Deze blog toont U maar één pagina. De andere worden in een archief geplaatst. Door onderaan de pagina op één der pijlen te klikken kom je verder. Je kan ook een onderwerp in onderstaande inhoud aanklikken. Oudere publicaties worden nog regelmatig bijgewerkt.
Van alles wat... ... over de enige échte Ros Beiaardstad! Het wel en wee van Dendermonde, veel fotomateriaal en af een toe een vleugje humor in ons dialect!
Bent u in het bezit van fotomateriaal van alles wat met Dendermonde (geen deelgemeenten) te maken heeft, en wenst u dit op het blog te zien verschijnen? Aarzel niet en geef ons een seintje op jpmc@skynet.be.
Wij danken u bij voorbaat!
En... mocht u dit blog goedvinden, kan u in de linkerkolom een waardering geven (beoordeel dit blog).
01-06-2008
De Rijkswachtkazerne aan de Leopold II-laan.
De Dendermondse Rijkswachtkazerne werd gebouwd in 1879 en bleef, ondanks enkele uitgevoerde werken, aan de buitenkant vrijwel ongewijzigd. Rechts naast de kazerne bemerkt men het 'Zwart Magazijn' dat een jaar eerder werd opgetrokken. Begin de 20e eeuw werd in dit 'stadsmagazijn' het Ros Beiaard en tal van andere attributen van de Ommegang ondergebracht.
In de hedendaagse gebouwen is de Federale Politie ondergebracht.
Het ziet er naar uit dat het gebruik van het alternatief 'brugske' aan het Sas weldra een einde zal nemen.
Er komt schot in de werken aan het Saske. De brug die beide oevers verbindt ligt er ondertussen. Vanaf de Beurzestrat kan je in één ruk naar het Rijksadministratief Centrum 't Saske...
Nâ ni dak iet èm téige de pollies van sèrrewaurdeg, mor iërlaik gezèit vinnek dâ de sjandèirme vâ vroeger toch miër oënzien kréige. As ge die manne zag afkomme, tèn begost ne mènsj al te bibbere nowô Die zwèrte kostums, die-j-uëge kepies Alléi ge zag ze vâ vèire komme in éiren dzjiep en iet of wâ loëter in éirem blaa kombie! Dr ongk azuë toch ewwâ miër dingen oen as sèrrewaurdeg. Komt dâ nâ omdat den dag vâ vandoëg bekan ammel jonge gaste zain die pollies spéile of wâ? Allâ ge maugt er va zègge wâ dâ ge wiltj, vroeger wast anders! De pakkemanne woëre tèn faitelaik ewwâ miër boemanne!
En alle lappe ouëk et béit nowô. Gelaik woër of wanniër dâk mè manne vellau op de boën was kostek stoppe. Op ne kiër moestek stoppe op de Kuërenoërt. Diën iëne sjandèirem stak zannen èirem déir de rouit van de kombie en â déi tiëken vèr on de kant te goën. Van t verschiete néipek nâ toch wel manne frèi-j-af zéiker. Im plotsj van te stoppe boldegeke voersj. Ondertisse was die sjandèirem al ouit die kombie gekraupe en stont dië toch wel zjust wordak ik afkwam mè manne vellau zéiker. Ik poeftege dr téige die zam biëne Im ploitsj van datten weg zouë gesprongen èmme!
Azzek zei dak zjust manne frèi-j-afgenéipen ouë begost dië sjandèirem te lache. Diën andere was uëk al ouit de kombie en dië vroeg ô mei of dâ k attait zuë-j-oërdeg déi azzek moest stoppe!
Ik zei: Mô bâ nië meniër, mor k èm ier zjust manne frèi-j-afgenéipe. Die twië stonte dr te gréimele en diën iëne zei: Dâ ge moest wéite oe dikkes dâ me wéir dad al guërd èmme nowô mènneke!. Ik kost mè ni loëte van t antwaurde en ik zei: Meniër t is pertang den iëste kiër dâk èm afnaip zènne!.
Diën iëne wordak dr téige gevlauge was, die kéik nor zam broek vèr te zien of datter niks oen was. A zei dâk twië menniete sjans ouë dâ zam broek ni kapot n was, want dât vrië diere broeke woëre. Ik kost vanèigest man frangke smoel wèrral ni-j-ave en ik antwaurdegen èm datten zam vraa nor Iffra Zjanneke moest stiere in de Brisselsestroët, want dâ die goejekuëpe stofkes verkocht uëk! A trok er èm pessies ni véil van oën A zei: Alléi verouit, t is goe vèr iëne kiër, en loitj mor derèkt dië frèin moeke Ik was tewéig van t antwaurde: Dâ zâ balange zuëvéil ni koste as e prossès!, mor ik èm mannem bèbbel mor gave.
