1 op 4 mensen is besmet met tbc-bacterie

Coronapandemie doet twaalf jaar aan vooruitgang in de strijd tegen tuberculose teniet … 24 maart, Wereldtuberculosedag, een dag waarop deze dodelijke infectieziekte elk jaar extra in de kijker wordt gezet. Wereldwijd raken nog steeds 10 miljoen mensen jaarlijks besmet met tbc. Ook in België worden elk jaar nog bijna 1.000 nieuwe gevallen van tuberculose gediagnosticeerd. Damiaanactie helpt mensen te genezen en wil tegelijkertijd het stigma rond tbc doorbreken. De huidige coronapandemie vormt echter een enorme uitdaging in de bestrijding van tuberculose. “Alle vooruitgang die we de afgelopen twaalf jaar wereldwijd gemaakt hebben in de strijd tegen tbc is op amper twaalf maanden tijd teniet gedaan“, verduidelijkt Tine Demeulenaere, Medisch adviseur bij Damiaanactie.

Drie overlijdens per minuut

Tuberculose, of tbc, is een erg besmettelijke en dodelijke infectieziekte. Tbc valt vooral de longen aan, maar komt ook voor in andere delen van het lichaam zoals de wervelkolom, nieren of lymfeklieren. Net zoals COVID-19 wordt de ziekte overgedragen via druppeltjes, wanneer een besmet persoon bijvoorbeeld hoest of niest.

Een kwart van de wereldbevolking is besmet met de tbc-bacterie. Zij hebben latente tbc, maar vertonen geen symptomen en zijn (nog) niet ziek. De tbc-bacteriën zijn ‘slapend’. Gelukkig hebben de meeste mensen een sterk genoeg immuunsysteem waardoor ze nooit actieve tuberculose zullen ontwikkelen. Toch raken wereldwijd nog steeds 10 miljoen mensen jaarlijks besmet met tbc en sterven er 1,4 miljoen mensen aan de ziekte. Dat staat gelijk aan 3 overlijdens per minuut.

Sinds 1970 vecht Damiaanactie tegen tuberculose. De vzw zet zich in om mensen met tbc zo snel mogelijk op te sporen, te behandelen, te genezen en hen opnieuw hun plaats in de maatschappij te geven. Daarnaast wil Damiaanactie ook komaf maken met het stigma en de discriminatie rond de ziekte. Damiaanactie doet dit door de bevolking te informeren en te sensibiliseren , bestaande tbc-programma’s te steunen met kennis en materiaal en naast structurele medische hulp ook sociaaleconomische steun aan te bieden.

“Zonder juiste behandeling sterft 50% van de patiënten binnen de twee jaar terwijl een patiënt die wel behandeld wordt, meer dan 85% kans heeft op genezing”, stelt Tine Demeulenaere.

Twaalf maanden COVID-19 doet twaalf jaar aan vooruitgang tegen tbc teniet

De huidige coronapandemie vormt een extra uitdaging in de bestrijding van tuberculose. Door COVID-19 gingen veel landen het afgelopen jaar op slot. De verspreiding van COVID-19 werd tegengegaan, maar de lockdown had rampzalige gevolgen voor ziektes zoals tuberculose. Enerzijds durfden veel mensen niet meer naar de dokter uit angst besmet te raken met corona. Anderzijds mochten de teams van Damiaanactie door de strikte maatregelen zelf niet meer naar de patiënten toe. Met als gevolg dat er geen behandeling werd opgestart, patiënten steeds zieker werden én anderen bleven besmetten.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) werden er over een periode van zes maanden in 2020 25% minder tbc-patiënten opgespoord. “Zij verwachten daardoor de komende vijf jaar 1,4 miljoen extra tbc-doden, rechtstreeks veroorzaakt door COVID-19”, benadrukt Tine Demeulenaere. “Dat betekent dat alle vooruitgang in de strijd tegen tbc die we de afgelopen twaalf jaar wereldwijd gemaakt hebben op amper twaalf maanden tijd verloren is gegaan.“

Jaarlijks 1.000 nieuwe Belgische gevallen

Wie dacht dat tbc een tropische ziekte is, heeft het mis. In alle landen ter wereld is tuberculose te vinden, zo ook in België. Elk jaar worden er in ons land nog bijna 1.000 nieuwe gevallen van tuberculose gediagnosticeerd. In verhouding met het aantal inwoners, is vooral de situatie in Brussel zorgwekkend. Meer dan één op drie (35%) slachtoffers komt uit de hoofdstad. Iedereen kan tbc krijgen, maar mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen meer risico. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat daklozen een hoge risicogroep vormen. Die groep neemt jaar op jaar toe: Bruss'Help ziet in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een stijging van bijna 28% van het aantal dak- en thuislozen in vergelijking met 2018.

Net als wereldwijd vertaalt de impact van COVID-19 zich ook in België in een grote daling van het aantal diagnoses van tuberculose. Samen met verschillende structurele partners op het terrein maakt Damiaanactie het mogelijk om dak- en thuislozen met tuberculose gedurende hun behandeling op te vangen. Ook na die behandeling zouden daklozen moeten kunnen rekenen op gepast onderdak. Na afloop van een tuberculosebehandeling zijn patiënten immers nog veel te kwetsbaar om terug op straat te wonen – zeker in combinatie met de huidige pandemie aangezien COVID-19 net als tuberculose de luchtwegen aantast.

Damiaanactie heeft nu meer dan ooit nood aan extra middelen. In België zet de organisatie alles in het werk om de dak- en thuislozen die besmet raakten met tuberculose tijdens hun behandeling van onderdak te voorzien. Nu de lockdown in veel landen teruggeschroefd is, zal Damiaanactie in de rest van de wereld nog meer inzetten op de actieve opsporing van patiënten om de kloof die het afgelopen jaar gecreëerd werd zo snel mogelijk proberen te dichten.

Damiaanactie kan alle steun gebruiken die ze kunnen krijgen. Mensen die een steentje wensen bij te dragen aan de strijd tegen tuberculose kunnen terecht op de website van Damiaanactie. Daar kan je naast het aankopen van onder meer sokken, mondmaskers en de gekende stiften, ook een gift doen.