In de jaren ’50 kwamen Amerikaanse liedjes veel later terecht in onze contreien. Soms met maanden of zelfs jaren vertraging. Zo bereikte ‘Take Five’ van het Dave Brubeck Quartet uit 1959 ons pas in 1960. Het instrumentale lied is een van de grootste jazz-successen. Hoogtepunten zijn de heldere en melodieuze saxofoonpartij van Paul Desmond, de lange drumsolo van Joe Morello in het middendeel en de ongewone pianopartij. Daardoor is het bijna onmogelijk om op dit nummer te dansen.
De allereerste rock-‘n-rollplaat in het Nederlands gezongen is zonder twijfel Peter Koelewijn. Hij nam met zijn band Peter en zijn Rockets ‘Kom van dat dak af’ in 1959. In januari 1960 werd het plaatje uitgebracht met een ongekend succes in de Benelux. Al was Sylvain Vanholme er ook al heel vlug bij en zijn groep The Seabirds zong in het Frans ‘Nous protestons’ en in het Nederlands ‘Protest-Rock’ (1960). Maar dat belangrijk muzikaal feit leerde ik pas vele jaren later kennen…
“♫♫♫ In de Sahara, tussen twee kamelen ♫♫♫”… zongen wij heel vaak dankzij Bob Azzam en zijn heel leuke ‘Mustapha’. Het Eurovisiesongfestival werd gewonnen door de Franse zangeres Jacqueline Boyer met ‘Tom Pilibi’.
Een van mijn vele favorieten aller tijden is beslist het instrumentale ‘Apache’ van The Shadows want als 8/9-jarige jongen speelde ik toen heel vaak “cowboy en indiaan” met mijn makkers. Uit hetzelfde jaar herinner ik mij ook ‘I’m Sorry’, smachtend gezongen door een jonge Brenda Lee.
Elvis Presley was na zijn dienstplicht van twee jaar in West-Duitsland terug te vinden in de hitlijsten met twee grote hits: ‘It’s Now Or Never’, een bewerking van ‘O Sole Mio’ en ‘Are You Lonesome Tonight’.
Maar de grootste hit was waarschijnlijk ‘Ramona’ van The Blue Diamonds, een Nederlands duo bestaande uit de broers Riem en Ruud de Wolff. De broers, van Nederlands-Indische afkomst, braken in 1960 wereldwijd door, vaak ook met covers van The Everly Brothers, wat niet altijd in dank werd afgenomen door hun platenmaatschappij.
In België werd het Nationaal Instituut voor de Radio-Omroep (NIR) omgedoopt tot Belgische Radio en Televisie (BRT). Ons land verleende Congo onafhankelijkheid. Dit was het begin van vele ongeregeldheden. Congolese troepen onder bevel van stafchef Joseph Mobutu bezetten de provinciale hoofdstad Bakwanga en richtten er een bloedbad aan.
1960 was internationaal een zeer woelig jaar want naast Congo werden talloze landen onafhankelijk zoals Frans Kameroen, Frans Togo, Malagasië (Madagaskar), Brits-Somaliland en Italiaans-Somaliland (Somalië), Dahomey, Cyprus, Katanga (1960-1963, nadien terug een provincie van Congo), de Mali-Federatie, Nigeria, Ivoorkust, en Mauritanië. Alle aardrijkskundeboeken moesten zo vlug mogelijk herdrukt worden.
Tijdens een vergadering van de Verenigde Naties werd de Sovjet-afgevaardigde Nikita Chroesjtsjov geïnterpelleerd door de Filipijnse afgevaardigde over het recht op onafhankelijkheid van Oost-Europese landen. Woedend hamerde Chroesjtsjov met zijn schoen op de lessenaar om zijn woorden kracht bij te zetten. De voorzitter kon met moeite de rust doen weerkeren en sloeg zijn hamer stuk wat voor de Rus het bewijs was dat de VN uiteen zouden vallen. Achteraf bleek dit een mythe te zijn en deden getrukeerde foto’s de ronde. Hij sloeg wel met zijn schoen op zijn bureau en daar bestaat een echte foto van.
John F. Kennedy versloeg Richard Nixon in de verkiezingen om het Amerikaans presidentschap. Vanaf 20 januari 1961 was hij de 35ste en jongst gekozen president van de Verenigde Staten.
