Teatro Amazonas
fot Wikipe


maart 1995,


Het museum van de zusters is kunstig ingericht met opgezette dieren uit de wouden, een exentrieke dodenwereld, verder zijn er zalen waar de geschiedenis verteld wordt van de Tukano stam. In Brazilië leven nu ongeveer 3.500 Tukano, ook nog eens 2.000 in Columbia. Hun eerste contact met blanken was al begin 16de eeuw en dit is door de geschiedenis heen negatief geweest.  Ze leven hoofdzakelijk van de visvangs en sporadische landbouw. Vandaag de dag worden ze bedreigd door geweldadige aanvallen van grondbezitters én malaria.
Ik geef hun mijn steun.
Ik verlaat het zustersmuseum en breng een bezoek aan het 'teatro Amazonas' het operagebouw van de stad. Een dikdoenerigheid vol van droefenis. Het is een neo-classistische banale architectuur, die moest zorgen dat Manuas in die tijd (1896) moest wedijveren met grote Europese steden. Voor mij is het een banaliteitsgebouw, een uitspatting van het toenmalige rubberkapitalisme, gebouwd door en met het zweet van de slaaf. Ik loop het gebouw binnen gelijkend op een grote siervaas, en ben gelukkig de enigste bezoeker.
Het beeldige meisje leidt me rond. Ze wil graag Engels spreken, maar daar ik liever Portugees, gaan we tot het laatste over. Met trots verteld ze dan ook dat hier zelfs Caruso gezongen heeft en een Russich ballet gedanst en... op mijn vraag op ze ook wist hoe het gebouw tot stand kwam, gaf ze te kennen dat de rubberrijken óók goede dingen hebben gedaan... Aha... ze weet het misschien wel, maar moet voor de toerist een tegenstrijdig beeld geven, trouwens wat heeft de doorsnee bezoeker aan een slavenbloed verhaal?
Ik loop naar buiten waar de 39 graden niet zo benauwend zijn, als het binnenste van de sierkoepel.
Later bezoek ik de kathedraal, niet om te bidden, maar om te filosoferen over het hoe en waarom in deze wereld.
De kerk wordt druk bezocht en is God niet overal? ja, ook hier in Manaus. Buiten wordt ik aangeklamt door door een schreiende vrouw. Ze zegt me dat haar man dood is en niet wist hoe ze nu met haar vijf kinderen verder moest. Ik geef haar wat geld, en ze zegt dat God me zou belonen.
God? Waar bent U? Bestaat God wel?
Laat u horen, smeek ik, maar het is als een roep van een astronaut in het universum, waar alleen substantie voelbaar is, materie, en zou Darwin toch gelijk hebben? Was ik niet alleen maar een minuscuul stofje van de grote levensboom?
Ik haat de hebzucht, het kapitaal en de barbaren van het geld, die in een wereld van wanorde, geregeld door henzelf, in hun voordeel, de uitroeing van het Indiaanse volk bepalen. De woongebieden van de indiaan zijn geld waard, beursobjecten en daarom is het systeemmatisch opruimen van het volk in het voordeel van de kapitalist, die de telgen van de rubbertapper de hel verwijst. Zij, de cijfertellers, de ontheiligers van het geweten, die ooit de strijd tegen de proletariërs zullen verliezen.

wordt vervolgd...

17-06-2016 om 12:10 geschreven door Storyteller

Rubbertappers familie in de jaren '60






Als ik in de buurt van de kathedraal slenter komt een man op mij af en vraagt of ik Duitser ben. Nou ja, dus leg ik hem maar weer uit dat ik Holandés ben, doch soms ben ik Flamengo (vlaming), Ier of Rus, hangt af van mijn gemoed. De kleine man stelt zich voor als Aguinaldo en blijkt ook een wild-tour-runner. Hij zegt tochten te regelen langs de binnenrivieren rond Manaus. Na een gesprek geeft hij mij de belofte, daar ik me voorstelde als zijnde journalist en op zoek naar de problemen van de Indianen, in contact te brengen met een Indiaan van de Ticuna stam. Hij zegt ook goeie contacten te hebben met Yanomami Indianen en was bereid mer erheen te brengen. De tocht zou wel enige weken in beslag nemen en veel dollars kosten. Ja, dat zei hij: 'Muito, dolares... amigo!" En dat is waar het om draait: Geld!
Het had voor hem niets te maken mij in contact te brengen met een cultuur. Voor hem was het een geldtocht, en ik was een idiote verdwaalde 'gringo' die gekke toeren uithaalde. Het zou een zware tocht worden, dit niet mis te verstaan, want we moesten dan naar de grens met Venezuela. Ik zag er van af en misschien terecht betreffende een ander geval, want enkele uren vóór ik de man ontmoet had, kreeg ik een vreemde gewaarwording. Het gebeurde net voor twee mooie Amazonitas, mij om geld vroegen voor een drank, en denkelijk ander vermaak. Maar ik kreeg zware benen, begon te zweten als een paard dat door een canyon gerend had en werd kotsmisselijk. Het leek alsof mijn benen staalpalen waren, en mijn hoofd een kermismolen vol met dansende ratten.
Ja... ik voelde me rot, zoals de Mastodant zich gevoeld moet hebben toen hij op het punt stond uit te sterven.
Ik liep moeizaam terug terug naar het hotel, nam een douche (het water voelde aan als ijs uit Antartica) en ging op bed liggen. Het koude zweet brak me uit en ik kreeg koorts. Nodesju! Ik had het geval de naam Amazonia-griep gegeven. Het was, bleek láng daarna, dat dit duidelijk een verkeerde en incorrecte beoordeling was geweest.
Ik had geelzucht opgelopen (denkelijk door besmet voedsel).
Ondanks dat de ziekte me parten bleef spelen tot Belém, laat ik het hierbij. Het was een onprettige ervaring, dat moet ik toegeven.

Ik sliep enkel uren, voelde me iets beter, wat af te leiden was aan mijn hongergevoel, en ging weer op pad, kwam dus de dollarfreak Aguinaldo tegen en besloot later een bezoek te brengen aan het 'Musea Salesiano do Indio', geleid door nonnen die een lange tijd onder de Tukano stam leefden.
Op weg naar het museum zie ik de krotwoningen, die langs uitgedroogde beddingen van de 'igarapés', waterlopen die de stad doorkruisen, liggen. Daar leven de nazaten van van de rubbertappers, uigehongerden der maatschappij. Man, vrouw en kind met een hart van rubber en een lege maag, wonend in de favelas van Manaus.

wordt vervolgd...