Die sjanèirme woëre al t iën en tander, mor tèn klappek nog ni van de zwointsjes! Dâ was nog ewwâd anders! As ge nikker vèr nen dag nor de zjië trok en ge zag ze stoën of afkomme in den achterouitkaikspiegel tèn begostet al te kraige nowô! Op ne kiër wast prais. Ge wètj in de joëre séiveteg moeste dr in iëne kiër die stomme vailegaitsgordel beginne droëge nowô. Wâ grouëde, ik was vanèigest de maine vergéiten oëndoen nowô. Al mè ne kiër kaikek nèffest mèi en wâ zienek? Twië zwointsjes Diën iëne déi-j-azuë mè véil komplemènte tiëken dâk moest on de kant goën. Azzek gestopt was, kwamp dr iëne van de twië nor mèi. A déi tiëken dâk man rouit moest nor benèje drouë. Van ambetantegait vontek derèkt diën drouër ni nowô. Im ploitsj van diën drouër ouëk mang klingk vast en doenek toch wel man déir aupe zèiker! Klaitsj téige dâ zwointsje zam biën. Die kèirel vroeg wâ datter scholt? A zei: Meniër is pessies em bitsje zéinewachteg?. Ik antwaurdegen èm dâk wâ vroeg moeten opstoën ouë vèr nor de zjië te rein en dorméi A bekéik mè zuë nekiër en â zei: Meniër éi zanne gordel ni-j-oën!. Ik was vanèigest wèrral te rap vèr t antwaurde nowô en ik flaptege dr ouit datten èi-j-uëk ginne gordel oen ouë! A-j-at derèkt zan antwaurt klèir: Ik moet dâ ni droëge, mor meniër wèl!. Ik mocht mam papiere géive en de rest gingkek touis wel in de bus kraige Piër van Tatjes.
Van de wéik wazzek isj gon wandele op nen oëvet. Dr was wèrral niks op den tèllevies, alléi faitelaik, dr was véil op, mor niks dad op iet trok. k Passéirdege dr de Méilembèireg en k was on t pèize Zi mènsje, dâ sommegste moeste vedrom komme die zouën toch nog al isj verschiete zènne. Na schitj er ier in t stat bekan niks nimmer auver vâ vroeger joëre nowô. k Zien z azuë nog véire mèi de karréikes
k Drouëdege dn oek om nor de Begainoflaan on den Aria, en dr woëre dr e poër gaste on t spéile. Die kinnjere woëren éir dr goed on t ammezéire en k béif azuë ne menniet of twië stoën vèr t spel af te zien Ze woëre toch wel katteke tik on t spéile zéiker. Dâ spèldege wéir uëk as kintsj k Ouë dr effenaf mâ plezier in!
Mor al mè nie kiër kwamp er dor nog een ander klein ouit een ouis. Dâ schoëp was e joër of vaif zes pèizek. Ik uërdegen éir zègge téige die-j-ander kinnjere: Mijn mama weet ook nog een spelleke van vroeger!. Ik zag dâ ze dor nen ouitleg on t doen was, van tien néige zâ dâ nen ouitleg gewéisd èmme van oe dâ t spelleke iniënzat nowô Ouit kerjéizetait bléivek nog ne menniet stoën, mor ik pèisdege dâk iet kréig! Ik uër in iëne kiër iën van die gaste zegge: Wâ groejt er i mannen of?, en ammel die-j-ander gaste tegelaik: Ajoin! Man wandelingk en mannen oëvet was nor de vointsjes!!! Ajoin, ajoin!!!! Astabliet zènne, loitj et azuë!
Of dâ't nâ déir mannem brief nor dem bèrremiëster is of wâ, dâ wéite'k ni, mor d'r is bewéigingk on 't komme. Ik vont een artikkelke in e gazètsje dad' ier in 't stat auveral in de brievembusse gestauke wèrt. Doër stoëd'in dâ 't kommetait in juni stillekesoën goë beginne. Vèr mèi moete z'éir allènsj ni-j-inave en dië 'stillekesoën' dië mag vâ mèi stillekesoën nèig zain uëk!
