Deze blog toont U maar één pagina. De andere worden in een archief geplaatst. Door onderaan de pagina op één der pijlen te klikken kom je verder. Je kan ook een onderwerp in onderstaande inhoud aanklikken. Oudere publicaties worden nog regelmatig bijgewerkt.
Van alles wat... ... over de enige échte Ros Beiaardstad! Het wel en wee van Dendermonde, veel fotomateriaal en af een toe een vleugje humor in ons dialect!
Bent u in het bezit van fotomateriaal van alles wat met Dendermonde (geen deelgemeenten) te maken heeft, en wenst u dit op het blog te zien verschijnen? Aarzel niet en geef ons een seintje op jpmc@skynet.be.
Wij danken u bij voorbaat!
En... mocht u dit blog goedvinden, kan u in de linkerkolom een waardering geven (beoordeel dit blog).
06-05-2008
De omgekeerde 'Dendermonde'...
Mènsjelief, auver diën tèmber doër èmme ze toch uëk al nen tallèirem auver gemokt! Ten iëste verstoën ek mè d'r ni-j-ouit dâ 't Statouis d'r t' onderstebauve kan opstoën. Dië mènsj dâ dië gedrikt éit dâ moet toch nen alvem blèjnne gewéisd' èmme. As ge nâ nimmer en ziet dâ den taure van 't Statouis mè zanne kop in de gront stèkt, awèl santéi zelle. In alle geval 't is al gelaik wie dâ 't gedoën éit, mor 't was ofsewèl ne graalaike stommerik, ofsewèl was 't nen Oilsjteneir, mor daddis faitelaik alletwië 't zèlde nowô. 't Is ni vèr 't iën of t' ander mor 't zain al gelaik gin maniere en dorméi gedoën! Ik èm ieveranst in een schouif azuë nog nen omgekiërde Dèrremonde ligge. Ik zal em iën van déis doëge toch isj op nen amverlop plèkke zelle... Die proeitsje, dâ blaift d'r ammel ligge en mè-j-èm 't onderstebauve te plèkke is't in orde!
We vonden twee foto's weer van de verhuis van het Ros Beiaard van de Oude Vismijn naar het magazijn aan de Sint-Rochusstraat. De nieuwe stelplaats aldaar zou enkele jaren nadien worden afgebroken ten dienste van de Dendermondse Volkswoningen. Vandaag de dag zien we op die dag nog steeds een braakliggend terrein...
We tonen nog enkele luchtfoto's van Dendermondse "regio's"...
Een duidelijk beeld vanuit de lucht met central de O-L-Vrouwekerk, het Kerkplein, een gedeelte van de Kerkstraat. Bovenaan zien we de Prudens Van Duysestraat en de Zwarte Zusterstraat. Onderaan de Dekenij, de Mariakring, de Nachtegaalstraat en de Kapittelstraat.
Centraal op dit beeld, het Stadhuis en het Justitiepaleis. We zien ook duidelijk de Grote Markt. Links onderaan de Vlasmarkt met de Abdij en het Zwartzusterhuis. Dender- en Schelde vloeien in en om de stad...
Vanuit een andere hoek zien we opnieuw centraal het Stadhuis, het Justitiepaleis en de Grote Markt. De Kerkstraat en de Emiel Van Winckellaan, met de Ridderstraat en de Greffelinck. Over de Dender zien we de Vlasmarkt met de Abdij.
In 1872 bleken de reuzen in een zeer erbarmelijke staat te verkeren. Uit een krantenverslag van toen weten wij dat 'de bevolking verheugd was, de drie reuzen gans hersteld en in het nieuw uitgedost te zien verschijnen'. Het jaar voordien bleken ze in zeer slechte staat te verkeren, door ze 'in regen en wind te laten rotten'...
Verschillende betaliongsmandaten uit het verleden leren ons dat de drie reuzen vroeger door private personen werden gekleed telkens een uitstap in het vooruitzicht was. In het onderhoud, zoals schilderwerken en dergelijke, werd voorzien door de stadsdiensten.
In 1973 kregen de reuzen een nieuw pak aangemeten. De kledij die al vele jaren werd gedragen had heel wat aan kleurenpracht verloren. Mevrouw Van Parijs, van de toenmalige Hogere Snit- en Naaischool aan de Begijnhoflaan, werd gevraagd om de drie Gildereuzen in een 'nief kliëke' te steken. Zomaar eventjes vierenvijftig meter stof op dubbele breedte diende daarvoor aangewend! Aangezien de reuzen op dat moment een periode in 'hun blootje' stonden, werd van de gelegenheid gebruik gemaakt ze ook opnieuw te schilderen. In 1980 en 1986 werd eveneens voor enige vernieuwing van kledij gezorgd.