17-06-2016 om 08:33 geschreven door Storyteller

Familie in Amazonas ©unknown














Ik verlaat de haven en steek de grote weg over richting Avenida Sete de Setembro, op zoek naar een hotel. De stad is nog in een roes, en ik besef dat hij het pas 6 uur in de morgen is, maar een reiziger leeft soms tijdloos en gaat meestal af op het gemoed der mensen, doch meestal op zijn eigen hartgevoel. Ik ben de havenbuurt ingelopen, hier waar het nachtleven bruist en velen gewapend rond lopen. Tegen de muur hangt een hoertje en mannen slenteren rond, afgepeigerd door de drank, andere zijn klaar voor een nieuwe dag op de dokken.
Ik kijk nogmaals in de travel-guide en begeef me richting Quitino Bocaiuva waar ik ten slotte in het kleine goedkope hotel 'Sâo Francisco' een kamertje neem. Ja, een heilige kan nooit kwaad. Het is een oud gebouw, de kamer heeft zelfs een airconditioner, ijstkastje en t.v.
Liggend op het bed denk ik aan mijn volgend doel, neem een douche en ga op pad, de hete stad in, ondanks de vroegte.

Manaus ligt dus aan de Rio Negro, die haar bron heeft in de Columbiaanse heuvels. Deskundigen zeggen dat de zwarte kleur van het rivierwater ontstaan is door de grote hoeveelheid onopgeloste organische stoffen in de rivier. Doch geef mij maar de legende van de Indianen, zij hebben hun eigen verhaal: in de heuvels vanwaar de zwarte rivier ontspringt leeft de zwarte geest van het kwade, genaamd Daipuriu. Hij gaat eens per jaar baden om de teken en luizen van zijn lichaam kwijt te raken. Deze  parasieten nemen bezit van hem als hij in de nacht door de bossen rijdt op tapirs. Door het baden wast hij de zwarte parasieten van zich af en dat geeft de kleur aan de Rio Negro. Oh, hoe houd ik van de Indiaanse legendes, bijna realistische tekens, te geestig om waar te zijn.

Dan de Amazonas.
Haar geschiedenis is respectabel, en hier in het kort het volgende: de bron Apu Mismi (een Apu is een berg en tevens een riviergod, die water geeft en dus leven op aarde) ligt op meer als 5.000 meter in de bergen van Nevado Mismi in Peru. Daar komt de rivierkreek samen met de rivieren Llactuema en Lloqueta en die vloeien weer verder in de Hornillas rivier, die op haar beurt weer het luide water van de Apurimac canyon begroet. Deze komt weer samen in de rivieren Ene, Tambo en Ucayali. In Peru heet de rivier Amazonas, bij Tabatinga op de grens met Brazilië, krijgt ze de naam Solimoës om dan, bij Manaus weer Amazonas te heten. De waterloop is 6400 kilometer lang, dan stort ze in de oceaan, doch 1600 kilometer eerder passeert ze de stad Manaus.
Tot zover de Amazonas, genoemd naar de vermeende blanke vrouwen zonder rechter borst.

Als ik hotel net verlaten hebt komt een toer-operater op me toe. Hij spreekt buiten Portugees, een beetje Engels, miserabel Duits, en als ik zeg uit Holanda te komen, gaat hij over op koeterwaals, waarvan ik alleen Amsterâ versta. Nondesju, ben ik hier in de tulband van het oerwoud, hier waar ik dacht te ontsnappen aan het verleden, komt mij deze karavaanzoeker beduvelen met onzinnige vragen.
Zijn motto: Amazon Wildtours! en Are you ready for adventure? ten minste dat zijn de toelichtingen op zijn folders, van vissen op piranhas, jungle lopen, of kleine jacares gevangen nemen, de pootjes van de arme baby-krokedillen vastbinden, in de armen van toeristen stoppen en dan maar fotograferen, verder kanoën en vogels kijken.
Ik word er krankzinnig van, maar ieder voor zich heeft een eigen conclusie in het leven.

wordt vervolgd....

16-06-2016 om 08:19 geschreven door Storyteller

Manaus stad
foto wikipedia







De reis gaat verder en ik schommel nu woordelijk tussen gekleurde hangmatten met schitterende kleurschakeringen zoals papegaaiveren. De hangmatten zijn overal, boven, onder en zijdelings van mij; als het ware ben ik ingesloten en sommige mensen moeten klimmen om in de buidel te komen, driehoog.
         Teolina ligt in haar hangmat naast mij zuigend aan haar pijp, als een oude macumba-moeder. Af en toe komt ze er moeilijk uit en loopt dan naar de reling waar ze een fluim tabak de rivier in laat vloeien.
         In de middag wordt het warmer en ik ga naar het bovendek. Ik kijk uit over de grote rivier en de sporadisch passerende drijvende eilandjes vol met de kleurigste vogels. Af en toe neemt de boot een zijkanaal, maar blijft navigeren op de Madeira rivier, omsloten door bossen.
Ik zie grote containerschepen geladen met vrachtwagens voorbij gaan, voortgeduwd door stuwboten. De vele installaties duiden erop dat er hier gezocht wordt naar olie. De Braziliaan met Russiche voorouders Michael zit langs de reling en nodigt me uit om een fles bier te drinken. Hij praat over van alles, doch hoofdzakelijk over vrouwen en hoeren, waar hij een buitengewone belangstelling voor koesterd.
Volgens hem zijn de hoeren van Rio de Janeiro de beste, vooral de mulatas, maar zegt hij enigzins pragmatisch: '... maar de negerinnen, de negerinnen, zijn woest als het schuim der zee en zoet als het witte vlees van de Jaca (broodvrucht), zijn de brutaalste sexgodinnen 'do mundo' (der wereld) ... amigo...'
     Hij zegt naar Manaus te gaan en daar zou hij wel verder zien. Hij kende er mensen, meer wilde hij er niet over kwijt. Hij zei me nog dat hij een goede bereider was van borsj, een Russiche bietensoep, maar hier waren we ver weg van welk soort soep dan ook, zeker van Russische.
Het kleine leren tasje, draagt hijnog steeds bij zich, omklemd als een 'goudschat', wat mij doet veronderstellen dat daar wel zijn laatste oogst in verborgen zit, wat op het ogenblik meer waardevoller is dan alle hoeren van Rio.

