Naast een paar figuratieve beelden toont Tuur vooral beelden die abstract zijn of waarin het figuratieve naar het abstracte evolueert. Merkwaardig zijn de ‘banden’ waarmee de beelden als het ware samengehouden worden. Alsof hij daardoor beschutting wil bieden tegen een wereld die uit elkaar dreigt te vallen.

de menselijke figuur is nog herkenbaar maar de evolutie naar de abstractie biedt zich aan

Mimi is vooral geboeid door de natuur, ook in zijn kleine verschijningsvormen: een schelp, een bloem, een waterdiertje ... Dat inspireert haar bij het ontwerpen van juwelen. Prachtige ontwerpen, unieke stukken. Kunstwerkjes om behoedzaam mee om te gaan.

Christel verkreeg het van haar ouders dat ze na de kunsthumaniora nog het diploma van regentaat in de plastische opvoeding mocht halen. Maar les geven zag ze niet zitten. Ze koos voor een andere job. En zoals bij vele jonge vrouwen kwam het gezin en vooral de zorg om de kinderen op de eerste plaats. Tot de kinderen opgroeiden en er tijd kwam voor eigen aspiraties. Ze schreef zich in voor de academie en een tweede schilder- en tekencarrière ging van start. Gedreven is ze bezig om die kant in zichzelf zoveel als mogelijk te ontplooien, wat niet altijd evident is bij een fulltime job.

An zit in een rolstoel. Op haar weblog stelt ze zichzelf voor als:

‘iemand die graag wil tekenen, wil schrijven, wil handbiken, wil vrolijk zijn... en daarbij wel eens botst op de grens van wat mogelijk is’.

De onderwerpen van haar tekeningen gaan over super-mobile mensen: wielrenners, topsporters.  Ik vind het wel grijpend dat iemand die in een rolstoel door het leven moet mensen neerzet die pogen de grenzen te verleggen van de sport en daarin vooral van hun eigen kunnen. Met dezelfde zwier waarmee ze tekent gaat ze vermoedelijk door het leven, in elk geval zo ontmoet ik haar in de tentoonstellingsruimte. Ze kan niet naar boven de andere werken gaan bekijken … want er zijn alleen maar trappen. Hoe dikwijls zal zij verzet voelen omdat gebouwen nog ontoegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers? Waarschijnlijk is haar tekenpen dan een toevlucht.

De volledige titel is: 6^de Keerbergse Biënnale van de plastische kunst, een heel mondvol. Het gaat uit van een kleine groep medewerkers die om de twee jaar de moed hebben om dit evenement te organiseren. Ze huren daarvoor een zaal, zoeken deelnemers door zelf naar tentoonstellingen te gaan en kunstenaars aan te spreken en zetten dan de organisatie op touw: afspraken, affiches, flyers, aankoop van drank en knabbeltjes … en uiteindelijk aanwezig zijn om op tijd de deur te openen en tijdens de openingsuren de mensen die komen kijken te ontvangen.

Ze zeggen dat mensen met pensioen tijd zat hebben, maar als ze uit liefhebberij in het kunstleven duiken door zelf creatief te zijn, door deel te nemen aan tentoonstellingen of deze te organiseren is die tijd gauw gevuld. En achter de glans van vb. een vernissage, staat de vaat van vuile glazen of het terugzetten van tafels en stoelen die nu opgeborgen werden om ruimte te maken.

Toch blijft deze groep van kunstminnende mensen zich engageren. En met succes. De expositie wordt druk bezocht, de ten toon gestelde werken zijn het bekijken waard en dit in een warme, rustgevende ruimte. Alleen een hoekje ontbreekt nog om iets te drinken en na te praten. Zal ik het even influisteren?

Woensdag schilderijen ingepakt en op weg naar Den Rooden Leeuw in Keerbergen. Ik kende Den Rooden Leeuw niet. Tijdens onze gezamenlijke expositie in februari kwam er een vraag van een dame of ik geen zin had om samen met Christel daar te exposeren. We zagen het beiden wel zitten en lieten ons inschrijven. Nadien vraag je jezelf wel af welke zaal je gaat aantreffen en wie de mensen achter de organisatie zijn. Maar zowel zaal als organisatoren vielen erg mee.

Het leuke is dat Den Rooden Leeuw het grootouderlijke huis is van een collega uit de tekenklas. Het was vroeger een café in de nabijheid van de kerk. Nog een echte afspanning: paarden vonden er onderkomen in de stallingen en de voermannen konden slapen op een zolder. In de keuken werd dan zowel voer voor paarden als voermannen gekookt. De muren waren van leem. Het gebouw werd verplaatst naast de molen en is een reconstructie van de herberg ‘Den Rooden Leeuw’, de oudste herberg van Keerbergen, die rond de eeuwwisseling gouden tijden kende.

De Heimolen staat er naast. In 1705 werd de molen elders in gebruik genomen maar in 1722 naar deze plaats overgebracht. De molen werd een geklasseerd monument en was tot in 1951 in gebruik. De molen weegt 35 ton (kan ik me dat nog voorstellen?) en is in 2002 mooi gerestaureerd. Hij staat er zichzelf te zijn als een richtingwijzer voor mensen (zoals ik) die niet vertrouwd zijn met de omgeving. Een dergelijke windmolen imponeert toch wel: hij is op opgehoogde aarde gebouwd en krijgt ruimte omdat er geen directe buren zijn. Er straalt kracht en rust van uit, ineens voel je je verbonden met een ‘vroeger’ dat ook positieve kanten had, vb. ruimte in het architecturale landschap.