Ge wètj, of ge wètj dâ ni, mor de wéirman vâ vroeger van de Véitéijèm, den Eddy, die woeintj ier uëk in t stat. Nâ zaggek èm van de wéik op stroët luëpe en ik kost mè toch ni loëte van èm isj oën te spréike t Is ni-j-omdâ die mènsje vroeger alle doëge op den tèllevies kwampe, dâ ge die nikker ni kènd oënklappe nowô. Alléi, ik verschaut er af, dad is nog ne vrinnelaike mènsj zènne. We stonte azuë ne menniet of twië te babbele en al mè ne kiër begint dâ dr toch te rèigene , te rèigene! Nâ wazzek man mouil toch wèrral ni miëster zéiker en ik zei: ja, as de vloëge bouitekomme .
Nâ paktege die dâ toch wel op èm zéiker! Ik ouë dâ vanèigest azuë ni bedoejltj nowô. k Was dr faitelaik zelf vâ verschaute. A staptege déir zonder iet te zègge En ik waa-j-èm zjust isj vroëge of datten ni-j-isj kost kaike waffer wéir dât zouë zain den 30 mèi van 2010 Mor faitelaik zâ dië dr toch nog ni kènnen op antwaurde nowô! k Zal èm wel nog nikker téigekomme! Piër van Tatjes.
Van de wéik kréigek een réjakse op d artikkelkes mè den tittel Vanonder de stèirt van t Pèirt Dr is ne mènsj die loitj wéite dâ dâ Dèrremons moejelaik te léizen is k Zouët wille geluëve! t Is iëne van de Westfluute! Nâ schréif die mènsj in zan réjakse vèr die-j-artikkele in t schuë Vloms te schraive Vèr te beginne goët dâ vèr mei-j-al bekan ni, ik ben nen Dèrremontenèir, ten twidde zouën zet in Oilsjt véil te gemakkelaik èmme vèr alles wâ dâk auver ons Pèirt schraif te léize (die moete dâ nondedzjuë ni wéite!), en ten derde dâ bènnek middelerwail al vergéite zi! Dorbèi k zien dad ier al stoën Vanonder de staart van het Paard Ze zouën ier in Dèrremonde nogal smoele trèkke!
Meniër van Bachten de Kuppe, t spaitj mè vriët mor dâ kannek nâ toch écht ni doen zènne. Ik mag mâ voëderlant, t is te zegge t Lant van Dèrremonde ni verrouën nowô!
Ik mag aupe, beste meniër, dâ ge nâ ni te neig van â bèrreke zait of van â melk, gelèk as dâ ge wiltj. In alle geval, ge zai vrië neig mersie vèr de réjakse en azzek â nog mè-j-iet kan èlpe, loitje mor iet wéite.
Beste mènsje, ik èm man staute schoene oëngedoën en nem brief geschréive nor dem bèrremiester. Ik wéit datter véil zain die nor èm brieve schraive auver van alle onnuëzelait, mor téis is een serjéize zoëk! 't Is iet dad'ons ammel oënbelangt... Ik wil éir tèn uëk gèire dem brief loëte léize. A stoëd' ier zjust onder:
Vandaag, 30 mei 2008, nog precies twee jaar en ons Peird doet alweer zijn ronde in de stad van Dendermonde. Niemand in onze stad zal loochenen hier niet naar uit te kijken. Wij wensen langs deze weg de organisatoren en al degenen die op één of andere manier betrokken zijn bij de organisatie van dit evenement, alle succes!
Een citaat dat wij vroeger regelmatig zagen verschijnen in dag- en weekbladen in onze stad: Dendermondenaars bevlagt uw huizen , maar dat zal nog wat vroeg zijn zeker!
Laten we vooral duimen dat op die bewuste datum de weergoden onze stad beter gezind zijn dan de vorige keer.
Laat ons hopen dat wij er allen mogen bij zijn als het statige Ros Beiaard zijn ommegang maakt in onze stad. Moge Dendermonde op 30 mei 2010 zijn enig en écht Ros Beiaard bejubelen op alweer een dag dat de stad in wit en rood zal gekleurd zijn.
The Lazy City Jazzband werd in de jazzstad Dendermonde opgericht door Jempi Verhofstadt en Peter Verhas. Na een aantal maanden 'zoekwerk' en enkele muzikantenwissels kreeg de band zijn vaste formatie in de loop van 1983. In 1988 werd het vijfjarig bestaan gevierd met een LP die héél wat succes kende. We tonen twee foto's van de band en enkele opnamen opnamen van de voorstelling van de LP in 1988 in de Honky Tonk Jazzclub aan de Leopold II-laan.
