Deze blog toont U maar één pagina. De andere worden in een archief geplaatst. Door onderaan de pagina op één der pijlen te klikken kom je verder. Je kan ook een onderwerp in onderstaande inhoud aanklikken. Oudere publicaties worden nog regelmatig bijgewerkt.
Van alles wat... ... over de enige échte Ros Beiaardstad! Het wel en wee van Dendermonde, veel fotomateriaal en af een toe een vleugje humor in ons dialect!
Bent u in het bezit van fotomateriaal van alles wat met Dendermonde (geen deelgemeenten) te maken heeft, en wenst u dit op het blog te zien verschijnen? Aarzel niet en geef ons een seintje op jpmc@skynet.be.
Wij danken u bij voorbaat!
En... mocht u dit blog goedvinden, kan u in de linkerkolom een waardering geven (beoordeel dit blog).
15-06-2008
Een cinemaverleden...
In het verleden telde onze stad een aantal cinemas, als onderdeel van het amusement van de inwoners.
Later werd dit Elisabeth Palace 19261932 en Cinema Rex 1933-1936.
Van 1937 tot 1962 werd op diezelfde locatie Cinema Plaza uitgebaat.
-Cinema Moderne draaide films van 1917 tot 1926 en was gesitueerd waar later het Café t Moleken gevestigd was aan de Franz Courtensstraat (inmiddels ook verdwenen).
-Cinema Pathé was gevestigd op de hoek van de Veerstraat en de Scheldestraat van 1911-1914 en werd toen uitgebaat door de familie Bauwens.
-Cinema Minerva Palace was gesitueerd op de Vlasmarkt van 1923 tot 1934.
-Cinema Paleis Koningshof werd uitgebaat door de familie Schellekens van 1926 tot 1937.
-Cinema Roxy in de Sint-Jorisgilde draaide van 1939 tot 1972 en vormde evenals Cinema Plaza een sterke concurrentiestrijd met Cinema Belgica.
-Cinema Belgica in de Kerkstraat (thans CC Belgica) zullen zich velen nog herinneren. We onthouden hier vooral de familie Rijdant. Hier werden films gedraaid van 1939 tot 1984.
Er komt schot in de zaak! Piër van Tatjes had het enkele dagen geleden nog over het feit dat er weinig beweging kwam in de organisatie van de Ommegang 2010 (zie ook hier op dit blog zijn brief aan de burgemeester). Maar nu kan het aftellen beginnen. Jean-Pierre de Lamper schreef onderstaand artikel voor 'Het Nieuwsblad':
't Peird is op komst - 14/06/2008
DENDERMONDE- De vzw Ros Beiaardcomité werd donderdagavond plechtig geïnstalleerd in het stadhuis. Niets staat de organisatie van de Ros Beiaardommegang nog in de weg. Dendermonde raakt nu al in vervoering: 't Ros Beiaard doet zijn ronde. Burgemeester Piet Buyse (CD&V): 'Op 30 mei 2010 trekt het Ros Beiaard weer door de straten van Dendermonde. 't Is te hopen dat het weer beter is dan in 2000', zegt hij.
Bijna tien jaar geleden was het zo'n rotweer dat de Vier Heemskinderen van het paard moesten blijven.
Die Vier Heemskinderen, daar zijn ze in Dendermonde nu nog niet aan toe. Er zal nog een en ander over te doen zijn.
Wat wel een feit is, is dat de vzw Ros Beiaardcomité boven de doopvont gehouden werd. Daar maken 17 mensen deel van uit. Het zijn niet de minsten: de burgemeester en de vroegere burgemeester zijn er bij, net als Oost-Vlaams gedeputeerde Jozef Dauwe en bijvoorbeeld volksvertegenwoordiger Barbara Pas. Maar er zijn er nog veel meer, schepenen, gemeenteraadsleden en oudgedienden van diverse Ros Beiaard- en reuzenommegangen.
'Niet toevallig maken ook de drie voorzitters van de Ros Beiaardcomités van 1975, 1990 en 2000 deel uit van de nieuwe vzw', zegt Piet Buyse.
De gemeenteraad van Dendermonde gaat op woensdag 18 juni over tot de officiële voordracht en de aanduiding van de bestuurders. Pas daarna kunnen de laatste formaliteiten vervuld worden om de vzw ook effectief op te starten. De statuten en de akten worden dan neergelegd bij de Rechtbank van Koophandel en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Piet Buyse is voorzitter van het Ros Beiaardcomité. Hij leidt de vergaderingen en tekent de officiële stukken. Zijn functie is dubbel: hij vertegenwoordigt de stad in het comité en het comité bij de stad.