En zo gaan we exposeren in een stukje Keerbergse geschiedenis. Binnen zijn de muren uitgebroken maar werden de drie niveaus behouden. Die drie niveauverschillen maken van het gebouw een boeiend geheel: het nodigt uit om de volgende trap (een paar treden maar) op te stappen om te kijken wat er volgt. Christel en ik kregen een plaats op de bovenste verdieping toegewezen. Veel licht, ruimte, een mooi dakgebinte en een houten vloer. Ik was onmiddellijk vertrouwd met de omgeving en ging graag aan de slag om mijn hoek in orde te brengen.

Tussendoor kennis gemaakt met mijn buurvrouw, ook een Lut. Dat is het leuke aan een groepsgebeuren: je leert nieuwe mensen kennen, ieder met een eigen verhaal.

Ik kijk al uit naar de vernissage. Je komt samen om een beetje feest te vieren, mensen die je een tijdje niet zag weer te zien, verhalen voort te zetten met mensen die je vaker tegenkomt … en ondertussen kan je eens tonen wat je de laatste tijd maakte en je laten inspireren door de andere kunstenaars. Een goede voorbereiding op de winter die in mijn aanvoelen elk jaar kouder en kouder wordt … of ben ik zo’n koukleum geworden?

de herfst brengt weemoed mee

of alles alleen voorbijgaat

als trage wind naar vergetelheid

ik schrijf je naam

in zelf uitgevonden hiëroglyfen

zodat niemand ze lezen kan

kijk zeg ik

en hef mijn hand op

hieronder staat het te lezen

kent iemand de code?

ik droom van een zomer vol zon

en vlinders in het gras

van een verre reis kom je terug

met trage passen van volheid

je lacht en kijkt me aan

je ogen levendig

snelle vissen van ontroering

je handen druipen van overvloed

in je stem de zachte trilling van vroeger

huil niet

vragen je woorden

er is vrede tussen ons

en oneindig graag zien

het is goed zo

je stapte uit de tijd

en bleef aanwezig

in mijn lichaam

als onblusbaar vuur

lieve zoon

levend in mijn bewustzijn  

Met de trein naar Antwerpen, samen met mijn oudste dochter. Bij aankomst in het station even naar het toilet. Het was er druk. Een vrouw zorgde voor het onderhoud, een andere vrouw voor de ontvangsten. De toiletten voldeden aan alle hygiënische vereisten, de ontvangsten werden zorgvuldig bijgehouden met een automatische merci.

De vrouw aan het tafeltje die de centen bijhield leek op te gaan in haar omgeving. Haar blond gekleurde haar dicht tegen het hoofd gekamd en met spelden stevig vast gestoken, een schort die aarzelde tussen lichtblauw en vaalbeige. Haar gezicht uitdrukkingsloos van gemis aan buitenlucht. Tot ik haar schoentjes zag: rode ballerina’s.

‘k Zag plots die grijsheid verdwijnen en ik verbeeldde me dat die vrouw, wanneer haar werkuren erop zaten, opstond van haar tafel, voor de spiegel haar haren los kamde, een felgekleurde jas aantrok, met een zwierige beweging haar handtas over haar schouder zwaaide en de stad in trok, de vrijheid in, een eigen leven vorm gevend.

Of een moderne versie van het sprookje van Assepoester.

In Wezemaal is er een SPIT kringwinkel. Deze namiddag zijn we er heen gereden. Voor de academie had ik een zakje nodig om tekengerief in op te bergen en een tupperware doos voor mijn acrylverf. Als ik in de kledingafdeling een passende jeans zou vinden was dat ook mooi meegenomen. Dan had ik weer iets om dragen in de academie: ik ben een vreselijke sloddervos, al mijn kleren geraken onder de verf, ondanks een beveiligende schort.

Een zakje vond ik wel, hoewel het niet dat was wat ik zocht, maar voor 0,25 euro kan je je niet bedrogen voelen. De tupperware doos was niet te vinden, jammer. Bij de jeans lachte het geluk mij toe: 2 broeken die voldeden aan 5,20 euro per stuk. Ik kan me weer uitleven zonder scrupules: een vlek min of meer deert niet.

Karel zat bij de boeken. Meestal springen we in Spit binnen om de boeken te doorsnuffelen. Hij had een stapeltje boeken opzij gelegd waarvan hij weet dat ze mij interesseren. Inderdaad de meeste had ik nog niet. Voor zichzelf had hij ook wat interessante titels gevonden. We lijken dolgelukkige kinderen als we een paar goede boeken vinden … alleen: waar brengen we ze onder. Ons huis is volgestapeld, we zullen al die boeken nooit gelezen krijgen. Het is een verslaving.

Toen ik wat verder neusde ontdekte ik een mooie uitgave van in het Nederlands vertaalde gedichten van Federico Garcia Lorca met prachtige tekeningen. Ik kon niet anders dan het meenemen. Een soort reflex om dat boek te beschermen. Ooit was ik in een tweedehandszaak en ontdekte op de grond een stapeltje boeken. Ook het dagboek van Victor Klemperer. Ik had dat boek in een van de boekenrekken staan, al twee keer gelezen zelfs, maar het was zo’n mooie uitgave en als het op de grond bleef liggen tussen de andere boeken zou het na een paar dagen totaal afgebeuld zijn. Dus heb ik het maar meegenomen en staat het nu naast mijn oorspronkelijk exemplaar in een ‘beschermde’ omgeving. Het is irrationeel maar sterker dan mezelf.