1987: bovenaan Jan De Backer (links), Jempi Verhofstadt (rechts) Onderaan vlnr: Henk De Loose, Marcel Vermeir, Cesar Van Driessche en Peter Verhas.
1988 - van onder naar boven: Marc de Moor (in vervanging van Peter Verhas die naar Jeggpap 'muteerde' in onderling overleg met de leden van de Lazy City JB), Henk De Loose, Marcel Vermeir, Jempi Verhofstadt, Cesar Van Driessche en Jan de Backer.
De voorstelling van LP in 1988 in de Honky Tonk Jazzclub. Vlnr: Jempi, Marcel en Peter (die voor de gelegenheid deelnam aan de voorstelling)
Jempi, Marcel en Peter - "What a friend we have in Jesus"...
Vlnr. Marcel, Peter, Jempi, Marc De Moor - "Minnie the Moocher"...
De bovenste afbeelding toont ons het Militair Hospitaal aan het Heldenplein. Voorheen was hier het Krankzinnigengesticht gevestigd dat eind 1866 werd gesloten. In 1868 werd het ingericht als Krijgshospitaal.
Later werd hier ondermeer de Rijks-Technische school ondergebracht (R.I.T.O.). We tonen ook een beeld in 2008.
Nâ-j-aupe'k dâ 't portret dad' ier bèistoët van onzen taure van 't statouis ni gistere of vandoëg getrokken is...As ge goe kèkt tèn zijje dâ die-j-arlozje schampavie-j-is... En den taure van ons belfort zonder die-j-arlozje dâ trèk nâ njikker ¨stail op niks nowô... Dâ'k nâ moest wéite dâ die van Oilsjt ier wèrral achterzitte, tèn goëge't gintjer te klèin zain zènne, want ik trèk mè-j-e giël léiger nô gintjer vèr giël éir sirk d'r te vermassakréire... Doër mauge ze gerist vâ zain! Ik span 't Dèrremons Kopvliësfront véire mang kèrre en ik sabotéir giël Oilsjt, ik ontvoer dem bèrremiëster en 'k slouit Kammil Serzjant op in ier of doër nem bastiong ier in Dèrremonde en 'k zètj èm op woëter en bruët! Dâ stom Ros Balatom dâ loëte'k vèr wâ dâ't is, daddis toch giën sjik toebak wèirt! 't Is t'aupe vèr die-j-ajoine dâ z'r niks mè te moëken èmme want ze gon iet véiren èmme zènne! Alléi bekèkt dâ na-j-isj... die arlozjen is d'r af!!!
Het begin van de Brusselsestraat, gezien vanaf de kruising met de Leopold II-laan, voor 1914. Deze nog steeds belangrijke winkelstraat was toen ook bewoond door zelfstandigen en deels door mensen die een vrij beroep uitoefenden.
We zien dezelfde plaats in 2008, gezien vanaf het rond punt.
Beelden van het kruispunt Brusselsestraat - Leopold II-laan, gezien vanop de Zuidlaan. We hebben recent een foto genomen vanop ongeveer dezelfde plaats. We plaatsen één van beide foto's bewust in zwart-wit om een betere vergelijking te maken. Bemerk de gelijkenis van de eerste woning links op de LeopoldIIlaan.
Figgerante vinne vèr de Ros Bajjortommegangk daddis ni zuë moejelaik; mor kèirels vinne vèr mè die strontkèrrekes ront te tsjolle dâ zâ wèrral wadanders zain! t Is vanèigest iet spèsjoël nowô! Of dâ ge dâ nâ drouit of kiert, nekiër datter in dâ kèrreke e poër patéikes ligge tèn stingkt dâ nowô! En zéiker ast wèirem wéir is
Ik èm guërt datter iëne die-j-in twiëduzent achter e strontkèrreke geluëpen éit nâ nog attait stront gerikt! En tèn was t nog balange gië goe wéir!
Ik ouë dr van de wéik téige manne gebier auver béizeg gewéist. Ik vroeg èm of datten ei dâ dikkes ni zag zitte! Zam vraa-j-antwaurdege derèkt in zam ploitsj. Azuë zèi ze: Den dië vâ mèi achter azuë e strontkèrreke? Azzek in den tait onze klèine zanne pamper ouitdéi in de batkoëmer stont n èi-j-in de véirploitsj te broëke dât ni mènsjelaik was En gèi sprèkt van diën achter e strontkèrreke te loëte luëpe!.