De algemene vergadering is het hoogste orgaan van de vereniging. Alle leden van het comité maken er deel van uit. De vergadering houdt zich bezig met financiën en princiepebeslissingen zoals het vastleggen van de data van de ommegangen en het aanstellen van de Vier Heemskinderen. Daarnaast is er ook nog een raad van bestuur en uiteindelijk zijn er zeven cellen, die uit specialisten van verschillende vakdomeinen bestaan. Het zijn de cellen financiën, artistiek, techniek, communicatie, figuratie, paarden en veiligheid.
De algemene coördinatie van de Ros Beiaardorganisatie is in handen van intendant Franki Hervent. Hij blijft regisseur van Katuit en ontwikkelt het draaiboek en het scenario van de komende Ros Beiaardommegang.
Een beeld van de centrale (eerst 901, later 101) die zich in het politiebureel bevond aan de Franz Courtensstraat. We zien op de foto Hoofdinspecteur Louis Scholliers van de stedelijke politie en Eerste Wachtmeester Gilbert Van Rijsselberghe van de Rijkswachtbrigade Dendermonde.
De nieuwe gevangenis met al de pro en contra's stond geruime tijd in de belangstelling en zal er alvast nog dikwijls komen in te staan. We hadden onlangs een interview met Piër van Tatjes. We kregen op onze vragen enkele gevatte antwoorden...
Piër wat is uw mening omtrent de nieuwe gevangenis die er dra zal komen? Iëst en vèrral meniër wille'k â loëte wéite dâ'k vriëdeg groeitsj ben dâ ge mèi-j-ouitkiest vèr e poër vroëge on te stelle. En vèr nâ t' antwaurde op â vroëg. Zelf èmme'k nog nuët in 't prézong gezéite mor ik èm mèe loëte vertèlle dâ't uëg tait is datter e nief komt.
U bent nogal vaak vlug op de hoogte van de ontwikkelingen in de stad. Weet u toevalig meer over de nieuwe gevangenis? Awél meniër, woër dâ ze goë komme dad'èmme de mènsje verlèje wéik kènne léize in sommegste gazètte. Ik goën d'r mè ni-j-auver ouitspréike of dâ 't nâ de goej ploitsj is of ni, doër moeje'k mè ni méi. Ge wètj, vèr den iëne zâ dâ goe zain en vèr den andere zâ dâ ni goe zain. Mor ik èm toevalleg mè ne persuën geklapt die auver twië w¨éike in de Buëmait on 't potrètte trèkke was, zuëgezèit in de gebiere van de ploitsj wordâ 't nief prézong zouë komme. Dâ was ne vrië zjantiejen tip en ge kost dor uëk isj iet on vroëge. Ik èm on dië mènsj gevroëgt vèr wâ datten faitelaik on 't portrètte trèkke was van em ploitsj wordâ niks'n stoët... Ge verstoët, ik kom attait em bitsje op man kausen af, mor ik blaif op manne kivief nowô!
En? Heeft dat heerschap dan ook op uw vraag geantwoord? Vanèigest dadde. Diën tip éi mè gezèit dâ't vrië schuën gingk wèrre. De mènsje datter moete verblaive goën éir touis voele in dâ nief spel. Ik èm d'r straks al gezèit dâ't ne vrië zjantïejen tip was, en dâ zain giën léigene want â-j-éi mè¨'n tiëkeningk gegéive van dem binnenkant van't nief spel. 't Is te zegge van 't géin dâ ze proppozéire. Wâ dâ nâ ni gezèit is dâ't zuë zâ wèrre nowô.
Piër toont ons de tekening die hij van de persoon ontving en wij waren zo vrij hiervan een digitale opname te maken die wij bij onderhavig artikel voegen.
Piër nog een laatste vraag. Welke bestemming moet de oude gevangenis aan de Sint-Jacobsstraat volgens u krijgen? Daddis vanèigest nen anderem botram nowô. Faitelaik èmme'k d'r uëk al zitten op pèize en volgest mèi kènne ze d'r 't best em fiëstzoël vâ moëke, dâ me vedrom af en toe-j-isj kènne gon danse gelèk as in den tait in 't Kauningsof in de Dikstroët. Wie wètj géive de pompiers tèn vedrom ginnem bal gelèk as vroeger, en de Dongstroët en den Aavéidéi... Mè dâ ge d'r nâ toch auver begintj... Ik èm op nen oëvet isj zitte tiëkene en ge kraigt dâ vâ mèi, mor ge moet dâ dervéir nij-on alleman loëte zien zènne. 't Zain twië tiëkeningskes, iën van de kant van 't Prézongstroitsje en iën van den achterkant. Dâ ge dad' on e poër mènsje nikke loitj zien, dâ kan mè nâ ni géive, mor alleman moet man koeinsjtwèirke ni-j-'n zien nowô!
