Honderd jaar na het einde van WOI herdenken de gemeentes Zonnebeke, Heuvelland en Waregem het laatste oorlogsjaar met het project ‘1918 – The Final Offensive’. Hierbij belichten drie tijdelijke tentoonstellingen verschillende aspecten van het laatste oorlogsjaar. Vanaf zaterdag 21 april tot eind 2018 kan iedereen deze tentoonstellingen gratis bezoeken.
Op Erfgoeddag zondag 22 april 2018, tijdens het openingsweekend van The Final Offensive 1918, organiseert stad Waregem een gratis toertocht naar de drie tentoonstellingen in Zonnebeke, Heuvelland en Waregem. De bus vertrekt om 13.00u. op de parking voor HIPPO.WAR (Holstraat 95). Onderweg en ter plaatse vertelt de gids meer over het laatste oorlogsjaar. De toertocht eindigt in HIPPO.WAR omstreeks 18.30u. Meer info en inschrijven kan via hippo.war@waregem.be (tot vrijdagmiddag 20 april).
• 1918, Het laatste oorlogsjaar (Zonnebeke): Deze tentoonstelling in vormt het instappunt en geeft een algemene inleiding. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op Legergroep Vlaanderen en de rol van de Belgen in het eindoffensief.
• De Slag om de Kemmelberg (Heuvelland): Hier staat de strijd om de Kemmelberg centraal, met als hoogtepunten het Duits Lenteoffensief en de eerste inzet van Amerikaanse troepen in Vlaanderen.
• The Yanks are coming (Waregem): In HIPPO.WAR gaan we dieper in op de laatste dagen van de oorlog waarbij de Amerikanen een cruciale rol spelen tijdens de bevrijding van Waregem en het Leie-Schelde offensief. De toegang is helemaal gratis.
‘The Yanks are coming’
Waregem bezet
Waregem wordt in oktober 1914 bezet. De eerste Duitsers, Ulanen, komen de stad echter al op 23 augustus kortstondig binnen. Ze worden er opgewacht door veldwachter Vanhoutte met de boodschap van burgemeester Bouckaert dat Waregem zich vreedzaam overgeeft. Dit om eerder bloedvergieten zoals in Dinant en Leuven te vermijden. Eind 1914 wordt de bewegingsvrijheid van de burgers sterk ingeperkt en het leven in de gemeente aan banden gelegd. De Duitsers leggen massaal beslag op goederen en levensmiddelen. Industriële panden worden opgeëist en overal worden troepen ingekwartierd. Armoede en werkloosheid zijn alom tegenwoordig. Niet alleen het gemeentebestuur en hulporganisaties verlichten het leed van de bevolking, er worden ook persoonlijke initiatieven opgericht. Adolf Vandewiele liet reeds voor de oorlog een sociale woonwijk bouwen. Bij het uitbreken van de oorlog laat hij er gezinnen met een vader-soldaat kosteloos wonen en ontvangen de vrouwen van militairen van Vandewiele tot eind 1918 een kleine toelage per dag.
Waregem tijdens het Eindoffensief
Wanneer Legergroep Vlaanderen op 28 september 1918 zijn bevrijdingsoffensief inzet, rukt het al snel op richting Waregem. Het zijn de Fransen die op 23 oktober 1918 het centrum van Waregem bevrijden. De Gaverbeek blijkt een groot obstakel en doet de aanval enkele dagen vastlopen. De bevolking blijft, ondanks aanmaning van de Duitse overheid, met gevaar voor eigen leven grotendeels in de stad. De Franse bevrijders worden bijgevolg ook overal hartelijk onthaald. De Duitsers trekken zich terug op de hogergelegen posities aan de Spitaalsbossen. Ondertussen blijven de beschietingen echter aanhouden. Om verder burgerlijk leed te voorkomen besluiten de Fransen de gemeente te ontruimen. Pas met de komst van de 37e en 91e Amerikaanse Divisie wordt de laatste Duitse weerstand bij Waregem neergeslagen. De Amerikanen rukken samen met Franse steun op richting Oudenaarde en de Schelde.
Amerikanen in het offensief
Op 31 oktober 1918 gaat Legergroep Vlaanderen opnieuw over tot de aanval. De 91e Amerikaanse Divisie trekt ten koste van zware verliezen door de Spitaalsbossen. De 37e Amerikaanse Divisie boekt meer succes en kan oprukken tot aan de hoogtes bij Kruishoutem. Ook in november zetten ze hun opmars voort. Hun orders zijn duidelijk: ‘Attack the enemy and drive him east of the Scheldt River.’ De volgende dag is er opnieuw weinig weerstand voor de Amerikanen. De Duitsers zijn zich duidelijk aan het terugtrekken. Al snel wordt het centrum van Kruishoutem en Wannegem-Lede ingenomen. De aanval gaat sneller dan verwacht en dit veroorzaakt communicatieproblemen tussen het hoofdkwartier en de oprukkende troepen. Het hoofdkwartier heeft weinig informatie over de posities van hun manschappen. Uitgestuurde observatietoestellen hebben ook de grootste moeite om de infanteriekolonnes terug te vinden. Belgische burgers zwaaien in dolle blijdschap met hun zakdoeken om de bevrijders te begroeten. Het is voor de infanterie dan ook onbegonnen werk om hun posities met witte doeken aan de observatievliegtuigen door te geven. Op 2 november slaagt de 37e Amerikaanse Divisie erin de Schelde over te steken. De Duitse linie achter de rivier valt uiteindelijk op 9 november en de Duitsers trekken zich terug richting Antwerpen en de Maas. Op 11 november valt het doek en wordt de wapenstilstand getekend.
Praktisch:
Bezoekerscentrum HIPPO. WAR, Holstraat 95v, 8790 Waregem +32 (0)56 62 12 11
www.hippowar.be
Tentoonstelling: 21 april – 15 november 2018
Open woe-zon 14u00 – 18u00 , Gesloten van 1 augustus tot 15 september
Gratis toegang
14-04-2018, 00:00 geschreven door wareber 
|