Awèl, ik zouë mè dâ nâ pessies ni-j-oëntrèkke, mor ik kan mang kandedatier ni stèlle nowô Ik zâ wèrral volk kraige ast Pèirt ouitgoët en ge kènt de mènsje toch ni-j-in plan loëte as ze komme nowô!
Vroeger kende Dendermonde heel wat 'hofkes'. Op die 'hofkes' stonden verschillende huizen waar de mensen een dak boven het hoofd hadden. Wij komen alvast binnenkort terug op ondermeer de 'Hofkes van 't Vestje'. We tonen hier een 'gerestaureerd hofke' aan de Sint-Jacobsstraat.
Hierna enkele beelden van het prachtig gerestaureerde 'hofke' aan de Lindanusstraat.
De Ommegang van 2000 had plaats op 28 mei, vandaag precies 8 jaar geleden. We zullen deze blijven herinneren als de Ros Beiaardommegang met het gure weer!
Albert Cool, werd de eerste burgemeester van Groot-Dendermonde na de fusie van 1972. Toen fusioneerde Dendermonde met Appels en Sint-Gillis. Wij vinden in onze archieven een gedeelte van het artikel dat in de Voorpost toen verscheen.
Tot Prèdang Van Douize toe wist dad al assen den tekst van t lieke van t Ros Bajjort schréif Ge moet ni vroëge oe langk dâ die dor in Oilsjt al koet zain!
Mor vèr wâ moete die faitelaik koët zain? Zouën zet zelf wéite?
Moete die nâ koët zain omdâ Dèrremonde t iëneg en t ècht Ros Bajjort éit? Wâ zjiëverderèi is dâ na faitelaik?
In Dienant en in At èmme z uëk e zuëgezèit Ros Bajjort en azzek ni mis bèn in Mechelen uëk. Awèl dâ ze doër tèn koët op zain nowô. Wéir èmme die van Oilsjt niks misdoën en dorméi ouit!
Ik wéit et wèl vèr wâ dâ ze koët zain k Zal t ier isj rap gon ouitlèggge zi!
Ze zain koët omdâ zin twiënvaifteg ons Pèirt ni kènne pikken èmme en omdâ ze dor nâ mè-j-e graalaik liëlek stik balatom zitte! Doërvéir zain ze koët, en vèr anders ni!
Awèl ze moeste tèn mor ni geprobéird èmme vèr ons Pèirt achternoër te moeke. t Is toch ons faut ni dâ ze zéir gintjer niks béiter koste moeke as ne karnavalzot vam balatom?
En faitelaik zain zin Oilsjt rap koët zènne Zèmme vazzeléive koët gewéist omdâ t Tribbenoël on ons toegewéizen is uëk Dèrremonde is een stat mè standingk en tèn is dâ mor normoël dâ t Tribbenoël ier is. En dorbèi, wor zouën zn Oilsjt e Zjustiessepalais moete zette èmme In dad Ajoinedèrp zain mor drèi stroëte!
Koët, koët, ge kènd azuë koët zain as get pèist! Piër van Tatjes
Vanonder de stèirt van 't Pèirt. Spèsjoël bericht!!!
Van de mèiret pèisdegeke goet dâ man èrt stil stont! Ik kraig tèllefong vâ ne goeie kammeroët die mè liet wéite dâ ze de kazerme wille verkuëpe! Faitelaik is dâ nâ ni derèkt iet nief, mor d'r werd' uëk gezèit dâ ten ons Pèirt en de Réize en al wâ datter dor nor bèi stoët gin dèk nimmer bauve zanne kop zal èmme! In 't artikkel stoëd' uëk een passozje wordâ z'op stat ni kontèntj zèlle méi zain... Ik sitéir: 'Het is niet omdat de Regie der Gebouwen tot op vandaag nog geen stappen heeft gezet om het achterstallige huurgeld via juridische procedure te claimen, dat ze dat niet alsnog kan doen. In theorie kan de Regie daarbij beslag leggen op al wat in de kazerne staat en kan het werelderfgoed van Dendermonde openbaar verkocht worden.' Awel dâ vinne'k nâ nog toppoeintj! 't Stat éi zan ouisier ni betoiltj! 't Verbéiter nog!
Dâ wèrre zwoëre probléime! Ik èm al on't pèize gewéist, mor ik kan gil dâ gezelschap ni-j-in man garaasj kraige zènne en nog minder i man éitploitsj... En moest dâ nâ wèl goën ik zouë 't derèkt doen en 'k zeg er derèkt bèi, as't vèr ons Pèirt en de Réizen is zouë'n z' ô mèi-j-allènsj nog gin ouisier moete betoële! Ik goë mè geriët moëke en ik trek de boën op! Ik goën zoeke achter ier of doër nen angaar wordâ ploitsj is nowô. As 't minnestéire dor mèire stoët kènd' anders nog isj beginne zoeke! 't Is toch ne vrië wèirelt zènne, ge mauge't woërlaik geluëve!