Ondertussen leggen we aan bij een kleine nederzetting, wat houten hutten op palen en kinderen die van de bomen uit de rivier in duiken. Langs de oever staan wilde bananenbomen en er wordt cacao geplant. Een vrouw komt de boot op en geeft mij iets van het witte zoete vruchtvlees van de zaadvrucht. De vruchten zitten in een grote ovale harde schil, en het doet vreemd aan, want ik had een geheel ander idee omtrent cacao, vóór dat het wordt tot poeder, zwart als de nacht, zoals ik het kende.
Ik loop terug naar het onderdek en glip weer in mijn katoenen moederbuik en probeer nog enkele aantekeningen te maken. De avond valt plotseling en de hemel is zwartblauw met miljoenen sterren boven het grote woud, de groene hel.
Er is ergens onder de mensen een tikje geagiteerdheid te bespeuren, want ze weten dat we vroeg in de morgen Manaus bereiken.

05.00
Hier noemt men dit tijdstip 'madrugada'. We bereiken de haven van Manaus. Doch al velen uren eerder, vóór middernacht hadden we de Madeira rivier verlaten en voeren we de Amazonas op. Ik moet de schipper mijn complimenten geven, daar hij de boot vakkundig door de enge kanalen loodste, langs eilandjes en met zoeklichten de duistere haven binnenvoer.
Na vier dagen hadden we de jungle-stad bereikt.
Ik heb mijn hangmat opgerold en mijn rugzak gepakt en ben klaar voor ontscheping. De boot ligt langs een van de drijvende dokken in het hartje van de stad, dicht bij het oude douane gebouw en de stadsmarkt, het Mercado Municipal.
Manaus ligt feitelijk niet aan de Amazone rivier, maar  aan de Rio Negro, (zwarte rivier) zes kilometer van de plek waar de Rio Negro samenvloeit met de Solimoës rivier. Daar verwerft voor Brazilië de Solimoës pas de naam Amazonas.
Dat Manaus in elkaar donderde, ik bedoel dat figuurlijk, toen in 1914 de rubber-bloei over was, vertelde ik al, toch leefde de handel nog even op tijdens de 2de wereldoorlog, daar de oorlogsindustrie rubber eiste en de handel van Aziatische te duur was geworden. Toen was de rubber absurditeit afgelopen. Ten minste op die grote schaal, hoewel nog steeds rubberbarorren zijn én slaven.
In 1966 wordt de 'vrije handelszone' legaal verklaart, de plaats voor handelaren, groot en klein. Het is een soort electronisch 'hof van eden'.
In 1976 krijgt de stad haar nieuw vliegveld en de drijvende haven met grote moderne metalen cilinders, die het 14 meter getijde verloop van de rivier moet regelen.
Dit terzijde.
In neem afscheid van Teolina, Amorin, de oude Francisco en Michael.
Hier gaat ieder zijn eigen weg, ook de twee geboeide goudzoekers, die beschuldigd worden van moord, op weg naar de lik van Manaus. Ik wens hun sterkte toe want de gevangenis in Amazonas zijn geen verpleeghuizen, zoals ik al eerder aanhaalde.
Je kan er beter wegblijven of ontsnappen.

wordt vervolgd...

15-06-2016 om 19:02 geschreven door Storyteller

Map van Brazilië, met aangegeven de staat Amazonas









Het is zondag. De boot ligt langs de kade van het stadje Borba waar zo'n 30.000 mensen leven. 
Kinderen rennen langs de kade, de kleine caboclos van Borba, toekomstige vissers of jagers. Jonge meisjes kijken naar me met een gouden glimlach, de engelen van Amazonas. Ik loop het blauwgeverfde kerkje binnen waar net een dienst bezig is. In de ingangshal hangt een affiche, waar een Indiaanse vrouw met een machete de keel wordt doogesneden. Eronder staat de tekst: Ate Quando? Hoe lang nog? Het is een protest tegen de moord op de Yanomami Indianen.
De kerk zit boordenvol, veelal caboclos, bekeert tot de leer van Jesus, ten goede of ten kwade, een stelling waar een boek over te schrijven nooit volledig zal zijn. De beter bemiddelde van Borba, als ik dit zo mag uitdrukken, hebben hun beste kleding aangetrokken, een gekke gewaarwording hier midden in de jungle op deze snikhete dag. Doch een oude neger in zijn stralend wit kostuum, met een blakend hemd en strohoed is een verbeelding, een onwerkelijke film, hier in de harde wereld langs de Madeira rivier.
De oude zwarte man op straat gaat eenvoudiger gekleed en heeft zijn kar volgeladen met vis, waarvan de grootste de   meer als een meter lange Pirarucu is, de grote zoetwatervis van Amazonas. Verder ligt er een reusachtige schild, van een pad, reeds ontdaan van haar vlees. In de rivier zie allerlei soorten ingewanden drijven, voedsel voor de aasgieren, de 'urubus' en ander leven in de rivier.
             De geschiedenis zegt dat Borba gesticht werd in 1756. Tot 1853 wordt het lager gelegen gedeelte van de rivier, tot zo'n 150 kilometer achter Borba met rergelmaat bezocht door handelaars.
Zij kwamen voor de schildpadolie en handelden met stammen met wie ze op goede voet stonden. In hetzelfde jaar kwamen veel rubbertappers naar de streek, gestimuleerd door de hoge prijs die rubber opbracht in Pará. De woeste Arara Indianen kwamen in opstand en overvallen kanos en vermoorden de inzittenden. Hun wapens waren dodelijk, zoals de taquára pijl  met een vlijmscherpe bamboepunt in de vorm van een speerkop. Ze schoten die met zo'n kracht af dat hij het hele lichaam doorboorde. De Araras hadden geen vaste  verblijfplaatsten, plantte geen maniok, verfde hun kin rood met 'urucú' en hadden zwarte getatoeëerde strepen op hun wangen, van ogen tot mond.
Ze hadden geen vuurwapens, geen kanos en als ze een rivier moesten oversteken maakten ze een tijdelijke kano van boomschors, die werd gelegd in een bootvorm gemaakt van lianen.
De blanken zochten ondertussen contact met een andere stam, de Mundurucús. Dit waren oude vijanden van de Araras, en moesten de blanken helpen tegen de Araras. Een listige zet en zo werden de stammen nog meer tegen elkaar uitgespeeld. De blanke was een bizarre vos, een extreem consciëntieus type, profiteur bij uitstek, zoals de gehele zuid-Amerikaanse geschiedenis als bewijs aanvoert.
Vandaag de dag is Borba een kalme plaats, ten minste wat de stammen betreft, maar de vernietiging van alles wat Indiaans is gaat door. Het bloed van de Arara en Mundurúcu zal zeker stromen in de aderen van velen, ook blanken, die zijn opgegaan in een mengelmoes van genen.

wordt vervolgd...