Op weg naar huis stopten we nog bij een zaak in tweedehands goederen waar we eens wilden binnen gaan om te kijken wat het aanbod was. Het was me wel een rommelzaak, het Spit was dan een luxewinkel. Maar wat vond ik? Inderdaad mijn tupperware doos. Ze zat wel onder stof, maar na een wasbeurt merk je daar niks meer van ze kostte slechts 1,50 euro. Mijn namiddag sloot schitterend af.

De hand van een gepensioneerde is soms rap gevuld.

200911 Tekst bij de onthulling van ‘Deux pénitents’

Karel maakte een tekst die ik niet kon lezen zonder tranen in de ogen te krijgen. Ik had hier niets meer aan toe te voegen. Elk van de aanwezigen kreeg de tekst op papier zodat ze konden volgen, ook als het voorlezen aarzelend verliep.

Dit beeld is voor ons geen hoopvolle of veilige kunstbelegging in woelige beurstijden, geen artistiek design element in een pronkerige siertuin, geen trots etaleren van onze financiële welstand. Met deze sobere, intense sculptuur van Anne Cornil willen we vorm geven aan onze diepste gevoelens op dit moment van ons leven, wanneer ook wij het hoofd buigen, denkend aan de tegenslagen, de teleurstellingen en de vernederingen, aan wat ons heeft pijn gedaan, aan de smart die ons allen treft en die niet overgaat. Denkend aan de geliefden die van ons zijn heengegaan. Zij die ons verlaten hebben, die we uit het oog verloren zijn, die wij in de steek gelaten hebben, die ons de rug hebben toegekeerd. Maar vooral denkend, blijvend denkend aan hen die ons zo dierbaar nabij waren, uit wie wij geboren zijn en die uit ons geboren zijn, aan onze ouders, kinderen, broers, zussen en levensgezellen die nu gestorven zijn, door ziekte, ongeval, ouderdom of die de zwaarte van het leven niet meer aankonden en zelf de laatste stap hebben gezet.

Voor hen en voor ons hebben we dit beeld opgericht als een blijvende herinnering.

Karel las deze tekst zelf voor, daarna werd het beeld onthuld. Daarna, terwijl in de achtergrond ‘Adagio for strings’ van Samuel Barber speelde, werd het gedicht deel na deel door iemand voorgelezen.

Een thrénodie wil ik voor u zingen

een klaagzang een treurlied

als een schaafwonde zo rauw

voor de bolsterruwte in de straten

voor dolle dolken

en de woorden die kwetsen en inslaan

als bijtend ijzer en ijstijd.

Een lamentatie hef ik aan

een trage treurzang

voor rouwende ouders

het nest geroofd en verlaten

vertwijfeld met lege handen

en ongeziene etterwonden

een leven lang verweesd achtergelaten.

Nee ik zal niet mee opstappen

bedank voor stille mars

of woelige fakkels in kristallen nachten

ik zing mijn klaaglied in stilte

en de kilte van het lange wachten.

Is er tussen de sterren

een onvermoede vader?

zal na lengten van dagen

uw hand mijn hand beroeren

uw blik mijn oog ontroeren

een einde maken aan de hunker en het vragen?

Hoort het woord van de Wijze:

geen engelen geleiden ons ten paradijze.

Ik zing mijn trage thrénodie in stilte

voor de kinderen en hun moeders

voor hen die niemand wilde

alle mensen zijn geen broeders.

Ik zing dit klaaglied mijn lament

voor het leed dat nimmer went

voor vaders en zonen en broers en zussen

die ons met hun koude lippen kussen.

Gij die dit hoort gedenk uw dierbaren

Die niet meer zijn en ooit zo onmisbaar waren.

Toen het gedicht was voorgelezen stopte ook de muziek, als op afspraak. Even was het grijpend stil, je kon als het ware de bomen horen ademenen. Dan keken we mekaar aan, sommigen met tranen in de ogen. Je lacht dan wat verlegen en toch blij dat dit mocht gebeuren. Samen zouden we verder gaan.

Dan vliegt de stop van een fles: laten we het leven vieren en nu er op drinken!

We kochten het beeld ‘Deus pénitents’ aan en wilden er een soort viering rond organiseren. Gezien ik in augustus jarig ben, leek het ons een leuk idee om mijn verjaardagsfeestje te laten samenvallen met de onthulling van het beeld. We zouden het als een ritueel beschouwen waarin de betekenis van het beeld in ons leven zou vorm krijgen door woorden en uitgesproken worden.

Een dag bepalen waarop iedereen kon komen was niet direct een probleem: zondag, 21 augustus. ‘Iedereen’ omvat de twee kinderen, en hun partners en de drie kleinkinderen van Karel, mijn drie kinderen en partners, de vroegere pleegdochter met twee pleegkinderen en Anne die het beeld maakte en Pol haar man. Arne, de steeds aanwezige afwezige kreeg een kaarsje voor zijn foto. Zo nemen we hem telkens mee bij elk feest.

Op voorhand hadden Karel en ik vaak overlegd hoe we het zouden aanpakken. Hoe konden we ieder betrekken bij die viering. Hoe konden we het rouwen van elk aanwezig stellen. Namen noemen: dan riskeer je iemand te vergeten die voor een ander belangrijk is. Als we voor onszelf namen noemden beseften we wel hoe uitgebreid een mens rouwt om mensen die dierbaar waren. Maar dan dachten we aan de kleinsten. Rouwen kinderen van 9 en 10 jaar? Meteen konden we voor hen namen invullen. Het moest een tekst worden die zoveel ruimte liet dat ieder zijn eigen afscheid nemen erin verwoord zag.