Piër wij danken u voor uw bereidwilligheid en voor uw medewerking aan dit interview. Ach mènneke, dâ kan mè-j-ammel ni géive. Azze'k mor kan èlpe!
De digitale opname van de tekening die Piër kreeg van 'den tip'.
Hierna publiceren wij de twee tekeningen die Piër van Tatjes ons overhandigde. De eerste afbeelding toont een vooraanzicht van de feestzaal aan de Sint-Jacobsstraat. De onderste afbeelding toont ons een ontwerp van de achterzijde die uitgeeft op de parking van de Colruyt...
Op onderstaande foto een beeld van het kruispunt aan de Mechelsepoort. Het was toen alvast niet zo druk op dat punt als vandaag... Bemerk vooral nog beide bruggen, de Dender- en Schelde, de spooroverweg met centraal op de foto het 'bareelwachtershuisje', de kranen van de haven, ...
Is dâ nâ-j-e wéir? t Is vèr de mieren op te krouipe! k Zouë bouite moete vèirve op manne koer, k zouë mannen of nog ewwâ moeten voersj arranzjéire, allâ ik zouë bouite nog ewwâ vanalles moete doen van ons madam. Mor kènde nâ mè-j-azuë wéir dr on beginne? Wad avans Ge kèn ni verouit of achterouit!. Woëter giete! Ze zèlle dad ont stat gewéiten èmme zéiker want zèmme in éir leste boekske van t statsmagazien geschréive dâ ge zantzakskes kèn kraige!
Ons madam éid al een zoëg gespanne zènne omdâ t wèirek ammel blaif stoën. Mor ik kannek ik dr nâ toch uëk ni-j-on doen nowô.
Langst den iëne kant trèkkek et mè ni-jn-oën dât rèigent, binsjt moetek niks doen. Mor langst den andere kant zittek mè dâ gezoëg vâ madam nowô! Ge moet éir béizeg uëre Ge moet die roëme dr zien stoën, en ge moet diën of dr zien ligge en véil vaiven en zesse. Dâ de die van t stammenéi moest vroëge vèr éir roëme te vèirve of ver éiren of t arranzjéire, ge zoitj wel springe zèi ze van de wéik.
k Em éir gezèit dâ diën of dr binnen een mointj of twië drèi uëk wel nog zâ ligge en dâ die roëme dr uëk nog wel zèlle zain tèn, en ze was vanèigest wèrral in éir gat gebéite nowô. Ik mag er sèrrewaurdeg niks nimmer téige zegge of ze begint te roepe en te tiere. Dâ zâ t kiëre van de joëre zain pèizek
Gistere wast gillegans koekembak. Ze vroeg vèr tèn t èlpe on éire gruëte kouis! k Em gantwaurt dâk téigen ammel dâ stof ni-j-n kan! Zist in een kolèiren afgestapt k Em nog geroepe: Azuë zâ de gruëte kouis uëk ni gedoën geroëke zènne mèske! As ze gisterenoëvet touiskwamp éi ze gin alf waurt gezèit. Zéid éir krolaizers ingedrouit en zis in t klei koëmerke gon sloëpe! Ik èm fèrrem gemakkelaik geléige alliën i manne nest!
We publiceren alweer een tekst van Georges Dierickx. De titel van het liedje is "Zouë 't woër zain?". We kunnen u echter niet meegeven op welke melodie het liedje wordt gezonden, doch deze melodie is door vele Dendermondenaren gekend.
Zouë 't woër zain madam? Zouë't woër zain meniër? 'k Kan 't ni geluëve dâ zieje van ier. Ze zègge nâ téis, en 't ander tèn fléis. Wanniër zain 't léigene, wanniër is't tèn serjéis?
Ze zègge dâ d'n dië dâ getraad is verkiërt mè zam bloetèige vraa. Ze zegge dâ twië mènsje van 't zèlde geslacht naa mè makandere kènne traa....
Zouë 't woër zain madam? Zouë't woër zain meniër? 'k Kan 't ni geluëve dâ zieje van ier. Ze zègge nâ téis, en 't ander tèn fléis. Wanniër zain 't léigene, wanniër is't tèn serjéis?