15-06-2016 om 18:53 geschreven door Storyteller

Fraaie foto van zwoegende 'garimpeiro'
(c) Jean-Charles Pinheiro








06.30.

     Het centrum van Manicoré is klein en blijkt eigenlijk maar één hoofdstraat te zijn, gelegen tussen bossen, in een geïsoleerde wereld. Ik zie mensen rondkuieren met handkarren vol met vis en fruit, terwijl een oude neger een reusachtige tartaruga (schildpad), op zijn kar heeft liggen, klaar voor consumptie. De Indianen kookten het beest in haar eigen vet gaar, heden is de bedreiging voor de mooie schildpad groot door de intense jacht. Ook de eieren zijn een geliefd bezit. Vroeger, toen hier alleen Indianen leefden waren er vele tartarugas, nu is het een hachtelijke situatie en liquidatie van het dier ligt op de loer. De zon stijgt en ik wacht op het vertrek van de boot verder richting Manaus.
Om twaalf uur glijdt de 'Iriri' weer over water, het is een schitterende dag, vol met zon aan een heldere hemel, en het lijkt of de reigers engelen zijn en de vlinders zingen. Maar ik weet dat er mensen zijn die hier een andere mening over hebben.
Zij die moeten zien te overleven.
Er waren inmiddels nieuwe passagiers bij gekomen, waaronder Michaël, en man met Russische voorouders. Hij kwam uit Sâo Paulo en was op zoek geweest naar goud in Amazonia.

We komen aan in Novo Aripuaná een klein plaats met een 14.000 inwoners. Hier worden twee mannen, het blijken goudzoekers, aan elkaar gekluisterd door boeien aan boord gebracht.  Volgens geruchten hebben ze twee mede-garimpeiros neergeschoten die het voorzien hadden op hun goudbuit. De twee worden op een houtenbank gedeponeerd en de bewaker, een mulat, geeft hen te roken en babbelt met zijn gevangenen. De mannen zien er gehavend uit, hebben gelooide gezichten onder een dikke baard. Ze komen uit de noordoostelijke staat Ceará, en zijn daar vertrokken om goud te zoeken in de groene hel. Mensen op de boot geven hen te eten en er wordt met hun gepraat, als gelijken en dat ze vermeende moordenaars zijn is geen uitzondering hier in dit gebied, ze zijn hoe je ook bekijkt, slachtoffers van het beleid.
        Ik weet dat de goudzoeker ellende veroorzaakt voor de Indiaan, maar zij zelf zijn ook slachtoffers gestuurd door armoede (of avontuur) naar Amazonas om te overleven. Slachtoffers van een corrupt systeem, en hier in deze regionen zijn veel van deze mensen te vinden, levend in deplorabele omstandigheden in kampementen, waar ze werken, of laat ik duidelijker zijn, zwoegen, gokken, hoeren en drinken. Het is een wereld zoals alleen Dante het in zijn 'goddelijke komedie' kon weergeven, de wurmen van de schikgodinnen, zij die over het menselijke lot bepalen.
         De mannen zijn nu op weg naar Manaus waar ze terecht gesteld zullen worden.
En dan? Terechtstelling in Manaus is een onzekere toekomst, een rotzooi, en de cellen daar zijn ver van de moederschoot, terwijl het rechtswezen loopt als een oude versleten wekker. Ze maken daar niet veel woorden vuil aan zulke zaken; verdacht of niet ze zijn de dupe, en trouwens niet voor niets hebben ze de lange weg gemaakt naar Manaus, om vrijgesproken te worden.
Recht kan krom zijn.

Over de goudgravers situatie spreek ik met Michaël, die het wel moet weten, zelf een garimpeiro, doch het was hem te link geworden, en er was teveel onderlinge concurrentie. Als ik hem zeg van plan te zijn naar Pará te gaan om een goudgraverskamp te bezoeken, één van de beruchtste, de 'Serra Pelada, of te wel 'naakte berg', waarschuwd hij me met nadruk.
"Ze houden daar niet van 'gringo's'... je ziet er teveel uit als een 'amiricano' en die worden daar gehaat als de pest! Dat komt ook daar veel gebieden door de regering zijn aangewezen en waar de Amerikaan het alleenrecht heeft om te delven... en dat nemen de garimpeiros totaal niet. Cuidade, (oppassen) amigo!" is zijn apert advies.
"En waar jij naar toe wil is het helemaal in bende... in de serra pelada kun je beter wegblijven, de serra is een hel amigo! De levende wel te verstaan!"
Hij zal het weten dacht ik.
De 'naakte berg' ligt op zo'n 100 kilometer zuidwestelijk van de stad Marabá. Het is een handelscentrum waar ranchers, bouwvakkers, goudzoekers en vrachtwagenchauffeurs bij elkaar komen om plezier te maken, te dansen en te neuken met de afvallige engelen. Hier zijn moorden en overvallen banaal.
Het is bekent dat er in de hel van de serra, meer dan 20.000 goudzoekers aan malaria lijden.
Ik houd het in gedachten.
Alleen ik ben neuswijs, een avontuurlijk mens, dát is het verdomde, want goud interesseert me totaal niet.

wordt vervolgd...