Karel liep er dagen op te broeden tot de tekst te voorschijn kwam. We zouden aan verschillende mensen vragen om een stuk voor te lezen zodat elke familie vertegenwoordigd zou zijn in het uitspreken. De kleinsten zouden het laken van het beeld wegtrekken, zodat ze zich ook betrokken voelden bij dit gebeuren.

Gelukkig was het die zondag even ‘droog’ weer. We konden de viering buiten houden. Bij het binnenkomen kreeg ieder een glas Cava en de kinderen een glas kinderchampagne. Ze bleken er gek op. Carlo zorgde voor de foto’s. Als iedereen aanwezig was verzamelden we ons in een kring rond het beeld. Jammer genoeg liet het toestel het op dat moment afweten. Wellicht best ook, want zulke momenten is een mens verbonden met het diepste van zichzelf en dit hoeft niet objectief vastgelegd te worden.

In stilte stelden woorden zich tussen mensen aanwezig.

Het is goed dat het diepste rouwen mag aanwezig zijn wanneer we het leven vieren, het sluit elkaar niet uit, integendeel. Het aanwezig stellen van pijn en gemis dat we samen dragen brengt mensen dichter bij elkaar. Het herkennen van de kwetsbaarheid en het gekwetst zijn maakt behoedzamer in de omgang. Laat ook de vreugde van leven duidelijker aan bod komen. Het werd een prachtig feest, hoewel het aanbod heel eenvoudig was: vlees op de grill klaargemaakt met koude groenten en daarbij een glas wijn. We hadden ook nog wat kaas voorzien, maar die zijn we vergeten opdienen. Voor het dessert zaten we buiten … en toen iedereen weg was besefte ik dat er geen koffie was aangeboden, ook vergeten. Maar niemand die iets van opmerkte van het ‘vergeten’. Integendeel, ieder was erg tevreden: een dergelijk gezellig feest wilden ze wel opnieuw beleven.

Een mens zou er een nieuw beeld voor willen onthullen.

Geboren in 1939. Nu ze 72 jaar geworden is, blijft ze haar ziel toevertrouwen aan steen. Best kan ik de woorden van Pol, haar man aanhalen om dat te verduidelijken:

‘De stenen die Anne Cornil gebruikt bij het beeldhouwen zoekt ze meestal zelf uit in de steengroeve. Als ze er dan een vindt, of beter als een ontmoeting plaats heeft tussen de beeldhouwster en haar steen dan is dat een moment van groot geluk maar tegelijk van twijfel. Anne brengt haar steen mee naar het atelier en draait er omheen als een bezetene, terwijl ze hem kantelt in horizontale en verticale posities. Ze zit er uren naar te kijken en speurt naar de essentie ervan, naar de ziel, de vorm die de steen in zijn massieve omhulsel verborgen houdt. Op een gezegend ogenblik ontwaart ze iets van wat binnen zit, en dan begint ze vol schroom de eerste beitelslagen te geven. Met angst om te veel weg te kappen, de ziel ervan te kwetsen. Vertwijfeld gaat het werk verder, maar ook met volgehouden moed om het grote avontuur ten volle te beleven. Anne Cornil werkt meestal in taille-directe, haar beeldhouwwerken ontstaan met een natuurlijke spontaniteit. Steen is het materiaal waarmee ze zich uitdrukt en tot verfijnde vormexpressie komt.’

Deze groep is bijna votlooid.

Kleurennuances in de steen laten het beeld leven.

Enkele maanden terug schreef ik al over Pol Lemaire, zie blog 16.03.11 en volgende. Ann Cornil, zijn vrouw, beeldhouwt ook. Meestal abstract. Soms lachen ze er zelf om: Pol die zeer vrouwelijk is in zijn werk en Ann die zeer rationeel te werk gaat. Zowel Karel en ik kunnen hun werk erg waarderen.

We hadden al een beeld van Pol in huis, nu zochten we iets voor in de tuin en vonden dat in de ‘Deux pénitents’ van Ann. Karel heeft over het woord ‘pénitents’ een blog geschreven op 17.08.11. De moeite om eens te gaan kijken, er kwamen enkele boeiende reacties op.

Het beeld werd samen met andere beelden ten toon gesteld in Ekeren, Hof De Bist en zou na terugkomst in het atelier naar ons verhuizen. Toen de beelden terugkeerden gingen we een kijkje nemen, enerzijds omdat we nieuwsgierig waren hoe dergelijke beelden ‘verplaatst’ worden, anderzijds zou Karel wellicht een handje kunnen toesteken.

Mits het nodige materiaal is een kolos van een beeld wel te verplaatsen. Je zag dat Ann en Pol daar vaardigheid in hadden. Het is niet alleen het beeld verplaatst krijgen, maar het ook onbeschadigd op zijn plaats zetten.

Gelukkig hebben Ann en Pol een goede buur die met zijn heftruck bijstand verleent.

Ik heb geboeid staan kijken en bedacht dat schilderijen toch gemakkelijker om hanteren zijn. Mijn bewondering groeide voor het vakmanschap van beeldhouwers. Ze presteren het niet alleen om uit een logge, ruwe steen een werk te maken. Nadien wordt dit gevaarte ten toon gesteld. Als bezoeker loop je rond het beeld zonder te beseffen wat een energie het gevraagd heeft om het beeld te maken en te verplaatsen. Om Obelix te parafraseren: straffe mensen die beeldhouw/st/ers.