Op 15 december 1960 huwde Koning Boudewijn van België met de Spaanse Doña Fabiola de Mora y Aragón. Na 25 jaar had België weer een koningin!
(wordt vervolgd) – Nog een fijne zondag en tot later!
Van het jaar 1959 herinner ik mij minder dan van het jaar van Expo 58. Ik was ondertussen 7 jaar geworden en in november zou ik mijn 8ste verjaardag vieren. In de lente van 1959 werd naar goede katholieke gewoonte mijn Eerste Communiefeest gevierd. Ik vond het geweldig dat mijn grootouders naar het verre Brussel kwamen met geschenken.
In het Belgisch Koningshuis werd er ook gevierd: Prins Albert was zijn oudere broer Koning Boudewijn te snel af en trouwde met de Italiaanse Donna Paola Ruffo di Calabria. Ik herinner mij bij mijn grootmoeder Mathilde nog altijd de koekendoos met de kleurenfoto van het prinselijk echtpaar erop.
Op internationaal vlak kregen de Verenigde Staten van Amerika er twee nieuwe staten bij: in januari Alaska (49ste staat, al in 1867 door Rusland verkocht aan de VS) en in augustus Hawaï (50ste staat), een eilandengroep van vulkanische oorsprong. Maar dat zou ik pas veel later op school leren.
Volgende muzikale hoogtepunten (volgens mij) zijn mij altijd bijgebleven:
- Cliff Richard & The Drifters (later hernoemd als The Shadows want die groep bestond al in de VS) met het geweldige ‘Move It’. - The Kingston Trio met ‘Tom Dooley’: Tijdens een busrit doorheen Brussel met mijn ouders zag ik een bioscoopaffiche van de gelijknamige film en de afbeelding van de ter dood veroordeelde zal ik nooit vergeten.
- Bobbejaan Schoepen – ‘Café zonder bier’. - Rocco Granata – ‘Marina’, een b-kant die succes kreeg dankzij de jukeboxen in de talrijke cafés.
- Neil Sedaka – ‘Oh! Carol’ en Paul Anka – ‘Put Your Head On My Shoulder’.
- Johnny & The Hurricanes – ‘Red River Rock’ en Cliff Richard – ‘Living Doll’.
- Eddie Cochran – ‘C’mon Everybody’ en Peggy Lee – ‘Fever’.
Elvis Presley vervulde tussen maart 1958 en maart 1960 zijn militaire dienstplicht in West-Duitsland. In de maand december 1959 kregen wij vanuit dat land een brief met daarin een wenskaart voor een voorspoedig 1960 van mijn elf jaar oudere neef Willy die daar toen ook gelegerd was en zelfs een optreden van The King of Rock & Roll heeft mogen bijwonen!
Zonder twijfel zal ‘Wake Up Little Susie’ van The Everly Brothers (1957) in de loop van het jaar 1958 nog vaak te horen zijn geweest op de radiogolven.
Alles werd in gereedheid gebracht om de Wereldtentoonstelling in Brussel plaats te laten vinden van 17 april tot 19 oktober 1958 op de Heizel. Menig familielid bracht ons een bezoekje en samen gingen we dan kijken naar Expo 58. Ik herinner mij vooral de lange, warme periode van april tot oktober net alsof de weergoden ons gunstig gezind waren en de zomer zeven maanden duurde!
Wat mij, ondanks mijn jeugdige leeftijd, is bijgebleven is natuurlijk het Atomium, de dubbele kabelbaan (jammer genoeg te duur voor ons), het Chinees Paviljoen en de Japanse Toren, Oud België waar naar hartenlust gedanst en gezongen werd, het Afrikaans dorp en een tekenfilmpje met eendjes die lustig dobberden onder de tonen van ‘Reet Petite’ van Jackie Wilson. Ik meen mij te herinneren dat dit een reclamefilmpje was voor het wasmiddel Persil.
Het jaar 1958 bracht schitterende muziek voort zoals onder meer: ‘Lollipop’ van The Chordettes; ‘Tequila’ van The Champs;
‘La Bamba’ van Ritchie Valens; ‘Buona Sera’ van Louis Prima;
‘The River Kwai March’ van Mitch Miller en zijn orkest; ‘Nel blu dipinto di blu’ dat iedereen eigenlijk kende onder de naam ‘Volare’. Hiermee won Domenico Modugno het Eurovisiesongfestival niet, hij werd slechts derde! Later waren er daarvan toch ontelbare versies in omloop! Frankrijk won dit songfestival met het nummer ‘Dors, mon amour’, uitgevoerd door André Claveau. Een lied en een zanger die de meesten onder ons al lang vergeten zijn.