In 1952 trokken enkele Dendermondenaars naar Aalst om er in de carnavalstoet reclame te maken voor de Ros Beiaardommegang van 8 juni. Ze reden met een vrachtwagen, waarop een zeer duidelijke boodschap was aangebracht in de stoet!
Uiterst links op bovenstaande foto, de heer Marcel Daman, oud-volksvertegenwoordiger.
Awel zi, ier wille'k ik ondergetiëkende Piër van Tatjes, isj op inpikke! Dâ woëre nog isj manne mè karakter! Die diften éir léive reskéire mè-j-in Oilsjt in de stoet te rèin mé-j-éire kammejong! Ze moeste die mènsje in den tait een madojle gegéiven èmme vèr moet en zelfopofferingk! En ze mochte ze vâ mèi elk nog vaifondert balle bauvenop gegéiven èmme! Azèkken dinge dâ zouë 'k ik uëk ammel dèive. Faitelaik kanne'k al beginne mè plakkoëte te moëke en te schillere nowô en ik kan in Oilsjt nog in twië stoete gon rèin azze'k wil. Aster manne zain die gèire méirèin loitj mor iet wéite. As me d'r te noste joër den 22ste féibrewoëre om een ier of iën in den achternoen zain is 't goet!
Een hoekje van de stad met een rijke geschiedenis is de Weldadigheidsstraat in "in 't Swaibéik"... In de volksmond heette deze straat 't Gordainestroitsje (Gordijnstraatje). De reden? Wellicht waren vele bewoners nogal nieuwsgierig en gingen bij elke beweging in de straat de gordijnen even opzij...
Verlèje wéik ister ier nen artikkel verschéine auver iet dâ mè nâ-j-isj ni nèig oënstoët... Ik èm ier geléize dad' opzoekinge ouitgewéizen èmme dâ z'in Oilsjt véil joëre gelèje uëk â Ros Bajjortpèirt zouën g'at èmme. Zi nâ kènde mâ waismoëke wâ dâ ge wiltj, mor zèkken zjiëverderèi doër moete'k nâ nikker ni vâ wéite... In Oilsjt e Ros Bajjortpèirt! Wâ ne zot vertèltj er nâ zèkken dinge! Woër dâ dië zan opzoekinge gedoën èit dâ wéite'k ik ni zènne! Van tien néige is dâ nen uëp bedriegerèi vâ mèn kan nemiër, vèr isj den intrèssanten ouit t' ange. 'k Em een giële wéik dwèis geluëpe azze'k dâ geléizen ouë! Wâ pèize die d'r wel in dad' Oilsjt. 'k Verstoën dâ ze gintjer beginne pèrrewètte te moëke omdâ binne goe twië joër ons Pèirt vâ stal komt, mor déize kiër goën ze te vèir! Doër goëne'k mè-j-onzem bèrremiëster isj e waurdeke auver klappe, want dâ kan ni zain! En tèn goën ze van ons zègge dâ me flauzemoëkers zain! Dâ 't doet dâ't wiltj, ze zain sjaloes dâ kènne ze ni afstrèin! En aster nâ-j-iëne Dèrremontenèir dâ moest geluëve wâ datter in diën artikkel stoët, waèl dië moeste ze verbanne nor Oilsjt mè gil zâ schuë laif en vèr de rèst vâ zâ léive!
Ons schuën èigen diejalèkt dâ verstouë-j-alliën mè Dèrremons intellèkt Ge moet er ni-j-auver diskettéire, nen Oilsjtenèir moet er allènsj ni-j-on probéire. Vroeger klaptege ze 't auveral, op 't Vèstsje, in 't Kortirke en as z' iet wiste gingke 't ront gelèk e virke. In de Vèirstroët, in 't Swaibéik enop de Méilembèireg, was 't al éiven èireg. Wéir zèlle ons toël traa blaive, wéir goën ze blaive klappe, léize en schraive. Z' is volks, plezant, mô vèrral nèig schuën, en ze zèlle ze nuët ni verbuën. Wéir doen ons devuëre en trèkke 't ons ni-j-oën, dad' ons Dèrremonde vèr attait zâ bestoën.