Pol als regisseur van beelden

Ik neem met enkele werken deel aan de tentoonstelling "6^de Keerbergse Biënnale van de plastische kunst".

Deze gaat door  in "De Rooden Leeuw" – Molenstraat 35  3140 Keerbergen.

Vernissage: vrijdag 23 september om 20.30u

Periode: van zaterdag 24 september tot zondag 2 oktober 2011. De tentoonstelling is elke dag toegankelijk zijn tussen 14.00u en 17.30u.

Van harte welkom!

Reactie van Mieke via e-mail:

Met enige fierheid kan ik jullie vertellen dat de tentooonstelling érg mooi is geworden, en de vernissage op vrijdag 2/9 goed is verlopen.

Maar vooral, dat de bezoekers van de gemeente en kunstvereniging van Bad Gandersheim, én de bezoekers uit Rotselaar, enthousiast hebben gereageerd op onze tentoongestelde werken.

De bewondering en verbazing was groot, en dit in verband met de kwaliteit van de werken, alsook over de mooie opstelling en belichting van de tentoonstelling en werken.

We waren zelf ook erg tevreden hierover.

zondag na tien uur

De regen is voorbij getrokken en soms durft de zon van ver aanwezig zijn. Het is zelfs aangenaam warm. Van de meer dan negentig ingeschrevenen zijn er een dertigtal niet komen opdagen, begrijpelijk met zo’n weer, maar ze hebben ongelijk. Bezoekers laten niet op zich wachten. Het wordt druk. Buren komen een goede dag zeggen, collega’s van de academie maken een babbeltje, vrienden en vriendinnen vinden hun weg. De zon komt er effectief door. Het is gezellig op het terras. De hotdogs en croques smaken blijkbaar, later zullen de pannenkoeken de pan uit swingen. Regelmatig is er een optreden van Sonora, het geeft een feestelijk tintje aan de markt. Tussen de gesprekken door aan mijn standje probeer ik met Cecile te praten. En of we elkaar terugvinden. ’t Is net of we gisteren elkaar achterlieten. De gesprekken duren meestal maar kort, want telkens is er wel iemand die een goede dag komt zeggen, of kaartjes koopt. Tot plots Lieve opduikt. Ik had ze niet herkend, maar ik herinner me haar duidelijk van de tijd op de normaalschool. Na een warme omhelzing zitten we onmiddellijk in een heel grijpend gesprek. Later zal ik me verbazen hoe het mogelijk is dat een contact dat 50 jaren terug volledig verbroken werd, plots zo heel levendig kan hersteld worden. We gaan een koffie drinken, ondertussen kunnen we wel onze standjes in het oog houden. Later biedt Maria zich aan. Haar herken ik direct van de doorgemailde foto’s. We beloven elkaar weer te zien bij mij thuis. Dan kan ze ook mijn andere werken bekijken.

Ondertussen zit Cecile te genieten: de kaartjes verkopen goed, de vriendinnen van vroeger zijn er en over alles heen een stralende zon. Haar man bracht haar vanmorgen met de wagen. Meer dan anderhalf uur bleef ze in de wagen zitten, maar nu is ze blij dat ze gebleven is.

Deze morgen heb ik mijn jongste kinderen afgebeld: ze hadden zich opgegeven om te komen helpen maar met dit weer zou het zeker niet druk worden en er waren voldoende helpers. In de namiddag komen ze langs en installeren zich aan een tafeltje … om dat pas te verlaten wanneer de markt opbreekt.

Ik vraag aan Cecile of ze even op mijn standje wil letten, dan kan ik ook de markt eens rondgaan. Wat babbelen hier en daar, tot ik plots hoor roepen ‘oma Lut’. Als ik me omdraai zie ik daar mijn drie schavuiten. Dikke knuffels en we trekken naar mijn standje, zo kan ik ze ook even voorstellen aan Cecile. Daarna gaan we naar Deepak en Sangeeth en trakteer ik. Mijn jongste dochter zal het wel afhandelen, want ik moet terug naar mijn tentje. N. en de oudste dochter blijven bij de groep op het terras, de jongste kinderen vinden het leuker in ‘de winkel van oma Lut’. Verhalen over de eerste schooldagen, de dansles na school. Ze vinden de dingen onder tafel blijkbaar boeiender dan erboven: snuffelen is leuk, je weet nooit wat je ontdekt. Maar veel valt niet te ontdekken en N. komt hen na een tijdje ophalen. Dikke zoen en uitwuiven.

Rond vier uur komt er dan toch een bui bovendrijven. Het regent hevig genoeg om de plastiek boven te halen en alles te bedekken. Gelukkig is het maar voor even. Plastiek opruimen en alles droogt weer in de zon. Het marktleven herneemt zich. De zon manifesteert zich voor twee, alsof ze zich wil verontschuldigen voor dat gedoe. Maar om halfzes regent het nog even en dat is het sein voor iedereen om in te pakken. De dozen geraken gevuld, de tent is nog droog geraakt voor ze opgevouwen wordt. Auto halen, inpakken en een eerste lading naar huis voeren. Ook Cecile vertrekt. Terugkomen voor de tweede lading: de croques machines, verlengkabels … en Karel.

De grote tent wordt leeggehaald en afgebroken, om 20 uur moet de markt weer toegankelijk zijn voor het verkeer.

Zoals Maria me schreef: ‘het was een dag om in te lijsten’

Karel komt zich even melden, de rest van de dag verdwijnt hij in de grote tent: croques maken.

