Damhert introduceert de allereerste vleesvervangers op basis van wormen. Entomofagie! Dit zegt u waarschijnlijk niets. Het woord komt zelfs niet voor in de lijst van de Nederlandse Taalunie. En toch zal deze term binnen niet al te lange tijd dagelijkse kost worden. Het betekent namelijk zoveel als ‘het eten van insecten’. Nu al staat vast dat de kleine schepseltjes op termijn het varken en de koe van het bord zullen verdringen. Er is alleen nog een ‘mindswitch’ nodig in de hoofden van gourmets en huismoeders. Die wordt nu vergemakkelijkt met een gamma innovatieve kant-en-klare vleesvervangers, waar geen pootje of geleding meer in te herkennen is. Niemand zal hiervan nog schrikken. Ook niet van het feit dat voedingsproducent Damhert alweer de pioniersrol vervult.

Wereldwijd voeden meer dan 2 miljard mensen zich dagelijks met insecten. Niet zo maar een sprinkhaan hier of een wormpje daar. In totaal kunnen er ongeveer 1.900 soorten op het menu. Van libelle tot tarantula. Ze zijn dus perfect eetbaar. En op termijn kunnen we er niet meer omheen. De productie van vlees vormt een steeds groter wordende aanslag op de beschikbare grondstoffen en het milieu en kan de aanwas van de wereldbevolking niet meer volgen. Alternatieven zijn dus gevraagd. En die liggen letterlijk aan onze voeten. Voor iedere mens op deze planeet leeft er maar liefst 40 ton aan insecten.

Er zijn drie belangrijke argumenten om over te schakelen van vlees naar insecten. Ruimte: Omdat er minder oppervlakte nodig is voor het kweken van insecten – ze zijn het gewend om over elkaar heen te kronkelen – dan om koeien te laten grazen, wordt de druk op de beschikbare landbouwgrond verlaagd. Zodat er meer plaats is voor granen en gewassen. Efficiëntie: Insecten zijn koudbloedige beestjes. Zij zetten met andere woorden voedsel niet om in warmte. Daarom is er veel minder voer nodig om hen te kweken dan in de vleesindustrie. Voor 1 kilo rundvlees is 10 kilo veevoer nodig. Voor een kilo wormen volstaat slechts 3 kilo voer. Ook de mestproductie is dus een stuk lager. Daarenboven is de consumeerbare opbrengst van een insect hoger. Bijna alles van het beestje kan als voedsel gebruikt worden. Bij een koe is dat slechts 50 procent. Minder broeikasgassen. Als logisch gevolg van het voorgaande worden er ook minder broeikasgassen geproduceerd. Op dit moment is de vleesproductie verantwoordelijk voor meer van dergelijke gassen dan de CO2-uitstoot door al het verkeer samen. En de ammoniak uit het mest vormt een enorme, zure aanslag op onze leefomgeving. Wie de kip of het varken inruilt voor een insect werkt dus mee aan de redding van onze planeet voor toekomstige generaties. Kortom insectenpootjes laten een veel kleinere ecologische voetafdruk na dan de hoeven van de veestapel.

Er zijn dan ook echt geen redenen om je in te houden wat de consumptie van insecten betreft. Integendeel! Er zijn nog meer redenen om (gedeeltelijk) over te schakelen op insecten. Ze zijn bijvoorbeeld erg gezond, omdat ze boordevol eiwitten, ijzer en vitamines zitten. Dit zijn ideale energiebronnen voor het lichaam. Maïs heeft een proteïnegehalte van slechts 10 %. Bij eetbare insecten kom je al snel aan 40 tot 70 procent. Het vetpercentage is laag en gunstig van samenstelling. Een onderzoek van de Universiteit van Gent toonde aan dat entomofagie evenveel effect heeft op hoge bloeddruk als de bestaande geneesmiddelen. Volgens een artikel in National Geopgraphic kan het eten van insecten ons zelfs slimmer maken. Bovendien staan insecten ver van de mens af, zodat veterinaire ziektes niet overgedragen kunnen worden.

“Op de voorbije zomerfestivals waren de ‘broodjes meelworm’ en insectenbars een hit… althans bij de durvers. Want zelfs het jonge, progressieve publiek vindt het eten van insecten weliswaar een goed idee, maar wil er voorlopig nog niet aan,” constateerde Karolien Servaes, Product Development Manager bij Damhert Nutrition. “Ook de inspanningen van Noma, meermaals bekroond tot ’s werelds beste restaurant, om deze alternatieve voedingsbron te promoten, werpen voorlopig nog geen vruchten af. Want hoewel dit in diverse culturen al duizenden jaren een doodnormale zaak is – de Romeinen en Grieken lustten er wel pap van – schrikken we er in het moderne westen nog van terug. Meer nog: wat de boer niet kent, dat eet hij niet.