'k Dift van de mèiret mè moejte man uëgen aupetrèkke... Vraidag den dertinsjte!!! Wâ bènne'k naa-ja-ammel te verwachte. 'k Mag mè-j-anders al mè moejte boezjéire of ik èm iet véire... Ik moest normoël vèireve, mor dor beginne'k ni-j-oën. Binsjt de kèrtste kiëre ligt dië vèirefpot de gront op, of stouike'k van die liër. 'k Moet normoël nog e stiksken omstéike in den of, mor 't zal uëk vèr vandoëg ni zain. Gegarandéirt dâ'k die spouë i manne voet kraig! Manne vellau dië blaifd' uëk op stal, ik ben ni vâ gedacht van d'r ieverst nen touimel te goën! Vandenoëvet goëne'k ni sloëpe véire den twèlve. Azze'k diën trap opgoën kanne'k er gemakkelaik afstouike... En ze moet mè ni vroege vèr iet ouit de kèlljer t' oëlen uëk, want zâ ni woër zain. Ne muër mè kaukent woëter zèlde mè vandoëg uëk ni van de stauf zien pakke of 'k bèn léiventeg verbrant! Gon visse doen'k uëk ni want 'k lig garantie mè man sjokkedaize de Forten in! 'k Em mè nen dag konzjéi gepakt, want op mâ wèirek komme'k uëk miëstal dinge téige die-j-op ni véil 'n trèkke. 'k Pèis dâ'k mâ ne gillen dag in ne zéitel goën pladaize zonder te boezjéire. 't Zâ nâ moete likke dâ d'r ne kader op manne kop zâ valle zéiker? Man madam die zeg vanèigest dâ'k et wèrral goe gevonnen èm vèr niks te moete doen nowô. Alle galaik, ik moet et ni wéite op zuë nen dag! 't Is uëk dorrom datter vandoëg mor iënen artikkel op den blog komt. Ik dèif mè moejte iet schraive dâ'k pèis datter iet goë vâ komme!
Enkele kranten schenken aandacht aan het feit dat de Grote Markt tijdens de maanden juli en augustus verkeersvrij zal worden gehouden. De horeca lijkt dit een goed idee te vinden, en ja, waarom niet? Sommige politiekers zijn er tegen... Maar ja, de reden is wellicht om enige oppositie te voeren of de krant te halen op die manier... Nu lijkt het ons eveneens noodzakelijk dat tijdens de niet-verkeersvrije periodes gevaarlijke situaties ontstaan doordat fietsers en bromfietsers het marktplein kruisen zowel komende uit de richting van de Ridderstraat en rijdend naar de Kerkstraat, alsook omgekeerd. Vaak halen ze zefls tamelijk hoge snelheden. Vooral in het weekend wanneer de terrasjes afgeladen vol zitten zijn er vaak spelende kinderen op het marktplein, terwijl de ouders genieten op een terrasje. Misschien moet deze toestand ook eens de nodige aandacht krijgen in de toekomst. De fietsers en bromfietsers kunnen beter de daartoe voorziene weg gebruiken... Die enkele meters gaan het waarschijnlijk niet maken.
Een gelegenheidsjazzband speelt ter gelegenheid van de opening van het Cultuurcentrum Belgica aan de Kerkstraat (sept. '96).
Uiterst links op de foto, toenmalig cultuurschepen Ferdy Willems. De band (vlnr) Marc Van Gijseghem (bassdrum), Eric Bals (bastuba), Marc Hotte (banjo) Franky Van Der Slock (sax tenor), Norbert De Snock (sax alto), Jempi (snare).
Wéir willen ier een bèidroëge loëte verschaine van de ziktes die vroeger in 't stat gewéisd' èmme en die d'r af en toe nog zain. We géive ne laist mè-j-ouitlèg bèi. Nâ ni dâ me wéir doktaur zain, mor w' èmmen onz' uër te louistere gelèit bè-j-e poër aadere doktaurs, omdâ die miër wéite as de nieve. Ne mènsj zouë vantait verschiete wâ dâ g'ammel kèn kraige en mè wâ dâ g'op â laif kèn luëpe! Alle ziktes zain ni vernoemt omdâ d'r ziktes zain die-j-ier Dèrremonde nuët ni gewéisd' èmme. D'r zèllen uëk mangkemènte zain die mangkéire, mô dâ zèlde nâ wel verstoën nowô.