Al deze liedjes waren te horen op Expo 58 en bleven immens populair tot zelfs in 1959 en later, vooral op de jukeboxen in de talloze cafés die België toen nog telde.
In het Russisch paviljoen werd een replica van de Spoetnik satelliet voorgesteld en een deel van het Amerikaans paviljoen zou door het NIR jarenlang gebruikt worden als studio’s voor radio- en televisieshows. Het gebouw werd dan ook snel het “Amerikaans Theater” genoemd.
Op 2 augustus 1958 vierde ene Arthur Blanckaert zijn 18de verjaardag en trad hij diezelfde nog voor het eerst op onder zijn artiestennaam Will Tura! Maar dat wist ik toen nog niet…
Liep alles van een leien dakje tijdens die tentoonstelling?
Niettegenstaande er meer dan 42 miljoen bezoekers werden geteld verliep alles redelijk vlot en vredig. Wel klaagde een jonge Wilfried Martens de vele overtredingen op de taalwet aan want de voertaal was toen het Frans, zowel gesproken als geschreven. In het Afrikaans dorp werden Congolese meisjes gevoederd en tentoongesteld alsof ze in een menselijke zoo rondliepen. Mobutu Sese Seko, als journalist aanwezig op Expo 58, werd twee jaar later de sterke man van Congo.
De grootste blunder betrof echter de manier waarop het originele manuscript van Mozarts ‘Requiem’ werd behandeld. Velen vroegen zich af wat die laatste notitie van de stervende kunstenaar nu precies was. Volgens velen is het de aanduiding ‘quam Olim d: C.’ in de rechterbenedenhoek van de ‘Hostias’. Dat was ongetwijfeld ook de mening van de man of vrouw die, toen de zaalwachter even de andere kant opkeek, diezelfde rechterbenedenhoek afscheurde in de herfst van 1958. Sindsdien is het spoorloos. Noch de dader, noch het stukje 18de-eeuws papier zijn ooit gevonden…
Koning Boudewijn omringd door Gina Lollobridgida en Frank Sinatra. In de roddelpers verschenen berichten dat onze koning zijn aanstaande vrouw had gevonden in Hollywood!
Voor de goede orde moet ik erop wijzen dat het jaartal achter de liedjes de datum is waarop het plaatje werd uitgebracht (zie deel 1-3). Aangezien de muziek uit de Verenigde Staten meestal enkele maanden of jaren met vertraging succes had in onze contreien kan het zijn dat ik die deuntjes later leerde kennen. Ik geef die data als een soort indicatie van de tijdsgeest van toen.
Zo is er ‘Rock Around The Clock’ van Bill Haley & His Comets dat officieel werd uitgebracht in 1954 zonder succes en opnieuw in 1955 maar waarschijnlijk pas later bij ons op de radio of tijdens de kermissen te horen was, zo omstreeks 1956.
Het jaar 1957 kondigde zich aan als een jaar vol bedrijvigheden want een jaar later moest de Wereldtentoonstelling in Brussel gehouden worden. Men startte toen met de bouw van het Atomium, een monument in het Heizelpark van onze hoofdstad. Het gebouw werd ontworpen door ingenieur André Waterkeyn. Maar daarover later meer, vooral wat betreft Expo 58.
Ondertussen was ik opgegroeid tot een vrolijke krullenbol!
Ook in 1957 opende Delhaize zijn eerste warenhuis op het Flageyplein in Elsene, op slechts enkele kilometer van mijn ouderlijk huis.
De Limburgse Zusjes hadden in 1957 succes zowel in Nederlands-Limburg als in ons land (waarschijnlijk vooral in Limburg en Brabant) met ‘De boerinnekesdans’. Ik hoor het mijn tante Karolien nog zingen!
De Amerikaanse zanger Johnnie Ray was toen een idool in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk en zijn ‘Yes Tonight, Josephine’ kan ik nu nog altijd smaken.
The Crickets was een Amerikaanse rock-'n-rollband uit Lubbock in Texas die in de jaren vijftig werd opgericht door Buddy Holly. Samen hadden ze hun eerste hit in 1957 met ‘That'll be the day’. In 1958 verliet Holly de band. Het legendarisch nummer zou op 12 juli 1958 gecoverd worden door de Britse groep The Quarrymen die jaren later zouden evolueren tot The Beatles. De band bestond toen uit John Lennon, Paul McCartney, George Harrison met nog een pianist en een drummer.
