ZWARTZUSTERKLOOSTER - Vlasmarkt 27.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Nee, zwartzusters zijn géén negerinnen, wel nonnen met een zwart habijt en levend volgens de kloosterregel van Augustinus, vandaar voluit zwartzusters-augustinessen. Ze zakken in 1491 vanuit Pamele bij Oudenaarde de Schelde af tot in Dendermonde en vestigen zich hier in een woning met kapel, die tegenover de lijkdeur van de Onze-Lieve-Vrouwekerk ligt. Inderdaad, geen leuke plek en wanneer Hendrik Scale hen drie jaar later een stuk grond aanbiedt tussen de spanramen van de wevers aan de Kromme Elleboog, verhuizen ze maar al te graag. En ze blijven er zolang, dat die straat vandaag Zwarte Zusterstraat heet. Achter hun klooster beginnen ze met een Latijnse School, waarmee ze snel succes boeken. Augustijnen en augustinessen hebben nu eenmaal iets met onderwijs, hun naamgevende heilige is tenslotte een van de vier westerse kerkleraars, grote geesten die het christendom een theoretisch fundament hebben gegeven. Augustinus was die kerel, die op het strand een jongetje zeewater in een putje zag scheppen. Toen hij vroeg wat de bedoeling was, antwoordde het jochie dat hij de hele zee in zijn putje wilde scheppen. “Dat kan toch niet,” reageerde de verbaasde Augustinus en realiseerde zich toen, dat hijzelf ook zoiets aan het proberen was, alle kennis van de wereld in zijn hoofd proppen.

Maar onze zwartzusters deden meer dan theorie doorgeven, ze sprongen ook daadwerkelijk bij door het verzorgen van pestlijders in een ziekenhuisje, dat ze in 1545 in hun kloostertuin bouwen. Net als ze dat in 1702 nog vergroot hebben, bombarderen Engelsen en Hollanders de stad in 1706 om de Franse koning Lodewijk XIV een halt toe te roepen. Die komt hier wat ruzie zoeken rond de erfopvolging voor de Spaanse troon. Een bezetting van de Spaanse Nederlanden lijkt hem een aardig begin, maar dat zien de Engelsen en Hollanders dus even anders. O ja, die Engelsen worden aangevoerd door de hertog van Marlborough, een zekere John Churchill, voorvader van Winston Churchill, die we kennen van zijn ‘V for Victory’-teken tijdens Wereldoorlog II.

De zusters geven niet op, herbouwen hun klooster, hun ziekenhuis en zetten er een nieuwe kerk naast als afsluiting in 1733. Dan gaat het meer dan een halve eeuw goed, totdat de Fransen opnieuw de grens overstreken, ditmaal zonder koning, die hebben ze bij het begin van hun revolutie onthoofd. De nonnen worden met harde hand uit hun klooster gezet, maar ook ditmaal keren ze terug, nu naar deze plek en in volle Hollandse periode, 1828.

Ze kopen een deel van het vroegere Prinsenhof en starten met de bouw van een groot nieuw klooster met ontvangstkamers, kapel, twee refters (eetzalen) en logeerkamers voor voorname gasten op de bovenverdieping. Daar zijn ze tot begin 20ste eeuw aan bezig. Maar dat is niet het gebouw dat je nu hier ziet. Want echt, het zit onze zwartzusters niet mee, weer zo’n oorlog, 1914, weer alles tegen de vlakte, alleen wat kunstschatten gered.

Enfin, je kent ze intussen, ze komen terug! En ze hebben blijkbaar ook wat geld bijeengekregen, want ze kunnen nog wat grond bijkopen en geven de Gentse architect Henri Valcke opdracht om tussen 1921 en ’23 dit uitgebreide kloostergebouw in traditionele bak- en zandsteenstijl uit de as te laten oprijzen. En er kan nog een beeldbepalende hoektoren af ook – noem je geld van zwartzusters zwart geld? Wat op het eerste gezicht een symmetrische gevel lijkt, is het niet. Tel de ramen maar, links vier rijen ‘drielichten’, rechts drie rijen. En zo rijkelijk als de gevel oogt, zo sober is de binneninrichting.