In 1993 werd onder impuls van de Dienst voor Cultuur en Toerisme en in samenwerking met het stadsbestuur beslist de reuzen een grondige onderhoudsbeurt te geven. Zo werd de helm van Mars volledig opgekalfaterd en belegd met een vloeibare zinklaag. De afwerking gebeurde met een laag aluminiumverf. Indiaan kreeg een laag zwart en Goliath werd eens duchtig 'bijgeschminkt'.
Even betreffende de plaats der rezuen in stoeten en ommegangen. Hieromtrent is het zeer moeilijk een vaste lijn te zien. Enkel in 1467 en in 1538 wordt een reus nà het Ros Beiaard genoemd. Anders blijken de reuzen steeds voor het Ros Beiaard opgestapt te hebben, hetzij met 'fyffelaers', trommelaars of een harmonie of fanfare.
Hierna een artikel uit het verdwenen weekblad 'De Voorpost'...
Reuzen kregen nieuw kleedje... 54 meter stof op 'dobbele britte'.
De bovenste foto toont ons de Lindanusstraat. Deze verbinding tussen de LeopoldIIlaan en de Oude Vest werd aangelegd op het einde van de 19e eeuw (rond 1885) en genoemd naar de Dendermondse geschiedschrijver David Lindanus. Nadien ontstonden de Nijverheidsstraat, de Emmanueel Hielstraat (later de Leo Bruyninckxstraat) en de Weldadigheidsstraat. Op de hoek van de straat is de herberg 'Klokken Roeland' gevestigd - bij Stallaert-Philips, zoals de gevel ons laat weten. Rechts bevindt zich 'Het Katholiek Fabriek' (La Dendre - textielfabriek).
Een zicht op de Sint-Rochusstraat met vooraan rechts de Sint-Rochuskapel (gebouwd in 1636). De gevel van het tweede huis aan de linkerkant is nog steeds in dezelfde staat bewaard gebleven.
Eind de zestiger jaren werd de verbinding tussen de Gentsesteenweg en de Veerbrug (Scheldebrug) een feit! OP de foto zien we de eindfzase van de werken aan de Noordlaan. Bemerk rechts nog een gedeelte van de haven, met het gebouw van de havenmeester. De Veerstraat werd door deze 'ingreep' dus 'geamputeerd'.
De reuzen één voor één - Goliath. De naam Goliath wordt pas teruggevonden in eenprogramma van 1878, zijnde de Pater De Smetfeesten. Hij wordt ook wel de Boogschutter of Kruisboogschutter genoemd. Hij treedt naamloos aan in de stadsrekeningen van 1467 en dit duurt tot 1569. In 1754 en 1850 neemt hij aan de ommegangen deel als 'Reus'. Goliath was destijds eigendom van de Sint-Jorisgilde.
Hij draagt een groene rok, afgeboord met een gele band, alsook een korte rode cape met paarskleurige franjes. De gordelriem bevat de purperen adellijke kleuren en ook rode tinten. Een hoed, nogal eigenaardig van vorm is het hoofddeksel. Vooraan deze hoed bemerkt men het stadsschild. Zijn hoofd is beschilderd hout en het gelaat wordt getooid met een zorgvuldig gevormde knevel. Evenals Mars is hij drager van een zward. Dit kromzwaard heeft een drakenkop als versiering.
In 1807 had de reus samen met het Ros Beiaard bijna de ommegang gemist, omdat er blijkbaar grote herstellingen nodig waren. Zijn bekendheid is iets ruimer door de bijbelse verhalen van 'David en Goliath'. De reus behoorde tot de stam van de Filistijnen in Palestina. De stam werd door de Joden verslagen en David was één der Joodse aanvoerders, de kleine held met de slingersteen.
Afmetingen: Lengte 405 cm - Breedte aan armen 150 cm - Borstomtrek 325 cm - Hoofd 70 c 30 cm - Armlengte 120 cm - Zwaard (lengte) 198 cm - Gewicht 76 kg.
We vonden langs de Tragel (nieuwe Dender) een waarschuwingsbord dat blijkbaar meerdere doeleinden heeft.
De detailfoto hieronder laat ons duidelijk zien dat het bord niet alleen dient als waarschuwingsbord, maar blijkbaar ook als schietschijf!!!
Een geschiedkundige verantwoording lijkt ons hier ook niet op zijn plaats, gezien er tijdens beide Wereldoorlogen wellicht nog geen sprake was van het Vlaams Gewest...