Verrassing: Lieve duikt op. Samen met Cecile zaten we op dezelfde schoolbanken. We nemen even tijd voor een koffie.

Om 6 uur uit bed. Naar buiten kijken: het regent niet. Oef! Na het nachtelijk onweer is het bang afwachten. Voor ik onder de douche stap bekijk ik even de buienradar: voorlopig houdt het die op droog. Maar verder dan anderhalf uur reikt die niet. Het weerbericht van de redactie voorspelt wel regenbuien in de voormiddag maar opklaringen in de namiddag. Hoopvol blijven.

Hoeveel lagen trek ik aan. Wordt het koud of krijgen we toch een zomerse dag? Ik reken op de zon, optimisme houdt een mens recht, en zorg dat ik ook wat koudere toestanden aankan. Omwille van het weer voel ik me erg gespannen. Stel dat het onweer van deze nacht zich herhaalt, dan kunnen we de markt opdoeken. Voor een eerste kunstmarkt in Tremelo zou dat rampzalig kunnen worden.

Om even over zevenen vertrek ik met de wagen. En het blijft droog, goed zo! Ik ben bij de eersten. Tijd om even de voorbije nacht te bespreken: Corinne en Chris hebben niet geslapen. De kleine tent voor info en kassa is weggewaaid. Aan flarden, onbruikbaar dus. Kunnen we ergens nog een kleine tent vinden? We bemoedigen elkaar met de buienradar en kijken ondertussen bezorgd naar een donker wordende hemel. Ja, Tremelo ligt aan de rand van de voorspelde buien, wellicht houden we het droog.

Ik ga mijn plaats opzoeken. Karel gaat met de fiets wat later komen, de passagiersplaats was ingenomen door materiaal. Ondertussen haal ik de wagen leeg en zoek een parkeerplaats in de buurt. De lucht wordt donkerder en donkerder tot de bui zich niet meer kan houden. Helpende handen stellen de tent op. Die soort partytenten zijn in een wip opengevouwen … jammer dat ze niet echt waterdicht zijn. De regen plenst vol overgave op het tentendak. Ondertussen ben ik doornat geworden. Daar staan we dan, tent naast tent te wachten tot het opklaart, want nu wordt alles nat.

Ondertussen is Cecile aangekomen. We hebben elkaar 52 jaren terug voor het laatst gezien. Ondanks de spanning om de regen is het weerzien een warm moment. Toch even de aarzeling: hoe gaan we de dag samen doorbrengen, hebben we elkaar wel iets te zeggen na al die jaren? Zij gaat in de auto schuilen tot ze kan uitpakken en mijn zorgen draaien om het droog houden van mijn materiaal. Op de dozen heb ik ondertussen een plastieken zeil gelegd. ’t Blijft wel droog … maar zo kan ik niets tonen

Even een koffietje halen om op te warmen in de grote tent en meteen de weersvoorspellingen beluisteren van wie laatst toekomt. Er zit nog mogelijkheid in dat het ophoudt met regenen. Ook Noë heeft dat meegemaakt … zij het na 40 dagen.

Maar de hemel klaart uit, de regen trekt naar andere streken en we kunnen uitpakken. Goed halftien vraag ik mijn buurvrouw of ze even op mijn spullen wil letten en ga naar huis: mij opfrissen, droge kleren aantrekken en Karel ophalen, want die wou niet met de fiets naar buiten tijdens de stortvloed, ondanks het feit dat hij een dapper man is.

Wanneer de markt om tien uur begint zijn Karel en ik present: Karel in de tent voor snacks en drank (hij maakt croques) ik in mijn tentje van drie op drie, klaar om de mensen te ontvangen. Cecile heeft haar stand(je) ook opgesteld. Onmiddellijk heeft ze een geïnteresseerde. Waarschijnlijk is zij de eerste op de markt die iets verkoopt. Prachtige kaarten ten bate van het reumafonds.

voorzichtig durft al iemand uitpakken, waarschijnloijk is die tent waterdicht

in de grote tent staan de apparaten te wachten op hongerigen ...

Zaterdag 03.09.11

Wanneer ik de bestelling voor de croques in de Okay ga ophalen, moet ik wel even slikken. De pakken kaas en hesp zijn nog te overzien … maar 33 broden dienen omgebouwd tot croques … daar zal ik wel even zoet mee zijn.

Maar niet getreurd, ik heb me aangeboden voor dit werk en terwijl ik die broden verwerk moeten anderen een tent proberen overeind te krijgen, tafels en stoelen en parasols sleuren … en twee vrouwen en een hond zullen er overnachten om alles te bewaken. Moedige vrouwen, maar een prachtige herdershond is wel een stevige beveiliging.

Naast Karel komt ook Christel helpen: een kop koffie, een gezellige babbel en ondertussen stapelen de croques zich op. Hopelijk heeft iedereen morgen grote honger. Want naast de croques zijn er ook nog hotdogs, pannenkoeken, taarten en wafels te verkrijgen.

Tegen de avond aan stapel ik alles in mijn auto en rij naar Tremelo. Daar staat de tent al recht, zijn de frigo’s geplaatst en worden de tafels uitgeladen. De auto leeg maken. Naar huis om de auto vol te laden met mijn spullen. Het vraagt tijd eer alles op de juiste manier gestapeld is. Mijn auto (een Twingo, een dapper klein wagentje dat voldoende ruimte biedt voor boodschappen en verhuis van niet te grote schilderijen) zit stapelvol. Gelukkig gaat Karel met de fiets want ook de passagierszetel is vol gestapeld. Als ik vannacht ontdek iets vergeten te hebben, mag het nauwelijks plaats innemen, anders krijg ik het er niet meer bij.