Wij vonden een tekst terug met als titel 'Het barakske op dem Biër'. Voorlopig weten wij niet wie de tekst schreef, doch wij vermoeden dat dit Georges Dierickx is. Het betreft een liedje dat wordt gezongen op de wijze van 'Ons hutje bij de zee'. Sommige delen van de tekst zijn in het AN en worden een beetje als 'burger-Dèrremons' gedeclameerd. Het barakske op dem Biër...
Toen de stat im brant gestauke lag te smèlte in éir pouin kréig ons moeder en éir zauke e schuën ouizeke mè nen touin. Auver 't Saske en de Rammeleir tisse riet en géireg vlier, wachte wéir op ons voëder in 't barakske op dem Biër wachte wéir op ons voëder in 't barakske in 't barakske op dem Biër.
Voëder lief at zich verschaule voor des Pruisen kwaden knoet. Mor â lapte on zan zaule vraa en kinnjere, 't èigen bloet. In de zon lag hij te blaken, slurpend aan zijn Hollands bier. Wéir mor wachte op ons voëder in 't barakske op dem Biër Wéir mor wachte op ons voëder in 't barakske in 't barakske op dem Biër.
Op nen dag - het was terug vrede - stont ons voëder véir de déir. Afgetopt nor laif en léide, in zam broek waster een schéir. O gemoël, zait ge d'r wéider riep ons moeder, uërd' isj ier. 't Wèr nâ tait vèr touis te blaive in 't barakske op dem Biër 't Wèr nâ tait vèr touis te blaive in 't barakske in 't barakske op dem Biër.
Moedeg, trots ouit pier verlange, pakten â rap zan kouop en paur, gingk gedildeg poëlingk vange, schuën dâ't nacht wir en nèig vraur. Sins diën tait zuë langk vervlauge, gingk ons voëder nemiër op zwier mor bléif bravekes mè-j-ons moeder in 't barakske op dem Biër, mor bléif bravekes mè-j-ons moeder in 't barakske in 't barakske op dem Biër.
De barak is nâ verdwéine, in 't fort ginne poëlingk nemiër. Moeder en voëder gingken éine en zain bauve mè-j-ons Iër. 't Gelik der klèine dinge, 't was e kloëverke vâ vier is vertrokke mè de buëte in 't barakske op dem Biër. is vertrokke mè de buëte in 't barakske in 't barakske op dem Biër. ---------------------------------------------------------------- Ter hoogte van de vestingen aan de overkant van de Dender was geen dijk. We hebben het hier ongeveer over de plaats waar thans het Rijksadministratief Centrum 't Saske gesitueerd is. De dijk was er vervangen door een waterkeringsmuur of 'beer' (biër). De muur was voorzien van een sluis en was bovenaan afgewerkt met een scherpe rug, om belegeraars onmogelijk te maken ongemerkt de overkant te bereiken. Even voor de sluis bevondt zich een cilindervormige kleine toren of 'monnik'.
Ook in Dendermonde verdwijnt stilaan het dialect zoals trouwens in de meeste steden, gemeenten en dorpen. Nochtans is een dialect een onderdeel van het folkloristisch patrimonium. De levendige taal die door onze vroegere stadsgenoten werd gesproken is vaak doorspekt met humor. Soms vragen wij ons af welke voorvader ons die buitenissige tongval heeft nagelaten? Sommige Dendermondse woorden lijken op vaak overeen te komen in klank met Brussels en het Antwerps. Een degelijke uitleg daaromtrent zou ons te ver leiden, vandaar dat wij verwijzen naar publicaties daaromtrent (zie onderaan artikel). Spijtig genoeg zijn er nog weinigen die onze echte streektaal spreken. Trouwens het echte Dèrremons is niet eenvoudig weer te geven, noch gesproken, noch geschreven. De taal die de gewone volksmens sprak op 't Vestje, de Molenberg, 't Kwartierke enzomeer, daar zat een hele geschiedenis achter verscholen. De verklanking van rampzalige intellectuele achterstand van enorme sociale miserie was kenmerkend. Het zijn veelal spetterende woordspelingen die vlot uit de mond weerklonken van onze voorouders... De modernisering heeft teweeggebracht dat de kinderen meer om meer werden opgevoed in het A.N. in plaats van in de eigen streektaal. Vergemakkelijkte dit de opvoeding, of was en is het de bedoeling de kinderen vlotter een buitenschoolse opleiding te geven? Is het een naschoolse opvang thuis of zijn het de kinderen zelf die het niet willen? Allemaal vragen die wij ons stellen, terwijl ons schoon dialect verdwijnt... Pagadders die het geluk hebben hun overgrootouders nog te kennen staan dikwijls voor een taalbarrière. De invloed van TV, school en nieuwigheden met nieuwe benamingen liggen aan de basis van de veranderingen in het dialect en brengt het dichter bij het A.N. We zijn verheugd dat wij in onze stad nog enkelen vinden die ons dialect machtig zijn, zodat wij daar ons licht kunnen opsteken qua typische uitdrukkingen, (voor ons lang verdwenen) woorden en vergeten klanken. Nader onderzoek leerde ons dat hier in de verschillende cité's een ander dialect werd gesproken. Zo verschilde het dialect van de Veerstraat, 't Vestje, de Molenberg, 't Klein Kwartier en het centrum. Ook in de Donckstraat sprak men een ander 'taaltje'. Het verschil lag vooral in de oe- en a-klanken.