14-06-2016 om 14:56 geschreven door Storyteller

Storyteller met jeugd in Manicoré






Het is acht uur in de avond als we arriveren in Manicoré, Amazonas, een plaats met zo'n 30.000 inwoners halverwege Manaus.
We krijgen te horen dat we van boot wisselen en morgen om twaalf uur verder zouden gaan. Ik maak mijn hangmat los, neem de rugzak en stap over op de nieuw boot, de Iriri.
Daar span ik mijn hangend bed op een geschikte plek en besluit samen met Amorin en Francisco aan wal te gaan om enkele flessen bier te nuttigen.
Het is een zwoele avond met 32 graden en de hoertjes tippelen of zitten aan tafeltjes wachtend op klandizie. Mooie vrouwen, jonge halfbloeden met glanzend zwart haar.
In plaatsen als deze zijn de boten die aanleggen soms de enigste afwisseling in de dagelijkse sleur.
De vrouwen kijken hitsig, een blik die de ouwe Francisco wel aanspreekt.
Als we verder het stadje in lopen horen we muziek uit een danstent komen, nou ja, muziek... De klanken zijn enigzins onzuiver en de zanger probeert, schijnbaar door teveel witte rum,  de laatste Braziliaanse hits te zingen, weemoedige deuntjes vol van verlangen naar liefde.
In de danstent is het volle bak, want de tafeltjes zijn bezet in de duistere ruimte. Ik zie de vrouwen met donkere ogen, die drinken en roken en onrustig wachten op het verdere verloop van de avond. Ook ontwaar ik enkele blondines met een getinde huid, en weer denk ik aan de  vikingvrouwen, de geschiedenis van de Amazonas, de vrouwen die de man alleen gebruikten om een kind te verwekken.
Of waren ze nakomelingen van avonturiers, die hier hun heil zochten nog niet zo lang geleden? Ik heb het hun maar niet gevraagd.
Het zijn de mysteries van Amazonas.
Er lopen een zestal uitsmijters rond met soort honkbalknuppels, klaar om bij de geringste opstoot te meppen. Anderen dragen verborgen revolvers, je weet maar nooit. Er wordt me gezegd dat hier regelmatig de orde verstoord wordt en dat dit dan wordt gedemonstreerd door bloedige gevechten en enkele doden. Na een tijdje krijgt de ouwe Francisco het aan de stok met een neger en een van de knuppelmannen moet eraaan te pas komen. Francisco wordt nu behoorlijk lazerus en begint met zijn been te slepen, waarvan de voet nu verticaal  staat.
Hij is in zichzelf aan het bazelen en gooit verwensingen naar het verleden , of personen die hij in het heden danig haat. We besluiten het voor gezien te houden en verlaten de tent, meer om de noord-oostenling te beschermen. Buiten komt Francisco de neger weer tegen en er ontstaat een nieuwe woordenwisseling, waarbij Francisco zijn mes trekt, ondertussen de neger beschuldigend dat deze zijn beurs wilde roven. De woorden worden nu feller, maar samen met Amorin kan ik Francisco verder slepen. 
Als we de boot bereiken staat daar een oude caboclo met een klein karretje vol met tapiocakoeken (zachte maniokkoeken met geraspte cocos en romige zoete melk over heen). Ik koop de witte heerlijkheid en vraag hem of er hier in de buurt ook goud te vinden is, verdomme, een chaotische vraag mijnerzijds midden in de nacht. Ik ben u eenmaal nieuwsgierig, buiten dat had ik het gevoel dat ik die vraag moest stellen. De oude man kijkt mij bizar aan en ik hoor hem denken: weer zo'n gringo, zonder hersenen, op zoek na zijn ondergang.
"Neen, senhor... hier is geen goud, maar wel veel grond... verstaat u, grond te koop...!" is zijn devies. Ik geloofde hem niet ten minste wat het goud betreft, maar dank hem lachend voor de overheerlijke tapiocakoek en laat het er bij.
Francisco loopt nog steeds te vloeken wanneer we de loopplank opgaan en ieder zijn hangbed opzoekt. Ik zie Teolina in de hare liggen te schommelen, slurpend aan haar pijp, misschien zich afvragend waar haar zoon kan uithangen. Of was ze op zoek naar iets anders? Is het leven geen roulette, een verdomde, een schijn van geluk? De nacht is helder en sterren hangen als reuzenvuurvliegen aan het hemelgewelf. Het resultaat van enkele flessen bier doet mij slapen als op een verenbed, met géén verleden en géén toekomst in mijn hersenpan. Een van de sporadische nachten dat ik mijn droom niet kon reguleren, doch weet ik dat ze aanwezig waren, filmpjes die mijn verdere leven zouden tegemoet treden, want een droom kan niemand ontvluchten en het onderbuste beinvloed ongemerkt het gemoed, de realiteit, bedoel ik.

wordt vervolgd...

14-06-2016 om 07:02 geschreven door Storyteller

"Badende vrouwen" olie op papier 2005







Het is halfzes in de morgen.
De meeste mensen lopen al rond te dwalen op het dek.
Anderen zijn op weg naar WC of douche. Het laatste lijkt op een gaskamer, ijzeren wanden en een naar binnen komende pijp, waar het vanuit de rivier opgepompt water de mens moet zuiveren, waarna het weer wegloopt door een gat in de vloer.
           De w.c is van dezelfde omschrijving en de menselijke resten vloeien direct naar de Madeira, een goede voeding voor de de rivier, maar na enkele uren stinkt het hok als een beerput.
De meeste passagiers houden zich bezig met eten, en om zes uur is de lange tafel bezet voor de droge koekjes, boter en zwarte koffie. Om elf uur is het middageten: rijst, bruine bonen, brokken kip of vis, aangevuld met farofa, geroosterde maniok.
Mensen zijn soms beesten, ze schrokken alles naar binnen zoals uitgehongerde wolven en als Don Quichotes paard, Rossinant aanwezig was geweest dan was dit gelijk een varken verdwenen.
Na het eten kruipt bijna iedereen weer in zijn hangmat en een vreemd stilte is de atmosfeer. Alleen de dieselmoter is hoorbaar als een dikke reuzenbij.
De bossen glijden voorbij en zo nu en dan zie ik een witte reiger opstijgen, doch langs de oever is geen beweging te bespeuren, geen dier... buiten de mooie vogels.... alleen groene bomen, bomen en nog eens bomen. Dan onverwachts zie ik kale plekken en in de rivier dobberende boomstammen, terwijl in de verte olietankers liggen te wachten op een lading. Als ik aan de reling sta komt een gast van rond de dertig op me toe die zich voorsteld als Otavio. De gefrustreerde man heeft  in mij schijnbaar een persoon ontdekt die hier op zoek is naar een reportage, nadat ik hem vertelde dat ik een 'storyteller' was.
"Kijk, Hollander, dit is nou Brazilië,' oppert hij cynisch als we langs de schamele hutten van de oeverbewoners varen.
"Woon jij ook in zo'n schamele hut, amigo,' vraag ik sarcatisch.
"Ik niet gringo...In Manicoré ga ik van boord en probeer daar mijn auto aan de man te brengen, die ik op het onderdek heb staan,' zegt hij lachend.
Ik schud mijn hoofd en denk dat de arme sloebers langs de rivier beter af zijn, ik bedoel wezenlijk, dan deze arrogante persoon met zijn betonhart.
Hij bekijkt het maar, de hypocriet.
Ik kruip weer in mijn lichtgroene hangmat. Ze was gaan dienen als een soort hut, een plaats waar men een geborgenheid voelt, zoals toen ik kind was en het gevoel gewaar werd geborgen te zijn onder mijn beddendeken, het hoogaltaar van eenzame gevoelens, de hartwigwam, zoals duidelijke sentimenten van iemand, die al in de baarmoeder een 'loner' was.