Toen ‘Diana’ van Paul Anka in de herfst van 1957 werd uitgebracht was de zanger slechts 16 jaar oud. Het nummer werd een wereldhit!
De heupwiegende Elvis Presley (bijgenaamd Elvis The Pelvis) had eind 1957 een geweldige hit in de VS en het VK met ‘Jailhouse Rock’. De single werd op 24 september 1957 uitgegeven ter promotie van de gelijknamige film. Begin 1958 stond Elvis hiermee nog altijd in de Britse hitlijsten.
Op naar het fantastisch jaar 1958 dat overheerst werd door de Wereldtentoonstelling in de Eeuwfeestpaleizen die ik driemaal zou bezoeken tussen april en oktober. De Expo bevond zich in vogelvlucht op amper 13 km van ons huis maar dat was in die dagen met het openbaar vervoer een hele tocht.
Ondanks de nogal donkere eerste helft van de jaren vijftig had ik een onbezonnen kindertijd want na 1955 braken er betere tijden aan. Het leed van de tweede wereldoorlog was zo goed als doorgespoeld en ondanks de Koude Oorlog kregen de gezinnen meer koopkracht.
Terwijl de Angelsaksische muziek (zeg maar rock-‘n-roll) stilaan begon door te breken waren er op de radio nog altijd veel liedjes in het Nederlands (soms in een Vlaams dialect), het Frans en het Duits te horen. ‘Tout va très bien Madame la Marquise’ van Ray Ventura et ses Collégiens uit 1935 werd twintig jaar later nog vaak gespeeld (toen nog NIR, de voorloper van de BRT).
Vlaamse volksmuziek uit 1955 kon je horen dankzij Romain Deconinck die immens populair was met zijn rubriekje “De Peperbus”. Mijn ouders, mijn zus en ik zaten dan gekluisterd rond de radio te luisteren naar de mop van de Gentenaar die hij vertelde in het “schoon Vlaams” maar als de pointe eraan kwam schakelde hij over op plat Gents dat wij dan weer niet begrepen vooral door het schaterlachen van het aanwezige publiek in de studio! Nu is dat geen probleem meer want in 1971 zou ik een schattig meisje leren kennen waarmee ik nu meer dan 44 jaar getrouwd ben. Haar ouders kwamen namelijk uit Gent en Oostakker. Uit 1955 kwamen ook The Platters met ‘Only You’, een toepasselijke slow die ik twintig jaar later zou kiezen als openingsdans op ons huwelijk!
Terug naar de jaren vijftig! Dankzij kermisreizigers en marktkramers waren Engelse en Amerikaanse plaatjes te horen, vooral bij de botsauto’s en de rups! Jaarlijks kwam ik in de zomer op bezoek bij mijn grootouders (zowel langs vaders als langs moeders kant) en de kermis in het dorp was toen één groot feest! Vaak denk ik terug aan die gelukkige momenten die ik doorbracht bij mijn tante Karolien en mijn neef Willy en nicht Gilberte.
Wat ik uit het jaar 1956 onthou is vooral het grappige ‘De Kaspische Zee’ van Jaak De Voght en het melancholische ‘Heimweh’ van Freddy Quinn.
Maar de opkomst van het Engels in de muziek was niet meer te stuiten dankzij vaandeldragers The Platters met ‘My Prayer’ of Fats Domino met het fantastische ‘Blueberry Hill’. Bij die eerste klaviernoten krijg ik nu nog altijd kippenvel!
Mijn vader had de grappige gewoonte mij ’s morgens wakker te maken met de gevleugelde woorden “Hallo, piotten debout en doe de schoenen maar toe” gevolgd door getrompetter dat hij nabootste met getuite lippen. Hij zei ook vaak “Prosper joplaboem!” terwijl hij met zijn handen een draaiend gebaar maakte alsof hij ging goochelen. Vele jaren later ontdekte ik dat ‘Prosper (Yop la boum!)’ een liedje is van Maurice Chevalier uit 1935…
Mijn moeder daarentegen hield meer van Nat King Cole, Frankie Laine, Frank Sinatra, Bing Crosby en andere crooners. Aangezien mijn grootouders aan moeders kant slechts enkele kilometers verwijderd waren van de grens met Limburg waren Nederlandse zangers uit Nederlands-Limburg ook enorm populair in die dagen! Zij zong dan ook vaak aan mijn bedje over ‘’t Huikske’ van Jo Erens (1955) en ‘Limburg allein’ van Frits Rademacher (1954).