’s Nachts breekt een onweer los, niet te verwonderen na een drukkend warme dag. Zullen de vrouwen het uithouden in de tent? Zal de tent recht blijven? Gelukkig trekken donder en bliksem naar andere oorden en kan ik proberen slapen. Morgen zal het vroeg zijn.

Op Tremartre, de kunstmarkt die doorgaat op 4 september 2011, verzorg ik ook een standje. Aanvankelijk dacht ik: ik heb genoeg materiaal, even alles samenrapen en we kunnen vertrekken. Niet dus.

Eerst dient gezorgd voor een tent om voorbereid te zijn op wat voor Belgisch weer ook. Mijn oudste dochter leende me een tent van 3m op 3m, de oppervlakte die we krijgen per stand. Een meevaller. Gemakkelijk te hanteren zei mijn schoonzoon, maar ze is wel niet echt waterdicht. Bij regen ontstaat er een fijne smog en na een tijdje voel je dat wel. Voor mezelf kan ik wel een oplossing zoeken, maar wat met de schilderijen? Hopen dat het lekker zonnig weer is mag natuurlijk, maar ik vond het raadzamer om een groot plastieken dekzeil aan te schaffen: weegt niet veel en is waterdicht. Zo, dat probleem is opgelost. Maar het marktplein is betegeld, de tent kan niet vastgezet worden in de grond. Dus op zoek naar ‘zwaarte’. Mijn jongste zoon had ergens nog gewichten liggen. Die zullen de tent wel overeind houden bij een briesje, maar een krachtige wind zal wel vrij spel hebben. Afwachten maar.

En dan begint het verzamelen van materiaal. Schilderijen zat, maar welke neem ik mee? Liefst kleine, op doek geschilderd (achter glas weegt teveel en is breekbaar). Een selectie gemaakt. Hoe presenteren? Ik heb wat ezels voor op tafel. Hoe zorgen dat die bij wind niet omvervallen? Een grote bol touw gekocht: alles vastbinden als het nodig is. Ooit kocht ik tafeltjes in promotie. Een pakket bestond uit 3 tafeltjes van 1 m die je kan openvouwen. Ze nemen nauwelijks plaats in bij vervoer. Neem ik dus ook mee. Ik ga ze vastbinden aan de tent, want bij wat wind zijn ze zo de lucht in.

Ik heb nog een serie tweedehandboeken in voorraad die ik per vergissing dubbel aankocht. Aan weggeefprijzen weet je maar nooit of iemand er zin in heeft.

Dan bedenken hoe de prijzen kenbaar te maken. Elk schilderij van een prijsetiket voorzien? Of een lijst opmaken? Wellicht allebei.

Ik ga ook kaartjes aanbieden. Dus nieuwe kaartjes maken want de voorraad is niet meer zo uitgebreid. Omslagen bijhalen. Kaartjes en omslagen verpakken in waterdicht materiaal: een saaie klus. Maar goed, het is leuk als je nadien verzorgd materiaal kan tonen. Van mijn dochter kreeg ik nog een opplooibare tafel mee, waarop ik de kaartjes kan uitstallen, maar bij wind …?

Terwijl ik een opplooibare stoel afstof en materiaal verzamel dat ik wellicht zou kunnen gebruiken, zoals een schaar, plakband … overloop ik de problemen die zich kunnen voordoen. Elke dag kijk ik met een bang hart naar de weersvoorspelling voor de komende dagen. Zouden er, na een nogal stormachtige zomer, betere dagen op komst zijn?

Al dat materiaal moet vervoerd worden. Gezien mijn auto geen te grote koffer heeft en tafels, tent, schilderijen, boeken er allemaal in moeten, begin ik te twijfelen. Dus een algemene repetitie houden. Koffer zo groot mogelijk maken en dan maar laden. Na wat schikken en opnieuw uitladen en op een andere manier schikken krijgt alles een plaats, maar er blijft zelfs geen ruimte voor een schoendoos over. Als Karel meerijdt, moet hij zich dubbel plooien. Gelukkig is het niet ver en bij goed weer gaat hij met de fiets.

Ik ben zo goed als klaar met de voorbereiding voor mijn standje. Ik heb beloofd de croques te zorgen. Eerst eens gaan kijken. Met notaboekje en potlood in aanslag de prijzen in de Okay gaan opnemen. Even laten weten aan de anderen via e-mail wat het resultaat is. Ik mag de aankoop doen. Bestelling plaatsen. Zaterdag alles ophalen en dan gedurende enkele uren croques samenstellen, zodat ze op Tremartre alleen uit hun verpakking dienen gehaald om klaargemaakt te worden.

En nu maar hopen dat er wat bezoekers komen. Wie in de buurt is: welkom, ik bevind me ergens tussen de honderd andere standjes.

Kunstkring Gesigneerd organiseert op 04.09.2011 in Tremelo een kunstmarkt. We lieten ons inspireren door Montmartre, van daar is de stap naar Tremartre niet zo ver. We waren laaiend enthousiast toen iemand van de groep voorstelde om in Tremelo een kunstmarkt te organiseren. Maar een dergelijk evenement bouw je niet op een paar dagen op vanachter je strijkplank.