-afgangk: de fainen arrèt, plat afgoën. -auverboeft: te véil gefrètj, nen èindezjèst. -('t) bistsje: te véil van 't goet! -bloetblain: van op â puëte te kloppe. -branneg: op 't woëter. -broëke: vèrral 't smèires. -dobbel fléiris: zwoëre longontstéikingk. -drouëlings: vam dem bloettrik of zuë... -druëge léiver: ... -('t) flissain: graalaik painlaik. -floer attak: iet on â-j-èrt. -geroktait: uëk on â-j-èrt. -grip: gewuëne, Spoinsje, enzuëvoersj... -(den) ik: van 't lache of van â t' oste mè't frèite. -iksel: van em miggebéit, of on â gat, enzuëvoersj... -kaa pis: mizéire op â woëter of van de kaa. -('n) kèst: e rappeke op e wondeke achter e poër doëge. -kingkoest: ne zwoërem bas, ne liëleken druëgen oest. -klèm: gevoërlaike zoëk! -koppain: vraamiddel téige seks. -kouën oest: gelèk as van em bronsjit of van 't smuëre. -léiverserauze: vâ ... ge wètj wel zéiker? -mouilploëg: montontstéikingk (bè sommegste vraas zonder zjiër). -nieze: atsjie. -opluëpingk: van 't bloet. -schèile koppain: migrèine of van 't gezoëg of van de zouip. -schèrft: vroeger véil miër as naa. -sèskes: de stouipe, kènde kraige vâ nen ambetanterik uëk. -sèjjatik: vrië painlaik en moejelaik stappe. -snotvallingk: gekèntj. -spéin: on â gat. -staailuëg: van déir 't sléitelgat te kaike. -tampain: vèr de miere op te luëpe. -uërlap: dem bof, of een lap van â vraa. -uërontstéikingk: doed' uëk graalaike zjiër. -vait: on â vinger (uëk 't fait). -vallingk: wèr réigelmoëteg isj opgedoën, is goejekuëp. -vappuirkes: 't kiëre van de joëre. -veroërt: van de kaa in de wintjer on â billes. Kan uëk on 't gat. -verschot: in de rig. Goej ploëg vèr e poër doëge touis te blaive. -vliegende tèiringk: naa-j-is dâ "tubberkulauze". -voetbalknie: gelèk as tennisèllebaug en biljaarballe. -vouil tong: van een auverlouë moëg (uëk nog ander betiëkenis!). -wèrt: in 't schueë Vloms "vrat". -wiër: op â-j-ande van 't wèirke, op â voete van 't stappe. -woëtergalle: van te véil... -zéine: man van zam vra, vraa van éire man. -zwèire: van te véil sjokkelat. -zwèrkes: brant bè de jéigt...
Pèirdemiddele téigen sommegste genoemde ziktes en mangkemènte kènde béiter vroëge on d'aa mènsje. Die wéite vantait miër as den doktaur.
Reeds geruime tijd zijn er perikelen rond de woningen aan het Nieuw Kwartier. Voor wie het Nieuw Kwartier niet kent, dit is een plek aan de Brusselse Forten. Er staan enkele woningen, zijnde "overblijfselen" van de noodwoningen aldaar opgetrokken na WO II.
Alle nieuwe wetten en de beslommeringen daaromtrent zorgen ervoor dat deze woningen in een parkzone staan en dus zonevreemd zijn.
Vele jaren geleden werden deze woningen onbewoonbaar verklaard, maar de bewoners deden er alles aan om hun woonst terug bewoonbaar te maken, en waarin zij ook slaagden. Men deed meer dan dertig jaar de ogen dicht en liet de bewoners begaan. Wanneer de bewoners vroegen om waterleiding te leggen aan het Nieuw Kwartier, weigerde het stadsbestuur. Deze weigering had te maken met het feit dat een gerechtelijke procedure tegen de bewoners liep.
Al degenen die er verblijven kregen een sociale woning aangeboden, maar gingen daar niet op in. Hun reactie was dat ze op het mooiste plekje van Dendermonde wonen en zij geen zin hebben om huishuur te gaan betalen, waar ze nu gratis wonen.
Niettegenstaande reeds enkele jaren een procedure van uitdrijving loopt tegen de bewoners willen zij niet verhuizen. Zelfs een verzoeningspoging voor het Vredegerecht draaide op niets uit.
Recentlijk nog werd een gerechtsdeurwaarder aangesteld door de stad om deze mensen uit hun woningen te zetten.
Misschien vinden sommigen het tijdstip niet geschikt om over carnaval iets te publiceren, maar onderstaand item willen we u toch niet onthouden!
Carnaval is een levend volksgebruik. Het is een fascinerend, onuitputtelijk en ondoorgrondelijk verschijnsel dat voortdurend verandert naar vorm, functie en inhoud. Voor de mens in vroeger tijden, die leefde onder de materiële en morele dwang van kroon en kerk, moet het een heilzame uitwerking hebben gehad, zich bij het jaarlijks carnavalgebeuren van zijn frustraties te kunnen ontlasten en zijn gal uit te spuwen. De middeleeuwse mens beschouwde de periode voor de vasten als een tijdelijk omkeren van de wereld. Ludiek en humoristisch werd het sociale leven en de gevestigde orde bekritiseerd. Carnaval bood hen de gelegenheid een soort revanche te nemen op de functionarissen die vreemd waren aan hun milieu en waar zij in het dagelijkse leven geen vat op hadden.