We bereiken het kleine plaatsje Humaita om drie uur in de nacht. Er wordt vracht in en uitgeladen en nieuwe passagiers komen aan boord, die druk kletsend hun matten spannen. Ik ben klaar wakker en bekijk de mensen, caboclos en half-Indianen met slapende of huilende kinderen op weg naar een volgende halte in hun leven.
Het is een onduidelijke stap in een grote kermismolen, proberend een vaste voet te krijegen, maar alle beproevingen ten spijt belanden deze mensen in een nog meer reddenloze situatie, waar ziekte hun vaak de moed ontneemt en de bureaucratie een stigma op hen drukt, de kansloze, paria, de ongewilde van het systeem.
Ik kom in gesprek met José Joâo, een man die enkele vingers van zijn rechterhand mist, tevens enkele tenen.
"Het waren Piranha's... Ik was dronken gaan vissen en de rivier stond laag, toen ben ik voorover gevallen..."
Daar zijn hoofd een diepe wond had waren de vissen waarlijk gek geworden door het bloed en voordat hij de ondiepe rivier uit was hadden de hongerige, bij laagwater zijn ze gevaarlijker daar dan weinig aas is, rode piranhas hem goed te grazen genomen.
Doch het liet me denken aan dat ander visje, klein en dun als een naald, de Candiru. Ze dringen alle open plekken van het lichaam binnen. Er is mij een verhaal bekend van een jong Indiaans meisje dat was gaan baden en waar de Candirus de vagina binnedrongen. Men heeft toen op tijd de visjes chirurgisch, zover mogelijk in Amazonas, weten te verwijderen.
Verder blijken oren, neus en anus een favoriete plek van de naaldvisjes en het verhaal dat ze als kleine Tarzans tegen de straal van de in rivier pissende mannen inzwemmen, is een overleverig. Deskundigen zeggen dat dit onmogelijk is, maar er zijn meerdere bewijzen. 
Gebeurd dit dan is er maar een radicale oplossing voor het slachtoffer, de penis afhakken.
José verteld met een lach dat hij de Piranhas nog steeds lekker vindt, en dat hij nogmaals in de rivier gedonderd was, maar toen zoveel pinga had gedronken dat de visjes schijnbaar een omweg hadden gemaakt.
Hij lacht met zijn tandeloze mond waarmee hij een jeneverfles ontkurkt, die hij in zijn linkerhand houdt.

wordt vervolgd....

13-06-2016 om 21:52 geschreven door Storyteller

Rio Madeira


De spoorlijn werd aangelegd om Boliviaanse rubber te vervoeren, vanaf de rivieren Beni en Madre de Dios naar Porto Velho. Vandaar af was het mogelijk met vrachtschepen de Amazonas te bereiken. Het slavenproject kostte 6.000 mensenlevens. De meesten stierven aan malaria, gele koorts, gonorrhoe, syfilis of aanvallen van Indianen, wat vergeleken bij de ziektes een zachte dood was.
In 1908 werd begonnen met de aanleg van het 350 kilometer spoor, dwars door een ondoordringbaar gebied, afgelegen en ziekelijk.
    Al het materiaal moest van ver worden aangevoerd, per boot, muilezels of door dragers; de kolen kwamen uit Wales, het staal uit Pittsburgh en het hout, o ironie, uit Australië, want dit bleek het enigste geschikte voor de duivelsklus.
De werkzaamheden eindigden in 1913.
De schijnzegenpraal was behaald, het spoor was voltooid en kreeg de symbolische naam: 'Gekke Maria'.
'Maria Maluca' had in die tijd velen mensenlevens geëist en miljoenen goudstukken gekost, maar wat was een mensendood op de schaal van goud? De spoorlijn was tenslotte een fiasco en diende nergens meer toe, daar de rubber uit Bolivia te duur was geworden.
Ondertussen donderde de Braziliaanse rubberhandel in elkaar. De oorzaak daarvan was een Engelsman genaamd Henry Wickham, die zich had gevestigd in Santarém. De doordachte Engelsman liet rubberzaadjes naar Engeland smokkelen, waarna die, na te zijn ontkiemt werden doorgestuurd naar Azië, om daar te groeien tot bomen.
In 1914 produceerden de plantages daar 71.000 ton rubber. De rubberbaronnen van toen, die in Manaus leefden als vette koningen met hun opgedirke vrouwen, die de werkers behandelden als slaven moesten een stap terug doen.
En de arme rubberslaaf?
             Was er een alternatief voor hun? Neen. Ze werden nog armer en sommigen wisten te ontkomen en probeerden te overleven in de steden, anderen gingen noten verzamelen of bomen kappen. Weer anderen verdwenen in het grote woud, om te leven van wilde wortelen langs een van de zijrivieren, geteisterd door honger en ziektes.

Ik loop terug naar het centrum en de weg is één modderpoel. Ik koop wat fruit, sinasappelen, mangas en een voorraad bananen, dit als voorzorgsmaatregel op de bootreis.
Tegen vijven ben ik terug aan de dok waar de boot ligt afgemeerd: Santa Etelvina. Ondertussen wordt er druk gesjouwd met vracht en ik span mijn hangmat. Er zijn verder geen passagiers te zien behalve Amorin, een jonge man van tegen de 30, die op weg gaat naar Manaus om zijn broer een bezoek te brengen, een vijftigjarige vrouw Teolina, die op zoek is naar haar verloren zoon en Francisco, een grijzende man, die me verteld dat hij een handelsreiziger is. Niet dat hij zo uitziet, want in zijn sjofele kleding lijkt hij meer een zwerver, of gewezen goudzoeker. Hij loopt mank hetgeen een gevolg was van eentreinongeluk, ten minste dit is wat hij mij duidelijk maakt.
Op de kade is het een bedrijvigheid en kisten, jutten zakken met fruit en rijst worden ingeladen. Verder drank, wapens en ander onbekende inhoudskisten.
Teolina heeft een grote plastiekzak gevuld met geroosterde maniok, hard als kippevoer. Er tussen bevinden zich kippepootjes en vleugeltjes. Daar ik honger hebt doe ik ook een greep in de zak en ik hoor de harde korrels als ijzerkogeltjes kraken tussen mijn tanden.
De regen is gestopt.
De boot maakt zich los van de kade en glijdt de rivier op, terwijl de nu af en toe nog verschijnende zon,  langzaam verdwijnt achter grijze wolken en bossen, ten ondergaand aan het andere einde der wereld.
De duisternis kondigt zich aan en een andere wereld komt tot leven.