Eerst de vraag: wie nodigen we uit. Kunstenaars en ambachtslui. Ieder kent wel een paar mensen die willen meedoen. Op andere kunstmarkten (waar je natuurlijk dan naartoe dient te gaan) worden flyers uitgedeeld. Via e-mail en face-book verspreidt de informatie zich ook. Resultaat: een honderdtal deelnemers. Oei, hebben we genoeg ruimte? Ja hoor! Koen die een diploma van iets in architectuur heeft maar uiteindelijk zijn roeping van beeldhouwen volgt, meet het toegewezen marktplein op en Ides die actief was als ingenieur maar nu zijn leven organiseert met tekenen en schilderen, tekent en kleurt de standjes op het plannetje dat Koen op papier zette. Ruimte zat.

Vervolgens komt de animatie aan bod. Er komt een podium en jeugdharmonie Sonora zal regelmatig een optreden geven. De dansschool van Tremelo kan niet komen wegens elders vastgelegd. Jammer. Vorige week kwam er een kleinkind in het vizier: ze is zestien, leert trekharmonica spelen en zou willen optreden. Haar repertoire is wel beperkt. Maar wat zou dat? Voor haar een oefening in publiek optreden, voor ons leven in de brouwerij.

En natuurlijk moet er ook gelegenheid zijn om iets te eten en te drinken. Een grote tent kunnen we lenen van een andere vereniging: zo kan de dienst beschut verlopen. Iemand kende iemand die apparaten heeft om croques te maken, zes per keer, maal 3 apparaten … dat kan niet anders dan snel gaan, dus bellen om die apparaten. Dan wil Lieve nog wel pannenkoeken bakken, is altijd lekker bij een kop koffie. En hotdogs? Natuurlijk, doen we ook, er s niet zoveel werk aan en wie lust dat niet. En als we zelf eens cake bakken en wat fruittaart aankopen. Iets zoet is altijd verleidelijk.

Voor tafels en stoelen kunnen we bij de brouwer terecht. En ja, we gaan met bonnetjes werken, is een vlugger betaalmiddel aan de toog en zo worden vergissingen uitgesloten.

Vergadering na vergadering groeit het concept, krijgen plannen hun uitwerking in concrete afspraken en kijken we of er niets vergeten is: van badges voor deelnemers en medewerk/st/ers tot aansluiting op water en elektriciteit tot servietten, handdoeken en de vraag of we van de gemeente glazen mogen gebruiken voor de drank.

Via e-mail houden we elkaar op de hoogte van elke evolutie. We mogen onze kunstmarkt gaan promoten bij ROB (plaatselijk tv station), of ieder zijn/haar maat wil opgeven voor een T-shirt voor leden van Gesigneerd. Zijn er genoeg vrijwilligers? We moeten ons geen zorgen maken, iedereen kent wel wat mensen die willen meedraaien.

We hebben nog één vergadering om de laatste bespreking te houden. En zondag, 4 september vliegen we erin. Hopelijk blijven wind en regen achterwege, zodat de mensen kunnen genieten van de kunstmarkt: leuke dingen om bekijken, wellicht hier of daar iets aankopen, een koffie of verfrissing op het terras  van de kunstmarkt… en wellicht wanen we ons, is het niet in Montmartre, dan toch in Tremartre.

Wie meer informatie wil: www.kunstkringgesigneerd.be

Het werk dat ik uitkoos om deel te nemen aan de tentoonstelling in Kloster Brunshausen diende ingeleverd voor de reis naar Duitsland. Goed ingepakt, drie lagen dik, bracht ik het naar de leveringsplaats. Ergens bleef wel wat angst of het werk de reis onbeschadigd zou overleven. Glas in een kader is erg kwetsbaar en dergelijk werk maak je maar een maal. Toen dacht ik: 70 jaren terug waren het mensen die naar Duitsland afgevoerd werden, waar nauwelijks zorg om gegeven werd en waarvan de meesten niet meer terugkwamen. Waar maak ik me zorgen om?

Het afleveren is wel een leuke bedoening: het was een tijdje geleden dat ik Mieke zag, iemand van de verantwoordelijken en dan is het precies een stukje feest om elkaar weer te zien. Er was een brochure samengesteld van de werken van de exposanten met een korte beschrijving van hun drijfveer om te schilderen, tekenen, beeldhouwen …Heel verzorgd, leuk om mee te nemen. Achter de schermen hebben ze blijkbaar heel hard gewerkt.

We hopen dat ze in Bad Gandersheim ons werk kunnen waarderen.

Ik kreeg een uitnodiging om deel te nemen aan de groepstentoonstelling van Rotselaarse kunstenaars, die doorgaat van 3 september tot 3 oktober 2011 in Bad Gandersheim, de zusterstad van Rotselaar. Die tentoonstelling gaat door in het cultureel Centrum Kloster Brunshausen. De geschiedenis van dit klooster sprak me wel aan. Tijdens WOII was het eerst een opvangkamp voor kinderen van Oost-Europese dwangarbeidsters, later een buitenkamp van Buchenwald. Ik dacht onmiddellijk aan het gedicht van Paul Celan: Todesfuge. Ik heb lange tijd aan de uitbeelding van dit gedicht gewerkt op klein formaat, meer dan vijftig tekeningen op 27 x 35. Enkele tekeningen heb ik dan groot uitgewerkt op 50 x 60.

Eén ervan wou ik meegeven: Zwarte melk der vroegte …

Jammer dat ik zelf niet tot in Bad Gandersheim geraak. Ik denk dat de tekening nergens beter tot zijn waarde kan komen dan in de stilte van een vroegere cel van een moniale, waar later kinderen van slavenarbeidsters en dan de slavenarbeidsters zelf gevangen werden gehouden. Muren als dragers van aanklacht en wanhoop, toen en nu.