Twee prachtige foto's die ons werden toegezonden door dhr. Albert Verhelst, thans woonachtig in Berlare. Wij uiten hiervoor langs deze weg onze welgemeende dank!
Een mooi beeld van de oude Dender- en Scheldemonding. We merken duidelijk de oude Scheldebrug, de Kasteelstraat met de Dender. Bovenaan centraal 'Het Keur'. De foto dateert uit begin de jaren '60.
De Geldroplaan, met het Koninklijk Atheneum. Hier is duidelijk merkbaar dat het verbindingsgebouw aan de school (tussen de twee blokken) nog niet is gebouwd. Onderaan linjks op de foto zien we de appartementsblok Krijgshof III nog in aanbouw. Links bovenaanzien we een deel van de Brusselse Forten en iets meer centraal 'den Aria'. Aan de rechterzijde, de Bastion aan de Zuidlaan, de Molenberg, een deel van het Begijnhof en de Begijnhoflaan. Helemaal links onderaan de magazijnen van Prosper Lochten. De foto wed vermoedelijk genomen midden de jaren tachtig van vorige eeuw.
(Een correctie werd ons doorgezonden door dhr. Albert Verhelst i.v.m. de magazijnen van Prosper Lochten).
In navolging van het artikel 'Reuzen van de Klapper' publiceren wij nog enkele foto's:
De 'Reuzen van de Klapper' aan het Gezondheidsgebak, samen met Mario en zijn echtgenote.
(1) (2) (3)
Foto 1: Reus Indiaan (Marc Van Gyseghem) dringend toe aan een opknapbeurt... Foto 2: Reus Mars (Jempi Verhofstadt), even verpozen... Foto 3: Reus Goliath (Gerrit Van Nieuwenhove), precies echt...
Deze reus zou volgens de meeste gegevens als eerste verschenen zijn in een ommegang van 1559 als 'afgod Mars met zijn vier lakeien'. Hoogstwaarschijnlijk betrof het hier een eerste versie van reus Mars. De in het Vleeshuismuseum bewaarde stukken, namelijk een hoofd en twee armen zijn zeer gelijkend met deze van de huidige reus. Zouden dit de resten kunnen zijn van de toenmalige afgod?
Mars is de vertegenwoordiger van Rome, als de orlogsgod. Enerzijds geldt hij als krijgsgod, anderzijds als een afweerder van alle kwaad. Ook de maand maart is naar hem genoemd.
Hij draagt een pseudo-Romeinse helm met bovenaan een draak. Het hoofd is uit hout vervaardigd en is beschilderd. Enorme bakkebaarden en een stevige snor tooien zijn gelaat. Opvallend is dat het beeldhouwwerk sterk plastisch is uitgewerkt. Hij draagt in de linkerhand een zwaard met een gedraaide greep, uitlopend in een arendskop. Mars is gekleed in het donkerblauw. Onderaan zijn rok is er een brede band. Aan de gordelriem hangen langwerpige repen stof die met goud zijn afgebiesd. Hij draagt een lint over de rechterschouder. In de rechterhand draagt hij een boeket. Mars is de kleinste in gestalte van de drie Gildereuzen. Vroeger was deze rues eigendom van de Kolveniersgilde Sint-Andries.
Afmetingen: Totale lengte 365 cm - Breedte aan armen 129 cm - Borstomtrek 310 cm - Hoofd 70 x 40 cm - Armlengte 106 cm - Zwaard (lengte) 178 cm - Gewicht 79 kg.
Toen eind de jaren negentig (ja, van ondertussen vorige eeuw) de Reuzen-ommegang in laatste instantie diende afgelast te worden wegens de enorm slechte weersomstandigheden stonden de 'Reuzen van de Klapper' (van den vereniging 'Den Dèrremonse Klapper') klaar om de echte te vervangen. De 'nieuwe' reuzen bewogen zich vanaf 20 uur door de stad en bezochten verschillende herbergen tot groot jolijt van de opgekomen doch teleurgestelde massa. De kledij was enkele dagen voordien vervaardigd door de toenmalige uitbaatster van Café 't Moleken aan de Franz Courtensstraat, Lydiane Van Bogaert. De rondgang werd een enorm succes en er werd zelfs gedanst voor de pui van het stadhuis onder het goedkeurend oog van toenmalig burgemeester Norbert De Batselier. Deze was zodanig enthousiast dat de drie reuzen een kleine 'subsidie' kregen om een pint mee te pakken! (Als dit laatste niet mocht gepu!bliceerd worden, gelieve het dan niet te lezen aub). De 'reuzen' zochten de dragers op, en in Café 'Tijl' op de Grote Markt was er een ontmoeting tussen beiden. De 'reuzen' staken de dragers een hart onder de riem en dronken samen een pint van de 'subsidie'... Het initiatief van 'Den Dèrremonse Klapper' werd alvast door velen geprezen. Ere-voorzitter Patrick Meulebroek vergezelde 'zijn' reuzen op hun triomftocht.
