bepaalde zaken te 'regelen' of te 'presteren', we moeten wel meestal vaststellen dat dit géén carnavalisten zijn die dergelijke handelingen ondernemen. Enfin, ondertussen ben ik sedert geruime tijd commissaris voor de provincie Oost-Vlaanderen van de vereniging Centrum België en nationaal secretaris van Fen Europa Afdeling België. Geregeld zal hier dus wel een 'stukje' verschijnen omtrent deze hobby. Thans zijn we aan het uitlopen, we naderen namelijk het einde van het seizoen, maar toch staan nog enkele uitstappen op de agenda. Geïnteresseerden kunnen steeds een kijkje nemen op volgende websites: www.centrumbelgie.be, www.fen-europa.be En wie het meer lokaal wil houden kan ook terecht op www.carnavaldendermonde.be.
Z'èmme mè vâ kintsj avoën geliërt as g'iet belauft dâ ge dâ tèn uëk moet doen. Awel, ik em ierbauve geschréive da'k af en toe isj iet gingk schraive in 't Dèrremons en ondertisse stoën d'r al e poër lainen op... Nâ-j-uëre'k ier en toër al zègge: "awel santéi, waddisdaferiet?"... Ge moet éir ni ongerist moëke d'r schil niks on manne kompjoeter, 't is gewuën Dèrremons... en dâ sommegste mènsje dâ nâ ni kènne léize d'r kanne'k ik nâ-j-uëk ni-j-on doen nowô. Alléi verouit g'etj nâ toch al e gedachtvan 't géin dâ g'ier vantait isj goë téigekomme. Véil léisgenot!
Het bekijken van diverse blogs op seniorennet heeft mij ertoe aangezet om ook maar eens een blog te starten... Ik ga alleszins trachten om u te boeien met verschillende onderwerpen. Zo zullen ondermeer hobby's aan bod komen, maar eveneens zal er regelmatig eens een tekstje in het Dendermonds dialect verschijnen (voor de liefhebbers)... In het verleden deed men vaak op mij beroep om een column te schrijven voor diverse week- en advertentiebladen en dat bleek, tot mijn grote vreugde, telkens een geslaagd initiatief. Thans zijn er verschillende verenigingen die een stukje in het Dendermonds vragen om in hun tijdschriften te publiceren. Op die manier komt onze verdwenen 'moedertaal' dan toch nog eens aan bod.
Wil je contact nemen met de blog voor het sturen van een foto, het geven van informatie of het vragen om inlichtingen, stuur uw email via het voorziene vak hieronder. U kan ons helpen bij de identificatie van personen. Herken je iemand dan vernemen we dit graag met een email.