Daarmee verloochenen we in feite ons verleden. Want ooit stonden er uitsluitend insecten op het menu van de mens. Door de ijstijd konden die echter niet overleven, waardoor we verplicht werden om mammoetvlees te nuttigen. Zonder het te beseffen, eten we trouwens al veel insecten. En dan bedoel ik niet die vlieg die toevallig in je soep belandt. Er bestaan zelfs afspraken over hoeveel insectendeeltjes een bepaald voedingsproduct mag bevatten. Bladluisjes, fruitvlieglarven… ze gaan vlotjes mee naar binnen. Roze kleurstof voor koeken wordt gemaakt van schildluizen. Zo gek is het dus allemaal niet. En wat niet weet, deert blijkbaar ook niet.

Laat ons zeggen dat de Indiana Jones-films de consumptie van insecten geen goed gedaan hebben. Dat idee van die pootjes tussen je lippen, dat krakende pantser… dat krijg je moeilijk uit de hoofden van de mensen. En dus bedanken ze hartelijk voor een dergelijk hapje. De beestjes hebben met andere woorden een imagoprobleem: ze worden als akelig en vies ervaren. Maar wat is er viezer dan een varken dat wekenlang in het eigen mest moest rondploeteren? Biologisch gezien is een insect stukken schoner dan de binnenkant van onze mond, waar tal van schadelijke bacteriën voorkomen. Desondanks blijft de drempelvrees groot. Insecten lijken hierdoor gedoemd om in het alternatieve sfeertje te blijven hangen. Jammer. Want dan komt op den duur de worm erin.

Daarom willen we die barrière wegnemen. Door de insecten nu aan te bieden in de gedaante van een schnitzel, nuggets en een burger. Daar is niets choquerends meer aan. Iedereen die open staat voor iets nieuws zal hier zeker durven aan te beginnen. Je hoeft echt niet meer stoer te doen om je hieraan te wagen. Het klinkt alleszins wat exotischer dan varkensschnitzel of rundshamburger. Daardoor zullen deze nieuwkomers net hip worden. Nu al kan het voedsel van de toekomt geserveerd worden.”

Op maat van Buffalo Bill. Karolien Servaes: “Damhert is het eerste merk op de markt dat uitpakt met dergelijke vleesvervangers. De ontwikkeling gebeurde volledig in eigen huis. We hebben hier twee jaar keihard aan gewerkt en zijn bijzonder trots op het resultaat. We hebben heel bewust gekozen voor de larve van de Buffalo-kever. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, zijn dit hele kleine, voedzame wormpjes. Ze worden ook gebruikt als voedsel voor vissen en vogels. Ze zijn beter verteerbaar dan meelwormen. Het Federaal Agentschap van de Voedselveiligheid (FAVV) gaf ons het fiat om ze te verwerken.

De wormen worden gevriesdroogd – ze slapen dus zachtjes in – en toch verliezen ze niets van hun voedingswaarde. Daarna vermalen we ze tot een soort farce, zoals dat ook bij vegetarische producten gebeurt. Vervolgens maken we er herkenbare producten van, waarin niets van de wormen nog te herkennen is. De nuggets en de schnitzel kregen een paneerlaagje, de burger is verrijkt met groenten. Iedere revolverheld zou hier een moord voor begaan. Te meer omdat het volstaat om ze enkele minuten te bakken in de pan. En natuurlijk omdat ze bijzonder lekker zijn.

Vragen hoe een worm smaakt, is hetzelfde als vragen op wat de smaak van scampi‘s – eigenlijk verre familie – lijkt; typisch voor het beestje. Een beetje nootachtig, met een toets van spek. Vaag doet het ook denken aan popcorn. Dat zijn toch ook allemaal zaken die er vlotjes in gaan. En dus mag er je zeker van zijn; deze vleesvervangers zullen gesmaakt worden! Dit zijn de eerste drie producten van een mogelijk lange reeks. Als de consument even enthousiast is als wijzelf, zullen we zeker met nieuwe varianten komen. De lancering van deze lijn past perfect in de visie van Damhert. Al meer dan 30 jaar staan we in voor de ontwikkeling, productie en distributie van functionele, gezonde, maar lekkere voeding. Omdat we overtuigd zijn van het feit dat je bent wat je eet. En als we ons steentje kunnen bijdragen aan een duurzame planeet voor mens en dier, dan zullen we dat zeker niet laten. Met Insecta zetten we alvast een belangrijke ECO foodstep.”

De insecta-lijn wordt op 21 september gepresenteerd tijdens de Biolicious-beurs in Gent. De nuggets, burgers en schnitzels zijn vanaf 1 oktober terug te vinden in de versrayons van talrijke supermarkten, bij het vegetarische gamma.

info@damhert.be