Bitter is na zoet de meest favoriete smaak van de Belg. Vier op de tien Belgen – vooral Vlamingen en vrouwen – zijn fan. Zo blijkt uit het allereerste bitter-onderzoek bij 1.000 Belgen, dat Campari door iVOX en de KULeuven liet uitvoeren. “De bittertrend is nu ook in België ingezet. En het is een blijver: bitter wordt dé smaak van het komende decennium”, verwacht trendwatcher Herman Konings.

Witloof, zwarte chocolade, bier… Bitter zit duidelijk in ons Belgische DNA. Maar hoe sterk? Dat was nog niet eerder onderzocht. Met de grote bittertrend van 2015, op gang getrokken door mixologisten met bittere cocktails, werd het dus tijd om ons Belgische bitterpalet eens grondig onder de loep te nemen. Met verrassende resultaten.

Witloof & koffie favoriet: De absolute favoriet op vlak van bitter is witloof. Drie kwart van de Belgen eet dit graag. En koffie (70%) is zelfs geliefder dan zoete varianten zoals cola en limonade. Vervolledigen de top vijf van meest geliefde bittere producten: zwarte chocolade (69%), olijven (61%) en veldsla (60%). Al zijn er regionaal wel duidelijk verschillen. Zo zit koffie helemaal niet in de top vijf voor de Vlaams-Brabanders en kunnen olijven West-Vlamingen het minst bekoren. Ook blijkt veldsla twee keer zo populair in Vlaanderen als in Wallonië. Walen hebben dan weer een opvallende voorkeur voor bittere zwarte chocola.

Vrouwen liever bitter dan mannen: Witloof, pompelmoes, radijsjes… liggen vooral op het bord van de vrouw. Zij kiest opvallend vaker voor bitter eten. Mannen winnen het op bittervlak enkel met koffiedrinken (75% tov 66%). Gemiddeld eten vier op de tien Belgen graag bitter, zowel in koude als warme gerechten. ‘Healthies’ koken een kwart meer met bittere producten en ‘foodies’ vallen dan weer voor bitter-cocktails. 45% van de Belgen lust trouwens graag een bitter aperitief zoals Aperol Spritz of Campari Tonic.

Bitter aperitieven in de zomer, bitter eten in de winter: Bittere dranken worden gezien als perfecte dorstlessers en brengen het zomergevoel instant naar boven. Vier op de tien Belgen, en bij de mannen zelfs de helft, heeft graag een bitter aperitief in de zomer. West- en Oost-Vlamingen zijn de grootste fans. Bitter eten associeert één op de drie Belgen met winterkost, Vlamingen twee keer zo vaak als Walen, met Limburgers en Vlaams-Brabanders op kop.

Vlaming meer bitter, Waal meer zoet: Zoet is nog altijd koning, met sinaasappelsap als favoriete drank en wortel als populairste groente. Een ‘bittersweet symphony’ kan de Belg dan ook bekoren. Zo doet drie op de tien Belgen suiker bij witloof, één op de vier suiker bij pompelmoes. Walen doen dat nog vaker en zijn opvallend grotere zoetekauwen dan Vlamingen. Zij kiezen veel vaker voor limonade, sinaasappelsap of appelsap, terwijl Vlamingen sneller bittere dranken zoals tonic en pompelmoessap kiezen.

Bitter om zich te onderscheiden

De cijfers geven duidelijk aan dat de internationale bittertrend ook in België ingezet is. En de smaak zal de komende jaren ook niet meer weg te denken zijn uit onze voeding en dranken, verwacht trendwatcher Herman Konings. “Ik ben er zeker van dat bitter het nieuwe zoet wordt de komende 10 jaar. In tegenstelling tot de twintigers van de jaren ’90 die verslaafd waren aan zoet, gaat de nieuwe generatie twintigers – die vaak hoger opgeleid is - meer en meer op zoek naar pure, authentieke smaken en let ze veel meer op kwaliteit en gezondheid. Ook willen ze zich graag onderscheiden van de massa met verrassende combinaties. En dan komen ze automatisch bij bittere smaken uit. Want deze worden eerder geassocieerd met gezonde groenten en met gesofisticeerde smaken voor ‘fijnproevers’. Wie tegenwoordig ‘in’ wil zijn gaat dan ook voor ‘vergeten groenten’, de zwaardere, authentieke bieren, verrassende cocktails met tonic en hippe koffiebars met jonge barista’s waar de koffie niet straf genoeg kan zijn.”

“Kijk maar naar jonge topchefs zoals Kobe Desramault of mixologisten zoals Olivier Jacobs: zij hebben de bittertrend mee op gang getrokken met creatief gebruik van puur witloof en spruitjes en onverwachte, bittere toetsen in hippe aperitieven. En ook het enorm populaire ‘pure koken’ van Pascale Naessens speelt hierop in, wat zeker bij vrouwen bitter weer op de kaart zet. Je ziet ook meer en meer mensen hier thuis mee experimenteren. Bijvoorbeeld op apéromomenten met vrienden thuis op het terras schenken ze geen standaard glaasje cava meer maar complexe cocktails met bitters – zoals tonic, Gin en Campari – om iets unieks te kunnen serveren.”

Smaak die je aanleert

“Zoet gaat er stilaan uit. Bitter werpt zich op als het ideale alternatief. In eerste instantie misschien nog voor de meesten in combinatie met suiker – zoals we dat gewend zijn op witloof of pompelmoes – maar stilaan zullen we evolueren naar echt puur bitter.” “Dit heeft nog wat tijd nodig. Want bitter is een smaak die je moet leren eten of drinken, meestal via vrienden of familie die het aanraden. Ik herinner me nog mijn allereerste pint: vreselijk bitter vond ik het. Maar gaandeweg leerde ik de smaak te appreciëren. Bovendien zullen ook de kinderen dankzij de bittertrend terug sneller bitter leren eten dan twintig jaar geleden, zodat ook zij een bitterder smaakpatroon kweken. Het is dus zeker een blijvende smaak die het komende decennium onze gastronomie en aperitiefmomenten zal domineren.”