We maakten tijd om naar de tentoonstelling van Conny Verellen te gaan kijken in het cc 't Blikveld in Bonheiden.

Die tentoonstelling overrompelde: heel fris van kleur, heel gedurfd van verftechniek. Heel veel zwier … het is net of je ondergedompeld wordt in een bad van levensvreugde.

We bleven kijken en kijken: eerst een algemeen beeld en dan precies toekijken naar details. Een feestelijk ervaren.

Men had Christel verteld dat in de kliniek van Bonheiden een tentoonstellig liep van werken waarbij de ondergrond nogal speciaal was. Die ondergrond bestond uit allerlei materiaal, vb. krantenpapier, dat 'ververfd' was zodat dit resulteerde in speciale visuele effecten . Omdat dit haar erg interesseert en we toch in de buurt waren, gingen we eens kijken.

Kristof Maler stelde ten toon. Mij sprak het niet zo erg aan: mooi werk, maar niet dat het me erg beroerde. Je kan niet altijd even enthousiast zijn over wat je ziet. Vooral de aangeboden thema's vond ik nogal publieksgericht: als kijker gemakkelijk te herkennen maar ook zo weer vergeten.

Paasvakantie … even geen blogs. Tijdens die stille blogperiode wil ik me voorbereiden op de tentoonstelligen die gepland zijn. En hopelijk komt de zon te voorschijn. Ook zonder zon kan ik genieten van het rijke aanbod dat me omringt maar met is toch een tikkeltje leuker.

Ik krijg plezier in het 'zomaar' lijnen trekken. Meestal werk ik meer gedisciplineerd en dat wil ik nu ook doen … een tusenweg zoeken tussen zomaar voor me uittekenen en lijnen nauwkeurig hun plaats geven. In plaats van kleine draaiende bewegingen trek ik nu streepjes. Voor mij een ideale manier om tot rust te komen.

De chaotische lijnen van vorig werk spreken me wel aan. Ik probeer iets minder chaos te creëren, gebruik eenzelfde formaat van pen en maar twee diktes van inkt. Ik laat het donkere evolueren naar een lichtere ruimte.

Durf ik de chaos aan? Ik cirkel zo maar wat met pen en inkt (drie formaten van pennen, drie diktes van inkt) op het witte vel tekenpapier. Voortdurend twijfel ik of het niet beter is datgene waarmee ik bezig ben naar de prullenbak te zenden. Omdat ik begonnen ben, blijf ik volhouden … en het resultaat stemt me wel tevreden. Inderdaad, zo kan het innerlijk soms wel eens tekeer gaan.

Hier probeer ik een ander manier van betrokken zijn op elkaar weer te geven. Het is een aftasten of de ander mijn leefwereld aankan, eventueel begrijpt. Woorden worden de ruimte in gestuurd, verdwijnen als het ware om mijn onzekerheid te verbergen, om niet te zwaar aan te komen. Blijft de andere luisteren, haakt de gesprekspartner daar eventueel de eigen ervaring aan vast?

Soms is 'stilte' nog sprekender dan woorden: de moed hebben om geen troostende woorden meer te zeggen (vb. het komt wel goed) maar de sterkte om aanwezig te zijn bij de diepe pijn van wie naast je staat.

Ik blijf haperen bij het samenspel van tekenen en schrift.

Het heeft niet alleeen te maken met het tekenkundig aspect van het schrift. Maar hoe breng je iets onder woorden, waar geen woorden voorradig voor zijn. Moet je dan nieuwe woorden uitvinden?

Bij traumatische ervaringen voelen slachtofferrs zich vaak 'uitgesloten' van de buitenwereld. En dat is ook zo. Voor mij was zelfdoding iets dat wel een naam had, maar verder niet tot mijn leefwereld behoorde. Op een bepaald moment vertelde een vrouw me dat haar zoon door zelfdoding uit het leven was gestapt. Ik had toen een zoon in de psychiatrie zitten. Nu nog heb ik spijt dat ik toen niet ingegaan ben op het gesprek. Het moment van de mededeling was wat moeilijk: bij het begin van een vergadering. Maar zij vroeg in haar expressie van zeggen, om dat gesprek verder te zetten. Dat kon best na de vergadering. Ik heb dat gesprek niet hernomen, ik was nog buitenstaander. Pas na de zelfdoding van mijn zoon begreep ik haar vraag.

Degene die het trauma beleeft (feitelijk machteloos 'ondergaat') heeft ook geen 'taal' waarin het gebeurde kan neergelegd worden. Vanuit die taal-loze positie ervaart men de buitenwereld vol onbegrip, zelfs als de gesprekspartner bereid is zich in te leven in de leefwereld van de ander. Wanneer oudere mensen geconfronteerd worden met jonge therapeuten komt bij beide gesprekspartners het gevoel op van onmacht. De oudere denkt: wat kan zo'n jong mens begrijpen wat er in mij omgaat, dat ze eerst nog wat levenservaring gaan opdoen en de jonge gesprekspartner voelt zich afgewezen en voelt zich onzeker worden, want ondanks de theoretische kennnis is er het weten dat jong zijn en 'levenservaring' nogal verschillend zijn … maar vaak gaat achter het officiele masker van de therapeut(e) levenservaring schuil … niet iedereen wordt in een gelukkig nest geboren, ook jonge mensen kunnen diep emotioneel meeleven.

In dit werk probeer ik met eenvoudige tekens de twee gesprekspartners tot elkaar te verbinden: de tweede lijn is in omgedraaide richting getekend zodat beide richtingen op de scheidingslijn, een moment van aansluiting kennen. Dan herbegint een nieuw gesprek met de omkering ervan.

Ik blijf bij die witte stift. In mijn achterhoofd speelt nog altijd de lijn als vormgever van het schrift. Ik denk dat ik daar nog regelmatig ga op terugkomen. Ik schrijf graag en in dergelijke tekeningen ontmoeten het schrijven en het tekenen elkaar. Dat geeft me toch altijd veel tekenplezier.

Ik heb in de tekening zomaar een soort schrift verzonnen: tegenover het verticale van de opbouw van de achtergrond plaats ik dan horizontaal laat ons zeggen: een gedicht, een haiku. De inhoud mag de kijker verzinnen … maar gezien de vormgeving niet sensationeel is zal het waarschijnlijk over een rustig natuurverschijnsel gaan.

Ik werk verder met collages en probeer met een witte stift een beweging uit. Wellicht is dit op de foto niet goed te zien, maar die witte stift op het bruine papier, heeft wel iets. Het moet niet altijd in wit-zwart uitgedrukt worden.