Toestanden hekelen heeft steeds een onderdeel geweest van carnaval. Wij zijn zo vrij u een voorbeeld te geven. Wij plaatsen het schepencollege van de vorige legislatuur in een teletijdmachine en dat geeft volgend resultaat...
Den Bèire de Pië Bouis Joseph Theodoor Pië Cadron den Abbeluës den Erman Ons Lèineke
De bovenste foto toont ons cafébazin Florine Bertin in haar café aan de Sint-Rochusstraat (begin de vijftiger jaren). Zij was de echtgenote van Petrus "Pirke" De Rocker (foto eronder). Naast de bazin (vrnl) Germaine de Rocker, Robert De Jonghe en Frans De Jonghe.
"Pirke" De Rocker
Deze foont toont ons een Hugo Blommaert en zijn echtgenote Marie Verstrepen in café 'Den Blauwe Steen' aan de Mechelsesteenweg in 1968.
Vâ stroëte en stroitsjes, plèine en plaintsjes, brigges en brigskes...
As g' azuë-j-isj de noëme van de stroëte en de plaintsjes en de brigges van 't stat auverlupt tèn kènde téigekomme dâ g'â vantait toch e poër vroëge stèltj. D'r zain nâ toch noëme bèi wordâ ge vâ zegt: "Woër èmme ze dâ na faitelaik ouitgoiltj?". Alléi pak nâ de Gènsjestiënweg... Worvéir dâ ze dor nâ de Gènsjestiënweg téige zegge dâ d'n wéite'k ni zènne. Dië lup van dem balange ni tot in Gèntj, â schitj al ouit on Appels brigge en daddis nondedzjuë nog ne gillen èntj vâ Gèntj! 't Is grat 't zèlde mè de Brisselsestroët! Die schitj al ouit vâ vèire dâ g'op 't Sin-Zjilles zait en tèn zitje nog een taike vam Brissel! De Mèchelsestiënweg is 't zèlde. Ne kiër 't Kéir verbèi is 't al gedoën... Azuë zain d'r verschèi stuëte die van dem balange ni kloppe. G'ètj d'r op 't Kéir d' Ommegangklaan. Ten iëste 'Den Ommeganck is nèffest 't Vaderlant op de Gruëte Mèrt en ten twidde is den Ommegangk van ons Pèirt d'r nog nuët of nuët ni gepasséirt! Mè-j-ons Kauningklaik Ouis dor èmme z'uëk ni-j-al te véil réikeningk méi g'ave. Léjopol den twidde, Astrit en Baudewain die-j-èmmen ier nâ wel een stroët, mor de rèst gelèk as Pajjaulâ en Fabbejaulâ die-j-èmmen ier nog gi zantwègske... 't Zwèrtzisterouis is uëk azuë-j-iet. Ik èm d'r in giël mâ léive nog gin iën zwèrt zisterke gezien! De Vlasmèrt is 't zèlde. Ejje d'r nâ al iëne kiër vlas zien stoën? Kassèistiëne wordâ g'â puëte kènd'op bréike dad' èmme'k d'r wel al véil joëre gezien! 't Klèi Kortirke, van 't zèlde. Vèr mèi-j-is e kortier vaiftien menniete en kèrtere kortiere èmme'k in gil mâ léive nog ni gewéite. De Sint-Jaurisgille, dâ klopt uëk ni nèig want die kafféi 't Sint-Jauris is op de Mèrt!
't Sjustiesseplain dâ vinne'k nâ wel goe gedoën. Daddis langst den iëne kant normoël dâ ze dâ d'r azuë genoemd èmme nowô, d'r is d'r een stammenéi die 't Sjustiesse^palais noemt! In ale geval aster nog nieve stroëte bèikomme of d'r kom vazzeléive nog isj een fuuze, moete ze ni zoeke achter noëme vèr stroëte of plaine of brigges. Ik èm er al e poër in man arsjieve zitte gelèk as de Gaulejatstroët, de Marsbrigge, 't Indejoëneplèin, de Patrick Méilebroekpuërt, ...
Van ouderen horen we veel verhalen, verhalen, niet meer naar deze tijd te vertalen... Het roept beelden op en vertelt historie, wij noemen dat nu 'pure nostalgie'... De 'senioren' zeggen vaak: "Waar is den tijd naartoe?", voor ons was't een tijd van veel 'taboe'. Ze vertelden toen verhalen van Janneke en Mieken en zeggen nu: "Daar kan de jeugd nu niet meer aan rieken"...