De nacht is donker en fris en harde slagregens donderen tegen het dekzeil dat inderhaast gespannen is. Ondertussen zijn er nieuwe passagiers bijgekomen, die opgepikt werden in Mutum, Cavalcante en Papaçaio, kleine nedrzettingen langs de rivier.
De meesten liggen in hun hangmat, denken, slapend, lezend of zoals ik, aantekeningen makend. Mijn gemoed doet mij filosoferen over liefde en de stroperige gekrulde lippen van een negerin, totdat de slaap mij treft en ik wegglijd in een bizarre wereld.

wordt vervolgd...

13-06-2016 om 12:29 geschreven door Storyteller

Haven van Porto Velho

MAART 1995
Ik had besloten de rivieren Madeira en Amazonas te bevaren, vanaf Porto Velho, hoofdstad van de staat Rondonia tot Belém in de staat Pará, aan de oceaanmonding. Vanuit Porto Velho zou ik dan de rio Madeira afvaren tot Manaus en verder naar Belém over de Amazonas.
Porto Velho, wat letterlijk 'oude haven' betekent, is goed bewolkt als ik aankom en regen kondigt zich aan. Nu is dat geen uitzondering, want de maand maart brengt meestal de meeste regens in deze regio. De stad telt zo'n 350.000 inwoners en ligt op de grens van de staten Rondonia en Amazonas. Porto Velho is in de laatse 20 jaar uitgegroeid van kleine plaats tot een grote stad, ook door de migratie van zwermen mensen op zoek naar naar grond, werk en vooral goud en tin. De stad is het handelscentrum voor tin en de vele mijnen trokken de avonturiers aan, maar ook veetellt bedrijven.
Nu is het gebied zo goed als leeg geroofd en is er geen voer meer voor de kippen.
Als ik door de straten loopt hoor ik nog steeds het geschreeuw van de goudopkopers, op zoek naar de nog weinige 'garimpeiros', die moegestreden en uitgemergeld zijn door het zwoegen. De goudzoekers werken alleen nog maar om naar de hoeren te gaan en suikerriet-jenever te zuipen, een behaaglijk vooruitzicht in een deslotate wereld, een wereld waar morgen ver weg is.
Mijn eerste indruk is treurigheid, een 'sadness', die de stad uitstraalt, een oorzaak die misschien de regen op mijn gemoed geeft, terwijl de 23 graden eigenlijk vreemd voor me waren geworden na de hoge temperaturen der laatste dagen. De regenbuien wisselen elkaar af en daar ik vroeg in de morgen was aangekomen had ik bedenkingen om langer te blijven. Ik zou wel een andermaal terugkeren naar de oude haven.
Ik was nu bezeten om de rivier op te gaan.
Ik besluit een broodje te eten en een guarana (frisdrank gemaakt van amazonebes) te drinken en dan op weg te gaan naar de dokken. Ik word al snel aangesproken door een 'handelaar in bootreizen'. Hij kijkt me aan en vraagt met een profetische blik: 'Para Manaus?'
      Manaus? Verdomme, natuurlijk wil ik naar Manaus, dus hoef ik niet lang te dwalen.
'Het kan ontzettend heet zijn in Manaus,' zegt de handelaar nog, en ik bedankt hem enigzins cynisch, want daar was deze gringo wel van op de hoogte. Ik koop een hangmat en een deken, daar de nachten op de middenrivier wel een fris konden zijn en een ticket voor de watertrip.

De boot zou 6 uur in de namiddag vertrekken, dus besluit ik terug te keren naar het centrum, terwijl de regen nu met bakken uit de hemel valt. Ik schuil onder een van de vele drankstallen langs de haven, oude houten keten, gevuld met jenever en bierflessen, deegbroodjes, gebakken varkenslever, ossenkloeten, vreemdsoortige gebraden ingewanden, en gebakken piranha's. Honden, katten en kippen schuilen zich naast mij onder het afdak, waar het water in bakken vanaf druipt en ratten lijken de samba te dansen. Het is een onbarmhartige aangelegenheid, die nog vertsterkt wordt als mijn gedachten zich verplaatsten wat ik weet betreffende de 'spoorlijn des doods', een geschiedenis die zich hier afspeelde in het begin van de 20ste eeuw.

wordt vervolgd...

13-06-2016 om 12:28 geschreven door Storyteller

IK BEZOCHT DIT STAATSZIEKENHUIS ONLANGS. GELEGEN IN VILA ISABEL. HET GEBOUW HEEFT ONDERHOUDT NODIG. DOCH FUNCIONEERD VOOR DE MENSEN DIE EROP AANGEWEZEN ZIJN.

Het is gelegen in het noorden van Rio de Janeiro en is onderdeel van het netwerk van gezondheidsdiensten voor de wijken Vila Isabel, Grajau, Andaraí, Maracanã, Tijuca, Rio Comprido, Praça d bandeira, Usina en Muda.

Het Universitair Ziekenhuis Hupe Pedro Ernesto werd ingehuldigd in 1950, deel uitmakend van het ziekenhuis netwerk van het ministerie van Volksgezondheid van de Federal District. In 1962 werd het een academisch ziekenhuis van de Faculteit der Medische Wetenschappen, Rijksuniversiteit Guanabara (UEG), en de staat universiteit van Rio de Janeiro (UERJ). In 1965 werd hij opgenomen in de UEG als ziekenhuis das Clinicas. In 1975, ondergaat een radicale verandering, overgaand in een ziekenhuis voor algemene verzorging, tevens academisch, aan te passen aan de noden van de armen.

Het heeft een bebouwde oppervlakte van 44 000 m2,  525 bedden en meer dan 60 specialismen en subspecialismen. Geavanceerde technologie omvat Hartchirurgie, niertransplantatie en harttransplantatie, in aanvulling op de ambulante zorg.

'Onderwijs en onderzoek zijn strategische activiteiten om de missie van een universitair ziekenhuis te bevorderen en constant ontdekkingen en innovaties te doen, waardoor de zorg en de gezondheidszorg verbeterd.' aldus een publicatie van het ziekenhuis.