De radio stond bij ons thuis de hele dag aan, jeweetwel zo’n grote bruine kast met een groen oogje. Het is dan ook niet te verwonderen dat het instrumentale ‘Jeux interdits’ van Narciso Yepes uit de gelijknamige film (1952) vaak te horen was.
De Angelsaksische muziek begon langzaam maar zeker de overhand te halen zodat ‘Darling, je vous aime beaucoup’ van Nat King Cole (1955) en ‘Sixteen Tons’ van Tennessee Ernie Ford (1955) ook geen onbekende nummers waren voor mijn moeder.
Ondertussen was ik al vrij onbezorgd vier jaar oud geworden alhoewel ik toen voor het eerst in een ziekenhuis belandde en er na een ingreep terug buiten kwam zonder amandelen. De wereld liep toen gebukt onder de koude oorlog, een periode van gewapende vrede tussen de communistische en de kapitalistische wereld. Maar dat besefte ik in die dagen helemaal niet. Net zomin als de tweede schoolstrijd die toen in alle hevigheid woedde in België. Die schoolstrijd was de strijd tussen het rijksonderwijs (ingericht door de staat, provincies en gemeenten) en het katholieke onderwijs.
Mijn grootste plezier was toen met een ballon spelen of tegen een bal schoppen…
Van mijn eerste levensjaren zal ik niet veel meer weten maar mijn muzikale genen kreeg ik mee van mijn ouders. Zij werden geboren in hetzelfde dorp in het Hageland, op de grens tussen Brabant en Limburg, daar waar De Velp stroomt. Mijn vader (°1915) was een uitstekend danser en bij elke jaarlijkse kermis in het dorp was hij een veelgevraagd partner om te walsen, wat hij trouwens als de besten kon. Hij was ook een fervent liefhebber van het Decap orgel en Vlaamse volksmuziek. Mijn moeder (°1925) hield meer van Doris Day, Nat King Cole, The Platters en later van de opkomende rock-‘n-roll met als boegbeeld Elvis Presley (°1935).
Felix en Maria huwden in 1945 en emigreerden naar Wallonië, meer bepaald naar Huy (Hoei) waar zij werkzaam waren in de horeca. Na één jaar verhuisden zij naar de groene rand van Brussel (Watermaal-Bosvoorde). In 1946 werd mijn broer Jozef geboren die jammerlijk kort na de geboorte overleed en een jaar later zag mijn zus Mariette het levenslicht.
Mijn vroegste muzikale herinneringen heb ik dus te danken aan mijn beide ouders die vaak bij mijn wieg zongen. Zo herinner ik mij ‘Twee oogen zoo blauw’ van Willy Derby (1935) en van dezelfde zanger ‘Het plekje bij den molen (Daar bij dien molen)’ (1936) en ‘Heidewitzka’ (1937). Mijn pa zong het steevast als “Poldewitzka”, vraag mij niet waarom.
Uit de jaren veertig kwam een zeer droevig lied dat mij altijd is bijgebleven: ‘Les trois cloches’ gezongen door Edith Piaf en Les Compagnons de la Chanson (1945/1946).
Vroeger bleven de liedjes veel langer in de ether dan nu en daarom moet ik altijd glimlachen als ik ‘Ziede gij me geire’ van Will Ferdy uit 1951 hoor alsook ‘Kijk eens in de poppetjes van mijn ogen’ van Annie de Reuver & The Skymasters (1952). Maar van het dramatisch gezongen ‘Jezebel’ van Frankie Laine kan ik ook nog altijd genieten. Ik ontdek nu pas dat zijn versie uit 1951 werd ondersteund door het Norman Luboff Choir en het Mitch Miller Orchestra, welbekend van ‘The Yellow Rose of Texas’ uit 1955.
Het is niet de bedoeling dat deze reeks compleet is, het is de neerslag van wat er mij nu door het hoofd schiet en het is niet omdat er liedjes ontbreken dat ik die niet graag hoor.
Dit was het voor vandaag, luister vooral naar onderstaande links, en geen nood want dit schrijfsel wordt vervolgd.