Het idioticon van wijlen Georges Dierickx heeft al voor enige wegwijs gezorgd in de wirwar van uitspraken. Binnenkort brengen wij een bijdrage omtrent deze 'pionier'.
Dat ons dialect nog bestaat is een bewijs dat in onze stad in het verleden genoeg mensen hebben geleefd die in spraak of schrift hun eigen volksaard zijn trouw gebleven. Ze hebben de voorkeur gegeven aan hun streektaal zonder alles zomaar te aanvaarden wat uit andere regionen werd meegebracht. Laat het een troost wezen dat het A.N. een 'soepke' is, waaraan nog honderden jaren zal geschaafd worden en waarrond steeds onenigheid zal bestaan. Dat hebben wij met ons dialect vermeden. Dendermonds is Dendermonds en daarmee basta! Wij blijven steeds verkondigen dat ons 'Dèrremons' één der oudste en mooiste dialecten is van het land. Het is uiteraard niet aan iedereen besteed om er zomaar wijs uit te raken, maar met ietwat Dendermonds bloed in de aderen en een beetje goede wil zal men er zeker minder moeite mee hebben dan sommigen met hun Frans, Engels of Duits...
Nog even meegeven dat in de stedelijke bibiliotheek een aantal publicaties voorhanden zijn omtrent ons dialect. Deze zijn van ondermeer Georges Dierickx en van ondergetekende uit hoofde van de vereniging 'Den Dèrremonse Klapper'.
Alléi ik kraig al ewwâ korrozje. 't Wéir zâ gon béiter wèrre en tèn begin ne mensj toch em bitsje t' èrléive nowô. Den tait van de kaa voete is wèrral verbèi. Ge kènd' af en toe isj in den of wèirke, ge kèn méi-j-elpe on de gruëte kouis, ge kèndj ier of toër wèrral isj ewwâ vèireve of bejange... Nâ ni da'k dad'ammel zuë gèire doen, mor 't is miër vâ moetes!
Mor ik pèis tèn i man èige, azze'k on die dinges ammel moet beginne, tèn wiltj dâ zegge da't vèir zaumer is! Konzjéi!!! En dâ wil zegge isj gon visse, isj nor de zjië vèr te brouine, 't donderdogssoëvest isj nor de terraskesoëvende op de Gruëte Mèrt, en nog ne gillen diël ander ammezoësse. t Vald alliën mor af te wachte of dak dad ammel zâ mauge vâ madam t Is den iëste kiër ni dak man planningk opmoëk vèr de zaumer en datter tèn faitelaik ni te véil van in ouis komt!
Binnekèrt goënek isj nor een optréide vâ Laura Lin, ge wètj wel dâ schoëp dâ zingt van Duzend kiëre belauge nowô. Nâ ni dak die-j-éir liekes zuë gèiren uër, mor k vin dä zuë e schuë kintj en k wil die wel isj van dichte bezien. Ik bèn attait sjaloes van die muzzekante die dor moete mè spéile Die stoën dor altait vrië dicht bèi nowô, mor ze zien ze wel miëstal alliën mor langst den achterkant! k Ben blèi dak ik ze langst de vèirekant zâ zien allèi t is taupe want t val nog te bezien of dak mag goën van ons madam! En azzek ni mag goën nor Lora Lin, ten goënek mor nor La-j-Esteralla kaike dâ zâk wel mauge!!!
Wil je contact nemen met de blog voor het sturen van een foto, het geven van informatie of het vragen om inlichtingen, stuur uw email via het voorziene vak hieronder. U kan ons helpen bij de identificatie van personen. Herken je iemand dan vernemen we dit graag met een email.