Het gebeurde toen allemaal 'op de willen boef' en toch was gezelligheid troef. Kijk maar naar de melboer, de smid, de schoenlapper en de scharesliep, het lijkt wel of toen alles al op wieltjes liep...
Allemaal beelden van lang geleden, tja, voor ons allen een ver verleden...
Déir 't fait datter mè de Ros Bajjortommegangk wèrral bekan e miljoen mènsje nor ons stat gon komme goë m'n ier een toeristisse toelichtingk géive van 't stat zonder de fuuzegemintjes.
Dèrremonde ligd' in Bèlzje, in de provinsje Uëst-Vlojnnere en 't is geléige in den drèijoek Brissel-Gèntj-Antwèirpe. Al joëre langk luëpe Dèjnner en Schèlle déir en langst 't stat. Ier en doër zain d'r nog e poër béike, grachte en vispitte. De riejaule èmme lange joëre gestongke, mô van dem balange zuë nèig ni-j-as in Oilsjt. Van as 't stat e poër joëre aupegebrauke geléigen éit vèr kollèktaure te stéike is dâ probléim zuë goed' as opgelost en zain d'r ander probléime ontstoën. Bouiten e poër Turke, Marrokkoëne, Spanjoërde, Zjappanéize, Sjinnéize, Ollanders, Doitsje, Ingelse, Kongoléize, Brisselèirs en Westvlomse en Oilsjterse inwaikelinge is't Dèrremonde bewoeintj déir Dèrremontenèirs. Aupenèrteg, verdroëchelaik en vantait wel isj sjovvenistis is den Dèrremontenèir giënen oërdege te noeme. A-j-éi possènsje mè-j-uëpe, vèrral mè-j-Oilsjtenèirs.
De toël, 't Dèrremons, wèr minder om minder gesprauke gelèk as dâ't zouë moete zain. 't Géin dâ ze naa spréike is gemodernizéirt en 't wèr wâ gemakkelaiker verstoën, wâ dâ vroeger ni't geval was. 't Statouis en 't Tribbenoël èmmen alletwië nen taure die bauve 't stat ouitstèkt, mor van as ze die-j-appartementsblokke gezètj èmme on de Mechelsepuërt en on de stoësse zain ze nimmer alliën mè nen taure. Op 't statouis ange nen uëp schillerèis en op 't Tribbenoël wèrre de praizen ouitgediltj.
't Rèljèf is vâ verschillege nivaus. Dâ verschil is te verklèire déir 't fait dâ ze de lèste joëre op verschèi ploitsje van die verkiërsdèlpers gelèid' èmme. Sommegste ligge zuëdoëneg uëg dâ véil mènsje pèize dâ z'in de Vloms Ardenne zitte. De stroëte zain de lèsten tait nèig verbéitert, mor 't éi langk gewéist dâ 't pessies stroëte woëre ouit den tait van de Romaine!
D'r stoën e poër kèirke in 't stat, gelèk de gruëte kèirek, de Poëterskèirek, die van 't Begainof en die van 't Sin-Zjilles-binne. D'r is nog een kèirek mô die-j-is ni van de Kattelikke. Kapèllekes zain d'r uëk genoeg. Die zain vèrral te vinne in de klennik, 't prezong, 't Kolléizje, 't Pansjenoët, de Marikolle en wie wètj woër nog allemoël.
D'r zain uëk nog nen diël stammenéis, fritkaute en van die pittä-spéile. Vâ stambilde doër èmmen uëk ons poërt af. Die stoën d'r in alle saurte en formoëte, en d'r komme d'r nog af en toe bèi. Ier en doër stoën d'r dinges bèi wor dâ ginne mènsj wètj wâ dâ ze d'r stoën te doen en wâ dâ ze faitelaik wille zègge...
G'ètj ier twië kaddemies, iën vèr mezzik te liëre en iën vèr te liëre bluëte vraas te schillere. D'r zain uëk nen diël aa gebaan, mor daddis vèr den Authaitkundege Kringk béizeg 't ave. 't Monnemèntj on 't Eldeplèin dad' éid een iëwege vlam die ne kiër of drèi in e joër brant. 't Kèirkof dad'èmme ze bouite stat gelèit van tien néige vèr ewwâ ploitsj te winne en omdad' anders die-j-ouitdrukkingk van "â ligd' uëk al op Appels" moete verandere in ammel de boeke. Ier en toër ligge d'r van die zwoëre bolle in de Brisselsestroët. Van tien néige zain dâ kanongballe die d'r blaive ligge zain vâ van den aurlogt.