'... de muren in de gangen zijn aan renovatie toe... geld gebrek is het antwoord, staatsgeld dat besteed word aan organiseren van sport evenementen en verdwijnt in de corrupte beurzen van politici. De mensen zitten gelaten op de houten banken en wachten hun beurt af, vertellen hun dagelijkse gebeurtenissen en de problemen... aangewezen op deze hulp... verweg van de privé klinieken die sneller functioneren en geld kosten... en moet nog veel veranderen in de gezondheidszorg in Brazilië... '

13-06-2016 om 10:27 geschreven door Storyteller

Itaborai RJ

11-06-2016 om 17:11 geschreven door Storyteller

Jornal A Nova Democracia VIDmet engelstalige ondert.

tegen de afbraak in naam van de olimpiade

Bijlagen:
https://www.youtube.com/watch?list=UUPLAYER_patrickgranja&v=C32a9OGxfL4http://   

Niteroi, RJ

macumba- art - ter ere van Imanja godin der zee

10-06-2016 om 19:57 geschreven door Storyteller

De familie Teles werd gemarteld tijdens de dictatuur en strijd vandaag om de zekerheid van het geheugen, waarheid en rechtvaardigheid aangaande de periode van militair bewind.

César Augusto Teles, was activist en voormalig politiek gevangene die tegen de militaire dictatuur vocht. Hij overleed in São Paulo, 71 jaar oud.  De familie Teles is de referentie in de strijd voor de waarheid, het geheugen en justitie in Brazilië in verband met de dictatoriale periode. Samen met zijn vrouw Amelinha werkte hij in de commissie van familieleden van vermoorde en politiek verdwenen activisten.

Hij was een van hen die de periode van onderdrukking en marteling niet vergaten. Vele van de militaire folteraars lopen nog steeds rond en worden beschermd door tijd en politieke onbedrevenheid.

info en foto; Brasil de fato 29 dec. 2015

01-01-2016 om 12:41 geschreven door Storyteller

Voor de eerste maal kwam in de stad Maricá, nabij Rio de Janeiro, een zeeschildpad van het soort cabeçuda (Caretta caretta), ook 'dikkopschildpad' genoemd, bedreigd door uitroeiing, het strand op en zette eieren af. Dit volgens informatie van het Arowana Project, van de federale Fluminense University (UFF), die de controle van marine soorten in de regio uitvoerd. De schildpad is 1,20 en weegt 140 kilo en zijn te vinden in de tropische zeeën wereldwijd en in gematigde wateren. Ze voeden zich met krab, kokkels, mosselen en andere ongewervelden, die worden verpletterd met de hulp van de kaakspieren. In Brazilië zijn paaigebieden in het noorden van Bahia, Espirito Santo, Rio de Janeiro en Sergipe.

31-12-2015 om 18:11 geschreven door Storyteller

krant O Sâo Gonçalo, RJ

Na de dood van voormalig pilice militar- neergeschoten in de morro de abataçâo in Boa Vista - de moordcommissie van de Niteroi, Itaborai en Sâo Gonçalo onderzoeken nu 18 andere moorden die misschien relatie hebben betreffende de drugs oorlog tussen dealers en milities in de communiteit... ook wordt onderzocht of de moorden gepleegd sinds juli links hebben met de politieke overeenkomst tussen een militie en dealers in de morro de feijâo in Paraiso. Zoals de karant 'O sao Gonçalo' eerder melde, met de intentie van het promoten van een mogelijke kandidaat als wethouder voor de 2016 verkiezingen, heeft een militie de morro de Abataçâo gekozen voor de handel.

16-12-2015 om 09:49 geschreven door Storyteller

Zelfs met de inzet van milieuactivisten, groeigebied van krabben en vissen, bekend als 'igarapés' zijriviertjes in het gebied van Linhares, Espírito Santo werden getroffen door modder gelekt door de Samarco's dam breuk in Mariana (MG).

27-11-2015 om 11:01 geschreven door Storyteller

Twee weken nadat twee dammen instorten bij een Braziliaanse ijzerertsmijn, heeft de giftige modderstroom die daarop volgde de Atlantische Oceaan bereikt. De modder legde meer dan 500 kilometer af, en stroomt nu door de riviermonding van de Rio Doce recht de oceaan in. Wetenschappers waarschuwen voor een van de grootste natuurrampen ooit.
Van onder andere het lagere schooltje in Bento Rodrigues bleef na de modderstroom niet veel over.

De modderstroom veegde op 5 november het mijnwerkersdorpje Bento Rodrigues volledig van de kaart, en begon daarna zijn lange weg richting de oceaan. 11 mensen kwamen om, 12 zijn nog vermist. De bruine substantie bestaat uit allerhande gevaarlijke en giftige stoffen zoals kwik, arsenicum, chroom en mangaan. Een kwart miljoen mensen heeft geen drinkwater meer. Toch zegt Samarco, de eigenaar van de getroffen mijn, dat de modder geen gevaar betekent.

Het bedrijf heeft al 245 miljoen euro aan schadevergoeding betaald aan de overheid en probeert de planten en dieren langs de oevers van de rivier te beschermen met oliedammen. Arbeiders haalden de rivieurgeul leeg zodat de modder sneller de zee in kon stromen en zich kon verspreiden en minder schade zou aanrichten aan de precaire natuur rond de rivier en in de monding. In totaal stroomde 60 miljoen kubieke meter modder weg, goed voor 25.000 Olympische zwembaden.

Een lokale bioloog vertelde aan de BBC dat hij vreest voor het leven van de fauna en flora in de regio. De monding van de Rio Doce is een gebied met brak water waar veel dieren zoals dolfijnen, walvissen maar ook schildpadden komen om hun jongen te voeden en te paren. Volgens hem is de voedselvoorziening in een derde van de hele zuidoostelijke regio van Brazilië en in de helft van de Zuidelijke Atlantische Oceaan getroffen voor minimaal 100 jaar.

Ook in de rivier zelf is de impact groot, zo zegt Aloysio da Silva Ferrao Filho, onderzoeker in het vakblad Chemistry World. "De biodiversiteit is compleet verloren, verschilende soorten zijn volledig uitgeroeid." Burgerbewegingen hebben de afgelopen week volop vissen gevangen en schildpadeieren verzameld om ze te beschermen. De vrees is onder andere dat de modder, die ook vol ijzererts en silica zit, zo hard als beton wordt eens ze opdroogt.

Ondertussen staan bij de ijzermijn nog twee andere dammen op springen, zegt Samarco. Daarbij zouden reservoirs met afvalwater kunnen leeglopen. Mogelijk stortten de dammen in als gevolg van lichte aardbevingen, maar dit is niet bevestigd.

24-11-2015 om 09:31 geschreven door Storyteller

bio-grafisch document over rubbertap-bond leider Chico Mendes vermoord in 1988 in opdracht van Darci Alves

Engels/ Portugees ondertiteld

Bijlagen:
https://www.youtube.com/watch?v=DI6mhtMgr_o&hd=1