Op bovenstaande foto zien we vlnr. Reus Goliath (Gerrit Van Nieuwenhove), Reus Mars (Jempi Verhofstadt) en Reus Indiaan (Marc Van Gyseghem). Rechts van Indiaan Patrick Meulebroek. De dienstdoende politieagenten wilden maar al te graag mee op de foto.
We wagen ons aan een beschrijving van de drie Gildreuzen. We trachten dit zo getrouw mogelijk weer te geven. Mochten er eventueel sommige gegevens volgens u niet geheel kloppen, mag u ons ons gerust een mailtje zenden. Wij verifiëren dan deze gegevens en zullen ze eventueel wijzigen.
De Reuzen één voor één! - Indiaan. Er hangt een raadsel rond deze figuur. Deze reus werd door de dragers wel eens 'de negerinne' genoemd. In 1801 spreekt men van 'den Zwarte Moriaen'. Oudere Dendermondenaars spreken zelfs over de 'Muër' (Moor).
We vinden hem reeds terug rond 1715 als 'een postuer, representerende eenen Indiaen'. Er rijzen vragen rond een hoofd dat bewaard is gebleven in het Vleeshuismuseum. Zekerheid hebben we hier niet, doch men zou kunnen veronderstellen dat het reeds om een tweede hoofd gaat. Het bestaat uit beschilderd hout.
Het bovenlichaam van Indiaan is naakt, hij draagt een halsketting. Rond zijn middel is een rode band gespannen die een serie kleurrijke pauweveren samensnoert en die onderaan is versierd met rode slagpennen. Op het hoofd draagt Indiaan ook pauweveren. Verder bestaat de kledij uit een rode rok met een gele band. Over de linkerschouder draagt hij een boog met pijlenkoker en eveneens een schouderlint. Deze reus was vroeger eigendom van de Sint-Sebastiaansgilde. Veelal is hij thans nog aanwezig op de koningsschieting dezer maatschappij. Indiaan is de grootste in gestalte van de drie reuzen.
Afmetingen: Totale lengte 460 cm - breedte aan armen 152 cm - Borstomtrek 370 cm - Hoofd 47 x 38 cm - Armlengte 100 cm - Gewicht 71 kg - Boog 300 cm.
Fantastische beelden van de Dendermondse stationsbuurt genomen vanuit het vliegtuig. Op deze foto merken we onderaan duidelijk de perrons, het Stationsplein, de Douaneloods (en ook de magazijnen van Prosper Lochten), de Burgemeester Portmanslaan. Meer naar boven zien we de Zuidlaan, met rechts het Rond Punt en de LeopoldIIlaan. Op het moment van deze opname is er helemaal nog geen sprake van één der appartementsblokken (Krijgshof). Ook de Geldroplaan was er nog niet! Hier zien we duidelijk de Burgemeester Portmanslaan met een groene 'oase' waar thans de drie appartementsblokken staan. Het Stationsplein(bovenaan) waar de bussenstalling nog gelegen is waar thans de parking ligt (tegen het stadspark). Prachtig zicht vanuit de lucht op het station, het Stationsplein, de Burgemeester Portmanslaan, de Brusselse Forten. Op deze foto lijkt het Koninklijk Atheneum zelfs nog maar gedeeltelijk gebouwd te zijn.
Met dank aan dhr. Albert Verhelst.
We kregen een reactie van Jern Vermeiren, die beaamt wat wij schreven omtrent het Koninklijk Atheneum, waarvoor onze dank. Jern schrijft: Het is inderdaad correct dat er nog maar een deel van het Atheneum staat. De nieuwbouw zoals dit ook wel bij atheneumgangers genoemd wordt is maar gerealiseerd anno 1987. Deze nieuwbouw omvat de kleuterafdeling en de keuken en refter van het huidige KAD complex.
Wil je contact nemen met de blog voor het sturen van een foto, het geven van informatie of het vragen om inlichtingen, stuur uw email via het voorziene vak hieronder. U kan ons helpen bij de identificatie van personen. Herken je iemand dan vernemen we dit graag met een email.