Iëne kiër in 't joër is 't joeremèrt en ne kiër of twië kèiremis. En as't ginne kèiremis is in 't stat tèn is't af en toe wel isj in 't iën of 't ander ouisave. Vroeger waster vèr d'aakes alliën 't Aimansof en de Marikolle, mor d'r zain e poër ristouize bèigekomme, wâ dâ wil zègge dâ g'in 't stat uëk aat kèn wèrre. D'r zain e gil pak meséjoms en tèn zegge ze nog datter ploitsj te waineg is vèr ammel diën aam brol te plasséire. In 't Arsjief dor kènd' uëk nog nen uëp aam brol vinne. Katouit dâ moete me toch isj apoërt vernoeme en de gruëte volkstrèkker is em blaift 't de Ros Bajjortommegangk.
Karnaval werd uëk iëne kiër in 't joër geviert déir nen uëp karnavalmanne en e poër kiëre in 't joër in de gemintjeroët. Ekkonaumis gezien is d'r faitelaik niks te kèrt. D'r is nen uëp wèirek, d'r zain nen uëp doppers en een klatsj zwèrtwèirkers, mor van dâ lèste zain d'r giën stattestikke. Om de zes joër is 't kiezingk vèr ne nieven bèrremiëster, e poër schéipene en nen uëp gemintjeroëtsléide wordâ d'n èlft ni vâ gekènd is. 't Stat éi ne gillen uëp personiël mor d'r zain d'r mor nen diël die wèirke, en dad'is tèn miëstal nog omdâ d'r ier of doër ne polletikker op éir puëte stoë te kaike. Sportalles die zain d'r mor gekomme achter de fuuzes en vèr ploitsj te winne èmme ze die-j-in de diëlgemintjes gezèt. D'r zain wel zwemkommes, iën op de Léjopollaan en iën in 't Kolléizje. Af en toe as 't nèig rèigent ister uëk iën op de Portmanslaan.
Pollies ister miër as genoeg en van de pompiers is niks te zegge, balve dâ ze véil lawait moëke as ze moete bouiterèin. Mor nor 't schaintj is dâ vèr éir niev' ottaus te loëte zien! Schaule zain d'r uëk ni te kèrt. Dâ kènde zien 't smèires om een ier of acht en ront de viere. 't Vouil moet in diere zakke gestauke wèrre die gemakkelaik aupeschéire en wordâ de katte éir kommen in ammezéire.
De plotsj dâ m'n ieronder aupeloëte is vèr dinges dâ me vergéite zouën kènne zain.
We vonden een afbeelding weer van een "Hotel Termonde" uit een ver verleden, aan het Wilsonplein in Gent (Gent-Zuid). Het hotel is het witte gebouw rechts op de foto.
We publiceren de liedjestekst 'Dië schuëne prouimentait' van Georges Dierickx. Het liedje wordt gezongen op de wijze van: 'Wij gaan naar Maxim'. Zelf hadden wij nog het genoegen om het liedje enkele keren te horen zingen door de inmiddels overleden Celina De Deyn, die jarenlang meespeelde in revues die in de stad werden gespeeld door ondermeer 'Kentering'.
Dië schuëne prouimentait, wéir zain èm zuë rap kwait Gedoën mè béize géive, de liefden ons jongk léive. Dem bloeddrik 't rommatis, ons laif is nor de sis 't is vèr a duët te schriëve, ik zeg dâ't tristeg is...
Mor in den tait wazze'k schuën en sjarmant, giën iën fillemstèir die was zuë galant. Mè-j-'n vodde en e stikske katoen 'rouge-baiser' ouëk ni vandoen. 'k Ouë-j-e léike zuë smal as 'n fles, 'k ouë ne gangk 'k was pessies em prinses. Zeg mô dit, zeg mô dat, mor ik zeg éir dad' aat wèrre tristeg is...
Twee afbeeldingen van volskfiguren uit een ver verleden. De eerste is Josephus Bernardus Bertin. Hij was een visverkoper die aan de Greffelinck woonde en later verhuisde naar de Molenberg. Hij had als bijnaam Jef de Kalle. We vonden omtrent deze persoon het volgend gedichtje weer: Jef de Kalle, gingk nor Halle, mè ne stok, vèr ni te valle...
De tweede Dendermondse figuur is Noesje. Volgens verhalen slenterde hij regelmatig in de stad rond en stonk hij uren boven de wind. We tonen een detail uit een schilderij van Louis Jacobs.
In navolging van onze bijdrage over '100 jaar Werk van den Akker' (4.6.2008) tonen wij u nog enkele recente beelden van percelen gelegen aan het Krijgem.
Wil je contact nemen met de blog voor het sturen van een foto, het geven van informatie of het vragen om inlichtingen, stuur uw email via het voorziene vak hieronder. U kan ons helpen bij de identificatie van personen. Herken je iemand dan vernemen we dit graag met een email.
